Postbus 5 2970 AA Bleskensgraaf T 14 0184 www.gemeentemolenwaard.nl
Aan de leden van de gemeenteraad
Zaaknummer Portefeuillehouder: Onderwerp:
-burgemeester D.R. van der Borg Toekomstvisie Zederik
Datum: 3 november 2014 Bijlage: --
Geachte leden van de raad, Hierbij zenden wij u ter kennisneming de brief van het college van Zederik met de door de raad van Zederik op 28 september 2015 vastgestelde ‘Toekomstvisie Zederikse dorpen 2030’. Wij verwachten u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Met vriendelijke groet, Burgemeester en wethouders van de gemeente Molenwaard, de secretaris de burgemeester N. van Ameijde-Poortman MBA
D.R. van der Borg
~~N~E
28 OKTOBER 2015 Prinses Marijkeweg 1, Meerkerk Postbus 1, 4230 BA Meerkerk Fax
(0183) 35 28 02
Website
www.zederik.nl
Email
[email protected]
Rek.nr.
NL 62 BNGH 028.50.21.613
~~ Zederi `}
ó
N w
Telefoon (0183) 35 65 00
Gemeente Molenwaard
College van Burgemeester en Wethouders Gemeente Molenwaard Postbus 5 2970 AA BLESKENSGRAAF CA
Ons kenmerk
Uw kenmerk
Onderwerp
Bijlagen
2.5090/UIT.15708 Aanbiedingsbrief gemeentelijke Toekomstvisie 2030
Toekomstvisie 2030
Behandeld door
M.S.J. Schwarze Datum
27 oktober 2015
Geacht college, Om een gedeeld toekomstbeeld uit te dragen en te zorgen dat het belang van de inwoners voorop blijft staan, heeft de gemeente Zederik haar toekomstvisie vastgelegd. De centrale vraag daarbij is hoe Zederik er in de toekomst uit moet zien, met als perspectief 2030. Op 28 september 2015 heeft de gemeenteraad van Zederik de toekomstvisie vastgesteld. Namens hen en namens het college bied ik u hierbij de Toekomstvisie 2030 aan. De visie is gebaseerd op de kernkwaliteiten en kernwaarden van de gemeente, onderbouwd door relevante informatie uit plannen, onderzoeken en beleidsnotities. Daarnaast zijn de opvattingen van inwoners, instellingen en bedrijven meegenomen. In Zederik zijn de mensen betrokken en loyaal. De omgeving wordt gekenmerkt door ruimte, groen, rusten veiligheid. Samen met de goede bereikbaarheid maakt dát dat het goed wonen is in Zederik. Rode draad in de visie is dat we deze kwaliteiten en de vitaliteit die dat met zich meebrengt behouden. Ontwikkelingen in de maatschappij, zoals de demografische ontwikkeling en een veranderende kijk op het leven, kunnen deze vitaliteit onder druk zetten. De ambitie van de gemeente is dan ook gericht op het toekomstvast maken van de vitaliteit van de kernen. Er wordt ingezet op acht onderwerpen die daarbij van belang zijn: Sociale cohesie &identiteit, Bereikbaar, Voorzieningen, Wonen, Zorg, Economie Landschap & recreatie en Duurzaamheid. Wij menen dat ook voor onze partners Leerdam en Vianen in deze visie veel aanknopingspunten te vinden zijn, die in de toekomstige gemeente Vijfheerenlanden deel uit kunnen maken van het gezamenlijk op te stellen beleid. Graag biedt de gemeente Zederik u deze visie aan. U kunt de documenten ook online raadplegen, via www.zederik. nI/toekomstvisie. Wij wensen u veel leesplezier. Hoogachtend, De burgemeester van Zederik,
Coe
Paraaf:
.van e
Toekomstvisie Zederikse dorpen 2030 Vitaal, nabij de stad, in het groen
Gemeente Zederik September 2015
oekomstvisie Zederikse dorpen 2030 -‐ itaal nabij de stad in het groen
nhoudsopgave Hoofdstuk 1. Waarom een visie ................................................................. 5 1.1
anleiding .................................................................................... 5
1.2
Resultaat ...................................................................................... 5
1.3
otstandkoming ........................................................................... 5
Hoofdstuk 2. Profiel van Zederik ................................................................. 6 2.1
Woonomgeving ............................................................................ 6
2.2
Zorg en welzijn ............................................................................. 6
2.3
Sociale cohesie ............................................................................. 7
2.4
Voorzieningen .............................................................................. 7
2.5
Bedrijvigheid ................................................................................
2.6
Verkeer en vervoer ......................................................................
2.7
Landschap en recreatie .............................................................. 10
2.
atuur en milieu ........................................................................ 10
Hoofdstuk 3. rends .................................................................................. 13 12
3
3.1
Demografische ontwikkeling ..................................................... 13 12
3.2
Kijk op het leven ........................................................................ 14 13
3.3
etwerksamenleving ................................................................. 15 14
3.4
Sociale domein ........................................................................... 16 15
Hoofdstuk 4. mbitie en hoofdkeuzes ...................................................... 19 17 4.1
oekomstbeeld .......................................................................... 19 17
4.2
mbitie ...................................................................................... 19 17
Hoofdstuk 5. genda voor vitale Zederikse dorpen .................................. 22 1 5.1
Sociale cohesie identiteit ....................................................... 22 1
5.2
Bereikbaar ................................................................................. 22 20
5.3
Voorzieningen ........................................................................... 23 21
5.4
Wonen ....................................................................................... 24 22
5.5
Zorg ........................................................................................... 25 23
5.6
conomie ................................................................................... 27 23
5.7
Landschap recreatie ............................................................... 28 24
5.
Duurzaamheid ........................................................................... 29 25
Hoofdstuk 6. Visuele samenvatting ........................................................... 31 26 Bijlage: Literatuurlijst ................................................................................ 39 27
3
oekomstvisie Zederikse dorpen 2030 -‐ itaal nabij de stad in het groen
Waarom een visie
stu aar
ee isie
a lei i g r komt steeds meer op de gemeente af. Zwaardere taken moeten worden uitgevoerd met minder geld. De verantwoordelijkheid voor discussies over nut en noodzaak van plannen komt steeds meer bij de gemeente te liggen. Dit vraagt om integrale afwegingen, om het maken van objectieve en gerichte keuzes. en integrale toekomstvisie en richtinggevende ambities helpen bij het maken van deze keuzes en het opstellen van beleid. en gedeeld toekomstbeeld is breder van belang dan alleen binnen de huidige gemeente Zederik. De gemeente is zich aan het ori nteren op haar bestuurlijke toekomst. De toekomstvisie staat daarmee over een paar jaar niet meer op zichzelf. Het belang van de inwoners en dorpen blijft echter bestaan. De opgestelde ambities zijn betekenisvol voor alle zeven dorpen op zich en blijven in elke setting gelden.
tsta
i g
De visie is gebaseerd op de kernkwaliteiten en kernwaarden van de gemeente, onderbouwd door relevante informatie uit bestaande plannen, onderzoeken en beleidsnotities. Zo is hoger overheidsbeleid als de provinciale structuurvisie en de visie 2030 van de regio -‐V geanalyseerd en zijn gemeentelijke nota s meegenomen. Daarnaast is gekeken naar de idee n en opvattingen van inwoners, instellingen en bedrijven. Deze opinies zijn naar voren gekomen tijdens de gemeentelijke dorpstochten, de burgerpeiling 2013 en interviews voor onder andere de woonvisie.
esultaat Het gewenste resultaat is een integrale toekomstvisie voor de gehele gemeente, die gerichte sturing geeft op beleidsthema s, een duidelijk kader geeft voor belangenafweging en die de belangrijke aspecten van de gemeenschap borgt voor de toekomst. issi
state e t Zederikse dorpen Vitaal nabi de stad in het groen
Met de visie wordt een handreiking gedaan om het mission statement in 2030 te bereiken. De in hoofdstuk 4 en 5 opgenomen ambities en doelen bepalen de agenda voor de toekomst. 5 5
oekomstvisie Zederikse dorpen 2030 -‐ itaal nabij de stad in het groen
Profiel van Zederik
stu r iel a e eri n Zederik is het goed wonen. De inwoners voelen zich betrokken bij de omgeving en hebben veel sociale contacten. Het zijn loyale mensen met een sterk arbeidsethos die deelnemen aan de maatschappij. De woonomgeving biedt ruimte, rust en veiligheid. Het open landschap -‐ mede in stand gehouden door de natuur en de agrarische sector -‐ wordt ook als open beleefd en is daardoor geschikt voor extensieve recreatie. Zederik telde op 1 januari 2015 13.715 inwoners en toont daarmee een bescheiden stijging. De gemeente ligt in de oosthoek van de lblasserwaard-‐ Vijheerenlanden, in het Groene Hart. r zijn goede verbindingen met de Randstad en andere steden. Binnen korte tijd zijn groot stedelijke voorzieningen en vele arbeidsplaatsen bereikbaar. De goede bereikbaarheid van Zederik draagt bij aan een goed vestigingsklimaat voor wonen en werken.
ge i g De laatste jaren is er in Zederik veel gebouwd. en grote uitleglocatie in Meerkerk, herstructurering in Lexmond en woningbouw met een zorglocatie in meide. Ook in de kleine kernen zijn projecten tot ontwikkeling gekomen, zoals een zorgcentrum in Leerbroek en een nieuwe school in Hei-‐ en Boeicop. De kwaliteit van de woonomgeving is belangrijk omdat zij bijdraagt aan het gevoel van leefbaarheid en vitaliteit. De buurt wordt gemiddeld beoordeeld met een rapportcijfer 7,7. nwoners zijn tevreden over het beheer van de openbare ruimte.
