What’s new in diabetes: update nieuwe behandelingen type 2 maart 2015 Dr Evy Degrande Sint Andriesziekenhuis 17-03-2015
Glucagon R antangonists Degludec 11-β-HSD1 inhib SGLT-2 inhib Weekly Exenatide
Liraglutide Bromocriptine Saxagliptin Sitagliptin Detemir
Pramlintide Exenatide Aspart Glinides Glitazones Lispro Metformin Human Insulin Sulfonylurea Animal Insulin 1922
1950’s
1982-85
1995 1996
2001 2003 2005 2007 2009 2013
ADA-EASD Position Statement: Management of Hyperglycemia in T2DM
•
Behandelingsdoelstellingen -
HbA1c < 7.0% (mean PG 150-160 mg/dl [8.3-8.9 mmol/l])
-
Pre-prandial PG <130 mg/dl (7.2 mmol/l)
-
Post-prandial PG <180 mg/dl (10.0 mmol/l)
-
Individualization is key:
Tighter targets (6.0 - 6.5%) - younger, healthier
+
Looser targets (7.5 - 8.0% ) - older, comorbidities,
hypoglycemia
prone, etc.
-
PG = plasma glucose
Avoidance of hypoglycemia
Diabetes Care, Diabetologia. 19 April 2012 [Epub ahead of prin
ADA/EASD guidelines: glycemische doelstellingen moeten worden geïndividualiseerd Strenger Houding van de patiënt en verwachte inspanningen voor de behandeling Potentiële risico's van hypoglycemie, andere bijwerkingen
Zeer gemotiveerd, aanhanger, uitstekende ‘self-care’ mogelijkheden Zwak
Minder streng Minder gemotiveerd, geen aanhanger, zwakke ‘self-care’ mogelijkheden Hoog
Duur van de ziekte Recente diagnose
Lang geleden
Levensverwachting Lang
Kort
Significante comorbiditeit
Vastgestelde vasculaire complicaties Hulpmiddelen, support systeem
Afwezig
Sterk aanwezig
Afwezig
Sterk aanwezig
Gemakkelijk beschikbaar
Adapted from Inzucchi SE, et al. Diabetes Care. 2012;35:1364–1379
Beperkt
ADA-EASD Position Statement: Management of Hyperglycemia in T2DM
Bijkomende beschouwingen : GEWICHT - Majority of T2DM patients overweight / obese - Intensive lifestyle program - Metformin - GLP-1 receptor agonists - ? Bariatric surgery - Consider LADA in lean patients
Diabetes Care, Diabetologia. 19 April 2012 [Epub ahead of prin
Glucagon R antangonists Degludec 11-β-HSD1 inhib SGLT-2 inhib Weekly Exenatide
Liraglutide Bromocriptine Saxagliptin Sitagliptin
The End of Protocol Driven Therapy
Detemir
Pramlintide Exenatide Aspart
Glinides
Glitazones Lispro Metformin Human Insulin Sulfonylurea Animal Insulin 1922
1950’s
1982-85
1995 1996
2001 2003 2005 2007 2009 2013
keuze antidiabeticum
… ‘patient centered’
Type 2 Diabetes
Meerdere mogelijkheden Evolutief !
8
• 1: SGLT-2 inhibitoren: volledig nieuwe klasse. Nier als therapeutisch orgaan !
• 2: incretines: *oraal (overzicht dppIV + terugbetaling) * glp-1agonisten *combi met insuline?
From victim to partner
The kidney as therapeutic organ for glucose lowering
The kidney as therapeutic organ for glucose lowering
• Therapeutic targets in type 2 diabetes • Role of kidney in glucose homeostasis • SGLT2 inhibition as therapeutic tool in diabetes
Pathogenesis of type 2 diabetes and site of Action of Oral Antidiabetic Agents Decreased incretin effect
Increased lipolysis
Impaired insulin secretion
HYPERGLYCEMIA Increased glucagon secretion
Increased hepatic glucose production Neurotransmitter dysfunction
Decreased glucose uptake
AGI, alpha-glucosidase inhibitor; DPP4i, dipeptidyl peptidase-4 inhibitor; GLP-1 RA, glucagon-like peptide-1 receptor agonist; TZD, thiazolidinedione. DeFronzo RA. Diabetes. 2009;58(4):773–795; Tahrani AA, et al. Lancet. 2011;378:182–197.
