Wingerd 8 JUNI 2011: PRINSES MATHILDE BEZOEKT DE WINGERD. V.U.: P. Coosemans, Schoolbergenstraat 165, 3010 Kessel-Lo

ERKENNINGSNUMMER P708430 Afgiftekantoor Leuven 1 BELGIE-BELGIQUE

W ingerdstraat 14, 3000 Leuven Tel. Tel. 016/28.47.90 — Fax. 016/20.44.45

V.U.: P. P. Coosemans, Schoolbergenstraat 165, 3010 Kessel-Lo In deze editie:

Wingerd Driemaandelijkse huiskrant van het Woon- en Zorgcentrum De Wingerd ¤ Kleinschalige groepswoningen voor dementerende ouderen ¤ Zorgflats voor echtparen ¤ Centra voor Dagverzorging & Kortverblijf ¤ Lokaal Dienstencentrum Wijnveld ¤ Expertisecentrum Dementie Vlaams Brabant — MEMO

PB Leuven 1 2/2444

W oonzorgnet Dijleland

Prinses Mathilde bezoekt De Wingerd Uit het leven van Piet, 75 & 50 in 't zelfde jaar! Het -voortdurende- gevecht tegen Alzheimer Expo Wijnveld Preekstoel Poëzie: de keuze van Rudi Thomassen Volksspelen in De Wingers Kleuters in het Dagcentrum Vrijwilligers op studiereis Reminiscentie Kindermode MEMOrabel Luisteren naar je hart... Agenda verenigingsleven

1 2 3 4 5 5 5 5 6 6 7 8 8

8 JUNI 2011: PRINSES MATHILDE BEZOEKT DE WINGERD

© 2011 - Roeland Van de Velde [ www.fotografie-vandevelde.com ]

21 ste jaargang, nr. nr. 2 — juni 2011 2011

e-post: [email protected]

1.

Internet: www.wingerd.info www.wingerd.info

UIT HET LEVEN VAN PIET, 75 & 50 IN 'T ZELFDE JAAR! Onze aalmoezenier Piet Debruyn beleeft een merkwaardig jaar. Niet alleen wordt hij weldra 75 jaar, maar viert hij ook zijn gouden priesterjubileum. Redenen genoeg om deze merkwaardige man, die tot in het buitenland faam verwierf door de spraakmakende TVmisvieringen vanuit De Wingerd, eens duchtig te bestoken met enkele vragen. Wij permitteren ons dit, want Piet doet dat zelf ook! Sinds het allereerste huiskrantje in 1990, nog vóór Dominique de naam 'De Bezelaar' verzon, bestookt Piet ons met zijn fel gesmaakte bijdragen. Wie herinnert zich nog "De mis van Maurice", zijn ontroerend grappig afscheid aan Henri, de tubaspeler uit De Eik, zijn homilies bij uitvaarten van bewoners, artikels als "Hoe vieren we hier eucharistie?", "Oogcontact en lichaamstaal" en "De wereld anders zien"? Hier vinden we de échte Piet terug, de man die altijd zijn positieve bril opzet, die nog in wonderen gelooft en elke dag opnieuw wonderen ziet gebeuren in dit huis. Voldoende bijdragen dus om ooit een 'Wingerd-special' te vullen met zijn inzendingen. Hoe ben je meer dan 20 jaar geleden in De Wingerd beland? Ik ben in 'De Wingerd' gekomen naar het einde van het jaar 1987 (dat is bijna 25 jaar) dank zij priester Fons D'Hoogh, die mij 'omkeerde' van de parochiepastoraal naar de ziekenhuispastoraal. Naast mijn benoeming als aalmoezenier in het Ps. Centrum 'Salve Mater' van Lovenjoel, vroeg hij mij tevens pastor in 'De Wingerd' van Leuven te worden. Ik ben blij dat ik dit aanvaard heb en tot op de dag van heden zie ik deze taak als een vreugdevolle opdracht. Vertel ons iets over je jeugdjaren in Zaventem. Ik werd geboren in Zaventem op 8 mei 1936, als derde kind (eerste zoon) in een gezin van negen. Onze pa was arbeider in de TMB van Zaventem en ons ma is steeds huismoeder gebleven. Mijn ouders hebben elkaar leren kennen in de kajottersbeweging van Cardijn. Wij hebben nooit een eigen huis gehad. Toen wij nog klein waren, sliepen wij met elf op twee slaapkamers. Onze pa stierf enkele weken nadat hij op pensioen is gegaan. Hij was dus 65 jaar geworden. Ik ben zeer jong misdienaar geworden. Pa wou van mij een kajotter maken, maar ik wou absoluut bij de Sint-Martinusscouts van Zaventem. Daar hield ik mijn totem aan over: "Koppige Buizerd". Verder was ik ook een tijd bij de turnkring. Wanneer de processie uitging werd ik langs drie kanten getrokken om er mee op te stappen: als verkenner, als lid van de turnkring en als misdienaar. Om de kerk in 't midden van de parochie te houden stapte ik dan maar mee als misdienaar. Je deed je humaniora in Zaventem en ging daarna naar het seminarie in Mechelen. Wanneer was je zeker van je priesterroeping?

van scheidsrechters en slaagde met 90% in mijn examen. En zo heb ik jaren 'gefloten'! Ik ging ook mee met de sneeuwklassen en leerde daar skiën. Toffe sport die ik elk jaar met veel pret beleef in Zwitserland of in Oostenrijk. En dan… wandelen! Ja, dat doe ik elke week en in het groot verlof regelmatig op de wegen van Sint-Jacob van Compostella! (in Duitsland, Frankrijk en uiteraard ook in Spanje) In De Wingerd noemen we je allemaal Pater Piet. Je bent fier dat Petrus je patroonheilige is, maar je behoort tot geen enkele patersorde en je officiële naam is Pierre! Stoort je dat? Ik werd geboren als 'Pierre', maar mijn roepnaam was altijd 'Piet'. Voor ons mensen is 'pater Piet' gemakkelijker dan vb. aalmoezenier Pierre. Ik heb ook nog enkele bijnamen, zoals 'Pater Alleluia', omdat ik graag zing. En Maria (bewoonster in 'de Wingerd') leefde lange tijd in Engeland. Zij noemt me 'father' en dat hoor ik ook graag. Genoeg gezwetst, want nu komen de écht belangrijke vragen. Waar we je allemaal hier in De Wingerd om bewonderen, zoniet benijden, is je buitengewone empathie met onze bewoners. Niet alleen spreek je ze allen aan met hun voornaam, maar je hebt vrijwel onmiddellijk een warme band met hen, alsof jullie mekaar al jarenlang kennen. Hoe verklaar je deze formidabele gave? Ik verheug me telkens als ik mensen mag aanspreken. Ik probeer al onze bewoners te kennen bij hun voornaam. Ik leg graag de handen op (evangelische wijze om te zegenen), ik geef graag een kruisje en ik leerde ook 'zoenen' want als Lisa me ziet vraagt ze zo mooi op haar Leuvens: 'Kom, gef me ne kis!' Ik weet onderhand dat 'liefde de grootste genezende kracht is in onze wereld' en dat er veel energie uitgaat van mensen, die zich regelmatig baden in Gods' Licht. Pas op, dit is niet louter voor christenen in 't algemeen, of voor priesters in 't bijzonder. Dit alles is schoonmenselijk, zeg maar goddelijk! Humor is een belangrijke troef in je omgang met onze bewoners. "De lachende kerk" is je niet vreemd. Mogen we enkele citaten publiceren uit je eigen artikel in 'Wingerd' van maart 2003 die typerend zijn voor je relativeringsvermogen? Het woordje HUMOR bestaat uit 5 letters: - de H van Hoognodig (in 't leven van elke mens) - de U van Uitlaatklep (om niet te verstikken in woede, in verdriet…) - de M van Menselijk (humor=eigen aan mensen; dieren zijn hoogstens 'koddig') - de O van Overlevingskans (humor houdt je op de been) - de R van Relativeren (ver weg van de doodernstige, soms koude werkelijkheid)

Misschien was dit een reden om later priester te worden? Ik denk het niet, want ik wou niet de Grieks-Latijnse Humaniora doen… wèl de Moderne Humaniora, want… ik wou gene pastoor worden! Ik was toen 13 jaar! Zes jaar later - op 't einde van de Moderne - werd ik naar 't Seminarie van Mechelen gezogen. Ik was toen hulpmelkboer en ik had een mooi sociaal contact. Ook mijn inzet als scout (de dagelijkse goede daad!) heeft mij wellicht geholpen.

