Congres | Meervaart | Amsterdam | 11 februari 2009
Actuele cijfers Ja, ik ben wel eens bedreigd tijdens mijn werk, zegt 59% van de sociale professionals. Ja, ik ben wel eens het slachtoffer geworden van fysiek geweld tijdens mijn werk, zegt 35% van de sociale professionals.
Dit zijn maar een paar van de opvallende resultaten uit het onderzoek dat op dit congres wordt gepresenteerd (zie onder). Geconfronteerd worden met agressie in de vorm van scheldpartijen, bedreigingen en fysiek geweld. Hoort het nu eenmaal bij het werk van sociale professionals? Of is er veel meer mogelijk aan preventie en agressieregulering binnen de sector?
Agressie gericht op hulpverleners heeft de afgelopen maanden volop in de belangstelling gestaan. Hoe staat het met de veiligheid van sociale professionals in voorkomende gevallen van agressie op de werkplek? Hebben instellingen een gedegen veiligheidsbeleid ontwikkeld? Wat zijn de noodzakelijke ingrediënten van een dergelijk beleid? En wat kan de sociale sector leren van wat er in andere sectoren al is ontwikkeld rond agressieregulering en agressiepreventie? Dit zijn maar enkele kwesties die op dit congres aan de orde zullen komen. Ook is er volop aandacht voor diverse thema’s rond agressieregulering en agressiepreventie voor hulpverleners.
Presentatie onderzoek: sociale professionals en agressie Het tijdschrift SoziO en de beroepsorganisatie PHORZA doen een onderzoek naar de mate waarin sociaalagogische werkers tijdens de uitoefening van hun beroep worden geconfronteerd met fysieke en verbale agressie. Verder wordt onderzocht of sociale professionals het gevoel hebben voldoende te zijn geschoold om met agressie om te gaan. Tijdens dit congres zullen de resultaten van dit onderzoek bekend worden gemaakt en gedeeld met de deelnemers.
Thema’s die verder aan bod komen • Hoe groot is het agressieprobleem in de sector en wat zijn de gevolgen? • Is er voldoende aandacht (beleid) in instellingen om personeel te “wapenen” tegen agressie? • Besteden sociaalagogische opleidingen voldoende aandacht aan dit fenomeen? Immers: ook de aankomend sociale professional krijgt naar verwachting hiermee te maken. • Kan de sociale sector leren van good practices – omgaan met agressie op de werkplek? Voor wie? • • • • •
Sociaalagogisch werkers in alle geledingen van zorg en welzijn; Staf- en beleidsmedewerkers in de sector; Leidinggevenden; Onderzoekers; Beleidsmakers.
Programma 9.00
Inschrijven en ontvangst.
10.00
Opening dagvoorzitter.
Hans Nieukerke, voorzitter PHORZA, beroepsorganisatie voor sociale, (ortho)pedagogische en hulpverlenende functies.
10.10
Agressie en veiligheid: het maatschappelijk klimaat en de sociale context. Peter van der Laan, bijzonder hoogleraar Sociaal Pedagogische Hulpverlening aan de Universiteit van Amsterdam en bijzonder hoogleraar Reclassering aan de Vrije Universiteit.
10.40
Agressie op de werkplek: presentatie onderzoeksresultaten. Afra Groen, orthopedagoog en bestuurslid van Phorza.
11.10
Koffiepauze.
11.30
Forumdebat Debat met experts en ervaringsdeskundigen. Met onder meer: Nicole Muller, gz-psychotherapeut en gezinstherapeut, onder andere gespecialiseerd in jongeren en gezinnen met agressieproblematiek. Debatleider: Olaf Stomp, hoofdredacteur SoziO.
12.00
Intermezzo: TerugspeelTheater Theater Rob Heiligers speelt ZAALVOLVERHAAL, een interactief theatraal avontuur. De groep brengt op een verrassende manier praktijkervaringen van deelnemers uit het publiek tot leven.
12.45
Middagpauze en informatiemarkt.
