Onderzoek Wonen, welzijn en zorg Wonen Limburg augustus 2013
© Flycatcher Internet Research, 2004 Dit materiaal is auteursrechtelijk beschermd en kopiëren zonder schriftelijke toestemming van de uitgever is dan ook niet toegestaan.
Inhoudsopgave 1. Inleiding
pag. 1
1.1 De vragenlijst
pag. 1
1.2 Onderzoeksmethode en steekproef
pag. 1
1.3 Respons
pag. 1
1.4 Betrouwbaarheid
pag. 2
2. Resultaten
pag. 3
2.1 Algemeen
pag. 3
2.2 Wijzigingen wet- en regelgeving en veranderingen in de zorg
pag. 4
2.3 Langer zelfstandig thuis wonen
pag. 7
2.4 Eenzaamheid
pag. 10
2.5 Zorg / mantelzorg
pag. 13
2.6 Zorgcoöperaties
pag. 16
3. Samenvatting
pag. 19
3.1 Algemeen
pag. 19
3.2 Wijzigingen wet- en regelgeving en veranderingen in de zorg
pag. 19
3.3 Langer zelfstandig thuis wonen
pag. 20
3.4 Eenzaamheid
pag. 21
3.5 Zorg / mantelzorg
pag. 21
3.6 Zorgcoöperaties
pag. 22
1. Inleiding Op het gebied van de zorg verandert er veel in de wet- en regelgeving. Naast deze veranderingen in de regelgeving vergrijst de bevolking in Limburg sterk. In de komende 30 jaar zal in Limburg het aantal 75plussers meer dan verdubbelen en de levensverwachting zal tussen 2010 en 2020 minimaal stijgen met 4 jaar. Er ontstaat een grote behoefte aan zorg en geschikte woningen. Door de bezuinigingen in de zorg, de economische crisis en de druk op de financiële positie van de corporaties wordt samenwerken steeds belangrijker om goede en betaalbare zorg in geschikte woonruimte te kunnen bieden. Wonen Limburg wil de bewoners van haar werkgebied graag meenemen in de uitdagingen die er liggen en heeft om die reden een onderzoek uitgevoerd onder het Bewonerspanel Limburg over het thema wonenzorg-welzijn. In dit rapport worden de resultaten van het onderzoek weergegeven en beschreven. Ook wordt ingegaan op nadere analyses die uitgevoerd zijn op basis van achtergrondkenmerken. 1.1 De vragenlijst De vragenlijst is in samenwerking met Wonen Limburg opgesteld door Flycatcher. Het onderzoek ging in op onderstaande subthema’s: - wijzigingen wet- en regelgeving en veranderingen in de zorg; - langer zelfstandig thuis wonen; - eenzaamheid; - zorg / mantelzorg; - zorgcoöperaties. 1.2 Onderzoeksmethode en steekproef Onderzoeksbureau Flycatcher is gespecialiseerd in online onderzoek, dat wil zeggen dat een vragenlijst via internet kan worden ingevuld en verzonden. Respondenten zijn via een persoonlijke e-mail benaderd om mee te doen aan een onderzoek. Door te klikken op een, voor elke respondent unieke, hyperlink in het bericht kwam men bij de inlogpagina van het onderzoek terecht. De vragenlijst was eenvoudig in te vullen en kon met een enkele muisklik verzonden worden. Het onderzoek is verstuurd naar het Bewonerspanel Limburg dat beheerd wordt door Flycatcher. Het Bewonerspanel Limburg is een samenvoeging van het Bewonerspanel Weert en het Bewonerspanel Limburg (Noord). Het Bewonerspanel bestaat uit ongeveer 1250 inwoners van Horst aan de Maas, Peel en Maas, Venray en Weert. Alle leden van het panel zijn uitgenodigd voor deelname. 1.3 Respons De uitnodiging voor het onderzoek is verstuurd op 5 juli 2013 en het onderzoek kon ingevuld worden tot en met 26 juli 2013. Tijdens deze periode is vanwege de vakantieperiode tweemaal een reminder verstuurd naar de respondenten die op dat moment het onderzoek nog niet (volledig) hadden ingevuld. In totaal zijn 1205 mensen uitgenodigd voor deelname en hebben 592 respondenten het onderzoek ingevuld. De respons bedraagt 49%. In onderstaand schema is een overzicht gegeven van de respons. Responsoverzicht aantal adressen netto verzonden* respons relatief
1264 1205 592 49%
* door foutieve e-mailadressen zijn er netto mogelijk minder uitnodigingen verzonden dan het aantal adressen.
Flycatcher Internet Research
1
Wonen, welzijn en zorg Wonen Limburg - augustus 2013
1.4 Betrouwbaarheid Omdat niet alle inwoners van de gemeente Horst aan de Maas, Peel en Maas, Venray en Weert aan het onderzoek hebben deelgenomen, worden uitkomsten gegenereerd die in bepaalde mate zullen afwijken van de uitkomsten in de totale populatie. Daarom is het zaak de uitkomsten van dit onderzoek met inachtneming van een bepaalde waarschijnlijkheid (betrouwbaarheid) te interpreteren. Betrouwbaarheid van de onderzoeksresultaten is belangrijk omdat het de mogelijkheid geeft om aan de hand van de resultaten van een deel van de populatie, met een bepaalde zekerheid, uitspraken te doen over de gehele populatie. Afhankelijk van het gevonden percentage (p) en het aantal respondenten (n) kunnen met onderstaande formule de marges bepaald worden die betrekking hebben op de totale populatie binnen een doelgroep. De maximale nauwkeurigheidsmarge ontstaat bij een uitkomst van 50%. Bij hogere of lagere uitkomsten, zijn de marges kleiner. 1,96 · √ p · (1-p) n Indien generalisaties worden gedaan met behulp van deze formule zullen de uitspraken gedaan worden met een betrouwbaarheid van 95%. De maximale nauwkeurigheidsmarge van 592 respondenten bedraagt 4% bij een betrouwbaarheid van 95%. Bij een groter aantal respondenten, verandert de betrouwbaarheid niet, maar worden de marges kleiner zodat met een hogere nauwkeurigheid uitspraken kunnen worden gedaan over de totale populatie. Voorbeeld 2. Houdt het onderwerp zorg of de zorg die u op dit moment ontvangt c.q. in de toekomst nodig heeft u bezig? absoluut ja, voortdurend 113 ja, ik denk hier wel eens over na 356 nee 123 592 totaal
relatief 19% 60% 21% 100%
In het voorbeeld geeft 60% van de respondenten aan wel eens na te denken over het onderwerp zorg of de zorg die in de toekomst nodig is. De marge voor de hele populatie inwoners is in dit geval: 1,96 · √ 0,60 · (1-0,60) = 3,9% 592 In dit geval kan met 95% zekerheid geconcludeerd worden dat het aantal inwoners dat wel eens nadenkt over het onderwerp zorg of de zorg die in de toekomst nodig is, ligt tussen 56,1% en 63,9% (60% +/- 3,9%).
