Vormgegeven en geproduceerd door williams and phoa Drukwerk: Hollandia Printing
Wessanen Jaarverslag 2004
Koninklijke Wessanen nv Prof. E.M. Meijerslaan 2 Postbus 410 1180 AK Amstelveen Telefoon +31 (0)20 547 95 47 Fax +31 (0)20 547 95 01 E-mail
[email protected] www.wessanen.com
Wessanen Jaarverslag 2004
Wessanen in het kort
Ons bedrijfsprofiel Koninklijke Wessanen nv is een in Nederland gevestigd multinationaal voedingsmiddelenconcern dat opereert op de Europese en Noord-Amerikaanse markt. Met de focus op authentieke voeding van hoge kwaliteit hebben wij een productaanbod dat varieert van zuiver natuurlijke en gezonde voedingsproducten tot Premium Taste-producten. Wij streven ernaar de waarde voor onze aandeelhouders voortdurend te vergroten door maximaal gebruik te maken van onze onderscheidende kwaliteiten op het gebied van category en channel management, sterke merken, distributieservices met toegevoegde waarde en transatlantische marktontwikkeling. Onze missie Wessanen wordt het toonaangevende transatlantische bedrijf voor authentieke merkproducten op het gebied van Health- en Premium Taste-voeding.
Onze bronnen van waardecreatie • We bouwen de waarde van onze merken verder uit • We breiden onze marktpresentie in het retail-, speciaalzaken- en ‘out-of-home’-kanaal in Europa en Noord-Amerika uit en zorgen voor een juiste balans • We optimaliseren de schaalgrootte van onze leveringsketen en sturen de keten aan om de productauthenticiteit te waarborgen • We stimuleren de groei van de Health- en Premium Taste-voedingscategorieën in de retailsector • We professionaliseren het speciaalzakenkanaal Onze onderscheidende kwaliteiten • Uitmuntend in category en channel management • Sterke, gerichte merken en uitstekende kwaliteiten voor het opbouwen van merken • Unieke transatlantische presentie • Distributieservices die tot de beste in hun soort behoren Bedrijfsdoelstellingen voor 2005 • Verdere verbetering van EBITAE tot een bedrag in de bandbreedte van EUR 70 tot 85 miljoen • Onverminderde focus op het genereren van cash door verdere reductie van het werkkapitaal • Groei van onze merk- en distributieactiviteiten • Afronding van de herstructureringsprogramma’s Operatie Phoenix en ‘Build on the Roots’ • Verdere afstemming van huismerkactiviteiten op merkactiviteiten
Deze publicatie omvat het verslag van de Concerndirectie, de jaarrekening en overige gegevens van Koninklijke Wessanen over het boekjaar 2004, opgesteld in overeenstemming met wettelijke bepalingen in Nederland. De Nederlandse versie is alleen bedoeld voor informatieve doeleinden. In geval van verschil van interpretatie is de originele Engelse versie leidend.
Inhoud 1 Kerncijfers 2 3 6 8 9 10 12 13 14 15 16 17 19 20
Verslag van de Concerndirectie Operationeel en financieel overzicht 2004 Noord-Amerikaanse activiteiten North America Branded North America Distribution Europese activiteiten Europe Branded Europe Distribution Europe Private Label Financiering Risicobeheersing Medewerkers Duurzaamheid Corporate Governance
22 Verslag van de Raad van Commissarissen 24 Verslag van de Stichting Administratiekantoor 25 Jaarrekening 49 Overige gegevens 50 Accountantsverklaring 51 Dividenduitkering 2004 Gebeurtenissen na balansdatum 52 Informatie voor aandeelhouders 53 Financieel overzicht 1995–2004 55 Adressen 56 Verklarende woordenlijst
Kerncijfers
in miljoenen euro, tenzij anders vermeld 2004
2003
Omzet en winstgevendheid Netto-omzet EBITAE als % van de netto-omzet Bijzondere posten (vóór belastingen) Afschrijving goodwill Bedrijfsresultaat als % van de netto-omzet Waardeverandering langlopende vordering EBIT als % van de netto-omzet Nettowinst als % van de netto-omzet Nettowinst vóór afschrijving goodwill en bijzondere posten als % van de netto-omzet
2.119,5 60,2 2,8% -49,5 -11,2 -0,5 -0,0% – -0,5 -0,0% 1,8 0,1% 36,1 1,7%
2.431,8 9,9 0,4% -68,9 -11,3 -70,3 -2,9% 4,4 -65,9 -2,7% -33,2 -1,4% 9,7 0,4%
Financiering en investering Eigen vermogen als % van de totale omzet EBITDAE/interest ratio Nettoschuld Kasstroom uit operationele activiteiten Investeringen in materiële vaste activa Netto kasuit-/instroom uit acquisities en desinvesteringen
50,1% 7,7 95,9 82,2 28,1 0,0
45,5% 4,6 176,3 12,2 22,9 -16,3
Medewerkers Aantal medewerkers per 31 december Waarvan buiten Nederland
8.445 7.689
9.707 8.897
6,89 0,52 0,03 0,03 0,58 12,49 8,80 9,45 72.588.501 69.321.279 2.533.745
7,431 0,14 -0,47 -0,46 0,58 10,05 4,30 9,39 72.588.501 69.946.431 5.966.495
Financiële informatie per aandeel (in euro) Eigen vermogen Nettowinst vóór afschrijving goodwill en bijzondere posten Nettowinst Verwaterde winst Dividend Hoogste koers Laagste koers Aandelenkoers per 31 december Aantal uitstaande aandelen per 31 december Gemiddeld aantal uitstaande aandelen (exclusief eigen aandelen) Eigen aandelen
Netto-omzet per geografische locatie 2004 1 Noord-Amerika 59% 2 Europa 41%
1
2
Netto-omzet per groep 2004 1 North America Branded 6% 2 North America Distribution 53% 3 Europe Branded 23% 4 Europe Distribution 6% 5 Europe Private Label 12%
5 1 4
3 2
1 Herrekend op basis van uitstaande aandelen per ultimo jaar, exclusief ingekochte eigen aandelen Zie pagina 56 voor een toelichting bij de gebruikte terminologie.
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Kerncijfers
1
Verslag van de Concerndirectie
Herstructurering en reorganisatie van een bedrijf vergen strategisch inzicht voor het vaststellen van doelstellingen, moed voor het nemen van moeilijke beslissingen en volharding in het blijven volgen van de uitgestippelde weg ondanks tegenslagen. Dit is de realiteit van een organisatie die een omslag maakt.
Ad Veenhof President en CEO
Doede Vierstra1 Chief Financial Officer
Alec Covington Noord-Amerikaanse activiteiten
Niels Onkenhout Europese activiteiten
2004: Het jaar van beloften nakomen Terwijl 2003 het jaar was waarin wij plannen opstelden, kostenbesparende initiatieven in gang zetten en de strategie voor de toekomst uitzetten, was 2004 het jaar waarin wij onze beloften moesten inlossen. We wisten dat dit niet gemakkelijk zou gaan: Wessanen moest totaal worden omgebouwd en alle onderdelen van de organisatie zouden worden geraakt door de ingrijpende strategische, operationele en financiële maatregelen. Zonder de dagelijkse gang van zaken uit het oog te verliezen moest het management zijn aandacht verdelen over enerzijds kostenbesparingen en anderzijds groei-initiatieven. We beseften allemaal dat we onze beloften moesten waarmaken en dat er snel moest worden gehandeld.
1 Doede Vierstra heeft per 1 januari 2005 Koos Kramer opgevolgd als Chief Financial Officer. Tijdens de aandeelhoudersvergadering van 27 april 2005 zal worden voorgesteld om de heer Vierstra te benoemen als lid van de Concerndirectie
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
En dat hebben we gedaan. In een tijdsbestek van slechts twaalf maanden hebben we grote vooruitgang geboekt op de vier belangrijkste terreinen: strategie, financieel, operationeel en management. We hebben onze financiële resultaten sterk verbeterd, onze schuld verminderd en onze balans en kasstroompositie
Verslag van de Concerndirectie
verder versterkt. We hebben onze organisatorische en operationele structuren in Noord-Amerika en Europa op één lijn gebracht ter ondersteuning van onze strategische focus op branding en distributie van authentieke Health- en Premium Tastevoedingsproducten in de Noord-Amerikaanse en Europese markt. En we verbeterden onze controle over de operationele activiteiten door nieuw management aan te stellen, systemen voor stringente monitoring te installeren en onze processen en procedures opnieuw te definiëren en te verbeteren. Wat wij in 2004 hebben bereikt, vormt de basis voor de kansen die zich in 2005 aandienen. Onze eerste prioriteit is de introductie van de nieuwe merken marketingconcepten die wij hebben ontwikkeld voor diverse van onze belangrijkste merken in de Europese markt. Deze concepten zijn nodig voor groei van onze activiteiten, aangezien wij verwachten dat de Europese markt zelf in 2005 onder druk zal blijven staan. In Noord-Amerika hebben we de komende zes tot acht maanden nog nodig om de geplande verbeteringen bij onze distributieactiviteiten af te ronden, naast implementatie van nieuwe merken marketingconcepten voor onze divisie Branded. Verder zullen we komend jaar kleinere acquisities overwegen ter versterking van onze portfolio. Het doet ons genoegen dat de resultaten tot dusverre onderstrepen dat we op de juiste koers zitten. Niettemin realiseren wij ons dat 2005 opnieuw een cruciaal jaar wordt in de transformatie van Wessanen tot een succesvol bedrijf. Het afgelopen jaar hebben wij het pad geëffend door te snijden in de kosten en de juiste mensen en structuren in te zetten, waardoor een sterke basis voor toekomstige groei is gecreëerd. De toewijding, inzet en het teamwork van onze medewerkers wereldwijd zijn essentieel geweest voor de successen die wij in 2004 hebben behaald. Wij spreken hierbij onze grote waardering uit voor de extra inspanningen die zij hebben geleverd om onze ambitieuze doelen voor 2004 te verwezenlijken, en zien uit naar weer een succesvol jaar met hen in 2005.
