– WHITEPAPER –
VIRTUELE ZORG THUIS
Fundamentele innovatie van wonen, zorg en welzijn met technologie en menselijke maat. drs. Lars Nieuwenhoff Wildzang 7 6852 JS Huissen 06-20369678
[email protected] KvK: 56669321 BTW-nummer: 161296221B01
1
©Lars Nieuwenhoff 2013-2014
Samenvatting Het 'VIRTUELE ZORG THUIS'-concept bestaat uit arrangementen van zorg en dienstverlening, gebaseerd op Woon- & Zorgtechnologie, bewonersprofielen, zorgcarrière van wijkbewoners en zorgbehoevenden in de tijd en de benodigde zorgondersteuning op basis van de ingeschatte benodigde zorgzwaarte. Er zijn 3 arrangementen ontwikkeld, elk met hun eigen Woon- & Zorgtechnologiefunctionaliteit. Achter elke zorgvorm zit de zorgcentrale die wederom communiceert met het wijksteunpunt, van waaruit enerzijds de zorgbehoevende, zorgprofessional, zorginstellingen en dienstverleners (wonen, dagelijks leven en welzijn), worden gecoördineerd, dan wel worden aangestuurd en anderzijds de zorgbehoevende, diens mantelzorg/familie en zorg met elkaar worden verbonden. Op deze manier ontstaat er een sociaal-medisch netwerk voor de zorgbehoevende. Inleiding Komende jaren gaat er veel veranderen in de financiering van zorg; wie betaalt er voor zorg en hoe hoog zijn eventuele toekomstige vergoedingen? Met de stelselwijzigingen wordt er ingezet op extramuralisering door a) zorg in de instelling over te brengen naar ondersteuning en zorg in de wijk, b) door mensen langer in hun eigen woning te ondersteunen en c) formele zorg over te hevelen naar informele zorg. De effecten die het regeringsbeleid moet hebben zijn ten eerste dat de gemeente een grotere rol kan en moet gaan spelen en ten tweede dat senioren tegen lagere maatschappelijke kosten een waardig en kwalitatief goed leven kunnen leiden in een medisch verantwoorde en sociale leefomgeving. Coalities in de wijk als antwoord op de stelselwijzigingen Als gevolg van de aangekondigde stelselwijzigingen – i.c. a) transitie AWBZ naar WMO met scheiden van wonen en zorg, nieuwe vormen van zorg, gedeeltelijke verschuiving van 'eigenaarschap' van zorgkantoor naar gemeente of naar zorgverzekeraars en b) forse bezuinigingen en c) invoering participatiewet – lijkt het beste antwoord daarop om denkend en handelend vanuit het perspectief van de zorgbehoevende, zorg en ondersteuning op wijk- of dorpsniveau te organiseren vanuit lokale coalities. Die lokale coalities hebben elkaar nog niet op natuurlijke wijze omarmd. De coalities zouden naast de gemeente moeten bestaan uit zorgorganisaties, welzijnsorganisaties, woningcorporaties en leveranciers van diensten. De regie op dit proces komt vanaf 2014 in handen van de gemeente die daarmee ook een natuurlijke partner in de coalitie is geworden. De gemeente heeft echter nog niet de kennis en het instrumentarium om het proces te organiseren en te sturen waarin de integrale vraag van bewoners en zorgbehoevenden uit een wijk om zorg, ondersteuning en passende woonruimte, wordt beantwoord. Het belang van de gemeente is beheersing en reductie van kosten en een zo hoge mogelijke kwaliteit van zorg en dienstverlening. De andere partijen hebben inhoudelijke kennis op delen van het proces. Hun belang is leveren van een maatschappelijk geaccepteerde hoogwaardige dienst, waarbij primair niet de kosten leidend zijn, maar juist de omzet en daarmee het voortbestaan van de organisatie. Deze belangen zijn theoretisch strijdig, dus primair is begrip voor elkaars drijfveren een voorwaarde, om daarna vanuit de wederzijdse perspectieven gezamenlijk te werken aan passende en betaalbare zorg- en dienstverlening op wijkniveau. Voor sociaal zwakkeren is naast zorg ook werk een thema dat sterk samenhangt met het maatschappelijke vraagstuk. Bij het zoeken naar nieuwe organisatievormen voor zorg en ondersteuning moet ook het element werk worden geadresseerd in de coalitie. Langer zelfstandig wonen als antwoord op de stelselwijzigingen Naast de noodzaak om zo lang mogelijk zelfstandig thuis te wonen is er bij senioren een toenemende behoefte om zelfstandig, gezond, comfortabel en veilig te wonen – 'in contact' zijn met enerzijds familie en vrienden en anderzijds met zorg – in een zelf gekozen omgeving, met de wens om de regie zo lang mogelijk in eigen hand te houden. Om het daadwerkelijk mogelijk te maken dat senioren zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen, is er behoefte aan 'levensloop bestendige woningen' waarin gebruik wordt gemaakt van Woon- & Zorgtechnologie (hierna W&Z- technologie, of WZT). Gedurende het leven in die woning – of in een andere woning met meeneming van de technologie! – kan men trapsgewijs die zorg & ondersteuning 'in- of bijkopen' die nodig is in de respectievelijke fase van het leven c.q. kan de zorg & ondersteuning worden opgeschaald als daar Augustus 2013
