Wingerd WAT EEN FEEST! PARELS IN DE WINGERD. Wingerdstraat 14, 3000 Leuven Tel. T. V.U.: P. Coosemans, Schoolbergenstraat 165, 3010 Kessel-Lo

ERKENNINGSNUMMER P708430 Afgiftekantoor Leuven 1 BELGIE-BELGIQUE

W ingerdstraat 14, 3000 Leuven Tel. Tel. 016/28.47.90 — Fax. 016/20.44.45

V.U.: P. P. Coosemans, Schoolbergenstraat 165, 3010 Kessel-Lo In deze editie:

Wingerd Driemaandelijkse huiskrant van het Woon- en Zorgcentrum De Wingerd ¤ Kleinschalige groepswoningen voor dementerende ouderen ¤ Zorgflats voor echtparen ¤ Centra voor Dagverzorging & Kortverblijf ¤ Lokaal Dienstencentrum Wijnveld ¤ Expertisecentrum Dementie Vlaams Brabant — MEMO

PB Leuven 1 2/2444

W oonzorgnet Dijleland

Parels in De Wingerd Dag Opa Terug naar de Sixties Liefde en Lust op leeftijd Verenigingsleven Preekstoel Poëzie In Beeld Verhoogde tuinen Personeelsfuif MEMOrabel In Cijfers Colofon

1 2 3 4 4 5 5 5 6 6 7 8 8

PARELS IN DE WINGERD sfeerbeelden van een feestelijke dag - 9 september 2012

WAT EEN FEEST !

Een belangrijke verjaardag mogen vieren op één van de mooiste zomerdagen van het jaar…fantastisch toch. En inderdaad: een fantastisch feest is het geworden, de viering van het 30-jarig bestaan van De Wingerd. "Parels in De Wingerd" stond er op de uitnodiging voor zondag 9 september, omdat het over mensen gaat en over de zorg die hier nu al 30 jaar geboden wordt aan mensen met dementie.

Zeker beklijvend was de getuigenis van Jeannette van den Biggelaar, zorgkundige in de kleinschalige woningen en lekenpastor. Ze vertelde hoe zij haar job inhoud geeft en van waar zij de kracht haalt in haar dagelijkse omgang met de dementerenden. Daarbij legde zij bijzonder veel nadruk op de waardering en vriendschap die zij terugkrijgt van de bewoners. Zij zal met haar inbreng veel mensen hoop hebben gegeven.

Tijdens zijn welkomstwoord greep directeur De Belie terug naar de inspanningen die in de afgelopen dertig jaren werden gedaan om kwaliteitsvolle en belevingsgerichte zorg voor dementerende ouderen gestalte te geven. Daar mocht bij deze verjaardag best wel een mooi feest rond gebouwd worden.

Er was hard gewerkt aan de voorbereiding, met man en macht om het zomaar eens te zeggen en uit alle gelederen van De Wingerd, voor en achter de schermen. Vandaar dat men bij het betreden van het terrein al kon horen en zien dat het een leuk feest ging worden. De opstelling van de tenten, tafeltjes en standjes was nauwkeurig gepland en gaf de bezoeker meteen een feestelijke indruk. Mia De Brabander, verantwoordelijk voor het verenigingsleven in het woon- en zorgcentrum, zal haar vrijwilligers flink aan het werk hebben gezet om het allemaal netjes voor mekaar te krijgen. Blijkbaar met succes!

Pater Piet, die al 25 jaar aalmoezenier in De Wingerd is, bracht ook enkele leuke herinneringen. Bijzonder ontroerend was het verhaal van Ineke, hoe zij afscheid had genomen van haar overleden opa, een ex-bewoner (zie “Dag Opa”, blz. 2).

Onder de titel "Nooit meer nu" werd een poëtische en muzikale evocatie gebracht met Laurence Stas, Katlijn Noten en Peter Noten. We luisterden naar mooie gedichten, afgewisseld met mooie muziek door vader en dochter Noten.

Rond 12u00 was de evocatie afgelopen en mochten we aan het aperitief beginnen. Wie vooraf ingeschreven had, kon genieten van een feestdis: warm en koud buffet. Iedereen kon naar believen een plekje zoeken want er werd gefeest op het gras, het terras, onder een tent of in het Grand Café. Het deed deugd dat er zoveel volk was komen opdagen: genodigden, bezoekers, buren, bewoners met familie en vrienden. Om elf uur kon het eerste deel van het feest dan starten en zat de grote shelter afgeladen vol. Allemaal mensen met blije gezichten en vol verwachting over wat komen zou.

22ste jaargang, nr. nr. 3 — oktober 2012

Hand- en spandiensten werden hierbij en gedurende de ganse dag door personeelsleden en vrijwilligers geleverd. vervolg blz 2.

e-post: [email protected]

1.

Internet: www.wingerd.info www.wingerd.info Nadien kon men genieten van de kunstencarrousel met Dixieband, straatscircus en later nog van het zeer gewaardeerde Brabants Volksorkest. Het bracht heel wat animo onder de aanwezigen. Wie tussendoor nog een extraatje wou, kon terecht op het standje van de zoetebekken voor een ijsje, een stuk taart of koffie. En om het helemaal af te maken konden de dorstigen zich nog tegoed doen aan een glaasje wijn, want ook daar was een standje voor opgezet. Om 19u00 liep het feestje dan ten einde. Tijd voor de vrijwilligers om weer in actie te schieten voor de afbouw en het opruimen van het terrein. Wij menen dat, dankzij de vele activiteiten die in De Wingerd worden ingericht, de buitenwereld weer wat korter bij de bewoners wordt gebracht. En ook dat mag duidelijk onder het hoofdstuk zorg geplaatst worden. Ook in die zin was deze verjaardagsviering dus een fantastische dag. Of zoals iemand zei "van die dag dat De Wingerd 30 jaar werd, daar zullen we nog dikwijls van klappen" ... Roger Cappelle