2
Verslag van de Concerndirectie Operationeel en financieel overzicht 2004
Kortetermijndoelen voor 20041 • Herstel winstgevendheid • Tijdige implementatie van Operatie Phoenixinitiatieven • Totale personeelsreductie van 1.300 tot 1.400 arbeidsplaatsen (waarvan in 2004: 900 tot 1.000) • Implementatie van ‘Build on the Roots’programma bij Tree of Life North America (TOL NA)
1 Zoals opgenomen in het Jaarverslag 2003
De agenda van het management werd in 2004 gedomineerd door herstel van onze financiële resultaten, implementatie van de kostenbesparingen in het kader van Operatie Phoenix, introductie van nieuwe organisatiestructuren, het aanstellen van nieuw management in Noord-Amerika en Europa, en uitwerking van initiatieven voor toekomstige groei. Operatie Phoenix: verbetering van het resultaat Uitvoering van de diverse initiatieven vroeg veel van onze aandacht in 2004, vooral in de eerste helft van het jaar. Noord-Amerika: een succesvol bedrijf opnieuw opbouwen In Noord-Amerika lag de nadruk op verbetering van klantenserviceniveaus, productportfolio’s en voorraden, implementatie van de juiste processen en aanstelling van het geschikte management om het bedrijf een niveau hoger te tillen. Het ‘Build on the Roots’-programma, dat in november 2003 van start ging, heeft inmiddels geleid tot een vermindering van het aantal artikelen met 30%, een verbetering van de serviceniveaus en een sterke verbetering van de financiële resultaten. In de tweede helft van 2004 zagen de Noord-Amerikaanse activiteiten zich echter geconfronteerd met afnemende low-carbverkopen en incidentele gebeurtenissen, zoals orkanen, waarop wij in januari 2005 een verdere intensivering van ons Noord-Amerikaanse reorganisatieprogramma aankondigden.
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Europa: kostenstructuur stroomlijnen In Europa hield Operatie Phoenix onder meer het volgende in: sluiting van fabrieken in België en het VK, consolidatie van activiteiten in Nederland, België en Frankrijk, sluiting van vestigingen in Frankrijk en Spanje, reductie van het aantal managementlagen en uitbesteding van magazijnactiviteiten. Tevens werden de magazijn- en distributieactiviteiten, gericht op natuurvoedingswinkels in Nederland en België, gecombineerd. Al deze projecten zijn tot een goed einde gebracht zonder noemenswaardige verstoring van de dagelijkse gang van zaken. Operatie Phoenix maakt beloften waar Afgezet tegen de doelstellingen die wij bij de lancering in augustus 2003 hebben geformuleerd, heeft Operatie Phoenix wat betreft reductie van het aantal arbeidsplaatsen een beter dan verwacht resultaat opgeleverd, namelijk een reductie van 1.042 arbeidsplaatsen in 2004 tegenover het gestelde doel van 900–1.000. De besparingen op jaarbasis ten bedrage van EUR 102 miljoen waren conform de doelstelling.
Europa: landenstructuur voor snelle en gerichte groei In Europa hebben wij onze dochterondernemingen getransformeerd van een verzameling grotendeels onafhankelijke werkmaatschappijen tot een hechte en coherente groepsstructuur die profiteert van synergie, flexibiliteit en speed-to-market. De Europese groep bestaat nu uit twee business lines die zich elk direct richten op de behoeften van een bepaald retailkanaal. Eén business line richt zich op onze (merk)producten voor supermarkten en de out-of-home-markt, de andere business line legt zich toe op bediening van lokale, onafhankelijke natuurvoedingswinkels in elk van onze Europese markten. Als vitaal onderdeel van de Europese structuur worden category management, productinnovatie en inkoop op Europees niveau gecoördineerd. Ter ondersteuning van de beide business lines hebben we landen-units met gedeelde serviceteams opgericht. De huismerkactiviteiten worden momenteel gestroomlijnd zodat deze binnenkort integraal deel uitmaken van onze merkactiviteiten.
De operationele structuur in lijn brengen met onze bedrijfsfocus Als basis voor toekomstige groei is de organisatiestructuur in lijn gebracht met onze strategie. Noord-Amerika: gefocust, afgeslankt en flexibel In Noord-Amerika implementeren wij momenteel een nieuwe organisatiestructuur in het kader van ons initiatief ‘Build on the Roots’. Als gevolg van dit reorganisatieproces zijn zeven regio’s in de VS teruggebracht tot drie, waarbij alle activiteiten van TOL NA zijn geconcentreerd in vestigingen in St. Augustine (Florida), Dallas (Texas) en Bloomington (Indiana). Deze vestigingen zijn elk verantwoordelijk voor meerdere distributiefaciliteiten die als satellietvestiging fungeren. Ook reorganiseren wij momenteel alle inkoopgerelateerde activiteiten. De inkoopfunctie wordt opgesplitst in categoriebeheer, leveranciersbeheer en voorraadbeheer. Deze structuur zal ertoe leiden dat focus en business excellence op het gebied van supply chain management, productassortiment, brutomarge en serviceniveau consequent worden gestimuleerd binnen ons landelijk netwerk. Verslag van de Concerndirectie
3
Verslag van de Concerndirectie Operationeel en financieel overzicht 2004
Operationele doelen voor de lange termijn1 • Een meer uitgebalanceerde geografische verdeling tussen Europa en Noord-Amerika • Ontwikkeling van onze ‘kleine’ merken tot ‘toonaangevende’ internationale merken • Versterking van onze activiteiten op het gebied van Health-voeding en verbreding van onze merkenportfolio op het gebied van Premium Tastevoeding door middel van acquisities en/of allianties
Financiële doelen voor 20041 • EBITAE van ten minste EUR 70 miljoen • Kostenbesparing van EUR 100–115 miljoen (run-rate ultimo 2004) • Positieve kasstroom • Hogere marges door lagere bedrijfslasten, betere resultaten van de merkactiviteiten en efficiëntere inkoopprocessen
1 Zoals opgenomen in het Jaarverslag 2003
1 Zoals opgenomen in het Jaarverslag 2003
Een platform voor groei ontwikkelen Een ander doel voor 2004 was het creëren van basisvoorwaarden voor structurele toekomstige groei. In dit opzicht zijn diverse initiatieven ontplooid.
Financiële resultaten in de lift We hebben een solide verbetering van onze financiële resultaten gerealiseerd. De EBITAE steeg van EUR 9,9 miljoen in 2003 naar EUR 60,2 miljoen in 2004. Zoals bekendgemaakt in november 2004, waren wij door een forse daling van de low-carb-verkopen, een extreem orkaanseizoen in de VS en gestegen prijzen van grondstoffen niet in staat het doel van EUR 70 miljoen te halen dat wij onszelf hadden gesteld aan het begin van het jaar. Het werkkapitaal gaf een daling te zien van EUR 54 miljoen, voornamelijk door afgenomen voorraadniveaus en striktere facturerings- en betalingsprocedures. De brutomarges verbeterden doordat verlieslijdende activiteiten werden afgestoten en een beter inkoopbeleid werd geïmplementeerd. De operationele lasten werden sterk teruggedrongen door het wegvallen van 1.262 arbeidsplaatsen in 2004, oftewel 13% van het totale personeelsbestand van Wessanen. De balans werd verder versterkt door reductie van onze nettoschuld met EUR 81 miljoen tot EUR 96 miljoen. Dit resulteerde in een solvabiliteitsratio van 50% ondanks een dividendbetaling van EUR 40 miljoen. De kasstroom uit operationele activiteiten, ten slotte, was sterk en kwam uit op EUR 82,2 miljoen (2003: EUR 12,2 miljoen).
In Europa ontwikkelden wij nieuwe merk- en marketingconcepten voor onze belangrijkste merken Bjorg, Beckers, Zonnatura, Whole Earth en Gayelord Hauser, en andere zitten in de pijplijn. Op basis van uitgebreid consumentenonderzoek werken wij momenteel aan verfijning van productpositioneringen, ontwikkeling van nieuwe innovatieve producten, ontwerp van nieuwe verpakkingen en/of logo’s en de voorbereiding van marketingcampagnes. In de loop van 2005 zou dit moeten leiden tot een duidelijk zichtbare vernieuwing van onze portfolio in de Healthen Premium Taste-schappen. Na een evaluatie van de portfolio van onze divisie North America Branded zijn nieuwe producten geïntroduceerd, of staan op het punt geïntroduceerd te worden, voor onder meer de merken Daily’s, Sesmark en Ka-Me. Onze Noord-Amerikaanse divisie Distribution ontwikkelde de marketingservice ‘Smart AssortmentSM’, waarmee het optimale Health- & Premium Taste-productassortiment kan worden bepaald voor elk type retailer op specifieke locaties in Noord-Amerika.