6
6
iguur 1: evredenheid met het onderhoud in de buurt OCD, Burgerpeiling 2013
rg e el ij n Zederik zijn negen basisscholen. n de drie verzorgingskernen zijn scholen voor openbaar en voor bijzonder onderwijs. n Leerbroek, ieuwland en Hei-‐ en Boeicop zijn scholen voor bijzonder onderwijs aanwezig. n de regio lblasserwaard-‐Vijfheerenlanden is er weinig jeugdcriminaliteit. Wel blijkt de landelijke drank-‐ en drugsproblematiek van plattelandsgemeenten ook in Zederik aanwezig. evens zijn er zorgen over het toenemende overgewicht van de jeugd en de relatief hoge taalachterstand bij jonge kinderen.
oekomstvisie Zederikse dorpen 2030 -‐ itaal nabij de stad in het groen Vergrijzing van de bevolking zorgt ook in Zederik voor meer ouderen. r zijn woonzorgzones in Lexmond, meide, Meerkerk en Leerbroek. Op deze locaties worden seniorenwoningen gecombineerd met zorg voorzieningen. Door de ligging nabij het centrum zijn zowel zorg als voorzieningen op loopafstand van de woning aanwezig. n Zederik zijn 56 plaatsen voor intramurale zorg. Dit zijn voldoende plaatsen, mede gezien de ontwikkeling dat er steeds meer zorg aan huis wordt geboden Woonvisie, Zederik 2014 . Om ouderen en beperkten zo lang mogelijk zelfstandig te laten wonen wordt ingezet op het realiseren van levensloopbestendige woningen.
iale
De kleinschaligheid en betrokken gemeenschap zijn kenmerkend voor de dorpen. De kracht en ook de relatieve beslotenheid van de lokale gemeenschappen is mede te verklaren vanuit de krachtige positie van kerken en geloofsovertuigingen, die ook in de maatschappelijke sfeer betekenis hebben. Zederik bestaat uit zeven dorpen die op zichzelf staan, alle met een eigen identiteit. De sociale cohesie is lokaal gericht en gaat zelden over de dorpsgrenzen heen. Dit vraagt om extra dynamiek om de vitaliteit in stand te houden. Sport verenigingen, kerken en dorpshuizen zijn allemaal per dorp georganiseerd. Deze verenigingen en locaties spelen dan ook een belangrijke rol in de mogelijkheden om elkaar te ontmoeten en samen activiteiten te ontplooien. Zij ondersteunen de aanwezige vitaliteit binnen de gemeenschap. en aandachtspunt hierbij is dat in sommige kernen de beslotenheid het nieuwe inwoners lastig maakt om geaccepteerd te worden. Wel blijkt dat nieuwe inwoners die bereid zijn zich in te zetten bijvoorbeeld door lid worden van een vereniging sneller in de gemeenschap worden opgenomen. Daarnaast voelen sommige inwoners de sociale cohesie als sociale controle. Hierdoor wachten zij te lang om met hun problemen naar buiten te komen, waardoor er eerder sprake is van escalatie of ernstige problematiek op het moment dat men er uiteindelijk wel mee naar buiten komt.
esie
n de Zederikse gemeenschap is redelijk veel sociale cohesie. Men zorgt voor elkaar en participeert in de maatschappij. 5 van de inwoners is actief betrokken bij het verenigingsleven. r zijn veel vrijwilligers en men voelt zich betrokken bij de eigen buurt. it de burgerpeiling 2013 blijkt dat de sociale cohesie vergelijkbaar is met het landelijk gemiddelde in Zederik ligt het gemiddelde iets hoger, maar er is geen significante afwijking . Men is vooral te spreken over de manier waarop men in de buurt met elkaar om gaat.
r ie i ge
iguur 2: Stellingen over de buurt OCD, Burgerpeiling 2013
7
meide, Lexmond en Meerkerk zijn de verzorgingskernen van de gemeente. lle drie de kernen hebben voldoende aanbod aan dagelijkse voorzieningen. Zo zijn er in alle drie de kernen winkels voor de dagelijkse boodschappen, huisartsen en basisscholen aanwezig. Ook de sport-‐ en cultuurvoorzieningen zijn goed vertegenwoordigd. en aantal voorzieningen in Zederik heeft een trekkersfunctie voor de regio. Voorbeelden zijn een modehuis en een woonexperiencecentre in Meerkerk, het medisch centrum in Lexmond en het zorgcentrum Open vensters in
7
oekomstvisie Zederikse dorpen 2030 -‐ itaal nabij de stad in het groen
De kleine kernen in de gemeente ienhoven, Hei-‐ en Boeicop, Leerbroek en ieuwland hebben een lager voorzieningenniveau. De inwoners van de kleine kernen zijn over het algemeen dan ook iets minder tevreden over de voorzieningen in eigen buurt dan de inwoners van de verzorgingskernen. en aantal jongeren geeft aan dat zij om die reden verhuizen naar bijvoorbeeld Meerkerk gemeente Zederik, dorpentochten 2013 . och wordt het gebrek aan voorzieningen niet altijd als een probleem ervaren. Veel bewoners hebben bewust voor deze woonomgeving gekozen. Men krijgt er rust voor terug en is gewend een stukje te rijden om boodschappen te doen. De gemiddelde reistijd naar een supermarkt vanuit de kleine dorpen ligt binnen de gemiddelde reistijd in ederland van 5 10 minuten Bereikbaarheidskaart, 2014 . Door de afstand beschouwen inwoners de bereikbaarheid van voorzieningen als aandachtspunt. Dit geldt zeker voor de oudere inwoner, voor wie bijvoorbeeld de bel bus essentieel is. Ook de digitale en ondergrondse infrastructuur speelt een belangrijke rol bij de bereikbaarheid. De aanwezigheid van een moderne infrastructuur, zoals bijvoorbeeld 4G-‐netwerk of een goede glasvezelverbinding, is cruciaal voor de kleine kernen en het buitengebied. nternet bindt thuiswerkers en maakt het commerci le voorzieningenniveau onbeperkt.
meide. Voor het grootste deel van het niet-‐dagelijkse aanbod aan voorzieningen stedelijke voorzieningen als een ziekenhuis, voortgezet onderwijs of bioscoop geldt dat men een grotere afstand moet afleggen, naar bijvoorbeeld Gorinchem, Leerdam, Vianen of trecht. De goede bereikbaarheid met de auto en in de grotere kernen ook met de bus maakt dat inwoners gemakkelijk voorzieningen buiten de gemeente kunnen bezoeken. it onderstaande grafiek blijkt dat zij dit regelmatig doen.
Be rij ig ei iguur 3: Gebruik voorzieningen buiten Zederik OCD, Burgerpeiling 2013
Meer dan de helft van de bestedingen van Zederikkers wordt buiten Zederik gedaan. Bewoners zijn voor het gebruik van voorzieningen niet gebonden aan Zederik. Zij kiezen bijvoorbeeld voor een grotere supermarkt in een andere kern of volgen onderwijs in een naastgelegen stad. Dit kan versnippering en verschraling van lokale voorzieningen tot gevolg hebben.
8
Zederik heeft een Hollands landschap met de agrarische sector als drager. r wordt daarom ruimte geboden aan de agrarische sector. Landelijke trends als schaalvergroting, nevenactiviteiten en een afnemend aantal agrarische bedrijven zijn ook in Zederik zichtbaar. Vrijkomende agrarische bebouwing wordt vaak ingevuld met wonen of eventueel kleinschalige bedrijvigheid. Hierdoor ontstaat een gemengd landschappelijk beeld. Op de bedrijventerreinen in Zederik is een concentratie van bedrijven aanwezig. De gunstige ligging van Zederik nabij de 27, 2 en 15 maakt de
oekomstvisie Zederikse dorpen 2030 -‐ itaal nabij de stad in het groen locatie interessant. De meeste bedrijven vallen in de sectoren bouwnijverheid, handel en specialistische zakelijke diensten. Ook buiten de bedrijventerreinen zijn bedrijven aanwezig. Deze bedrijvigheid is verspreid over het gebied. Deze over het algemeen kleinschalige bedrijven/ZZPers voelen zich vaak verbonden met de gemeenschap. Hier grijpt de economische levendigheid ineen met de levendigheid van de gemeenschap. Ondernemers dragen bij aan de vitaliteit van de gemeenschap door bijvoorbeeld het sponsoren van een sportclub, het organiseren van activiteiten of tieners de mogelijkheid te bieden voor een eerste baantje gemeente Zederik, dorpstochten 2013 . Daarnaast trekken ondernemers mensen van buiten aan, wat een bijdrage levert aan de lokale middenstand. Bezoekers van een winkel drinken wat in een caf , recreanten van een camping doen boodschappen in de lokale supermarkt. Het is daarom van belang de bedrijvigheid in de kernen te behouden. Zederik kent een breed bereik van de arbeidsmarkt. Binnen 30 autominuten zijn circa 600.000 arbeidsplaatsen ter beschikking. De grootste concentratie van woon-‐werkrelaties ligt rondom trecht trecht, Vianen, ieuwegein en Houten . Daarnaast zijn er concentraties bij Gorinchem en Leerdam CBS, statline 2014 . Meer dan de helft van de Zederikse beroepsbevolking werkt in een andere gemeente CBS, statline 2014 . De regio -‐V kenmerkt zich al jaren door een relatief grote pendelwerkgelegenheid. Men is bereid verder te reizen, waardoor men ook in tijden van economische crisis wellicht steeds verder weg-‐ nog werk vindt. Dit heeft waarschijnlijk invloed op het relatief lage werkloosheidcijfer in de regio. Door de afwezigheid van vervolgopleidingen vertrekken veel jongeren uit de regio. Circa 30 stroomt definitief weg. De beroepsbevolking in de regio is daardoor lager opgeleid dan gemiddeld in ederland. Daarnaast spelen vergrijzing en ontgroening. Dit heeft een toekomstige afnemende beroepsbevolking tot gevolg. Op termijn kan dit als gevolg hebben dat bedrijven eerder geneigd zijn weg te trekken uit de omgeving.
