BESCHRIJVING WORKSHOPS MOVARE STUDIEDAG 7 MEI 2012 Workshopnummer: 1 Uitvoerders: Suzan Mevissen en Nicole Bakx (OBS de Robbedoes) Titel: Technisch Lezen Omschrijving: Wij vinden het van wezenlijk belang, dat onze leerlingen de basisschool verlaten met een voldoende leesniveau én dat zij met plezier lezen. “Hoe hebben wij als teamleden van OBS de Robbedoes én de ouders van de leerlingen in de groepen 3 tot en met 8 het vlot lezen verbeterd op de 3 zorgniveaus en bovendien het leesplezier verhoogd?” Door middel van theoretische onderbouwing en praktische voorbeelden hopen wij dat ook wij een bijdrage kunnen leveren aan het verbeteren van vlot lezen van de leerlingen van groep 3 tot en met 8 en het verhogen van de leesplezier. Wij leveren met deze tips óók een bijdrage aan het verbeteren van het vlot lezen en het verhogen van de leesmotivatie van úw leerlingen in groep 3 tot en met 8. Workshopnummer: 2 Uitvoerder: Kristi Hanssen (bs. St. Jozef) Titel: Lezen… denken… begrijpen ! Omschrijving: Begrijpen wat je leest is misschien wel de belangrijkste vaardigheid die kinderen nodig hebben in het onderwijs. En … kinderen kunnen dit leren. Als leerkracht speel je hierin een cruciale rol! Maar hoe ziet die rol er concreet uit? Welke strategieën zijn er? Hoe bied je leerlingen deze strategieën aan? Hoe ziet de doorgaande lijn er uit van groep 1 t/m 8? In deze workshop krijg je antwoord op al deze vragen. Je neemt kennis van belangrijke uitgangspunten van begrijpend lezen. Theorie wordt direct vertaald naar praktijk. Je krijgt voorbeelden van leerkrachtgedrag, modeling, waarmee je zelf direct aan de slag kunt. Een praktijkvoorbeeld van basisschool Sint Jozef waar op deze manier gewerkt wordt m.b.v. de methode Nieuwsbegrip XL … Workshopnummer: 3 Uitvoerders: Wim de Groot en Annemie Förster (bs. De Gracht/d’r Durpel) Titel: Werken met verbeterteams en de verbetercirkel Omschrijving: Kwaliteit ontstaat waar mensen met een passie samenwerken. Samenwerken om gezamenlijke doelen effectief en efficiënt te realiseren. Samenwerken om het steeds beter te doen. Samenwerken om te excelleren. Effectieve samenwerking vraagt om samenhang in de aanpak, vraagt om kennis en vaardigheden in het hanteren van middelen en werkwijzen. Samenhang en samenwerking vinden de teams van BS de Gracht en BS d’r Durpel in het werken met een verbetercirkel. Met de verbetercirkel kunnen leerkrachten samen met studenten, ouders en/of leerlingen gezamenlijk en met succes werken aan allerlei verbeteronderwerpen. Het gezamenlijk werken in een verbeterteam bevordert bovendien het werken in (zelfstandig) lerende teams, het anders kijken naar problemen en duurzame oplossingen (cultuurverandering).
Workshopnummer: Uitvoerder: Titel:
4 Esther Gussen (OBS De Tovercirkel) “Zo leer je kinderen lezen en spellen” (gericht op lees- en spellingonderwijs in groep 3)
Omschrijving: Met de preventieve instructiemethode “Zo leer je kinderen lezen en spellen” van Drs, José Schraven kun je lees- én spellingonderwijs versterken en de opbrengsten verhogen. Het doel van deze methodiek is om de instructiekwaliteit van de leerkracht te verhogen. Het biedt een denkkader voor de opbouw van het lezen en spellen en kan bij elke methode gebruikt worden. Daarmee kan dus elke leerkracht, ongeacht het methode gebruik, voordeel putten uit deze aanpak. Het gaat zowel om de inhoud (basiskennis van de elementen van lezen en spellen) en vorm van de instructie als het modelgedrag van de leerkracht. In deze workshop krijgt u inzicht in de uitgangspunten van “Zo leer je kinderen lezen en spellen” en praktische tips om dit toe te passen in de eigen situatie. Workshopnummer: 5 Uitvoerder: Desirée Heussen (bs. de Schacht) Titel: Ontluikende geletterdheid/beginnende geletterdheid Omschrijving: Beginnende geletterdheid kun je omschrijven als: kinderen op een leuke en zinvolle wijze bewust in aanraking brengen met de geschreven en gedrukte taal. In onze maatschappij komen kinderen van jongs af aan in aanraking met gedrukte teksten via media, maar ook praktisch op reclamefolders, opschriften, enz. Kinderen tonen daarbij interesse