Piet, we danken je oprecht voor je openhartige medewerking en wensen je nog veel vreugdevolle, hartverwarmende jaren toe in onze Wingerd !

Als priester-leraar aan het Sint-Jozefscollege in … Woluwe had je een "bijna-doodservaring" (Dag Allemaal, " okt.2007). Heeft deze gebeurtenis je leven beïnvloed?

Hoe kunnen we beter verwoorden hoe Piet over zijn diepbeproefde medemens denkt dan in zijn homilie tijdens het Tuinfeest in '94?

In 1962 had ik een 'bijna-doodservaring' ! Vergast in de badkamer. Ik was toen jonge leraar aan het Sint-Jozefscollege te Woluwe. Door een collega op 't nippertje uit de badkamer getrokken, terwijl ik al aan de poort van de hemel stond. Het was mooi en Onze Lieve Heer stond me op te wachten. Toen de dokter mij terug tot het leven pompte, was ik droevig omdat ik terug moest keren. Maar, allez zeg… eigenlijk moest ik gelukkig zijn, want anders zou ik nooit pastor in 'De Wingerd' geworden zijn. Sindsdien ben ik niet bang van de dood: elke dag beleef ik in vreugde alsof het mijn eerste dag is, maar tegelijk met ijver, alsof het mijn laatste dag is. Sterven is 'thuis komen' voor mij.

"Wat hebben we toch veel van onze bewoners te leren. Ik geef drie voorbeelden. Eén: ze leren ons leven in het nù. Hun verleden is uitgewist en toekomst is er niet. Maar ze leren ons leven om elk moment dat God ons geeft te grijpen als een kans om lief te hebben en geliefd te zijn.

Je was altijd erg sportief. Klopt het dat je ooit voetbalscheidsrechter was? En dat je op de foto staat met de jonge Eddy Merckx? Toen ik 'kapelaan' in Rummen werd had ik een zee van tijd! De pastoor vertelde mij dat hij al iemand had om hem te helpen in de parochie. Die jonge man (Hugo Van de Kerkhof) wou hij opleiden als priester. Ik werd daar voetbalbegeleider van de jeugd en ik moest nogal eens inspringen als 'scheidsrechter'. Ik volgde toen een cursus

2.

Paul Coosemans Mieke Soens

Twee: ze leren ons het geheel zien en ons niet blind te staren op fragmenten. Elk van deze mensen is als een gebroken stukje glas, met een eigen vorm en kleur, maar telkens zo schitterend en heerlijk als er een straaltje zon op schijnt. Samen vormen ze echter een prachtig mozaïek of een kleurrijk glasraam. Het is ons aller zorg om deze stukjes aan elkaar te loden door onze liefde. Drie: wij kunnen ook leren van hun wijsheid. 'Wat is dat voor een wijsheid die Hem geschonken is?' De wijsheid van dementerende bejaarden! Ontelbaar zijn hun gevatte opmerkingen, schalkse mededelingen, deugddoende zoenen, hun hemelse lach of hun diepe verdriet waar allen die hier werken dagelijks mee geconfronteerd worden."

Geestige mensen: een selectie uit 'Wingerd', maart 2003, de namen zijn lichtjes gewijzigd. - Ik kwam eens vanuit de frisse buitenlucht in de warme living en gaf Elza een handdruk. Luid riep ze uit: "Amaai, ge hebt kouwe voeten, zeg!" Iedereen schokte van 't lachen. - Tegen Serafien leg ik uit dat ze een mooie naam heeft en dat die naam eigenlijk een engel is. "Dag, mijnen engel" zeg ik. En wat antwoordt zij? "Dag, mijnen duvel!” Waarop Yvonne verontwaardigd zegt: "Dat is wel meneer pastoor, hé!" - Ik herinner me dat ik eens met de communie rondkwam en aan Henk vroeg: "Wil jij ook de communie, Henk?" "Geef mij maar 'ne geuze!" was zijn gemeend antwoord. Henk was van Sint-Pieters-Leeuw. - Theresia komt me altijd met veel gevoel voor drama begroeten met "Dag, mijn lieveke!" , omsluit me hartstochtelijk in haar armen en overstelpt me met zoenen. Waarop Jeanne, die niet kan rechtstaan, zegt: "Helaba, ik hier ook nog, zenne!" - Communie in de cafetaria. Ik ga met de hosties het rijtje af, tot ik bij Bertha kom. Zegt zij heel serieus: "Geef mijn maar aan de kindekes!" Er wordt hier wat afgelachen om woorden die niet kloppen of situaties die op hun kop staan, maar lachen is gezond. Hier wordt niemand uitgelachen of belachelijk gemaakt. Zegt Ernest Claes niet: "Humor is verdriet op zijn kop"?

HET - VOORTDURENDE - GEVECHT TEGEN ALZHEIMER … Bijna 10 jaar geleden, in 2002, werd mij gevraagd een gast-artikel te schrijven onder de titel "Het Gevecht met Alzheimer" voor jullie huiskrant "Wingerd", over ons fundamenteel onderzoek naar de oorzaken van de ziekte van Alzheimer. Ik benadruk alvast drie punten uit bovenstaande eerste zin: (i) "10 jaar" is een hele tijd - ook voor mij nu ik bijna emeritus-professor word (stop op 30 september 2013). Evenzeer word ik dan 65, wat nogal als "gevaarlijke" leeftijd wordt aanzien voor allerlei ouderdomsproblemen, ziekte van Alzheimer incluis … en 'tempus fugit' of 'tijd vliegt'. (ii) "fundamenteel onderzoek", want wij doen geen onderzoek aan mensen, maar experimenteel onderzoek van hersenen van transgene muizen die we als model gebruiken om de echte diepere moleculaire en cellulaire oorzaken van de ziekte van Alzheimer te onderzoeken. (iii) "de oorzaken" van de ziekte van Alzheimer betekent veranderingen in de hersenen van moleculen en proteïnen en cellen en structuren (synapsen) die met elkaar verbonden de elektrische circuits vormen die "logische bewerkingen" toelaten - net zoals in een computer. Hieronder wil ik de ruimere context toelichten, om U toe te laten beter te begrijpen waarom fundamenteel onderzoek naar de ziekte van Alzheimer feitelijk onderzoek is naar de manier waarop onze hersenen opgebouwd zijn en hoe ze normaal functioneren als alles (nog) goed gaat.