Middagprogramma
Deelsessies eerste ronde 1. Intercollegiale uitwisseling over agressie en veiligheid op het werk Afra Groen en PHORZA-leden. Hoe ontwikkel je veiligheidsbeleid, welke rol kan de beroepsvereniging PHORZA daarbij spelen? 2. Slachtoffer en dader in contact met elkaar Albert de Haan, directeur - studie Agogische Akademie Leeuwarden. Interactieve deelsessie over geweld tegen hulpverleners. Wat gebeurt er met je? Hoe ga je om met geweld op de werkvloer? Is dat op jou persoonlijk gericht? Stichting Slachtoffers & Daders organiseert ontmoetingen met ex-daders van geweld en agressie. Je gevoel van veiligheid pak je daarmee terug. Er ontstaat een contact met de mens achter de dader. Daders worden de kans op rehabilitatie geboden. 3. Training in fysieke veiligheid en escalatietechnieken Janneke van Heteren, Teamhoofd bij de Zonnehuizen in Zeist. Pim van de Meer, milieuonderzoeker bij het Nederlands Forensisch instituut (NIFP) Pieter Baan Centrum. Deze deelsessie gaat allereerst in op wat agressie precies betekent; is het een gevoel, gaat het enkel om gedragsuitingen? De deelsessieleiders gaan op verschillende verklaringsmodellen in. Er is ruimte voor inbreng van de deelnemers en hun ervaringen. Ook oefeningen met technieken komen aan bod, zoals de zogenaamde Break aways teamtechnieken en technieken die voor kinderen en jeugdigen geschikt zijn maar ook in forensische instellingen. De deelsessieleiders werken vanuit de visie van Connecting.
14.00
Deelsessies (eerste ronde).
4. Veiligheid in de wijk: De sterke troef in de zwakke wijk
15.15
Theepauze.
15.45
Deelsessies (tweede ronde).
17.00
Afsluiting/informele voortzetting.
Jaap Timmer, lector sociale cohesie en veiligheid aan de chr. Hogeschool Windesheim. Ook burgers in zwakke wijken kunnen burgerschap tonen en uitvoeren. Professionals in de wijk kunnen die burgerzin faciliteren en stimuleren. Dat werkt alleen als zij daarin multidisciplinair samenwerken. Samenwerken betekent delen, overste-
ken en uitreiken. Professionals van alle pluimage moeten uit hun hok komen en op basis van gelijkwaardigheid en opbouwend vertrouwen samenwerken. Dat wekt vertrouwen bij burgers en biedt een basis voor een veilige en samenhangende wijk. Bange burgers consumeren en participeren niet. 5. Ethiek Jos Kole, onderzoeker aan de Vrije Universiteit. Voor professionals is het thema ethiek van groot belang. Het raakt aan hun mogelijkheden en randvoorwaarden om hun werk naar behoren te kunnen blijven doen (ten dienste van anderen), maar ook hun mogelijkheden om dat met plezier en veilig te kunnen blijven doen (legitiem eigenbelang van professionals). Het voorkomen en beteugelen van agressie en geweld zijn mogelijkheidsvoorwaarden voor een werkzame hulpverleningsrelatie. Het hoort daarbij ook bij goede professionaliteit om de grenzen van eigen kunnen in de gaten te houden en op tijd ‘door te verwijzen naar’ (of een beroep te doen op) andere professionals (zoals de politie). Effectieve hulpverlening vergt een relatie tussen professional en cliënt, geweld en agressie verhinderen een effectieve relatie. 6. Agressie stap voor stap de baas Theo-Jan Heesen en Joop Kools vanuit FCB Dienstverlenen in Arbeidsmarktvraagstukken (kenniscentrum voor Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening, Jeugdzorg en Kinderopvang, een initiatief van de sociale partners in de branches). Agressie is naast een hot item een reëel probleem in organisaties. Agressie doet zich in vele verschijningsvormen voor en iedere organisatie heeft er mee te maken. Er zijn verschillende manieren waarop het agressiebeleid en daadwerkelijker agressiereductie vorm kunnen krijgen. Opleiding en training van medewerkers hoe om te gaan met agressie is er daar één van. Maar er zijn meer manieren om het agressiebeleid in te vullen en de schade voor medewerkers en cliënten/ bezoekers te beperken. In deze deelsessie gaan we kijken wat er voor nodig is om agressie de baas te blijven. Voor de sectoren Jeugdzorg en Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening zijn praktijkregels opgesteld. We gaan stap voor stap deze essentiële elementen na om te bekijken hoe deze in uw situatie bij kunnen dragen aan het creëren van een veilige werkomgeving. Uw eigen ervaringen zijn daarbij het uitgangspunt. Aan het einde van de deelsessie heeft u een goed beeld wat er nodig is om een veilige werkomgeving te creëren en wat uw rol daar in kan zijn.