DAG OPA Vandaag is een dag van herinneringen. En mijn meest levendige herinneringen aan jou zijn misschien wel die van een 5-6 tal jaar geleden. Toen de dementie al duidelijk aanwezig was, maar je wel nog mijn naam kende en wist dat ik je kleindochter was. In die tijd verbleef je één dag per week bij ons thuis. Zo hadden wij elke week een Opa-dag. Aan die dagen heb ik warme en gezellige herinneringen. Meestal zat je bij mij in de keuken de krant te lezen, de hele dag dezelfde bladzijde. Als je achterkleindochter Riva soms mee kwam lezen begon je helemaal te stralen. “Dag Opa” zei ze dan en kroop mee op de zetel. Om 11u dronken we samen thee en dan kwamen de verhalen over de familie. Vaak dezelfde verhalen maar met heel wat details en ik was mij heel erg bewust dat ik een unieke inkijk kreeg in de geschiedenis van mijn eigen familie. Er kwam veel aan bod : de verhalen over de vroege dood van je vader en je zus Alda, het opsommen van de andere familieleden, waar je woonde, je schooltijd in Antwerpen en hoe je over de muur klom wanneer je te laat was… En natuurlijk de verhalen over de fabriek. De zitmeubelfabriek die je samen met Oma van nul opbouwde en die echt je levenswerk was, leefde duidelijk nog voort in je herinneringen. Je ging zo bijvoorbeeld altijd de stoelen en krukjes in ons huis controleren of ze wel goed gemaakt waren en dan uitte je je kritiek of waardering. Ik kon ontzettend genieten van deze verhalen en van het gewone intense samenzijn met jou. In deze gesprekken merkte ik duidelijk dat je de gaten in je geheugen vaak maskeerde met humor, zo hebben we samen veel gelachen. 's Middags gingen we Kilaïm van school halen. Je genoot ontzettend van de korte wandeling naar de school. Jij aan mijn arm en steevast even stoppen aan de zijstraat die we passeerden zodat je het naambordje van de straat kon lezen :" Weduwenrij". En wanneer we bij de schoolgebouwen kwamen, vroeg je altijd waar we waren. Wanneer ik dan antwoordde dat dit de school van Kilaïm was zei je altijd: "Ah ja, hier ben ik al geweest hè ?" Aan het klasje wachtten we Kilaïm op en ik zal nooit de ontroering in je ogen vergeten wanneer Kilaïm in plaats van naar mij naar jou rende en zijn armen rond je benen sloeg : "Dag Opa". En jij die het gezicht wel kende maar de naam vergeten was. Dan zei je : "Dag manneke, krijg ik genen teut van u". Je was graag bij de kinderen. Misschien omdat de kinderen de mens zagen en niet de ziekte. Kilaïm wist je ook altijd over te halen om met hem te spelen. Vaak probeerde je eerst nog met "Opa is te oud", of "Opa kent dat spel niet", maar je kwam er niet onder uit. Zo herinner ik mij dat jullie op een dag in de living zaten te knikkeren. Op een bepaald moment hoorde ik dat jullie beiden heel hard begonnen te lachen. Toen ik kwam kijken wat er aan de hand was lag Kilaïm over de grond te rollen van het lachen en ook jij kon mij niet vertellen wat er aan de hand was omdat je zo hard moest lachen. Bleek dat er een knikker in je broekspijp was gerold en dat je die er niet meer uit kreeg. Bij de kinderen was je ontspannen en gelukkig. Misschien omdat je dan niet het gevoel had dat je fouten kon maken tegen de sociale geplogenheden. De kinderen zagen je graag en je hoorde erbij. Kortom hoewel we natuurlijk de ontzettend zware worsteling zagen met je ziekte, onthulde deze ziekte ook een Opa die wij nooit hadden gekend. Een Opa die toegankelijker was en waarin we de liefde voor zijn achterkleinkinderen duidelijk konden merken in zijn manier van omgaan met hen. Zo gingen het pijnlijke van je achteruit te zien gaan hand in hand met de dankbaarheid voor wat er wél nog was en voor de nieuwe kanten die we van jou leerden kennen. Op de kast in de gang hangt nog steeds een wegwijzer naar onze WC, uit de tijd dat je één dag per week bij ons verbleef en je moeite had met de weg naar de WC te vinden. Het is een stille getuige van een tijd die ik koester omdat ik nooit dichter bij jou heb gestaan dan toen. Lieve Opa, vandaag is ook een dag van afscheid. Al lijkt het dat we op een bepaalde manier al heel lang afscheid aan het nemen zijn, toch ben je nu pas echt vertrokken en mengen de dankbaarheid van de herinneringen zich met het verdriet van wat niet meer is. Dag Opa ! Inneke

2.

TERUG NAAR DE SIXTIES

WEET JE HET NOG, OUDJE ?

EXPO GERDA LAGROU

blikvangers: moord op president John F. Kennedy, Innovation in vuur en vlam, Brigitte Bardot in bikini!

Op 26 juni schijnt de zon als nooit tevoren; het is alsof ze eindelijk opveert uit haar slechte luim, die al weken aansleept. Met volle energie probeert ze ons al de grijze, natte dagen van de voorbije maand te doen vergeten en daar zijn wij maar al te graag toe bereid, hongerig als we zijn naar zomerweer, vrolijkheid en een verzetje. Het busje van De Bezelaar staat te blinken in het licht, alle zetels bezet met bewoners van De Wingerd en bezoekers van het dagcentrum. Mia's wagentje is klaar om de bus te volgen, ook volzet, met begeleiders. Het lijkt wel een schoolreisje: in de koffers staan handige rugzakken met de picknicks en de drankjes, de bestemming is Bokrijk, en iedereen is welgezind. Vrijwilliger Bruno komt ons, als een bezorgde ouder, uitzwaaien en bezweert ons dat hij jaloers is op het uitje. Allemaal net als vroeger. We hebben er zin in. Kort voor de middag komen we ter bestemming. Elke begeleider en ook Hilde, de busjeschauffeur, krijgt van Mia twee zorgenkinderen toegewezen want zelfs met zo'n klein aantal kan je ze niet allemaal tegelijk in het oog houden. Maar eerst wordt de inwendige mens versterkt. De stemming is opperbest. Er wordt druk gebabbeld. Iedereen kent iedereen, zo lijkt het toch. Constance en Marlies blijken gezworen vriendinnen, Rik charmeert alleman en ook Michel

toont z'n mooiste glimlach. Betty is haar bedrijvige zelf en Denise, eindelijk op haar gemak gesteld, doet warempel haar regenjas uit. Gerda geniet zonder veel omhaal en Josée rookt stilletjes haar sigaretje want hier en nu mag het. Een moment om vast te houden: deze picknick ergens in de schaduw van een grote boom op zomaar wat banken en iedereen ontspannen en vrolijk. Maar het eigenlijke doel mogen we niet vergeten: een terugkeer naar de sixties. We krijgen allemaal een paspoort met onze (fictieve) persoonlijke gegevens: naam en burgerlijke stand, adres en leeftijd, zelfs ons maandelijks inkomen is erop vermeld. Het brengt onze pupillen wel eventjes in verwarring want Rik blijkt opeens pastoor te zijn en daar herinnert hij zich écht niets meer van. Maar eens de paspoorten bij de begeleiders in bewaring gegeven is het probleem opgelost en beleven we de zestigerjaren zoals het hoort. Of we toendertijd jong-volwassen waren, nog volop aan het puberen of al in de fleur van het rijpe leven, het doet er niet toe. We herkennen de leefwereld van toen: het kapperssalon met de kuipzeteltjes, de telefooncel met een hangtoestel waarvan de gaatjesschijf zo'n fijn geluid maakte als je het nummer draaide, de cinemazaal met een voorfilm en een hoofdfilm, het gazettenkraam met de meest dramatische krantenkoppen als

