Woonlasten in Haaglanden
Ron Lazaroms sector Milieu Ludolf de Boer sector Wonen
Opbouw verhaal 1. Achtergrond Woonlastenonderzoek Builddesk/Rigo Stadsregio Rotterdam en Stadsgewest Haaglanden 2. Rapportage Volkshuisvestelijke gevolgen ontwikkeling corporatiebezit Haaglanden 2013 2020, door Explica Effecten huurbeleid minister Blok op beschikbaarheid sociale woningen 3. Rapportage Betaalbaar wonen; Energielasten in beeld door Explica. Nieuwe huurbeleid gecombineerd met energielasten 4. Vervolgacties binnen het Stadsgewest: symposium Woonlasten en energiebesparing, bestuurlijke bijeenkomst 5. Programma Energiesprong: Sturen op Woonlasten en 111.000 energienota O woningen 6. Tot slot
1. Achtergrond Woonlastenonderzoek Stadsregio Rotterdam en Stadsgewest Haaglanden
•
Gezamenlijke rapportage komt voort uit fusieplannen Stadsregio Rotterdam en Stadsgewest Haaglanden
•
Vraag vanuit prestatieafspraken Haaglanden “ – Mogen energiezuinigere woningen een hogere huurprijs hebben” – Wat zijn de mogelijkheden voor vergaande energiebesparing tot energienotanul in de nieuwbouw en renovatie
•
Vraag vanuit Rotterdam “in hoeverre ontwikkeld zich energiearmoede in de regio en hoe is dat verdeeld over de wijken en gemeenten.
•
Uitkomsten onderzoek Builddesk/Rigo waren onthutsend
2 Volkshuisvestelijke gevolgen ontwikkeling corporatiebezit Haaglanden 2013 2020
Aanleiding regionaal onderzoek corporaties Vermoedelijke volkshuisvestelijke gevolgen ontwikkelingen bij Vestia
Doel onderzoek • Inzicht in volkshuisvestelijke gevolgen ontwikkelingen corporaties (huurharmonisaties en verkoop) • Onderbouwing en input voor reactie richting Rijk • Mogelijk gevolgen voor regionale prestatieafspraken
Kenmerken onderzoek • Gezamenlijk opdrachtgeverschap Stadsgewest Haaglanden en Samenwerkende Verhuurders Haaglanden (SVH) • Gehele regio Haaglanden (9 gemeenten) • Alle corporaties • Inclusief effecten nieuwbouw/sloop
Uitkomsten 1 • Afname huurwoningen tot 2020 onder € 574 met 14% (-18.000 woningen) • Afname huuraanbod onder € 574 nu al 25% t.o.v. 2012. • Afname huuraanbod onder € 374 nu al 45% t.o.v. 2012 Vraag naar (sociale) huur neemt juist toe in deze periode!
Uitkomsten 2 • Afname aantal eengezinswoningen in sociale sector tot 2020 met 60% (voorzichtig scenario). • Woningen onder € 574 bestaan grotendeels uit appartementen < 50m2 • In minimaal een derde van alle wijken en dorpen geen eengezinswoningen meer voor mensen afhankelijk van Huurtoeslag.
Ontwikkeling segregatie
Wat is gedaan met uitkomsten? • Signalen via brieven aan minister, Kamercommissieleden en woordvoerders wonen. • Foyer op 13 mei 2013 met stakeholders -> veel praktische oplossingen en procesafspraak • Ambtelijk overleg met ministerie van BZK.
Rapportage Betaalbaar wonen; Energielasten in beeld door Explica.
•
Resultaten Nieuwe huurbeleid gecombineerd met energielasten
•
Inzichtelijk maken op complexniveau waar stijgende huren en hoge energielasten tot onhoudbare situaties leiden
energielabel corporatiewoningen Leidschendam‐Voorburg
energielasten per maand, in corporatiewoningen Leidschendam‐Voorburg
woonlasten per maand, in corporatiewoningen Leidschendam‐Voorburg
Energieverbruik - energielabel
> Energieverbruik in 5 gemeenten in Haaglanden 0
5
10
15
20
(bron: Stedin)
25
A B C D E F G gasverbruik per m2
> Sterk verband tussen gasverbruik per m2 en het energielabel van een woning. 0
500
1.000
1.500
2.000
A
> Bij elektriciteit is dit vooral toeB C te schrijven aan inkomen D E en huishoudgrootte. F G jaarverbruik elektriciteit
2.500
3.000
3.500
Betaalbaarheid – energielabels
> Betaalbare sociale huurwoningen en energielabel woningen bij maximale huur
bij 90% van de maximale huur
Voorbeelden woningen
Betaalbare huurwoningen Energielabel G Relatief hoog gasverbruik
4. Vervolgacties binnen het Stadsgewest • Studiemiddag voor 23 gemeenten en alle woningcorporaties in de metropoolregio over oplossingsrichtingen • Bestuurlijke presentaties Wonen en Milieu en Algemeen Bestuur regio Hebben nu al effect op acties binnen gemeenten beleid en verkiezingsprogramma • Prestatieafspraken 2014, belangrijkste thema, een betaalbare sociale woningvoorraad houden • Lobby: Deze minister is niet geïnteresseerd in woonlasten, wel in energiebesparing. Milieu en Wonen werken daarom samen aan de Woonlasten
• Stimuleringsprogramma energiebesparing woningen, waaronder energienotaloze nieuwbouw • Inzet groen warmte zonder NMDA (niet meer dan anders principe) prijs niet gerelateerd aan gasprijs maar aan prijsindex • Zonpanelen op corporatiewoningen waardoor tenminste energiebelasting in kWh uurprijs vervalt
5 -1 Energiesprong – Stroomversneller Programma Sturen op woonlasten 1 Ideeën inspiratiebijeenkomst 5 juni - 5 gemeenten verdiepingtraject na de zomer • Ontschotting beleid, opheffen scheiding sociaal en fysiek: Voorbeeld Rotterdam Werkgelegenheid jongeren leidt tot inkomen, technisch personeel, verbetering woningen, tegengaan armoede. • Klusteams van huurders levert ook sociale cohesie op • Verbeteren woning uit de zorgkosten • Leasen (via corporatie) energiezuinig witgoed
Output gemeenten
• Emmen: marktpartijen bij elkaar brengen • Deventer: energiecoaches, energiebesparing bij mutatie, leningen voor energiebesparing, inzet eigen ESCo • Alkmaar: samen met marktpartijen een VOF starten en geldstromen naar elkaar toebuigen • Zwolle: grens bepalen voor betaalbaarheid woningen, activeren burgerkracht • Gemeenten stimuleren consortiavorming in de bouwsector in hun gemeente of regio om de besparingsopgave aan te pakken. Voorbeelden Tillburg, Vlaardingen, Bergen op Zoom, etc.