er eer e er
er
Zederik is -‐vooral met de auto-‐ goed bereikbaar. en goede infrastructuur is belangrijk voor het bereikbaar houden van basisvoorzieningen en het vestigingsklimaat voor wonen en werken. De 27, 2 en 15 zorgen als belangrijke verkeersaders voor verbindingen met alle steden in de Randstad. De opritten bij Meerkerk en Lexmond zijn vanuit bijna alle dorpen snel te bereiken. meide en ienhoven liggen op grotere afstand van de snelweg. Het openbaar vervoer bestaat uit busvervoer, buurtbuslijnen en een belbuslijn. Het openbaar vervoer heeft voornamelijk een verzorgende functie. r rijden bussen richting trecht, Gorinchem, Leerdam, Dordrecht en Rotterdam. De lage fre uentie en reissnelheid passen bij de verzorgende functie. n de kleinere kernen rijdt een buurtbus of een belbus. Over de 27 rijden diverse snelbuslijnen tussen Breda, Gorinchem en trecht. De dichtstbijzijnde haltes van deze snelwegbussen liggen echter in Vianen en Gorinchem waardoor het voor -‐ en natransport vaak langer duurt dan wenselijk. De gemeente Zederik zet zich in voor de realisatie van een haltevoorziening van deze snelwegbussen binnen de gemeente. De meest kansrijke haltelocatie is bij de aansluiting op de 27.
iguur 4: evredenheid met verkeer en vervoer in de eigen buurt OCD, Burgerpeiling 2013
9
oekomstvisie Zederikse dorpen 2030 -‐ itaal nabij de stad in het groen Door bewoners wordt vooral de bereikbaarheid met de auto gewaardeerd. Men is minder te spreken over de verkeersveiligheid en het openbaar vervoer. n een uitsplitsing blijkt dat de inwoners van de verzorgingskernen tevreden zijn over het openbaar vervoer en de inwoners van de kleine kernen niet. Dit is verklaarbaar aangezien de grote lijnbussen niet door de kleine kernen gaan. De wegenstructuur in Zederik is na 2006 aangepast aan het duurzaam veilig principe, waarbij de bebouwde kom een 30 km/u zone is geworden en er snelheidsremmende maatregelen zijn genomen. Hierbij is gekozen voor een sobere doch doelmatige inrichting van de wegen die binnen de 30 km/h zones vallen. Door de Zederikse wegenstructuur is er relatief veel verkeersoverlast van zwaar verkeer vrachtverkeer en landbouwverkeer door de kernen. Zo botsen in ieuwland de ontsluitingsfunctie en de verblijfsfunctie op de Zijlkade. n Meerkerk is dit het geval op de doorgaande route olstraat-‐ dorpsplein-‐Gorinchemsestraat, in Lexmond op de doorgaande route Laak-‐ Dorpstraat-‐Kom Lekdijk. n meide concentreert de overlast zich rondom de Prinses Marijkeweg en de Oudendijk. Vanwege het beperkte aantal alternatieve routes is doorgaand verkeer moeilijk te weren uit de kernen. De vraag om rondwegen is daarom in diverse kernen Lexmond, ieuwland aanwezig. chter, de realisatie van rondwegen ligt thans niet in lijn met de aanwezige financi le middelen. Parallel aan de 27 liggen diverse sluiproutes. Met name de route Lakerveld-‐ Bazeldijk-‐Zijlkade tussen de aansluitingen van de 27 bij Lexmond en Meerkerk is een veelgebruikte sluiproute. Bij filevorming op de 27 neemt de hoeveelheid sluipverkeer toe. Om deze overlast te beperken wordt het verkeer ter hoogte van het Lakerveld gedoseerd, waardoor dit verkeer met een beperkte intensiteit door de kern Meerkerk wordt gelaten. en structurele oplossing voor de overlast dient te worden gevonden in een verbreding van de 27 door Rijkswaterstaat. De start van de werkzaamheden is gepland vanaf 201 .
10
10
Vanwege het toenemend aantal ouderen zal er in de komende jaren meer aandacht moeten worden besteed aan het verkeersveilig en toegankelijk inrichten van de openbare ruimte. Ouderen zijn kwetsbaar in het verkeer. Door de overzichtelijkheid van verkeerssituaties, de kwaliteit van de bewegwijzering en de toegankelijkheid en het comfort van de openbare ruimte en openbaarvervoersvoorzieningen aan te passen, kan dit verbeteren.
La
s a e re reatie
Zederik heeft een oppervlakte van 7.64 hectare. Het open veenweidegebied en de lintbebouwing zijn kenmerkend voor het landschap. Dit open landschap wordt mede in stand gehouden door de natuur en de agrarische sector. Het landschap is geschikt voor extensieve recreatie als wandelen, fietsen en watersporten. evens zijn er maneges, volkstuinen en een jachthaven in de gemeente aanwezig. meide heeft een historische stadskern met nauwe straatjes, aangewezen als beschermd stadsgezicht. Dit historische karakter biedt mogelijkheden voor recreatie. De ligging van de dorpen aan het water geeft mogelijkheden voor waterrecreatie, met name nabij het Merwedekanaal en de Lek. Samen met de regio zet Zederik in op het benutten van de regionale verscheidenheid en het ontwikkelen van de streekeigen identiteit van het aantrekkelijke landschap. De mogelijkheden tot verblijfsrecreatie bestaan in Zederik vooral uit kampeerplaatsen. Ook is er een hotel en zijn er de laatste jaren steeds meer bed breakfast accommodaties bijgekomen. De gerelateerde bestedingen zijn laag afgezet tegen het aanwezige aantal slaapplaatsen. Dit komt onder andere doordat de grote toeristische trekkers in de regio, zoals Kinderdijk en Glasstad, buiten de gemeente liggen.
atuur e ilieu Zederik heeft twee atura 2000 gebieden: iterwaarden Lek en de Zouweboezem. Deze natuurgebieden kennen zeer waardevolle natuurwaarden, met name voor vogels en amfibie n. Daarnaast zijn er door heel de gemeente waterrijke veenweidegebieden aanwezig.
oekomstvisie Zederikse dorpen 2030 -‐ itaal nabij de stad in het groen De waterkwaliteit in de gemeente is redelijk, de uitvloeiing van landbouwstoffen is een aandachtspunt. De waterkwantiteit staat onder druk door ontwikkelingen in het klimaat als zeespiegelstijging en bodemdaling, met name in de lblasserwaard. evens heeft de gemeente een opgave voor waterberging bij de kernen Lexmond en meide. De CO2-‐emissies per inwoner zijn in Zederik aanzienlijk hoger dan gemiddeld. Voor landelijke gemeenten is de gemiddelde CO2-‐emissie per inwoner 3,3. n Zederik ligt dit aanzienlijk hoger met 7,24 Kpvv, 2012 . Dit hangt hoogst waarschijnlijk samen met het traject van de 27 die door de gemeente loopt.
11
11
oekomstvisie Zederikse dorpen 2030 -‐ itaal nabij de stad in het groen
rends
stu re e
gra is e
s t i eli g
De prognoses provincie Zuid-‐Holland, Bevolkingsprognose 2013 gaan er vanuit dat de bevolking in de regio -‐V tot 2040 ongeveer gelijk blijft. Wel verandert op korte termijn de bevolkingssamenstelling door vergrijzing en ontgroening. Door de huishoudensverdunning zal er in Zederik tot 2040 een behoefte blijven aan nieuwe woningen. ergrij i g Belangrijke oorzaken van vergrijzing zijn de gestegen gemiddelde levensverwachting en de ouder wordende babyboomers . Door de sterke bevolkingsgroei gedurende de wederopbouwperiode 1 45-‐1 60 zijn zij oververtegenwoordigd in de bevolkingsopbouw van ederland. Verwacht wordt dat het aantal 65 ers in Zederik zal stijgen naar bijna 30 in 2040. De ouderen van nu zijn gemiddeld welvarender, hoger opgeleid, vitaler en mobieler dan de ouderen van voorheen. Hierdoor participeren ze vaker op de arbeidsmarkt, zijn ze langer gezond en actief, en hebben ze een ander tijdsbestedinggedrag en consumptiegedrag. Zo gaan zij vaker op vakantie en verplaatsen ze zich vaker met de auto en het vliegtuig. Dit geldt voornamelijk voor hoger opgeleiden. n Zederik ligt het opleidingsniveau lager dan gemiddeld in ederland. Het veranderende tijdsbesteding-‐ en consumptiegedrag zal zich daardoor in Zederik minder voordoen. 12
iguur 5: Bevolkingsopbouw in Zederik in 2013 CBS, Statline 2014
Door vergrijzing van de werkzame beroepsbevolking is er een lagere baanmobiliteit. r komen minder banen vrij en er is relatief weinig jongere instroom. Dit be nvloedt de inbreng van nieuwe kennis en inzichten en het innovatievermogen. n de toekomst zorgen de vergrijzing en ontgroening voor een afnemende beroepsbevolking. Die trends vragen om oplossingen om het vestigingsklimaat voor bedrijven op voldoende aantrekkelijk niveau te houden. De bereikbaarheid is daarbij van belang.
13
oekomstvisie Zederikse dorpen 2030 -‐ itaal nabij de stad in het groen tgr e i g Voor het onderwijsbeleid op gemeentelijk niveau is er voor de gemeente Zederik een prognose opgesteld van leerlingenaantallen voor de periode 2015 tot en met 2035. De scholen blijven tot 2035 boven de gemeentelijke opheffingsnorm van 53 leerlingen bij een nieuwe gemeente kan een andere opheffingsnorm gesteld worden. Dit is een aandachtspunt . De besturen van de basisscholen zullen op tijd hun positie moeten bekijken. Samenwerking tussen scholen wordt een belangrijk aandachtspunt. Logischerwijs hebben de prognoses ook gevolgen voor de instandhouding van kinderdagverblijven, peuterspeelzalen en buitenschoolse opvang. Leerlingenprognose 2015 Historie
Naam Hendrik v Brederode Eben Haezer Het Fundament Het Kompas De Rank De Kandelaar SmdB Hei en Boeicop De Springplank Pr. Wilhelmina Totaal
Prognose
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2025
2030
2035
64 213 99 158 225 276 102 122 106
64 226 98 144 224 259 93 110 107
64 215 102 157 233 255 92 123 110
65 215 103 158 227 250 91 122 112
70 205 102 160 227 257 88 124 114
74 199 103 161 227 258 92 126 115
75 190 101 162 226 264 96 125 116
81 170 107 164 235 283 103 131 117
80 175 107 160 235 279 108 131 115
75 175 107 150 225 263 106 125 108
1365
1325
1351
1343
1347
1355
1355
1391
1390
1334
iguur 6: Prognoses leerlingenaantal Zederik 2015 Pronexus, 2015
uis u e s er u i g Door een groeiende groep alleenstaanden, kleinere gezinnen, een toenemend aantal echtscheidingen en een hogere levensverwachting neemt de omvang van het gemiddelde huishouden af. Het Zederikse gemiddelde ligt met 2,6 personen nog boven het landelijk gemiddelde van 2,2 personen per huishouden. Dit komt door de overwegend traditionele gezinnen die in de gemeente wonen. Binnen Zederik is er een onderverdeling te zien per kern. De verzorgingskernen zitten overwegend onder het Zederikse gemiddelde. De kleine kernen zitten boven het Zederikse gemiddelde.