Flycatcher Internet Research
2
Wonen, welzijn en zorg Wonen Limburg - augustus 2013
2. Resultaten N.B. In geval van afronding kan het voorkomen dat de som van de aantallen afwijkt van het totaal.
Op het gebied van de zorg verandert er veel in de wet- en regelgeving. Naast deze veranderingen in de regelgeving vergrijst de bevolking in Limburg sterk. In de komende 30 jaar zal in Limburg het aantal 75plussers meer dan verdubbelen en de levensverwachting zal tussen 2010 en 2020 minimaal stijgen met 4 jaar. Er ontstaat een grote behoefte aan zorg en geschikte woningen. Door de bezuinigingen in de zorg, de economische crisis en de druk op de financiële positie van de corporaties wordt samenwerken steeds belangrijker om goede en betaalbare zorg in geschikte woonruimte te kunnen bieden. Kortom, genoeg redenen om voor het thema wonen-zorg-welzijn te kiezen. Wonen Limburg wil de bewoners van haar werkgebied graag meenemen in de uitdagingen die er liggen. De vragenlijst bestaat uit onderstaande 5 subthema's die verderop in het onderzoek worden toegelicht: - wijzigingen wet- en regelgeving en veranderingen in de zorg; - langer zelfstandig thuis wonen; - eenzaamheid; - zorg / mantelzorg; - zorgcoöperaties. 2.1 Algemeen 1. Welke van onderstaande opties is op u van toepassing? (meerdere absoluut antwoorden mogelijk) (n=592) 31 ik ontvang zorg 145 een naast familielid of iemand in mijn directe omgeving ontvangt zorg 17 ik ontvang mantelzorg 90 een naast familielid of iemand in mijn directe omgeving ontvangt mantelzorg 116 ik verleen zelf mantelzorg 71 een naast familielid of iemand in mijn directe omgeving verleent mantelzorg 51 ik ben professioneel werkzaam in de zorgverlening een naast familielid of iemand in mijn directe omgeving is professioneel werkzaam in de zorgverlening 95 25 anders geen van bovenstaande opties is op mij van toepassing 251
relatief (n=592) 5% 24% 3% 15% 20% 12% 9% 16% 4% 42%
Welke van onderstaande opties is op u van toepassing? ik ontvang zorg
5%
een naast familielid / iemand in mijn directe omgeving ontvangt zorg ik ontvang mantelzorg
24% 3%
een naast familielid / iemand in mijn directe omgeving ontvangt mantelzorg
15%
ik verleen zelf mantelzorg
20%
een naast familielid / iemand in mijn directe omgeving verleent mantelzorg ik ben professioneel werkzaam in de zorgverlening
12% 9%
een naast familielid / iemand in mijn directe omgeving is werkzaam in de zorgverlening anders
16% 4%
geen van bovenstaande opties is op mij van toepassing
Flycatcher Internet Research
42%
3
Wonen, welzijn en zorg Wonen Limburg - augustus 2013
2.2 Wijzigingen wet- en regelgeving en veranderingen in de zorg Het kabinet wil dat mensen langer zorg thuis kunnen krijgen. Op die manier blijft de zorg betaalbaar en kunnen mensen langer over hun eigen leven blijven beslissen. Daarom krijgen meer mensen in 2013 een indicatie voor zorg thuis. Mensen met lichte zorgvragen kunnen niet meer terecht in een verzorgingshuis of andere woonvormen. Met de wijzigingen zijn flinke bezuinigingen gemoeid. De gaten die hier ontstaan moeten o.a. door familie, bekenden en buurtgenoten worden ingevuld. Er wordt verwacht dat mensen weer voor elkaar gaan zorgen. Ook worden de eigen bijdragen voor zorg en Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) in veel gevallen verhoogd. 2. Houdt het onderwerp zorg of de zorg die u op dit moment ontvangt c.q. in de toekomst nodig heeft u bezig? ja, voortdurend ja, ik denk hier wel eens over na nee totaal
absoluut 113 356 123 592
relatief 19% 60% 21% 100%
Houdt het onderwerp zorg of de zorg die u op dit moment ontvangt c.q. in de toekomst nodig heeft u bezig? 19% 21%
ja, voortdurend ja, ik denk hier wel eens over na nee
60%
3. Was u, voor u deze vragenlijst ontving, bekend met bovenstaande veranderingen in de zorg? ja, ik was hier bekend mee ja, ik heb hier wel eens iets over gehoord maar wist er het fijne niet van nee, ik was niet bekend met deze verandering in de zorg totaal
absoluut 340 197 55 592
relatief 57% 33% 9% 100%
Was u, voor u deze vragenlijst ontving, bekend met bovenstaande veranderingen in de zorg? 9%
ja, ik was hier bekend mee 33%
ja, ik heb hier wel eens iets over gehoord maar wist er het fijne niet van
57%
nee, ik was niet bekend met deze verandering in de zorg
Flycatcher Internet Research
4
Wonen, welzijn en zorg Wonen Limburg - augustus 2013
4. Wiens taak is het om u te informeren over de beschreven veranderingen in de zorg? gemeente woningbouwcorporatie zorginstelling / thuiszorg huisarts familie, vrienden of kennissen Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport anders
absoluut (n=592) 338 22 175 102 12 426 26
relatief (n=592) 57% 4% 30% 17% 2% 72% 4%
Wiens taak is het om u te informeren over de beschreven veranderingen in de zorg?