Pathogenesis of type 2 diabetes and site of Action of Oral Antidiabetic Agents GLP-1 RA; AGIs GLP-1 RA; TZDs, DPP4i, SU
TZDs
Decreased incretin effect
Increased lipolysis
Impaired insulin secretion
GLP-1 RA; DPP4i
HYPERGLYCEMIA Increased glucagon secretion
Increased hepatic glucose production
Metformin, TZDs, GLP-1 RA
Neurotransmitter dysfunction
Decreased glucose uptake
TZDs, metformin
GLP-1 RA AGI, alpha-glucosidase inhibitor; DPP4i, dipeptidyl peptidase-4 inhibitor; GLP-1 RA, glucagon-like peptide-1 receptor agonist; TZD, thiazolidinedione. DeFronzo RA. Diabetes. 2009;58(4):773–795; Tahrani AA, et al. Lancet. 2011;378:182–197.
Pathogenesis of type 2 diabetes and site of Action of Oral Antidiabetic Agents GLP-1 RA; AGIs GLP-1 RA; TZDs, DPP4i, SU
Decreased incretin effect
TZDs Increased lipolysis
Impaired insulin secretion
GLP-1 RA; DPP4i
HYPERGLYCEMIA Increased glucagon secretion
Increased glucose reabsorption
Increased hepatic glucose production
Metformin, TZDs, GLP-1 RA
Neurotransmitter dysfunction
Decreased glucose uptake
TZDs, metformin
GLP-1 RA AGI, alpha-glucosidase inhibitor; DPP4i, dipeptidyl peptidase-4 inhibitor; GLP-1 RA, glucagon-like peptide-1 receptor agonist; TZD, thiazolidinedione. DeFronzo RA. Diabetes. 2009;58(4):773–795; Tahrani AA, et al. Lancet. 2011;378:182–197.
Role of kidney in glucose homeostasis 1. Glucose production1
2. Glucose utilisation1
Produces glucose via gluconeogenesis, primarily in the renal cortex
Utilizes glucose for its own energy needs, primarily in the renal medulla
-Contributes ~20% of total body glucose released in the fasting state
-Obligate consumer of glucose, like the brain -10% of total glucose uptake in kidney (brain 50%)
-Contributes ~40% of all glucose produced via gluconeogenesis
3. Glucose filtration and reabsorption1,2 Filters plasma glucose through glomerulus Tubular reabsorption of glucose from filtered fluid -Reabsorbs ~180-250 g/day1
15
-Until the treshold for plasma glucose (~180-200 mg/dl) exceeds tubular maximum reabsorption capacity, at which point glucose is excreted1,2 1. Gerich JE et al., Diabet Med 2010; 27: 36-42; 2.Wright EM et al,, J Intern Med 2007; 261: 32-43
Renal Handling of Glucose (180 L/day) (900 mg/L)=162 g/day
90%
10%
No glucose
SGLT2 Mediates Glucose Reabsorption in the Kidney Lumen
K+
Blood
Na+
Glucose Na+
S1 Proximal Tubule
ATPase
SGLT2
GLUT2
Glucose
Major transporter of glucose in the kidney • Low affinity, high capacity for glucose • Nearly exclusively expressed in the kidney • Responsible for ~90% of renal glucose reabsorption in the proximal tubule Hediger MA, et al. Physiol. Rev. 1994;74:993-1026.
The Renal Glucose Threshold (RTG) Concept 150 125
Above RTG Glucosuria Occurs
Below RTG Minimal Glucosuria Occurs
100
Urinary Glucose 75 Excretion (g/d) 50
RTG
25 0 0
50
100
150
200
250
Plasma Glucose (mg/dL)
Usual RTG in healthy subjects reported to be 180-200 mg/dL Nair S, Wilding J. J Clin Endocrinol Metab. 2010;95:34-42. 18AC, Hall JE. Textbook of Medical Physiology. 11th ed. Philadelphia, PA: Elsevier Saunders; 2006 Guyton
RTG is Elevated in Subjects With Type 2 Diabetes Mellitus (T2DM)* Subjects with T2DM*
350
Renal Threshold (mg/dL)
• Calculated using new method based on UGE, PG, and GFR • Mean RTG in subjects studied is about 250 mg/dL, compared with 180-200 mg/dL in healthy subjects
300
250
200
• Elevated RTG consistent with reports of elevated glucose transporter expression (SLGT2 and GLUT2) in subjects with T2DM
Commonly reported normal values of 180-200 mg/dL
150 100
150
200
250
300
350
400
24-Hour Average Plasma Glucose (mg/dL)
450
• These data suggest that an adaptation occurs in which high PG levels lead to an increase in RTG that could contribute to further increases in PG levels
*Subjects with T2DM who were naïve to antihyperglycemic therapy or following washout of antihyperglycemic therapy. UGE, urinary glucose excretion; PG, plasma glucose; GFR, glomerular filtration rate. Polidori D et al. 2010. Abstract 2186-PO. American Diabetes Association. June 25-29, 2010; Orlando, Florida. 19D et al. 2010. Presented at: European Association for the Study of Diabetes. September 20-24, 2010; Stockholm, Sweden. Polidori
RTG is Increased in Subjects With Type 2 Diabetes Mellitus (T2DM) Subjects with T2DM
150 125 100
Urinary Glucose 75 Excretion (g/day) 50
Healthy RTG
T2DM RTG
~180 mg/dL
~240 mg/dL
• Below RTG minimal glucosuria occurs • Above RTG glucosuria occurs
25 0 50
100
150
200
250
300
Plasma Glucose (mg/dL)
Renal glucose reabsorption is increased in diabetes, which could contribute to further increasing plasma glucose levels RTG, renal threshold for glucose excretion. Polidori D et al. 2010. Abstract 2186-PO. American Diabetes Association. June 25-29, 2010; Orlando, Florida. 20D et al. 2010. Presented at: European Association for the Study of Diabetes. September 20-24, 2010; Stockholm, Sweden. Polidori
Increased Glucose Transporter Proteins and Activity in Type 2 Diabetes SGLT2
GLUT2
AMG Uptake
8
P<0.05
2000
6
1500
4
1000 P<0.05
2
500
0
0
NGT
T2DM
NGT
T2DM
AMG=methyl--D-[U14C]-glucopyranoside; CPM=counts per minute. Rahmoune H, et al. Diabetes. 2005;54:3427-3434.