14
13
Door de afname van de huishoudensgrootte, in combinatie met de gelijkblijvende bevolkingsprognoses, zal het aantal huishoudens in Zederik de komende jaren stijgen. Dit vraagt om voldoende geschikte huisvesting. Zo is er behoefte aan nieuwbouwwoningen voor senioren en in beperkte mate voor starters. Het is van belang dat de woningvoorraad aansluit bij de wensen van de toekomstige bevolking. Onderscheidendheid en kwaliteit van zowel de woning als de woonomgeving zijn daarbij van belang More4you, woonwensenonderzoek 2012 .
ij
et le e
ls antwoord op maatschappelijke ontwikkelingen als armoede en slechte werkomstandigheden werd na de industri le revolutie de verantwoordelijkheid voor zorg, onderwijs en sociale zekerheid overgeheveld naar de overheid. Rond 1 0-‐1 0 kwam deze verzorgingsstaat door economische omstandigheden onder druk te staan. r was kritiek op de vele sociale uitkeringen, de fraudegevoeligheid en het ouderwetse systeem dat uit ging van n kostwinner . Marktwerking, een kleinere overheid en het bijbrengen van vaardigheden aan burgers waardoor ze minder afhankelijk hoefden te zijn, werden van belang SCP, Sociaal en Cultureel rapport 2012 . en herori ntatie op overheidstaken kwam op gang. ige era t r elij ei De gemiddelde burger is tegenwoordig hoger opgeleid, mondiger en ge mancipeerd. nwoners en ondernemers worden daarom steeds meer geacht zelf initiatieven te nemen en activiteiten te ontplooien. Dit is bijvoorbeeld te zien bij de uitvoering van Wmo-‐taken en het persoonsgebonden budget, maar ook bij het beheer van dorpsvoorzieningen en de zorg voor elkaar. De overheid verwacht actieve, betrokken inwoners die participeren in de samenleving. De overheid trekt zich terug. Hoewel inwoners hier voor een deel behoefte aan hebben -‐ zij vinden dat de overheid hen te dicht op de huid zit-‐ wordt er veel verwacht. De mogelijkheden ua tijd en de behoefte om op deze manier eigen
oekomstvisie Zederikse dorpen 2030 -‐ itaal nabij de stad in het groen verantwoordelijkheid te pakken zijn niet altijd aanwezig. Hoelang dit houdbaar is hangt daarom ook zeer af van hoe lang men een bijdrage wil leveren. r is sprake van een bepaalde wederkerigheid. n Zederik is de sociale cohesie traditioneel sterk. Veel mensen doen vrijwilligerswerk en doen mee aan activiteiten. Vooral senioren zijn een bron voor mantelzorg en lokale initiatieven. Over tien vijftien jaar zullen deze actieve babyboomers echter de 75-‐jarige leeftijd bereiken en neemt hun vitaliteit en mobiliteit weer af. Het reservoir sociaal kapitaal wordt dan weer kleiner. i i ualis e Het idee van eigen verantwoordelijkheid is mede tot stand gekomen door de al langer durende trend van individualisme. n ederland hebben traditionele en collectieve waarden plaatsgemaakt voor een meer pragmatische en individualistische kijk op het leven. De gedachtegangen en rechten van het individu worden boven het belang van de gemeenschap geplaatst. n individualistische samenlevingen ontwikkelen mensen een sterk zelfbewustzijn en laten ze zich minder leiden door standaard regels. Hierdoor verliezen normen aan betekenis, maar gaan waarden algemene idee n over wat nagestreefd moet worden, zoals eerlijkheid en naastenliefde juist een grotere rol spelen. Deze nadruk op waarden zorgt ervoor dat er een meer universele moraal tot stand komt. Deze moraal geldt overal en voor iedereen. en voorbeeld is het formuleren van de rechten van de mens R. Veenhoven, 2000 . Ook in Zederik is merkbaar dat de bewoners minder traditioneel en meer individualistisch worden in hun denken en doen. Geholpen door de gestegen welvaart wordt meer waarde gehecht aan privacy, autonomie en zelfontplooiing. Zo zijn er meer vrouwen aan het werk. Men voelt zich meer verbonden met het gezin en vrienden dan met het dorp. en groot deel van het leven speelt zich buiten het dorp af. och blijkt uit onderzoeken dat vooral in kleine dorpen de inwoners hechten aan sociale 14
cohesie. Zij zullen daardoor ook eerder bereid zijn om in de buurt te investeren. en voorbeeld hiervan is sportstichting Lexmond. Het sportcomplex is met grote inzet van de bewoners gerealiseerd en zij zijn daarna betrokken gebleven. Volgens het Sociaal Cultureel Planbureau is het voor het behouden en versterken van de sociale cohesie van belang dat er ontmoetingsplekken zijn in het dorp. Hier kunnen initiatieven voor het dorp en sociale cohesie zich verder ontwikkelen. n Zederik spelen ook de kerken hier een rol in.
et er sa e le i g et er De laatste veertig jaar hebben de dorpen in ederland zich ontwikkeld van autonoom dorp het dorp is tegelijk de woon-‐ en werkomgeving, waar familie en vrienden wonen en waaraan men zijn identiteit ontleent naar dorpen die vooral als woondorp dienst doen. Bij een woondorp is het dorp veel meer verweven met de wereld er om heen. De economische en sociale relaties van mensen liggen buiten het dorp. Zo werkt in Zederik meer dan de helft van de werkzame beroepsbevolking buiten de gemeente. Ook voor voorzieningen zijn zij voor een groot deel aangewezen op andere dorpen. Het is daarom van belang de bereikbaarheid en mobiliteit van inwoners op peil te houden. Hierbij moet gedacht worden aan wegen, een goede digitale infrastructuur, en het zelfredzaam en mobiel houden van ouderen. Boven de 75 jaar neemt de mobiliteit af. Om hen zelfredzaam en mobiel te houden vraagt het onderhoud en de inrichting van de openbare ruimte om aandacht. Door de toegenomen mobiliteit en veranderingen in levenshouding is er ook een veranderd gebruik van commerci le voorzieningen. r is sprake van een verschuiving in het ruimtelijk koopgedrag. Was vroeger afstand een belangrijke overweging bij de locatiekeuze voor winkelen, tegenwoordig spelen de mogelijkheden tot vermaak en de ruimtelijke kwaliteit van het gebied een rol. Hierdoor winkelt men eerder in grotere winkelgebieden met meer winkeloppervlak en grotere winkels. Daarnaast neemt het aantal online aankopen toe.
15
oekomstvisie Zederikse dorpen 2030 -‐ itaal nabij de stad in het groen Bewoners kiezen voor een grotere supermarkt in een andere kern of volgen onderwijs in een naastgelegen stad. Hierdoor dreigt het voorzieningenniveau in de dorpen terug te lopen. Dit kan versnippering en verschraling van lokale voorzieningen tot gevolg hebben. Kleinschaligheid kan echter ook een kwaliteit zijn. iet alle bewoners zijn op zoek naar een groot dorp met alle voorzieningen. Men kiest voor een rustige woonomgeving en vindt verder reizen voor een voorziening geen probleem. Vaak is dit juist een bewuste keuze, bijvoorbeeld vanwege het ruimere aanbod. n Zederik is het goed wonen omdat werkgelegenheid, voorzieningen en steden binnen korte tijd bereikbaar zijn. Daarnaast heeft Zederik zelf een groene en veilige woonomgeving. l aliseri g Doordat nationale economie n steeds meer verweven zijn, is ederland in toenemende mate afhankelijk van de economische situatie in het buitenland. Bedrijven zijn footloose en nemen de arbeidsplaatsen met zich mee bij vertrek. evens is er een toenemende arbeidsmigratie. Dit zijn oorzaken voor een toenemende werkloosheid. Dit kan in ernstige gevallen leiden tot financi le problemen, sociale uitsluiting en psychische klachten. Om duurzame economische ontwikkelingen te kunnen realiseren is het noodzakelijk in te spelen op de juiste schaalniveaus en economische en demografische trends. Om hierin een speler van betekenis te zijn, vraagt om bestuurlijke macht, kracht en grootte. Het is daarom van belang dat Zederik regionale samenwerking zoekt. Gekeken naar de woonwerk-‐relaties vanuit Zederik de cluster trecht-‐Vianen-‐ ieuwegein-‐Houten en daarnaast Gorinchem en Leerdam ligt het voor de hand deze samenwerking te zoeken op de noord zuid as, langs de 27.
