WIE HELPT DE (GENERALISTISCHE) HULPVERLENER? EFFECTIEF ONDERSTEUNEN VOOR EFFECTIEVE HULP
Jeugd in Onderzoek, 14-3-16 Leonieke Boendermaker Lector Kwaliteit & Effectiviteit in de zorg voor jeugd
1
WAT GAAN WE DOEN? • • • • •
Achtergrond informatie : waarom leren op de werkvloer? Twee opdrachten Informatie over werken met video-feedback Oefening Tot slot: wat betekent dit voor mijn organisatie?
2
JEUGDHULP STERK IN INNOVATIE Jeugdhulp & jeugdbescherming: veel innovatie Maar: weinig consolidatie! Hoe beter de implementatie, hoe beter de uitkomsten: implementeren doet ertoe! (Durlak & DuPre, 2008);
3
VOORBEELD
4
Per Nilsen (2015). Making sense of implementation theories, models and frameworks. Implementation Science, 10: 53.
‘de training? Die is al meer dan een jaar geleden, het is determinanten nooit teruggekomen. Dat strategieën staat toepassen wel in de weg. Het staat daar allemaal in die map, maar we werken interventie er niet echt mee’
fasen verspreiding
professionals
adoptie
organisatie
invoering
context
borging Naar : Fleuren e.a., 2002
Boendermaker, Leonieke, Cynthia Boomkens, Tamara Boering (2013). Basismethodieken en interventies in de Amsterdamse jeugdzorg. Invoering en borging in de praktijk. Amsterdam: HvA.
KWALITEIT & EFFECTIVITEIT Kwaliteit uitvoering interventie
uitkomsten
support / supervision e.g. special issue clinical psychology science and practice, Southem-Gerow & McLeod, 2013; Barwick, zie o.a. website Global Implementation Conference, 2015 Goense et al., (under review); Lipsey, 2009; Schoenwald, Chapman, Sheidow, & Carter, 2009; Tennyson, 2009.
WAT IS KWALITEIT? • Uitvoeren van een interventie met de inhoud, duur, frequentie en doelgroep zoals ontwikkeld en op effectiviteit onderzocht (Carroll et al., 2007). • Onderscheid in therapist adherence & competence • Adherence = toepassen van de kernelementen van een interventie • Competence = de vaardigheden die nodig zijn voor het ‘overbrengen’ van de kernelementen aan cliënten = vakmanschap • Competence in twee delen: • Algemene competenties • Specifieke competenties
Barber et.al. 2006; Barber et. al., 2007; McLeod et. al., 2013; Nezu & Nezu, 2008; Perepletchikova, Treat & Kazdin, 2007.
VOORBEELD OPVOEDVAARDIGHEDEN TRAINING
Model staan
Reframen
Basiscommunicatie
Aansluiten
Positief bekrachtigen
Groepsgericht leiderschap
Specifieke competenties
Algemene competenties
Oplossingsgericht werken
VHT
Trainen opvoedingsvaardigheden (Triple P nivo 4)
Competentiegericht werken
Motiverende gespreksvoering
SoS Veiligheid kinderen voorop
Aanspreken eigen kracht Oplossingsgericht werken
Richtlijnen jeugdzorg 9
WAT WETEN WE UIT PRAKTIJK? 1. Professionals krijgen weinig steun bij uitvoeren van basismethodieken en (practice based) interventies: het is ‘trainen en aan de slag’. 2. In cliëntbesprekingen, intervisie en individuele werkbegeleiding ligt de focus doorgaans niet bij toepassing van de interventie, 3. Professionals werken vaak met twee of meer methoden of interventies: hoe nu efficient de ondersteuning te regelen? Goense, P.B., Pronk, S., Boendermaker, L., & Berentsen, J. (2014). Wie helpt de hulpverlener? Ondersteuning bij het uitvoeren van interventies in de jeugdzorg. Rapportage deelonderzoek 1. Amsterdam: Hogeschool van Amsterdam.
10
METHODE Ernstige gedragsproblemen
Ernstige gedragsproblemen + problemen ouders zelf
≤12 Training ouders: Triple P / Pittige Jaren/ PCIT / PMT
Elke interventie, interview met: • 2 trainers / therapeuten • 2 supervisoren • 1 hoofdtrainer (expert)
Ernstige gedragsproblemen + problemen ouders zelf + problemen andere gezinsleden
≥12
training jeugdigen
(Multi)system-interventie
ART / Tools4U / TACT(i)
FFT / MST / MDFT / MTFC
Focus: • Organisatie van en randvoorwaarden voor een ondersteuningssysteem • Frequentie, inhoud, methoden, werkvormen in start & vervolgtrainingen en leren op de werkvloer, • Meningen en ervaringen
Voor meer informatie: www.hva.nl/whdh Verkrijgbaar via www.eburon.nl
12
Leren op de werkvloer
Basisopleiding
Ondersteuning voor startende professionals
Vervolgtraining
(her)certificering
Doorlopende ondersteuning bij de uitvoering
• Supervisie:
gericht op toepassing interventie, o.l.v. een supervisor (‘supervision’) • Intervisie: gericht op toepassing interventie, professionals onderling • Consultatie: live of telefonisch • Opfristrainingen: jaarlijkse ‘booster’ 13
Inhoud van leren op de werkvloer
14
Instrumenten bij leren op de werkvloer
15
16
Actieve werkvormen - 1 Model staan Laten zien hoe technieken in de praktijk ingezet kunnen worden De professional op dezelfde manier benaderen als de professional jongeren benadert (parallel proces) Oefenen Soepele overgang van model staan en voordoen naar oefenen in een rollenspel Direct doen, zoals ook met cliënten de beste aanpak is (parallel proces) Observeren Video-opnames Meekijken (meelopen) Live-sessie 17
EFFECTIEF ONDERSTEUNEN MET VIDEOFEEDBACK
OEFENING 1 Maak tweetallen Één persoon praat 2 minuten lang (over wat dan ook) tegen zijn/haar buurman/buurvrouw De ander reageert niet: niet fysiek en niet verbaal
Wat miste je?
