Wetenschap en praktijk: door co-creatie verbonden Petri Embregts
11 april 2013
Kwaliteit van zorg- en hulpverlening vindt in de meest wezenlijke vorm plaats in een betekenisvolle relatie tussen de cliënt en de hulpverlener. De waarde van praktijkonderzoek krijgt vorm in een betekenisvolle relatie tussen de cliënt , de hulpverlener en de onderzoeker
Verbinding :
hulpverleners, cliënten en cliëntsystemen praktijk, opleiden en onderzoek
Menslievendheid Een betekenisvolle relatie tussen de cliënt en de hulpverlener Menslievendheid: betrokkenheid en bereidheid om kennis en kunde iedere dag opnieuw aan te wenden voor wie dan ook (A. Van Heyst)
Onderscheid aandacht (om zorg te ‘zien’) verantwoordelijkheid (om zich aangesproken te voelen en bewogen te worden) competentie (om in beweging te kunnen komen als professional)
Onderzoek Een betekenisvolle relatie tussen de cliënt, de hulpverlener en de onderzoeker
1. Kennisontwikkeling
2. Kennisdeling 3. Vanuit verschillende perspectieven: praktijk onderzoek
Kennis ontwikkelen en delen: overwegingen vooraf
In de praktijk is vaak onbekend of interventies effectief zijn, soms onderzocht, vaak helemaal niet Nieuwe kennis wordt niet autmatisch in de praktijk gebruikt Effecten kunnen uiteenlopen in verschillende culturele en situationele omstandigheden
Verwachtingen: evidence omzetten in bruikbare informatie kost heel veel tijd
Kennis ontwikkelen en delen: voorbeeld
Verhoogd risico op psychopathologie: Biologische factoren Omgevingsfactoren bv ouderlijk dysfunctioneren, ingrijpende levensgebeurtenissen, invloed van begeleiders
Begeleiders Kunnen gedragsproblemen in stand houden door: Tekort aan kennis over de oorzaak Negatieve emoties Ervaren stress en gebrek aan zelfvertrouwen
Kennis ontwikkelen en delen: voorbeeld Afgrijzen, angst, verdriet
vermijden
Emotionele reacties hangen samen met verklaring voor gedrag: gedrag buiten controle van client (bv medische reden) + hulp gedrag binnen controle van client (bv intimidatie) - hulp
Enorm appel op de begeleider Training en coaching heeft resultaat Meta-analyse: combinatie klassikaal en coaching
Kennis ontwikkelen en delen: overwegingen vooraf
In de praktijk is vaak onbekend of interventies effectief zijn, soms onderzocht, vaak helemaal niet Nieuwe kennis wordt niet autmatisch in de praktijk gebruikt
Effecten kunnen uiteenlopen in verschillende culturele en situationele omstandigheden Verwachtingen: evidence omzetten in bruikbare informatie kost heel veel tijd
Kennisontwikkeling
Probleemanalyse Onderzoeksdesign Dataverzameling
Data-analyse Rapportage
Perspectief: onderzoek
Kennisdeling Onderzoeksagenda
ontwikkelen
bewerken
Ontwikkelen Bewerken Overdragen
onderzoeksagenda
overdragen= leren
Toepassen Evalueren
evalueren
toepassen
Perspectief: praktijk
J.W. Schuurman
Kloof tussen wetenschap en praktijk • Wetenschap vooral kennisontwikkeling, praktijk vooral kennis delen • Ieder een eigen taal, code en cyclus
• Onvoldoende kennis van de praktijksituatie en contextvariabelen • Informatie niet op een gebruikersvriendelijke manier aanbieden • Missen incentives om resultaten te vertalen naar de praktijk
Kloof tussen wetenschap en praktijk Zijn daarvoor niet gemotiveerd: publiceren in “high impact journals” en begeleiden van promotieonderzoek heeft prioriteit (kloof in output) Bewust van soorten kennis?
Kennis meer dan “science based kennis”: 3 soorten kennis van belang 1. Kennis zorgvrager 2. Professionele kennis 3. Onderzoekskennis
Perspectief: praktijk in verbinding met onderzoek Hoe professionele en ervaringskennis te ontsluiten? Hoe toepassing wetenschappelijke kennis stimuleren?
1. Visie 2. Verbinden
Onderzoek en praktijk: Visie Professionele en ervaringskennis te ontsluiten Bij alle onderzoeksfasen betrekken, incl. de start van probleemanalyse Participatie
Erkenning kennis is „halffabrikaat‟ Vertaling van kennis naar de praktijk is noodzakelijk Denk in termen van „co-creatie‟ in plaats van „implementatie‟ Academ.