5.2 Energiesprong Stroomversneller Convenant 111.000 woningen energienota 0 •
Gebruik geld energienota om woningen te isoleren Energielasten woningen zijn totaal 13 miljard euro per jaar.
•
Stel regelgeving bij zodat corporatie de woonlasten voor energie kan innen
•
Zorg voor een woonlastengarantie
•
extra energiebesparinginvesteringen volgen prijsindex.
•
Creëer massa zodat de innovatie in de bouw op gang kan komen
•
Werk met voorlopers bouwbedrijven en woningcorporaties
•
Convenantpartners: ministerie binnenlandse zaken, en de hele bouwkolom
•
Partijen eerste fase – Corporaties: Portaal Utrecht, Wonen Limburg Roermond, Lefier Hooge Zand Sappermeer, Woonwaard Kennemerland Alkmaar, Stadlander Bergen op Zoom, Tiwos Tilburg – Bouwers: Ballast-Nedam, Volker-Wessels, BAM, DuraVermeer – Andere corporaties o.a. uit Haaglanden staan al in de rij,
6. Tot slot - de samenleving in transitie
•
Woonlasten is een probleem wat we in Nederland zelf gecreëerd hebben. We kunnen het dus ook samen oplossen.
•
De oude top down kaders werken niet meer,
•
Steeds meer mensen, organisaties en ook bedrijven willen de verantwoording nemen voor de samenleving en de planeet
•
Kernwoorden: samenwerken, bottom-up, onderling vertrouwen en gezamenlijke maatschappelijke verantwoordelijkheid
Rollen •
Landelijke overheid – Ontschotten belastingen en regelgeving, – Ruimer toestaan opwekking eigen energieproductie, – Loslaten wonen als melkkoe van de belasting
•
Gemeentelijke overheid – Ontschotten eigen beleid, geen WOZ stijging bij energiebesparende maatregelen – Faciliteren energiebesparingproces, verbinden partijen
•
Bedrijfsleven – Creëren maatschappelijke meerwaarde, – samenwerken en innoveren
•
Woningcorporaties – Meer overlaten aan een bedrijfsleven dat samenwerkt om maatschappelijke meerwaarde te creëren
•
Huurders bewoners – Grotere verantwoordelijk voor de woning samen met de buren
Dank voor uw aandacht
Energienotaloos bouwen de nieuwe norm
Voor een huishouden zonder huurtoeslag aanvangsituatie
Bouwbesluit
Energieneutraal
bruto huur
€
520
€
640
huurtoeslag
€
-
€
-
netto huur
€
520
€
640
energiekosten
€
114
€
-
woonlasten
€ 634
€ 640
Voor een 3 persoonshuishouden met maximale huurtoeslag aanvangssituatie
Bouwbesluit
Energieneutraal
bruto huur
€ 520
€ 640
huurtoeslag
€ 251
€ 278
netto huur
€ 269
€ 362
energiekosten
€ 114
€
woonlasten
€ 383
€ 362
-
Ook energienotaloze vernieuwbouw is rendabel
Grondgebonden woning jaren 70 label F zonder huurtoeslag huidig • bruto huur € 420 • huurtoeslag €• netto huur € 420 • energiekosten € 192 • woonlasten € 612
label C € 448 €€ 448 € 157 € 605
label B € 454 €€ 454 € 151 € 605
label A € 479 €€ 479 € 118 € 597
energieneutraal € 559 €€ 559 €€ 559
maximale huurtoeslag: huidig • bruto huur € 420 • huurtoeslag € 186 • netto huur € 234 • energiekosten € 192 • woonlasten € 426
label C € 448 € 204 € 244 € 157 € 401
label B € 454 € 208 € 246 € 151 € 397
label A € 479 € 224 € 255 € 118 € 373
energieneutraal € 559 € 276 € 283 €€ 283
rollen en taken
•
Gemeenten – Faciliteren (smeerolie) proces met corporaties, bouwsector en financiële sector om woonlasten te stabiliseren en energiebesparing op gang te helpen – Belemmeringen wegnemen geen verhoging WOZ bij energiebesparing – Integraal beleid woonlasten en energiebesparing
•
Regio – Onderzoek input gemeentelijk woonlastenbeleid ‒ Onderzoeken woonlasten en energiebesparing ‒ Backcastingstudie klimaatbeleid medio juni 2013 – Regionale prestatieafspraken op basis van woonlasten – Ondersteunen gemeenten bij woonlasten en energiebesparingaanpak – Lobby rijk over woonlasten
