Workshop Impressies Kinderwerkersdag 2014 Transformatie van het jeugdstelsel Kinderwerkers vervullen steeds meer een brugfunctie in de wijk. In een aantal praktijken vertelden kinderwerkers hoe zij dit in de praktijk doen: Het Kinderwerk in Deventer heeft zich een aantal jaar geleden getransformeerd en is opnieuw vormgegeven met de drie pijlers, zie ook de publicatie ‘Daar ben je goed in! Via www.BVjong.nl: Pijler 1, het basis aanbod; contact leggen en relaties opbouwen. Pijler 2, Welzijn voorkomt zorg: preventie vanuit samenwerking. Pijler 3, Welzijn versterkt zorg: Brug vormen tussen jeugdzorg en de wijk/gezinnen. In de verschillende domeinen: school, buurt en gezin sluiten kinderwerkers aan bij de opgaven van de transitie jeugdzorg. Marischka Thijssen en Josine van Balen (Bureau met Pit/Raster Deventer) nodigen werkers uit om in Deventer op bezoek te komen. Interesse? Neem contact op met
[email protected] Zicht op kinderen van volwassenen met problemen Aan de hand van de methodiek “Heeft U ook kinderen?” gingen Kathinka Bruinsma en Pauline van der Loo, adviseurs jeugdbeleid i.s.m. Doenja Dienstverlening op deze methode, ontwikkeld in het kader van ‘Utrecht Gezond!’. De methode brengt kinderen in beeld van ouders met psychische problemen-, ziekten en verslavingsproblematiek. Alertheid, aanspreken, activeren en het organiseren van passende hulp vormen de basis. Meer informatie is verkrijgbaar via http://www.heeftuookkinderen.nl Transformative NJI Het NJI stelde een top 10 samen van beschermende factoren voor de transformatie van het jeugdstelsel. In deze sessie kijken we hoe verschillende activiteiten van de deelnemers bijdragen aan deze factoren. Pieter Paul Bakker (Nederlands Jeugd Instituut) te downloaden via http://www.nji.nl/nl/Top-tien-positieve-ontwikkeling-jeugd.pdf
Samenwerking met het onderwijs Programmeren in de Brede School goede samenwerking en programmering tussen onderwijs en welzijnswerk, op basis van een pedagogische visie op de brede ontwikkeling vindt al jaren plaats in Almere, bij Brede school Vlechtwerk. Bij het programmeren heeft de activiteitencoördinator een cruciale rol. Hoe benadert zij partners, welke rol hebben kinderen en waar liggen de grenzen? Gwenny Claasz Coockson van Welzijnsstichting De Schoor Almere, activiteiten coördinator, Democratisch burgerschap op scholen, participeren kun je leren, laat de kinderen doen! DOENJA ondersteunt scholen bij het vormgeven van burgerschap onderwijs. Sjaan de Vries, Sociaal makelaar Doenja Dienstverlening Utrecht, Mieke van Dommelen van ‘Welzijnsvernieuwer’. Kinderwerk als partner in onderwijs; samen bouwen aan een positief schoolklimaat. We nemen jullie mee langs de veranderde rol van de Kinderwerker in school. De nieuwe wet op het Passend Onderwijs betekent dat kinderen die voorheen speciaal onderwijs volgden buiten de buurt, meer mee gaan doen met buurtgerichte programma’s. We delen de uitdagingen en ook de succesfactoren met jullie vanuit de praktijk in Deventer. We laten jullie kennismaken met een aantal praktische tools die we gebruiken bij onze interventies. Na een korte presentatie en een eerste ronde vragen, gaan we aan de slag met de tools die we inzetten in de praktijk vanuit de praktijk in
1
Workshop Impressies Kinderwerkersdag 2014 Deventer. Josine van Balen en Marischka Thijssen (Raster / Bureau met Pit) Meer infortmatie over vervolgactiviteiten en ‘Op safari-tochten’ in Deventer via
[email protected]
