Workshop. Investeren in kosteneffectieve interventies Van Wetenschap naar Beleid. 1 Nederlands Congres Volksgezondheid 11 april 2012 Amsterdam

Workshop Investeren in kosteneffectieve interventies Van Wetenschap naar Beleid

1

Nederlands Congres Volksgezondheid 11 april 2012 Amsterdam

Programma ● Welkom Heleen Hamberg, RIVM-VTV

● Presentatie: Wat zijn economische evaluaties? Paul van Gils, RIVM-PZO

● Presentatie: Interpretatie van kosteneffectiviteit Matthijs van den Berg, RIVM-VTV

● Presentatie: De rol van kosteneffectiviteit in beleid Lejo van der Heiden, VWS-PG

● Discussie aan de hand van stellingen Discussieleider: Heleen Hamberg 2


Programma ● Inleiders: – Marja Westhoff Programmasecretaris Preventie - ZonMw

– Silvia Evers Professor Public Health Technology Assessment - Universiteit Maastricht

– Jan Maarten Boot Universitair hoofddocent beleid en management gezondheidszorg - UMC Utrecht

– Victor Everhardt Wethouder Volksgezondheid - Gemeente Utrecht 3


Wat zijn economische evaluaties?

Paul van Gils, RIVM-PZO

4


Budget voor zorg en preventie altijd kleiner dan gewenst ● Hoewel budgetten voor gezondheidszorg wereldwijd groeien (in Nederland 13% van Bruto Nationaal Product) is er nooit genoeg om alle individuele behoeftes te vervullen ● Daarom moeten er keuzes gemaakt worden – gegeven het beschikbare budget moeten we daar optimale zorg mee ‘inkopen’ We kunnen € maar 1 keer uitgeven!

ECONOMISCHE EVALUATIE 5


Economische evaluatie (1) ● Een economische evaluatie is de vergelijking van twee of meer interventies voor wat betreft hun kosten en hun effecten (Drummond, Michael F. (2005) Methods for the Economic Evaluation of Health Care Programmes, Oxford University Press)

Centrale vraag ● Hoe is de verhouding tussen de kosten en effecten van de nieuwe interventie vergeleken met de oude situatie?

6


Economische evaluatie (2) Gezondheidswinst B Nieuwe interventie B Kosten B Keuze Gezondheidswinst A Huidige interventie/niets doen A Kosten A

7


Hoofdvormen van economische evaluatie ● Altijd: integratie van kosten en effecten in één maat

● Kosteneffectiviteitsanalyse (KEA) ● Kostenutiliteitsanalyse (KUA) ● Kostenbatenanalyse (KBA)

8


Twee belangrijke begrippen

● Perspectief

● Tijdshorizon

● Disconteren

9


KEA & KUA ● Kosten worden gerelateerd aan effecten in een ratio: Kosteneffectiviteitsratio van B (nieuw) versus A (oud): netto kosten B – netto kosten A effecten B - effecten A KEA: ● Anti-rook campagne: gestopte roker ● Obesitas preventie programma: gewichtsverlies in kg ● Vaccinatie: voorkomen infectie ● Chlamydia screeningsprogramma: voorkomen buitenbaarmoederlijke zwangerschap ● Kankerscreeningsprogramma: gewonnen levensjaar KUA: ● QALY 10


Kosteneffectiviteits ‘plane’ Incrementele kosten duurder minder effectief

duurder effectiever ICER = 40/2 = 20 40

∆E ∆C Incrementele effecten

2

minder effectief goedkoper

11

effectiever goedkoper


Waar vind ik (snel) economische evaluaties op het gebied van preventie?

http://kosteneffectiviteit-preventie.rivm.nl/

12


13


Interpretatie van kosteneffectiviteit Matthijs van den Berg, RIVM-VTV

14


Kosteneffectiviteit van preventie ● In een KEA wordt een wereld mét interventie vergeleken met wereld zonder ● Er moet een interventiescenario opgesteld worden en daarvoor moeten aannames gedaan worden ● Hoe realistisch zijn die aannames met betrekking tot effecten en kosten van de interventie?

15


Kosteneffectiviteit ● Drie belangrijke vragen: 1. Welke kosten zijn meegenomen en welke niet? 2. Zijn aannames over effectiviteit goed onderbouwd? 3. Welke belangrijke methodologische keuzes zijn gemaakt?

