Hoofdstuk 4: Wonen, zorg en welzijn (WZW)
4.1 Inleiding 4.2 Wonen, zorg en welzijn in Gouda 4.3 Wonen, zorg en welzijn in Waddinxveen 4.4 Wonen, zorg en welzijn in Zuidplas 4.5 Maatschappelijk & Overig Vastgoed 4.6 Betrekken van bewoners bij beleid en beheer
4.1 Inleiding Woonpartners ziet het als haar taak om in haar werkgebied te zorgen voor veilige en vitale wijken. Daarnaast willen we in samenwerking met ketenpartners zorgen voor de meer kwetsbaren in de samenleving en willen we kansen bieden, met name aan jongeren. Door bezuinigingen en het scheiden van wonen en zorg komen kwetsbaren in de samenleving steeds verder onder druk te staan. Dit speelt ook onder onze huurders en woningzoekenden. Woonpartners staat hierin niet aan de zijlijn, maar is een actieve speler in het netwerk van wonen, zorg en welzijn in de vier gemeenten waar zij werkzaam is. Daarnaast zal Woonpartners niet schromen om daar waar het nodig is ook initiatief te nemen. Leefbaarheid Woonpartners verdeelt haar leefbaarheidsinspanningen naar de wijken, waar zij werkzaam is. De inzet over die wijken wordt verdeeld naar gelang de problemen in die wijk en de mate waarin de bewoners participeren. Leefbaarheid heeft twee pijlers: fysieke leefbaarheid (het schoon, heel en veilig houden van de leefomgeving ) sociale leefbaarheid (activiteiten om cohesie te verbeteren en kwetsbaren een steuntje in de rug te geven). Woonpartners is op vele plaatsen gemotiveerd bezig met het bevorderen van de leefbaarheid in de omgeving van haar bezit. Een lijst van alle leefbaarheidsinitiatieven waar Woonpartners bij betrokken is, staat op de website. Via deze QR-code komt u bij de juiste pagina. In het bijzonder zijn we trots op de volgende initiatieven: De Dag van de Betrokken Huurder Veel van de huurders van Woonpartners zijn actief in bewonerscommissies en in de huurderskoepels. Daarnaast hebben we zeer loyale huurders die al meer dan 40 jaar huren van Woonpartners. Om deze twee groepen én de vrijwilligers van het Anne Frank Centrum een blijk van waardering te geven is dit jaar De Dag van de Betrokken Huurder georganiseerd. Het was een feestelijke bijeenkomst, met veel actieve workshops, een uitvoering van het mannenkoor Gouda’s Liedertafel en een woord van dank door de adjunct-directeur. Dit evenement is voor herhaling vatbaar; de middag werd door de circa 200 aanwezigen zeer gewaardeerd. De afronding van het groot onderhoud aan de Burgemeester Gaarlandtsingel In dit complex is door Woonpartners een zeer intensief grootonderhoudsproject uitgevoerd. Dit gaf veel overlast voor de bewoners, zij moesten bovendien tijdelijk hun huis verlaten. De bewoners hebben bij de afronding van het project samen 4 tegelmozaïeken gemaakt, die zijn opgehangen aan de gevels van de woonblokken. Ook zijn de achterpaden aangepakt. De woningen voldoen weer aan de eisen van deze tijd, de buurt is opgeknapt en we hebben er weer een actieve bewonerscommissie bij. Taallessen Kort Haarlem Na het filmproject No Show is in Kort Haarlem in samenwerking met de gemeente Gouda en het wijkteam gestart met de organisatie van gemeenschappelijke taallessen. In eerste instantie zouden deze taallessen in ’t Spant plaatsvinden. Hier rekent Woonpartners geen huur voor. Na het sloopbesluit voor ’t Spant moesten de initiatiefnemers uitwijken naar een andere (betaalde) locatie. Woonpartners heeft daarom besloten om dit initiatief met een kleine bijdrage te ondersteunen. Door de taallessen hebben de bewoners in de wijk elkaar beter leren kennen en is tegelijkertijd gewerkt aan verbetering van de taalvaardigheden.