NGT
T2DM
CPM
Normalized Glucose Transporter Levels
P<0.05
Pathogenesis of type 2 diabetes and site of Action of Oral Antidiabetic Agents GLP-1 RA; AGIs GLP-1 RA; TZDs, DPP4i, SU
Decreased incretin effect
TZDs Increased lipolysis
Impaired insulin secretion
GLP-1 RA; DPP4i
HYPERGLYCEMIA Increased glucagon secretion
Increased glucose reabsorption
Increased hepatic glucose production
Metformin, TZDs, GLP-1 RA
SGLT2 inhibitors
Neurotransmitter dysfunction
Decreased glucose uptake
TZDs, metformin
GLP-1 RA AGI, alpha-glucosidase inhibitor; DPP4i, dipeptidyl peptidase-4 inhibitor; GLP-1 RA, glucagon-like peptide-1 receptor agonist; TZD, thiazolidinedione. DeFronzo RA. Diabetes. 2009;58(4):773–795; Tahrani AA, et al. Lancet. 2011;378:182–197.
T2DM Anti-hyperglycemic Therapy: General Recommendations
Diabetes Care, 2015
“We have a pill that promotes glucosuria”
Rationale for SGLT2 Inhibitors • Inhibit glucose reabsorption in the renal proximal tubule • Resultant glucosuria leads to a decline in plasma glucose and reversal of glucotoxicity
• This therapy is simple and nonspecific • Even patients with refractory type 2 diabetes are likely to respond
• Applicable to ALL forms of diabetes
SGLT2 Inhibition Lowers RTG in Healthy Subjects Healthy Subjects
150 125
Urinary 100 Glucose 75 Excretion (g/d) 50
RTG
• Below RTG minimal glucosuria occurs • Above RTG glucosuria occurs
RTG SGLT2i-Treated
25
Untreated
0 0
50
100
150
200
250
Plasma Glucose (mg/dL)
• SGLT2 inhibition (eg, with canagliflozin) lowers RTG • Appreciable UGE occurs only when plasma glucose exceeds RTG SGLT2, sodium glucose co-transporter 2; RTG, renal threshold for glucose excretion; UGE, urinary glucose excretion. Polidori D, et al. 2010. Abstract 2186-PO. American Diabetes Association. June 25-29, 2010; Orlando, Florida. 26D, et al. 2010. Presented at: European Association for the Study of Diabetes. September 20-24, 2010; Stockholm, Sweden. Polidori
RTG is Increased in Subjects With Type 2 Diabetes Mellitus (T2DM) 150 125 100
Urinary Glucose 75 Excretion (g/day) 50
• Below RTG minimal glucosuria occurs • Above RTG glucosuria occurs
T2DM RTG
RTG SGLT2i-Treated
~240 mg/dL
25 0 50
100
150
200
250
300
Plasma Glucose (mg/dL)
Polidori D et al. 2010. Abstract 2186-PO. American Diabetes Association. June 25-29, 2010; Orlando, Florida. Polidori D et al. 2010. Presented at: European Association for the Study of Diabetes. September 20-24, 2010; Stockholm, Sweden.