Foto: Experimental Genetics Group - LEGTEGG © KULeuven niet vergeten, die de chemische boodschappers zijn waarmee neuronen in onze hersenen met elkaar "praten". Daardoor kunnen onze hersenen de rest van ons lichaam besturen en er mee communiceren - en ook omgekeerd: zo weten onze hersenen wat er in de rest van ons lichaam (en daarbuiten) gebeurt. Wonderlijk… maar ook zo complex dat het verwonderlijk is dat het voor de meesten onder ons (redelijk) probleemloos verloopt en dat gedurende tientallen jaren - soms zelfs een hele

Daarentegen is het steeds meer duidelijk dat we onze hersenen voortdurend moeten blijven gebruiken, niet alleen voor gemakkelijke taken als TV kijken, maar ook voor moeilijke en meer uitdagende taken - die "verstand" vragen. Dat kan zijn actief meedoen met TV-kwissen, maar ook knutselen en kruiswoordraadsels oplossen, vertellen over vroeger en nu, lezen en musea bezoeken, en discuteren met familie en vrienden, over politiek en voetbal of vereniging … allemaal mogelijkheden om

code" die ze bevatten zelfs voor meer dan 95% identiek is - soms is er meer verschil in DNA tussen 2 mensen dan tussen een mens en een muis! Dat is ook weer niet zo verwonderlijk en zelfs vanzelfsprekend voor "darwinisten", maar onmogelijk te snappen voor "creationisten" … maar dat is dan weer een ander verhaal. Het voordeel is bovendien dat muizen zonder al te grote problemen biotechnologisch kunnen aangepast worden, zowel

WE MOETEN ONZE HERSENEN VOORTDUREND BLIJVEN GEBRUIKEN: NIET ALLEEN VOOR GEMAKKELIJKE TAKEN ALS TV KIJKEN, MAAR OOK VOOR MOEILIJKE EN MEER UITDAGENDE TAKEN... Hersenen: meest complexe systeem We stellen vast dat onze hersenen het meest complexe systeem is dat biologisch opgebouwd is. Qua complexiteit zijn hersenen direct te vergelijken met twee andere, niet-biologische systemen: aan de ene kant het heelal als het grootste systeem dat er is, en aan de andere kant de atoomkern als het meest kleine systeem. Niet toevallig zijn dat prachtige combinaties van fysica en chemie - niet bepaald de lievelingsvakken van de meeste studenten op school… Goed om weten en te realizeren: ook onze hersenen zijn volledig "chemisch" opgebouwd! Maar slechts een klein gedeelte van alle noodzakelijke bouwstenen, met name alleen de proteïnen, worden gecodeerd in het DNA van onze genen. Alle andere bouwstoffen - en dat zijn tientallen soorten vetten, aminozuren, suikers,… moeten door de proteinen (enzymen) worden aangemaakt uitgaande van eenvoudige chemische bouwstoffen uit ons voedsel. Hier mag ik vooral ook de vele 'neurotransmitters' en hormonen

21 ste jaargang, nr. nr. 2 — juni 2011 2011

eeuw… Aan mijn studenten geneeskunde en ingenieurs probeer ik deze verwondering en bewondering voor de levende materie over te brengen - met redelijk succes!

hersenen blijvend aan het werk te houden - want "rust roest"!

Hersenen: voortdurend “groot onderhoud”

Zelfs hersenen van muizen die we bestuderen zijn niet "simpel", integendeel. Alleen al de anatomische structuur is zo complex dat we elke dag een atlas van muizenhersenen met meer dan 200 pagina’s afbeeldingen moeten gebruiken om wijs te geraken uit de grote maar vooral al de kleine deelgebieden waaruit ze zijn samengesteld. Merkwaardig daarbij is dat hersenen van muizen slechts 1 gram wegen maar vrijwel dezelfde deelgebieden bevatten als onze mensenhersenen, die 1,5 kilogram wegen. Dus niet zo verwonderlijk dat we muizen kunnen gebruiken als "werkbaar" model voor ons onderzoek naar de oorzaken van de ziekte van Alzheimer.

Onze hersenen bestaan uit honderden miljarden cellen van verschillende soorten, maar vooral neuronen zijn uitzonderlijk zowel van aanleg, van structuur als van werking. In eerste instantie worden we er praktisch mee geboren want onze neuronen kunnen zich niet delen zoals alle andere cellen in ons lichaam, en ze kunnen zich dus ook niet "vernieuwen". Dat is belangrijk, niet alleen voor de ziekte van Alheimer waar neuronen inderdaad verloren gaan, maar ook voor gezonde mensen die als volwassenen ook neuronen verliezen. We moeten allemaal veel beter zorg dragen voor onze hersenen en bijvoorbeeld geen al te gevaarlijke sporten doen of geen drugs gebruiken, maar ook gezond(er) leven met een goed dieet dat voor minder cholesterol en lagere bloedsuiker zorgt.

Hersenen en het genoom van muizen: even complex als bij mensen

Voor niet ingewijden is het ook moeilijk vatbaar dat het DNA van muizen niet merkbaar veel anders is dan dat van mensen: beide hebben een genoom met evenveel genen (met name ongeveer 30.000) terwijl de echte "genetische

door extra genen toe te voegen als door welgemikt genen te wijzigen. Op die manier maken wij transgene muizen die bepaalde eigenschappen meer of minder, of helemaal niet meer vertonen. Beide vormen van genetische manipulatie zijn nodig om fundamenteel onderzoek te doen naar Alzheimer maar ook naar andere ziekten zoals diabetes en kanker. Alzheimer: amyloïed en tau pathologie In mijn vorig artikel in "Wingerd" van juni 2002 legde ik vooral de nadruk op het feit dat we voor ons experimenteel onderzoek in transgene muizen in eerste instantie aangewezen zijn op genetisch onderzoek bij mensen, vooral uiteraard bij Alzheimer patienten. Met name de 2 genen, met codenamen APP en PS1, die oorzaak zijn van vroege vormen van de ziekte van Alzheimer (patienten jonger dan 55 jaar). Die vroege vorm van Alzheimer is direct erfelijk, en de genen waren in de getroffen families - die gelukkig zeer zeldzaam zijn - dus redelijk gemakkelijk op te sporen (begin jaren 1990). Beide genoemde genen, en vooral de proteïnen die ze coderen zijn

e-post: [email protected]

3.