Vernieuwen leefregels Naar aanleiding van het grootonderhoudsproject aan de Burgemeester Gaarlandtsingel zijn in samenwerking met de Bewonerscommissie de leefregels gemoderniseerd en op aansprekende wijze onder de aandacht van de bewoners gebracht. Dit gebeurde in de vorm van grote borden met pictogrammen en tekst. Soortgelijke borden zijn inmiddels ook in een groot aantal andere complexen van Woonpartners aangebracht. Inbraakpreventie Oud Achterwillens Gouda Woonpartners heeft samen met Promen en Politie Hollands Midden de huurders in deze wijk een pakket inbraakbeveiliging aangeboden voor een (zeer) gereduceerde prijs. Totale uitgaven voor leefbaarheid in 2013, ten opzichte van de begroting, zijn als volgt: Begroot in €
Gerealiseerd in €
Sociaal
151.300
145.389
Fysiek
161.900
157.484
89.200
79.000
402.400,-
381.873
Overige uitgaven ‘Fysiek’ bij projecten Totaal
Opmerkelijk hieraan is dat de uitgaven voor sociale leefbaarheid voor 70% plaatsvinden in Gouda. Dit is te verklaren doordat Woonpartners in Gouda te maken heeft met wijken waar de woonomgeving meer onder druk staat dan in ons overig bezit.
4.2
Wonen, zorg en welzijn in Gouda
Hoogtepunten uit de wijkaanpak Gouda Oost In 2013 zijn de bewoners van drie flats, uit de tweede fase van de herstructurering van het Zuidelijk Stempel West, begeleid bij hun verhuizing. Alle 66 huishoudens konden zonder gerechtelijke tussenkomst verhuizen. Naast de begeleiding van de bewoners naar een andere woning, is er tijdens dit traject ook oog geweest voor eventuele sociale problematiek van de huurders. Juist in zo’n intensief traject wanneer mensen moeten verhuizen, komen problemen die anders onopgemerkt blijven aan de oppervlakte. Samen met ketenpartners wordt dan gekeken of er met de bewoners aan een oplossing gewerkt kan worden. In de fase waarin de woningen leegkomen, is door Woonpartners zelf de tijdelijke verhuur geregeld. Woonpartners ziet tijdelijke verhuur als een middel om de leefbaarheid in de woonomgeving van te slopen flats zo lang mogelijk te borgen. Om een zo optimaal mogelijk resultaat te bereiken, is het noodzakelijk dat de eigen organisatie de tijdelijke verhuur op zich neemt. De resultaten zijn positief. Anders dan in de eerste fase was de leefbaarheid tot vlak voor sloopdatum zeer goed.
Nelson Mandela Centrum Een grote wens van omwonenden en gebruikers van het Nelson Mandela Centrum is de realisatie van een wijkeethuis. Hiertoe zijn plannen uitgewerkt en een aantal vrijwilligers heeft zich opgeworpen om de benodigde financiële middelen bij elkaar te zoeken. Inmiddels is er vanuit het wijkbudget voor Gouda Oost en het Oranjefonds geld toegezegd waardoor
de uitbreiding van de keuken in 2014 zo goed als zeker doorgang zal vinden. Woonpartners verzorgt hiervoor het installatiewerk. PortiekPortiers In het project PortiekPortiers worden kinderen tussen 7 en 12 jaar door de huismeesters van de woningcorporaties bewust gemaakt van hun leefomgeving en leren ze hoe ze die schoon, heel en veilig kunnen houden. Dit project is in eerste instantie opgestart door professionals van De Bakkerij. Inmiddels wordt dit volledig begeleid door een huismeester van Woonpartners en een huismeester van Mozaïek Wonen. Oud-Achterwillens In Oud-Achterwillens is een nieuw en zeer actief wijkteam opgestaan dat dankbaar gebruik maakt van het wijkgebouw de Bühne. Woonpartners werkt intensief samen met het wijkteam en gemeente. Zo is er een project rondom burgerschap gestart en hebben de gebruikers het interieur van de Bühne zelf een frisse uitstraling gegeven. Kort Haarlem Op 8 maart 2013 vond de première plaats van de film ‘No Show’. In deze film wordt aandacht besteed aan een aantal bewoners van onze woningen in Kort Haarlem én aan de activeringsprojecten in deze wijk. Deze film heeft voor veel publiciteit gezorgd. De sociale activering heeft na de film volop vervolg gekregen, met onder andere een markt en een kerstactie. Maatschappelijke taken/ketensamenwerking Project aanpak woonfraude De samenwerking met de gemeente Gouda bij de bestrijding van woonfraude verloopt in goede harmonie. e