gemeente woningbouwcorporatie
57% 4%
zorginstelling / thuiszorg
30%
huisarts familie, vrienden of kennissen
17% 2%
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport anders
72% 4%
5. Hebben de beschreven veranderingen in de zorg invloed op uw huidige persoonlijke situatie of de huidige situatie van iemand in uw directe omgeving absoluut / familie? (meerdere antwoorden mogelijk) (n=592) 56 ja, op mijn persoonlijke situatie 155 ja, op de persoonlijke situatie van iemand in mijn directe omgeving / familie geen van beide (door naar vraag 7) 397
relatief (n=592) 9% 26% 67%
Hebben de beschreven veranderingen in de zorg invloed op uw huidige persoonlijke situatie of de huidige situatie van iemand in uw directe omgeving / familie? ja, op mijn persoonlijke situatie
9%
ja, op de persoonlijke situatie van iemand in mijn directe omgeving / familie
26%
geen van beide
Flycatcher Internet Research
67%
5
Wonen, welzijn en zorg Wonen Limburg - augustus 2013
6. Welke van onderstaande onderdelen uit de wijziging heeft op dit moment of in de toekomst de grootste gevolgen of invloed op u of iemand in uw directe omgeving / familie? (meerdere antwoorden mogelijk) hogere eigen financiële bijdrage scheiden van wonen en zorg beperking vervoersmogelijkheden bemoeilijken woningaanpassingen meer eigen verantwoordelijkheid minder thuiszorg meer mantelzorg verlenen anders geen van bovenstaande
absoluut (n=592) 132 28 62 44 72 109 99 9 5
relatief (n=592) 22% 5% 10% 7% 12% 18% 17% 2% 1%
absoluut (n=592) 93 14 37 43 51 41 405
relatief (n=592) 16% 2% 6% 7% 9% 7% 68%
Welke van onderstaande onderdelen uit de wijziging heeft op dit moment of in de toekomst de grootste gevolgen of invloed op u of iemand in uw directe omgeving / familie? hogere eigen financiële bijdrage
22%
scheiden van wonen en zorg
5%
beperking vervoersmogelijkheden
10%
bemoeilijken woningaanpassingen
7%
meer eigen verantwoordelijkheid
12%
minder thuiszorg
18%
meer mantelzorg verlenen
17%
anders
2%
geen van bovenstaande
1%
7. Heeft de beschreven wijziging in de zorg (ook) invloed op uw (toekomstige) woonwens? (meerdere antwoorden mogelijk) ja, ik wil naar een gelijkvloerse woning ja, ik wil dichter bij familie wonen ja, ik wil naar een zorggeschikte woning (zorg aanwezig) ja, ik wil dichter bij voorzieningen wonen ja, ik wil van koop naar huur anders nee, de wijzigingen hebben geen invloed op mijn woonwens Heeft de beschreven wijziging in de zorg (ook) invloed op uw (toekomstige) woonwens? ja, ik wil naar een gelijkvloerse woning ja, ik wil dichter bij familie wonen ja, ik wil naar een zorggeschikte woning ja, ik wil dichter bij voorzieningen wonen ja, ik wil van koop naar huur anders
16% 2% 6% 7% 9% 7%
nee, de wijzigingen hebben geen invloed
Flycatcher Internet Research
68%
6
Wonen, welzijn en zorg Wonen Limburg - augustus 2013
2.3 Langer zelfstandig thuis wonen Het is de uitdrukkelijke wens van ouderen om zo lang mogelijk zelfstandig thuis te blijven wonen. Hiermee wordt niet alleen bedoeld het blijven wonen in de huidige woning. U kunt ook verhuizen naar een woning die geschikter is, zoals bijvoorbeeld een gelijkvloerse woning. Buiten deze wens van ouderen stuurt de overheid ook aan op het langer zelfstandig thuis wonen. Zorg verlenen aan huis is gewoonweg goedkoper dan in bijvoorbeeld een verpleeghuis. Om dit mogelijk te maken is er werk aan de winkel. Woningen moeten aangepast worden, er moet goede betaalbare zorg aan huis geleverd kunnen worden en ook thema's als bewegen, eenzaamheid/ontmoeten en mantelzorg spelen een belangrijke rol. 8. Wanneer u zorgbehoevend wordt (of wellicht al bent) is uw huidige woning dan geschikt om in te blijven wonen en zorg te ontvangen? ja ja, maar ik zou toch willen verhuizen nee, maar ik zou hier toch willen blijven wonen nee weet ik niet totaal
absoluut 187 39 129 167 70 592
relatief 32% 7% 22% 28% 12% 100%
Wanneer u zorgbehoevend wordt (of wellicht al bent) is uw huidige woning dan geschikt om in te blijven wonen en zorg te ontvangen? 12% 32%
ja ja, maar ik zou toch willen verhuizen
28%
nee, maar ik zou hier toch willen blijven wonen 7%
nee
22%
weet ik niet
9. Heeft u behoefte aan advies over de mogelijkheden tot aanpassing van de woning? ja nee totaal
absoluut 79 513 592
relatief 13% 87% 100%
Heeft u behoefte aan advies over de mogelijkheden tot aanpassing van de woning? 13%
ja 87%
Flycatcher Internet Research
nee
7
Wonen, welzijn en zorg Wonen Limburg - augustus 2013
10. Bent u op de hoogte van de mogelijkheden vanuit de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning)? ja nee totaal
absoluut 322 270 592
relatief 54% 46% 100%
Bent u op de hoogte van de mogelijkheden vanuit de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning)?
46% 54% ja nee
De Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) regelt hulp en ondersteuning voor mensen met een beperking. Hierdoor kunnen zij langer zelfstandig blijven wonen. De Wmo is er bijvoorbeeld voor ouderen, mensen met een handicap of mensen met een psychisch probleem. Het aanpassen van de woning is een onderdeel van de hulp die de Wmo kan bieden. Bij uw gemeente of Wmo-steunpunt kunt u terecht voor informatie. U komt hiervoor mogelijk in aanmerking als normaal gebruik van een woonruimte niet meer mogelijk is. Bijvoorbeeld omdat uzelf, uw partner, kind of huisgenoot een beperking heeft door een ziekte of een aandoening. Voorbeelden zijn het plaatsen van een traplift en het aanpassen van de badkamer of de keuken. Soms zal de gemeente u vragen om te verhuizen naar een aangepaste woning. U kunt dan in aanmerking komen voor een verhuiskostenvergoeding. 11. Bent u tevreden over de zorgvoorzieningen in uw wijk of buurt? zeer tevreden tevreden neutraal ontevreden zeer ontevreden totaal
absoluut 18 152 393 22 7 592
relatief 3% 26% 66% 4% 1% 100%
Bent u tevreden over de zorgvoorzieningen in uw wijk of buurt? 4%1% 3% 26% zeer tevreden tevreden neutraal ontevreden
66%
zeer ontevreden
Flycatcher Internet Research
8
Wonen, welzijn en zorg Wonen Limburg - augustus 2013
12. Hieronder staan verschillende instanties die een rol kunnen spelen om bewoners langer zelfstandig thuis te laten wonen en verschillende activiteiten die zij kunnen ondernemen. Wilt u per activiteit aangeven welke instantie hier een rol zou moeten spelen volgens u?*
61% 36% advies over woningaanpassingen
60% 24% 3% 44% 28%
advies over verhuismogelijkheden (verhuiscoach)
64% 21% 3% 34% 38%
aanbieden van slimme technologie in de woning (domotica)
57% 23% 10% 61% 31% 33%
ruimten realiseren voor ontmoeting en dagbesteding
46% 4% 40% 31% stimuleren van ontmoeting
15% 63% 10% 16% 82%
zorg verlenen
3% 40% 6% 58% 51%
mantelzorg stimuleren
5% 49% 8% 65% 34%
stimuleren buurtzorg
17% 45% 9% 33% 66%
signaleren zorgvragen en doorleiden naar professional
19% 50% 14% 43% 41%
voorkomen van vallen (valpreventie) door aanpassingen in woonomgeving
57% 34% 8%
gemeente / overheid
Flycatcher Internet Research
zorginstelling / zorgkantoor
woningcorporatie
9
welzijnsinstelling
overig
Wonen, welzijn en zorg Wonen Limburg - augustus 2013
2.4 Eenzaamheid Vrijwel iedereen voelt zich weleens eenzaam of verlaten. Het is een gevoel van leegte, verdriet en soms van angst. Je voelt je niet verbonden met de wereld en met andere mensen om je heen. Het is een persoonlijke beleving. De definitie van eenzaamheid luidt: "Eenzaamheid is het subjectief ervaren van een onplezierig of ontoelaatbaar gemis aan (kwaliteit van) bepaalde sociale relaties". Iemand met weinig contacten hoeft niet per se eenzaam te zijn. Terwijl iemand die veel mensen om zich heen heeft, zich toch eenzaam kan voelen. Je bent pas eenzaam als je het gemis aan relaties of contacten als negatief ervaart. Het is iets wat je alleen zelf kunt voelen.