Internet: www.wingerd.info www.wingerd.info nu goed gekend vooral door onderzoek in transgene muizen. Maar toch zijn nog steeds niet al hun eigenschappen en zelfs niet al hun normale functies gekend, ondanks meer dan 20 jaar intens onderzoek. Dat illustreert hoe complex de biologie van hogere wezens in mekaar zit, en ook waarom Moeder Natuur (met hoofdletters !) er zowat 4,5 miljard jaar over gedaan heeft om ons, mensen, "in mekaar te steken"! Een bijzonder grote beperking van die eerste genetische vindingen in jonge Alzheimer patienten is dat ze slechts één aspect van de ziekte belichten, met name wat wij de "amyloïede plakken pathologie" noemen. Daarnaast is echter minstens even belangrijk de pathologie die met het Tau-proteïne te maken heeft, en die door Dr. Alzheimer reeds in 1907 werd beschreven als "neurofibrillaire kluwens". Proteine Tau heeft geen enkele functionele relatie met de proteinen APP en PS1 die amyloïed maken, wat de zaak dus compliceert. Bovendien zijn genetische fouten in proteine tau (ontdekt eind jaren 1990) de oorzaak van een andere soort dementie, de frontotemporale dementie (FTD). Dit gegeven gebruiken wij ook in transgene muizen om de Tau pathologie te modeleren, terwijl kruisen van amyloïed en tau muizen een meer volledig muis-model van de ziekte van Alzheimer opleverde. Omdat dit vrijwel op geen andere manier kan worden bereikt, begrijpt U beter het nut en de voordelen van transgene muizen voor dit soort van fundamenteel onderzoek. De genetische vindingen in FTD zijn om verschillende redenen belangrijk, niet in het minst omdat ze aantonen dat fouten in proteïne Tau op zichzelf voldoende zijn om dementie te veroorzaken, zonder amyloïed. Verder tonen ze aan dat elke type dementie zijn eigen oorzaken heeft, maar ook dat meerdere oorzaken tot dezelfde vorm van dementie kan leiden. Daardoor wordt dan weer de stelling onderbouwd dat exacte kennis van de oorzaken van elke ziekte absoluut noodzakelijk is om ze zowel diagnostisch als therapeutisch goed aan te kunnen pakken. Daarom worden er ook enorme onderzoeksinspanningen geleverd om éénduidige en vroege diagnose mogelijk te maken die onderscheid maakt tussen verschillende types van dementie. Niet overbodig is hier nogmaals te stellen dat vroege en objectieve diagnose niet alleen voor de patiënt en zijn familie belangrijk is, maar bovendien essentiëel voor het ontwikkelen van gepaste geneesmiddelen. Die geneesmiddelen moeten met name streng getest worden op hun veiligheid én op hun effectiviteit om de ziekte te vertragen of tegen te houden, wat vereist dat middel en patiënt perfect op elkaar zijn afgestemd. Alzheimer: ouderdom en genen… Twee grote problemen in het Alzheimer onderzoek zijn enerzijds dat vrijwel alle gevallen sporadisch zijn en dus - gelukkig - niet direct erfelijk, terwijl er anderzijds een grote variabiliteit in symptomen wordt vastgesteld. De

4.

oorzaak ligt in de variabele mengeling van genetische aanleg met omgevingsfactoren, zoals opvoeding, dieet, stress, andere ziekten,… Genetisch onderzoek wordt intensief voortgezet op steeds grotere aantallen mensen, zowel gezonde als Alzheimer en andere vormen van dementie, door onderzoekers die internationaal samenwerken en de meest moderne DNAtechnieken toepassen. Dat grootschalig onderzoek, tijdrovend en duur, levert resultaten die de hypothese meer en meer bewijzen: er zijn geen echte "alzheimergenen" die de sporadische vorm verklaren. Integendeel, de genetische resultaten zijn vooral "statistisch", te weten belangrijk voor de ganse groep, maar niet echt informatief voor de individuele patiënt. De recente identificatie van enkele genen die iets meer "statistisch" belang zouden hebben kregen ook in de niet-wetenschappelijke media aandacht, maar hun werkelijk belang als oorzaak van sporadische Alzheimer moet nog blijken uit doorgedreven onderzoek. Naast het feit dat vooral hoge leeftijd het grootste risico vormt voor de ziekte van Alzheimer, moet hier vermeld dat geen van deze genen op verre na het statistisch belang halen van het ApoE4 gen. Dat is het eerste en nog steeds enige, wezenlijke "risicogen" voor ongeveer 4 op 10 van alle Alzheimer patiënten. ApoE is een proteïne dat meewerkt aan het transport van vetten en van cholesterol in ons bloed en ook in onze hersenen. Ondanks het feit dat het genetisch verband met Alzheimer ontdekt werd in 1994, is er vandaag nog steeds geen afdoende wetenschappelijke verklaring voor de rol die ApoE4 speelt in het ontstaan van de ziekte van Alzheimer. Gelukkig betekent de statistiek ook dat 6 op 10 van de ApoE4 gen-dragers er niet de ziekte aan overhouden, waaruit moet blijken dat het minstens even belangrijk is te weten waarom zij niet … Alzheimer: diagnose en geneesmiddelen Diagnose van Alzheimer wordt gesteld door klassieke ondervraging (geheugentesten) te combineren met analyse van biomerkers, zijnde biochemische merkers in lumbaal vocht en scanbeelden van de hersenen. Biochemisch wordt in lumbaal vocht amyloïed en proteine fosfo-tau gemeten die, respectievelijk, dalen en stijgen in de ziekte van Alzheimer. Beeldvorming kan met magnetische resonantie (MTI) en positron emissie tomografie (PET). Zelfs de combinatie van klinische, biochemische en beeldvorminganalyses levert slechts "mogelijke" en niet "zekere" diagnose in de vroegste stadia van Alzheimer. Doorgedreven onderzoek met meer specifieke technieken, o.a. beeldvorming van afzetting van amyloïed zelf (PIB-PET) en hopelijk binnenkort ook proteïne tau, moet eventueel leiden tot meer zekere diagnose in een zo vroeg mogelijk stadium, wat ontzettend belangrijk is.

Op therapeutisch vlak worden er enorme inspanningen geleverd door academische onderzoeksgroepen en door biotechnologische en farmaceutische bedrijven om alle mogelijkheden te onderzoeken en te testen, in eerste instantie in preklinische studies, te weten op proefdieren. Er moet hier vermeld dat hersenonderzoek per definitie niet mogelijk is in proefbuizen en cellen, en dus is aangewezen op proefdieren zoals onze transgene muizen. Dat verklaart waarom wij steeds weer aangezocht worden om samen te werken, regionaal, nationaal en internationaal in projecten die gesteund worden door KULeuven, FWO-Vlaanderen, IWT, EEG, … meer ook door biotech- en farma-bedrijven. Daarnaast zijn wij via KULeuven-R&D medeoprichter van twee biotech bedrijven, reMYND NV hier in Leuven en ACImmune in Lausanne, Zwisterland, die gericht zijn op het ontwikkelen van geneesmiddelen tegen de ziekte van Alzheimer. Alle therapeutische ontwikkelingen in dit domein samenvatten is niet mogelijk in dit korte bestek, maar de belangrijkste zijn: (i) verminderen van de productie en aggregatie van amyloïed, (ii) verhogen van de afbraak en secretie van amyloïed, (iii) verminderen van de fosforylatie en aggregatie van proteïne Tau, (iv) verminderen van de ontstekings reacties in de hersenen van patiënten. Elk van deze mogelijkheden wordt op velerlei manieren onderzocht en getest, zowel farmacologisch door ontwikkeling van eerder klassieke geneesmiddelen, als biotechnologisch en immunologisch met meer geavanceerde technieken. Hier moet zeker ook de mogelijkheden van vaccinatie vermeld, zowel actieve als passieve, tegen amyloïed en tegen proteïne Tau. Het hoeft niet herhaald dat zowel diagnose als therapie voorwerp uitmaakt van zeer ingewikkeld en moeilijk wetenschappelijk onderzoek, dat moet opboksen tegen de complexiteit van de hersenen, zoals ik die hoger heb proberen te verduidelijken. Bovendien is er ook de medisch-maatschappelijk druk, omdat onze verouderende bevolking alsmaar meer risico loopt op typische ouderdomsproblemen, waarvan de ziekte van Alzheimer ongetwijfeld de meest ingrijpende is. En daarmee zijn we terug bij het begin van dit stuk, want "tempus fugit"… ook voor mij en mijn onderzoek!