De grens begeleider- bewoner valt weg want allemaal komen we in de juiste sfeer en diepen uit onze herinneringen de meest sprekende beelden op. Michel vertelt van een brand met veel rook en paniek, waar hij aanwezig was: was het de Inno of een brand in zijn labo- het is niet erg duidelijk - maar hij beleeft weer even het drama van toen. We komen tot rust in de huiskamer waar de televisie speelt, in zwart-wit uiteraard en met een niet zo scherp - want gelijnd - beeld. We herkennen nonkel Bob en Toni Corsari, meester Van Barclay en een nog jonge Tindemans. Waarom noemen we al die mannen en vrouwen onmiddellijk bij naam en toenaam en moeten we altijd weer raden naar de huidige politiekers, sporters, nieuwslezers en filmsterren? En wat geeft het een fijn gevoel om weer die vertrouwde dingen te zien: de mode van toen - ook toen: prinsessenlijn en minilengte - de haarsnit, de auto's die in die tijd hip waren en nu als oldtimers gecatalogiseerd staan… We ervaren reminiscentie aan den lijve, om nooit meer te vergeten. Voor we het weten is het tijd om op te krassen want het busje moet tijdig terug in Leuven zijn. En dan herinnert iemand zich Denises regenjas, maar waar is die?? Gelukkig is daar Gitte, Denises beschermer van de dag, zij heeft de jas veilig opgeborgen. Oef!! We haasten ons terug naar de parking, lopen toch nog even langs het snoepwinkeltje en Marieke trakteert al wie wil op een smoelentrekker (zuur!!) of zo'n witte, lange maar vooral lekkere "wipper" (harde karamel met vanillesuiker omgeven).

Gerda Lagrou is geboren te Mechelen (1948) in een kleurrijk gezin van tien en woont in Kessel-lo. Schilderen is al een leven lang een rode draad in haar bestaan. Na de jeugdacademie in Mechelen en de kunsthumaniora van Brussel komt een andere belangstelling op de voorgrond: zorg voor de mens als verpleegkundige en later als lesgeefster, en zeker de zorg voor het gezin. Maar ook tijdens deze periode blijft de behoefte om te schilderen. Stilleven in de academie van Mechelen en verschillende jaren vrij atelier te Lubbeek bij Baudouin Roelants. Ook etsen en lino aangeleerd door Paul Van Eyck in de academie van Leuven zijn een echte uitdaging en verrijking. Maar schilderen blijft belangrijk en al een aantal jaren volgt zij lessen bij Hilde Overbergh in de academie van Leuven. Danie Staut zegt : "De zoektocht naar kleuren en compositie en nieuwe beelden blijven een voortdurende uitdaging. Het thema van haar huidig werk is de dagelijkse omgeving van waaruit elke mens het leven ervaart. Zij zoekt naar het eigene van die ervaring. Uit de werken, vol van subtiele kleuren en soms verrassende vormen, spreekt een zachte en kalme tocht langs de schoonheid. Van het vroeger werk zijn enkele kleinere litho's te zien. Verder zijn er recente werken op canvas met olieverf en acryl." Gerda exposeert van oktober tot eind december in de wandelgangen van LDC Wijnveld en het Woon- en Zorgcentrum De Wingerd. Afgebeeld werkl: “Begrenzing” Olie op doek; Belfius Art 2012

De terugreis verloopt uitzonderlijk vlot en voor we het weten zitten we in het Grand Café na te genieten bij een pint of een kop koffie, een frisdrank of een simpel watertje. Marlies stoot Constance aan en zegt: "Dat hebben we toch gehad hé." En Constance glundert op haar beurt: "'t Was goed hé!" Een mooiere dankbetuiging ken ik niet en wie moet nu wie bedanken? Hoi, mensen, wat een dag!! Om in te kaderen in een gouden lijst.

Mieke S

22ste jaargang, nr. nr. 3 — oktober 2012

e-post: [email protected]

3.

Internet: www.wingerd.info www.wingerd.info

LIEFDE EN LUST OP LEEFTIJD Schitterende staaltjes van onvoorwaardelijke liefde tussen echtgenoten ervaren we in De Wingerd dagelijks: "in goede en kwade dagen, tot de dood ons scheidt…" Maar hoe die liefde op hoge leeftijd nog intiem beleefd wordt, daarover spreekt niemand. Dit taboe trachtte Hanne Van Tendeloo te doorprikken met haar artikel in HUMO van 24 juli '12: "Liefde en lust op leeftijd" met ondertitel "Ouderlingen luchten hun hart". Ook twee echtparen uit De Wingerd werden geïnterviewd. Met hun uitdrukkelijke toestemming, waarvoor dank!, publiceren wij hier hun openhartig verhaal.

Ook als het licht boven uitgaat, kan er nog liefde zijn. Om de andere dag komt Denise haar demente man Georges bezoeken in het Leuvense woon- en zorgcentrum De Wingerd. Ze helpt hem bij het eten en gaat daarna zelf lunchen in de cafetaria. Terwijl ze snel een dagschotel naar binnen werkt, heeft ze wel even de tijd voor een babbel. Denise "Ja, de liefde tussen ons is nog groot. Mijn echtgenoot heeft altijd gewerkt als binnenhuisarchitect. We hebben elkaar Ieren kennen via mijn neef, die in Brussel op hetzelfde architectenbureau werkte als hij. Op een dag had die neef van mij hem een foto getoond waar ik ook op stond. `Dat meisje zou ik weleens willen leren kennen,' heeft mijn man toen gezegd. Op een keer zijn we gaan wandelen in Brussel aan de Basiliek en toen heeft hij me gevraagd of ik zijn vrouw wilde worden. Ik heb meteen ja gezegd. Zo'n goeie man: altijd attent, altijd helpen in het huishouden, altijd trouw ook. De eerste keer dat ik merkte dat het niet meer ging, was in de auto: hij schoof altijd maar op naar het midden van de weg. Op den duur was ik bang om met hem in de auto te zitten. We zijn toen naar het ziekenhuis van Jette gegaan en daar hebben ze gezien dat hij Alzheimer had - hij was toen zesenzeventig. We hebben ons huisje en onze auto moeten verkopen, en nu zit hij hier. Waar ik het meeste verdriet van heb, is dat ik niet meer kan praten met hem. Soms wil hij iets zeggen, maar het komt er gewoon niet uit. Gisteren begon hij weer: 'Mmmm- mit... mmmmmit...' - 'Maar papske,' vraag ik dan -want zo noem ik hem. 'lk versta je niet!' Dan wordt hij een beetje boos en draait hij zijn hoofd weg."