absoluut 18 103 188 279 4 592
14. Voelt u zich wel eens eenzaam? vaak soms zelden nooit zeg ik liever niet totaal
relatief 3% 17% 32% 47% 1% 100%
Voelt u zich wel eens eenzaam? 1% 3% 17% vaak soms
47%
zelden nooit
32%
zeg ik liever niet
15. Kent u mensen in uw omgeving die zich wel eens eenzaam voelen? (meerdere antwoorden mogelijk) buren of straatgenoten andere inwoners van mijn wijk familie vrienden kennissen hier heb ik echt geen idee van geen van bovenstaande
absoluut (n=592) 66 65 132 34 78 256 74
relatief (n=592) 11% 11% 22% 6% 13% 43% 13%
Kent u mensen in uw omgeving die zich wel eens eenzaam voelen? buren of straatgenoten
11%
andere inwoners van mijn wijk
11%
familie
22%
vrienden
6%
kennissen
13%
hier heb ik echt geen idee van
43%
geen van bovenstaande
Flycatcher Internet Research
13%
10
Wonen, welzijn en zorg Wonen Limburg - augustus 2013
16a. In welke mate is eenzaamheid volgens u een probleem in uw leefomgeving? zeer groot probleem groot probleem klein probleem geen probleem weet ik niet totaal
absoluut 18 112 202 81 179 592
relatief 3% 19% 34% 14% 30% 100%
In welke mate is eenzaamheid volgens u een probleem in uw leefomgeving? 3% 19%
30%
zeer groot probleem groot probleem klein probleem 14%
geen probleem
34%
weet ik niet
16b. Hoe belangrijk vindt u het dat eenzaamheid aangepakt wordt in uw leefomgeving? zeer belangrijk belangrijk niet belangrijk, niet onbelangrijk onbelangrijk zeer onbelangrijk weet ik niet totaal
absoluut 112 345 85 6 4 40 592
relatief 19% 58% 14% 1% 1% 7% 100%
Hoe belangrijk vindt u het dat eenzaamheid aangepakt wordt in uw leefomgeving? 1%1%
7%
19%
14% zeer belangrijk belangrijk niet belangrijk, niet onbelangrijk onbelangrijk zeer onbelangrijk 58%
Flycatcher Internet Research
weet ik niet
11
Wonen, welzijn en zorg Wonen Limburg - augustus 2013
17. Hieronder staan verschillende instanties die een rol kunnen spelen bij eenzaamheid en verschillende activiteiten die zij kunnen ondernemen. Wilt u per activiteit aangeven welke instantie hier een rol zou moeten spelen volgens u?*
20% 48% eenzaamheid signaleren
20% 67% 36%
37% 55% informeren over het herkennen van eenzaamheid
12% 71% 19%
51% 53%
informeren over activiteiten of mogelijkheden om eenzaamheid tegen te gaan
19% 74% 15%
50% 47% stimuleren van ontmoeten
26% 75% 21%
gemeente / overheid
zorginstelling / zorgkantoor
woningcorporatie
welzijnsinstelling
18. Spant u zich wel eens in om andere mensen zich minder eenzaam te laten voelen? ja, structureel ja, incidenteel nee (door naar vraag 20) totaal
overig
absoluut 110 315 167 592
relatief 19% 53% 28% 100%
Spant u zich wel eens in om andere mensen zich minder eenzaam te laten voelen? 19% 28%
ja, structureel ja, incidenteel 53%
Flycatcher Internet Research
12
nee
Wonen, welzijn en zorg Wonen Limburg - augustus 2013
19. Op welke manier spant u zich wel eens in om andere mensen zich minder eenzaam te laten voelen? (meerdere antwoorden mogelijk) op bezoek gaan thuis uitnodigen bellen introduceren bij een club of vereniging meenemen naar activiteiten anders
absoluut (n=592) 344 161 204 40 131 56
relatief (n=592) 58% 27% 34% 7% 22% 9%
Op welke manier spant u zich wel eens in om andere mensen zich minder eenzaam te laten voelen?
op bezoek gaan
58%
thuis uitnodigen
27%
bellen introduceren bij een club of vereniging
34% 7%
meenemen naar activiteiten anders
22% 9%
2.5 Zorg / mantelzorg Elke dag zorgen in Nederland ruim drie miljoen mensen voor hun chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende partner, ouder, kind, of ander familielid, vriend of buur. Deze zorg kan jarenlang duren, is onbetaald en wordt vaak vanuit een persoonlijke relatie gegeven. Deze zorg heet mantelzorg. De minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) Edith Schippers, gunt de maatschappij dat zij "een samenleving wordt waarin burgers zelf vanuit hun kracht verantwoordelijkheid nemen en waarin zij oog hebben voor elkaar". Vanuit deze visie kijkt ze naar de kansen die er liggen om de zorg te versterken. Ze doet hierbij een groot beroep op mantelzorgers en vrijwilligers die de zorg op een aantal terreinen van professionals kunnen overnemen om zodoende de zorg betaalbaar te houden. Mantelzorg en vrijwilligerszorg vormen samen de informele zorg. 21. In welke mate staat u positief of negatief tegenover de ontwikkeling dat er van iedereen steeds meer verwacht wordt in het verlenen van zorg, vervoer en andere diensten? absoluut 15 zeer positief 158 positief 232 neutraal 153 negatief zeer negatief 34 totaal 592
Flycatcher Internet Research
13
relatief 3% 27% 39% 26% 6% 100%
Wonen, welzijn en zorg Wonen Limburg - augustus 2013
In welke mate staat u positief of negatief tegenover de ontwikkeling dat er van iedereen steeds meer verwacht wordt in het verlenen van zorg, vervoer en andere diensten? 6%
3% zeer positief
27%
26%
positief neutraal negatief 39%
zeer negatief
22. Verwacht u dat mensen in uw directe omgeving of familie in de toekomst vaker een beroep op u zullen gaan doen voor het verlenen van zorg / hand- en spandiensten (bijv. boodschappen doen, vervoer naar ziekenhuis e.d.)? zeker wel waarschijnlijk wel waarschijnlijk niet zeker niet weet ik niet ik geef reeds mantelzorg totaal