16
15
iale
ei
el re a e urger itgangspunt bij de veranderingen in het sociale domein is de zelfredzame burger. De rijks overheid wil bevorderen dat mensen zo lang mogelijk participeren in de maatschappij. r wordt gestimuleerd dat mensen zelf de regie op hun leven hebben. r wordt nadrukkelijker gekeken naar wat iemand zelf nog kan en welke mogelijkheden er zijn binnen het eigen netwerk. Onderdeel van het participeren in de maatschappij is het zo lang mogelijk thuis wonen en zorg op maat. Men komt minder snel in aanmerking voor een verzorgingshuis-‐ of verpleeghuisindicatie. Ouderen krijgen zo lang mogelijk zorg op maat in hun eigen woning. Dit vraagt om duurzame aanpassingen van zowel de woning als de woonomgeving.
iguur : Piramide van het sociale domein gemeente Zederik, WMO beleid 2012
oekomstvisie Zederikse dorpen 2030 -‐ itaal nabij de stad in het groen ra sities Centraal in het sociale beleid staat het bereiken van kwaliteit van leven, gezondheidswinst en welbevinden voor inwoners, terwijl de kosten worden beteugeld. De financi le onhoudbaarheid van de verzorgingsstaat en de aandacht voor participatie en zelfredzaamheid vraagt om een nieuw systeem. Sinds 2015 zijn de gemeenten verantwoordelijk voor jeugdzorg, werk en inkomen en zorg aan langdurig zieken en ouderen. Het idee is dat gemeenten de zorg effectiever, met minder bureaucratie en goedkoper kunnen geven omdat zij het dichtst bij de inwoners zitten. en deel van deze taken had de gemeente al, een deel is overgenomen van de Rijksoverheid. Het betreft de volgende taken en verantwoordelijkheden: -‐ Begeleiding, ondersteuning en verzorging uit de wbz naar de Wmo. Bovendien zijn er wijzigingen in de aanspraak op dagbesteding en persoonlijke verzorging -‐ itvoering participatiewet -‐ Provinciale jeugdzorg, de jeugdbescherming en reclassering, de jeugd-‐ggz en de zorg voor licht verstandelijk gehandicapte jeugd. De gemeenten doen niet zelf de uitvoering, zij worden verantwoordelijk voor de processen. n 2014 heeft het transitieproces plaatsgevonden. n deze periode is het stelsel structuur, regels, wetten aangepast. In 2015 is een transformatieproces op gang gekomen, gericht op het nieuwe lokale samenspel, de nieuwe verhoudingen en werkwijzen. r moet een systeem worden gecre erd waarin partijen op basis van gezamenlijke waarden samenwerken door over eigen belangen heen te kijken en te investeren en participeren in het lokale netwerk van voorzieningen VWS, 2014 . De overheid vervult een verbindende rol door partijen bij elkaar te brengen en gezamenlijk een visie te ontwikkelen. Hierdoor verandert de verhouding tussen inwoners en gemeente.
a e er i g Door de decentralisaties is de gemeente verantwoordelijk voor meer en ingewikkelder taken. Om in de uitvoering voldoende expertise te kunnen bieden, de risico s te kunnen dragen en een krachtige partner te zijn voor professionele en maatschappelijke partijen is gemeentelijke samenwerking van belang. De gemeente Zederik heeft een samenwerkingsverband binnen de regio lblasserwaard-‐Vijfheerenlanden. Voor onderdelen die in de concept jeugdwet zijn opgenomen als bovenlokale onderdelen, wordt uitgegaan van samenwerking op het niveau van Zuid-‐Holland Zuid. en aandachtspunt hierbij is de rol van raad. Het voordeel voor Zederik als kleine gemeente is dat de raadsleden hun antennefunctie goed kunnen uitoefenen. De raadsleden zijn in gesprek met de maatschappij. Zij zijn dichtbij en betrokken. Het uitvoeren van de kaderstellende rol vraagt meer. De democratische legitimatie in gemeenschappelijke regelingen is gebaseerd op controle door de gemeenteraden. De raadsleden moeten op een goede manier positie krijgen in grootschalige verbanden, ook al is er een grotere fysieke afstand. Dit vraagt tijd, kennis en kunde van de raadsleden om zich te verdiepen in, en invloed uit te oefenen op de regelingen. Deze verbindingsfunctie is een uitdaging gezien de hoeveelheid regelingen en de omvang van de raad.
16 17
oekomstvisie Zederikse dorpen 2030 -‐ itaal nabij de stad in het groen
mbitie en hoofdkeuzes stu e
itie e
eu es
st eel
e werkweek zit er op ohn hee t zin in het weekend en rijdt vrolijk naar huis Zodra hij de a rit e mond hee t genomen voelt het als thuis e uitgestrekte weilanden de boerderijen in het lint en de mensen die hun hand opsteken als hij langsrijdt verwelkomen hem ij krijgt zin om morgen zijn iets te pakken en er op uit te trekken orgenmiddag gaan ze op visite bij vrienden in trecht maar daar zijn ze zo dus er is s ochtends voldoende tijd voor een rondje In zijn straat is zijn dochter aan het spelen met kinderen uit de buurt ie kent ze goed want ze zitten ook bij haar op school hier net om de hoek ver zijn dochter maakt ohn zich geen zorgen Ze vermaakt zich prima en buiten spelen kan hier veilig ohn loopt nog even langs de buurman om te kijken o het alweer wat beter gaat ij was a gelopen week zo ziek aarna gaat hij naar huis Zijn vrouw is net terug van de winkel om de hoek r moest nog iets voor het avondeten gehaald worden Ze plo en voldaan op een tuinstoel en genieten van de rust
itie n het profiel van Zederik staat de vitaliteit van de kernen centraal. De mensen zijn betrokken, loyaal en werken hard. De omgeving wordt gekenmerkt door ruimte, groen, rust en veiligheid. Samen met de goede bereikbaarheid maakt dat, dat het goed wonen is in Zederik.
De ontwikkelingen in de maatschappij kunnen deze vitaliteit onder druk zetten. De ambitie van de gemeente is dan ook gericht op het toekomstvast maken van de vitaliteit van de kernen. Zo ontstaat de vitale gemeenschap in de groene omgeving. itie: het ersterken an de itale oon erk en lee omge ing in Zederik Het vergt inspanning om het vitale woon-‐, werk-‐ en leefklimaat op niveau te houden en te versterken. en vitale woon-‐, werk-‐ en leefomgeving trekt mensen aan en bindt hen aan de regio. De gemeente zal daarom moeten inzetten op onderwerpen die dit versterken. Waar moet de gemeente beleid op enten Welke onderwerpen zijn hierbij van belang it de bovenstaande hoofdstukken kan de conclusie worden getrokken dat een prettige woonomgeving en een gezonde economische situatie een goede voedingsbodem zijn voor vitaliteit. Dit draagt bij aan het woongenot en de levendigheid van de omgeving. Voor beiden is een kwalitatief hoogwaardige omgeving met een eigen identiteit van belang. Voorzieningen bieden de gemeenschap de mogelijkheid om hun idee n te faciliteren en zijn daarmee ondersteunend aan vitaliteit. Het is van belang dat mensen en voorzieningen elkaar kunnen vinden. aast stenen en voorzieningen schuilt vitaliteit ook in functies en kenmerken die minder tastbaar zijn, zoals sociale samenhang, het ontmoeten van buurtbewoners en activiteiten in het dorp. De vitale gemeenschap wordt door de gemeenschap zelf gevormd en is te vinden in de sociale verbanden tussen bewoners en de initiatieven die zij tot stand brengen. Door de toegenomen mobiliteit, reismogelijkheden en reissnelheid, geldt over het algemeen dat wat gevoelsmatig goed bereikbaar is, als nabij
17 19
oekomstvisie Zederikse dorpen 2030 -‐ itaal nabij de stad in het groen wordt ervaren. Voor een goede vitaliteit is een goede bereikbaarheid dan ook van belang. Om de vitaliteit te behouden en te vergroten spelen acht onderwerpen dan ook een belangrijke rol. Bij elk onderwerp is aangegeven welk hoofddoel de gemeente hiervoor heeft vastgelegd, om zo een bijdrage te leveren aan het versterken van de vitaliteit van de leefomgeving. •
Sociale cohesie & identiteit De sterke sociale cohesie behouden, waardoor er ruimte is voor ontmoetingen en informele hulp, het verenigingsleven, maatschappelijke organisaties, kerkgenootschappen en gemeenschapsinitiatieven.
•
Bereikbaar andacht voor korte reisafstanden, mobiliteit van alle inwoners, de digitale bereikbaarheid en bereikbaarheid met het openbaar vervoer.
•
Voorzieningen Het commerci le voorzieningenniveau op peil houden, de welzijn-‐, zorg-‐, sport-‐, en cultuurvoorzieningen versterken en daarbij de nadruk leggen op de kwaliteit van de zorg en zorg op maat.
•
Wonen Wonen in een aantrekkelijke en rustige omgeving, met geschikte en betaalbare woningen voor jong en oud.
•
Zorg De inwoners van de Zederikse dorpen zowel op lichamelijk als geestelijk vlak ondersteunen en ouderen en zorgbehoevenden zo lang mogelijk laten participeren in de samenleving.
•
Economie nzetten op werkgelegenheid, voldoende geschikte beroepsbevolking,
1 20
stimuleren van de lokale diversiteit en ruimte om te ondernemen. •
Landschap & recreatie De landschappelijke en cultuurhistorische waarden van het gebied en de kernen benadrukken en beleefbaar maken en houden voor toerisme en recreatie.
•
Duurzaamheid Verantwoord omgaan met onze leefomgeving, aandacht voor veiligheid en een gezond toekomstperspectief voor toekomstige generaties.
oekomstvisie Zederikse dorpen 2030 -‐ itaal nabij de stad in het groen
genda voor vitale Zederikse dorpen
stu ge
a
r itale e eri se
r e
n dit hoofdstuk worden de ambitie en hoofddoelen verder uitgewerkt. Per onderwerp wordt aangegeven waar de ambitie betrekking op heeft. Om de agenda voor de toekomst te bepalen wordt per ambitie aangegeven wat we gaan doen om dit te bereiken. n een later stadium wordt dit verder uitgewerkt in een uitvoeringsprogramma.
iale
esie i e titeit
Hoewel het individualisme toeneemt, blijven mensen elkaar nodig hebben. n je eentje voetballen of alleen in het caf zitten is niet prettig. Mensen zoeken contact met anderen. Bovendien is het niet haalbaar om je eigen voetbalveld, zwembad en bibliotheek te financieren. We hebben elkaar nodig. Hierdoor ontstaat een netwerk van relaties waarin iedereen zijn/haar steentje bijdraagt. Deze sociale cohesie is nodig om alle activiteiten die men niet alleen kan of wil doen mogelijk te maken. Het behouden van deze sociale structuur is hiermee essentieel voor de vitaliteit van de gemeenschap. el: e sterke sociale cohesie behouden waardoor er ruimte is voor ontmoetingen en in ormele hulp het verenigingsleven maatschappelijke organisaties kerkgenootschappen en gemeenschapsinitiatieven at gaa e aar r e ! en samenleving gedragen door participatie van inwoners. ! Ondersteunen van buurt initiatieven met kennis en kunde. ! Ondersteunen van verenigingen en sport voorzieningen. ! De dorpshuisfunctie in stand houden in alle kernen.