In 2013 vond een GBA-bewonersanalyse plaats van de 66 herstructureringswoningen 3 fase Gouda Oost. Deze analyse heeft geleid tot 21 huisbezoeken. De geconstateerde onrechtmatigheden zijn opgelost voordat de daadwerkelijke inventarisatiegesprekken in het kader van de uithuizing plaats hebben gevonden. In 2013 zijn 49 meldingen van woonfraude onderzocht, waarbij in 12 gevallen uiteindelijk sprake bleek van een rechtmatige woonsituatie. De resterende 37 onderzoeken hebben geleid tot de volgende resultaten: 2 ontruimingen, 8 verzoeken tot inwoning, 11 waarschuwingen en 12 huuropzeggingen. Daarnaast hebben we voor 4 huishoudens - in overleg met de bewoners - onze ketenpartners ingeschakeld om de sociale problematiek aan te pakken. Woonfraudeonderzoeken vinden niet alleen in Gouda plaats, maar bij melding ook in Waddinxveen (2013: 3 onderzoeken). Bij adressen waar zorgwekkende situaties worden aangetroffen, wordt standaard contact opgenomen met het meldpunt zorg en overlast van de GGD.
Samenwerking met ketenpartners In 2013 is actief bijgedragen aan de volgende projecten en overleggen: Top60 aanpak tegen plegers van high-impact criminaliteit convenant aanpak extreme overlast ‘Jongeren onder dak’, een pilot project om het leven van zwerfjongeren weer op de rit te krijgen en voor huisvesting te zorgen Jeugdagenda (activiteiten in dit kader staan in het hoofdstuk onder wonen, leren en werken genoemd) opzetten van een tweede kansbeleid dat handen en voeten geeft aan het huisvesten van (in potentie) overlastgevende huurders convenant voorkoming huisuitzetting Zorgdakcontracten Signaleringsoverleg ‘Zorg en overlast’ Platform armoedebestrijding maatjesproject Brede School Goudse Weekendschool (als oprichter en actieve deelnemer) Buurtbemiddeling wijkteamoverleg en overleg tussen de voorzitters van de wijkteams convenant aanpak inbraakpreventie met Politie Hollands Midden, Promen, Mozaïek Wonen en de gemeente Gouda
4.3 Wonen, zorg en welzijn in Waddinxveen Hoogtepunten uit de wijkaanpak Huismeesters In de complexen aan de Wingerd, de Havikhoek en de Kerkweg Oost heeft een jaar lang een huismeester toegezien op de fysieke leefbaarheid van de complexen. Om dit voort te kunnen zetten zou 70% van de bewoners bereid moeten zijn om via de servicekosten bij te dragen aan dit doel. Dit percentage is bij geen van de complexen behaald. Het project is daarom beëindigd. Anne Frank wooncomplex Het Anne Frank woongebouw wordt gerevitaliseerd. Dit bouwproject heeft een grote impact op de oudere bewoners. Daarom wordt veel en intensief gecommuniceerd met de bewoners, zowel voorafgaand aan als tijdens het project. Bij elke ingreep wordt gekeken hoe deze met zo min mogelijk overlast uitgevoerd kan worden. Zo worden de galerijen per verdieping opgeknapt, zodat de periode van overlast beperkt blijft. Anne Frank zalencentrum Het zalencentrum vervult nadrukkelijk een rol als centrum voor ouderenwelzijn in Waddinxveen. Samen met Palet Welzijn zorgt Woonpartners voor een groeiend activiteitenaanbod voor de senioren in Waddinxveen. Een mooi voorbeeld hiervan is de maaltijdservice tijdens lunchtijd. Senioren kunnen tegen een vriendelijk tarief een gezonde warme maaltijd gebruiken. De achterliggende gedachte is dat ziet eten doet eten. De maaltijdservice bevordert bovendien de sociale contacten. Na een aarzelende start is het aantal vaste bezoekers snel gegroeid naar vijftien tot twintig per dag. Woonwagenlocaties Woonpartners beheert in de gemeente Waddinxveen twee woonwagenlocaties met in totaal 18 standplaatsen. De Pater Jornaweg met 14 standplaatsen wordt gecontinueerd en voor de locatie aan de Meteorenweg met 4 standplaatsen wordt in nauwe samenspraak met de gemeente gezocht naar een nieuwe locatie in de nieuw te verrijzen woonwijk Triangel. Op de locatie Pater Jornaweg stonden drie wagens te veel. Via natuurlijk verloop wordt het aantal teruggebracht naar de toegestane omvang van 14 standplaatsen, inmiddels zijn er twee standplaatsen vrijgekomen.