absoluut 83 280 115 13 90 11 592
relatief 14% 47% 19% 2% 15% 2% 100%
Verwacht u dat mensen in uw directe omgeving of familie in de toekomst vaker een beroep op u zullen gaan doen voor het verlenen van zorg / hand- en spandiensten? 15%
2%
14% zeker wel
2%
waarschijnlijk wel waarschijnlijk niet
19%
zeker niet 47%
weet ik niet ik geef reeds mantelzorg
23. Was u, voordat u deze vragenlijst ontving, bekend met het begrip mantelzorg? ja nee totaal
absoluut 567 25 592
relatief 96% 4% 100%
Was u voordat u deze vragenlijst ontving bekend met het begrip mantelzorg? 4%
96%
Flycatcher Internet Research
14
ja
Wonen, welzijn en zorg Wonen Limburg - augustus 2013
nee
24. Bent u mantelzorger of heeft u de afgelopen maanden mantelzorg gegeven? Indien nee, bent u bereid om mantelzorg te verlenen? ja, dagelijks ja, wekelijks ja, maandelijks nee, maar ik ben hier wel toe bereid nee, en ik ben hier ook niet toe bereid totaal
absoluut 84 85 43 221 159 592
relatief 14% 14% 7% 37% 27% 100%
Bent u mantelzorger of heeft u de afgelopen maanden mantelzorg gegeven? Indien nee, bent u bereid om mantelzorg te verlenen? 14% 27% ja, dagelijks
14%
ja, wekelijks ja, maandelijks
7%
nee, maar ik ben hier wel toe bereid 37%
nee, en ik ben hier ook niet toe bereid
25. Ontvangt u op dit moment mantelzorg of heeft u hier behoefte aan? ja, ik ontvang mantelzorg en dit is voldoende op dit moment ja, ik ontvang mantelzorg maar ik heb behoefte aan meer mantelzorg nee, ik ontvang geen mantelzorg maar heb hier wel behoefte aan nee, ik ontvang geen mantelzorg en heb hier ook geen behoefte aan totaal
absoluut 27 2 20 543 592
relatief 5% 0% 3% 92% 100%
Ontvangt u op dit moment mantelzorg of heeft u hier behoefte aan?
ja, ik ontvang mantelzorg en dit is voldoende op dit moment
ja, ik ontvang mantelzorg maar ik heb behoefte aan meer mantelzorg
nee, ik ontvang geen mantelzorg maar heb hier wel behoefte aan
nee, ik ontvang geen mantelzorg en heb hier ook geen behoefte aan
Flycatcher Internet Research
15
5%
0%
3%
92%
Wonen, welzijn en zorg Wonen Limburg - augustus 2013
28a. Heeft u wel eens gehoord van de website www.wehelpen.nl of samenzorgen.nl (een soort marktplaats met slimme functies voor het vinden, verbinden, organiseren en delen van hulp)? ja, en ik heb de site wel eens bezocht ja, maar ik heb de site nog nooit bezocht nee totaal
absoluut 13 74 505 592
relatief 2% 13% 85% 100%
Heeft u wel eens gehoord van de website www.wehelpen.nl of samenzorgen.nl 2% 13%
ja, en ik heb de site wel eens bezocht ja, maar ik heb de site nog nooit bezocht nee
85%
28b. Bent u bereid om zich in te schrijven op www.wehelpen.nl? ja, dit heb ik al gedaan ja nee totaal
absoluut 0 106 486 592
relatief 0% 18% 82% 100%
Bent u bereid om zich in te schrijven op www.wehelpen.nl? 0% 18%
ja, dit heb ik al gedaan ja 82%
nee
2.6 Zorgcoöperaties Een zorgcoöperatie is een vereniging van leden die samenwerken met reguliere zorgaanbieders maar ook zelf activiteiten ontplooien en aanbod van zorg en diensten ontwikkelen en uitvoeren. Het gaat dus niet om een samenwerking tussen professionals maar juist bewoners van een wijk of buurt die samen invulling geven aan een bepaalde zorgbehoefte. Ouderen en mensen met een beperking zijn gebaat bij zorgmogelijkheden in de omgeving waar zij wonen en leven. Ten gevolge van de "schaalvergroting" en steeds verder gaande regelgeving staan zorginstellingen verder af van de klant en kan de zorginstelling de wensen van de klant moeilijk honoreren.
Vergrijzing, solidariteit en de eigen verantwoordelijkheid van de burger zijn belangrijke aandachtspunten. Zeker nu de overheid zich meer en meer terugtrekt en publieke taken overlaat aan de samenleving. Deze beweging kan voeding geven aan een houding onder burgers van "ieder voor zich". Maar het biedt ook de mogelijkheid voor burgers zelf verantwoordelijkheden op te pakken en wonen, welzijn en zorg zelf vorm te geven op de wijze waarop men dat wenst.
Flycatcher Internet Research
16
Wonen, welzijn en zorg Wonen Limburg - augustus 2013
29. Had u, voordat u deze vragenlijst ontving, al eens gehoord van coöperatieve samenwerkingsverbanden op het gebied van zorg, zoals een zorgcoöperatie? ja nee totaal
absoluut 180 412 592
relatief 30% 70% 100%
Had u, voordat u deze vragenlijst ontving, al eens gehoord van coöperatieve samenwerkingsverbanden op het gebied van zorg, zoals een zorgcoöperatie? 30%
ja
70%
nee
30. Zou u meer willen weten of informatie willen ontvangen over zorgcoöperaties? ja nee totaal
absoluut 210 382 592
relatief 35% 65% 100%
Zou u meer willen weten of informatie willen ontvangen over zorgcoöperaties?
35%
65% ja nee
31. Denkt u dat een zorgcoöperatie uitkomst kan bieden voor de invulling van zorgbehoeften of zorgvoorzieningen in uw buurt of wijk? ja nee weet ik niet totaal
absoluut 240 31 321 592
relatief 41% 5% 54% 100%
Denkt u dat een zorgcoöperatie uitkomst kan bieden voor de invulling van zorgbehoeften of zorgvoorzieningen in uw buurt of wijk?
