“Wie betaalt wat?” Victor Timmermans 3 juni 2013
Maritime & Transport Business Solutions Symposium IJsselmeeralliantie maritime & transport business solutions
Een sterk achterlandnetwerk ontwikkelen: “Wie betaalt wat ?” “Wie betaalt wat ?”: Wat: grond, kade, havenbekken, ontsluiting, kranen, etc. Wie: gemeente, stuwadoor, rederij, provincie, Rijk, verlader
Publiek – private rolverdeling: 4 havenbeheermodellen Beheer van binnenhavens in Nederland: de praktijk De opgave: professionaliseren van het havenbeheer
3 juni 2013
"Wie betaalt wat?"
2
“Wie betaalt wat ?”
3 juni 2013
"Wie betaalt wat?"
3
“Wie betaalt wat ?” Verbindingen met achterland
Kranen
Bestrating Havenbassin
Grond en terreinen
Kade, damwanden, ligplaatsen 3 juni 2013
"Wie betaalt wat?"
4
“Wie betaalt wat ?” Terminal operator (stuwadoor)
Rijkswaterstaat Provincie
Rederij Gemeente
3 juni 2013
Verlader "Wie betaalt wat?"
5
Publiek – private rolverdeling: 4 havenbeheermodellen
Bron : World Bank grond en terreinen
“Publieke Landlord model haven” = ‘best Publiek practice’
“Tool Port”
“LandLord Port”
“Private haven”
Publiek
Publiek
Privaat
nautische infrastructuur (havenbasin)
Publiek
Publiek
Publiek
Privaat
haveninfrastructuur (kade, damwanden)
Publiek
Publiek
Publiek
Privaat
suprastructuur (bestrating, gebouwen)
Publiek
Publiek
Privaat
Privaat
uitrusting (kranen, apparatuur)
Publiek
Publiek
Privaat
Privaat
operaties (op- en overslag)
Publiek
Privaat
Privaat
Privaat
3 juni 2013
"Wie betaalt wat?"
6
Het Landlord business model: evenwichtige rolverdeling publiek/privaat havengelden / liggelden / kadegelden
ADH ovk
Aandeelhouders (eigen vermogen)
Aandeelhouders (eigen vermogen)
lening ovk
Banken (vreemd vermogen)
Banken (vreemd vermogen)
Havenbeheerder (autoriteit)
erfpachtovereenkomst (concessie) pacht (concessiegelden)
Stuwadoor (pachter)
kosten op- en overslag
(reder/verlader/3PL/…) diensten
DB /M
infrastructuur (aannemers)
superstructuur (aannemers)
DB /F /M
rondweg (aannemers)
uitrusting (leverancier)
3 juni 2013
Klant
"Wie betaalt wat?"
7
Het Landlord business model: evenwichtige risicoverdeling publiek/privaat havengelden / liggelden / kadegelden
ADH ovk • politieke risico’s • contractuele risico’s lening ovk • macro-economisch • juridische risico’s
Havenbeheerder (autoriteit)
DB /M
DB /F /M • constructierisico • milieurisico’s 3 juni 2013
financiële risico’s Aandeelhouders (eigen vermogen)
financiële risico’s Aandeelhouders (eigen vermogen)
financiële risico’s Banken (vreemd vermogen)
financiële risico’s Banken (vreemd vermogen)
erfpachtovereenkomst (concessie) pacht (concessiegelden)
kosten op- en overslag
Stuwadoor (pachter) • marktrisico
Klant
(reder/verlader/3PL/…)
diensten • performance risico
infrastructuur (aannemers)
constructierisico superstructuur (aannemers)
rondweg (aannemers)
uitrusting constructierisico (leverancier) "Wie betaalt wat?"