Meer aandacht voor context nodig „rijkere‟ beschrijvingen van interventies
Werkpl/
Klinische praktijk
Ervaringskennis Uit onderzoek van Clarkson (2009) en Roeleveld, Embregts, Hendriks & vd Bogaard (2010) blijkt dat cliënten zelf in staat zijn om hun behoeftes en wensen te formuleren t.a.v. de begeleiding die zij wensen om te komen tot een betekenisvolle relatie. Wat vindt u belangrijk aan een hulpverlener? Mensen met een verstandelijke beperking: interesse tonen, complimenten geven, grenzen accepteren, aandachtig luisteren, cliënt vertrouwen geven en cliënt accepteren en respecteren “Zij doet het op de manier zoals wij dat willen. Ze accepteert ons zoals wij zijn. Ze laat ons in onze waarde. Ze ziet ons niet als de verstandelijk gehandicapten, of de idioten. Laat ik het maar cru zeggen. Ze ziet ons als mens.”
Ervaringskennis Opleiden tot ervaringsdeskundigen 1.
Eigen ervaringen: inzicht in eigen ervaringen
2.
Ervaringen delen: ervaringskennis
3.
Ervaringsdeskundigheid: ervaringskennis inzetten
Werk: interviews door mensen met een verstandelijke (dataverzameling) co-docent op de UvT
Onderzoek en praktijk: Visie • Onderzoeksagenda: state of the art wetenschap, maatschappelijke ontwikkelingen,/beleid, behoefte vanuit de praktijk (gezamenlijk) • Ontwikkelen van kennis: – Probleemanalyse – Onderzoeksdesign (Effectladder Veerman & van Yperen)) – Dataverzameling (incl. voortgangsinformatie) – Data-analyse – Rapportage (artikel maar ook workshops, discussiebijeenkomsten
• Delen van kennis: bewerken, gebruiken en evalueren
Onderzoek en praktijk: Visie Delen van kennis: bewerken, gebruiken en evalueren • wie is de afnemer van de kennis • hoe ziet zijn of haar werk eruit • bij welke andere kennis kan worden aangesloten
• gebruiken is toepassen en borgen in de dagelijkse processen
Welke steun is nodig tijdens toepassen nieuwe kennis (coaching) In alle onderzoeksfasen gebruik makend van wetenschappelijke kennis, ervaringskennis en professionele kennis
Onderzoek en praktijk: verbinden Samenwerken met de praktijk via meerdere sporen: • Onderzoeksprogrammering • Uitwisselen informatie, opzetten kennisinfrastructuur
• Langdurige samenwerking, volledige gelijkwaardigheid • Win-win situatie • Structurele, persoonlijke contacten op meerdere niveaus
• Science practitioners In alle gevallen een volwaardige interactie nastreven tussen wetenschap, praktijk EN zorgvraag, op basis van gelijkwaardigheid
Onderzoek en praktijk: verbinden
In alle gevallen een volwaardige interactie nastreven tussen wetenschap, praktijk en zorgvraag, op basis van gelijkwaardigheid
Voorbeeld: Academische Werkplaats Een duurzaam samenwerkingsverband met als doel academisering van de sector
Academische Werkplaats Leven met een verstandelijke beperking Koraal Fontys
CZ
Lunetzorg
S&L AW Zuid wester
Leven met een verstandelijke beperking
Dichterbij
UvT (Tranzo)
LFB MEE Zuid-NL
HAN
Academische Werkplaats Leven met een verstandelijke beperking Structuur stuurgroep (bestuurders, LFB, Universiteit) coordinerende werkgroep (managers, directeuren, kennismakelaars) teamoverleg (promovendi, science practitioners)
Onderzoeksprogramma: •
Versterking van eigen kracht van medewerkers in het primaire proces
•
Effectieve interventies voor mensen met een VB
•
Versterken van eigen kracht van mensen met een VB
•
Zorgethiek en menslievende professionalisering
•
Ondersteuning en de impact van maatschappelijke veranderingen
In alle gevallen een volwaardige interactie nastreven tussen wetenschap, praktijk en zorgvraag:
Op basis van gelijkwaardigheid in co-creatie
Co-creatie: Het beste van jezelf delen met de ander Dank voor uw aandacht & Veel inspiratie gewenst!