Bijzondere posten Bedrag Bijzondere posten gerelateerd aan in EUR miljoen Operatie Phoenix -25,6 Build on the Roots -10,8 Overige herstructureringsprojecten -10,0 Speciaal onderzoek VS -2,5 Vrijval voorzieningen en overlopende posten 1,7 Opbrengst uit verkoop van Specialty Partners in VS 1,1 Overige operationele lasten -3,4 -49,5 Financiële bate renteswap 11,2 Totaal bijzonder resultaat voor belasting 2004 -38,3 Belasting bijzondere posten 11,8 Terugboeking waardevermindering niet-geconsolideerde deelnemingen 2,3 -24,2
Bijzondere posten De bijzondere posten in 2004 hadden voornamelijk betrekking op de herstructurering van het bedrijf. Operatie Phoenix ging van start in augustus 2003 en zal in 2005 worden afgerond. De lasten uit hoofde van dit herstructureringsprogramma kwamen in 2003 en 2004 uit op een totaal van EUR 53,6 miljoen. De verwachte lasten voortvloeiend uit het ‘Build on the Roots’-programma van TOL NA bedragen in totaal EUR 16 miljoen, waarvan EUR 10,8 miljoen in 2004. De overige herstructureringsprojecten in 2004 werden geïnitieerd om de organisatie meer in lijn te brengen met de bedrijfsfocus. Naast deze herstructureringslasten was er ook sprake van bijzondere operationele lasten, waaronder diverse kleinere bijzondere posten bij TOL NA en ABC en kosten in verband met het speciale onderzoek in de VS, dat in 2003 en de eerste helft van 2004 heeft plaatsgevonden1. In totaal beliepen de kosten van dit onderzoek EUR 11,0 miljoen. Meer informatie over bijzondere posten is opgenomen in de jaarrekening (pagina 32). 1 Zie pagina 7 voor meer informatie.
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Verslag van de Concerndirectie
4
Winst per aandeel Het nettoresultaat per aandeel uit gewone bedrijfsuitoefening vóór bijzondere posten en afschrijving van goodwill bedroeg EUR 0,52 (2003: EUR 0,14). Na bijzondere posten en afschrijving van goodwill kwam de winst per aandeel uit op EUR 0,03 (2003: EUR 0,47 negatief). Vooruitzichten 2005: aanhoudende verbetering voorzien voor tweede helft 2005 Voor 2005 verwacht Wessanen dat de EBITAE verder zal verbeteren en zal uitkomen op een bedrag ergens in de bandbreedte van EUR 70 tot 85 miljoen. De verbeteringen zullen naar verwachting intreden in de tweede helft van het jaar. Het eindresultaat zal uiteindelijk worden beïnvloed door diverse factoren, waaronder marktontwikkelingen en het effect van prijsdruk in het Europese retailkanaal, de snelheid waarmee de omslag bij de Amerikaanse distributieactiviteiten kan worden bewerkstelligd en de ontwikkeling van zowel de prijzen van grondstoffen (vlees, brandstof, harsen) als de low-carb-verkopen. Zodra wij meer zicht hebben op de ontwikkeling van deze factoren, zal het concern de bandbreedte nader preciseren.
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Financieel overzicht per groep in miljoenen euro, tenzij anders vermeld Noord-Amerikaanse activiteiten North North America America Branded Distribution 2004 Netto-omzet 134,6 EBITAE 11,3 Bijzondere posten -2,2 ROS 8,4% Gemiddeld geïnvesteerd vermogen 55,7 ROI 20,3% 2003 Netto-omzet 145,0 EBITAE 6,6 Bijzondere posten -7,7 ROS 4,6% Gemiddeld geïnvesteerd vermogen 66,4 ROI 9,9%
Europese activiteiten Europe Europe Branded Distribution
Europe Private Label
Corporate
Totaal
1.117,3 -9,7 -17,2 -0,9% 233,8 -4,2%
480,0 36,3 -8,5 7,6% 99,4 36,6%
133,2 5,0 -2,7 3,8% 28,4 17,6%
254,4 24,3 -14,5 9,5% 55,7 43,4%
– -7,0 -4,4 – -0,9 –
2.119,5 60,2 -49,5 2,8% 472,1 12,8%
1.437,9 -40,6 -53,4 -2,8% 315,9 -12,9%
488,2 33,4 -10,0 6,8% 103,7 32,2%
113,6 3,6 – 3,2% 20,5 17,6%
247,1 15,3 -0,8 6,2% 68,5 22,3%
– -8,4 7,4 – -12,4 67,7%
2.431,8 9,9 -64,5 0,4% 562,6 1,8%
Zie pagina 56 voor een toelichting bij de gebruikte terminologie.
Verslag van de Concerndirectie
5
Verslag van de Concerndirectie Noord-Amerikaanse activiteiten
Noord-Amerikaanse markt voor Healthen Premium Taste-voedingsproducten in 20041 De Amerikaanse en Canadese markt voor Healthen Premium Taste-voedingsproducten blijven indrukwekkende groei vertonen. De NoordAmerikaanse markt voor gezonde voeding2 groeide met 11,7% vergeleken met 2003, waarbij natuurvoeding de belangrijkste impuls gaf aan de groei (+18,0%). Premium Taste-voedingsproducten3 gaven een groei te zien van 5,4% in 2004.
Sinds januari 2004 zijn de Noord-Amerikaanse activiteiten van Wessanen gereorganiseerd en bestaan thans uit twee aparte groepen: North America Branded en North America Distribution. Deze groepen richten zich op de kerncompetenties van Wessanen, te weten merkontwikkeling, category management en distributieservices met toegevoegde waarde.
Kerncijfers totale Noord-Amerikaanse activiteiten in miljoenen euro, tenzij anders vermeld 2004 Netto-omzet 1.251,9 Netto-omzet bij constante wisselkoersen 1.388,1 EBITAE 1,6 EBITAE-marge (als % van netto-omzet) 0,1% Bijzondere posten -19,4 EBIT -19,5
Terwijl het aantal Amerikanen met een low-carb dieet fors daalde in 2004, van 9,1% van de bevolking in januari naar 3,6% in november, dienden zich andere factoren aan die de groei zullen stimuleren. Het Amerikaanse Ministerie van Landbouw actualiseerde zijn invloedrijke dieetrichtlijnen en nam daarin aanbevelingen op voor het gebruik van hele graankorrels in plaats van vermalen graankorrels, voor meer consumptie van vis vanwege de proteïne en voor minder consumptie van suiker. Deze aanbevelingen onderstrepen het belang van een leefstijl met gezonde eetgewoonten. Een van de snelst opkomende voedingstrends in 2004, voedingsproducten zonder tarwekiemen en gluten, zal ongetwijfeld een extra impuls krijgen wanneer de Food Allergy and Consumer Protection Act in werking treedt per 1 januari 2006; deze wet schrijft voor dat alle allergenen dienen te worden vermeld op het productetiket.
1.582,9 -34,0 -2,1% -61,1 -93,0
Verlaging kostenbasis Terugkeer naar winstgevendheid was de belangrijkste focus van onze Noord-Amerikaanse activiteiten. In dit kader zijn diverse maatregelen getroffen om de kostenbasis van de groep te verlagen. Ten eerste moesten we ons productassortiment aan een grondige beoordeling onderwerpen om te komen tot een uitgebalanceerde mix van winstgevende producten. Door het aantal artikelen met 30% te verlagen zijn wij erin geslaagd de complexiteit terug te dringen, onze kostenbasis te verlagen en het in voorraad geïnvesteerd kapitaal te beperken. We hebben ook distributiefaciliteiten geconsolideerd en gesloten en daarnaast zeven regio’s in de VS teruggebracht tot drie operationele regio’s. In totaal hebben wij ons personeelsbestand in 2004 met 769 arbeidsplaatsen ingekrompen; dit aantal zal in 2005 toenemen met nog eens 125 arbeidsplaatsen als gevolg van de verdere herstructurering in januari 2005, en met 25 arbeidsplaatsen bij de divisie North America Branded.
1 Bron: Wessanen Corporate Marketing, gebaseerd op gegevens van NBJ, NMI, Reuters Business Insight en Packaged Facts, januari 2005 2 Omvat de segmenten biologische en natuurlijke voeding (exclusief fruit en groente, vlees en zuivel), veganistische en vegetarische producten, positieve dieetproducten, gezondheidsthee en producten voor persoonlijke verzorging 3 Omvat de segmenten etnische/exotische voeding, specialiteiten en culinair
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
2003 1.582,9
Noord-Amerikaanse activiteiten: veel bereikt, maar nog veel te doen Kostenbesparingen en efficiencyverbeteringen werpen vruchten af De implementatie van enerzijds kostenbesparende initiatieven in het kader van Operatie Phoenix en anderzijds TOL NA’s herstructureringsprogramma ‘Build on the Roots’ had een belangrijk positief effect op de resultaten van Wessanen’s NoordAmerikaanse activiteiten. De exploitatiekosten waren duidelijk lager dan vorig jaar met een index van 83; Return on Sales steeg van 2,1% negatief naar 0,1% positief. Het werkkapitaal nam met EUR 62 miljoen af tot EUR 163 miljoen.