27
The kidney as therapeutic organ for glucose lowering
• Therapeutic targets in type 2 diabetes • Role of kidney in glucose homeostasis • SGLT2 inhibition as therapeutic tool in diabetes
Phlorizin, isolated from apple, pear, cherry, plum etc. tree bark by French chemists in 1835, is a naturally occurring inhibitor of both SGLT1 and SGLT2
SGLT2 inhibitors in EU
Pooled results of SGLT2 inhibition on HbA1c lowering
Vasilakou et al Ann Intern Med 2013
Placebo-corrected HbA1c lowering of SGLT2 inhibitors
Pooled results for 22 dapagliflozin, 11 empagliflozin and 9 canagliflozin trials Vasilakou et al Ann Intern Med 2013
Dapagliflozin Versus Sulfonylurea as Add-on to Metformin: Change in HbA1c Over 208 Weeks
*Data are adjusted mean change from baseline ±95% CI derived from a longitudinal repeated-measures mixed model.
Del Prato S, et al. ADA 2013; poster 62-LB.
Pooled results of SGLT2 inhibition on hypoglycemia
Vasilakou et al Ann Intern Med 2013
Pooled results of SGLT2 inhibition on body weight
Vasilakou et al Ann Intern Med 2013
Dapagliflozin Versus Sulfonylurea as Add-on to Metformin: Change in Weight Over 208 Weeks
*Data are adjusted mean change from baseline ±95% CI derived from a longitudinal repeated-measures mixed model.
Del Prato S, et al. ADA 2013; poster 62-LB.
Pooled results of SGLT2 inhibition on blood pressure
Vasilakou et al Ann Intern Med 2013
Overall safety Volume depletion
Urinary tract infection
Hypotension
Genital infections
Volume depletion by age subgroup Patients with events consistent with volume depletion (%)
5 4,4 4
Placebo Empagliflozin 10 mg QD Empagliflozin 25 mg QD
3
2,5 2,1
2,1
2,1
2,3
2 1
1.0 1.0 1.0
0,9
0,7 0,4
0 < 50 years
≥ 50 to < 65 years
≥ 65 to < 75 years
≥ 75 years
Placebo
446
1860
979
237
Empa 10 mg QD
522
1908
983
217
Empa 25 mg QD
736
2381
1213
272
Patients, n
Empa, empagliflozin; QD, once daily; T2D, Type 2 Diabetes. *Data were pooled from 3 Phase I trials, 5 dose-finding Phase II trials and 13 Phase IIb/III trials (including extension trials) that investigated empagliflozin 10 mg and empagliflozin 25 mg compared with placebo in patients with T2D. Analyses were descriptive in nature and performed in the treated set (all patients treated with ≥ 1 dose of randomised trial medication). Toto R, et al. J Am Soc Nephrol. 2013;24:711A (SA-PO373).
Volume depletion and diuretics Patients with events consistent with volume depletion (%)
6
6
Placebo Empagliflozin 10 mg QD Empagliflozin 25 mg QD
5
4
3 2,2
2,5
2,7
3
2
3,0
2,9
2 1,2 1,2 1,3
1.0 0.9 0.9
1 0
4,9
5
4
Placebo Empagliflozin 10 mg QD Empagliflozin 25 mg QD
With diuretics
1 0
Without diuretics
Patients, n
With loop diuretics
Without loop diuretics
Patients, n
Placebo
1122
2400
Placebo
341
3181
Empa 10 mg QD
1102
2528
Empa 10 mg QD
267
3363
Empa 25 mg QD
1374
3228
Empa 25 mg QD
366
4236
Empa, empagliflozin; QD, once daily; T2D, Type 2 Diabetes. *Data were pooled from 3 Phase I trials, 5 dose-finding Phase II trials and 13 Phase IIb/III trials (including extension trials) that investigated empagliflozin 10 mg and empagliflozin 25 mg compared with placebo in patients with T2D. Toto R, et al. J Am Soc Nephrol. 2013;24:711A (SA-PO373).
Risk ratio versus placebo for urinary tract infections
Vasilakou et al Ann Intern Med 2013
Risk ratio versus placebo for genital infections
Vasilakou et al Ann Intern Med 2013
SGLT2 Inhibition: Meeting Unmet Needs in Diabetes Care Multiple Corrects a Novel Pathophysiologic Defects in Type 2 Defect Diabetes
Weight Promotes Management Weight Loss
Adverse Effects No Hypoglycemia of Therapy
Improves Type 2 Glycemic Diabetes Control CVD Risk Improvements in (Lipid and Glucose and Weight Support Other Hypertension CVD Interventions Control)
Complements Action of Other Hyperglycemia Antidiabetic Agents
Voorwaarden voor canaglifozine • Ik, ondergetekende arts, verklaar dat de boven vermelde patiënt ten minste 18 jaar oud is en een glomerulaire filtratiesnelheid
• > 60ml/min/1,73m2 heeft en lijdt aan diabetes type 2 die onvoldoende gecontroleerd wordt door
bitherapie: een voorafgaande behandeling van ten minste drie maanden met metformine aan de maximale gebruikelijke dosering, die onvoldoende was om het geglycosyleerde hemoglobine (HbA1c) gehalte beneden het aanbevolen niveau te brengen zoals in de Belgische richtlijnen aanbevolen wordt (< 7 %, Consensusvergadering, 2003) Of een voorafgaande behandeling van ten minste drie maanden met een hypoglycemiërend sulfamide of met repaglinide, aan de gebruikelijke maximale dosering, die onvoldoende was om het geglycosyleerde hemoglobine (HbA1c) gehalte beneden het aanbevolen niveau te brengen zoals in de Belgische richtlijnen aanbevolen wordt (< 7 %, Consensusvergadering, 2003), en dat de patiënt een contra-indicatie of een intolerantie voor metformine vertoont
•
Tripletherapie:
•
een voorafgaande behandeling van ten minste drie maanden met een associatie van metformine samen met een hypoglycemiërend sulfamide of met repaglinide, aan de gebruikelijke maximale dosering, die onvoldoende was om het geglycosyleerde hemoglobine (HbA1c) gehalte beneden het aanbevolen niveau te brengen zoals in de Belgische richtlijnen aanbevolen wordt (< 7 %, Consensusvergadering, 2003).