41% 54%
ja nee 5%
Flycatcher Internet Research
17
weet ik niet
Wonen, welzijn en zorg Wonen Limburg - augustus 2013
Wonen Limburg stimuleert eigen verantwoordelijkheid van bewoners in buurten en dorpen en ziet in zorgcoöperaties een kans dat mensen langer zelfstandig thuis kunnen blijven wonen en goede en betaalbare zorg kunnen ontvangen in eigen omgeving. 32. Welke rol moet Wonen Limburg volgens u vervullen? (meerdere antwoorden mogelijk) initiatief nemen en coöperatie oprichten samenbrengen van bewoners en zorgleveranciers bijdrage in geld bijdrage in kennis bijdrage in geschikte huisvesting geen rol weet ik niet
absoluut (n=592) 141 299 133 228 416 31 69
relatief (n=592) 24% 51% 22% 39% 70% 5% 12%
Welke rol moet Wonen Limburg volgens u vervullen? initiatief nemen en coöperatie oprichten
24%
samenbrengen van bewoners en zorgleveranciers
51%
bijdrage in geld
22%
bijdrage in kennis
39%
bijdrage in geschikte huisvesting geen rol weet ik niet
70% 5% 12%
Zoals aan het begin van de vragenlijst is toegelicht, is wonen-zorg-welzijn een speerpunt van Wonen Limburg. Dit thema krijgt dus ook veel aandacht van Wonen Limburg. In de toekomst wil Wonen Limburg met inwoners (huurders en woningeigenaren) nadenken over zorg en zorgvoorzieningen. 33. Bent u bereid om mee te denken met Wonen Limburg over onderstaande thema's? (maximaal 2 antwoorden mogelijk) wijzigingen wet- en regelgeving en veranderingen in de zorg langer zelfstandig thuis wonen eenzaamheid zorg / mantelzorg zorgcoöperaties geen van bovenstaande
absoluut (n=592) 81 205 81 71 77 295
relatief (n=592) 14% 35% 14% 12% 13% 50%
Bent u bereid om mee te denken met Wonen Limburg over onderstaande thema's? wijzigingen wet- en regelgeving en veranderingen in de zorg
14%
langer zelfstandig thuis wonen eenzaamheid zorg / mantelzorg zorgcoöperaties
35% 14% 12% 13%
geen van bovenstaande
Flycatcher Internet Research
50%
18
Wonen, welzijn en zorg Wonen Limburg - augustus 2013
3. Samenvatting Op het gebied van de zorg verandert er veel in de wet- en regelgeving. Naast deze veranderingen in de regelgeving vergrijst de bevolking in Limburg sterk. In de komende 30 jaar zal in Limburg het aantal 75plussers meer dan verdubbelen en de levensverwachting zal tussen 2010 en 2020 minimaal stijgen met 4 jaar. Er ontstaat een grote behoefte aan zorg en geschikte woningen. Door de bezuinigingen in de zorg, de economische crisis en de druk op de financiële positie van de corporaties wordt samenwerken steeds belangrijker om goede en betaalbare zorg in geschikte woonruimte te kunnen bieden. Wonen Limburg wil de bewoners van haar werkgebied graag meenemen in de uitdagingen die er liggen en heeft om die reden een onderzoek uitgevoerd onder het Bewonerspanel Limburg over het thema wonenzorg-welzijn. Het onderzoek ging in op onderstaande subthema’s: - wijzigingen wet- en regelgeving en veranderingen in de zorg; - langer zelfstandig thuis wonen; - eenzaamheid; - zorg / mantelzorg; - zorgcoöperaties. In totaal hebben 592 respondenten uit het panel deelgenomen aan het onderzoek. De respons bedraagt hiermee 49%. In dit hoofdstuk wordt een uitgebreide samenvatting gegeven van de resultaten van het onderzoek. 3.1 Algemeen Ongeveer een kwart van alle respondenten heeft een naast familielid of iemand in de directe omgeving die zorg krijgt. Een op de twintig respondenten ontvangt zelf zorg. Een vijfde verleent zelf mantelzorg. Het aantal respondenten dat mantelzorg ontvangt, bedraagt 3%. Een tiende is zelf professioneel werkzaam in de zorg en 16% heeft een naast familielid of iemand in de directe omgeving die professioneel werkzaam is in de zorg. Over het algemeen geldt dat twee vijfde van de respondenten zelf niks met (mantel)zorg te maken heeft en ook geen familielid of iemand in de omgeving heeft die met (mantel)zorg te maken heeft. Uit analyses blijkt dat voornamelijk respondenten van 40 tot 60 jaar mantelzorg verlenen. Vooral respondenten tot 60 jaar werken zelf in de zorg of hebben iemand in hun familie / directe omgeving die professioneel werkzaam is in de zorg. Ook blijkt dat huurders vaker zorg en mantelzorg ontvangen dan respondenten met een koopwoning. 3.2 Wijzigingen wet- en regelgeving en veranderingen in de zorg Het onderwerp zorg of de zorg die mensen op dit moment ontvangen / in de toekomst verwachten nodig te hebben, houdt ongeveer een vijfde van de respondenten voortdurend bezig. Eenzelfde deel is nooit bezig met het onderwerp. De overige drie vijfde denkt wel eens na over zorg. Respondenten tot 40 jaar zijn minder bezig met het onderwerp zorg dan oudere respondenten en ook woningeigenaren denken er minder vaak over na dan huurders. Het kabinet wil dat mensen langer zorg thuis kunnen krijgen. Op die manier blijft de zorg betaalbaar en kunnen mensen langer over hun eigen leven blijven beslissen. Daarom krijgen meer mensen in 2013 een indicatie voor zorg thuis. Mensen met lichte zorgvragen kunnen niet meer terecht in een verzorgingshuis of andere woonvormen. Met de wijzigingen zijn flinke bezuinigingen gemoeid. De gaten die hier ontstaan moeten o.a. door familie, bekenden en buurtgenoten worden ingevuld. Er wordt verwacht dat mensen weer voor elkaar gaan zorgen. Ook worden de eigen bijdragen voor zorg en Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) in veel gevallen verhoogd. Drie vijfde van de respondenten was bekend met deze veranderingen in de zorg. Een derde had er wel iets over gehoord maar weet er het fijne niet van. Een tiende van de respondenten was niet bekend met de veranderingen in de zorg. Jongere respondenten tot 40 jaar zijn minder bekend met de veranderingen dan oudere respondenten. Volgens bijna drie kwart van de respondenten is het de taak van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport om te informeren over de beschreven veranderingen. Drie vijfde ziet de taak weggelegd
Flycatcher Internet Research
19
Wonen, welzijn en zorg Wonen Limburg - augustus 2013
