WORKSHOPS STUDIEDAG LOWAN-VO 11 APRIL 2016
1. Werken met een leerlijn Lies Alons, ITTA In deze workshop gaan we dieper in op de leerlijn die ingezet kan worden voor leerlingen die doorstromen naar de entreeopleiding en/of een mbo 2 opleiding. Hoe zien de streefdoelen NT2 eruit voor deze groep leerlingen? Wat betekenen deze doelen dan voor de inrichting van een effectief én stimulerend onderwijsprogramma? Welke vakken bereiden de leerlingen goed voor op een effectieve doorstroom? En welke didactische aanpak kies je voor deze groep leerlingen? Aan de hand van concrete voorbeelden nemen we deze leerlijn verder onder de loep en krijgt u handvatten om deze leerlijn in de praktijk vorm te geven. Lies Alons is als teammanager Onderwijs werkzaam bij het ITTA van de UvA, projectleider Leerlijnen voor de ISK, verzorgt en ondersteunt ISK’s zowel op beleids- als op uitvoerend niveau.
2. Werken met het leerlingprofiel en verlengde intake Femke Scheltinga, ITTA In deze workshop gaan we in op het vormgeven van een verlengde intake in de ISK. Het doel van een verlengde intake is om gedurende de eerste onderwijsperiode informatie te verzamelen over de leerbaarheid en instructiegevoeligheid van een leerling. Hoeveel tijd, instructie en ondersteuning heeft een leerling nodig? Welke kenmerken van een leerling kunnen belemmerend dan wel stimulerend zijn? Door bij leerlingen na te gaan wat sterktes en zwaktes zijn, zowel cognitief als in taak- en leergedrag, is het mogelijk om het onderwijs op de leerling af te stemmen. Aan de hand van een leerlingprofiel kun je een inschatting van de onderwijsbehoefte maken en ook de voortgang in de eerste weken evalueren. Zo bepaal je in welke leerroute (en leerlijn) een leerling past.
WORKSHOPS STUDIEDAG LOWAN-VO 11 APRIL 2016 3. Focus op Taal: een praktische kennismaking met het NT2-vak Alice van Kalsbeek & Marijke Huizinga, Focus op Taal, Basisboek voor docenten NT2 Focus op taal is een basisboek voor docenten en vrijwilligers Nederlands tweede taal. Het combineert informatie over het Nederlandse taalsysteem en taal leren op een heldere en praktische manier met taaldidactiek. Voorkennis is niet vereist. Focus op Taal is daardoor zowel een praktische kennismaking met het NT2-vak als een handig naslagwerk voor ervaren NT2-docenten. In de presentatie zal één van de auteurs, Alice van Kalsbeek, u op een speelse manier laten kennismaken met de inhoud van het boek. Er zal ruime gelegenheid zijn voor het stellen van vragen.
4. Het leerlingprofiel en het Toetsplan: hoe verhouden ze zich tot elkaar? Stephanie Drenth en Jochum Winkelman, Bureau ICE Op basis van het in de intake bepaalde leerlingprofiel met de verblijfsduur binnen de EOA/ISK start de leerling met zijn passende individuele leertraject. Hoe monitor en stuur je met de verschillende TOA- toetsplannen het ingezette traject? En hoe verhouden deze toetsplannen zich tot de verlengde Intake en de tussen- en einddoelen van de ingezette leerlijnen? Tijdens deze workshop wordt door Bureau ICE toegelicht hoe de TOA-toetsplannen samenhangen met de in opdracht van LOWAN ontwikkelde leerlijnen.