Verslag van de Concerndirectie
6
Evaluatie klantrelaties Aangezien wij per eind 2007 streven naar een marge van 4% op distributieactiviteiten, hebben we onze klantrelaties geëvalueerd en de juiste klantenmix bepaald om toekomstige groei te waarborgen. In 2004 hebben we de relaties met onze belangrijkste klanten bestendigd, diverse contracten verlengd en verliesgevende relaties beëindigd. Bovendien zijn we eind 2004 begonnen met het benaderen van nieuwe klanten die mogelijk voldoen aan onze criteria voor distributieservices met toegevoegde waarde; inmiddels hebben deze inspanningen al geleid tot diverse nieuwe distributieovereenkomsten. Verbetering serviceniveaus Orderkwaliteit en serviceniveau hebben een belangrijke invloed op onze omzet en klantrelaties. Door een combinatie van inefficiënt inkoopbeleid en voorraadbeheer in het verleden, zagen wij ons begin 2004 met een situatie geconfronteerd waarin wij onvoldoende voorraad hadden van veel producten die goed liepen, en overtollige voorraad van producten die minder goed liepen. In de loop van het jaar hebben wij vervolgens ingrijpende maatregelen getroffen om de controle te verbeteren over zowel ons serviceniveau als de kwaliteit van onze magazijnvoorraden. We hebben gespecialiseerde medewerkers geworven en aangesteld voor ons inkoopsysteem E3, we hebben centrale aansturing op nationaal niveau geïmplementeerd voor de inkoopfunctie en we hebben de afdeling Voorraadbeheer, met directe verantwoordelijkheid voor serviceniveaus, opgericht die rechtstreeks rapporteert aan Logistiek. Tegen het eind van 2004 waren onze serviceniveaus met een volle 4% verbeterd ten opzichte van 2003 en zijn nu uiterst concurrerend in vergelijking met industriestandaards.
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Gespecialiseerde Brand groep De Noord-Amerikaanse Brand groep, opgericht in 2004 als gespecialiseerde consument- en merkgerichte organisatie, heeft als focus vergroting van Wessanens omzet uit merkproducten in de VS en Canada. Door de merkactiviteiten van Liberty Richter, American Beverage Corporation en het voormalige American Natural & Specialty Brands te combineren, heeft Wessanen haar Noord-Amerikaanse merkactiviteiten gescheiden van de distributieactiviteiten. Beoordeling van labels en merken Na analyse van de bestaande merkactiviteiten, waarvan een klein aantal nichemerken deel uitmaakte met beperkte consument- en klantwaarde en veel verschillende labels, hebben wij het aantal artikelen en labels gerationaliseerd en geclusterd. Bovendien zijn de categorieën en merken op aantrekkelijkheid beoordeeld, hetgeen heeft geleid tot de selectie van prioritaire merken die voor toekomstige groei moeten zorgen (Daily’s, Sesmark, Ka-Me en Mi-Del). 2005: afronding van het reorganisatieproces De eerste zes tot acht maanden van 2005 hebben wij nodig om de geplande verbeteringen bij onze Noord-Amerikaanse distributieactiviteiten af te ronden. Wij richten ons vooral op afronding van zowel de structurering van de oostelijke regio als de rationaliseringsprocessen bij onze faciliteiten, met daarnaast onverminderde aandacht voor verlaging van het aantal artikelen en verbetering van het werkkapitaal, herstructurering van de landelijke inkoopprocessen en implementatie van onze landelijke verkoopstrategie. Bij de divisie Branded zullen we nieuwe merk- en marketingconcepten invoeren. Speciaal onderzoek In augustus 2003 nam Wessanen een last van EUR 14 miljoen na een balansonderzoek bij TOL NA. Dit onderzoek richtte zich voornamelijk op debiteuren, voorraden en geactiveerde verkooprechten, zoals klantenwervings- en opstartkosten. Een onafhankelijk accountantskantoor en een advocatenkantoor werden ingeschakeld om de financiële en boekhoudkundige processen en procedures op adequaatheid te onderzoeken en na te gaan of de genomen last tot uiting had moeten komen in eerdere perioden.
Verslag van de Concerndirectie
De conclusie van het onderzoek was dat bepaalde posten met medeweten van leden van het management niet correct waren opgenomen in de boeken van TOL NA. In reactie op de bevindingen en aanbevelingen van het onderzoek heeft Wessanen aanzienlijke verbeteringen aangebracht in de financiële en boekhoudkundige procedures alsook in de organisatiestructuur. Voorbeelden van deze verbeteringen zijn de invoering van nieuwe financiële en boekhoudkundige controlemaatregelen en de lopende reorganisatie van de TOL NA-afdelingen Accounting en Finance. Deze reorganisatie zal resulteren in één centrale functie met directe rapportagelijnen. In 2004 is in geheel TOL NA een trainingsprogramma afgerond, gericht op de nieuwe financiële en boekhoudkundige controlemaatregelen. Bovendien heeft het financieel en operationeel management van de organisatie ingrijpende wijzigingen ondergaan. Daarnaast heeft Wessanen op basis van de aanbevelingen uit het onderzoek verbeteracties opgenomen in TOL NA’s reorganisatieprogramma ‘Build on the Roots’. Overige maatregelen betreffen de oprichting van een Interne Accountantsafdeling op corporate niveau. Al deze maatregelen zijn ingesteld om de integriteit van Wessanen’s toekomstige financiële verslaglegging te waarborgen. Bijzondere posten Bijzondere posten gerelateerd aan de NoordAmerikaanse activiteiten leidden tot operationele lasten ten bedrage van EUR 19,4 miljoen. De opbrengst van EUR 1,1 miljoen uit de verkoop van de Noord-Amerikaanse Specialty Partners-activiteiten werd geclassificeerd als een bijzondere bate. Herstructureringsprojecten waren met name verantwoordelijk voor bijzondere posten. Het merendeel van de bijzondere lasten was het gevolg van onderdelen van het programma ‘Build on the Roots’, de overheveling van de sappenproductie van Nashua (New Hampshire) naar ABC’s faciliteit in Verona (Pennsylvania), het speciale onderzoek en de hieruit voortvloeiende maatregelen.
7
Verslag van de Concerndirectie North America Branded
De oprichting van deze nieuwe consument- en merkgeoriënteerde organisatie stelt Wessanen in staat haar merkactiviteiten uit te breiden in de Noord-Amerikaanse markt voor Health- en Premium Taste-voedingsproducten. Door de merkactiviteiten van Liberty Richter en American Beverage Corporation (ABC) samen te voegen, beschikt de Noord-Amerikaanse merkengroep van Wessanen over een aantal belangrijke merken met groeipotentieel, waaronder Ka-Me en Daily’s.
Belangrijkste doelen 20041 • Ontwikkeling van de merkactiviteiten
Omzet per segment 2004
Belangrijkste ontwikkelingen 2004 • Oprichting van de divisie Branded • Rationalisering en clustering van labels en artikelen • Opsplitsing van AN&SB; overheveling van merken naar Liberty Richter • Nieuw bedrijfsmodel voor Liberty Richter • Herpositionering van het merk Daily’s
1 Health 4% 2 Premium Taste 96%
Belangrijkste doelen 2005 • Implementatie van marketingconcepten voor Daily’s, Ka-Me en Sesmark • Verdere rationalisering van de activiteiten voor derden
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
in miljoenen euro, tenzij anders vermeld 1
2
Aantal medewerkers op 31 december
2004 Netto-omzet 134,6 Netto-omzet bij constante wisselkoersen 147,1 EBITAE 11,3 EBITAE-marge (als % van netto-omzet) 8,4% Bijzondere posten -2,2 EBIT 9,2
2003 145,1 145,1 6,6 4,5% -7,7 -1,1
520 409
2004
1 Zoals opgenomen in het Jaarverslag 2003
Belangrijkste merken • Ka-Me (een breed assortiment authentiek Aziatische voedingsproducten) • Daily’s (alcoholvrije, ingevroren cocktailmixen op basis van echt fruit) • Mi-Del (een assortiment gezonde koekjes en snacks gemaakt van de beste natuurlijke ingrediënten) • Sesmark (een selectie van unieke knapperige crackers in diverse smaken)
Kerncijfers
2003
Strategische focus De Noord-Amerikaanse Brand groep is verantwoordelijk voor de distributie, marketing en promotie van onze Health- en Premium Taste-merken in de zogeheten ‘on and off premise’-kanalen, waartoe onder meer supermarkten, mass markets, supernaturals, onafhankelijke retailers, drankwinkels, bars en restaurants behoren. De strategie is gericht op marktleiderschap voor onze merken; dit willen wij bereiken via productinnovatie en merkpositioneringen die herkenbaar en onderscheidend zijn en tegelijkertijd appelleren aan de propositie van authenticiteit en smaakbelevenis.