Fred Van Leuven gewoon hoogleraar KULeuven Laboratorium voor Experimentele Genetica en Transgenese Departement Menselijke Erfelijkheid Campus Gasthuisberg www.med.kuleuven.be/legtegg

EXPO WIJNVELD De muze van Bert Neckebrouck was de voorbije maanden te bewoneren.

Midden jaren '70 begon hij te tekenen op papier en te zoeken naar de kleureffecten die met kleurpotloden konden worden bereikt. Het experimenteren nam jaren in beslag en intussen was hij gefascineerd geraakt door de tekeningen van André Malraux, die met een zeer eenvoudige schriftuur betekenis wist weer te geven. Neckebrouck's zoektocht duurde tot de jaren '90, wanneer hij een combinatie van vormelijke eenvoud, betekenis en de gewenste kleureffecten bereikt. Zijn zelfbedachte techniek waarbij kleuren in lagen worden aangebracht, variërend van drie tot twaalf, resulteert in prachtige werken waarvan de betekenis aansluit bij mythologische, legendarisch of bijbelse verhalen, psychologische of filosofische begrippen.

ZOMER Op dit moment stelt Piet Debruijn zijn pentekeningen en Rudi Thomassen zijn aquarellen tentoon in de gangen en polyvalente lokalen van LDC Wijnveld.

CUBAN EMOTIONS AND IMPRESSIONS EXPOSED

Tijdens augustus en september stellen wij u graag het werk van Mattiz voor. Matthias Vanhentenryk (°1981) studeerde fotografie in de "Escuela Arte Granada" in Granada, Spanje. Na deze studies trok hij een maand naar Cuba (2006), het mekka voor vele fotografen. Ter plekke leerde hij dat Cuba een land met twee gezichten is. De Cubaanse "joie de vivre" met zijn bruisende en passionele (nacht)leven, rijke cultuur, opzwepende salsa, vette sigaren en rijkelijk vloeiende rum, kan niet altijd de andere kant van de revolutiemedaille verborgen houden, nl. die van de "douleur de vivre". Vele Cubanen voelen zich gevangen op hun eiland en beknot in hun vrijheid. De kracht van de revolutie blakert af, net als de verflaag van de pastelkleurige koloniale huizen en gebouwen. Ze verlangen naar een nieuwe wind die hoop, perspectief en vrijheid brengt. Contact & info: www.mattiz.be

PREEKSTOEL

POËZIE

De ware reiziger De ware reiziger wandelt traag en zelfs dan staat hij nog even stil om te genieten van het prachtige landschap, om zich te oriënteren op de kerktorens en te ervaren dat hij misschien zelfs niet meer weet tot welk dorp die kerktoren behoort. De ware reiziger wandelt traag en zelfs dan staat hij nog even stil om te genieten van de bomen en de veldbloemen en te ervaren dat hij misschien zelfs niet meer weet hoe de korenbloemen eruit zien. De ware reiziger wandelt traag en zelfs dan staat hij nog even stil om te genieten van de dieren en de insecten en te ervaren dat hij misschien zelfs niet meer weet hoe dieren en planten elkaar nodig hebben. De ware reiziger wandelt traag en zelfs dan staat hij nog even stil om te genieten van de wolken en om de wind te voelen en te ervaren dat hij misschien zelfs niet meer weet uit welke richting de wind waait. De ware reiziger wandelt traag en zelfs dan staat hij nog even stil om te genieten en te ervaren dat alles te relativeren is en om te weten dat hij in de natuur tot rust komt en de kans krijgt energie op te doen!

Glimlach Soms denk ik wel eens: het zou zalig zijn als jij was kunnen blijven zoals vroeger: die man die bij een welgekozen wijn 't gezelschap zo kon boeien met verhalen, die zo precies nuances kon vertalen op het gebied van taal was je een ploeger, een zaaier, oogster, bakker en genieter. Och ja, ik weet het wel, het leven ziet er soms anders uit dan wij hadden gedacht. Maar als je bij momenten opeens zacht die glimlach over je gezicht laat spelen, dan denk ik, ach wat kan het ons ook schelen: om dit moment, daar is het om te doen, die glimlach is nog milder nu dan toen. RT, juni 2009

Dit gedicht ontstond aan zee, in de buurt van Haarlem, toen mijn vader zijn eerste maand in De Wingerd had gewoond. Op een zomerse namiddag, een maand of twee later, heb ik het hem tijdens een van zijn heldere momenten mogen voorlezen, een beetje bang was ik daarbij, maar op het einde kwam die glimlach en hij vond het goed. Wat een troost was dat.

Gaby Mat & Piet Debruyn

VOLKSSPELEN VOOR JONG EN MINDER JONG IN DE WINGERD Op 26 april verenigden heel wat bewoners en bezoekers van De Wingerd zich met een grote schare jonge enthousiastelingen van de St.-Jansschool. Het waren leerlingen van het eerste leerjaar, die zich kwamen meten met onze bewoners in één of meer edele volkssporten. Er werd met ballen gegooid, in allerlei vormen, soms leken het eerder kaasbollen. Ook tollen kwamen er aan te pas, en kegels, en schijven, en dobbelstenen. Een bal werd gerold naar een tiental kegels, en elke omvergegooide kegel leverde een punt op, ofwel was het zoals op de kermis, " drie ballen voor een frank ", om zoveel mogelijk conservenblikken onderuit te halen. Een supergrote " kaasbol " moest langs een reeks kegels rollen, om dan in zijn draaiende spiraalbeweging zoveel mogelijk kegels te doen vallen. Een grote tol moest, nadat er een touw was omheen gerold, gelanceerd worden, zodat hij op zijn punt terecht kwam en bleef draaien, ofwel werd een kleine tol in een bak gekatapulteerd, waar hij dan op zijn dolle weg zoveel mogelijk kegeltjes moest omverkrijgen. Nu eens moesten schijven met de hand onder een lat geschoven worden om dan in een vak terecht te komen, dan weer was het met een rekker dat alle schijven tot in het veld van de tegenpartij moesten terechtkomen. En de dobbelstenen werden in de "pitjesbak" gegooid, maar niemand wist hoe de telling diende te gebeuren… Sana en Shimaia schoten goed op met Maria en Joanna. De behaalde punten werden op een tabel genoteerd, maar op het eind had niemand nog belangstelling voor de eindscore. Het ging vooral om het plezier dat kinderen en bewoners en bezoekers samen hadden beleefd. Ook het drankje achteraf smaakte heerlijk. Het was weer eens een heerlijke namiddag in en rond het Grand Café. 21 ste jaargang, nr. nr. 2 — juni 2011 2011

KLEUTERS VAN DE SINT-JANSSCHOOL IN DE BEZELAER Op maandag 2 mei kwamen een 40-tal kleuters van het 1e en 2e leerjaar van de Sint Jansschool te Leuven naar De Wingerd om te knutselen voor moederdag. We hadden er alvast naar uit gekeken. Om 14h kwam een vrolijk kwebbelende bende aangestapt, gewapend met wasco's, lijm, papier en schaar. De kinderen werden door de juf in groepjes verdeeld, per woning of afdeling. Ons dagcentrum mocht 9 kinderen meenemen. Als we daar aankomen valt het me op dat er direct "leven in huis" is. We installeren ons samen aan de tafel. Ik leg de opdracht uit zoals de juf heeft opgedragen. We zullen een kleurrijk juweel maken met dik papier, wasco's en lijm. Er wordt naarstig gekleurd, geknipt en geplakt. De kleuters kijken al lang niet meer verwonderd naar onze bezoekers, ze komen hier wel vaker. Toch zijn sommigen nieuwsgierig. Eentje vraagt twijfelend aan een bezoeker "Hoe dat nu is om zooooooo oud te zijn?" Een andere bezoeker van het CDV, de heer E. heeft als jonge man tekenacademie gevolgd en tekent vol overgave met wasco's een paard voor één van de kinderen, bijzonder mooi, een echt plaatje. Aan elk werkje wordt een touwtje bevestigd om "het juweel" rond de nek te hangen. De kinderen delen trots hun handgemaakte juwelen uit, de bezoekers ontvangen ze graag. Er wordt nog vlug iets gedronken en een paaseitje uitgedeeld en het is alweer tijd om te verzamelen om terug naar de school te gaan. We bewonderen samen ieders juweel en praten nog wat na. Opnieuw horen we een kwebbelende groep voorbij stappen richting Sint-Jansschool, en bedenken hoe mooi oud en jong samen passen. Het was een warme, gezellige en vrolijke namiddag, dank aan het kleine volkje! Anne Vanderveren e-post: [email protected]

5.