7. Flink zijn kan link zijn Carola van den Berg, Arboadviseur, Tergooiziekenhuizen Veiligheid is één van de kernwaarden van de Tergooiziekenhuizen. Inmiddels zijn er op verschillende afdelingen duidelijke afspraken gemaakt over hoe je om kunt gaan met agressie en geweld. Ook wordt er preventief en curatief hulp geboden aan medewerkers. Voor een gerichte aanpak en om herhaling van incidenten te voorkomen is er een convenant opgesteld in samenwerking met politie. Tijdens de deelsessie wordt aandacht besteed aan de verschillende vormen van agressie. Wat kan er op organisatorisch en medewerkersniveau aan gedaan worden om het te beperken of zelfs te voorkomen? Ook zullen er enkele casussen besproken worden waarbij de do’s en dont’s aan de orde komen. 8. Professioneel handelen in dreigende situaties Karin Dols en Sietske Horneman, beiden docent/trainer HS Zuyd Sittard Bij de Hogeschool Zuyd faculteit Sociale Studies worden aan de studenten een aantal keuzemodules aangeboden waarbij het professioneel handelen in dreigende situaties kan worden ontwikkeld en getraind. Bij de keuzemodule weerbaarheid en assertiviteit wordt een basishouding getraind. In deze trainingen wordt er geoefend op zelfcontrole en worden ervaringsmomenten aan de hand van de RETtheorie geanalyseerd en uitgespeeld. Als aanvulling op deze trainingen worden er keuzemodules aangeboden rondom thema’s waarbij je vanzelfsprekend te maken hebt met dreigende situaties. Dit zijn de volgende keuzeprogramma’s: huiselijk geweld, kindermishandeling en eergerelateerd geweld. Ook het thema ‘werken in gedwongen kaders’ krijgt daarbij de aandacht. Op basis van bovenstaand programma wordt er volgend schooljaar een minor ‘Professioneel handelen in dreigende situaties’ ontwikkeld en aangeboden. 9. Ongewenst gedrag besproken Paul Hulshof en Cora-Yfke Sikkema, DSP-groep, onderzoek,advies, management. In 2007 is een onderzoek gehouden naar de aard, omvang en oorzaken van geweld tegen werknemers met een publieke taak (zoals medewerkers sociale dienst, ambulancepersoneel, medewerkers belastingdienst, ziekenhuispersoneel). Wat waren de resultaten van het onderzoek en tot welk actieprogramma heeft het geleid?
10. Arbobeleid gehandicaptenzorg Aart Bertijn, senior beleidsmedewerker Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland. Wat is de stand van zaken rond agressiebeleid in de gehandicaptenzorg? U krijgt informatie over de arbocatalogus “Profijt van arbobeleid”, de implementatie in de sector en verdere de ontwikkeling ervan. Een nieuw registratiesysteem gaat instellingen in staat stellen incidenten beter in kaart te brengen? Hoe werkt het en wat hebben instellingen er aan? Inzichtelijke voorbeelden uit de praktijk maken dit duidelijk. 11. Openbare orde en rechtshandhaving in multiculturele buurten Lodewijk Gunther Moor, Stichting maatschappij en veiligheid. Over openbare orde en rechtshandhaving in multiculturele buurten. In deze deelsessie wordt ingegaan op twee lopende projecten in Zwolle en Maastricht. Daarin zijn koppels van wijkagenten en opbouwwerkers actief bij het stimuleren van bewoners ook zelf een bijdrage te leveren aan veiligheid van hun buurt.
SoziO is hét vakblad voor sociale en pedagogische beroepen 12. In contact met de agressor Jürgen Peeters, onderwijzer, sociaal readaptiewetenschapper en psychotherapeut. Als iemand agressief wordt tegen jou, gebeurt er heel wat bij jezelf én in je lichaam. Niet alleen bij de agressor stijgt de adrenaline, maar ook bij het slachtoffer of de getuige. Dit kan je in eerste instantie angstig maken. Het kan er voor zorgen dat je in paniek raakt, de controle verliest of zelf agressief wordt. Als je goed contact met de ander maakt, wordt het moeilijk om over de grens van de ander te gaan. Als begeleider kun je hierin een voorbeeld zijn voor de ander om weer in contact te komen. Hoe wordt je gewaar dat iemand over je grens gaat? Wat voel je dan precies? Wat kan jou helpen om een grens aan te geven? Hoe blijf je tijdens een crisis in contact met je lijf? In deze deelsessie ligt de nadruk op het ontwikkelen van houvast in jezelf. We gebruiken hier een aantal oefeningen voor uit het Rots en Water programma. Actuele informatie Op onze website www.veiligheidscongres.nl vindt u de actuele stand van zaken rond het congresprogramma en andere wetenswaardigheden.