Verslag van de Concerndirectie
Risico’s en respons Verkleining van marktrisico’s door productinnovatie en klantafstemming Grote producenten promoten hun merken onverminderd sterk met klantenacties en introducties van nieuwe producten, waardoor de druk op onze merken is vergroot. Teneinde onze merken de grootst mogelijke kans op succes te bieden, hebben wij een uitvoerig consumenten- en marktonderzoek uitgevoerd met als doel onze belangrijkste merken opnieuw te positioneren en onze consumenten een verantwoorde en onderscheidende keuze te bieden. De aanhoudende stijging van grondstof- en brandstofprijzen leidt tot belangrijke margedruk op onze merken. Wij hebben daarom prijsverhogingen doorgevoerd om deze prijsstijgingen deels te compenseren.
8
Verslag van de Concerndirectie North America Distribution
De Noord-Amerikaanse distributiegroep van Wessanen (TOL NA) omvat alle groothandelsen distributieactiviteiten van Tree of Life, Inc. in de Verenigde Staten en Canada. Deze afgeslankte en efficiënte groep richt zich op excellente distributieservices en toegesneden marketingservices met toegevoegde waarde voor supermarkten, kleinere winkels en vele duizenden onafhankelijke retailers in geheel Noord-Amerika.
Belangrijkste doelen 20041 Implementatie van het programma ‘Build on the Roots’: • Herstel van de hoge kwaliteit van de bedrijfsprocessen • Verdere verlaging van kostenbasis • Verbetering van serviceniveaus • Vergroting kennis van category management • Verbetering van inkoop- en marketingproces
Omzet per kanaal 2004
Belangrijkste ontwikkelingen 2004 • Klanttevredenheid en serviceniveaus verbeterd • Nieuw beleid geïmplementeerd voor minimale ordergrootte, klantrendement en verkoopeenheden (losse artikelen of grootverpakking) • Aantal artikelen verminderd met 30% • Sterke verbetering van het werkkapitaal, in dollars en dagen • Onverminderde lastenreductie door regionale consolidatie en eliminatie van dubbele activiteiten • Herinrichting van de faciliteit voor de noordwestelijke regio voltooid
Aantal medewerkers op 31 december
Belangrijkste doelen 2005 • Implementatie van nieuwe organisatiestructuur voor TOL NA • Introductie van marketingservice ‘Smart AssortmentSM’ • Nationale verkoopstrategie: werving van nieuwe klanten • Verdere rationalisering van faciliteiten en afstemming van kosten • Onverminderde focus op reductie van het aantal artikelen en verbetering van het werkkapitaal 1 Zoals opgenomen in het Jaarverslag 2003
1 Supermarkten en mass markets 77% 2 Speciaalzaken 21% 3 Supernaturals 2%
Kerncijfers in miljoenen euro, tenzij anders vermeld
3
2004 Netto-omzet 1.117,3 Netto-omzet bij constante wisselkoersen 1.241,0 EBITAE -9,7 EBITAE-marge (als % van netto-omzet) -0,9% Bijzondere posten -17,2 EBIT -28,7
1 2
2003 1.437,8 1.437,8 -40,6 -2,8% -53,4 -91,9
4.893 4.016
2004
2003
Strategische focus De groep richt zich op continue verbetering van de services die wij onze retailklanten bieden. De focus van onze strategie is excelleren in inkoop, verkoop, marketing en logistiek – de fundamentele voorwaarden voor betrouwbare distributie in het retailkanaal. Wij creëren toegevoegde waarde voor onze klanten door gebruik te maken van onze innovatieve marketingservice ‘Smart AssortmentSM’; deze service is ontwikkeld met het oog op de levering van optimale Health- en Premium Tasteproductassortimenten toegesneden op de behoeften van individuele retailers en verkooppunten. Wij streven ernaar de wensen van het winkelend publiek dat onze producten koopt te doorgronden, de verkooppunten te identificeren waar zij hun boodschappen doen en vervolgens programma’s te ontwikkelen, zowel wat betreft marketing als productassortiment, die zijn toegesneden op de individuele behoeften van de desbetreffende retailer en retailomgeving.
Risico’s en respons Nieuwe organisatiestructuur beperkt risico’s De continu toenemende concurrentie in alle distributiekanalen is de oorzaak van de toegenomen prijsconcurrentie tussen grote retailers, supernaturals en onafhankelijke speciaalzaken, met als gevolg prijsdruk voor de leveranciers. TOL NA heeft daarop ingespeeld door de organisatie verder te stroomlijnen door middel van efficiencyverbetering en overheadbeperking. Onze vier grootste supermarktklanten zijn goed voor circa 30% van de omzet van TOL NA. Om al onze klanten goed van dienst te kunnen zijn, heeft TOL NA een flexibele en efficiënte distributie-eenheid opgezet die zich toelegt op operationele excellence en netwerkoptimalisatie. Bovendien is een centraal aangestuurde business management-eenheid in het leven geroepen die de klantenservice en winstgevendheid waarborgt en daarnaast voor optimale inkoop en aanvulling van producten zorgt. Tot slot wordt het bedrijf, dat in hoge mate afhankelijk is van geavanceerde bestel- en distributieprocessen, ondersteund door een landelijk IT-systeem, datasynchronisatie en een datawarehouse.
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Verslag van de Concerndirectie
9
Sinds januari 2004 zijn de Europese activiteiten van Wessanen gereorganiseerd en ondergebracht in een meer coherente en transparante organisatie. De nieuwe structuur ondersteunt de focus op Health- en Premium Taste-merkproducten (Europe Branded), de distributieactiviteiten gericht op natuurvoedingswinkels (Europe Distribution) en de productie van producten onder huismerk (Europe Private Label).
Verslag van de Concerndirectie Europese activiteiten
De beide groepen Branded en Distribution zijn onderverdeeld per land zodat flexibiliteit en efficiency van handelen zijn gewaarborgd in de respectieve lokale markten. Tegelijkertijd is de coördinatie van productinnovatie gewaarborgd door centrale coördinatie binnen geselecteerde pan-Europese categorieën.
Europese markt voor Health- en Premium Tastevoedingsproducten in 20041 Hoewel iets lager dan vorig jaar, vertoonde de Europese markt voor gezonde voeding opnieuw tevredenstellende groei in vrijwel alle segmenten (9,8% tegenover 10,8% in 2003). Deze groei was met name te danken aan de segmenten ‘positieve dieetproducten’ en ‘natuurlijke producten voor persoonlijke verzorging’, die slechts een klein deel vormen van Wessanen’s merkenportfolio. Exclusief deze twee segmenten, groeide de Europese markt voor gezonde voeding met 4,9% (tegenover 2,8% in 2003). Ondanks deze positieve marktontwikkeling, werd de prijsdruk een steeds groter probleem voor producenten. Het slechte economische klimaat vertaalde zich tevens in een afname van consumentenuitgaven in het ‘out-of-home’-kanaal.
Kerncijfers totale Europese activiteiten in miljoenen euro, tenzij anders vermeld 2004 Netto-omzet 867,6 Netto-omzet bij constante wisselkoersen 865,0 EBITAE 65,6 EBITAE-marge (als % van netto-omzet) 7,6% Bijzondere posten -25,7 EBIT 36,0
2003 848,9 848,9 52,3 6,2% -10,8 38,3
Europese activiteiten: tevredenstellende resultaten ondanks lastige marktomstandigheden In Europa hebben wij lastige marktomstandigheden en gestegen grondstoffenprijzen met succes opgevangen dankzij de besparingen in het kader van Operatie Phoenix. De Return on Sales steeg van 6,2% naar 7,6% in 2004. De omzet nam met 2,2% toe, maar omdat 2,6% van deze stijging het gevolg was van acquisities in 2003 die in 2004 volledig werden meegerekend, en 0,3% het gevolg was van verschillen in de wisselkoers van het Britse pond sterling, kwam de autonome groei licht negatief uit op -0,7% door bewust beëindigde omzet en een zwakke ‘out-of-home’-markt. De merkactiviteiten gaven een duidelijke verbetering te zien van de EBITAE bij een stabiele omzet, waarmee een stevige basis is gelegd voor toekomstige winstgevende groei. De verbetering van de EBITAE was hoofdzakelijk te danken aan besparingen in het kader van Operatie Phoenix. De distributieactiviteiten presteerden conform verwachting, met een geringe groei en gezonde marges. De huismerkactiviteiten leverden een sterke bijdrage aan de positieve resultaten van de Europese divisie, die profiteerde van een strategie gericht op producten met toegevoegde waarde, de implementatie van diverse Operatie Phoenix-initiatieven en enkele eenmalige meevallers. Momenteel worden maatregelen getroffen om de huismerkactiviteiten nog meer in lijn te brengen met de merkactiviteiten.
De Europese markt voor Premium Tastevoedingsproducten groeide sneller dan in voorgaande jaren (5,3% tegenover 4,3% in 2003), deels als gevolg van sterke verkopen in het segment etnische voedingsproducten.