2
© Lars Nieuwenhoff
aanleiding toe is. Deze zorg & ondersteuning sluit aan bij de kwaliteit, inhoud en prijs die zorgbehoevenden en 'betalers', maar ook bij wat de financiers van zorg in de markt willen betalen. Uit al deze aspecten is het 'VIRTUELE ZORG THUIS'-concept ontstaan. N.B.: Er wordt hier benadrukt dat dit concept niet alleen toepasbaar is op de ouderenzorg (VVT), maar ook op de gehandicaptenzorg (GZ) en de geestelijke gezondheidszorg (GGZ). Virtuele zorg thuis Het 'Virtuele zorg thuis' is gebaseerd op de 'ARRANGEMENT 3.0-gedachte'; een sociaal-medisch netwerk met zorg die: is gebaseerd op informele zorg & ondersteuning uit het ‘eigen netwerk’ van een zorgbehoevende; bestaat uit en verbonden is met een formele zorgcomponent en een servicecomponent; wordt ondersteund door schaalbare technologie die 'onder de knop' beschikbaar is; … en bovenal wordt gegeven met toewijding. Bewonersprofielen In het 'virtuele zorg thuis'-concept zijn de zorgbehoevenden grofweg te verdelen in drie typen, elk meteen eigen woon- en zorg-behoefte: TYPE 1: Mensen met weinig of geen beperkingen zonder indicatie voor zorg, die zelf betalen voor wonen en voor de zorg & ondersteuning die zij nodig hebben, mogelijk met financiële aanvulling vanuit de WMO. Deze mensen wonen zelfstandig in een eigen of huurwoning (van een woningcorporatie of van een zorginstelling), al dan niet met service en hebben – op termijn of incidenteel – zorg thuis nodig. TYPE 2: Mensen met een indicatie voor zorg op grond van een kortdurende, chronische en/of somatische zorgvraag, die deels zelfstandig of begeleid kunnen wonen in een eigen of huurwoning waar zij zelf voor betalen. Zij hebben geregeld zorg en/of ondersteuning nodig, variërend van ondersteuning thuis, via zorg op afroep, tot geplande 'frequente' zorg. Hun zorg gaat deels worden gefinancierd vanuit de kern-AWBZ en deels vanuit de WMO en/of ZVW. TYPE 3: Mensen met een indicatie voor zorg op grond van een chronische, psychogeriatrische en/of langdurige somatische zorgvraag, of een kortdurende zorgvraag met tijdelijke opname, die met begeleiding nog in hun eigen of huurwoning kunnen wonen of in een instelling moeten wonen. Zij hebben 'permanent' oproepbare zorg en ondersteuning nodig – variërend van zorg op afroep tot 24uurs zorg – en wonen om die reden in een woning of appartement van een corporatie of zorginstelling. Het betreft in grote lijnen de huidige ZZP-indicatie 4 (gedeeltelijk) en 5 t/m 10; hun wonen en zorg worden gefinancierd vanuit de kern-AWBZ en de ZVW en misschien een klein deel uit de WMO. Zorgcarrière In de tijd gezien zal een mens meer hulpbehoevend worden en van iemand zonder zorgbehoefte veranderen in een zorgbehoevende TYPE 1, vervolgens in TYPE 2 en op enig moment in TYPE 3. Een kleiner gedeelte zal vanuit een situatie zonder zorg een zorgbehoevende TYPE 2 worden en een nog veel kleinere groep zal in één keer, of in zéér korte tijd een zorgbehoevende TYPE 3 worden. Maar hoe de zorgcarrière ook zal verlopen, ze moet kunnen worden ondersteund door 'meegroeiende' Woon- & Zorgtechnologie; meegroeien in termen van functionaliteit, aansluitend bij de toenemende zorgintensiteit, en op basis van het geldende indicatie- en vergoedingssysteem voor zorg- en ondersteuningsvragen. Op basis van de geldende ZZP-profielen en zorgfuncties (volgens de NZA methodiek), worden de zorg- en ondersteuningsvragen per ZZP als onderstaand gecategoriseerd en volgt een indicatie: Op het ZZP-1 niveau is geringe ondersteuning nodig bij het onderhouden van sociale contacten, verzorging en mobiliteit. Op ZZP-2 niveau is redelijke ondersteuning nodig bij het onderhouden van sociale contacten en geringe ondersteuning bij persoonlijke verzorging. 3
©Lars Nieuwenhoff 2013-2014
Op ZZP-3 niveau is uitgebreide ondersteuning nodig bij het onderhouden van sociale contacten, enige ondersteuning bij het psychosociale functioneren, veel ondersteuning bij persoonlijke verzorging, redelijke ondersteuning bij mobiliteit en enige ondersteuning bij bewegen. Op ZZP-4 niveau is uitgebreide ondersteuning nodig bij het onderhouden van sociale contacten, redelijke ondersteuning bij het psychosociale functioneren, enige ondersteuning bij persoonlijke verzorging, geringe ondersteuning bij mobiliteit en bewegen. Op ZZP-5 niveau en hoger is aanzienlijke hulp nodig bij het onderhouden van sociale contacten, en uitgebreide ondersteuning bij psychosociale functioneren, persoonlijke verzorging, mobiliteit en enige ondersteuning bij bewegen.