Er op af, Outreachend werken Wat doe je eigenlijk als sociaal makelaar? Ervaring leert dat het moeilijk over te dragen is wat je als sociaal makelaar doet in interactie met bewoners. Doenja Dienstverlening heeft samen met de Welzijnsvernieuwer een instrument ontwikkeld waarin dat zichtbaar gemaakt kan worden. In de presentatie werd kort de dagelijkse werkelijkheid van de sociaal makelaar van Doenja Dienstverlening geschetst vanuit de Wijvandestraat mindset, aan de hand van deuitgangspunten en het Dialoogblad Wijvandestraat. Vaak is het kinderwerk/sociaal werk onzichtbaar en de resultaten zijn onvoorspelbaar en soms moeilijk terug te leiden tot acties van professionals. Met een dialoogblad maken werkers hun werk zichtbaar. Voor henzelf, de collega’s, de bewoners met wie zij werken, maar ook voor netwerkpartners en beleidsmakers. Het invullen zelf, bijvoorbeeld met een bewoner, is op zich al een processtap. Het dialoogblad kan voor vele doelen worden ingezet. “Wij willen het graag verder ontwikkelen en zijn blij met iedereen die er een wil invullen en daarover feedback wil geven”, aldus de begeleiders van deze sessie. Reacties van de kinderwerkers: Sommigen waren echt superblij met het dialoogblad en ontdekten dat “we eigenlijk heel veel doen!” Een deelnemer die al heel lang in het vak zit (“Je kan toch wat cynisch worden na zo’n lange tijd. Dan heeft de politiek weer een andere focus en vinden zij iets ineens heel belangrijk, terwijl wij dat al jaren doen, zucht...”) was enthousiast. “Je moet het doen met wat er is!” (een van de Wijvandestraat uitgangspunten) “Zo heb ik er nog nooit naar gekeken”. Als er geen idee is/komt bij het contact met bewoners, kan je nog steeds een dialoogblad invullen over een situatie in je werk. Als er geen ideeën zijn, dan kunnen we: aanleiding geven, inspireren, zodat er ideeën komen. In deze workshop is vooral het instrument aan de orde gekomen: ‘hoe maak je je mindset, dus je professionaliteit zichtbaar’ en niet om discussie over hoe wij ons werk doen. Daar was de tijd te kort voor. Het uitgangspunt ‘Het doen met wat er is’ blijkt niet zo vanzelfsprekend. Zie ook het Emagazine Sociaal en Ondernemend van MOVISIE voor een ingevuld dialoogblad) Voor meer vragen kun je terecht bij Nienke Zeeman, sociaal makelaar www.doenjadienstverlening.nl en van Kathinka Bruinsma http://www.welzijnsvernieuwer.nl/ Kinderwijkraad Door kinderen inspraak te geven in onderwerpen die hen aangaan, leren ze nieuwe vaardigheden. Ze leren eigen meningen te verwoorden en zelf beslissingen te nemen. Dit heeft een positief effect op het zelfvertrouwen van kinderen en het draagt bij aan de vorming van actie burgerschap. Daarnaast kunnen instellingen, door meer rekening te houden met de wensen en behoeften van kinderen, hun kwaliteit van werken verbeteren. De kinderwijkraad komt iedere maand bij elkaar. De bijeenkomst bestaat uit twee onderdelen, namelijk oefenruimte en een heuse vergadering waarin de kinderen alle rollen op zich namen. Resultaten zijn onder meer een sociale agenda van kinderen (top 5), het organiseren en uitvoeren van een activiteit en een onderzoek. In de sessie ging het vooral over stil (kunnen) staan bij wat er is en daaruit werken (basisdienstverlening!) en dat kunnen verwoorden en verantwoorden; laten zien wat je doet en waarom je onmisbaar bent. Samenwerking met scholen – vindplaats kinderen is essentieel. Aha momenten waren er vooral het bespreken van de vaardigheden van kinderwerkers als groepsbegeleider (stiltes kunnen laten vallen, je eigen mening op de achtergrond houden). In het dagelijks werk te weinig tijd voor momenten van reflectie waarin we ons handelen kunnen evalueren. Belangrijk is het dus om tijd te besteden aan bewust handelen, groepsprocessen, beroepshouding, gespreksvaardigheden. Meer informatie via Marieke de Weijer, en Marinda Pieron, Sociaal Werkers Kinderen van Welzin Amersfoort. zie www.welzin.nl
2