1 Bron: Wessanen Corporate Marketing, gebaseerd op gegevens van NBJ, NMI, Reuters Business Insight, Datamonitor en Packaged Facts, januari 2005 2 Omvat de segmenten biologische en natuurlijke voeding (exclusief fruit en groente, vlees en zuivel), veganistische en vegetarische producten, positieve dieetproducten, gezondheidsthee en producten voor persoonlijke verzorging 3 Omvat de segmenten etnische/exotische voeding, specialiteiten en culinair
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Verslag van de Concerndirectie
10
Nieuwe Europese governance-structuur In Europa implementeren we momenteel een nieuwe governance-structuur die moet leiden tot een bedrijfsmodel dat past bij het gefocuste, teamgerichte Wessanen. De oorspronkelijke structuur bestaande uit een verzameling grotendeels onafhankelijke werkmaatschappijen wordt vervangen door een structuur met twee business lines (Health and Premium Taste Branded en Health Food Store) die zich elk rechtstreeks richten op een bepaald retailkanaal (respectievelijk grote retailers/supermarkten en natuurvoedingswinkels). Europees marketingplatform Het groeipotentieel van Wessanen wortelt in pan-Europese innovatie en speed-to-market. Met de transformatie van onze Europese activiteiten van een verzameling grotendeels onafhankelijke werkmaatschappijen tot een hechte en coherente groep zijn we nu zover dat we synergie kunnen gaan benutten en de samenwerking op verschillende strategische gebieden kunnen intensiveren. Door oprichting van Europese categorieinnovatieteams en implementatie van een centraal inkoopbeheerproces combineren wij momenteel onze expertise en best practices om omzetgroei te realiseren in geselecteerde categorieën. Sterkere merken In 2004 hebben we de positionering onderzocht van vijf van onze belangrijkste Europese merken, te weten Zonnatura, Beckers, Whole Earth, Bjorg en Gayelord Hauser. Op basis van grondig marktonderzoek en gedegen kennis van de consument hebben we onze merkenkennis aangewend om deze merken in vier opzichten op te waarderen: (1) herpositionering van de merken, (2) innovatie en stroomlijning van de productportfolio, (3) aanpassing van logo’s en verpakking en (4) vernieuwing van de marketingcommunicatiestrategie. Bovendien zullen de productiefaciliteiten van Beckers verder worden gestroomlijnd, zowel wat betreft efficiency als kwaliteit, teneinde in te spelen op de prijsdruk in de markt.
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Benutting van synergie binnen de Europese distributieactiviteiten In 2004 hebben wij onze kosten verlaagd en onze marketingkracht vergroot door gebruik te maken van synergie binnen de leveringsketen voor het gespecialiseerde Health Food-kanaal in de Benelux. De distributieactiviteiten van Hagor en Bioservice werden geconsolideerd op één Belgische locatie die fungeert als satellietvestiging van het distributiecentrum van Natudis in Harderwijk. Door het productaanbod van Natudis, Bioservice en Hagor te combineren in Harderwijk kunnen we Nederlandse en Belgische natuurvoedingswinkels nu een breder assortiment Health-voedingsproducten aanbieden. In Nederland en België hadden wij de distributie en logistiek voor het retail- en out-of-home-kanaal al uitbesteed. In 2004 zijn we doorgegaan op deze weg door de magazijnactiviteiten van Boas uit te besteden aan een derde partij. In de loop van 2005 zullen de magazijnactiviteiten van Distriborg België worden geïntegreerd met die van onze logistieke partner. In Frankrijk zijn de activiteiten van Soreau, Brugier Sillon, Terradis en (een deel van) Distriborg samengebracht in ons Franse hoofdkantoor in Lyon. Deze nieuwe groep, ‘Kalisterra’ geheten, zal een beter assortiment kunnen aanbieden en profijt halen uit een lagere kostenbasis als gevolg van gecombineerde services en logistiek.
2005: focus op groei Naast aandacht voor afronding van de organisatorische herstructurering in Europa zal extra aandacht worden besteed aan verlaging van het werkkapitaal door striktere betalingsprocedures en beter voorraadbeheer. Onze Europese merkactiviteiten zullen zich onverminderd richten op groei door toepassing van nieuwe, innovatieve marketingconcepten. Bovendien zullen de Europese huismerkactiviteiten nog meer in lijn worden gebracht met onze merkactiviteiten. Bijzondere posten Het bedrijfsresultaat in Europa werd negatief beïnvloed door bijzondere posten ten bedrage van EUR 25,7 miljoen. Met name Operatie Phoenix en diverse andere herstructureringsinitiatieven lagen ten grondslag aan deze bijzondere lasten. De belangrijkste posten betroffen de beëindiging van productlijnen van Dailycer in het VK, de sluiting van faciliteiten van Beckers, Natudis en Distriborg in België, Frankrijk en Spanje, en product- en klantrationaliseringsprojecten bij verschillende Europese werkmaatschappijen.
Stroomlijning van onze huismerkactiviteiten De productie- en magazijnactiviteiten van huismerkfabrikant Dailycer zijn gereorganiseerd, met als gevolg een personeelsreductie van ruim 200 arbeidsplaatsen. In het VK werd de fabriek van Telford gesloten, waardoor Deeside nu de enige Britse productiefaciliteit is. De magazijnactiviteiten werden uitbesteed en daardoor kon het magazijn in Penkridge worden gesloten. In Nederland werd de productie van Dailycer samengevoegd met die van Delicia, beide gevestigd in Tilburg. In Frankrijk is de fabriek te Faverolles gemoderniseerd met als resultaat hogere productievolumes en grotere schaalvoordelen.
Verslag van de Concerndirectie
11
De Europese merkengroep van Wessanen combineert de merkactiviteiten van Beckers, Boas, Distriborg, Kallo Foods en Whole Earth in vijf nationale units die zich richten op de lokale Health- en Premium Taste-markten in Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Nederland en België.
Verslag van de Concerndirectie Europe Branded
Belangrijkste doelen 20041 • Merkwaarde genereren voor een select aantal merken • Aansturen van leveringsketen ter waarborging van de productauthenticiteit • Groei bevorderen van Health- en Premium Taste-categorieën in retail • Uitbreiden van Health- en Premium Taste-markt naar out-of-home en foodservice Belangrijkste ontwikkelingen 2004 • Afstemming van bedrijven op nieuw bestuursmodel • Evaluatie van product- en merkenportfolio • Herpositionering en restyling van het merk Zonnatura • Ontwikkeling van nieuwe Zonnatura-producten • Introductie van een nieuwe merkstrategie bij Beckers Belangrijkste doelen 2005 • Oprichting van een Europese ‘category management’-organisatie • Lancering van de eerste Europese productinitiatieven • Restyling en herintroductie van merken • Resultaten die de marktgroei overtreffen
1 Zoals opgenomen in het Jaarverslag 2003
Omzet per kanaal 2004
Kerncijfers in miljoenen euro, tenzij anders vermeld
4
1 Supermarkten/mass markets 55% 2 Speciaalzaken 26% 3 Out-of-home 18% 4 Overige kanalen 1%
2004 Netto-omzet 480,0 Netto-omzet bij constante wisselkoersen 479,4 EBITAE 36,3 EBITAE-marge (als % van netto-omzet) 7,6% Bijzondere posten -8,5 EBIT 25,3
1
3
2
Aantal medewerkers op 31 december
2003 488,2 488,2 33,4 6,8% -10,0 21,0
2.803 2.458
2004
2003
Belangrijkste Health- en Premium Taste-merken Health: • Bjorg (uitgebreid assortiment biologische voedingsproducten) • Gayelord Hauser (positieve dieetproducten) • Whole Earth (natuurlijke graanproducten, fruit spreads en vruchtensappen) • Zonnatura (grote variëteit aan natuurlijke en biologische voedingsproducten)
Premium Taste: • Beckers (avontuurlijke, smakelijke en eenvoudig te bereiden voedingsproducten) • Merza (authentiek mediterrane producten)
Strategische focus De business line Health and Premium Taste (HPT) is verantwoordelijk voor onze merkactiviteiten in Europa. In feite regelt HPT de distributie, promotie en marketing van onze meest gangbare Health- en Premium Tastemerken voor het kruidenierskanaal, waartoe grotere retailers en supermarkten behoren. De strategie is erop gericht het lokale karakter van afzonderlijke merken te behouden, maar waar mogelijk zal HPT de onderliggende productconcepten exporteren en op de markt brengen onder een lokaal merk. Risico’s en respons Beperking van marktrisico’s door merkwaarde en optimale aansturing De Europese merkengroep is weliswaar tot op zekere hoogte gevoelig voor veranderingen in het economisch klimaat, maar kan marktrisico’s het hoofd bieden dankzij de verbeterde gedifferentieerde positionering in het supermarktkanaal en het out-of-home-kanaal. Continue productinnovatie, sterke merken en category management waarborgen de positie van de groep in beide kanalen. De gevoeligheid van de groep voor fluctuaties in de prijzen van grondstoffen wordt verkleind door, waar mogelijk, langlopende inkoopcontracten te sluiten. Optimale aansturing van de leveringsketen is van cruciaal belang voor het waarborgen van productauthenticiteit en het voorkomen van problemen die de gezondheid en/of kwaliteit betreffen.