en willen weten wat het betekent, stellen er vragen over, willen de woorden herkennen. Het is dus een kans om vroeg (groep 1 en 2) gebruik te maken van die motivatie en daarmee een betere brug te slaan naar het aanvankelijk lezen in groep 3 In deze workshop worden suggesties aangeboden en tips gegeven voor een verantwoord en beredeneerd aanbod onderwijsactiviteiten rond dit thema voor de jongste kinderen. Workshopnummer: 6 Uitvoerders: Diana Craemers en Ellen Snijders (OBS de schatkist) Titel: Een kleurrijke ontdekkingstocht bij spelling Omschrijving: We zijn op onze school aan de slag gegaan met een hulpmiddel voor spelling, oorspronkelijk afkomstig uit de F&L methode. Deze methode is bedoeld voor kinderen met dyslexie. Het maakt de verschillende klanksoorten zichtbaar èn tastbaar, door gebruik te maken van kleurcodes en verschillende kleuren. Elke kleur stelt een letter of een lettercombinatie voor en de kinderen leren woorden te leggen met gekleurde kaartjes. Ze zijn zich zo zeer bewust van de samenstelling van een woord. Ze worden verplicht na te denken over hoe een woord is opgebouwd. De methode leert kinderen een systeem aan waarin alles onderling samenhangt, zoals ook oorspronkelijk de bedoeling is bij de F&L methode. Hierdoor zien kinderen de logica die in het taalsysteem besloten ligt en weten ze niet alleen hóe de taal werkt, maar ook waaróm die zo werkt. We nemen jullie graag mee op deze kleurrijke ontdekkingstocht.
Workshopnummer: 7 Uitvoerder: Anite van Ooijen (Jenaplanschool Antonius Abt) Titel: Kinderen en Poëzie Omschrijving: Er zijn veel verschillende manieren om kinderen te stimuleren te lezen, te schrijven, te genieten van wat taal ons kan bieden. Ervaring heeft mij geleerd dat poëzie het middel bij uitstek is om kinderen met taal te laten experimenteren. Maar…..niet zomaar, daar moet je wel wat voor doen. Je moet het aantrekkelijk maken en ik heb behoorlijk wat tips hoe je dat voor elkaar kunt krijgen. Ik laat je kennis maken met verschillende dichtvormen en laat je zien hoe je die op een kunstzinnige wijze kunt illustreren (om ook de uitstraling van poëzie tot een streling voor het oog te maken). Als juf thee drinkt drink ik water ik word meester later! ps.: En weet je wat zo heerlijk is? De dyslecten in de groep blinken uit in poëzie! Workshopnummer: 8 Uitvoerders: Chantal Schölgens, Monique Sleuters en Leon Rinkens (bs. St. Ursula) Titel: Dyslexie en de inzet van het programma Kurzweil daarbij Omschrijving: De Kurzweil workshop geeft informatie over het ondersteunende, I.C.T. hulpmiddel Kurzweil 3000. Onze workshop is zeker geen commercieel verkooppraatje. Leerlingen met lees- en schrijfproblemen zoals dyslexie, leerlingen met concentratieproblemen maar ook Hoogbegaafden kunnen het programma gebruiken voor technisch en begrijpend lezen, vergroten van de woordenschat, spellen en strategisch schrijven, vreemde talen, studeren, huiswerk, toetsen en examens. Tijdens de workshop zal de bezoeker een demonstratie krijgen van de vele mogelijkheden van het programma. Tevens volgt er een PowerPoint waarin de stapsgewijze praktische uitvoering van de inzet betreffende de Pilote school van Onderwijsstichting MOVARE BS St. Ursula te Kerkrade gepresenteerd zal worden. De opbrengsten van de digitale ondersteuning zullen duidelijk worden en de manier waarop het programma zo optimaal mogelijk geïmplementeerd kan worden in het Basisonderwijs. Workshopnummer: Uitvoerders: Titel:
9 Manon Smeets, Riny Mannheims en Thea Penders (Freinetschool) Leesplezier en leesbevordering.. wie opgroeit met boeken, groeit door boeken
Omschrijving: In deze workshop is aandacht voor het trainen van leestechniek, zonder begrip en beleving uit het oog te verliezen. De Freinetschool presenteert werkwijzen hoe dit in het leesonderwijs kan worden vorm gegeven. Bijvoorbeeld: zelfstandige werkhoeken, taalatelier, boekenkeuze, boekenkring, duo lezen, tutor lezen, voordrachtslezen, verteltassen en vertelkisten. Vervolgens gaan we interactief aan de slag met leestassen en vertelkisten. Wij hopen dat eenieder met "een tas vol bruikbare ideeën" naar huis gaat.