Workshop Impressies Kinderwerkersdag 2014 Jongenstalent herkend Jongenstalent herken(d); hoe kan je (als vrouwelijke) kinderwerker jongens (anders) benaderen zodat zij in hun krachten worden gezet en jij hen op die manier helpt klaar te stomen voor de maatschappij. Veel kinderwerkers zijn vrouw en zij zijn onbewust geneigd om hun activiteiten vanuit een vrouwelijke kijk in te delen. Dat betekent dat deze ‘meer geschikt’ zijn voor meisjes en minder voor jongens. Kirsten Zitman deed onderzoek naar sekse-specifiek werken in het kinderwerk. Kinderwerkers er met de indeling van hun activiteiten rekening mee dat jongens soms andere behoeften hebben dan meisjes; Door een andere aanpak zijn jongens beter aanspreekbaar en voor hen is de beleving ook veel leuker. Doordat de (vrouwelijke) kinderwerkers jongens beter begrijpen is het voor hen leuker om de activiteiten te begeleiden. Naast een visie over jongensgedrag kwamen ook praktische tips en tools aan de orde. Meer informatie via Kirsten Zitman, Kinderwerk Libertas Leiden. www.libertasleiden.nl Kinderwerk in Hoorn. De laatste Jaren speelt het team kinderwerk van Netwerk Hoorn op een nieuwe manier in op de signalen van kinderen en partners in de wijk. Zij werken daarbij samen met speeltuinen, scholen en sportverenigingen, om zo kinderen te bereiken die minder makkelijk meedoen aan programma’s en activiteiten. Meer informatie via Klaas Blaak, Kinderwerk Netwerk Hoorn.www.netwerkhoorn.nl
Ondernemend / kinder-sociaal werk Zichtbaarheid vergroten en stevig staan en overtuigend presenteren Kinderwerkers zijn actief in de buurt voor en met kinderen. Zij zijn belangrijke samenwerkingspartners van basisscholen, de gemeente, de BSO, de jeugdzorg. Kinderwerkers hebben een eigen rol, die niet altijd even zichtbaar is. In deze sessie verkennen we de verschillende manieren, waarop kinderwerkers successen bereiken en serieus genomen worden, ook in tijden van bezuinigingen. Samen werken we aan meer zichtbaarheid van het kinderwerk. Wat is daarvoor nodig? Hoe kun je in een korte tijd uitleg geven over je werk en laten zien wat je met je werk kunt bereiken? Wat werkt, wat niet? Het is belangrijk om je goed te presenteren bij scholen, de gemeente maar ook bij collega’s en ouders. Wat is je kernboodschap? Hoe houd je daarbij oog op je gesprekspartner(s) maar ook op jezelf? Met deze vragen gaan we in de workshop aan het werk. Het wordt een actieve workshop met veel oefeningen waarbij je ontdekt waar jouw sterke punten zitten en hoe je die nog verder kunt benutten. Een selectie van de vraagstukken/signalen vanuit de sessie: Hoe maken we als kinderwerkers de effectiviteit van onze inzet zichtbaar, meer dan alleen de aantallen kinderen/ouders die we bereiken? In het gesprek over het zichtbaar maken van resultaten en effecten kwamen een aantal voorbeelden naar voren van hoe dat nu werd aangepakt in verschillende organisaties: - Door het volgen van kinderen met specifiek gedrag, daarover een logboek bijhouden en onderling daarover in gesprek te gaan. Daarbij gebruik te maken van een aanpak om positief gedrag te bekrachtigen en negatief gedrag te negeren. - Door het gebruik maken van 0-meting adhv vragenlijsten aan het begin van projecten met kinderen en aan het eind van het project een 1-meting te doen om te zien of er iets is veranderd. - Door kinderen/jongeren/ouders mee te nemen in gesprekken met de gemeente en hen het eigen verhaal te laten doen over wat het kinderwerk/jongerenwerk voor hen heeft opgeleverd. Hoe word ik meer zichtbaar als kinderwerker voor netwerkpartners? Deelnemers maakten een snelle netwerkkaart van bestaande contacten waarvan ze vinden dat ze er goed zichtbaar zijn: (de ander weet wat ze doen, waarvoor ze bij het kinderwerk terecht kunnen en wat het kinderwerk hen kan bieden). Daarbij was de ervaring dat bij natuurlijke partners zoals scholen of partners die letterlijk fysiek dicht bij zijn (CJG) de relatie makkelijk wordt gelegd en de zichtbaarheid duidelijk is.