5. LEES MEE >> NT2, een nieuwe leesmethode Klarien Lenting, Diatoetsen
Leesvaardigheid is voor jonge anderstaligen die zich voorbereiden op instroom in het reguliere onderwijs een complex vakonderdeel. De leerling moet niet alleen snel een adequate woordenschat en inzicht in taalstructuren verwerven, maar ook de leesstrategieën (en bijbehorende terminologie) aanleren die moedertaalsprekers op niveau 1F horen te beheersen. De nieuwe leesmethode LEES MEE >>NT2 bereidt leerlingen in beide opzichten voor op de leesvaardigheid die bij instroom in het moedertaalonderwijs van leerlingen uit de ISK wordt verwacht. De teksten in de methode gaan over onderwerpen die voor de leerling interessant zijn. Klarien Lenting van Diatoetsen vertelt in deze workshop meer over LEES MEE >>NT2. www.diatoetsen.nl/diaplus
WORKSHOPS STUDIEDAG LOWAN-VO 11 APRIL 2016 6. Feedback en beoordeling bij productieve vaardigheden Fros van der Maden, Edutekst Bij Spreken & Gesprekken en bij Schrijven is gerichte feedback van essentieel belang om verder te komen. Hoe organiseer je dit belangrijke onderdeel van het leerproces op zo’n manier dat alle leerlingen in jouw klassen voldoende aandacht en houvast krijgen? Hoe bepaal je waarop al dan niet feedback gegeven moet worden? En op welk moment geef je op welke punten feedback? Wie geeft wie feedback? En hoe beoordeel en toets je de productieve vaardigheden op praktische en zinvolle wijze? In de workshop gaan we in op deze en andere vragen rond feedback en beoordeling bij het onderwijs in de productieve vaardigheden. Ook oefenen we in kleine groepen met het zelf opstellen van passende criteria bij enkele productieve opdrachten. Fros van der Maden is docent Nederlands aan de Internationale School in Groningen en educatief auteur. Ze schreef onder andere Op Schrift, een schrijfcursus voor jonge anderstaligen, en In Gesprek, een methode spreek-en gespreksvaardigheid die ook voor anderstalige jongeren bestemd is. www.frosvandermaden.nl
7. Wat kan mijn leerling? Prestaties beoordelen in DISK aan de hand van de NT2-niveaus van het Europees raamwerk (A1, A2, B1) Charlotte Berghuijs, docent ISK en ontwikkelaar ISK portfolio Doelgroep:
Scholen die al met de NT2 methode DISK werken en vorig jaar deze workshop nog niet gevolgd hebben!
Wegens groot succes vorig jaar geeft Charlotte Berghuijs dit jaar wederom een workshop over het beoordelen van de prestaties in DISK. Hoe geeft u feedback op de productieve taken en hoe beoordeelt u deze? Hoe geeft u cijfers? DISK is gebaseerd op de taalniveaus, zoals omschreven vanuit het Europees Raamwerk (ERK): niveau A1, A2 en B1. Sinds enige tijd kunnen docenten de beoordelingslijsten raadplegen die niet alleen inzicht geven in het type opdrachten dat een leerling moet kunnen, maar ook aan welke eisen dat per niveau moet voldoen. In deze workshop gaat u concreet aan de slag met het beoordelen van de prestaties van leerlingen aan de hand van de beoordelingslijsten en vergroot u daarmee uw inzicht in de ERK-niveaus.
8. De TOA voor starters Jochum Winkelman, Bureau ICE Workshop met uitleg over de digitale toetsenbank TOA en de mogelijkheid tot stellen van vragen over het werken met de TOA-toetsen voor startende ISK’s en ISK-docenten. N.B. Deze workshop is bedoeld voor startende ISK’s/ISK-docenten. Bent u al goed bekend met de TOA en heeft u vragen, kom dan langs op de stand op de informatiemarkt.
WORKSHOPS STUDIEDAG LOWAN-VO 11 APRIL 2016 9. Leerlingen doelgericht en zelfstandig aan hun woordenschat laten werken: hoe doe je dat? Petra Popma, ITTA Hoe werk je aan verwerving van de juiste woordenschat in een klas met leerlingen die verschillende leerlijnen volgen? De ene leerling bereidt zich voor op de overstap naar het mbo. De andere leerling gaat naar het voortgezet onderwijs. Door zelfstandig te werken aan voor hen belangrijke woordenschat kunnen leerlingen goed voorbereid aan hun vervolgstap beginnen. Wat kun je doen als docent en wat kunnen leerlingen zelf doen om hun woordenschat gericht te vergroten? In deze workshop maakt u kennis met werkvormen en online tools voor het doelgericht en zelfstandig werken aan woordenschat.
10. De Digitale Alfabetiseringsdocent Ineke van de Craats – Radboud Universiteit en Jan Deutekom – Friesland College De Digital Literacy Instructor (DigLin) is software voor volwassenen en jongeren die voor het eerst leren lezen en schrijven in een andere taal dan hun moedertaal. Het mede door de EU gefinancierde project (LifeLong Learning Programme) heeft tot doel om de individuele oefenmogelijkheden sterk te vergroten ten opzichte van werken in de klas. Er wordt gewerkt aan klank-tekenkoppeling, analyse en synthese, uitspraak en woordenschat. Het innovatieve is dat bij ieder item onmiddellijk feedback gegeven wordt, ook op gesproken woorden door de inzet van spraakherkenning. De feedback is aangepast aan de analfabete leerder, maar het is niet zo dat alle moeilijkheden uit de weg geruimd worden. Het is juist de didactische opzet een actieve leerder te vormen die zelf verbanden legt en zelf vragen stelt. Het is vrij toegankelijk op Internet.