8
Optimale waardecreatie door structureren van de publiek-private overeenkomsten (‘PPP’). Privaat
Publiek Havenbeheerder (autoriteit)
erfpachtovereenkomst (concessie) pacht (concessiegelden)
Stuwadoor (pachter)
Optimalisatie vanuit de Business Case Allocatie van risico’s bij die partij die het risico het beste kan dragen: marktrisico bij de private terminal operator politieke risico’s blijft bij de publieke autoriteit
Lange termijn publiek en privaat commitment & investering Publiek belang binnenhaven geborgd door eigendom land 3 juni 2013
"Wie betaalt wat?"
9
Nederlandse binnenhavens zijn overwegend ‘semi-privaat’. “LandLord Port”
“Semi-private haven”
“Private haven”
grond en terreinen
Publiek
Privaat
Privaat
nautische infrastructuur (havenbasin)
Publiek
Publiek
Privaat
haveninfrastructuur (kade, damwanden)
Publiek
Publiek / Privaat
Privaat
suprastructuur (bestrating, gebouwen)
Privaat
Privaat
Privaat
uitrusting (kranen, apparatuur)
Privaat
Privaat
Privaat
operaties (op- en overslag)
Privaat
Privaat
Privaat
Bron : MTBS
3 juni 2013
"Wie betaalt wat?"
meest voorkomende model
praktijkvoorbeeld: Wanssum
10
De haven van Wanssum kent twee modellen: het semi-private en het ‘Landlord’ model. Publiek
Gemeente Wanssum
Privaat
Semi-privaat model verkoop grond (eenmalige opbrengst)
Stuwadoor
erfpachtovereenkomst (concessie)
verkoop grond (eenmalige opbrengst)
HbR
BCTN pacht (concessiegelden)
Landlord model 3 juni 2013
"Wie betaalt wat?"
11
Professionaliseren van het havenbeheer: verbijzonderen en verzelfstandigen verbijzonderen
verzelfstandigen
Gemeente
Gemeente
Binnenhaven
Binnenhavenbeheerder
3 juni 2013
"Wie betaalt wat?"
Binnenhavenbeheerder
12
Publieke investeringen in infrastructuur: openbaar en klantgericht
Private investeringen: doorberekende transportkosten Publieke investeringen in transportinfrastructuur: in openbare infrastructuur: collectief goed, zonder directe bekostiging in klantgerichte infrastructuur: tariefheffing ter bekostiging
Bekostiging door private partij
€
€
€
€
Publieke investeringen: • ontsluitingswegen • provinciale wegen 3 juni 2013
€ • ruimtelijke ingrepen
"Wie betaalt wat?"
€ • vaarwegen 13
Publieke investeringen in infrastructuur: bij versnippering dreigt inefficiëntie
Bij versnippering van regionale binnenhavenactiviteiten: inefficiënte publieke investeringen in openbare infrastructuur:
dubbele investeringen zonder bekostiging laag rendement investeringen in klantgerichte infrastructuur:
verwaterde opbrengsten ter bekostiging Bekostiging door private partij
€
€
€ € €
€
Publieke investeringen: • ontsluitingswegen • provinciale wegen 3 juni 2013
€ € € • ruimtelijke ingrepen
"Wie betaalt wat?"
€ € € • vaarwegen 14
Professionaliseren van het havenbeheer: naar een regionaal havenbedrijf?
verbijzonderen
verzelfstandigen
Gemeente X
Gemeente X
Binnenhaven
Binnenhavenbeheerder X
Gemeente Y
Gemeente Y
Binnenhaven
Binnenhavenbeheerder Y
Gemeente Z
Gemeente Z
Binnenhaven
Binnenhavenbeheerder Z
3 juni 2013
Binnenhavenbeheerder X
samenvoegen
Regionaal havenbedrijf Binnenhaven X
Binnenhavenbeheerder Y
Binnenhaven Y
Binnenhaven Z
Binnenhavenbeheerder Z
"Wie betaalt wat?"
15
maritime & transport business solutions maritiem strategisch & financieel adviseurs
t | 010 2865940 e |
[email protected] w | www.mtbs.nl Witte Huis, Rotterdam
Wijnhaven 3E Postbus 601 3000 AP Rotterdam