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Verslag van de Concerndirectie
12
Verslag van de Concerndirectie Europe Distribution
De Europese distributieorganisatie bestaat uit landen-units die distributieservices met toegevoegde waarde bieden aan natuurvoedingswinkels in het Verenigd Koninkrijk (Tree of Life UK) en de Benelux (Natudis).
Belangrijkste doelen 20041 • Professionaliseren van speciaalzakenkanaal
Omzet per kanaal 2004
Belangrijkste ontwikkelingen 2004 • Consolidatie van distributieactiviteiten van Hagor en Bioservice (België) • Samenvoeging van productportfolio’s van Natudis, Bioservice en Hagor in Nederland (Natudis) • Uitbesteding van magazijnactiviteiten van Boas • Samenvoeging van Brugier Sillon met hoofdkantoor van Distriborg in Lyon (Frankrijk)
1 Speciaalzaken 98% 2 Supermarkten/mass markets 2%
Belangrijkste doelen 2005 • Integratie van magazijnactiviteiten van Distriborg België met die van onze logistieke partner • Verlaging werkkapitaal • Verbetering serviceniveaus • Coördinatie van pan-Europese productinitiatieven • Introductie van geselecteerde Europese merken in andere landen
in miljoenen euro, tenzij anders vermeld
2
2004 Netto-omzet 133,2 Netto-omzet bij constante wisselkoersen 132,3 EBITAE 5,0 EBITAE-marge (als % van netto-omzet) 3,8% Bijzondere posten -2,7 EBIT 2,1
1
Aantal medewerkers op 31 december
Merken voor natuurvoedingswinkels • De Rit • Molenaartje • Allos • Tartex • Bonneterre • Evernat • Dr. Ritter
1 Zoals opgenomen in het Jaarverslag 2003
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Kerncijfers
390
407
2004
2003
2003 113,6 113,6 3,6 3,1% – 3,5
Strategische focus De business line Health Food Store (HFS) speelt in op de behoeften van lokale natuurvoedingswinkels in elk van onze Europese nationale markten. HFS blijft lokale merken vermarkten en promoten, maar zal deze merken en labels ook onverminderd introduceren in andere Europese landen, met name in het segment van onafhankelijke winkeliers. De geloofwaardigheid van onze producten in dit kanaal is te danken aan de winkels zelf, die worden vertrouwd door de meer principieel ingestelde consument. Risico’s en respons De Europese distributiegroep is weliswaar tot op zekere hoogte gevoelig voor veranderingen in het economisch klimaat, maar kan marktrisico’s het hoofd bieden dankzij de gedifferentieerde positionering in het kanaal van natuurvoedingswinkels. De geografische spreiding en het omvangrijke klantenbestand beschermen eveneens de marktpositie. Optimale aansturing van de leveringsketen is van cruciaal belang voor het waarborgen van productauthenticiteit en het voorkomen van problemen die de gezondheid en/ of kwaliteit betreffen.
Verslag van de Concerndirectie
13
De Private Label Group van Wessanen bestaat uit de huismerkfabrikanten Dailycer (traditionele ontbijtgranen en innovatieve granenspecialiteiten met een hoge toegevoegde waarde), Delicia (chocoladehagelslag en -vlokken) en Gelderland Frischwaren Gesellschaft mbH (baconproducten)1. Momenteel worden maatregelen getroffen om onze huismerkactiviteiten verder in lijn te brengen met onze Europese merkactiviteiten.
Verslag van de Concerndirectie Europe Private Label
Belangrijkste doelen 20042 • Succesvolle consolidatie en sluiting van activiteiten van Telford (VK) • Uitbesteding van distributie in VK • Omzetstijging bij graanproducten met toegevoegde waarde (bijvoorbeeld gezonde vlokken, granenrepen)
Aantal medewerkers op 31 december 1.136 1.004
2004
Belangrijkste ontwikkelingen 2004 • Consolidatie en sluiting van activiteiten van Telford (VK) • Uitbesteding van de magazijnactiviteiten in Penkridge (VK) en sluiting van deze faciliteit • Modernisering van de productiefaciliteit in Faverolles (Frankrijk) • Verhoging van de omzet van graanproducten met toegevoegde waarde Belangrijkste doelen 2005 • Huismerkactiviteiten verder in lijn brengen met de Europese merkactiviteiten
2003
Kerncijfers in miljoenen euro, tenzij anders vermeld 2004 Netto-omzet 254,4 Netto-omzet bij constante wisselkoersen 253,3 EBITAE 24,3 EBITAE-marge (als % van netto-omzet) 9,5% Bijzondere posten -14,5 EBIT 8,6
2003 247,1 247,1 15,3 6,2% -0,8 13,8
Strategische focus De Europese huismerkactiviteiten zullen verder in lijn worden gebracht met de merkactiviteiten. Risico’s en respons Klanten van de groep zijn hoofdzakelijk Europese supermarktketens. Excellente dienstverlening en hoge kwaliteitsnormen zijn essentieel voor behoud van de huidige klanten in een toenemend competitieve markt voor huismerken. Vandaar dat het prijsbeleid afgestemd dient te zijn op dat van de A-merken. Bovendien is het bedrijfsresultaat van de groep gevoelig voor schommelingen in de prijs van grondstoffen, aangezien prijsstijgingen niet altijd kunnen worden doorberekend aan de klant. De groep probeert dit risico te verkleinen door continu aandacht te besteden aan kostenverlaging, efficiënte processen en een optimale productmix.
1 Begin januari 2005 kondigde Wessanen de verkoop van GFG aan 2 Zoals opgenomen in het Jaarverslag 2003
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Verslag van de Concerndirectie
14
Verslag van de Concerndirectie Financiering
2004
2003
Solvabiliteit 50,1% Debt-to-equity 19,5% EBITDAE/interest-ratio 7,7 Lang vreemd vermogen (in EUR miljoen) 114,6 Kort vreemd vermogen (in EUR miljoen) -18,7 Rentelasten (in EUR miljoen) 0,5
45,5% 35,0% 4,6 26,0 150,4 9,1
Aanhoudend sterke financiële ratio’s Hoofdzakelijk als gevolg van de verbeterde kasstroom uit operationele activiteiten, daalde de nettoschuld van EUR 176,3 miljoen naar EUR 95,9 miljoen per ultimo 2004. Onze balanspositie blijft sterk, hoewel de US dollar een historisch lage stand heeft bereikt. Onze langetermijnstrategie is er onverminderd op gericht de impact van de schommelingen in de waarde van vreemde valuta’s op ons eigen vermogen zoveel mogelijk te minimaliseren door onze dochtermaatschappijen te financieren met lokale valuta. In 2004 heeft deze strategie geleid tot een substantiële afzwakking van het negatieve effect van de waardedaling van de US dollar. Dit resulteerde in een solvabiliteitsratio van 50% per ultimo 2004. De EBITDAE/interest-ratio, exclusief de bijzondere bate van de renteswap in 2004, verbeterde tot 7,7, beduidend boven de door ons nagestreefde minimale verhouding van 6,0. Financiering op lange termijn zeker stellen en financiële risico’s minimaliseren De financieringsstrategie is erop gericht de financiering van het concern op lange termijn zeker te stellen en in dit kader de rentelasten te minimaliseren met zoveel mogelijk uitsluiting van valutaire risico’s. Uitgangspunten daarbij zijn het investeringsniveau en verwezenlijking van onze strategische doelen. De sterke verbetering van onze kasstroom in 2004 heeft onze financieringsmogelijkheden verder verruimd en ondersteunt daarmee de toekomstige groei van Wessanen.
De financiering van het Wessanen-concern wordt centraal gecoördineerd. Deze benadering stelt ons in staat op flexibele en kosteneffectieve wijze te voorzien in onze financieringsbehoefte. Wessanen Finance bv is verantwoordelijk voor deze activiteiten.
Ultimo 2004 bestond onze rentedragende schuld voornamelijk uit opnamen uit hoofde van een onlangs gesloten kredietfaciliteit ten bedrage van EUR 250 miljoen en met een looptijd van drie jaar, en uit kapitaallease. De beschikbaarheid van de nieuwe kredietfaciliteit deed Wessanen besluiten de uitstaande onderhandse lening van USD 136 miljoen niet te verlengen in december 2004 maar voortijdig af te lossen op 28 juli 2004. De overeenkomst met Rabobank en Fortis Bank voor de kredietfaciliteit van EUR 250 miljoen werd getekend op 28 juni 2004. Valutarisico’s minimaliseren Valutarisico’s worden geminimaliseerd door onze dochtermaatschappijen buiten de eurozone zoveel mogelijk met lokale valuta te financieren. Nagenoeg alle valutarisico’s uit hoofde van operationele transacties worden afgedekt met financiële instrumenten. Marktontwikkelingen: verdere daling langetermijnrente Europa In 2004 daalde de langetermijnrente in Europa verder en bereikte een historisch laag niveau. In Amerika daarentegen steeg de korte rente beduidend. Aangezien een substantieel deel van onze rentedragende schuld voor de langere termijn is vastgelegd, was de invloed van de veranderingen in de rentevoet op onze winst- en verliesrekening zeer beperkt.