Internet: www.wingerd.info www.wingerd.info

VRIJWILLIGERS OP STUDIEREIS NAAR WOON- EN ZORGCENTRUM SINT-JOZEF IN OOSTENDE

14 APRIL, REMINISCENTIE: KINDERMODE UIT DE JAREN

‘50, ‘60 EN ‘70

Dat waren ze dan, de vrijwilligers die op 20 mei 2011 naar Sint-Jozef in Oostende trokken om wat bij te leren voor onze eigen werking en om te genieten van het mooie weer en de vele bezienswaardigheden die de koningin der badsteden, rijk is. De jaarlijkse uitstap is enerzijds een beloning voor een jaar vrijwilligerswerk in De Wingerd en anderzijds een moment waarin de vrijwilligers kennis kunnen maken met de manier waarop er elders gewerkt wordt. Dat laatste werd ons in Sint-jozef ten overvloede verduidelijkt door een gedreven, enthousiastsche en deskundige rusthuisdirecteur. Wij mochten ook, onder begeleiding, een rondgang maken door de verschillende afdelingen. Ondanks de architecturale beperkingen van de oude gebouwen, spelen ze ook daar optimaal in op de behoeften van hun bewoners.

De stadswandeling was op zichzelf al een feest. Op sommige plaatsen van de wandeling kregen we immers lekkere hapjes aangeboden, natuurlijk allemaal dingen die alleen maar in Oostende of aan de kust worden gemaakt: een dikke en extra lekkere garnaalkroket.

“Neen,” zei Paul, “want niemand heeft het mij gevraagd.” “Jawel, ik toch. Daarbij gij kunt dat zo schoon zeggen in 't Latijn, zo gelijk De Wever he…”

Paul heeft de directie dan toch netjes bedankt (zelfs een stukje in 't Latijn!) voor deze leerzame en zonnige dag. Ik weet zeker dat onze directeur een mooie dag heeft meegemaakt op deze uitstap. Maar ik denk ook dat hij, zoals velen onder ons, tijdens de speach van zijn collega met tevredenheid zal hebben teruggedacht aan onze eigen Wingerd.

De uiteenzetting van de directeur bewees dat er vooraf flink was nagedacht over de omstandigheden waarin de toekomstige bewoner in het tehuis zal terecht komen. Dat konden we afleiden uit de visie die over twee essentiële begrippen werd ontwikkeld: wonen en zorg. De inhoud die men hieraan geeft zal bepalend zijn voor het behoud van de eigenwaarde van de toekomstige bewoner. Bij het inrichten van de woonruimtes werd uitgegaan van het feit dat beide termen één begrip vormen en een sociale functie vervullen. De woning wordt een houvast en kan samen met de geboden zorg het zelfwaardegevoel van de bewoner verhogen. Die zorg moet er dan op gericht zijn, de vroegere levensloop door te trekken waarbij ook de familie moet betrokken worden. Zo kunnen wonen en zorg leven toevoegen aan de jaren en niet omgekeerd...

6.

“Zeg Paul, een klein bedankje aan de directie, da's toch het minste wat we in naam van de vrijwilligers kunnen doen!”

Mijnheer De Belie, gij hebt ons bedankt voor ons werk in De Wingerd. Maar gij hebt ons ook gezegd dat gij voor de toekomst blijft rekenen op ons. We hopen alleen maar dat er voldoende vervanging zal gevonden wornden wanneer wij ooit moeten afhaken. Dank aan al uw medewerkers, zeker ook aan Mia die wij tenslotte zowat beschouwen als ons aller voedstermoeder!

Tekst: Roger Cappelle Foto’s: Hein van den Brempt

MEMORABEL: 10 JAAR PRAATCAFÉ JONGDEMENTIE LEUVEN

Jongdementie: we horen er steeds vaker over en de verklaring is eenvoudig: dementie bij mensen van jonger dan 65 jaar. Maar de problemen eraan verbonden zijn immens. Medisch is er nog geen kruid tegen de ziekte gewassen. Sociaal betekent ze veelal een terugloop van contacten en een groeiende eenzaamheid. Financieel is ze een enorme strop. Familiaal is ze een bron van veel verdriet en misverstanden, onbegrip en een koortsachtig zoeken naar informatie en steun door en voor alle betrokkenen. Het is geen item van vreugde of feestviering. En toch: die avond van 22 maart schijnt de zon uitbundig. De talrijke genodigden begroeten elkaar hartelijk, er heerst een sfeer van opgewektheid, van blij weerzien en verwachting. Er is duidelijk wel iets te vieren Directeur De Belie verwelkomt de gasten en geeft het woord aan Annemie Janssens. Annemie vertelt hoe zij als pas afgestudeerde psychologe aangesteld werd als consulente van het expertisecentrum dementie in Leuven en zo regelmatig in contact kwam met jonge mensen met dementie en hun families. Maar al te goed besefte zij dat er hier een heel andere problematiek aan bod kwam dan bij oudere personen met dementie. En zij onderkende ook de nood aan een verschillende, volledig specifieke aanpak. Een eerste stap was het oprichten van een eigen praatcafé. En zo had 10 jaar geleden hier in Leuven de eerste bijeenkomst plaats voor jonge mensen met dementie en hun familie. Ze werd door vijf personen bijgewoond. Gemotiveerd door de noodzaak trok Annemie vanaf dan her en der op studiebezoek, in binnen- en buitenland. Vooral in Nederland en het Verenigd Koninkrijk waren er tal van voorzieningen enkel voor jonge mensen met dementie: van gespecialiseerde teams voor zorg en ondersteuning aan huis, over dagcentra en centra voor kortverblijf, tot heuse verpleegeenheden. In 2007 werd het boek "Wegwijs in dementie op jonge leeftijd" uitgegeven;

21 ste jaargang, nr. nr. 2 — juni 2011 2011

het is één brok informatie. En sindsdien ging de bal voorgoed aan het rollen. Er kwamen gespreksgroepen in diverse steden van Vlaanderen en twee dagcentra. Maar er blijft nog heel veel te doen. De tweede spreker is professor M. Vandenbulcke. Hij maakt het publiek duidelijk wat er precies gebeurt in het hoofd van een persoon met beginnende dementie. Dankzij een rits afbeeldingen van hersenen aangetast door de ziekte, zien we hoe ingewikkeld ons brein in mekaar zit en hoe elk plekje van die kronkelige massa zijn eigen invloed uitoefent op gedrag, taal, empahisch vermogen, sociale vaardigheden en dies meer. Als je het zo ziet en hoort, de ingewikkelde structuur beschouwt van onze hersenpan, de linker- én rechterkant incalculeert, dán bevroed je enigszins waarom mensen zó verschillend kunnen zijn en waarom er zo veel verkeerd kan gaan. Na deze brok theorie kunnen we even op adem komen bij de liedjes van Raf De Bruyn. Ze gunnen ons een stukje bezinning en bezinking: schrijnend maar ook troostend. De aria's dansen door de ruimte. Iedereen luistert muisstil.