1 22
at gaa e aar r e ! en samenleving gedragen door participatie van inwoners. nwoners zijn mondiger en ge mancipeerder dan vroeger, waardoor zij meer mogelijkheden hebben om hun eigen verantwoordelijkheid te dragen. Wanneer het aankomt op sociale cohesie en op andere taken in de maatschappij ligt de bal bij hen. Zij bepalen of ze een praatje maken met de buren of mantelzorg verlenen. eder draagt bij naar eigen kracht en kunnen. Participatie van inwoners is hierbij van belang. r wordt bekeken op welke manier dit het beste opgepakt kan worden. Zo kan gedacht worden aan het betrekken van inwoners bij bepaalde onderwerpen die hen aan gaan. ! Ondersteunen van buurt initiatieven met kennis en kunde. De gemeente kan niet alles alleen. r moeten keuzes gemaakt worden waar zij geld en tijd aan besteedt. Steeds vaker ligt de keuze voor dat de inwoners taken op zich nemen of initiatieven uitwerken. De gemeente kan hierbij ondersteunen en faciliteren met kennis en kunde. Deze rol is nieuw voor de gemeente en vergt een andere manier van denken. Zij moet zich inzetten om haar eigen kennis en kunde beschikbaar te maken voor inwoners en ondernemers. egelijkertijd moet de gemeente leren om de inwoner los te laten en hen hun eigen initiatieven te laten bedenken en uitvoeren. ! Ondersteunen van verenigingen en sport voorzieningen. Men ontmoet elkaar vaak bij sport-‐ en cultuurverenigingen. De verenigingen ondersteunen daarmee de aanwezige vitaliteit in het dorp en doen dienst als trefpunt. De gemeente waardeert deze functie en zal de verenigingen waar mogelijk ondersteunen. Wat voorop staat is dat er voldoende aanbod is en dat de verenigingen voor iedereen bereikbaar zijn.
oekomstvisie Zederikse dorpen 2030 -‐ itaal nabij de stad in het groen ! De dorpshuisfunctie in stand houden in alle kernen. it onderzoek SCP, 2013 blijkt dat de aanwezigheid van een trefpunt van belang is voor het organiseren van lokale gemeenschapsinitiatieven. itgangspunt hierbij is werken met vrijwilligers. Om binnen de financi le kaders een bijdrage te leveren aan de sociale cohesie zal de gemeente minimaal de dorpshuisfuncties behouden in alle kernen, zodat mogelijkheden tot ontmoeting geborgd zijn.
Berei
aar
Men krijgt al jong een rijbewijs en rijdt tot op hoge leeftijd auto. Door de goede infrastructuur en de toegenomen mobiliteit zijn afstanden kleiner geworden. Door de toegenomen mobiliteit vindt men het niet erg om een stukje te rijden voor het werk of om een voorziening te bereiken. Vaak is dit juist een bewuste keuze. Men werkt in de stad, maar wil zijn kinderen opvoeden in een rustige, veilige en landelijke omgeving. De ligging van Zederik is goed. Dichtbij stedelijke voorzieningen, die snel te bereiken zijn met de auto en het openbaar bus vervoer. en goede ligging en bereikbaarheid is niet alleen van belang voor inwoners, maar ook voor bedrijven. Zij moeten snel kunnen schakelen en dicht bij uitvalswegen zitten. el: andacht voor korte reisa standen mobiliteit van alle inwoners de digitale bereikbaarheid en bereikbaarheid met het openbaar vervoer at gaa e aar r e ! Het verzorgen van een goede ontsluiting met de auto en het OV van en naar de dorpen en bedrijven. ! Zorg dragen voor een verkeersveilige afwikkeling van het verkeer. ! Digitale bereikbaarheid verbeteren door moderne infrastructuur. ! andacht voor minder mobiele inwoners. ! Mogelijkheden voor rondwegen in Lexmond en ieuwland bekijken. at gaa e aar r e ! Het verzorgen van een goede ontsluiting van en naar de Zederikse kernen en bedrijven.
en nieuwe wasmachine wordt via internet besteld en gratis thuisbezorgd. Men werkt buiten de eigen gemeente. Om allerlei redenen verlaten inwoners de gemeente. De ligging van Zederik is goed, dichtbij stedelijke voorzieningen. Om dit bereikbaar te houden is een goede ontsluiting van belang. Dit geldt zowel voor de ontsluiting met de auto, over de rijks-‐ en provinciale wegen en dichterbij huis door het dorp zelf, als met het openbaar vervoer. De beschikbaarheid en intensiteit van het openbaar vervoer wordt op niveau gehouden. Zo zijn er verbindingen met Rotterdam, trecht en Gorinchem. andacht is nodig voor intensiever gebruik van de halte afrit 27 Meerkerk. Volgend uit bestaand beleid wordt geprobeerd vervoersstromen forenzen, ouderen, leerlingenvervoer te combineren. Dit leidt tot een betere benutting van het openbaar vervoer, waardoor de bestaande openbaarvervoersdiensten beter in stand kunnen blijven. ! Zorg dragen voor een verkeersveilige afwikkeling van het verkeer. Verkeersveiligheid is een belangrijk goed voor een fijne woonomgeving en verdient daarom de aandacht. Dit geldt voor de wegen binnen ons beheer, maar een onderdeel hiervan is ook het behartigen van deze belangen op wegen buiten ons beheer, maar binnen onze gemeentegrenzen. ! Digitale bereikbaarheid verbeteren. Ontwikkelingen als mobiele telefonie en internet bevorderen de bereikbaarheid. Door deze ontwikkelingen is men altijd en overal op de hoogte en zijn veel voorzieningen beschikbaar. De digitale bereikbaarheid moet verder uitgerold worden, bijvoorbeeld door het aanleggen van 4G of glasvezelnetwerken. ! andacht voor minder mobiele inwoners. aast een goede infrastructuur hangt bereikbaarheid ook samen met de mobiliteit van mensen. De mobiliteit van kinderen en senioren is beperkt. Zij kunnen vaak geen gebruik meer maken van de auto en zijn daarom aangewezen op langzaam verkeer, het openbaar vervoer en meerijden met bekenden. Om voorzieningen en andere locaties ook voor hen bereikbaar te
20 23
oekomstvisie Zederikse dorpen 2030 -‐ itaal nabij de stad in het groen houden, moet ingezet worden op mogelijkheden als de belbus en seniorenvervoer. ! De mogelijkheden voor rondwegen in Lexmond en ieuwland bekijken. Vanwege de uitgestrektheid van de gemeente en de goede ontsluitingswegen pakken veel mensen uit Zederik de auto. Ook het vrachtverkeer neemt de wegen in Zederik. Hierdoor kunnen in de loop van de tijd op een aantal locaties problemen ontstaan met de ontsluiting. wee aandachtspunten zijn het centrum van Lexmond vrachtverkeer richting meide en ieuwland te ontwikkelen woningwijk Broekgraaf in Leerdam . Op deze locaties zal een onderzoek uitgevoerd moeten worden om te kijken welke oplossingen geboden kunnen worden.
r ie i ge Boodschappen doen, de huisarts bezoeken, een boek halen bij de bibliotheek. Deze activiteiten zijn onderdeel van het dagelijks leefpatroon. Het winkelaanbod, het uitgebreide verenigingsleven en de aanwezige zorg-‐ en welzijnsvoorzieningen zorgen voor een relatief hoog voorzieningenniveau voor verschillende doelgroepen. Wanneer men gebruik kan maken van deze voorzieningen wordt de vitaliteit vergroot. n de verzorgingskernen is het aanbod aan dagelijkse voorzieningen op een goed niveau. Dat willen we behouden. Daarnaast zorgt de centrale ligging van Zederik voor nabijheid en een goede bereikbaarheid van stedelijke voorzieningen. Mensen leggen tegenwoordig grotere afstanden af om een voorziening te bereiken. Door de toegenomen mobiliteit wordt deze afstand echter ook minder als een probleem ervaren. n kleine kernen zijn bewoners zich over het algemeen bewust van het feit dat hun rustige woonomgeving gepaard gaat met een lager voorzieningenniveau. el: et commerci le voorzieningenniveau op peil houden welzijn-‐ zorg-‐ sport-‐ en cultuurvoorzieningen versterken en daarbij de nadruk leggen op de kwaliteit van de zorg en zorg op maat 21 24
at gaa e aar r e ! Goed en passend voorzieningenaanbod op het vlak van welzijn, wonen en zorg in iedere verzorgingskern. ! Basisonderwijs in elke kern in stand houden, indien mogelijk als brede school. ! De centrumfunctie van de verzorgingskernen versterken en het dagelijks winkelaanbod op niveau houden. at gaa e aar r e ! Goed en passend voorzieningenaanbod op het vlak van welzijn, wonen en zorg in iedere verzorgingskern. Om te realiseren dat men langer thuis blijft wonen, zullen de welzijns-‐ en zorgvoorzieningen op een goed niveau moeten zijn. Voor minder mobiele inwoners, zoals kinderen en ouderen boven de 0, is de nabijheid van voorzieningen van groot belang. Om deze reden worden speeltuinen per wijk gerealiseerd, blijven er in de verzorgingskernen bibliotheken aanwezig en worden zorg-‐ en welzijnsvoorzieningen geclusterd, het liefst nabij een dorpscentrum met commerci le voorzieningen als winkels voor de dagelijkse boodschappen. ! Basisonderwijs in elke kern in stand houden, indien mogelijk als brede school. Basisonderwijs dient voor elke leerling goed bereikbaar te zijn. Het liefst wil de gemeente dit in elk dorp in stand houden. De gemeente zal dit mogelijk houden tot een school onder het vastgestelde minimaal aantal leerlingen komt opheffingsnorm kan wijzigen indien er een nieuwe gemeente tot stand komt . Dit kan bijvoorbeeld doordat er in een dorp te weinig kinderen zijn of doordat bewoners massaal kiezen voor een school in een ander dorp. Het draagvlak neemt af, wat er toe kan leiden dat de basisschool verdwijnt. ndien er een dergelijk moment komt zal de gemeente zorg dragen voor bereikbaar basisonderwijs. Binnen een bereisbare afstand zal basisonderwijs beschikbaar blijven. Daaraan voorafgaand zal de gemeente bestuurders van
oekomstvisie Zederikse dorpen 2030 -‐ itaal nabij de stad in het groen scholen met elkaar in contact brengen om samenwerking te bevorderen, en zo te zorgen dat onderwijs nabij zo lang mogelijk in stand blijft. ! De centrumfunctie van de verzorgingskernen versterken en het winkelaanbod voor de dagelijkse behoeften op niveau houden Gekeken naar het benodigde draagvlak en de behoefte is het niet mogelijk deze voorzieningen in alle kernen te cre ren of te behouden. De gemeente zet daarom in op het versterken van de centrumfunctie van de verzorgingskernen. Door het clusteren van voorzieningen is er een groter draagvlak, wat het voor ondernemers makkelijker maakt om te kunnen voortbestaan. Voor de inwoners van de kleine kernen zijn de verzorgingskernen van belang om boodschappen te doen of naar de medische voorzieningen te gaan.