Workshopnummer: Uitvoerders:
10 Rachel Reijnders en Denise Bolkenstijn (duo-collega’s groep 3 bs. de Regenboog) lezen
Titel: Omschrijving: "Als we willen dat kinderen goed leren lezen, moeten we hen veel laten lezen. Als we willen dat kinderen veel lezen, moeten we hen goed leren lezen" (Marilyn Jager Adams). Lezen, lezen, leeskilometers maken, lezen, lezen, leeskilometers maken…..Dat gaat toch zeker vervelen!? Wij gaan samen met u op onderzoek uit in het oerwoud van de leesvormen. Welke, hoe en wat toe te passen? En met welk motief? Een uitdagende workshop waarbij we praktijkgericht van groep 3 t/m groep 8, te werk gaan! Workshopnummer: 11 Uitvoerder: Marianne Kleijnen (O2 Onderwijsadvies) Titel: "Passend omgaan met moeilijke of uitdagende gedragsvarianten" Omschrijving: De opbrengsten moeten omhoog en dit terwijl er meer leerlingen komen die vragen om het afstemmen van het leerkrachthandelen op moeilijk gedrag of moeilijke kindkenmerken. Hierbij hebben leerkrachten soms het gevoel dat de klik met deze leerlingen niet vanzelf gaat. "Het schuurt". En wat dan? In deze workshop ligt het accent op de mogelijkheden om de interactie leerkracht-leerling duurzaam te verbeteren. Vanuit overzicht en inzicht naar uitzicht, waarbij theorie en praktijk hand in hand gaan. Er wordt aandacht gegeven aan succesindicatoren, die bijdragen tot een duurzame implementatie binnen scholen en daarmee niet te wachten totdat diagnoses gesteld zijn. Het betreft een passend vervolg op de uitkomsten van de Kind Op de Gang. Workshopnummer: 12 Uitvoerder: Leander Versleijen (Bestuursbureau) Titel: 21 Century skills Omschrijving: Onder invloed van technologie is de samenleving aanzienlijk veranderd. Om succesvol samen te werken en te leven zijn andere competenties nodig dan voorheen. Dit vraagt om anders leren. Zowel de inhoud als de werkwijze staan ter discussie. We onderzoeken hoe technologie ons leven en daarmee het leren beïnvloedt. De kernvraag is: wat en hoe moeten we leren om in de 21e eeuw succesvol te zijn? In de vorm van een workshop worden de vaardigheden van de 21e eeuw verkend en middels praktische voorbeelden wordt ervaren wat dit betekent in de klas. Workshopnummer: 13 Uitvoerder: Martin de Fockert (VSV Nederland) Titel: gebruik Smartboard Omschrijving: Effectief gebruik van digiborden/SMART Boards is voor veel leerkrachten een uitdaging. Hoe breng je didactische variatie aan in je les en hoe speel je in op verschillende leerstijlen, capaciteit en niveau van leerlingen? Welke digibordtechnieken kun je gebruiken in je les en welke vaardigheden zijn daarvoor nodig? Hoe speel je in op de snelle technologische ontwikkelingen zoals Bring Your Own Device? Aan de hand van voorbeelden uit het PO laten we zien hoe het proces 'van oude dingen op een oude manier naar nieuwe dingen op een nieuwe manier' verloopt. Kom kijken en doe inspiratie op voor de les van morgen!
