Improving Mental Health by Sharing Knowledge
Mental fitness in wetenschap en praktijk Landelijk congres positieve psychologie 11 november 2013 Linda Bolier
Outline 1. Positieve psychologie 2. Wat werkt: de evidentie 3. Mental fitness: 6 principes voor mentale fitheid 4. Toepassingen 5. Oefening en reflectie
Prof. Dr. Jan Walburg, Trimbos-instituut / Universiteit Twente
Prof. Dr. Ernst Bohlmeijer, Universiteit Twente
In goed gezelschap
Prof. Dr. Heleen Riper, VU University, Leuphana University
Prof. Dr. Gerben Westerhof, Universiteit Twente
15-11-13
Positieve psychologie • Doel: versterken mentale vermogens • Wetenschappelijk bestudering van optimaal functioneren • Focus op veerkracht, weerbaarheid, psychosociale competenties, krachten en talenten
15-11-13
Positive psychology ´Psychology should: • Be as concerned with strength as with weakness • Be as interested in building the best things in life as in repairing the worst • Be as concerned with making the lives of people fulfilling as with healing pathology • Develop interventions to increase well being, not just to decrease misery´
Martin Seligman, 2010
6
Positive mental health 1. Emotioneel of subjectief welbevinden (geluk, positief affect, levenstevredenheid) (Diener, 1984) 2. Psychologisch welbevinden (optimaal functioneren, betekenisgeving, mastery, zelfacceptatie, sociale relaties) (Ryff, 1989) 3. Sociaal welbevinden (connectie met en bijdrage aan de maatschappij) (Keyes, 1998)
Verruiming mogelijkheden voor interventie
Keyes, 2007
Verhoogde acceptatie van interventies •
The mental health gap: geldt ook voor mensen met subklinische symptomen (Cuijpers & Smit, 2008)
•
Meer identificatie bij subklinische depressie, of symptomen van angst of stress met een positief psychologische benadering (Parks et al., 2012)
Voor wie? 1. Voor iedereen die wil werken aan welbevinden en mentale weerbaarheid (health promotion, preventie) 2. Als aanvulling op behandeling bij (lichte) psychische problemen (relapse preventie, herstel) 3. Aanvulling op behandeling bij psychiatrische en chronische ziekte (kwaliteit van leven)
Improving Mental Health by Sharing Knowledge
Wat werkt: de evidentie
Meta-analyse positief psychologische interventies
Bolier et al., 2013
Voorbeelden van oefeningen - Dankbaarheid oefenen
(Emmons &
McCullough, 2003; Froh et al., 2008)
- Aardige dingen doen
(Lyubomirsky et al., 2005;
Otake et al., 2006)
- Drie positieve dingen (Seligman et al., 2005) - Bewust gebruiken van je krachten (Seligman et al., 2005)
- Zelfcompassie (Mongrain, 2011, Shapira, 2010) - Visualiseren van je beste ik (Lyubomirsky, 2011)
Significante effecten PPIs op welbevinden en depressie Subjective well-being Study name
Statistics for each study Std diff Upper in means limit
Boehm 2011 0,13 Buchanan 2010 0,62 Burton 2004 1,30 Emmons 2006 study 1 0,23 Emmons 2006 study 3 0,53 Friesw ijk 2005 0,26 Goldstein 2007 0,06 Grant 2009 0,58 Grant 2012 0,39 Green 2006 0,93 Hurley 2012 0,14 King 2001 -0,09 Kremers 2006 0,44 Layous 2012 0,37 Lichter 1980 study 2 0,38 Lyubomirsky 2006 study 2 0,02 Lyubomirsky 2011 0,25 Martinez 2010 0,16 Mitchell 2009 0,05 Page 2012 0,69 Peters 2010 1,13 Quoidbach 2009 0,61 Seligman 2006 study 1 -0,02 Seligman 2006 study 2 0,47 Sheldon 2002 0,00 Sheldon 2006 0,25 Spence 2007 0,20 Wing 2006 0,16 0,34