3
Workshop Impressies Kinderwerkersdag 2014 Bij andere partijen zou je als kinderwerker meer zichtbaar willen/moeten zijn, zoals de huisarts, waarbij het lastig is om in beeld te komen. Een van de manieren waarop dat wel lukt, bleek uit de ervaring van enkele deelnemers, is het doen van projecten rond gezondheid waarbij huisartsen worden betrokken of het samenwerken in de aanpak ‘Welzijn op recept’ (ontstaan in Nieuwegein: http://www.trimbos.nl/webwinkel/productoverzicht-webwinkel/implementatie/af/af1129-welzijn-oprecept ) Ook bleek het voor sommigen lastig om in beeld te blijven, bijv. bij een stedelijk speciaal onderwijsinstelling waarbij 1x per jaar een voorlichting over de mogelijkheden van het kinderwerk werd gegeven. Positieve ervaringen waren er over het gebruik van social media –met name facebook - om in contact te blijven met ouders en/of kinderen zeker in een afgeschermde groep. Ook het maken van filmpjes over het kinderwerk zoals welzijn Amersfoort en Rijnstad (http://www.youtube.com/watch?v=kF5UJ7ZedoM) hebben gedaan werd aanbevolen. Hoe profileer ik me als kinderwerker en laat ik zien dat we meer zijn dan een ‘knutselclubje’? Een aantal deelnemers gaf aan dat ze het lastig vinden om duidelijk te maken aan (potentiële) netwerkpartners, dat het Kinderwerk meer is en doet dan een ‘knutselclubje’ zijn. Ook profileren naar netwerk /samenwerkingspartners/ouders/gemeente kwam aan de orde. Deelnemers kregen de opdracht voor zichzelf of met een collega een aantal vragen beantwoorden om de meerwaarde van een specifieke dienst of thema inzichtelijk te maken voor die klant/partner. Het is nog behoorlijk lastig om concreet en niet te algemeen te verwoorden wat de meerwaarde van het Kinderwerk kan zijn en echt in de huid van de klant te kruipen en te denken in de belangen van de ander. Tot slot nog de link naar 3 relevante publicaties waarmee je als Kinderwerker in je team ook aan de slag kunt gaan om ondernemender te werken of te werken aan je zichtbaarheid. https://www.movisie.nl/publicaties/e-magazine-sociaal-ondernemend https://www.movisie.nl/publicaties/onderneem-t-zelf-welzijn https://www.movisie.nl/sites/default/files/alfresco_files/03-hoe-word-ik-meer-zichtbaar-en-ga-ik-opmensen-af%20[MOV-1811510-0.6].pdf
De Kracht van Creativiteit Via werkvormen kan je creativiteit losmaken. Met kinderen, vrijwilligers en ouders. Om creatief te kunnen zijn moet je buiten de gebaande paden treden, grenzen opzoeken en je verbeelding laten spreken. In de workshop De Kracht van Creativiteit zijn we aan de slag gegaan met een aantal werkvormen om de eigen creativiteit los te maken en zo ongebruikelijke en nieuwe oplossingen te bedenken voor problemen waar je in het werk tegenaan loopt. Voor meer informatie over de Workshop De Kracht van Creativiteit kun je terecht in de Kinderwerkwinkel of via www.detorenvanklinker.nl
Omgaan met opvallend gedrag Ciska Vriezema, CVT&CO training en coaching ging in op de volgende vraag: Wat is ongewenst gedrag, en hoe gaan we daar mee om in de praktijk? Wat is pesten en wanneer spreek je van agressie? Wat zie je, en hoe interpreteer je signalen? Niet alleen de rol van de kinderwerker zelf is van belang, maar ook hoe deze problematiek in je eigen organisatie kan worden ingebed. Dagelijkse situaties uit werden besproken en geoefend. Een van de conclusies