ZIE JE MIJ NOG GRAAG ? HUMO Kan hij nog zeggen dat hij u graag ziet? Denise "Nee. Dat zei hij vroeger nochtans vaak. We pakten elkaar ook graag vast. Toen ze nog klein waren, kropen de kinderen dan tussen ons in - ze konden dat niet verdragen (lachje). Maar tegenwoordig doet hij dat niet meer. Ik probeer hem nog weleens te knuffelen, maar dan trekt hij zich wat terug. Dat vind ik vreselijk. Die ziekte heeft hem afstandelijk gemaakt. Ook ons seksleven is verleden tijd door de Alzheimer. Voordien deden we het nog wel, hoor. Ik herinner me nog dat we op reis waren in Tunesië en dat het plots niet meer ging in bed. Ik zei: 'Papske, wat is dat nu? Seffes moet gij Viagra nemen!' Wij konden goed babbelen over dat soort zaken. Ik had de dokter toen om hulp kunnen vragen, maar ik dacht: 'Als hij er zo tevreden mee is, dan bodderen we maar verder.' Dat deed me eigenlijk niet veel. Die periode van seks is voorbij - dat is een afgesloten hoofdstuk. Nu zorg ik voor hem, en daar blijft het bij. Alleen: dat hij me nu ook niet meer vastpakt, dat doet pijn. Een van de zorgverleensters gaf me een tip: 'Waarom masseer je eens niet zijn handen en armen met massageolie?' Dat heb ik dan gedaan en hij genoot er precies wel van. Het enige probleem was dat de rest van de Ieefgroep erop zat te kijken. 'Amai, die wordt nogal verwend!' hoorde ik ze zeggen. Volgende keer doe ik het op zijn kamer, waar niemand anders het ziet." HUMO Denkt u dat hij nog verliefd is op u? Denise "Ik denk het wel. Vorige week weende hij toen ik wegging en riep hij me achterna: 'Poes! Poes!' Mijn hart brak, ik zou hem zo weer willen meenemen naar huis, maar dat kan niet. Wie zal er dan voor hem zorgen als er mij iets overkomt? Elke ochtend als ik wakker word, dan tast ik even naast me in het bed. Maar hij ligt er niet meer, hè. Ik besef dat ik hier ooit zal binnenkomen en hij niet meer zal weten wie ik ben (begint zachtjes te huilen). Maar dan denk ik: 'Hij herkent me misschien niet meer, maar ik herken hém nog ! (lepelt een laatste hapje flan naar binnen) Als u mij nu wilt excuseren: ik moet dringend terug naar mijn echtgenoot." *** Gerard woont samen met zijn vrouw Mathilde in De Wingerd: hij is nog goed te been, zij heeft Alzheimer en zit te slapen in haar rolstoel. Hij wil wel praten, op voorwaarde dat ik me uit de voeten maak zodra ze van het kapsalon bellen dat hij Mathilde mag langsbrengen voor haar kapbeurt. Gerard "Wij zijn drieënvijftig jaar samen, Nooit hebben we woorden gehad. Ik heb altijd gezegd: 'Wat er ook gebeurt, ik laat mijn vrouw niet in de steek! Toen ze ziek werd en ik niet meer thuis voor haar kon zorgen, ben ik mee verhuisd naar De Wingerd. " "Haar mama verloor in juli haar man aan de pleuris, in september stierf haar zoontje van vijf, en in december werd haarjongste dochtertje geboren. Zo is ze de oorlog ingegaan: alleen met zes dochtertjes. Mijn vrouw heeft een harde jeugd gehad: tijdens de oorlog is ze meer dan eens een boterham moeten gaan vragen bij de boeren. Dan deden die haar nog een liedje zingen ook! En toch zijn alle zes de dochters goed terechtgekomen. Mooie meisjes ook, allemaal." HUMO Vindt u haar nu nog steeds mooi?

HUMO Heeft hij ook een koosnaam voor u? Denise "Jawel: poes. Dat kan hij nog wel zeggen. In het begin dat hij hier woonde, vroeg het personeel me zelfs of we thuis een kat hadden. Omdat hij het altijd maar had over een poes (lacht)."

4.

Gerard "Ja, dat verandert niet. We hebben vier maanden kennis gehad en daarna zijn we gehuwd. Ze was mijn eerste lief. Zelf was ze al eens zes maanden gehuwd geweest: haar man was verongelukt."

HUMO Waren jullie verliefd? Gerard (haalt de schouders op) "Waarschijnlijk wel, hè. Het klikt of het klikt niet, en bij ons klikte het. Wij maakten goeie afspraken - anders lukt het niet. Uitgaan was niet aan ons besteed. Ik ging vaak vroeg slapen, omdat ik werkte bij De Lijn. Mijn vrouw was naaister en zat vaak tot een gat in de nacht te naaien. Als ik zin had om te vrijen, dan bonkte ik eens met mijn voet op de grond en kwam ze naar boven. Nooit heeft mijn vrouw hoofdpijn gehad. Als je ouder wordt, dan komt daar sleet op. Toen we hier pas waren - veertien maanden geleden - deden we het nog wel. Dan gebeurde het weleens dat het niet meer zo goed ging. Ik heb toen met mijn dokter overlegd over Viagra, maar omdat ik last heb van mijn hart en er risico's aan verbonden zijn, heb ik gezegd: 'Laat maar.' Vroeger schoven we de bedden bij elkaar en staken we er een soort mousse tussen, zodat het een dubbele matras werd. Nu gaat dat niet meer: ze heeft reuma en moet haar matras in een speciale positie leggen om 's nachts geen pijn te krijgen. Ik merk wel dat ze 's nachts wat dichterbij komt liggen, maar meer kan ze niet meer. Ik denk wel dat ze deugd heeft van fysiek contact. Ik kus haar nog wel en dan lacht ze, maar haar armen opheffen om me vast te pakken, dat kan ze niet meer…" HUMO Mist u dat niet? Gerard "Tja. Er is hier een verpleegster en die pak ik dan weleens goed vast. Puur vriendschappelijk! Maar nog een relatie met iemand anders beginnen? Nee, daar zie ik het nut niet van in." We danken Elvira Torfs van HUMO voor de toelating tot publicatie. P.C.

VERENIGINGSLEVEN Het volledige programma vind je steeds terug in de infobundel, of onder ‘verenigingsleven’ op de webstek: www.wingerd.info.

ZWEMMEN Op 22 oktober gaan we met een 6-tal bewoners, begeleid door enkele medewerkers in de zorg en vrijwilligers naar de Sportoase om er te genieten van een plons in het water! Wie interesse heeft om eens mee te gaan kan dit melden aan Marijke of Heidi van de kiné.