• • •
• • • •
of een voorafgaande behandeling van ten minste drie maanden met een associatie van pioglitazone samen met metformine, aan de gebruikelijke maximale dosering, die onvoldoende was om het geglycosyleerde hemoglobine (HbA1c) gehalte beneden het aanbevolen niveau te brengen zoals in de Belgische richtlijnen aanbevolen wordt (< 7 %, Consensusvergadering, 2003).
•
Of met insuline
•
een voorafgaande behandeling van ten minste zes maanden met een associatie van een basaal insuline (NPH insuline of glargine) en ten minste één oraal antidiabeticum aan de gebruikelijke maximale dosering, die onvoldoende was om het geglycosyleerde hemoglobine (HbA1c) gehalte beneden het aanbevolen niveau te brengen zoals in de Belgische richtlijnen aanbevolen wordt (< 7 %, Consensusvergadering, 2003).
•
• •
Incretinetherapie: • 1: DPP4: overzicht, nieuwe terugbetalingscriteria. • 2: glp-1agonisten: overzicht, prandiale vs … therapie • 3: combinatiemogelijkheden met insuline
Verschil tussen de responsen van β-cellen na orale of i.v. glucosebelasting: het incretine-effect Insulinerespons na orale glucose Insulinerespons na i.v. glucose
80
Insuline (mU/L)
60
* p ≤ 0,05
Incretineeffect
40 *
20
*
*
*
*
*
*
0 -10 -5
60
Nauck MA et al, J Clin Endocrinol Metab 1986; 63: 492−8
120
180
Tijd (min)
Fysiologie van de GLP-1 secretie en werking op de GLP-1 receptoren ter hoogte van de verschillende organen en weefsels. Cardioprotectie Hartminuutvolume
Hersenen Neuroprotectie Eetlust
Hart
Maag Maaglediging
Maag-darmkanaal GLP-1 afgescheiden door de L-cellen van de dunne darm
GLP-1
Pancreas Biosynthese van insuline Proliferatie van β-cellen Apoptose van β-cellen
Spieren Lever Insulinesecretie Glucagonsecretie Insulinegevoeligheid
Glucoseproductie in de lever
Bewerkt naar : Pratley M & Gilbert RE, Rev Diabet Stud 2008; 5: 73–94
DPP-4-remmers: werkingsmechanisme Maaltijd DPP-4-remmers Β-cellen
Verhoogt en verlengt de effecten van GLP-1 en GIP op de β-cellen Afgifte van Insuline
Pancreas
Bloedglucose
DPP-4 Incretines
Netto-effect :
Verhoogt en verlengt de α-cellen effecten van GLP-1 op de α-cellen : Glucagonsecretie
DPP-4 = Dipeptidyl peptidase-4; GIP = Glucose-dependent insulinotropic polypeptide; GLP-1 = Glucagon-like peptide-1 1. Kulasa K, Edelman S, et al. Core Evidence 2010;5:23–37
Alogliptine werkingsmechanisme DPP-4
GLP-1 GIP (active)
GLP-1 GIP (inactive)
Insulin
Glucagon beta cells alpha cells GLP-1=glucagon-like peptide-1; GIP=glucose-dependent insulinotropic polypeptide; DPP-4=dipeptidyl peptidase-4 1.Vipidia (alogliptin) SPC. Available at: www.ema.europa.eu/ema/index.jsp?curl=pages/medicines/human/medicines/002182/human_med_001696.jsp&mid=WC0b01ac058001d124 [Accessed January 2014]
Alogliptine resulteerde in een significant grotere afname in HbA1c dan placebo in add-on aan metformine
0,1
Placebo ALO 12.5mg ALO 25mg + MET + MET + MET N=104
N=213
**P<0.001
N=210
-0,2
-0.1
-0,3 -0,4 -0,5
7.8 7.6
**
7.4
**
-0.6*