PRAATCAFÉ DEMENTIE José is de man van Jenny. Meer dan 10 jaar geleden ontdekte men op haar werk dat er iets grondig mis was en ze werd op ziekteverlof gezet. José en de kinderen wisten nog nergens van, kenden ook de ziekte van Alzheimer niet. Zoveel jaren later weten ze er alles van. Vandaag is Jenny totaal hulpbehoevend maar woont nog steeds thuis, al is enkel lichaamstaal nog bruikbaar als communicatiemiddel. Alleen de kleinkinderen kunnen haar aandacht nog trekken en eventjes vasthouden, maar ook dat is erg beperkt. José houdt echter stand omdat hij beloofde voor haar te zorgen in goede én kwade dagen. Hij komt naar de bijeenkomsten in Leuven vanuit het verre Ronse omdat de vriendschap die hij hier ervaart niet te beschrijven is en zó ontzettend belangrijk voor hem. En tenslotte is er Jeske, dochter van Colette. Met vier zussen zijn ze en na de dood van hun papa - toen was mama reeds ziek, maar de ziekte had nog geen naam - hebben ze de zorg voor haar gezamenlijk opgenomen. Het is een verhaal van vallen en opstaan, van twijfelen en zoeken. Ook hier klonk het uiteindelijk verdict in zekere zin als een verlossing: de ziekte benoemen werkt een deel van de angst weg, maakt het zoeken naar hulp en begrip iets makkelijker, neemt veel ergernissen weg. Colette is nog een tijd alleen blijven wonen met veel steun van haar kinderen. Toen dat niet meer ging kwam ze naar De Wingerd, waar ze vorig jaar overleed. Maar nog steeds komt Jeske naar het praatcafé omdat ze hier begrip vindt en troost, antwoorden op haar vragen ook. Niet zonder emotie luisteren we naar deze drie openhartige getuigenissen. Annemie stelt nog enkele erg persoonlijke vragen, maar geen van de drie aarzelt om erop in te gaan. Hier klinkt geen bitterheid, geen wrok, wel moed en volharding, liefde vooral. We zijn er stil van.

En dan komen de mensen om wie het vanavond allemaal draait. Drie familieleden van nog jonge mensen met dementie brengen hier elk hun verhaal. Zij zijn trouwe bezoekers van het praatcafé omdat zij die contacten nódig hebben, omdat zij het begrip van de echte verstaander nergens anders vinden dan bij lotgenoten. Zij willen zó graag weten hoe anderen, die hetzelfde meemaakten, het deden. Hoe ook zij vochten en overleefden.

Ook nu herademen we bij de tonen van een lied. Volgt de receptie met hapjes en drank in overvloed. Laten we zeker vieren dat er reeds 10 jaar jonge mensen met dementie en hun naasten kunnen samenkomen, ervaringen delen, mekaar bemoedigen, troost bieden aan wie geen uitweg ziet.

Nicole is de echtgenote van Paul. Vierenvijftig was hij toen de juiste diagnose eindelijk gesteld werd: een "neurodegeneratieve aandoening, met name dementie" maar de problemen waren al jaren aan de gang. Zij vertelt zijn verhaal in zijn naam: sereen, moedig, soms moeilijk, ontroerend, liefdevol, eerlijk en zeer open. Hoe beangstigend het was in het begin, hoe Paul bewust niet jammert of klaagt, hoe hij probeert gelukkig te zijn met wat hij nog kan, hoe hun relatie in die moeilijke jaren groeide. Het publiek luistert ademloos, je kan een speld horen vallen.

Mieke Soens

Wat een geluk voor hen dat het praatcafé jongdementie er is!

Agenda regio Leuven: Donderdag 9 juni 2011 - 19u30 De belevingswereld van een persoon met dementie Marieke Verbiest, klinisch neuropsychologe. > WZC Betlehem, Herent En verder in Vlaams-Brabant: Donderdag 16 juni 2011 - 19u30 Mist. Mijn moeder en ik. toneelvoorstelling met Leen Persijn > Rusthuis Sint-Augustinus, Diest Dinsdag 20 september 2011 - 19u Fixeren: taboe, mogelijkheden en afwegingen Jo Declercq, kinesitherapeut De Wingerd > WZC Sint-Antonius, Zaventem Woensdag 23 november 2011 - 20u Loslaten in stukjes Prof. Manu Keirse, klinisch psycholoog > WZC Van Lierde, Affligem

PRAATCAFÉ JONGDEMENTIE De praatcafés jongdementie gaan steeds door in LDC Wijnveld, Wingerdstraat 14 te Leuven. Dinsdag 21 juni 2011 - 19u Diensten in de thuis- en residentiële zorg Herman Herbots en Dhr. José Terras, partners van een persoon met jongdementie Dinsdag 20 september 2011 - 19u Dementie op jonge leeftijd en de buitenwereld. Beter of slechter contact met buren, vrienden, familie? Mevr. Sara Mahieu, psychologe en psychotherapeute WZC Den Olm Bonheiden Dinsdag 22 november 2011 - 19u Seksualiteit en intimiteit Dhr. Mathieu Martens, directeur WZC Mater Dei Heikruis

Expertisecentrum Dementie Vlaams-Brabant

De volledige tekst van “Een leven van vergeten...” een getuigenis gebracht door Nicole Montaine kan je terugvinden op www.ecdmemo.be.

Wingerdstraat 14 3000 Leuven

memo

Tel: 016 / 50.29.06 E-post: [email protected] Internet: www.ecdmemo.be

e-post: [email protected]

7.

Internet: www.wingerd.info www.wingerd.info

LUISTEREN NAAR JE HARTSLAG… VOOR STUDENTEN Bij de gloed van rode kaarsjes en zoete snoepjes kwamen ze in het hartje van de winter samen. Personeelsleden van De Wingerd en stagebegeleiders van het St-Franciscusinstituut voor Verpleegkunde Leuven zaten knus bij elkaar om goed in contact te komen met hun eigen binnenkant en met de vraag: waarvoor slaat mijn hart voor studenten? Al vele jaren lopen de studenten van het St Franciscusinstituut voor verpleegkunde stage in De Wingerd. Voor studenten een uitgelezen plek om veel te leren van het dagelijks samenwerken met de zorgkundigen en verpleegkundigen van De Wingerd: hun enthousiasme, de uitleg over zoveel te leren dingen en vooral hun voorbeeld om met de dementerende bewoner om te gaan, werkt aanstekelijk. Het personeel verdient een grote pluim! Naast hun warme zorg voor de bewoners steken ze ook nog extra tijd in het leerproces van de studenten. Deze genieten echt van hun stage en groeien dankzij alle leerkansen die ze krijgen in De Wingerd.

met studenten kwamen naar één van de twee namiddagen in december. Het werd een warme ontmoeting, waar de medewerkers hun innerlijke motivatie om met studenten te werken konden onderzoeken. Vanuit verschillende vragen stonden zij stil bij hun capaciteiten als stagementor en dit op een heel interactieve manier, waarin er echt ruimte was om zich uit te spreken over wat ze van binnen aanvoelden rond studenten. Wat sterk voelbaar was bij de personeelsleden, was hun gedrevenheid, hun enthousiasme en geduld om met studenten te werken. Zorgkundigen en verpleegkundigen stellen de student vaak eerst op zijn gemak om zo door te kunnen werken op wat echt belangrijk is in de omgang met de dementerende bewoners. Op het einde schreef iedereen een zin over ' wat zijn hartslag vertelde over werken met studenten. Daarna kleefden de personeelsleden hun zin op een kleurrijk schilderij waar twee handen symbolisch een hart dragen...