Deze methodiek sluit echter niet aan bij de aangekondigde verandering dat er niet meer naar indicaties wordt gekeken, maar juist naar benodigde omvang en kwaliteit van de zorg. Vanuit het 'virtuele zorg thuis'-concept zijn nieuwe arrangementen voor zorg & ondersteuning ontwikkeld die aansluiten bij de 3 bewonersprofielen en de zorgcarrière zoals hiervoor is weergegeven, die zijn gebaseerd op: Meegroeiende W&Z-technologie; de gebruiker kan tijdens diens hele zorgcarrière in principe gebruik maken van één type apparaat). Nieuwe vormen van zorg zoals die door de regering zijn aangekondigd; thuisverpleging. In de volgende paragraaf zijn deze nieuwe arrangementen uitgewerkt, aansluitend bij de ondersteunings- & zorgbehoefte van mensen en gebaseerd op de elementen 'wonen', 'welzijn', 'zorg' en 'technologie'. Nieuwe arrangementen ARRANGMENT 1 – Mensen zonder indicatie voor zorg, die zelf betalen voor de zorg & ondersteuning Deze zorgvorm is voor alleenstaande of samenwonende mensen (senioren) die met volledige eigen regie zelfstandig wonen in een levensloopgeschikte woning. Ondersteuning en informele zorg vindt plaats vanuit het eigen netwerk. De W&Z-technologie is enerzijds gericht op contact met familie en het eigen netwerk, waarbij entertainment en 'content uit de buurt' cruciaal zijn om aan te sluiten bij leefritme en leefomgeving. Anderzijds is de W&Z-technologie ondersteunend aan preventie en gezondheid. Via de WZT (in deze specifieke situatie is de WZT een digitale omgeving die wordt aangeduid als een mantelzorgplatform) kunnen servicediensten worden aangevraagd en vervolgens geleverd (door mantelzorgers of vrijwilligers of commercieel tegen betaling) zoals klussendienst, chauffeursdienst, ICT-hulp, administratiehulp, begeleiding bij een bezoek aan een arts, fysiotherapeut, of ziekenhuis, koken/gebruik van maaltijden, wandelen, uitgaan of gezelschap houden, voorlezen of een luisterend oor, voor- en nazorg bij ziekenhuisopname, slaap- en waakdiensten. Alle servicediensten worden 'aangevraagd' via een servicecentrale middels een separate serviceknop en/of telefoonlijn en worden direct verrekend of geleverd op basis van een abonnement. Als er toch professionele zorg thuis nodig is, dan wordt deze geleverd vanuit het wijksteunpunt en op basis van directe verrekening of geleverd op basis van een abonnement. Dit betreft alle zorgdiensten van huishoudelijke hulp tot 24 uurs zorg. Alle zorgdiensten worden 'aangevraagd' via een zorgcentrale middels een separate zorgknop en/of telefoonlijn. Uitgangspunt voor de WZT is dat het aanvragen en organiseren van de zorg of service via één (draadloos) apparaat kan worden geregeld door de senior zelf. Als er naast een knop voor zorg of service, meer nodig is – bv. een extra camera, een Wii, een weegschaal gekoppeld aan een dieetadvies, vochtmonitoring en calorieëninname – dan wordt dit draadloos verbonden met het apparaat. ARRANGEMENT 2 – Mensen met indicatie voor zorg op grond van een kortdurende, chronische en/of somatische zorgvraag Dit arrangement is voor alleenstaande of samenwonende mensen (senioren), die deels zelfstandig of begeleid wonen in een levensloopgeschikte '0-treden-woning'. Zij hebben geregeld zorg en/of ondersteuning nodig, Augustus 2013
4
© Lars Nieuwenhoff
variërend van ondersteuning thuis in het huishouden, via zorg op afroep (binnen 5 tot 15 minuten), tot geplande 'frequente' zorg. De W&Z-technologie is enerzijds ondersteunend aan contact, preventie en gezondheid, en daarnaast is zij vooral ondersteunend aan comfort in en om de woning vanwege mobiliteitsbeperkingen. Anderzijds is de WZT vooral ondersteunend aan direct contact met de zorgprofessional voor geplande zorg. Daarnaast is de WZT ondersteunend aan monitoring, dan wel opvolging van 'signalen' door informele zorg, of in urgente gevallen (binnen 5 tot 15 minuten) door professionele