e Of men fijn woont hangt onder meer af van het soort woning en de ligging, de buitenruimte, de veiligheid en rust in de buurt, en het woonmilieu. en passende woning en woonomgeving zijn van belang voor het woongenot van mensen More4you, 2012 . en tevreden bewoner investeert meer in zijn woning en woonomgeving. Dit draagt bij aan de vitaliteit van de gemeenschap. el: Wonen in een aantrekkelijke en rustige lee omgeving met geschikte woningen en betaalbare voor jong en oud at gaa e aar r e ! Woningen passend bij de leefstijl en woonwensen van bewoners. ! De kwaliteit en toegankelijkheid van de woonomgeving benadrukken. ! nzetten op migratiesaldo nul en daarvoor tot 2030 circa 50 woningen per jaar realiseren.
at gaa e aar r e ! Woningen passend bij de leefstijl en woonwensen van bewoners. Wat men onder een passende woning verstaat heeft te maken met de doelgroep en de wensen van bewoners. Gekeken naar de ouder wordende bevolking en het beleid om zorgbehoevenden en senioren langer zelfstandig te laten wonen, is levensloopbestendigheid van belang. Voordeel van levensloopbestendig bouwen is dat de woning weer aangepast kan worden bij een gewijzigde vraag. Het gaat echter om meer dan dat. Mensen zijn op zoek naar een woning en woonomgeving die een bepaalde identiteit heeft, passend bij hun leefstijl. Bijvoorbeeld de karakteristiek van het historische hart van meide of de rust en kleinschaligheid van Hei-‐ en Boeicop. Bij het bouwen van nieuwe woningen is marktonderzoek nodig om te kijken welke behoeften er leven en hoe deze wensen vertaald kunnen worden in de bouwplannen. ! De kwaliteit en toegankelijkheid van de woonomgeving benadrukken. De inrichting en het onderhoud van de openbare ruimte dragen bij aan het gevoel dat men bij een buurt krijgt. Door kwaliteit, groen en water ook i.v.m. waterberging en het voorkomen van wateroverlast krijgt een buurt een goede uitstraling. Daarnaast is het voor de oudere inwoners van belang dat de woonomgeving goed toegankelijk is. Hierbij kan gedacht worden aan trottoirs met voldoende breedte, oversteekplaatsen, et cetera. nzetten op migratiesaldo nul en daarvoor tot 2030 circa 50 woningen per jaar realiseren. Gekeken naar de bevolkingsprognoses en het woonwensenonderzoek is er tot 2030 een behoefte aan nieuwbouw van circa 50 woningen per jaar. itgangspunt voor Zederik is migratiesaldo nul. Om voldoende draagvlak voor voorzieningen te behouden wordt deze opgaaf vooral gerealiseerd in de verzorgingskernen. Voor Lexmond geldt hier een opgave in de vorm van een extra impuls op het gebied van woningbouw. n meide wordt de behoefte binnen het bestaand stedelijk gebied opgevangen. n Lexmond en Meerkerk is daar weinig ruimte voor en zullen !
22 25
oekomstvisie Zederikse dorpen 2030 -‐ itaal nabij de stad in het groen uitbreidingslocaties benut moeten worden. n de kleine kernen vindt organische groei plaats, voornamelijk door inbreiding en herstructurering.
rg itgangspunt is dat mensen zo lang mogelijk in hun eigen leefomgeving kunnen blijven wonen. Men komt minder snel in aanmerking voor een verzorgingshuis-‐ of verpleeghuisindicatie. r is meer zorg aan huis en zorg op maat nodig. Wanneer zelfstandig wonen niet meer mogelijk is, is een tijdige en effici nte toeleiding naar opvang en onderdak in de regio noodzakelijk. Daarnaast is het van belang zorgvragen op tijd te signaleren. el: e inwoners van de Zederikse dorpen zowel op lichamelijk als geestelijk vlak ondersteunen en ouderen en zorgbehoevenden zo lang mogelijk laten participeren in de samenleving at gaa e aar r e ! nwoners weten waar ze terecht kunnen voor allerlei vragen op het vlak van opvoeding, zorg en welzijn. ! en stabiele en goed samenwerkende openbare gezondheidszorg, zodat niemand noodzakelijke zorg zal ontberen. ! Preventie en signalering van zorgvragen.
Om zorg bereikbaar te houden is het van belang dat in elke verzorgingskern een medisch centrum aanwezig is. ! Preventie en signalering van zorgvragen. Door middel van preventie en signalering in een vroegtijdig stadium zware zorg voorkomen. Zo kunnen inwoners zo lang mogelijk actief meedraaien in de gewone leefomgeving.
ie Welvaartsgroei, daling of stijging van lonen, werkloosheid en de winstgevendheid van bedrijven hebben invloed op de vitaliteit en behoeftebevrediging van het land en de inwoners. en volwaardige en levendige economie is een reden voor burgers, bedrijven en instellingen om in een gemeente te blijven of om zich er te vestigen. en goede economische situatie is daarom van belang voor de vitaliteit van de gemeenschap.
at gaa e aar r e ! De inwoners van Zederik weten waar ze terecht kunnen voor allerlei vragen op het vlak van opvoeding, zorg en welzijn. Hun hulpvraag wordt integraal beantwoord. Dat betekent dat de hulpvraag weliswaar op n punt terechtkomt maar vanuit het bredere netwerk beantwoord en doorgeleid wordt. Zo worden mogelijke vragen binnen n gezin gekoppeld en vertaald in n plan van aanpak.
el: Inzetten op werkgelegenheid voldoende geschikte beroepsbevolking stimuleren van de lokale diversiteit en ruimte om te ondernemen at gaa e aar r e ! Stimuleren werkgelegenheid voor de toekomstige inwoners. ! aciliteren lokale bedrijvigheid voor vitaliteit van de gemeenschap. ! Behoud van bedrijvigheid en een duurzame economische ontwikkeling. ! Het organiseren van een economisch netwerk en het stimuleren van actieve kennisuitwisseling tussen ondernemers. ! nzetten op duurzaamheid en goede productieomstandigheden voor de agrarische sector.
! en stabiele en goed samenwerkende openbare gezondheidszorg. De openbare gezondheidszorg moet goed samenwerken en aansluiten op de gezondheidszorg die artsen en de GHOR bieden. Ook is het van belang dat de Dienst Gezondheidzorg voormalige GGD in stand blijft.
at gaa e aar r e ! Stimuleren werkgelegenheid voor de toekomstige inwoners. Voldoende werkgelegenheid is van belang voor de inwoners en de positie van Zederik. Binnen de gemeente is een hoog arbeidsethos. De gemeente zal een
23 27
oekomstvisie Zederikse dorpen 2030 -‐ itaal nabij de stad in het groen stimulerend beleid voeren om werkgelegenheid binnen de gemeente en regio te realiseren. ! aciliteren lokale bedrijvigheid voor vitaliteit van de gemeenschap. n Zederik is veel lokale bedrijvigheid gevestigd. Hierbij gaat het om kleinere ondernemers die verbonden zijn met de gemeenschap. Zij sponseren sport verenigingen, activiteiten en zorgen voor lokale banen. Dit alles draagt bij aan de vitaliteit van de gemeenschap. Het is daarom van belang de lokale bedrijvigheid te behouden en te faciliteren. ! Behoud van bedrijvigheid en een duurzame economische ontwikkeling. De grotere bedrijven in de gemeente concentreren zich op bedrijventerreinen. Dat is ook in de toekomst het uitgangspunt. De nabijheid van de 27 zorgt voor een goede ligging. itbreiding van het bedrijventerrein Meerkerk is momenteel aan de orde. Op deze manier kan ruimte worden geboden om te ondernemen. Dit wordt verder gerealiseerd door bedrijven -‐ binnen de kaders -‐ te faciliteren en flexibel te zijn. ! Het organiseren van een economisch netwerk en het stimuleren van actieve kennisuitwisseling tussen ondernemers. Om als gemeente stand te houden in deze tijd van globalisering is samenwerking van belang. De gemeente zoekt aansluiting met andere gemeenten, om zo een sterker economisch netwerk te realiseren. en economisch netwerk levert wat op als men elkaar in het netwerk weet te benutten. Daarom is het van belang om kennisuitwisseling tussen ondernemers te stimuleren. nzetten op duurzaamheid en goede productieomstandigheden voor de agrarische sector. Het open weidelandschap van Zederik wordt gedragen door de agrari rs in het gebied. Om dit landschap en de bijbehorende karakteristieken te kunnen bewaren moet voldoende ruimte worden geboden aan agrarische bedrijven !
24 28
in harmonie met de omgeving. Dit kan door ruimte te bieden voor innovatie, schaalvergroting en nevenactiviteiten.