Als ik luister naar mijn hartslag voor studenten, dan voel ik:

WOON-

EN

Wingerdstraat 14 - 3000 LEUVEN Administratie T: 016 28 47 90 F: 016 20 44 45 E: [email protected]

De wekelijkse Eucharistievieringen gaan door op zaterdag, om 16u30 in de polyvalente zaal.

een huis aan de rand van de stad waar personen met dementie omringd zijn met elkaar op weg zijn zoekend naar vormen van levenskwaliteit vanuit ieders belevingswereld en levensverhaal we doen dit door te leven van dag tot dag samen en vanuit je eigen plek met behoud van familierelaties met en tussen mensen die zorg dragen en je bijstaan met je verleden en je heden te leren steeds weer opnieuw met het oor naar elkaar met het oog op de wereld van bewoners en bezoekers zoeken welke weg medewerkers kunnen gaan om zelf overeind te blijven en anderen te helpen in betrokkenheid te zorgen dat we elkaar verplichten te doen wat we zeggen en te zeggen wat we doen steeds te kiezen voor de kwetsbare mens dat doet ervaren dat warme zorg en solidariteit bestaan.

Kris Matuscsak

Roger Cappelle, Paul Coosemans, Rudiger De Belie, Piet Debruyn, Kris Matuscsak, Mieke Soens, Rudi Thomassen, Hein van den Brempt, Anne Vanderveren en prof. Fred Van Leuven. Foto’s: ergo’s & vrijwilligers; Fotografie Roeland Van de Velde

Kleinschalig Genormaliseerd Wonen & Zorgflats voor echtparen Sociale Dienst De Wingerd T: 016 28 47 93 E: [email protected]

Grafische vormgeving: S. Paemelaere Eindredactie: P. Coosemans tel. 016/25.45.64 Gedrukt bij Acco Leuven.

Lokaal Dienstencentrum Wijnveld T: 016 28 49 50 E: [email protected]

Reageren op de inhoud via: [email protected]

WOONZORGNET DIJLELAND

Jaarabonnement: Steunabonnement:

8.

Woon- en Zorgcentrum De Wingerd

MARIAVIERING Maandag 15 augustus 2011 Om 16u start de feestelijke liturgie ter gelegenheid van OLV Hemelvaart, het traditionele Oogstfeest en alle mama’s in De Wingerd.

Centra voor Dagverzorging & Kortverblijf Thuisondersteunende Diensten T: 016 28 48 00 E: [email protected]

De Wingerd werkt samen met WZC Ter Meeren in Neerijse en WZC Dijlehof in Leuven aan kwaliteitsvolle voorzieningen voor ouderen in de regio. [ www.woonzorgnet-dijleland.be ]

Mvr. Van Laer, uit de zorgflats, heeft een aangepaste woning gevonden. We wensen haar een aangenaam verblijf toe in het Populierenhof !

VERENIGINGSLEVEN

WERKTEN MEE AAN DEZE EDITIE

[ www.wingerd.info ]

We namen afscheid en deelden in het verlies van de families: Onghena, Hombrouckx, Van Den Acker, Cavens en Vandereet.

50 JAAR PRIESTERSCHAP Zaterdag 25 juni 2011 Om 16u start de jubileummis in het Grand Café (bij goed weer in de tuin). Piet Debruyn zal zelf de mis voorgaan. Nadien biedt De Wingerd hem, zijn familie en vrienden, onze bewoners en hun familie een receptie aan om deze 50 jaar priesterschap te vieren.

Aan de enthousiaste medewerkers van De Wingerd een hartelijk dankjewel voor de warme begeleiding van onze studenten, vanwege de stagebegeleiders Walter Debroyer, Kris Matuscsak, Gert Geys en Sabine Janssen !

ZORGCENTRUM DE WINGERD

We verwelkomen 6 nieuwe bewoners: mvr. Craninckx in woning 3; mvr. Decoster in woning 9; dhr. Nuttin in woning 10; mvr. De Keyzer in woning 11; dhr. Van Dooren en mvr. Van Geet in de zorgflats.

Op 30 mei overleed Maurice Geeraerts, op 78 jarige leeftijd, na een lange ziekte. Jarenlang heeft Maurice samen met zijn vrouw Elvire en met Omer en Robert elke week Piet Debruyn en Zuster Rosa bijgestaan bij het ombouwen van het Dagcentrum en Grand Café voor de misvieringen in De Wingerd. Wij wensen zijn weduwe Elvire en hun zoon Stefan veel sterkte toe. P.C.

‘T ZOMERT IN DE WINGERD Donderdag 23 juni 2011 In de tent aan het Grand Café genieten we van een zomerse avond met muziek, wijn- en cocktailbar...

¤ Ik wil met een warm hart zonder vooroordelen met de student van start gaan en streven om hen een stukje zelfstandigheid bij te brengen. ¤ Ik probeer de eigenheid en kwaliteit van elke student naar boven te halen. ¤ Niet vergeten dat ikzelf ook student ben geweest. ¤ Ik ben zeer geduldig en wil er graag zijn voor de student zodat ze zich goed voelen op stage. ¤ De student op een zo correct mogelijke manier betrekken in de leefwereld van ons beroep. ¤ Ik bied een luisterend oor doorheen het groeiproces van de student. ¤ Ik voel me engelbewaarder om de student een blik te gunnen in de waarde van de oudere medemens. De stagebegeleiders van de verpleegkundeschool appreciëren deze inzet oprecht en kozen dit jaar om in hun jaarlijkse ontmoeting met het personeel een bijscholing aan te bieden met als titel: " Luisteren naar jouw hartslag voor studenten…" Gegeven door Walter en Kris: verschillende zorgkundigen en verpleegkundigen die graag samenwerken

IN CIJFERS

HIJ RUSTE IN VREDE…

€ 12,00 € 50,00

IBAN: BE73 2300 0463 0960 BIC: GEBABEBB

SPONSORS ArjoHuntleigh NV

Distrac NV

Evenbroekveld 16 9420 Erpe-Mere

Blijveldstraat 14 3320 Hoegaarden

Uitvaartcentrum Sodexo NV De Meerleire -Tossyn

Brusselsestraat 61 3000 Leuven

C. Lemairestraat 1 1160 Brussel

KBC Bank & Verzekeringen Sint-Jacobsplein 32 3000 Leuven

Initial Textiles

Thuiszorgwinkel Vivantia K.Leopold I-straat 34 3000 Leuven

Verzekeringskantoor Vanden Eynde-Tuyls

Eikenlei 181 2960 Brecht

‘s Hertogenlaan 42 3000 Leuven

Uw bedrijfslogo ontbreekt hier nog ! Contacteer De Wingerd: dienst boekhouding - 016/31.08.88