zorg vanuit het wijksteunpunt in de nabijheid. Alle zorgdiensten worden 'aangevraagd' via een zorgcentrale middels een separate zorgknop en/of telefoonlijn. Net als bij ARRANGEMENT 1 kunnen er servicediensten worden geleverd. Servicediensten worden 'aangevraagd' via een servicecentrale middels een separate serviceknop en/of telefoonlijn en worden direct verrekend of geleverd op basis van een abonnement. Informele zorg wordt gecoördineerd door de mantelzorg, maar kan ook worden gemonitord door het wijksteunpunt. Voor de senior is het belangrijk dat de o.b.v. het arrangement (= indicatie) geleverde zorg, maar ook de 'zelf ingekochte' zorg wordt verrekend via één coördinatiepunt. Uitgangspunt voor de WZT is dat het aanvragen en organiseren van additionele zorg – aanvullend op ARRANGEMENT 1 – of additionele service kan worden geregeld door de senior zelf (of door diens familie). Als er naast de uit ARRANGEMENT 1 reeds beschikbare functionaliteit voor zorg of service, meer nodig is – bv. bediening van intercom, deurcamera, deuropener, gordijnen en lichten, een medicatiedispenser, of sensoren voor valdetectie – dan wordt dit draadloos verbonden met het apparaat, zodanig dat het ook kan worden gemonitord door mantelzorg en/of door de zorgcentrale en/of het wijksteunpunt. ARRANGEMENT 3 – Mensen (senioren) met indicatie voor zorg op grond van een chronische, psychogeriatrische en/of langdurige somatische zorgvraag, of een kortdurende zorgvraag met tijdelijke opname en noodzaak tot verpleging Dit arrangement is voor mensen – voornamelijk senioren- die (tijdelijk) niet volledig zelfstandig kunnen wonen. Zij hebben 'permanent' oproepbare zorg en ondersteuning nodig en incidenteel verpleging. Hierin zijn 2 varianten mogelijk: ARRANGEMENT 3A Dit arrangement is voor alleenstaande of samenwonende mensen (senioren) die, met ondersteuning van familie en incidentele professionele zorg, begeleid wonen in een levensloopgeschikte '0-treden-woning'. Vanwege somatische of psychogeriatrische klachten in de eerste stadia is er geregeld zorg en ondersteuning binnen 5 minuten nodig en in sommige gevallen ook verpleging. Naast de ondersteuning van contact, preventie, gezondheid en comfort is de W&Z-technologie vooral ondersteunend aan geplande en ongeplande zorg, kwaliteit van zorg en veiligheid en is gericht op direct contact met professionele zorg. ARRANGEMENT 3B Dit arrangement is voor alleenstaande senioren die met professionele zorg en ondersteuning begeleid wonen in een kleinschalige woongroep of 'echt' intramuraal appartement. Vanwege de afname of het ontbreken van eigen regie a.g.v. psychogeriatrische klachten in latere stadia, is 24-uurs zorg met toezicht en ondersteuning nodig. De W&Z-technologie is ondersteunend aan geplande en ongeplande zorg, kwaliteit van zorg en veiligheid door geautomatiseerd toezicht en vervolgens initiëren van het handelen door professionele zorg. De WZT in ARRANGEMENT 3A en ARRANGEMENT 3B zijn gericht op monitoring en opvolging van 'signalen' (binnen 5 minuten) door professionele zorg in de nabijheid. Alle zorgdiensten lopen volledig geautomatiseerd via een zorgcentrale, of worden 'aangevraagd' middels een separate zorgknop en/of telefoonlijn. Voor ARRANGEMENT 3A en ARRANGEMENT 3B geldt dat, net als bij ARRANGEMENT 2, er servicediensten worden geleverd. De meeste servicediensten zijn onderdeel van het arrangement (afgesproken prestatie en prijs o.b.v. de indicatie) en worden 'aangevraagd' via een servicecentrale middels een separate serviceknop en/of telefoonlijn. Services buiten het arrangement worden achteraf verrekend of geleverd op basis van een abonnement. 5
©Lars Nieuwenhoff 2013-2014