La
s a re reatie
De omgeving speelt een rol bij de beleving van het woongenot en de vitaliteit. De groene omgeving is een belangrijke kwaliteit van Zederik en zeer geschikt voor toerisme en recreatie. Het is van belang dat de omgeving veilig, aantrekkelijk en beleefbaar is en blijft. el: e landschappelijke en cultuurhistorische waarden van het gebied en de kernen benadrukken en belee baar maken en houden voor toerisme en recreatie at gaa e aar r e ! Ontwikkeling van de streekeigen identiteit. ! Mogelijkheden extensieve recreatie benutten. ! Groene inpassing bedrijventerreinen en agrarische bedrijven in het buitengebied. at gaa e aar r e ! Ontwikkeling van de streekeigen identiteit. De cultuurhistorie en het openweidelandschap zijn kenmerken van de gemeente. Deze waarden worden gewaardeerd en zullen daarom ook bekend moeten zijn. Door het landschap beleefbaar te maken kan men de rust en ruimte van het landschap ervaren. Het bewaren van de cultuurhistorische waardevolle lintbebouwing, molens en het beschermd stadsgezicht meide dragen daar aan bij. Daarnaast is het van belang de doorzichten naar het open landschap te behouden, zodat het landschap beleefbaar is vanaf wegen, wandelpaden en fietspaden. Onderdeel hiervan is het vrijhouden van het Groene Hart van windmolens. ! Mogelijkheden extensieve recreatie benutten. Het agrarische veenweidelandschap en natuurgebieden als de Zouweboezem en iterwaarden Lek zijn uitstekend geschikt voor extensieve recreatie. r
oekomstvisie Zederikse dorpen 2030 -‐ itaal nabij de stad in het groen wordt gewandeld, gefietst en gerecre erd op het water. De routenetwerken en aanwezige OP s maken Zederik goed bereikbaar voor recreatie. Het is van belang deze voorzieningen te onderhouden en waar mogelijk uit te breiden. Ook is het van belang deze mogelijkheden goed te communiceren aan de recreanten, zodat zij weten wat er te doen is en waar zij terecht kunnen. Dit geldt niet alleen voor recreanten van buitenaf, ook de eigen inwoners maken gebruik van de recreatiemogelijkheden dicht bij huis. Om dicht bij huis voldoende mogelijkheden te hebben wordt daarnaast aandacht besteed aan speelgelegenheden en groen in de kernen. Om een gevarieerd aanbod te cre ren kunnen de mogelijkheden tot waterrecreatie verder uitgebreid worden. Ook wordt er ook ruimte gegeven aan de nevenactiviteiten van agrari rs en logieslocaties zoals campings en Bed Breakfast. ! Groene inpassing bedrijventerreinen en agrarische bedrijven in het buitengebied. Door een groene inpassing van dorpsranden, bedrijventerreinen en agrarische bedrijven in het buitengebied worden de ruimte en groene uitstraling van het gebied behouden en versterkt.
uur aa
ei
De gemeente heeft een verantwoording naar de maatschappij om duurzaam om te gaan met de middelen om ons heen. Op die manier blijft het gebied duurzaam behouden en daarmee vitaal voor de toekomst. Hieronder vallen kansen op het gebied van milieu en energie. el: erantwoord omgaan met onze lee omgeving aandacht voor veiligheid en een gezond toekomstperspectie voor toekomstige generaties at gaa e aar r e ! Voldoende waterberging realiseren. ! Stimuleren van verantwoord omgaan met de leefomgeving, duurzame energieopwekking en bevorderen van energiebesparing ! CO2-‐ neutraal in 2030.
at gaa e aar r e ! Voldoende waterberging realiseren. Om een veilige woonomgeving te cre ren is het van belang voldoende waterberging te realiseren. Om aan de opgaaf te voldoen wordt waterberging gerealiseerd rondom Lexmond en meide. n het algemeen wordt gekeken naar mogelijkheden om waterpartijen binnen het bestaand bebouwd gebied te realiseren, om te vergaande verstening van onze landelijke kernen te voorkomen. ! Stimuleren van verantwoord omgaan met de leefomgeving, duurzame energieopwekking en bevorderen van energiebesparing. ls gemeente hebben we een verantwoording naar de maatschappij om duurzaam om te gaan met de middelen om ons heen. Daarom zal waar mogelijk een bijdrage worden geleverd aan het stimuleren van duurzame energieopwekking. Door bij renovatie van woningen en gemeentelijke panden energiebesparende maatregelen te nemen wordt het vastgoed duurzamer. evens wordt ingezet op het verantwoord omgaan met de leefomgeving, milieu en natuurlijke hulpbronnen wanneer het aankomt op inkoop-‐ en aanbesteding. Het beleid zal hier op aangepast moeten worden. ! CO2-‐ neutraal in 2030. De CO2-‐emissies liggen in Zederik aanzienlijk hoger dan gemiddeld. Om een vitale gemeente te kunnen zijn is het ook van belang een duurzame gemeente te zijn. r wordt daarom als doel gesteld dat de gemeente in 2030 CO2-‐ neutraal is B. zonder daarbij de uitstoot van de 27 mee te rekenen . Door CO2-‐neutraal als doel te stellen, worden de CO2-‐emissies teruggebracht en duurzaamheid bewerkstelligd.
25 29
Visuele samenvatting stu isuele sa e
atti g
De doelstellingen die volgen uit de ambitie en hoofdkeuzes hebben voor een deel een ruimtelijke impact. De ruimtelijke uitwerking hiervan is weergegeven op de kaarten in dit hoofdstuk. Per dorpskern is een kaart toegevoegd, waarop de verschillende doelstellingen zijn opgenomen. Ook is een overzichtskaart van de hele gemeente opgenomen. Op deze overzichtskaart zijn de beleidsdoelen en onderdelen weergegeven die invloed hebben op een groter deel van de gemeente dan op kernniveau.
26 31
Toekomstvisie Zederik Vitaal, nabij de stad, in het groen. Lek
Lexmond
Tienhoven Ameide
Hei- en Boeicop
Meerkerk Leerbroek
Nieuwland
Legenda Verzorgingskern Woonkern Doorzichten naar open landschap
Agenda
Verbindingszone met grootstedelijke voorzieningen
Knooppunt openbaar vervoer
Bedrijvigheid concentreren langs A27
Natuur en mogelijkheden tot recreatie ontwikkelen
Karakteristiek cultuurhistorisch lint
Onderzoek rondweg
Ruimte voor de agrarische sector
Toegangspoorten Zouwegebied verder ontwikkelen
Ameide / Tienhoven Verzorgingskern
C
Legenda Cultuurhistorie
Agenda 10 à 15 nieuwe woningen per jaar
Recreatieve benutting waterfront
Woongebied
Brede school realiseren
Opgraaf waterberging realiseren
Woonzorgzone
Dorpshuis behouden
Versterking cultuur natuur recreatie
Sportaccomodaties behouden
Haltermodel centrum versterken
Groene inpassing bedrijventerrein
C
Centrumwinkelgebied Sportaccomodatie Bedrijventerrein
Hei- en Boeicop Woonkern
Agenda 2 à 5 nieuwe woningen per jaar Basisschool in stand houden Dorpshuis behouden Sportaccomodatie behouden
Legenda Cultuurhistorie Woongebied Sportaccomodatie Doorzichten open landschap versterken
Leerbroek Woonkern
Agenda 2 à 5 nieuwe woningen per jaar
Legenda
Basisschool in stand houden
Woongebied
Dorpshuis behouden
Woonzorgzone
Spetterbad behouden
Agrarisch in woonkern
Transformatiezone naar wonen
Doorzichten open landschap
Lexmond Verzorgingskern
C
Agenda
Legenda
10 à 15 nieuwe woningen per jaar
Groene vingers behouden
Cultuurhistorie
Brede school functie verstevigen
Benutting Lekoevers voor recreatie
Woongebied
Dorpshuis behouden
Bedrijven uit kern verplaatsen
Sportaccomodaties behouden
Draagvlak winkels versterken
Groene inpassing bedrijventerrein
Bedrijven in het groen
C
Centrumwinkelgebied Sportaccomodaties Bedrijventerrein
Recreatieve benutting waterfront Opgraaf waterberging realiseren
Meerkerk Verzorgingskern Agenda 10 à 15 nieuwe woningen per jaar Basisscholen in stand houden Dorpshuis behouden Sportaccomodaties verplaatsen
C
Recreatieve benutting waterfront Uitbreidingslocatie woningbouw Uitbreidingslocatie bedrijventerrein Woonzorgzone intensiveren
Legenda Woongebied C
Centrumgebied Sportaccomodaties Bedrijventerrein Park / Groengebied Doorzicht open landschap
Nieuwland Woonkern
Agenda
Legenda
2 à 5 nieuwe woningen per jaar
Woongebied
Basisschool in stand houden
Bedrijventerrein
Dorpshuis functie behouden Groene inpassing bedrijventerrein
Doorzichten open landschap
Literatuurlijst Bijlage: Literatuurlijst CBS, Statline, statline.cbs.nl, geraadpleegd december 2013 Compendium, www.compendiumvoordeleefomgeving.nl, geraadpleegd september 2014 Gemeente Zederik, Samenvatting gemeentelijke dorpstochten, 2013 Gemeente Zederik, Wmo beleid 2012-‐2016, 2012 Gemeente Zederik, Woonvisie 2014-‐2018, 2014 Goudappel Coffeng, Nationale bereikbaarheidskaart, www.bereikbaarheidskaart.nl, geraadpleegd december 2013 KPVV, http://kpvvdashboard.blogspot.nl/2011/12/in-‐166-‐gemeenten-‐is-‐verkeer-‐de-‐grootste.html, geraadpleegd september 2014 Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport, Gemeenten van de toekomst, 2014 More4you, Woonwensenonderzoek gemeente Zederik, 2012 OnderzoeksCentrum Drechtsteden, Burgerpeiling gemeente Zederik, 2013 Pronexus, Prognoses leerlingenaantal gemeente Zederik, 2015 Provincie Zuid-‐Holland, Bevolkingsprognoses, 2013 Sociaal Cultureel Planbureau, Sociaal en Cultureel Rapport, 2012 Veenhoven, R., Individualisme zo slecht nog niet, psychologiemagazine, 2000 Landschap in Beeld, integraal landschapskader Giessenlanden, Leerdam, Zederik, Brons en Partners, maart 2011 Gemeentelijk Verkeers en Vervoers Plan 2015
27 39