Ondertussen wordt op deze locatie in samenspraak met de bewoners en de beheerder gewerkt aan een plan voor verbetering van de indeling en de infrastructuur (nutsaansluitingen, verharding, groen en bergingen). De verharding en het groen zijn in 2013 aangepakt. Maatschappelijke taken/ketensamenwerking Binnen Waddinxveen werkt Woonpartners samen met veel ketenpartners. Woonpartners blijft één van de dragende krachten van de wijkaanpak en het integrale veiligheidsbeleid. In Waddinxveen is deelgenomen aan de volgende projecten en overleggen: signaleringsoverleg Buurtbemiddeling integraal veiligheidsbeleid wijkplatforms overleg met ouderenadviesraad (Zorg) aanpak eenzaamheid
4.4 Wonen, zorg en welzijn in Zuidplas Hoogtepunten uit de dorpsaanpak Schoolstraat In 2013 is actief gestart met de uitverhuizing van de resterende 3 reguliere bewoners van de woningen in de Schoolstraat. Burgemeester Klinkhamerweg Ook op de Burgemeester Klinkhamerweg is nu actief begonnen met de uitverhuizing van de 12 bewoners. Maatschappelijke taken/ketensamenwerking De in Zuidplas werkzame woningcorporaties en de gemeente hebben voor heel Zuidplas een contract met Participe voor buurtbemiddeling. Met de gemeente Zuidplas zijn over het aanbrengen van WMO voorzieningen nieuwe werkafspraken gemaakt.
4.5 Maatschappelijk & Overig Vastgoed Algemeen Het Maatschappelijk & Overig Vastgoed (M&OV) wordt gebruikt en beheerd volgens de richtlijnen uit het Besluit Beheer Sociale Huursector (BBHS), zoals vastgelegd in de paragraaf over leefbaarheid. Er is in 2013 volledig inzicht verkregen in alle objecten. Daarbij zijn alle belangrijke contractuele stukken gedigitaliseerd. Op basis hiervan zijn per object voor 2014 begrotingen voor onderhoudskosten en overige kosten opgesteld. De portefeuille M&OV is in september 2013 ondergebracht bij de afdeling Klantinformatie & Verhuur.
Getallen M&OV (per 31-12-2013) per gemeente totaal aantal m² verhuurd Gouda Waddinxveen Zevenhuizen Totaal
niet verhuurd
% leegstand
16.141
15.055
1.086
6,7%
5.203
4.726
477
9,2%
82
82
0
0,0%
21.426
15.572
2.114
7,3%
Kantoren en bedrijfsruimten voor eigen gebruik zijn niet opgenomen. Aantal m² Gouda is gestegen wegens opname Tesselschadestraat en Livingstonelaan (± 3.600m²) binnen het M&OV. Leegstand Waddinxveen is toegenomen door leegstand in afwachting van renovatie Anne Frank Centrum. (± 430m²) De totale leegstand bestaat voor 64% uit leegstand door situatie huurmarkt, voor 29% uit leegstand vanwege voorgenomen renovatie en voor 7% uit leegstand vanwege voorgenomen sloop.