Zorg wordt gecoördineerd door de zorgprofessional en wordt gemonitord door het wijksteunpunt. Voor de senior en de zorginstelling is het belangrijk dat de o.b.v. het arrangement geleverde zorg, maar ook de 'zelf ingekochte' zorg en service, wordt verrekend via één coördinatiepunt. Coördinatie Binnen elk van de 3 arrangementen is er in het sociaal-medisch netwerk noodzaak tot coördinatie van formele en informele zorg tussen mantelzorg, de zorgprofessional, het wijksteunpunt, de zorgcentrale en het servicepunt. Daarnaast is in elk sociaal-medisch netwerk coördinatie nodig met de andere zorggerelateerde partijen; huisarts, specialist ouderen geneeskunde, fysiotherapie, ergotherapie en ziekenhuis. Daarmee zijn de contouren van de functionaliteit van de Woon- & Zorgtechnologie geschetst. In de volgende paragraaf zal e.e.a. verder worden gedetailleerd. N.B.: Naast het sociaal-medisch netwerk van senioren ontstaan er nog 3 sociaal-medische netwerken die worden gecoördineerd vanuit het wijksteunpunt. Het betreft de sociaal-medische netwerken voor a) mensen met een handicap, b) mensen met een psychische stoornis en c) kinderen die specifiek vallen binnen het domein van jeugdzorg. Functionaliteitsstructuur Woon- & Zorgtechnologie Uitgaande van de 3 arrangementen, is de volgende structuur gemaakt voor de gewenste functionaliteit van de Woon- & Zorgtechnologie in het 'virtuele zorg thuis'-concept: Niveau Inhoud dienstverlening ARRAN – Gericht op contact (met familie & het eigen GEMEN netwerk) T1 – Entertainment en 'content uit de buurt' is cruciaal om aan te sluiten bij leefritme en omgeving – Ondersteunend aan preventie en gezondheid ARRAN GEMEN T2
ARRAN GEMEN T3
Functionaliteit W & Z-technologie – Bellen – Beeldbellen met familie en wijksteunpunt – PC + TV + lokale / wijkplatform + online netwerk – Games voor fitness – Agenda t.b.v. herinnering aan vocht-, voedings- en medicatie-inname – Gekoppelde weegschaal, bloeddruk-, bloedwaardenmeter – Beeld-spreekuur huisartsassistent – Maaltijdkeuze en andere servicediensten – Met geringe ondersteuning van familie en Functionaliteit ARRANGEMENT 1 +: incidentele zorg wonen in je eigen woning – Geplande zorg en begeleiding vanuit wijksteunpunt – Contact, preventie, gezondheid – Beeldgesprek met huisarts – Ondersteunend aan comfort vanuit – Geautomatiseerde medicatieverstrekking mobiliteitsbeperkingen – Gekoppelde lichtschakeling, bediening van deur, deurcamera, – Ondersteunend aan geplande en ongeplande gordijnen en zonnenscherm zorg – Sensoren (beweging, vallen, epilepsie,dwaaldetectie, enz.), cameraobservatie gekoppeld aan alarmering mantelzorg en eventueel opvolging via wijksteunpunt – Met ondersteuning van familie en frequente – Functionaliteit ARRANGEMENT 2 +: zorg en incidentele verpleging begeleid wonen – Geplande en ongeplande zorg in 24 uurs setting via – Contact, preventie, gezondheid, comfort zorgcentrale en/of zorgprofessional – Ondersteunend aan kwaliteit van zorg en – Monitoring van het leefpatroon m.b.v. sensorsysteem en /of veiligheid meekijkcamera en automatische alarmering netwerk bij afwijkingen – Ondersteunend aan geplande zorg / zorg op – Doorschakelen beeldgesprek naar andere medische afspraak en ongeplande zorg / zorg op afroep functionarissen en 2e lijn – Eventueel dynamisch licht t.b.v. dementerenden
De separate functies die de WZT moet omvatten, zijn hierna vanuit de verschillende rollen binnen het 'virtuele zorg thuis'-concept opgesomd. Per functionaliteit is aangegeven wat de meerwaarde ervan is voor die specifieke rol. N.B.: De zorgbehoevende en mantelzorger worden in één adem genoemd, evenals de zorgprofessional en het wijksteunpunt en de zorgcentrale. Weliswaar komen de resp. functionaliteiten niet 100% overeen, maar voor de grote lijnen van de structuur voldoet de beschrijving van de functionaliteiten per rol.
Augustus 2013
6
© Lars Nieuwenhoff
Functionaliteit W & Ztechnologie per rol
Meerwaarde
zorgbehoevende (en mantelzorg)
Meerwaarde in termen van: contact; eigen regie; zelfredzaamheid; comfort; gezondheid; veiligheid; kosten.