COMPETENTIE
Kennis
Vaardigheden
Houding
Persoonlijke eigenschappen
Competentie
OEFENING 2 Hoe zou je deze competentie omschrijven? 1. Geef een naam aan de competentie 2. Wat zijn de gedragsindicatoren? Beschrijf concreet waarneembaar gedrag
TOOLKIT VIDEOFEEDBACK IN DE ZORG VOOR JEUGD • Samen met professionals ontwikkeld • Vormgegeven naar de wensen van professionals
HET WERKEN MET EEN TOOL VOOR VIDEOFEEDBACK • Terug naar het begin… • Basiscommunicatie
OEFENING 3 Maar nu: groepsgericht leiderschap Fragment Arie Boomsma Bekijk en scoor het formulier
HEBBEN WE HIER IETS AAN?
Wat betekent dit? Alle interventies, evidence - of practice based, vergen kwalitatief goede uitvoering en dus leren op de werkvloer Daarvoor is kennis nodig van de werkzame elementen van een interventie / aanpak Vooral bij practice based interventies vergt dit voorwerk: • het vaststellen van de kernelementen • het beschrijven van algemene en specifieke competenties nodig zijn voor de toepassing van deze elementen • Bedenken hoe die te herkennen zijn bij professionals
31
EN VOOR EEN ORGANISATIE? Elke interventie of basismethodiek een eigen ondersteuningsvorm? • Algemene competenties blijken meest lastig • Richt daar de ondersteuning op (motiverende technieken, aansluiten bij individuele deelnemers aan een groepstraining, het leiden van training/trainer zijn, uitdagen tot deelname aan rollenspel, CGTtechnieken)
32
33
www.hva.nl/jeugdzorg
LITERATUUR (1) Goense, P.B., Pronk, S., Boendermaker, L., Bakker, R., Ruitenberg, I., & Bertling, L. (2015). Leren op de werkvloer: Organisatie en inhoud van leren op de werkvloer. Delft: Eburon. http://www.hva.nl/onderzoek/hvaonderzoek/kenniscentra/lectoraten/lectoraten/lectoraten/content/folder4/lectoraat-kwaliteit-en-effectiviteit-in-de-zorg-voorjeugd/publicaties/item/leren-op-de-werkvloer.html Goense, P.B., & Ruitenberg, I. (2015). Toolkit videofeedback in de zorg voor jeugd. Delft: Eburon. http://www.hva.nl/onderzoek/hvaonderzoek/kenniscentra/lectoraten/lectoraten/lectoraten/content/folder4/lectoraat-kwaliteit-en-effectiviteit-in-de-zorg-voorjeugd/publicaties/item/toolkit-videofeedback-in-de-zorg-voor-jeugd.html
LITERATUUR (2)
Goense, P.B., Stams, G.J., Assink, M., Boendermaker, L., & Hoeve, M. (In preperation). Treatment integrity and client outcomes: A meta-analytic study of evidence-based interventions for juveniles with externalizing behavioral problems.
Joyce, B., & Showers, B. (2002). Student achievement through staff development (3rd ed.). Alexandria, VA: Association for supervision and curriculum development.
Lipsey, M. W. (2009). The primary factors that characterize effective interventions with Juvenile offenders: A meta analytic overview. Victims and offenders, 4, 124-147.
Mcleod, B.D., Southam-gerow, M.A., Tully, C.B., Rodriguez, A., & Smith, M.M. (2013). Making a case for treatment integrity as a psychosocial treatment quality indicator for youth mental health care. Clinical psychology, 20(1), 1-23.
Schoenwald, S. K., Chapman, J. E., Sheidow, A. J., & Carter, R. E. (2009). Long-term youth criminal outcomes in MST transport: the impact of therapist adherence and organizational climate and structure. Journal of clinical child and adolescent psychology, 38(1), 91-105. Doi:10.1080/15374410802575388
Tennyson, H.R. (2009). Reducing juvenile recidivism: A meta-analysis of treatment outcomes. School of professional psychology. Paper 109.
Perepletchikova, F. (2011). On the topic of treatment integrity. Clinical psychology: science and practice, 18(2), 148-153. Doi:10.1111/j.1468-2850.2011.01246.X