-0.6*
7.0
Gemiddeld initieel 8.0% 7.9% 7.9% HbA1c : *P<0.001 vs placebo + metformine
** **
7.2
-0,6 -0,7
vs placebo + metformine
8.0
0 -0,1
Verandering van HbA1c met de tijd (LOCF)
8.2
HbA1c (%)
Verandering tov baseline (%)
Verandering van HbA1c op week 26 (ITT)
0
4
8
ALO 12.5mg
**
**
**
**
**
**
**
**
20
26
12 16 Studieweek ALO 25mg
Placebo + metformine
Studie van 26 weken, multicentrisch, gerandomiseerd en dubbelblind, die alogliptine met een placebo vergelijkt bij patiënten die onvolkomen gereguleerd worden met enkel metformine. De gemiddelde verandering van HbA1c ten opzichte van de uitgangswaarde was vergelijkbaar, ongeacht leeftijd, BMI of ethniciteit. ITT= intentie tot behandelen; LOCF = laatst gerapporteerde observatie Nauck MA, et al. Int J Clin Pract. 2009;63:46–55
Reimbursement of DPP4- inhibitors Only if officially indicated GALVUS®
JANUVIA®
ONGLYZA®
TRAJENTA®
VIPIDIA®
Bitherapies : - Metformine - Sulfonylurée
X X
X X
X X
X
X X
Tritherapy : - Metformin + SU/glin
X
X
X
X
X
X
X
X
Combination with insulin ( ± metformin)
X
Patients with advanced renal impairment (< 50ml/mn.1,73m2) Monotherapy With metf or SU/glin With metf+SU/glin With insulin
X X X X
X X X X
X X X X
X X X
Reimbursement of combogliptins* Only if officially indicated EUCREAS®
JANUMET®
KOMBOGLYZE®
JENTADUETO®
VIPDOMET®
With metf
x
x
x
x
x
With SU/glinide
x
x
x
x
With metf+SU/glin
x
x
x
x
Insulin
x
x
x
x
x
A combogliptin* is indicated in uncontrolled patients with metformin (maximal tolerated dose) or in patients already treated with the combination of a gliptin and metformin as separate tablets * Whatever the gliptin
gliptines bij matige/ernstige nierinsufficiëntie Aanpassing van de dosis van de gliptines
Chronische nierinsufficiëntie
Licht
Matig
Ernstig
Terminaal
Stage
1-2
3
4
5
ClCr ml/mn
≥50
≥30-50
<30
Dialyse
Sitagliptin
100mg/j
50mg/j
25mg/j
25mg/j
Vildagliptin
2x50 mg/j
1x50 mg/j
1x50 mg/j
1x50 mg/j
Saxagliptin
5mg/j
2,5mg/j
2,5mg/j
Non indiqué
Linagliptin
5mg/j
5mg/j
5mg/j
5mg/j
Alogliptin
25 mg/j
12,5mg/j
6,25mg/j
6,25mg/j
SmPC Januvia® : 09/2014 SmPC Galvus® : 11/2014 SmPC Onglyza® : 10/2014 SmPC Trajenta® : 9/2014 SmPC Vipidia® : 09/2014
BE1407228257-18/07/2014
Insulines
GLP1 analogen
Hoe hoger de HbA1c, hoe meer de nuchtere glycemie een aandeel heeft Nuchtere of postprandiale glycemie aanpakken ? Bijdrage nuchtere/postprandiale glycemie aan HbA1c
Relatieve bijdrage (%)
100
70%
50
Nuchtere glycemie 30% 0
<7.3
7.3 - 8.4
8.5 - 9.2 HbA1c (%)
ADA = American Diabetes Association OAD = Orale Antidiabetica 58 Monnier, L. et al., Diabetes Care 2003; 26: 881-885
9.3 - 10.2
>10.2
Fix Fasting First
HbA1C Insuline- Glucagonsecretie secretie
FPG mg/dL
Gewichtstoename Beperkt voorkomen van hypoglycemie
PPG
Maaglediging
mg/dL
Gewichtsverlies
Beperkt voorkomen van hypoglycemie
BASALE INSULINE
Riddle et al, Diabetes Care 2011; 34: 2508–2514
GLP-1 Receptor Agonist
Injecteerbare Incretines
Verschillen ? Werking ?