voor de gemeente en drie tiende voor zorginstellingen / thuiszorg. Slechts 4% ziet het informeren over de wijzigingen als taak van een woningcorporatie. Bij ongeveer een derde van de respondenten hebben de beschreven veranderingen invloed op de huidige persoonlijke situatie of de huidige situatie van iemand in de directe omgeving. Bij meer dan een kwart gaat het om de eigen persoonlijke situatie en bij bijna drie kwart om iemand in de directe omgeving. De factoren die het meest van invloed zijn, zijn de hogere eigen financiële bijdrage (22%), minder thuiszorg (18%) en meer mantelzorg verlenen (17%). Bij minder dan een derde van de respondenten hebben de veranderingen in de zorg ook invloed op de (toekomstige) woonwens. Hierbij wil het grootste deel van de respondenten naar een gelijkvloerse woning. Uit analyses blijkt dat de veranderingen in de zorg –naar eigen inschatting- minder invloed hebben op jongere respondenten, woningeigenaren en respondenten met een boven modaal inkomen dan op oudere respondenten, huurders en respondenten met een modaal of beneden modaal inkomen. Ook hebben de veranderingen minder invloed op de woonwensen van jongere respondenten dan van oudere respondenten. 3.3 Langer zelfstandig thuis wonen Het is de uitdrukkelijke wens van ouderen om zo lang mogelijk zelfstandig thuis te blijven wonen. Ook stuurt de overheid aan op het langer zelfstandig thuis wonen. Zorg verlenen aan huis is gewoonweg goedkoper dan in bijvoorbeeld een verpleeghuis. Om dit mogelijk te maken is er werk aan de winkel. Woningen moeten aangepast worden, er moet goede betaalbare zorg aan huis geleverd kunnen worden en ook thema's als bewegen, eenzaamheid/ontmoeten en mantelzorg spelen een belangrijke rol. Een derde van de respondenten geeft aan dat de huidige woning geschikt is om te blijven wonen en zorg te ontvangen als de respondent in de toekomst zorgbehoevend wordt (of nu al is). Dit geldt voornamelijk voor oudere respondenten. Bijna een tiende van alle respondenten geeft aan dat de huidige woning geschikt is maar dat zij toch willen verhuizen in die situatie. De helft geeft aan dat het huis niet geschikt is in dat geval en een vijfde wil wel in de huidige woning blijven wonen ook al is deze niet geschikt. Iets meer dan een tiende van de respondenten heeft behoefte aan advies over de mogelijkheden tot aanpassing van de woning. Hierbij is de meest genoemde aanpassing het aanbrengen van een traplift. Uit analyses blijkt dat respondenten van 40 jaar en ouder, huurders en respondenten met een inkomen beneden modaal meer behoefte hebben aan advies dan jongere respondenten, woningeigenaren en respondenten met een (boven) modaal inkomen. De Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) regelt hulp en ondersteuning voor mensen met een beperking. Hierdoor kunnen zij langer zelfstandig blijven wonen. Het aanpassen van de woning is een onderdeel van de hulp die de Wmo kan bieden. Iets meer dan de helft van de respondenten is op de hoogte van de mogelijkheden vanuit de Wmo. In deze groep zitten meer ouderen dan jongeren. Drie tiende van de respondenten is tevreden over de zorgvoorzieningen in de eigen wijk of buurt. Slechts 5% is hier ontevreden over. Zij geven aan dat er geen zorgvoorzieningen zijn of dat deze moeilijk bereikbaar zijn. Het grootste deel kiest echter voor het antwoord neutraal. Uit open antwoorden blijkt dat zij niet in aanraking komen met zorgvoorzieningen omdat ze geen zorg nodig hebben. Bij het langer zelfstandig thuis laten wonen kunnen verschillende partijen een rol spelen. Zij kunnen ook verschillende activiteiten ondernemen. Een aantal activiteiten is voorgelegd aan de respondenten met de vraag welke partij een rol zou moeten spelen. Zo zouden een woningcorporatie en de gemeente / overheid de grootste rol moeten spelen bij advies voor woningaanpassingen, advies voor verhuismogelijkheden (verhuiscoach) en het voorkomen van vallen door aanpassingen in de woonomgeving. Een woningcorporatie zou in de ogen van de respondenten verder een grote rol moeten spelen bij het aanbieden van slimme technologie in de woning (domotica). Het realiseren van ruimten voor ontmoeting en dagbesteding ligt bij de gemeente / overheid en een welzijnsinstelling. Deze laatste partij zou ook een grote rol moeten spelen bij het stimuleren van ontmoeting, mantelzorg en buurtzorg. Ook het signaleren van zorgvragen en doorleiden naar een professional zou bij een welzijnsinstelling moeten liggen, al speelt een zorginstelling daar een grotere rol. De zorginstelling speelt vanzelfsprekend de grootste rol bij het verlenen van zorg.
Flycatcher Internet Research
20
Wonen, welzijn en zorg Wonen Limburg - augustus 2013
3.4 Eenzaamheid Vrijwel iedereen voelt zich weleens eenzaam of verlaten. Het is een gevoel van leegte, verdriet en soms van angst. Je voelt je niet verbonden met de wereld en met andere mensen om je heen. Het is een persoonlijke beleving. De definitie van eenzaamheid luidt: "Eenzaamheid is het subjectief ervaren van een onplezierig of ontoelaatbaar gemis aan (kwaliteit van) bepaalde sociale relaties". Iemand met weinig contacten hoeft niet per se eenzaam te zijn. Terwijl iemand die veel mensen om zich heen heeft, zich toch eenzaam kan voelen. Je bent pas eenzaam als je het gemis aan relaties of contacten als negatief ervaart. Het is iets wat je alleen zelf kunt voelen. Iets meer dan de helft van de respondenten voelt zich wel eens eenzaam. Bij het grootste deel hiervan komt dit zelden voor (61%), bij 33% soms en bij enkele respondenten vaak. Twee vijfde van de respondenten geeft aan dat zij geen idee hebben of mensen in hun omgeving zich wel eens eenzaam voelen. Een vijfde zegt dat iemand in de familie zich wel eens eenzaam voelt en een tiende geeft aan dat dit volgens hen het geval is bij kennissen, buren of straatgenoten of bij andere inwoners in de wijk. Uit analyses blijkt dat vrouwen, huurders en respondenten met een (beneden) modaal inkomen zich vaker eenzaam voelen dan mannen, woningeigenaren en respondenten met een boven modaal inkomen. Drie tiende van de respondenten heeft geen idee of eenzaamheid een probleem is in de eigen leefomgeving. Voor de respondenten die hier wel een idee over hebben, geldt dat eenzaamheid volgens ongeveer drie tiende een (zeer) groot probleem is. Zeven tiende ziet in eenzaamheid geen of een klein probleem. Desondanks vindt drie kwart van alle respondenten het belangrijk dat eenzaamheid in de leefomgeving aangepakt wordt. Slechts enkele respondenten vinden dit niet zo belangrijk. Ouderen vinden het aanpakken van eenzaamheid belangrijker dan jongeren. Verschillende instanties kunnen een rol spelen bij eenzaamheid waarbij zij verschillende activiteiten kunnen ondernemen. Uit de antwoorden op de vraag welke rol vervuld moet worden door welke instantie blijkt dat welzijnsinstellingen de grootste rol zouden moeten vervullen. Dit geldt zowel bij het signaleren van eenzaamheid, het informeren over het herkennen ervan, het informeren over activiteiten of mogelijkheden om eenzaamheid tegen te gaan als over het stimuleren van ontmoeten. Naast welzijnsinstellingen is volgens respondenten ook een duidelijke rol weggelegd voor zorginstellingen en in iets mindere mate voor de gemeente of overheid. Voor een woningcorporatie is bij elk van de genoemde activiteiten slechts een kleine rol weggelegd in de ogen van respondenten. Bijna drie kwart van de respondenten geeft aan dat zij zich wel eens inspannen om andere mensen zich minder eenzaam te laten voelen. Hierbij gaat het vooral om incidentele gevallen in plaats van structurele situaties en betreft het op bezoek gaan (58%), bellen (34%), mensen thuis uitnodigen (27%) of anderen meenemen naar activiteiten (22%). Drie tiende geeft aan zich nooit in te spannen om anderen zich minder eenzaam te laten voelen. Ouderen en huurders spannen zich meer in om anderen minder eenzaam te laten zijn dan jongeren en woningeigenaren. 