PREEKSTOEL

25

JAAR

Naar aanleiding van de 30ste verjaardag van 'De Wingerd' blik ik even dankbaar terug op de 25 jaar, die ik er als pastor mag aanwezig zijn. Ik herinner me het jaar 1987. Ik mocht er een zekere pater Fernand opvolgen. Van bij het begin spraken de mensen mij aan met - of stelde ik mij voor als - "Pater Piet". Hoewel ik geen pater ben (ik behoor niet tot een kloostergemeenschap en ik leef niet in een abdij, maar ik ben nog altijd priester van het aartsbisdom) is het voor de bewoners gemakkelijker te zeggen 'Pater Piet' dan bv aalmoezenier of eerwaarde Heer. "Gij zijt dus een pater, die gene pater is?" vroeg me een kleinzoon van één van onze bewoners. Inderdaad, alhoewel zijn broertje me steevast "Pieter Paat" noemde. Hiermee kom ik terecht bij een artikel in "Kerk & Leven" over mijn pastoraat in 'De Wingerd'. De titel luidde: "De pastoor, nondedju!" Een lieve man uit Limburg vroeg me telkens weer: "Wie zijt gij?" Ik antwoordde hem: "Ik ben hier de pastoor!" en hij was het die verwonderd uitriep: "De pastoor, nondedju!" Niet alleen overheerst bij mijn taak in 'De Wingerd' een warm gevoel van dankbaarheid, maar ook een deugddoende bries van fijne humor en soms van een gulle lach, ook regelmatig tijdens de viering van de Eucharistie op zaterdag. Ooit schreef ik een artikel voor 'Mensen Onderweg' met als titel "Dementie en Humor". Soms vraagt men mij als spreker rond dit thema bij één of andere bond. Daarin verklaar ik wat HUMOR eigenlijk is: H staat voor Hoognodig (in het leven van elke mens, zeker in ons Woon- & Zorgcentrum) U staat voor Uitlaatklep (om niet te verstikken in woede of verdriet) M staat voor Menselijk (lachen is eigen aan mensen; dieren zijn hoogstens 'koddig') O staat voor Overlevingskans (en… houdt je te been) R staat voor Relativeren (ver weg van de doodernstige, droge en koude werkelijkheid) Humor is een gemakkelijke vorm om de gezondheid te vrijwaren en om de ziekte te verdrijven.

PASTOR

POËZIE

Gaarne geef ik langs deze weg enkele voorbeelden die ik nooit zal vergeten. Van 'vergeten' gesproken… één van de grote problemen van dementie. Op zekere dag ontmoet ik Godelieve en ze zegt mij: 'Pater Piet, ik vergeet alles!' en ze voegt eraan toe: 'Maar daar is één ding dat ik nooit vergeet!' Ik ben nieuwsgierig en ik vraag haar: 'Wat is dat dan, dat gij nooit vergeet?' 'Wel, antwoordt zij… dat is dat ik u gaarne zie!' Als dat geen goddelijke boodschap is! Ik denk aan de Bijbel waar ergens staat: 'Ook al zal een moeder haar kindje vergeten, Ik - Uw God - vergeet u nooit!" Henri was één van de bewoners in de oude Wingerd. Hij was van het Brusselse en had in de fanfare gespeeld. Zijn tuba lag nog altijd op zijn kast, maar hij kreeg er niets meer uit. In die tijd ging ik nog rond met de communie. Toen ik bij Henri langs kwam, vroeg ik hem: 'Henri, wilt gij ook de communie?' 'Maar nee, zei hij, geef mij maar 'ne geuze', zenne!'

Neeltje Maria Min (Bergen, Nederland, 21 juli 1944)

Mijn moeder is mijn naam vergeten

Mijn moeder is mijn naam vergeten, mijn kind weet nog niet hoe ik heet. Hoe moet ik mij geborgen weten? Noem mij, bevestig mijn bestaan, laat mijn naam zijn als een keten. Noem mij, noem mij, spreek mij aan, o, noem mij bij mijn diepste naam. Voor wie ik liefheb wil ik heten. (Uit De Gedichten, Bert Bakker, 1989)

En toen ik Louis de ziekenzalving mocht geven - hij lag al een paar dagen in zijn bed en het ging stilletjes achteruit met hem - kwam ik tot een merkwaardige vaststelling. Ik zing bij de ziekenzalving telkens een paar eenvoudige liederen. Wel, Louis zong die liederen mee… van op zijn sterfbed! Dat had ik nog nooit meegemaakt. Lisa, die me zo gaarne ziet, dat ze altijd zegt: 'Pater Piet, geef mij 'ne kis'!' Ze was mee gekomen naar de film van "Den Dikke en den Dunne" en ze lachte tranen met tuiten en telkens stak ze van plezier een vloek af: "Godverdomme! Nondedju!" tot ongenoegen van haar mede-bewoners. Ik zei haar na de film: 'Wel, Lisa, gij hebt nogal gevloekt, hoor!' - 'Wat heb ik dan gezegd?' 'Ha, Godverdomme en Nondedju' antwoord ik haar. Zij direct hierop: 'Ne pastoor, die mag niet vloeken!' Dat humor ook verdriet op zijn kop is, zoals Ernest Claes zei bewijst Irène, die van onmacht heel hard op haar rolstoel slaat. Ik kom bij haar en zeg schalks 'Hé, Irène, straks sla ja die rolstoel nog kapot!' Waarop ze antwoordt: 'Dan zal ik die wel betalen'. Ik zou nog zo verder kunnen gaan, maar ik wil hier eindigen. Ik dank Onze Lieve Heer dat ik reeds 25 jaar als pastor in 'De Wingerd' mag werken.

Vergeten, in De Wingerd en in dit krantje een bekend thema. Het kan pijn doen. Maar ach, hoe moet ik zelf al zo dikwijls naar namen zoeken, je zou er soms gaan van vloeken, nondedju -- maar daar weet Pater Piet, zoals ook hier ergens te lezen, wel raad mee. Wat liggen lach en traan soms dicht bij elkaar… RT

Pater Piet

Geen kermis zonder smoutebollen...

24 juli 2012: Met de bewoners naar Hoegaarden

20 september 2012: Kermis in De Wingerd

21 september 2012: Vrijwilligers fietsen en wandelen

Oldtimers mochten niet ontbreken !

22ste jaargang, nr. nr. 3 — oktober 2012

e-post: [email protected]

5.

Internet: www.wingerd.info www.wingerd.info

VERHOOGDE TUINEN Onze tuintjes op hoogte zijn klaar: nu nog samen zaaien, planten, verzorgen, en dan oogsten!

Constance en Marlies gaven ook suggesties bij het inrichten van het tuintje dat aan hun woning paalt.

Op een aantal warme zomerdagen gingen we aan de slag. Met een aantal geïnteresseerde bewoners reden we naar een tuincentrum om onze bouwpakketten te halen. We brachten ook wat plantgerei brachten mee.

Ook Gustaaf, een partner van de bewoners van de flatjes, kwam helpen bij het hameren toen hij hoorde dat we gingen timmeren. Zorgvuldig tekende hij een lijn om alle nagels op dezelfde hoogte te kunnen inslaan.

Marlies en Constance staken hun handen uit de mouwen bij het fixeren en in elkaar passen van balken en latten. Ze selecteerden zorgvuldig de nodige schroeven en spijkers.

PERSONEELSFUIF ZWART is wit, WIT is zwart, soms draait de wereld om en wordt zwaar licht, donker licht, WIT. Zaterdag 8 september, het was mooi weer, tegen de avond werd het iets kouder maar al bijeen was het een hartverwarmende avond. 30 jaar De Wingerd … het moment om ook de medewerkers van het woon- en zorgcentrum te vieren en dankbaar te zijn voor zoveel jaren vertrouwen. ZWART-WIT fuif: een moment om te koesteren. DANK voor het geweldig optreden van Acid Drop Company, DANK voor de muziek en de feestelijke witte tent. DANK voor de geslaagde ZWART-WIT outfit van iedereen die dag. DANK voor jullie danspassen en gezelligheid. DANK voor de vrijwilligers. DANK voor de mooie poses voor de fotoshoot. Jullie waren een fantastisch publiek!