Incretinomimetica • Liraglutide; a 16 carbon fatty acid attached to a lysine in the middle of GLP-1 extends life • Exenatide (Exendin-4); a lizard GLP-1 receptor agonist – Exendin-4 shares 53% amino acid identity with GLP-1 – Exendin-4 and GLP-1 have similar binding affinity at the GLP-1 receptor
• Lixisenatide : resistentie tegen proteolyse door het DPP-IV enzyme
door de omwisseling van de N-terminale alanine door een glycine H G G G T P T S A i l l l h h h e s L s y u y r e r r pS e u A V A G G G M G Le L r a l l l l e l yr e Pg l a u u u t n s u hIl G T L L A G G P S S G A P P ee l r e y s l l r e e l l r r S L u p u s p y y o r r y a o o e y r L s L L L Ly y y y ys s s s s
Verschillen tussen de GLP-1 moleculen op basis van hun dimensionale structuur Verschillen met lichaamseigen GLP-1 weergegeven in het oranje
Lichaamseigen humaan GLP-1
Vetzuur op C-16
Liraglutide Lichaamseigen humaan GLP-1 Liraglutide Exenatide Lixisenatide
H H H H
A A G G
E E E E
Exenatide G G G G
T T T T
F F F F
T T T T
S S S S
D D D D
V V L L
S S S S
S S K K
Y L Y L QM QM
E E E E
G G E E
Q Q E E
A A A A
A A V V
K K(γE-C16) R R
Lixisenatide E E L L
F F F F
I I I I
AW AW EW EW
L L L L
V V K K
K R N N
G R -NH2 G RG G G P S S G A P P P S -NH2 G G P S S G A P P S K K K K K K -NH2
Tabel bewerkt overgenomen uit Werner U et al, Regulatory Peptides 2010; 164: 58–64 Meier JJ., Nat. Rev. Endocrinol 2012; 8: 728–42
Verschillen in GLP-1 Receptor Agonisten ?
PRANDIALE
NIET-PRANDIALE
GLP-1 Receptor Agonisten
GLP-1 Receptor Agonisten
Effect op
Effect op
Effect op
Effect op
FPG
PPG
FPG
PPG
?
Marketing ? Lixisenatide 1x per dag
Liraglutide 1x per dag
Exenatide 2x per dag
Exenatide 1x per week
Bewerkt naar : Fineman MS et al, Diabetes, Obesity & Metabolism 2012; 14: 675-88 Vidal J., European Endocrinology, 2013; 9(2): 76–81
Bydureon® • Bydureon® (exenatide) is een eiwit dat voorkomt in het speeksel van het gilamonster • In tegenstelling tot GLP-1 wordt exenatide niet afgebroken door het enzym DPP-4, omwille van een andere aminozuursamenstelling
EXENATIDE ONCE-WEEKLY: MICROSPHERE TECHNOLOGY PROVIDES A CONTINUOUS LEVEL OF EXENATIDE Patented Medisorb® microspheres are a biodegradable polymer (poly[D,L-lactide-co-glycolide]) microspheresthat dissipates into CO2 and water1,2 The microspheres deliver a constant presence of exenatide with a single weekly dose 1 It takes about 2 weeks to achieve concentrations in the therapeutic range 3 Steady-state exenatide concentration is reached at 6–7 weeks3
Subcutaneous injection of microsphere suspension of exenatide1
66
Individual microspheres aggregate and initial release of exenatide1
Microsphere degradation and continued release of exenatide1
Further degradation and metabolism of microsphere polymer provide a sustained level of exenatide1
Medisorb® is a registered trademark of Alkermes, Inc. 1. DeYoung MB, et al. Diabetes Technol Ther 2011;13:1145–54; 2. European Medicines Agency Assessment Report for Exenatide: http://www.ema.europa.eu/docs/en_GB/document_library/EPAR__Public_assessment_report/human/002020/WC500108239.pdf Accessed: 10 June, 2013 3. Kim D, et al. Diabetes Care 2007;30:1487–93.
Bydureon®
Bydureon®
• Polymeer: opgevuld met medicijn • Medicijn wordt oiv diffusie uit het deeltje getransporteerd • Bij een eiwit is de diffusiesnelheid laag
Diffusie van het medicijn uit het polymeer als functie van de tijd
Bydureon®: absorptie • Na wekelijkse toediening van 2 mg BYDUREON overtroffen na 2 weken de gemiddelde exenatideconcentraties de minimaal werkzame concentraties (~ 50 pg/ml), met een geleidelijke toename in de gemiddelde plasma-exenatideconcentratie gedurende 6 tot 7 weken • Daarna bleven exenatideconcentraties van ongeveer 300 pg/ml behouden, hetgeen aangeeft dat steady-state was bereikt • Kleine subcutane knobbeltjes op de injectieplaats werden in klinische onderzoeken frequent waargenomen, in overeenstemming met de bekende eigenschappen van preparaten met poly-(D,L-lactide-co-glycolide)-polymere bolletjes • De meeste individuele knobbeltjes waren asymptomatisch, interfereerden niet met deelname aan de studie en verdwenen in 4 tot 8 weken
DURATION-1 open-label extension: −1.6% reduction in HbA1c after 3 years* Exenatide 2 once weekly QW (n=194); baseline=8.2%
LS mean HbA1C (%)
10
9
8 −1.6% 7
6
5
Baseline
Year 1
Year 2
*Of the 295 subjects (ITT), 194 completed 3 years of treatment. LS, least squares
Macconell L, et al. Diabetes Metab Syndr Obes 2013;6:31–41. Epub 2013 Jan 21.