0,41 1,16 1,75 0,57 1,02 0,57 0,52 1,20 0,65 1,52 0,42 0,58 0,81 0,76 0,95 0,53 0,49 0,42 0,44 1,54 1,60 1,19 0,67 1,36 0,45 0,76 0,84 0,53 0,45
Lower limit -0,15 0,08 0,84 -0,12 0,03 -0,04 -0,40 -0,05 0,13 0,34 -0,14 -0,75 0,07 -0,02 -0,19 -0,48 0,01 -0,11 -0,34 -0,16 0,66 0,03 -0,70 -0,43 -0,45 -0,26 -0,45 -0,21 0,22
Std diff in means and 95% CI
Z-Value p-Value 0,91 2,27 5,59 1,29 2,08 1,68 0,26 1,80 2,89 3,08 0,99 -0,26 2,31 1,84 1,30 0,08 2,07 1,16 0,27 1,59 4,73 2,07 -0,05 1,02 0,00 0,96 0,59 0,85 5,82
0,36 0,02 0,00 0,20 0,04 0,09 0,80 0,07 0,00 0,00 0,32 0,80 0,02 0,07 0,19 0,94 0,04 0,24 0,79 0,11 0,00 0,04 0,96 0,31 1,00 0,34 0,56 0,39 0,00 -1,00
-0,50
0,00
0,50
Favours Control group Favours PPI
Meta Analysis
1,00
Subgroepanalyse • Voor welbevinden geen significante moderatoren • Voor depressie: duur, type interventie, psychosociale klachten en kwaliteit van de studie zijn moderatoren
15
Kwaliteit van de studie vs. effect size
2,00 1,78
Std diff in means
1,56 1,34 1,12 0,90 0,68 0,46 0,24 0,02 -0,20 -0,50
0,10
0,70
1,30
1,90
2,50
3,10
3,70
4,30
4,90
5,50
Kwaliteit van de studie
16
eHealth • Toegankelijkheid • Vergroot zelf-management/ empowerment • Schaalbaar / populatiebenadering • (Kosten-)effectief
Synergie Positieve psychologie & eHealth eHealth
Positive technology Positieve psychologie
'Positive technology'; 'the use of technology for improving the quality of personal experience by fostering positive emotions, self-empowerment, and social connectedness' (Riva, 2012; Botella, 2012)
Review positieve psychologie online • Veld in de kinderschoenen • Review: 10 studies, in 7/10 significante verhoging welbevinden, 6/8 significante symptoomreductie depressie • Lage adherence & hoge drop-out
Bolier, 2013
Effectonderzoek conclusies • PPIs kunnen effectief welbevinden vergroten en depressie verminderen. • Kwaliteit onderzoeksdesigns laag: meer en beter opgezet onderzoek is nodig. • Potentiele synergie tussen positieve psychologie en internet moet zich nog beter bewijzen. • Wat werkt het beste voor wie? > Personactivity fit
20
Improving Mental Health by Sharing Knowledge
Mental fitness: 6 principes
Wat werkt? Wees: • Positief • Dankbaar • Mindful • Verbonden • Vriendelijk • Actief en gezond • Doelbewust (Effectiviteitsstudies: onder andere Seligman et al. 2005; Seligman et al. 2006.; Burton & King, 2004; Nyclacek & Kuijpers, 2008; Fava et al., 1998; Sin & Luybomirsky, 2009; Bolier et al., 2013)
15-11-13
Twee voorbeeld oefeningen Drie positieve dingen Kijk deze week iedere avond terug op de afgelopen dag. Trek hier ongeveer tien minuten voor uit. Zoek daarbij in je herinnering naar drie goede of positieve dingen die gebeurd zijn. Omschrijf in een paar woorden de positieve gebeurtenis. Geef daarbij een antwoord op de vraag: Wat heb ik gedaan waardoor deze positieve gebeurtenis mij is overkomen? (Oefening van Seligman, 2005)
Gebruik je krachten op een nieuwe manier Iedereen heeft sterke punten en minder sterke punten. Focus je nu eens op je krachten, je sterke punten (of doe een test om daarachter te komen). De komende week ga je deze sterke punten op een nieuwe manier inzetten, zoals je dat nog nooit hebt gedaan. Bijvoorbeeld ,is je sterke punt, 'waardering voor schoonheid', bedenk dan eens wat je hier mee op je werk zou kunnen doen (hang een mooi schilderij op bijvoorbeeld).