SoziO paart diepgang aan toegankelijkheid. Met onder meer opiniërende artikelen over zorg en welzijn, actuele bijdragen over onderzoek, interventies en methodieken en toegankelijke reportages over het werk van de sociale professional. SoziO legt de verbinding tussen opleiding en werkvelden. Ga voor meer informatie naar www.sozio.nl Wat is Phorza? Phorza is een beroepsvereniging voor professionals in het sociaalagogisch werk. Zij levert een bijdrage aan de in standhouding en verbetering van de professionaliteit in dit werkgebied. Het sociaalagogische werkveld is groot, breed en zeer divers. Phorza gelooft in de kracht van deze diversiteit en streeft naar de uitwisseling en versterking van het gemeenschappelijke hierin. Trots zijn op je vak en weten waar nieuwe kennis te halen zijn kernbegrippen bij Phorza. Phorza wil haar leden inspireren en activeren. Zij vindt dat sociaal agogen vanuit hun deskundigheid kunnen en moeten meebeslissen over de ontwikkelingen in het werkveld waarbinnen zij werkzaam zijn. Dat geldt binnen de eigen instelling, bij de financiers, bij de opleidingen en ten aanzien van overheden. Ga voor meer informatie naar www.phorza.nl
Inschrijven en voorwaarden Organisatie Het Veiligheidscongres wordt georganiseerd onder auspicien van beroepsorganisatie Phorza en vaktijdschrift Sozio. De praktische organisatie is in handen van congresbureau Logacom te Amsterdam. Inschrijvingsvoorwaarden Deelname bedraagt €295,- en is inclusief lunch, consumpties en congresmateriaal. U kunt zich inschrijven via het online aanmeldingsformulier of via de aanmeldingsbon in deze folder. Na ontvangst van de aanmelding ontvangt u een bevestiging met factuur. Datum en plaats Woensdag 11 februari 2009, Congrescentrum De Meervaart te Amsterdam. Een gedetailleerde routebeschrijving alsmede een OV-reisplan ontvang je bij de toezending van het materiaal.
Korting en annulering Bij meerdere aanmeldingen uit dezelfde instelling krijgt de tweede persoon 5% korting, en de derde en alle volgende 10%. Studenten hebben recht op 20% korting, mits er bij de aanmelding een leesbare kopie van de studentenkaart gevoegd is. Extra korting voor Sozio abonnees: €25,- en voor Phorza leden: €50,-. Kortingen kunnen niet worden gecombineerd. Annuleringsregeling Annulering tot twee weken voor aanvang 75% restitutie, tot één week voor aanvang 50% restitutie, later volgt geen restitutie. Bij verhindering heeft een deelnemer het recht zich zonder kosten te laten vervangen, mits tevoren aan de organisatie gemeld. Nadere informatie Logacom BV, Postbus 257, 1000 AG Amsterdam. Tel. 020-3203364, Fax. 020-3308040 Programma: Olaf Stomp,
[email protected], Afra Groen,
[email protected] Organisatie: Arjen Metz,
[email protected]
Voorletters/naam: Instelling/organisatie:
functie:
Adres: Postcode/plaats:
e-mail:
Telefoon:
mobiel:
Factuuradres:
als bovenstaand. anders t.w.:
Deelsessies:
1e ronde 2e ronde
reserve reserve
Neemt deel aan het Veiligheidscongres op Woensdag 11 februari 2009. De deelnamekosten zullen na ontvangst van de factuur binnen veertien dagen voldaan worden.
Wij wensen gebruik te maken van de Meerpersoonskorting (namen van overige deelnemers meesturen in een bijlage). Ik wens gebruik te maken van de Studentenkorting (bij functie student invullen en kopie studentenkaart bijvoegen).
Datum: Deze bon zonder postzegel zenden aan: Logacom/VC, Antwoordnummer 9090, 1000 VV Amsterdam
handtekening:
Faxen kan ook: 020 - 330 80 40
(M/V)