Intussen groeit alles weelderig onder het toezien van de bewoners en collega's die de dorstige planten regelmatig gieten. Gust kwam eens kijken of onze tuintjesbakken wel waterpas stonden met de opmerking 'Ik ben wel geen metser geweest maar een beenhouwer hoor! Toch controleerde hij zorgvuldig of de luchtbel mooi tussen de lijntjes viel. Camille hielp met het vullen van de aarde en het bijknippen van de ondergrondzakken.

De eerste sla werd al geoogst en verwerkt tot een zomers gerechtje met lekkere appeltjes. Lekker vers geplukte en bereide boontjes zullen zeker smaken bij het avondbeleg. Nu genieten maar… Annemie

Gust bepaalde dan weer waar we wat best plantten.

PAS VERSCHENEN Dementie roept heel wat vragen op bij de persoon met dementie, zijn naaste omgeving en professionele hulpverleners. Deze brochure biedt antwoorden op volgende vragen: * Wat is dementie? * Wat is de oorzaak van dementie? * Hoe herkent u dementie? * Is het dementie? * Kan dementie behandeld worden? * Beseft iemand met dementie wat er met hem misgaat? * Hoe kunt u best omgaan met personen met dementie? * De zorg voor de mantelzorger. * Meer weten en lezen over dementie? * Waar kan ik terecht? 6.

Deze brochure werd opgesteld door de provincie VlaamsBrabant in samen-werking met het expertisecentrum dementie MEMO. Hij is vanaf nu te downloaden met behulp van volgende link: Dementie, u staat er niet alleen voor - brochure [PDF, 66 blz., 1,55 MB] of in gedrukte vorm (gratis) te bestellen op de website van de provincie Vlaams-Brabant: www.vlaamsbrabant.be Geïnteresseerden kunnen deze brochure ook gratis ophalen in de INFOHOEK in De Wingerd, in de gang naast de onthaalbalie. Daarnaast is er ook een sociale kaart met een opsomming van de voorzieningen in Vlaams-Brabant, waar u terecht kunt als u te maken heeft met dementie.

MEMORABEL

KUNNEN WE PERSONEN MET DEMENTIE NOG IETS AANLEREN? AGENDA

Een dag om niet (meer) te vergeten Het is een drukte van belang in het Provinciehuis die morgen van 15 juni. Zou het kunnen dat al die mensen gekomen zijn om iets meer te weten te komen over het "Lerend vermogen van mensen met dementie", want dat is het thema van de dag? Blijkbaar wel, want iedereen begeeft zich naar hetzelfde punt waar een team van afgevaardigden elkeen glimlachend verwelkomt. We worden aangestipt op een lange lijst van ingeschrevenen, krijgen een badge, een map vol papieren en de brochure: "Dementie, u staat er niet alleen voor". Het begin is veelbelovend. De grote aula loopt langzaam vol maar toch blijven er nogal wat stoelen leeg. Dat is jammer want er waren bij de inschrijvingen meer gegadigden dan plaatsen. Ne een korte verwelkoming door Eric Daenen vertelt Annemie Balcaen iets meer over de brochure en de website. De brochure focust op de ziekte en haar mogelijke oorzaken, op het stellen van de diagnose, en er worden tips gegeven over de omgang met personen met dementie. Dat is vertrouwde materie, ook de foto's zijn erg herkenbaar. Tenslotte zijn de toehoorders allemaal mensen die dagdagelijks bezig zijn met dementie en met personen die aan de ziekte lijden.

De tweede uiteenzetting wordt gegeven door Frans Hoogeveen, lector psychogeriatrie aan de Haagse Hogeschool. Met een massa mooie, sprekende foto's, ontroerende filmfragmenten en duidelijke diagrammen maakt hij de toehoorders duidelijk dat er veel soorten "leren" bestaan. De voorbeelden zijn zo uit het leven gegrepen en voor iedereen zo duidelijk herkenbaar dat het vanzelf erg boeiend wordt. We horen een en ander over het automatisch geheugen, het emotioneel geheugen, associatieleren, operant leren, emotieleren, foutloos leren. We zien met voorbeelden uit de praktijk hoe het niet moet en hoe het wel kan. We krijgen tips: doe voor wat je wil aangeleerd krijgen, want mondelinge uitleg wordt niet opgenomen; geef instructies vooraf en geen correcties achteraf want wat fout geleerd werd, wordt moeilijk "gewist" uit het geheugen, gebruik geheugensteuntjes, laat de persoon met dementie nooit zelf de dingen uitzoeken, laat hem nooit gokken, wijk nooit af van wat reeds aangeleerd werd en vooral reageer positief op gewenst gedrag. De sleutelwoorden om personen met dementie bepaalde gedragingen of activiteiten aan te leren blijken toch wel: zorgvuldige observatie, veel geduld, taai doorzettingsvermogen,

echter niet gemakkelijk en ontaardt vaak in schelden en verwijten; heel ontgoochelend voor beide partijen. Om dat op te lossen zal de man als hij aankomt zoveel mogelijk de situatie van vroeger, toen hij thuis kwam van zijn werk, oproepen. Dat was immers voor beiden altijd een warm en positief moment. Het schelden en verwijten blijft achterwege. Door deze vorm van emotieleren worden de bezoeken voor beiden terug aangenaam en deugddoend. Het was een interessante workshop waar veel te leren viel, zowel voor professionele hulpverleners als voor mantelzorgers. Workshop 2: Spreken met mensen met dementie over hun ziekte: hoe doe je dat? Lieve Lemey Moet men een persoon met dementie op de hoogte brengen van zijn ziekte? Uit haar rijkdom aan ervaringen schetst dr Lemey een gevarieerd beeld van de problematiek. Om te beginnen is de maatschappelijke situatie veranderd. In positieve zin: de diagnose van dementie wordt vroeger gesteld, mensen weten ook veel meer en zijn mondiger dan vroeger. Maar ook in negatieve zin: de tolerantie voor de ziekte is verminderd.

Maandag 12 november 2012 “Draaglast, draagkracht: soms ben ik zo moe… hoe houd ik het thuis vol?”, door Mevr. Marieke Verbiest, klinisch neuropsychologe. WZC Sint Rochus, Albertlaan 2, 3200 Aarschot. Donderdag 15 november 2012 “Moeilijk hanteerbaar gedrag bij dementie”, door Dhr. Guy Lorent, klinisch neuropsycholoog UPC Sint Kamillus Bierbeek. WZC Ter Burg, Burggrachtstraat 1, 1930 Nossegem. Dinsdag 4 december 2012 “Dementie. Het belang van een tijdige diagnose”, door dr. H. Vandewinckele, geriater Imeldaziekenhuis, Bonheiden en Mevr. A. Boone, neuropsychologe Imeldaziekenhuis Bonheiden. Zaal Breughels Gasthof (vlakbij gemeentehuis), Wespelaarsesteenweg 85, 3150 Haacht.