Beeldbellen
Contact en eigen regie: – Meer kwaliteit door beantwoording van een vraag op het moment dat die zich voordoet – Groter veiligheidsgevoel, door meekijken – Meer contact met met eigen netwerk, minder vereenzaming – Contact met andere zorgverleners dan verpleegkundige zonder reizen Eigen regie en zelfredzaamheid: – Ondersteuning bij dagstructuur – Ondersteuning bij herinnering aan afspraken – Alarm t.b.v. herinnering aan medicijninnamewaardoor geen zorgprofessional nodig is Gezondheid en eigen regie: – Kiezen wat men wanneer wil eten (en met wie ...) Eigen regie en comfort: – Kiezen wat men wanneer geregeld wil hebben – een separaat platform, evt. los van de zorgleverancier Comfort en contact: – TV, Radio – Email – Foto/video bekijken en uploaden – Via internet: nieuws, weer, kerkomroep, spelletjes, RSS feeds, andere webpagina's Gezondheid en contact: – Beweging, fitness – Samen spelen Eigen regie, veiligheid en comfort: – Bediening van verlichting, zonwering, klimaatbeheersing – Deur met cameratoezicht en bediening Gezondheid, comfort en kosten: – Bloedwaardenmeter, bloeddrukmeter, weegschaal, temperatuur – monitoring op afstand – Vroegtijdig advies, alarmering en voorkomen van onnodige reizen Gezondheid, comfort en kosten: – Monitoring op afstand van drink- en eet-patroon in combinatie met toiletbezoek ter voorkoming van dehydratie en ondervoeding – Vroegtijdig advies, alarmering en voorkomen van onnodige reizen Gezondheid, veiligheid en comfort: – Monitoring op afstand van medicijngebruik ter voorkoming van medicatiefouten en gevolgen daarvan – Voorkomen van onnodige reizen Gezondheid: – Leefpatroonanalyse en – monitoring signaleert afwijkingen in het slaap-waakritme en geneert tijdig een melding – Valdetectie en Epilepsiedetectie zodat zo snel mogelijk kan worden ingegrepen in voorkomende ongewenste situaties – Dynamisch licht voor een beter slaapwaakritme voor dementerenden Veiligheid, eigen regie en gezondheid: – Meekijken met begeleidingsmomenten (juiste hoeveelheid in spuit, juiste medicatie, moeilijke brief) – Controle bij melding (alarm van één van de systemen) – Voorkomen van onnodige reizen door meekijken op afstand Eigen regie en veiligheid: – Tijd en plaats onafhankelijk een zorgoproep kunnen doen – Controle op afstand en eventueel fysiek bij een oproep of een alarm van één van de systemen
Agenda
Maaltijdenservice Servicediensten Fun
Games Domotica Telemetrie Vocht- en voedingsinname en uitstoot Medicatie-inname en – monitoring Sensorsysteem
Meekijkcamera
Zorgopvolging en alarmering Zorgprofessional en wijksteunpunt/ zorgcentrale
Professionaliteit; kosten; arbeidsvreugde.
Beeldbellen, zorgopvolging en alarmering
Professionaliteit en kosten: – Sneller, tijd en plaats onafhankelijk, een begeleidings- of zorgvraag kunnen beantwoorden – Controle op afstand en vervolgens eventueel fysiek na een oproep of een alarm van één van de systemen – Voorkomt onnodig reizen
7
©Lars Nieuwenhoff 2013-2014
Overzicht zorgbehoevenden met hun zorg-/leefplan en ECD
Professionaliteit en kosten: – Juiste informatie per zorgbehoevende direct op elke locatie beschikbaar hebben – Informatie direct na contact, eventueel samen met zorgbehoevende, kunnen bewerken/toevoegen aan dossier – Vervolgacties eenvoudig en direct kunnen starten op afstand Rooster Kosten: – Zo effectief mogelijk de beschikbare directe zorgtijd benutten door efficiënte sturing langs de verschillende zorgbehoevenden Planning Professionaliteit en kosten: – Zo effectief mogelijk de benodigde capaciteit sturen i.r.t. de zorgvraag – Voorkomen van 'no show' kosten door zelf te reizen Kwaliteitssysteem Professionaliteit: – Juiste informatie op juiste plek beschikbaar t.b.v. juiste handeling aan of bij een zorgbehoevende Registratie handelingen Professionaliteit en kosten: – Juiste informatie per zorgbehoevende direct in het systeem zetten en voorkomen van dubbel werk – Declaratie direct na contact versturen ter voorkoming van nadelig rente-effect Telefonie en email Arbeidsvreugde en professionaliteit: – Snel en eenvoudig kunnen communiceren met benodigde gesprekspartner en voorhanden zijnde informatie Beeldbellen / 4 ogen Professionaliteit en kosten: – Minder directe begeleidingsmomenten met medicatie-inname – Verschuiving niet-zorgvragen van formele naar informele zorg (in het netwerk van de zorgbehoevende) – Meerdere korte contactmomenten – Minder reistijd – Voldoen aan wettelijke eisen – Voorkomen vervolgkosten door medicatiefouten Bewaking / signalering / Professionaliteit en kosten: alarmering – Sneller, tijd en plaats onafhankelijk, een begeleidings- of zorgvraag kunnen beantwoorden – Controle op afstand en vervolgens eventueel fysiek na een oproep of een alarm van 1 v.d. systemen – Voorkomt onnodig reizen Andere zorgaanbieders Klantgerichtheid; kosten. Huisartsenpraktijk
Klantgerichtheid en kosten: – Behandeling van een zorgvraag op meest effectieve manier (op afstand of direct) – Meer klanten en meer omzet door juiste scheiding tussen zorg op afstand en zorg in de praktijk – Plaats onafhankelijk collegiaal consult Apotheek Klantgerichtheid en kosten: – Behandeling van een vraag of bestelling op meest effectieve manier (op afstand of direct) – Meer klanten en meer omzet door juiste scheiding tussen contact op afstand of in de praktijk – Plaats onafhankelijk collegiaal consult Ziekenhuis Klantgerichtheid en kosten: – Behandeling van een zorgvraag op meest effectieve manier (op afstand of direct) – Meer klanten en meer omzet door juiste scheiding tussen zorg op afstand en zorg in de praktijk – Plaats onafhankelijk collegiaal consult Fysiotherapiepraktijk of Klantgerichtheid en kosten: andere 1e lijns praktijken – Behandeling van een zorgvraag op meest effectieve manier (op afstand of direct) – Meer klanten en meer omzet door juiste scheiding tussen behandeling / begeleiding van een zorgbehoevende op afstand of in de praktijk – Plaats onafhankelijk collegiaal consult Dienstverleners
Klantgerichtheid; kosten; omzet.