3.5 Zorg / mantelzorg Elke dag zorgen in Nederland mensen voor hun chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende partner, ouder, kind, of ander familielid, vriend of buur. Deze zorg kan jarenlang duren, is onbetaald en wordt vaak vanuit een persoonlijke relatie gegeven. Deze zorg heet mantelzorg. De minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) Edith Schippers, gunt de maatschappij dat zij "een samenleving wordt waarin burgers zelf vanuit hun kracht verantwoordelijkheid nemen en waarin zij oog hebben voor elkaar". Vanuit deze visie kijkt ze naar de kansen die er liggen om de zorg te versterken. Ze doet hierbij een groot beroep op mantelzorgers en vrijwilligers die de zorg op een aantal terreinen van professionals kunnen overnemen om zodoende de zorg betaalbaar te houden. Mantelzorg en vrijwilligerszorg vormen samen de informele zorg. Ongeveer drie tiende van de respondenten staat positief tegenover de ontwikkeling dat er van iedereen straks meer verwacht wordt in het verlenen van zorg, vervoer en andere diensten. Een vergelijkbaar deel is hier echter niet over te spreken. Het grootste deel van de respondenten (39%) staat neutraal tegenover de ontwikkeling. Drie vijfde verwacht dat mensen in hun directe omgeving of familie in de toekomst vaker een
Flycatcher Internet Research
21
Wonen, welzijn en zorg Wonen Limburg - augustus 2013
beroep op hen gaan doen voor het verlenen van zorg / hand- en spandiensten, een vijfde verwacht niet dat dit zal gebeuren. Mannen, respondenten van 60 jaar en ouder en woningeigenaren staan positiever tegenover de veranderingen dan vrouwen, respondenten tot 60 jaar en huurders. Bijna alle respondenten waren voordat ze de vragenlijst ontvingen bekend met het begrip mantelzorg en iets meer dan een derde heeft de afgelopen maanden mantelzorg gegeven. Bijna twee vijfde heeft geen mantelzorg gegeven maar is hier wel toe bereid. Een kwart heeft geen mantelzorg gegeven en is hier ook niet toe bereid. Het aantal oudere respondenten dat mantelzorg geeft ligt significant hoger dan het aantal jongere respondenten. Uit open antwoorden op de open vraag of Wonen Limburg een rol heeft in mantelzorg komt naar voren dat respondenten veelal vinden dat er geen rol weggelegd is voor Wonen Limburg op dit gebied. Er wordt gezegd dat Wonen Limburg meer betrokken is bij wonen dan bij zorg. Er wordt echter ook aangegeven dat Wonen Limburg een signalerende of verbindende rol kan spelen als het gaat om mantelzorg. De bekendheid van de websites www.wehelpen.nl / www.samenzorgen.nl is laag; 15% heeft wel eens gehoord van de site en slechts 2% heeft deze wel eens bezocht. Vier vijfde is ook niet bereid zich in te schrijven op www.wehelpen.nl, een vijfde is hier wel toe bereid. 3.6 Zorgcoöperaties Een zorgcoöperatie is een vereniging van leden die samenwerken met reguliere zorgaanbieders maar ook zelf activiteiten ontplooien en aanbod van zorg en diensten ontwikkelen en uitvoeren. Het gaat dus niet om een samenwerking tussen professionals maar juist bewoners van een wijk of buurt die samen invulling geven aan een bepaalde zorgbehoefte. Drie tiende van de respondenten had voordat zij deze vragenlijst ontvingen al eens gehoord van coöperatieve samenwerkingsverbanden op het gebied van zorg, zoals een zorgcoöperatie. Zeven tiende was er nog niet bekend mee. Meer dan een derde van de respondenten zou meer willen weten of meer informatie willen ontvangen over zorgcoöperaties. Deze animo is hoger onder oudere respondenten dan onder jongeren. Twee vijfde denkt dat een zorgcoöperatie uitkomst kan bieden voor de invulling van zorgbehoeften of zorgvoorzieningen in de buurt of wijk. Meer dan de helft heeft hier echter geen idee van. Wonen Limburg stimuleert eigen verantwoordelijkheid van bewoners in buurten en dorpen en ziet in zorgcoöperaties een kans dat mensen langer zelfstandig thuis kunnen blijven wonen en goede en betaalbare zorg kunnen ontvangen in eigen omgeving. Volgens respondenten ligt de grootste rol voor Wonen Limburg weggelegd in een bijdrage aan geschikte huisvesting (70%), het samenbrengen van bewoners en zorgleveranciers (51%) en een bijdrage in kennis (39%). Slechts 5% van de respondenten ziet geen enkele rol weggelegd voor Wonen Limburg.
Flycatcher Internet Research
22
Wonen, welzijn en zorg Wonen Limburg - augustus 2013
Over Flycatcher Onderzoeksbureau Flycatcher is in 2000 ontstaan als spin-off van de Universiteit Maastricht. Het was het eerste bureau in Nederland dat zich volledig toelegde op online onderzoek. Inmiddels is Flycatcher uitgegroeid tot een middelgroot onderzoeksbureau met unieke combinatie van academisch geschoolde onderzoekers en IT-specialisten. Flycatcher is lid van de Marktonderzoekassociatie (MOA) in Nederland en van Esomar, de Europese overkoepelende organisatie van marktonderzoekbureaus. Flycatcher is in het bezit van een kwaliteitskeurmerk voor markt-, opinie- en maatschappelijk onderzoek (ISO 20252) en een kwaliteitskeurmerk voor Access panels (ISO 26362). Dit onderzoek is uitgevoerd conform de richtlijnen van deze keurmerken, onder andere op het gebied van: • vertrouwelijkheid van onderzoek; • competenties en opleiding van de medewerkers; • projectplanning; • (het pretesten van) vragenlijsten; • steekproeftrekking; • dataverzameling en -verwerking; • rapporteren van onderzoeksresultaten; • beveiliging van gegevens. Flycatcher is tevens lid van de Research Keurmerk Groep, in het bezit van het Keurmerk Burgeronderzoeken Waarstaatjegemeente.nl (uitgegeven door KING, Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten), INK Kennispartner en gecertificeerd volgens de milieunorm ISO14001. Meer informatie: www.flycatcher.eu
Postbus 380 6200 AJ Maastricht tel. 043 326 29 92
[email protected] www.flycatcher.eu volg ons op twitter: @FlycatcherLive © Flycatcher Internet Research, 2013 Dit materiaal is auteursrechtelijk beschermd en kopiëren zonder schriftelijke toestemming van de uitgever is dan ook niet toegestaan.