11. TPRS : lezen = herkennen van verworven vocabulaire Alike Last en Rianne Tamis, Taalleermethoden.nl Je gaat in deze workshop op een praktische manier kennismaken met de basisprincipes van TPRS* door creatief met elkaar een verhaaltje te maken in het Soedanees-Arabisch onder begeleiding van Arabiste Rianne Tamis. Je kent deze taal nog niet, maar al-verhaal-makende ben je deze aan het verwerven. Aansluitend hierop lees je met gemak een kort ander Soedanees verhaaltje, want lezen is herkennen van verworven vocabulaire. Tenslotte ga je met elkaar onderzoeken hoe het kwam dat je de taal kon begrijpen en blijkbaar verworven hebt. *TPRS = Teaching Proficiency through Reading and Storytelling = een taal doceren vanuit verhalen en lezen www.taalleermethoden.nl
WORKSHOPS STUDIEDAG LOWAN-VO 11 APRIL 2016
12. Het staatsexamen in de ISK Tiba Bolle, ITTA en CVTE Commissie Staatsexamens NT2 Wegens succes vorig jaar wordt deze workshop herhaald Is een Diploma Staatsexamen NT2 Programma I voldoende bewijs van taalvaardigheid om een mbo-opleiding op niveau 2 of 3 te volgen? Is een Diploma Staatsexamen NT2 Programma I voldoende bewijs van taalvaardigheid om een mboopleiding op niveau 2 of 3 te volgen? Levert het volgen van de mbo opleiding voor bezitters van het diploma wat taal betreft problemen op? Wat zijn de verschillen tussen de taalniveaus van het Raamwerk NT2 (voor tweede taalleerders) en de F-niveaus (voor moedertaalsprekers)? Hoe bereid je de leerlingen in de ISK voor op deelname aan het staatsexamen? Tiba Bolle beschrijft de huidige situatie in het mbo en gaat in op overeenkomsten tussen niveau B1 en 2F en de gevolgen voor de bezitters van het NT2-diploma I.
13. Muiswerk online voor taal en rekenen Bram van Tongeren, Muiswerk Educatief Dorthe Theelen, ISK Venlo Als didactisch adviseur komt Bram veel bij scholen over de vloer om samen met de docenten uit te vinden hoe de Muiswerkprogramma’s het beste aansluiten op hun onderwijs. Dorthe is docent op het ISK Valuascollege. Met haar leerlingen werkt zij dagelijks met Muiswerk Online en al drie jaar op rij gaat de tablet die wij uitreiken aan de leerling met de meeste oefenminuten, naar een leerling van haar ISK. Muiswerkprogramma's zijn slimme, online taal- en rekenprogramma’s, die docenten helpen om leerlingen op hun eigen niveau te laten werken: gepersonaliseerd leren. De software zit vol slimmigheden die de leerling uitdagen, volgen, helpen, motiveren en ontwikkelen. Dit maakt de programma’s uitermate geschikt voor onderwijs in klassen met grote niveauverschillen, zoals ISK’s. Muiswerk kiest voor elk NT2-niveau automatisch de juiste oefenmodules: een leerplan op maat. De docent kan dat leerplan eventueel zelf aanpassen door oefenmodules aan- en uitzetten en door referentieniveaus omhoog of omlaag te brengen. U maakt uw eigen leerplan.
14. Van Intake tot uitstroom: waarom evalueren en toetsen we eigenlijk? Marjan Bokhoven, Bureau ICE In deze workshop worden de deelnemers actief uitgedaagd om na te denken over de uitgangspunten voor het vormgeven van opbrengstgericht werken binnen de eigen school. Wat zegt ons toetsbeleid over onze visie op leren en evalueren? Welke instrumenten zet je in om deze visie te concretiseren? Wat betekenen de uitkomsten voor je lessen en voor je leerlingen? Deelnemers worden gevraagd om de visie en missie van hun school mee te nemen. De workshop is een deel van de training Van Intake tot Uitstroom, die bureau ICE scholen aanbiedt.
WORKSHOPS STUDIEDAG LOWAN-VO 11 APRIL 2016 15. Eritrese leerlingen in de klas Yodit Jacob, Pharos De Eritreeërs zijn een van de grootste groepen vluchtelingen . Veel van hen zijn zonder familie hier gekomen en minderjarig. (Alleenstaande Minderjarige Vreemdeling). Gebaseerd op een quickscan geven we informatie over hun vluchtgeschiedenis en over wat bekend is over hun gezondheid en welzijn. We gaan in op hoe dat vermoedelijk motivatie, gedrag en prestaties op school beïnvloedt en verkennen hoe de school daar het beste mee om kan gaan.