Serviceloket woningcorporatie
Klantgerichtheid en kosten: – Behandeling van een wonen gerelateerde vraag op meest effectieve manier (op afstand of direct) – Minder (onnodige) reiskosten Klantgerichtheid en omzet: – Bestellingen op afstand – Meer klanten en meer omzet doordat klanten bereikt worden die anders niet (meer) naar de winkel zouden komen Klantgerichtheid en omzet: – Bestellingen op afstand (halen en brengen)
Supermarkt
Andere bezorgdiensten (was, eten, e.d.) Augustus 2013
8
© Lars Nieuwenhoff
– Meer klanten en meer omzet doordat klanten bereikt worden die anders niet (meer) naar de winkel zouden komen
Keuze Woon- & Zorgtechnologie De WZT bestaat uit de volgende bouwblokken: Een apparaat met aanraakscherm bij de zorgbehoevende in de woning. Voor de groep 'oude senioren' (+ 80 jaar) lijkt een tablet niet de meest logische oplossing en wordt gedacht aan een shuttle/PC Touch. Voor de groep van 60 tot 80 jaar lijkt een tablet een goede oplossing. Hier kan allerlei aanvullende WZT aan gekoppeld worden zoals sensoren, meetsystemen (bloeddruk, gewicht, temperatuur, suikerspiegel, enz.), camera's, bedieningen (van intercom, deuren, gordijnen, zonnenschermen, radio, TV, enz.), medicatieverstrekkingsapparatuur. Een apparaat met aanraakscherm voor de zorgprofessional, i.c. een tablet of een smartphone. Meldpost(en) 'achter' de zorgprofessional waarmee zorgcentrale, wijksteunpunt en/of eventueel het servicepunt zijn aangesloten op het sociaal-medisch netwerk via een beveiligde internetverbinding. Toegang tot delen van de functionaliteit van de zorgbehoevende door de mantelzorger/familie. Toegang tot delen van de functionaliteit van de zorgbehoevende door de andere zorgpartijen in het sociaal-medisch netwerk via een beveiligde internetverbinding. De WZT ondersteunt de volgende functies: Beeldbellen Adresboek Ondersteuning buurthulp Alarmmelding o.b.v. IP – op het scherm – alarmering via pols- of halszender of andere sensoren Versturen van een voorgedefinieerde SMS of e-mailbericht Foto’s en video’s bekijken Upload functie voor foto’s / video's Kerkomroep (beeld en / of geluid bv. via Kerkomroep.nl) Webradio en web TV Klok Spelletjes met anderen via internet Tonen webpagina waaronder Buienradar Informatieverstrekking eventueel via RSS feeds Basis agendafunctie (beheerbaar en zichtbaar op het scherm en via het Internet) Schermverduister-functie Beheermogelijkheden voor bovenstaande functies en het aanpassen van menu’s Aanmaken van additionele wachtwoorden en wachtwoord wijziging Bediening van verlichting, zonwering, deur (met cameratoezicht) Zorg op afstand en alarmering en zorgopvolging via beeld-beeld contact Nachtwacht d.m.v. sensorsysteem Uitgebreide agendafuncties (o.a. medicijnbewaking) Maaltijdenservice en andere diensten en bezorgingen Integratie van een eigen specifiek zorg- of serviceconcept SIP (t.b.v. deurintercom en/of beeld-beeld alarmopvolging richting UMO) Domoticakoppeling met KNX, Z-Wave of Zigbee Bovenstaande functies hebben prioriteit vanuit zorgbehoevenden perspectief. Voor de zorgprofessionals en de zorgcentrale/wijksteunpunt moeten volgende additionele functies worden geïntegreerd in de functionaliteit. ECD/EPD integratie Telefonie medewerkers, integratie beeldbellen zorgbehoevende met mobiele telefonie, integratie met DECT, Presentielijsten, adresboek 9
©Lars Nieuwenhoff 2013-2014
Koppeling met planningsroosters Koppeling met brandmeldinstallatie
Schematisch ziet het sociaal-medisch netwerk er als volgt uit:
N.B. : Aan het eind van het document is een gedetailleerde weergave van het sociaal-medisch netwerk weergegeven. Beoogd effect van de nieuwe arrangementen De verschillende arrangementen zijn gekoppeld aan: Kwalitatieve zorg- & ondersteuningsdiensten met een eenduidige prijs al dan in de markt gezet als ZORGARRANGEMENT; Bijbehorende W&Z-technologie; Betaalbare vergoedingsniveaus binnen de kern-AWBZ, ZVW of WMO, al dan niet met een eigen bijdrage. Op grond hiervan is zijn de te verwachten effecten per arrangement als volgt: Beoogd effect ARRANGEMENT 1 Mensen krijgen een hogere kwaliteit van leven door meer contact, eigen regie, zelfzorg/-redzaamheid, comfort, gezondheid en veiligheid. Informele zorg via mantelzorgers en ondersteuning via het wijksteunpunt dragen bij aan meer cohesie in de wijk. Senioren die in het oude systeem 'traditionele ZZP 1, 2 en 3 afnemers' zouden zijn, nemen in ARRANGEMENT 1 zorg en services naar eigen behoefte af, grotendeels voor eigen rekening. Een grote groep mensen doet minder dan voorheen een beroep op collectieve middelen, hetgeen een bezuiniging betekent. Beoogd effect ARRANGEMENT 2 In het sociaal-medisch netwerk wordt alle zorg en ondersteuning beter gecoördineerd, met een hogere kwaliteit van zorg en tegen lagere kosten. Een groot deel van ARRANGEMENT 2 bestaat uit communicatie en contact en naarmate de hulpvraag complexer wordt, zou contact en communicatie eigenlijk intensiever moeten worden zonder dat
Augustus 2013
10
© Lars Nieuwenhoff
daarmee een evenredig groot beslag op professionele zorg wordt gelegd. Door functionaliteiten van zorg op afstand is juist minder inzet van zorgprofessionals nodig, hetgeen een besparing oplevert. Door zorg op afstand kunnen opnames wegens somatische of sociale klachten worden uitgesteld of voorkomen. Het gevoel van veiligheid bij senioren wordt vergroot met de 24 x 7 oproepbaarheid van zorgprofessionals al dan niet via de zorgcentrale. Familie en mantelzorgers worden ondersteund in hun hulpverlening / vragen. De zorginstelling biedt deze zorgbehoevenden een communicatiemiddel dat kan worden gebruikt voor de ondersteuning op gebieden van wonen, welzijn en zorg, maar ook voor lotgenotencontact. Het vormt een kanaal waarachter specifieke en relevante informatie bij elkaar is gebracht waardoor het mogelijk is een gevarieerder en meer vraaggericht aanbod van zorg te leveren. Het netwerk omvat alle technische middelen die ertoe bijdragen dat zorgbehoevenden rechtstreeks kunnen communiceren met een zorgprofessional en monitoring op afstand mogelijk wordt. De relatie tussen de zorgbehoevende, de zorgprofessional met de zorginstelling krijgt op deze manier een nieuwe vorm. Via beeldcontact, eventueel aangevuld met meetapparatuur voor chronische aandoeningen, wordt op afstand zorg en begeleiding verleend als aanvulling op de huidige zorg. Ook andere dienstverleners zoals diëtisten, fysiotherapeuten en dergelijke kunnen via beeld contact leggen met de zorgbehoevende. Afhankelijk van de diensten die de organisatie wil verlenen zou ook een geestelijk verzorger of een medewerker van de thuiszorgwinkel via beeld contact kunnen maken.
Beoogd effect ARRANGEMENT 3 Zorgbehoevenden keren na een behandeling door een medisch specialist zo snel mogelijk weer naar de eigen thuissituatie terug, met thuisverpleging, en monitoring en begeleiding op afstand van zorgprofessionals en het ziekenhuis. Dit zorgt ervoor dat zij optimale begeleiding krijgen (o.a. zelfmanagement) en vroeg-ontslag mogelijk wordt. Zorgbehoevenden met een omvangrijke indicatie voor Begeleiding, Persoonlijke Verzorging, Verpleging en/of Behandeling, kunnen door de inzet van WZT / zorg op afstand zo dicht mogelijk bij hun eigen sociale omgeving blijven. Daarnaast is er nog een mogelijkheid voor inzet van WZT binnen de intramurale zorg. Middels WZT kunnen mensen met een psychogeriatrische aandoening de eerste hulpvraag stellen binnen hun eigen omgeving, en hoeft er pas in tweede instantie een zorgprofessional te worden opgeroepen. Door inzet van WZT, worden nieuwe mogelijkheden om zorg, begeleiding en monitoring op afstand te bieden, mogelijk gemaakt. Bijvoorbeeld door WZT in te zetten t.b.v. 24-uurs toezicht.
11
©Lars Nieuwenhoff 2013-2014
Gevisualiseerd ziet het sociaal medisch netwerk in een systeem er als volgt uit:
Augustus 2013
12
© Lars Nieuwenhoff