Workshopnummer: 14 Uitvoerder: Ivo Wouters (Bureau C&I) Titel: Mediawijsheid Omschrijving: ‘Je moet mediawijs zijn om het anderen te leren…’ Dat is nogal een statement. Onze leerlingen zijn wezenlijk anders dan wij in gebruik van online toepassingen. Van mobiel, tablet, computer, tot zoekmachines en films maken. Ze kunnen het, maar ook goed? Hoe zijn ze anders, en in hoeverre kunnen en moeten we hierin mee? Ivo Wouters (google zijn naam, of check @ivowouters) bespreekt de nieuwe competentie voor leraren, zet leerlijnen en protocollen met u op en geeft praktische handvatten om met uw team en leerlingen met dit onderwerp aan de slag te gaan. Het dossier Mediawijsheid van Kennisnet (http://dossiers.kennisnet.nl/dossiers/mediawijsheid/) is hierin een belangrijke tool. U kunt hiermee direct aan het werk! Workshopnummer: Uitvoerders:
15 Marieke Baselmans (OBS de Carrousel, trainer van de cursus Open Boek en communicatieadviseur bij Flow-communicatie) Ieder kind kan een lezer worden
Titel: Omschrijving: Wie leest wordt beter in taal. Meer lezen heeft een bewezen effect op woordenschat, spelling, grammatica, begrijpend lezen en schrijven. Prachtig voor leerlingen die lezen leuk vinden, maar in iedere klas zitten ook kinderen die dit saai of zelfs vervelend vinden. Echter….Ieder kind kan een lezer worden. Hoe? In deze workshop leer je hoe je leerlingen het ‘beslissende boek’, het boek dat van een kind een lezer maakt, laat ontdekken. Tevens krijg je informatie over het netwerk leescoördinatoren in samenwerking met de Parkstad Limburg bibliotheken en Stichting Lezen. De workshop wordt gegeven in een inspirerende leesomgeving, met de nieuwste kinderboeken om in te bladeren en te bekijken. Iedere deelnemer krijgt een gratis lesbrief na afloop. Workshopnummer: 16 Uitvoerder: Wilmie Jenniskens (Pabo) Titel: Referentieniveaus taal Omschrijving: Landelijk zijn vele ontwikkelingen gaande op het gebied van referentieniveaus. Scholen vragen zich af wat kinderen moeten kennen en kunnen, onder andere op het gebied van taal. Referentieniveaus zijn steeds belangrijker om opbrengsten van onderwijs in kaart te brengen. Voor scholen is echter vaak onduidelijk wat de mogelijkheden en beperkingen van deze referentieniveaus zijn. Tijdens deze presentatie zullen we de actuele stand van zaken met betrekking tot referentieniveaus toelichten. Tijdens deze presentatie wordt een kort overzicht gegeven van ontwikkelingen op het gebied van referentieniveaus taal, ook in relatie tot opbrengstgericht werken. Naast informatie worden enkele voorbeelden gegeven en is ruimte om vragen van deelnemers te beantwoorden. Vragen die aan de orde komen: o Wat zijn referentieniveaus? Wat is de achtergrond van het werken met referentieniveaus? o Wat houdt het referentiekader taal in? o Welke informatie is geschikt voor onze school? o Hoe selecteer ik de vele materialen en suggesties die aangeboden worden? o Welke koers kiezen wij als team als het gaat om deze ontwikkelingen? o Bij welke mogelijke ontwikkelingen binnen school kunnen we referentieniveaus laten aansluiten? o Hoe kunnen wij binnen ons team afstemmen over werkwijzen en doorgaande lijnen? o Hoe kunnen we op onze school de referentieniveaus verkennen?
Workshopnummer: 17 Uitvoerder: Paul Hennissen (Pabo) Titel: Is mijn school een professionele leergemeenschap? Omschrijving: Elke school zoekt de optimale omstandigheden waarin leerlingen, leerkrachten en de gehele school (samen) kunnen leren. Vanuit onderzoek is bekend welke condities van belang zijn bij het ontwikkelen van een leergemeenschap. Om gericht te werken aan het realiseren van een professionele leergemeenschap (PLG) op een school is het van belang om zicht te hebben op de startsituatie. Onderzoek helpt om dit in kaart te brengen. In deze bijeenkomst gaan we kort in op het concept van PLG, de wijze van onderzoek naar condities van PLG en hoe een school hiermee aan de slag kan gaan. Bovendien werken we kort met een instrument om de eigen school te analyseren. Kortom: succes verzekerd! Workshopnummer: 18 Uitvoerder: Jo Heusschen (Pabo) Titel: Omgaan met verbale agressie Omschrijving: Zegt een ouder tegen een leerkracht: “Deze school kan toch zeker wel een uitzondering maken, gezien mijn situatie?” “Belachelijk al die regeltjes, mijn kind moet geholpen worden!” “Hou je grote bek man, je kunt niet eens goed lesgeven en nu meen je mij te moeten zeggen wat ik verkeerd doe”. Herken je dit gedrag in je eigen school? Voel je de spanning en de dreiging die hiervan uitgaat? Hoe kun je dan adequaat reageren? Wat kun je zeggen, wat kun je beter laten? Deze workshop levert een bijdrage aan het vergroten van kennis en vaardigheden om in dreigende situaties professioneel te handelen. Werkwijze: We oefenen met een gedragsacteur een aantal situaties en proberen helder te krijgen wat werkt en wat net niet. Verwacht wordt dat je actief meedoet, terwijl het een gecontroleerde oefensituatie blijft. Workshopnummer: 19 Uitvoerder: John Roex (Pabo) Titel: Communiceren met ouders Omschrijving: Onderwijsorganisaties dienen in toenemende mate in de communicatie met ouders te anticiperen op allerlei zaken: veranderende wet- en regelgeving; veranderende geldstromen, nieuwe doelgroepen; ouders die steeds meer de rol aannemen van kritische consument; veranderende omgangs- en communicatievormen, het gebruik van moderne (social) media, etc. etc. Het Kenniscentrum Sociale Studies | Educatie van Zuyd Hogeschool (een samenwerking van de huidige faculteiten Sociale Studies en de Nieuwste PABO) biedt daarom sinds een aantal jaren workshops, trainingen, begeleiding en advies aan m.b.t. het communiceren met ouders vanuit het (basis)onderwijs. Hierbij worden elementen van ouderschapstheorie, aspecten uit de methodiek ouderbegeleiding én informatie uit het werkveld zelf ingezet, om te komen tot een zeer praktijkgerichte en integrale aanpak.