RESPECTVOL OMGAAN MET DE ZIEKE MILDERT ZIJN ANGSTEN EN BEVESTIGT HEM IN ZIJN WAARDEN Maar dan begint het grovere geschut. De eerste voordracht wordt gegeven door Anneleen Janssens, klinisch neuropsychologe. Zij heeft het over de werking van het geheugen. Wij vinden het allemaal zo vanzelfsprekend dat we dingen onthouden, nieuwe zaken leren, situaties herkennen, ons feiten en plaatsen herinneren. Ons geheugen werkt immers zoals het hoort. Maar voor een persoon met dementie valt deze geheugenfunctie weg. Hij kan niet goed meer "opnemen", "opslaan" noch "terug oproepen". Deze termen verwijzen naar het ingewikkeld computersysteem dat ons geheugen is. Het zintuiglijk geheugen, het kortetermijngeheugen, het langetermijngeheugen: het zijn evenzoveel begrippen die ons wel vertrouwd in de oren klinken, maar waarvan we nooit beseft hebben dat wetenschappers de werking ervan ontleed hebben tot op het niveau van de hersencellen. Goed om weten is ook dat geheugenproblemen bij dementie voornamelijk het bewuste geheugen betreffen d.w.z. het geheugen van de feitenkennis (geleerd op school) en autobiografisch materiaal (tijd- en plaatsgebonden gebeurtenissen). Puzzelen en kruiswoordraadsels oplossen zal een gestoorde werking hiervan dus niet verhinderen noch oplossen. Het onbewuste geheugen waarbij we kennis verwerven door ervaring (hoe moet ik fietsen of boterhammen smeren) kan echter wel geoefend worden, meer bepaald door de te leren taken te verdelen in kleinere fases die wel nog kunnen verwerkt worden. En hiermee zijn we aanbeland bij het hoofdthema van deze dag: kunnen we personen met dementie nog iets aanleren? 22ste jaargang, nr. nr. 3 — oktober 2012

precieze doelgerichtheid, systematische vooruitgang in kleine stappen en vooral ook foutloos = steeds identiek voordoen. Het lijkt allemaal evident maar in de praktijk is het ongetwijfeld voor leraar én leerling een zware opgave, die echter in de praktijk haar vruchten afwerpt. De namiddag wordt gewijd aan workshops. Elke aanwezige heeft zich op voorhand opgegeven voor het onderwerp dat hem/haar vooral interesseert of direct van nut kan zijn. Workshop 1: Aan de slag met "Het lerend vermogen van mensen met dementie": handvatten in de praktijk. Frans Hoogeveen In een vragenronde over de lezing benadrukt hij nog eens de kracht van positieve emoties, het groot belang van empathie en van de zin voor verantwoordelijkheid van de mantelzorger of de verzorgende. Men kan bijvoorbeeld foto's die positieve gevoelens oproepen demonstratief ophangen in een omgeving die moeilijk ligt voor de persoon met dementie. Men kan ze ook gebruiken in situaties die normaal tegenwerking oproepen, bv de dagelijkse wasbeurt. Zo kan agressie verminderd of voorkomen worden. Dit is "associatieleren". "Emotieleren" betekent het te leren proces/gedrag koppelen aan positieve emoties van vroeger. Het emotioneel geheugen blijft immers lang intact. Een voorbeeld: een vrouw met dementie krijgt elke dag bezoek van haar man die nog thuis woont. Het bezoek verloopt

Er is zoiets als een alzheimerfobie ontstaan. Men wil "zo" niet worden. Elk geval is anders en vraagt om een eigen individuele aanpak. Zoveel hangt af van de persoonlijkheid van de zieke, van vroegere levenservaringen en hoe hij/zij daarmee omging, van de draagkracht van zijn/haar omgeving ook. Want de familie heeft hierin uiteraard ook een stem: sommigen willen het absoluut verzwijgen of omfloersen. Toch zijn er heel wat argumenten pro: men weet waar men aan toe is, men kan dus ietwat de toekomst plannen, ook de zorgorganisatie kan al min of meer op poten worden gezet, bepaalde symptomen worden nu "herkend" en zijn daardoor meer hanteerbaar, men kan gericht op zoek gaan naar informatie, en vooral: men kan helpen het verlies op te vangen. Er zijn ook argumenten tegen: de diagnose is moeilijk en vaak onzeker, de patiënt beseft niet altijd de draagwijdte van zijn ziekte. In elk geval moet de boodschapper rekening houden met de gevolgen van "het weten": er is altijd angst om wat gaat gebeuren, verdriet om wat men zal verliezen. Anderzijds komt er na een tijd vaak een vorm van opluchting omdat veel onzekerheid wegvalt en men nu meer constructief met de ziekte kan omgaan. Zeker is dat het meedelen van de diagnose de relatie met de patiënt versterkt en de begeleiding vergemakkelijkt. Het respectvol omgaan met de zieke mildert zijn angsten en bevestigt hem in zijn waarden en het samen werken aan oplossingen voor specifieke problemen is een werkzame remedie tegen eventuele wanhoop. ../..

Expertisecentrum Dementie Vlaams-Brabant Wingerdstraat 14 3000 Leuven

memo

Tel: 016 / 50.29.06 E-post: [email protected] Internet: www.ecdmemo.be

e-post: [email protected]

7.

Internet: www.wingerd.info www.wingerd.info Het spreekt vanzelf dat de informatie voorzichtig moet gebeuren, gelimiteerd zal zijn, aangepast aan mogelijkheden en wensen van de zieke, duidelijk moet zijn en in samenspraak met de familie moet gebeuren. De belangrijkste bedoeling van het meedelen van de diagnose is ongetwijfeld: duidelijk maken dat de patiënt er niet alleen voorstaat. Dit alles wordt geïllustreerd met concrete voorbeelden uit de praktijk. Annemie Van Neck Workshop 3: illustreert: "De stem als sleutel tot belevingsgericht contact". Muziek is een machtig middel om zich te uiten. In de tijd en in de ruimte is muziek altijd een manier geweest om blijk te geven van emoties en het onuitspreekbare bespreekbaar te maken. Muziek is eigen aan de mens en kan nog heel wat duidelijk maken als het spreken moeilijk wordt. Muziek is ook een deel van ons geheugen. Het luisteren naar een gekend muziekstuk roept ontzettend veel herinneringen op. We nemen de proef op de som. Mevr. Van Neck zingt een lied en de deelnemers aan de sessie vertellen wat dit in hen teweegbrengt. Ik persoonlijk word decennia in de tijd teruggevoerd en herbeleef een huwelijksfeest: plaats, sfeer, geluid, gezelschap… Ik zie het allemaal voor me zoals toen.