Soorten huurders In totaal zijn er ongeveer 80 verschillende organisaties en personen die maatschappelijk en overig vastgoed huren. Dit zijn voornamelijk zorg- en welzijnsorganisaties, scholen, peuterspeelzalen, kinderopvangorganisaties en diverse andere stichtingen. Daarnaast wordt bedrijfsmatig onroerend goed tot 150 m² verhuurd aan plaatselijke winkeliers en startende ondernemers. Huurprijsontwikkeling De gemiddelde huurprijs staat onder druk wegens de economische recessie en het feit dat veel vierkante meters in het verhuurgebied leeg staan. Daarom moet Woonpartners concurreren om huurders aan zich te binden, onder meer met een goed opleveringsniveau en een verminderde huurprijs ten opzichte van voorgaande jaren. Hierbij wordt de trend gesignaleerd dat huurders soms opzeggen met de intentie een lagere huurprijs te bedingen. Mutaties Binnen de 122 objecten M&OV vonden 18 mutaties plaats (14,8%). Het betrof 8 verhuringen van leegstaande panden, 5 ‘in de plaats stellingen’ en 5 verlengingen van contracten van zittende huurders. Highlights Maatschappelijk Vastgoed Gouda Nelson Mandela Centrum: Woonpartners verhuurt alleen ruimten voor exclusief gebruik Structureel is 96% verhuurd. De incidentele verhuur van daarvoor in aanmerking komende ruimten wordt uitgevoerd door de welzijnsorganisatie Participe Gouda. Eens per kwartaal vindt een huurderoverleg plaats. In dit overleg worden alle gebouw- en huurder gerelateerde zaken besproken. Middenmolenplein 104: Getracht is de bestemming van dit pand te verruimen, hiervoor is nog geen toestemming verkregen van de gemeente Gouda. Na bijna twee jaar leegstand is in de herfst Victorysports begonnen met activiteiten in een deel van het pand. Victorysports geeft weerbaarheidstrainingen in de breedste zin van het woord. Waddinxveen Anne Frank Zalencentrum: De samenwerking met Palet Welzijn (aanbieder seniorenwerk) is verder geïntensiveerd. Beide partijen maken gezamenlijk gebruik van de keuken en vrijwilligers van Palet Welzijn werken samen met betaalde krachten van Woonpartners achter het buffet.
Bedrijfsruimte Anne Frank Centrum: Op de begane grond zijn diverse extra diensten voor bewoners gerealiseerd zoals fysiotherapie, een kapper en een voetreflexmassagesalon. Bedrijfsruimte streng Jan van Bijnenpad: De verbouwing van het woongebouw is gestart. De acht bedrijfsunits die in het woongebouw gevestigd waren, zijn uit exploitatie genomen. De ruimten zijn bij het woongebouw getrokken, om o.a. een vide, gezamenlijke zithoekjes en short-stay faciliteiten te realiseren. Highlights Overig Vastgoed Woonpartners beheert een klein aantal objecten binnen de categorie overig vastgoed. Bij dit vastgoed gaat het voornamelijk om ruimtes die onder een woongebouw gesitueerd zijn en in gebruik zijn als buurtwinkel e.d.
4.6 Betrekken van bewoners bij beleid en beheer Huurderskoepels Woonpartners heeft twee huurderskoepels: de Huurdersbelangenorganisatie Waddinxveen Zevenhuizen-Moerkapelle (HWZM) en Huurdersvereniging Woonbelang Hollands Midden (HWHM). Op directieniveau is twee keer per jaar overleg. Tijdens deze gezamenlijke overleggen met de huurderskoepels worden beleid, strategie en jaarplannen besproken en de jaarstukken ter verantwoording overlegd. In zeswekelijkse overleggen met de afzonderlijke huurderskoepels worden meer gebiedsgerichte kwesties besproken. Bewonerscommissies Eind 2013 werd samengewerkt met 33 bewonerscommissies. Met deze commissies worden zaken rondom het complexbeheer besproken. Extra aandacht is er voor het daadwerkelijk werken aan leefbare complexen. Klantarena In 2013 is voor de derde maal een klantarena georganiseerd. Met een brede vertegenwoordiging van onze huurders is gesproken over de wijze waarop Woonpartners haar planmatig onderhoud organiseert. De klantarena is een effectief middel om met bewoners in dialoog te gaan over de wijze waarop Woonpartners haar werk doet.