16. Syrische leerlingen op school Jacqueline Mulders, Pharos Syrische vluchtelingen zijn veel in het nieuws. Door indringende beelden van de verwoestingen van het land en de vlucht naar Europa is het alsof we deze vluchtelingen al kennen voordat zij in Nederland arriveren. Deze workshop, deels gebaseerd op een verkenning die we bij Syrische gezinnen hebben gedaan, gaat in op hun achtergronden en hun ervaringen in Nederland. Specifiek gaan we in op verwachtingen ten aanzien van het onderwijs en wat dat betekent voor de school.
17. Maak gebruik van buddy’s voor uw ISK-leerlingen Melek Usta, Peer Support Het is niet niks wat een nieuwkomer allemaal moet leren en begrijpen en waaraan hij moet wennen. Een heel nieuw land, een nieuwe taal en andere gebruiken. Om deze leerlingen bij hun integratie extra ondersteuning te bieden kunt u buddy’s inzetten. Wilt u weten hoe? Kom dan naar onze workshop waarin we vertellen hoe 2e jaars ISK-leerlingen en leerlingen van andere klassen van uw school opgeleid worden voor de rol van buddy. En het mooie is dat beide partijen er beter van worden: de leerling die ondersteuning krijgt en de leerling die ondersteuning geeft (de buddy)! In deze workshop hoort u de ervaringen van scholen zelf die met deze methodiek werken en vertelt Melek Usta van Peer Support hoe óók u buddy’s op uw school kunt gaan inzetten.
WORKSHOPS STUDIEDAG LOWAN-VO 11 APRIL 2016 18. Theatervoorstelling in de klas Ibuka, Theater Utrecht Aan de hand van de voorstelling in de klas Ibuka van Theater Utrecht wordt in deze workshop zichtbaar en invoelbaar gemaakt hoe theater kan helpen om met jongeren een gesprek te voeren over actuele thema's die hen bezighouden. De voorstelling heeft als hoofdthema: identiteitsvorming. Het verhaal en de personages raken direct aan de actualiteit van vluchtelingen die hun land hebben moeten verlaten en in een ander land hun identiteit en hun toekomst opnieuw moeten vormgeven. www.ibuka.nl
19. Dramalessen op de ISK Walcheren Mirjam Leenhouts, Gelukkige Kaplaarzen Workshop Theater en bewegingsexpressie met als doel: Ervaren van verschillende expressieoefeningen waarbij plezier, eigenheid, ideeën op speelse wijze worden aangewakkerd en uitgedaagd om naar buiten te komen. De binding met jezelf en met de ander(en) wordt versterkt. Je krijgt verschillende expressieoefeningen die je zelf kunt geven aan je eigen leerlingen. Je krijgt inspiratie om meer expressie in je eigen les in te zetten of om af te wisselen binnen de NT2 lessen. Ervaar zelf wat speelsheid en luchtigheid met je doen en dat er beelden en verhalen verteld kunnen worden zonder woorden. Je krijgt nieuwe ideeën om je eigen unieke lessen mee op te frissen.
20. Wat kan een tolk voor u betekenen TVcN Tolken en vertaalcentrum Nederland Herkent u één van de volgende stuaties: Uw anderstalige leerling komt voor de eerste dag op school met haar ouders voor een intakegesprek. U wilt haar en haar ouders op hun gemak stellen. Of een anderstalige leerling begrijpt de lesstof onvoldoende of durft niets te zeggen. U wilt dit overleggen met zijn ouders. Echter, u spreekt hun taal niet en zij verstaan u niet. Wat doet u dan? Vraagt u klasgenootjes om hulp, maakt u gebruik van google translate? Of belt u een tolk? Hoe essentieel is de communicatie tussen u en uw leerling? TVcN biedt u een interactieve workshop waarbij we u stap voor stap kennis laten maken met het optimale gebruik van een tolk. Zodat “We elkaar werkelijk verstaan en begrijpen”.
WORKSHOPS STUDIEDAG LOWAN-VO 11 APRIL 2016 Aanmelden voor de studiedag: • • •
• •
Maak een keuze voor 2 workshops uit voorgaand overzicht en geef 1 alternatieve keuze aan. Voor een coördinator/directielid geldt, naast de directiebijeenkomst, de keuze voor 1 workshop voor de 2e ronde alsmede een alternatieve keuze. U kunt alleen digitaal aanmelden. Maak daarvoor gebruik van het online aanmeldformulier. Houd de namenlijst van de deelnemers en hun keuzes (nummers van de workshops!) bij de hand. Probeer zoveel mogelijk per school iedereen op 1 formulier aan te melden. Hebt u meer deelnemers dan op 1 formulier kunnen, gebruik dan een 2e formulier. Volg de instructies. Vragen over de workshops en/of de aanmelding? Mail dan even naar
[email protected]. Zorg ervoor dat de aanmelding vóór 8 maart in het bezit van LOWAN-vo is.