4
Workshop Impressies Kinderwerkersdag 2014 "Als kinderwerker heb jij de regie, straal dit congruent uit. Dit betekent sterke lichaamstaal, waarbij wat je zegt klopt met hoe je het zegt. Dit zorgt voor duidelijkheid bij kinderen en daarmee een veilige omgeving waar iedereen zichzelf kan zijn en waarbij ongewenst gedrag tot een minimum wordt beperkt" Meer informatie via Ciska: www.cvt-co.nl
Belang van de beroepsvereniging, beroepscode en beroepsregistratie. een Beroepsvereniging wordt steeds belangrijker voor sociaal werkers. Voor ministeries en opleidingen en kennisinstituten is de BVjong het aanspreekpunt voor het Kinder- en jongerenwerk in Nederland. Sinds 2014 heeft de BVjong een beroepscode vastgesteld. Hoe ga je om met vertrouwelijke informative over kinderen en hun familie? Als je werkt met collega’s in de jeugdzorg is het handig om terug te kunnen vallen op de beroepscode voor Kinder- en Jongerenwerkers. BVjong heft een workshop ontwikkeld over het werken met de beroepscode in het Kinder- en jongerenwerk. Daarin wordt o.a. aan de hand van dilemma’s uit de praktijk besproken hoe kinderen jongerenwerkers met ethische grenzen in het werk omgaan. Meer informative via www.BVjong.nl. Ook kan je je daar aanmelden als lid.
Sociale veiligheid en werken met VOG’s Seksueel misbruik komt helaas op veel plekken voor. Steeds meer organisaties vragen vrijwilligers die met kinderen werken om een Verklaring Omtrent Gedrag te overleggen. Dit is een onderdeel van het vrijwilligersbeleid en van het Keurmerk KinderVakanties, dat door hett Steunpunt Kindervakanties wordt gevoerd. Veel vrijwilligersorganisaties, vakantieoprganisaties én welzijnsorganisaties zijn aangesloten bij het steunpunt om zo ervaringen uit te wisselen rond het verbeteren van de kwaliteit en toegankelijkheid van kindervakanties. Ook huttenbouwdorpprojecten zijn daarbij een belangrijk onderdeel. Daar zijn veel vrijwilloigers actief! Ook maken veel organisaties in het vrijwilligerswerk gebruik van de methodiek ‘In Veilige handen”. Hoe zorg je als kinderwerker, bestuurder of vrijwilliger dat de sociale veiligheid in je organisatie optimaal is? Via werkvormen die te vinden zijn op www.inveiligehanden.nl kan je met medewerkers in discussie gaan over het sociaal veiliger maken van je organisatie. De afgelopen 2 jaar heeft een pilot plaatsgevonden waarbij vakantiekamporganisaties de kosten van de VOG’s konden declareren. Deze subsidieregeling heeft ervoor gezorgd dat veel organisaties actiever zijn gaan werken aan het aspect van sociale veiligheid in het werken met vrijwilligers. Vanaf 1 januari 2015 gaat een structurele regeling van kracht vanuit het ministerie van Veiligheid en justitie, waar vrijwilligersorganisaties de kosten van VOG’s vergoed krijgen. Voor meer informatie: volg de berichtgeving van de vereniging NOV.www.nov.nl en het Steunpunt KinderVakanties
5