Duidelijke boodschappen voor onze fysieke gezondheid
Een duidelijke boodschap voor onze mentale conditie?
Neem je dagelijkse dosis mental fitness
Trimbos-instituut 2010
25
Zes principes voor mentale fitheid en veerkracht
Improving Mental Health by Sharing Knowledge
Toepassing
Portal Mentaal Vitaal
Ongeveer 18.000 unieke bezoekers per maand (december 2012) Over heel 2012: 150.000 unieke bezoekers 28
Zelfhulpboek Mental fitness Met Mental fitness ga je zelf aan de slag met oefeningen en tips aan de hand van de volgende principes: -
Richting geven aan je leven Optimistisch denken Je veerkracht versterken Grip op je leven Bewust leven en genieten Investeren in positieve relaties Gezond leven Omgaan met problemen
Het boek sluit aan bij www.psyfit.nl, www.mentaalvitaal.nl en de NTR tv-cursus Mental fitness.
Psyfit – mental fitness online
30
Wat heeft Psyfit te bieden? • 6 modules mental fitness gebaseerd op positieve psychologie • Een module van 4 weken met zelftest voor en na, theorie en oefening • Filmpjes van experts • E-mail reminding • Moodmeter • Forum voor uitwisseling en steun • Tip van de dag • Helpdesk 31
Blended model Face to face intakegesprek met bedrijfsarts
Online module 1 t/m 3
Face to face voortgangsgesprek met bedrijfsarts
Online module 4 t/m 6
Face to face evaluatiegesprek met bedrijfsarts
Welbevinden
Bolier et al., 2013
33
Depressie
34
Groepscursus Psyfit – Grip op je eigen leven • In samenwerking met en aangeboden door De gezonde regio • Uitvoering door Yulius • Werving en verwijzing via regionale media, huisartsen, ziekenhuis • Pilot in de Drechtsteden (resultaten maart 2014)
Groepscursus Psyfit – Grip op je eigen leven Opzet: 1e bijeenkomst Mentale fitness en veerkracht 2e bijeenkomst Aan de slag met een persoonlijke missie en doelen 3e bijeenkomst Manage jezelf 4e bijeenkomst Zet een positieve bril op (optimistisch denken) 5e bijeenkomst Positieve relaties 6e bijeenkomst Houd grip -> Gezonde leefstijl en mindfulness als dwarsverband
Robbin App • Ondersteuning veerkracht voor borstkankerpatenten • Verbinden, ondersteunen, signaleren en oefenen
Fischer, 2013
Improving Mental Health by Sharing Knowledge
Oefening en reflectie
Sterke kanten 24 kwaliteiten (VIA Strenghts) (Peterson & Seligman, 2004) 24 kwaliteiten
Creatief
Beheerst
Rechtvaardig
Enthousiast
Leergierig
Hoopvol
Bescheiden
Sociaal vaardig
Doortastend
Belangstellend/nieuwsgierig
Waardering voor schoonheid
Leider
Liefdevol en in staat liefde te ontvangen
Wijs
Humoristisch
Bedachtzaam
Teamspeler
Integer
Nadenkend
Dankbaar
Vergevingsgezind
Vriendelijk
Moedig
Godsdienstig/spiritueel
Waar ben ik goed in?
In welke situatie heb ik me bijzonder veerkrachtig gevoeld? Welke kwaliteiten sprak ik op dat moment aan?
Wat zeggen anderen over mijn kwaliteiten?
Wat deed ik als kind heel graag?
Oefening • Zet jij je sterke kanten vaak genoeg in? Op het werk, thuis, met vrienden, in moeilijke situaties? • Bedenk hoe je één van je sterke kanten kan inzetten op een nieuwe manier.
Reflectie Wat voor toepassingsmogelijkheden ziet u voor mental fitness?
Reflectie In hoeverre geeft u nu Wat voor aan positief aandacht toepassingsmogelijkheden functioneren bij clienten? ziet u voor mental fitness? Welke situaties kan ik hiervoor benutten?
Dank voor jullie aandacht!
Vragen?
[email protected]
44