Muziek, zang… het muzikale geheugen is een brug tussen heden en verleden. Muziek stimuleert ook de aandacht, daar twijfelt toch geen mens aan. Kleuters of ouderen: ze worden oplettend als er een deuntje speelt. Liedjes geven kinderen een woordenrijkdom zonder dat ze beseffen dat ze aan het leren zijn. En liedjes blijven hangen: van hoeveel volksliederen zingen we niet onmiddellijk het refrein mee, ook al hebben we het in geen jaren gehoord. Zelfs de strofen komen met enige moeite terug naar boven, bij het horen van de melodie. Muziek is reminiscentie. Muziek heeft en geeft kracht door haar tempo en haar ritme, maakt vrolijk of juist treurig door haar melodie. Ook de stem heeft klank, is een vorm van muziek voor iemand met dementie. Ook al begrijpt hij/zij niet altijd de woorden, de toon heeft betekenis. Maar om onze stem te laten doordringen tot de persoon met dementie moeten we ervoor zorgen beschikbaar te zijn, tijd te geven en geconcentreerd te zijn op het effect dat we hebben. Omgekeerd: door aandacht te geven aan gebaren, bewegingen, klanken van de persoon met dementie herkent de zorggever misschien een emotie en het is aan hem hierop in te spelen De persoon met dementie is dan de dirigent, de gezonde persoon is de muzikant.

The Broomsticks Na de laatste workshop werden we in de grote zaal opgewacht door "The Broomsticks', drie muzikanten die met hun instrumenten en vrolijke liedjes direct de toon zetten. De Broomsticks nodigen uit tot meezingen. En zo gebeurde…

IN CIJFERS We verwelkomen 12 nieuwe bewoners: mvr. Van Belle in Woning 2; dhr. Vermeersch in Woning 3; dhr. Verjauw in Woning 6; mvr. Niclaes in Woning 7; mvr. Stiers in Woning 8; mvr. Raes, dhr. Magits in Woning 9; mvr. Bonneure, mvr. De Troij en mvr. Geuskens in Woning 10; mvr. Vanden Panhuyzen en mvr. Legein in Woning 11.

Iedereen kreeg een boekje met hun uitgebreid repertoire: van 'Gaudeamus igitur' over 'My Sarie Marais' tot 'Vier Weverkens' of 'Draai dan 797204'. De aanwezigen konden een keuze maken uit de meer dan 100 gekende en iets minder gekende nummers: stapliederen, volksmuziek, studentenliederen en andere populaire liedjes van vroeger.

We namen afscheid en deelden in het verlies van de families Houtmeyers, Devos, Goffin, Thijs, Huygens, Poels, Van Dijck, Jooris, D'Haese, Van Cutsem, Pipeleers, Van Bever, Geuskens, Pontanus en Bokiau.

The Broomsticks en hun meezing-jukebox, een fijne afsluiter van een boeiende studiedag! Wie meer wil weten over het geheugen en over leerprocessen bij personen met dementie vindt informatie in het boek van Dirkse, Kessels, Hoogeveen, Van Dixhoorn: (Op)nieuw geleerd, oud gedaan. Over het lerend vermogen van mensen met dementie, Uitgeverij Kosmos.

Woon- en Zorgcentrum De Wingerd een huis aan de rand van de stad waar personen met dementie omringd zijn met elkaar op weg zijn zoekend naar vormen van levenskwaliteit vanuit ieders belevingswereld en levensverhaal we doen dit door

M. Soens mede geïnspireerd door het verslag van Rosemie Mels

te leven van dag tot dag samen en vanuit je eigen plek met behoud van familierelaties met en tussen mensen die zorg dragen en je bijstaan met je verleden en je heden te leren steeds weer opnieuw met het oor naar elkaar met het oog op de wereld van bewoners en bezoekers zoeken welke weg medewerkers kunnen gaan om zelf overeind te blijven en anderen te helpen in betrokkenheid te zorgen dat we elkaar verplichten te doen wat we zeggen en te zeggen wat we doen steeds te kiezen voor de kwetsbare mens dat doet ervaren dat warme zorg en solidariteit bestaan.

WOON-

EN

ZORGCENTRUM DE WINGERD

Wingerdstraat 14 - 3000 LEUVEN Administratie T: 016 28 47 90 F: 016 20 44 45 E: [email protected]

WERKTEN MEE AAN DEZE EDITIE [ www.wingerd.info ]

Centra voor Dagverzorging & Kortverblijf Thuisondersteunende Diensten T: 016 28 48 00 E: [email protected] Kleinschalig Genormaliseerd Wonen & Zorgflats voor echtparen Sociale Dienst De Wingerd T: 016 28 47 93 E: [email protected] Lokaal Dienstencentrum Wijnveld T: 016 28 49 50 E: [email protected] WOONZORGNET DIJLELAND Samen met de woon- en zorgcentra Ter Meeren in Neerijse, Keyhof in Huldenberg en Dijlehof in Leuven, werkt De Wingerd aan kwaliteitsvolle voorzieningen voor ouderen in de regio. [ www.woonzorgnet-dijleland.be ]

8.

Roger Cappelle, Stien Claus, Paul Coosemans, Rudiger De Belie, Mia De Brabander, Piet Debruyn, Annemie Degeyter, Annemie Janssens, Isabelle Santy, Mieke Soens, Rudi Thomassen, Inneke Van Esbroeck. Foto’s: medewerkers en vrijwilligers Grafische vormgeving: S. Paemelaere Eindredactie: P. Coosemans tel. 016/25.45.64 Gedrukt bij Acco Leuven. Reageren op de inhoud via: [email protected] Jaarabonnement: Steunabonnement:

SPONSORS ArjoHuntleigh NV

Distrac NV

Evenbroekveld 16 9420 Erpe-Mere

Blijveldstraat 14 3320 Hoegaarden

Uitvaartcentrum Sodexo NV De Meerleire -Tossyn

Initial Textiles

Verzekeringskantoor Vanden Eynde-Tuyls

Pues Begrafenissen Eikestraat 2 3020 Winksele

Brusselsestraat 61 3000 Leuven

C. Lemairestraat 1 1160 Brussel

Thuiszorgwinkel Vivantia K.Leopold I-straat 34 3000 Leuven

Campus Ortec

RDBM

BNP Paribas Fortis

Architecten & Adviseurs

Interleuvenlaan 60 3001 Heverlee

Londenstraat 60 b121 Warandeberg 3 2018 Antwerpen 1000 Brussel

Thyssen Krupp

Viridee NV

Av. metrologie 10 1130 Brussel

W. Degreefstraat 10a 1560 Hoeilaart

€ 12,00 € 50,00

IBAN: BE73 2300 0463 0960 BIC: GEBABEBB

KBC Bank & Verzekeringen Sint-Jacobsplein 32 3000 Leuven

Eikenlei 181 2960 Brecht

‘s Hertogenlaan 42 3000 Leuven

Uw bedrijfslogo ontbreekt hier nog ! Contacteer ons: 016/31.08.88