Hierbij wordt zowel aandacht gegeven aan de verdere professionalisering van leraren op dit punt, maar ook de rol van de communicatie in relatie tot de strategische beleidskaders voor het management. Er is standaard aanbod op dit punt, maar er zijn ook uitgebreide mogelijkheden tot maatwerk. Workshopnummer: 20 Uitvoerder: Peter Satijn (Bestuursbureau) Titel: MOVARE komt in beweging voor haar pedagogische opdracht Omschrijving: De kern van de ontmoeting is met elkaar te spreken over en te onderzoeken of we Passend Onderwijs zouden kunnen zien als DE pedagogische opdracht voor de komende jaren. Concrete thematieken zijn: Wat is mijn pedagogische opdracht als leraar in mijn groep? Wat is onze pedagogische opdracht als leraren in onze school? Wat is onze pedagogische opdracht als leraren van Onderwijsstichting MOVARE? Wat is ons pedagogische plan en wat zijn daarin de wezenlijke elementen? Wat vinden de kinderen en hun ouders van belang? Passend Onderwijs gaat daadwerkelijk iets betekenen als onze scholen plekken zijn waar kinderen kunnen groeien, waar altijd iemand beschikbaar is die helpt als kinderen dreigen vast te lopen en die kinderen uitdaagt hun intelligentie (breed opgevat) te benutten en ontwikkelen. De Pedagogische Academie (PABO) heeft ons niet voor niets opgeleid tot PEDAGOGEN. Laten we dit pedagogische vakmanschap eens in de etalage beginnen te plaatsen. Collega, je kunt hierbij niet gemist worden!!!! Workshopnummer: 21 Uitvoerder: Mary Eijdems (Bibliotheek) Titel: “Met gemotiveerde kinderen, meer lees-KM en boeiend onderwijs” Omschrijving: Intrinsiek leesplezier is naast het technisch lezen de belangrijkste succesfactor voor begrijpend lezen. Door uit beide “vaatjes te tappen” hebt u het beste recept voor een succesvolle en plezierige leerroute voor uw kinderen én leerkrachten. En deze route hoeft u niet alleen af te leggen, want in partnerschap met uw bibliotheek kunt u ook beschikken over hulpmiddelen van het programma “de Bibliotheek Op School” en “Kunst van Lezen”. In deze workshop krijgt u inzicht in onderzoeksresultaten, methode Aidan Chambers en concrete praktijkvoorbeelden uit uw eigen regio van succesvol werken met meer leesplezier. Workshopnummer: 22 Uitvoerder: Diana Aarntzen (CPS) Titel: Opbrengstgericht werken is Opbrengstbewust werken Omschrijving: Een inleidende workshop op het gebied van opbrengstgericht werken waarin het stellen van doelen, het vertalen naar tussendoelen en het in de leerlijnen gericht werken naar die (tussen-)doelen aan de orde komt: Het gebruik van toetsen en andere leerresultaten om de vinger aan de pols te houden: zijn we goed op weg naar de doelen? Moeten we de aanpak bijstellen? Kunnen we successen vieren? Op bovenschools- school-, groeps- en leerlingniveau. Het verhaal achter de cijfers: hoe interpreteer ik de gegevens in de overzichten in het leerlingvolgsysteem? Het gebruik van toetsen om gerichte interventies te kunnen plegen aansluitend bij de behoeften van groepen leerlingen (op groeps- en leerlingniveau).
Waarom de Excelbestanden van CPS voor de nulmeting? En hoe die Excelbestanden te vullen? Leerresultaten (opbrengsten) zijn er niet (alleen) voor de Inspectie van het Onderwijs maar zijn er vooral om te gebruiken bij het bepalen hoe het best tegemoet kan worden gekomen aan de leerbehoefte van leerlingen.