Year 3
DURATION-1: sustained A1C and weight reduction over 3 years of therapy with exenatide once weekly Exenatide once weekly 2 mg (n = 96)1,2
8.2%
A1C (%)
8
6.4%
7.0%
6 4 2 0
Baseline Week 30
3 Years
Body Weight (kg)
Week 30
10
3 Years
0 -1 -2 -3 -4 -5
-3.1kg -4.2kg
-6
Exenatide QW 3-year completer population (n = 96); Data are Mean ± SE
Macconell L, et al. Diabetes Metab Syndr Obes 2013;6:31–41. Epub 2013 Jan 21.
Praktische aspecten: Het gebruik van Lyxumia®
• LYXUMIA® wordt eenmaal daags toegediend binnen het uur voorafgaand aan een maaltijd. Het geniet de voorkeur om, wanneer de meest geschikte maaltijd is gekozen, de prandiale injectie van Lyxumia elke dag voor dezelfde maaltijd toe te dienen. • Aanvangsdosis: de behandeling wordt ingesteld met een dosis van 10 μg Lyxumia, eenmaal per dag gedurende 14 dagen.
• Onderhoudsdosis: een vaste onderhoudsdosis van 20 μg Lyxumia eenmaal per dag vanaf de 15de dag.
SKP van Lyxumia
Praktische aspecten: Verpakkingsvormen van Lyxumia®
• Lyxumia® is een heldere, kleurloze oplossing voor injectie • Voorgevulde wegwerppennen. Elke pen bevat 3 mL oplossing voor injectie, voldoende voor 14 doses van 0,2 mL
• Lyxumia® 10 µg groene pen voor de eerste 14 dagen van behandeling 1 dosis = 10 µg lixisenatide
Verpakking met 1 groene voorgevulde pen
• Lyxumia® 20 µg paarse pen voor de onderhoudsbehandeling 1 dosis = 20 µg lixisenatide Verpakking met 2 paarse voorgevulde pennen
SKP van Lyxumia
Kracht GLP1 analogen
Combinatie therapie ?
Studies met sitagliptin, vildagliptin, saxagliptin en linagliptin Vergelijkbare daling HbA1c : -0.4 - 0.5 %. Terugbetaling in België
Basale insuline + GLP1 analogen Schema’s Exenatide 2xd + glargine Liraglutide + detemir Lixisenatide + glargine Degludec + Liraglutide Exenatide LAR : geen gegevens
Trial design (A) and trial flow diagram (B). *Two participants who had been randomized to the metformin and liraglutide control group received the wrong trial treatment.
DeVries J H et al. Dia Care 2012;35:1446-1454
Copyright © 2011 American Diabetes Association, Inc.
Combinatie met een basale insuline – GetGoal-Duo1
(≤ 140 mg/dL)
(80-100 mg/dL)
Riddle et al, Diabetes Care 2013; 36: 2497–2503
Combinatie met een basale insuline – GetGoal-Duo1: verandering van het HbA1c over 24 weken 8,8
Insuline glargine +
Insuline glargine + MET (±TZD)
MET (±TZD)
+ lixisenatide OF placebo
Gemiddelde HbA1c ± SD (%)
8,6
insuline glargine + MET + placebo (n = 221) insuline glargine + MET + lixisenatide (n = 215)
8,4 8,2 8,0 7,8 7,6 7,6
7,6
Gemiddeld verschil (least squares methode) [95 % BI] vs. placebo: -0,32 [-0,46, -0,17]; p < 0,0001
7,4
7,3
7,2 7,0
7,0 6,8
Uitgangspunt voor de tijd
6,6 -12
-8
-4
4 8 16 Behandelingsduur (weken)
mITT-Population; LOCF = Last Observation Carried Forward
Riddle et al, Diabetes Care 2013; 36: 2497–2503
24
24 LOCF
Conclusie Meerdere combinaties UNIVERSEEL GUNSTIG EFFECT OP GLYCEMIECONTROLE GLYCEMIEVERLAGEND EFFECT : MATIG
GUNSTIG EFFECT OP GEWICHT (MATIG) VOLGORDE GLP1/INSULINE of INSULINE/GLP1 ?
ALSNOG BEPERKTE INZETBAARHEID - terugbetaling