16


1. Kosten: perspectief ● Voorbeeld – Screening in de huisartspraktijk naar mensen met depressieve klachten – Gezondheidszorgperspectief: €4.000 per gewonnen QALY – Maatschappelijk perspectief: kostenbesparend (door minder ziekteverzuim) – De keuze van het perspectief heeft dus grote invloed op de kosteneffectiviteitsratio

17


1. Kosten: prijs ● Voorbeeld – Opname van vaccinatie tegen rotavirus in het RVP – Twee Nederlandse modelstudies › Goossens et al.: iets boven de €20.000 per QALY › Zoomer et al.: ruim boven €100.000 per QALY – Verklaring? – Vaccinprijs is verklarende factor: Zoomer et al. gingen uit van €150, Goossens et al. gingen uit van €100 – Verschillende aannames over effectiviteit en zorggebruik waren ook van invloed 18


2. Effecten: deelname ● Voorbeeld – Darmkankerscreening middels coloscopie (≠ iFOBT) – Hoeveel procent van de mensen zou hier aan deelnemen? – Gemiddelde aanname in modelstudies: 85% – Reeel cijfer op basis van surveys: 30% – Onrealistisch positieve aannames leiden tot een te rooskleurig beeld van de kosteneffectiviteit

19


2. Effecten: langetermijneffecten ● Voorbeeld – Dieet in combinatie met medicijnen voor mensen met obesitas – Gemiddeld gewichtsverlies na een jaar: 6 kilo – Hoeveel hiervan blijft op lange termijn behouden? – 100% effectbehoud: > €20.000 per QALY – 20% effectbehoud: €60.000 per QALY

20


3. Modelkeuzes: tijdshorizon ● Voorbeeld – Lesprogramma over roken voor middelbare scholieren – Welke tijdshorizon is nodig? – Met levenslange tijdshorizon: €20.000 per QALY – Tijdshorizon van 50 jaar: €30.000 per QALY – Tijdshorizon van 25 jaar: €200.000 per QALY

21


3. Modelkeuzes: disconteren ● Aan toekomstige kosten en effecten wordt minder waarde gehecht dan aan huidige kosten en effecten ● Disconteren: het terugrekenen van toekomstige effecten en kosten naar het heden ● Nederlandse standaard: – Ongelijke discontovoeten voor kosten en effecten (4% en 1,5%) – toekomstige QALY’s meer gewicht dan toekomstige kosten ● Buitenland: – Gelijke discontovoeten (3%, 5%, 6%) 22


3. Modelkeuzes: disconteren ● Voorbeeld – HPV-vaccinatie – Tientallen KEA’s, flink aantal Nederlandse – Bijna unanieme conclusie: gunstige kosteneffectiviteitsratio – De Kok et al.: niet kosteneffectief (> €50.000 per QALY) – Disconteren: 3% voor kosten en 3% voor effecten – Stel ze hadden Nederlandse standaard gevolgd – Dan kwamen ze op €20.000 per QALY

23


Postma: “I conclude that the conclusion by de Kok et al. is misleading, should be re-visited and would probably better be formulated as “In the Netherlands, HPV vaccination is likely to be cost-effective if compared with screening alone”, […]”

24

Lessons learned Nederlands Congres fromVolksgezondheid published economic 11 april evaluations 2012 in public Amsterdam health | 11 November 2010

4. Conclusies ● Kosteneffectiviteit krijgt steeds grotere rol; dit is een gunstige ontwikkeling ● Vaar niet blind op kosteneffectiviteitsratio’s, maar kijk goed naar aannames en keuzes die van invloed zijn op de uitkomst ● Stel jezelf drie vragen: – Zijn effectaannames realistisch? – Zijn alle relevante kosten meegenomen? – Wat zijn de kritische modelkeuzes? ● Voorzichtigheid bij de interpretatie van uitkomsten van kosteneffectiviteitsonderzoek is geboden; vooral wanneer gebruik gemaakt is van modelberekeningen 25


De rol van kosteneffectiviteit in beleid Lejo van der Heiden, VWS-PG

26


27


Stelling 1

Elk goed interventieonderzoek gaat gepaard met een kosteneffectiviteitsanalyse

Inleider: Marja Westhoff Programmasecretaris Preventie ZonMw

28


Stelling 2

Kosteneffectiviteitsanalyses van preventieve interventies moeten altijd vanuit het maatschappelijk perspectief worden uitgevoerd

Inleider: Silvia Evers Professor Public Health Technology Assessment Universiteit Maastricht

29


Stelling 3

In de praktijk speelt kosteneffectiviteitsonderzoek geen enkele rol van betekenis in beleidsbeslissingen

Inleider: Jan Maarten Boot Universitair hoofddocent beleid en management gezondheidszorg UMC Utrecht

30


Stelling 4

Er mag gemeenschapsgeld besteed worden aan interventies die niet bewezen kosteneffectief zijn

Inleider: Victor Everhardt Wethouder Volksgezondheid Gemeente Utrecht

31


Afsluiting Dank voor uw bijdrage! Verder discussiëren? Haak aan bij de LinkedIn-groep ‘VTV-2014 Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2014’ Vergeet niet een kijkje te nemen op: http://kosteneffectiviteit-preventie.rivm.nl/ Vragen? Neem contact op met: [email protected] [email protected] [email protected] 32


Workshop. Investeren in kosteneffectieve interventies Van Wetenschap naar Beleid. 1 Nederlands Congres Volksgezondheid 11 april 2012 Amsterdam

Recommend Documents