Een van de pijlers van ons ‘value based management’programma is beheersing van de vermogenskosten. Dit, in combinatie met de door ons nagestreefde renteafdekking en wereldwijde compensering van onze bankstanden, is een belangrijke steun voor ons streven naar minimale rentelasten.
Lagere rentelasten De rentelasten daalden in belangrijke mate tot EUR 0,5 miljoen in 2004 vergeleken met EUR 9,1 miljoen in 2003. Deze daling hing voornamelijk samen met een bijzondere bate van EUR 11,2 miljoen die het gevolg was van een renteswap-overeenkomst. Geheel in lijn met onze voorzichtige strategie ten aanzien van renterisico’s sloot Wessanen in mei 2003 deze USD renteswap-overeenkomst, vooruitlopend op verlenging van de toen nog lopende onderhandse lening in de VS die in december 2004 zou aflopen. Deze afdekkingstransactie kwam in augustus 2003 tot stand en heeft USD 14,0 miljoen opgebracht. In overeenstemming met de boekhoudkundige regels voor speciale afdekkingstransacties hebben wij deze opbrengst vanaf 31 december 2003 als uitgestelde post opgenomen in de balans. Na verkrijging van een
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Verslag van de Concerndirectie
kredietfaciliteit ten bedrage van EUR 250 miljoen met een looptijd van drie jaar in juni 2004, besloot Wessanen de onderhandse lening niet te vernieuwen. De opbrengst viel derhalve vrij ten gunste van de winst- en verliesrekening in 2004. Voor 2005 verwachten wij dat de rentelasten op een lager niveau zullen uitkomen. Deze verwachting is gebaseerd op de betrekkelijk lage kortetermijnrente en het lagere niveau van onze rentedragende schuld per ultimo 2004. Toename kasstroom uit operationele activiteiten De kasstroom uit operationele activiteiten bedroeg in 2004 EUR 82,2 miljoen, EUR 70,0 miljoen hoger dan in 2003. Dit was voornamelijk het gevolg van herstelde bedrijfsresultaten en een verbeterde controle over het werkkapitaal. Het werkkapitaal gaf een daling te zien van EUR 54 miljoen, vooral dankzij lagere voorraadniveaus en striktere facturerings- en betalingsprocedures. De kasstroom uit operationele activiteiten in 2004 is hoofdzakelijk gebruikt om de nettoschuld met EUR 81 miljoen te verlagen. Acquisities en investeringen De kasuitstroom als gevolg van investerings- en desinvesteringsactiviteiten daalde van minus EUR 38,5 miljoen in 2003 naar minus EUR 14,1 miljoen in 2004, hoofdzakelijk omdat in 2004 geen acquisities zijn gedaan. De investeringen in onroerend goed, machines en inventaris bedroegen EUR 28,1 miljoen en de desinvesteringen kwamen uit op EUR 6,4 miljoen, beide hoger dan voorgaand jaar. Dit hing vooral samen met Operatie Phoenix en andere herstructureringsprojecten. Begin 2004 stootte Wessanen het Noord-Amerikaanse Specialty Partners af en in december 2004 volgde Wessanen do Brasil.
15
Verslag van de Concerndirectie Risicobeheersing
De belangrijkste aandachtsgebieden van de CFO voor Europa en Noord-Amerika zijn: ondersteuning van de operationele activiteiten, bedrijfsanalyse, controle en rapportage. De financieel managers binnen de divisies/bedrijven rapporteren rechtstreeks aan hun regionale CFO. Corporate Accounting concentreert zich op consolidatie, interne en externe rapportering en controle op naleving van toepasselijke grondslagen voor waardering en presentatie. Corporate Treasury is verantwoordelijk voor financiering, beheer van liquide middelen en beperking van financiële risico’s (rente/valuta). Corporate Tax richt zich op optimalisatie van de wereldwijde belastingpositie van Wessanen. Verdere versterking controlemechanismen De Audit Commissie ziet toe op de boekhoudkundige en rapporteringspraktijk van het concern. Deze commissie komt periodiek in vergadering bijeen met het management, de interne auditor, de onafhankelijke accountant en de interne financiële controllers. Zowel de onafhankelijke accountant als het Hoofd van de interne accountantsafdeling hebben volledig en vrij toegang tot de Audit Commissie buiten de aanwezigheid van het management om de bevindingen van hun controles te bespreken, de adequaatheid van de interne boekhoudkundige controles en de kwaliteit van de financiële verslaglegging. Het nieuw benoemde Hoofd van de interne accountantsafdeling van Wessanen is momenteel bezig deze afdeling op te zetten, deels gevestigd in de VS en deels in het hoofdkantoor van Wessanen. Via een uitgebreid trainingprogramma is de kennis van het algemeen en financieel management van het concern verdiept. De belangrijkste onderwerpen van deze cursussen waren: financieel beleid en boekhoudkundige procedures volgens IFRS (International Financial Reporting Standards), treasury-procedures en de basiselementen van een raamwerk voor interne controle. In 2005 zal Wessanen beginnen met de ontwikkeling van een concernbreed uniform raamwerk voor interne controle.
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
In 2004 verscherpte Wessanen de financiële aansturing van het concern. Wij benoemden CFO’s voor Europa en Noord-Amerika die rechtstreeks rapporteren aan de CFO van Wessanen. Bovendien hebben wij de afdeling Corporate Accounting organisatorisch aangepast om te komen tot een meer transparante verdeling van verantwoordelijkheden en tevens om de onafhankelijke controle- en boekhoudkundige functie van deze afdeling te waarborgen.
Maand- en kwartaalrapportages Wessanen maakt gebruik van een systeem van maand- en kwartaalrapportages om de financiële resultaten van haar werkmaatschappijen te bewaken. De maandrapportage bestaat uit een financieel verslag met een toelichting door het management op de belangrijkste (afwijkende) ontwikkelingen. Zowel de winst- en verliesrekening als de ontwikkeling van het primaire werkkapitaal, de vaste activa en het aantal FTE’s worden besproken tijdens een maandelijkse business review meeting waaraan de Concerndirectie, de regionale CFO en het management van de werkmaatschappij deelnemen. De driemaandelijkse business review meeting kent een uitgebreidere agenda. Tijdens deze meeting worden ook de balanced scorecard, de voortgang van eerder overeengekomen actieplannen en nieuwe actieplannen besproken. Risicobeheersing In 2003 hebben we onze methodiek van risicobeheersing geëvalueerd. In dat kader hebben we de strategische, operationele en financiële risico’s, waaraan onze bedrijven blootstaan, nader bekeken. Ook hebben we onze preventieve en correctieve risicobeheersingsmechanismen tegen het licht gehouden en actieplannen opgesteld om de beheersing van deze risico’s te verbeteren. In de loop van 2004 hebben deze actieplannen een vervolg gekregen. Een nieuw systeem voor risicobeheersing, gebaseerd op het algemeen aanvaarde COSOraamwerk, zal in 2005 worden geïntroduceerd. Overschakeling op IFRS De voorbereidingen voor de overschakeling van onze rapporteringssystemen op IFRS (International Financial Reporting Standards) zijn eind 2002 begonnen. Met ingang van 2005 zijn alle Europese beursgenoteerde bedrijven verplicht te rapporteren volgens de boekhoudkundige regels van IFRS. Teneinde vergelijkende cijfers te kunnen presenteren met de op IFRS gebaseerde financiële kwartaalresultaten in 2005, hebben we de herrekening volgens IFRS van onze beginsaldi per 1 januari 2004 en de kwartaalcijfers van 2004 vrijwel afgerond. De verwachting is dat IFRS geen bijzondere invloed zal hebben op de jaarrekening van Wessanen.
Verslag van de Concerndirectie
Bij eerste toepassing van IFRS zullen de veranderingen in de waardering van balansposten meteen ten laste worden gebracht van het eigen vermogen. De belangrijkste wijziging in ons eigen vermogen betreft een hogere voorziening voor pensioenen die grotendeels wordt gecompenseerd door activering van enkele extern geacquireerde merken die momenteel niet zijn gewaardeerd. Naar verwachting heeft de beëindiging van afschrijving van goodwill een positief effect op het nettoresultaat. Het bescheiden effect op de EBITAE is toe te schrijven aan toegenomen pensioenlasten en een herclassificatie van afschrijving op geactiveerde merken als operationele last. Beheersing valutarisico’s De belangrijkste vreemde valuta’s voor Wessanen zijn de US dollar en het Britse pond sterling. Valutarisico’s uit hoofde van operationele transacties worden evenals renterisico’s door onze centrale Treasuryafdeling beheerd en afgedekt. Hiervoor worden diverse financiële instrumenten gebruikt, zoals valuta- en rentetermijncontracten en valuta- en rente-opties. Resultaten in vreemde valuta worden in de geconsolideerde winst- en verliesrekening omgerekend tegen de gemiddelde koersen gedurende het jaar. Aangezien de Noord-Amerikaanse activiteiten een break-even EBITAE rapporteerden, had de verzwakking van de US dollar in 2004 een minimaal effect op het nettoresultaat van Wessanen. Verdere schommelingen in de USD/EUR-koers in 2005 zullen naar verwachting resulteren in een effect van circa EUR 35.000 voor elke cent verschil tussen de US dollar en de euro en zullen als zodanig een betrekkelijk geringe impact hebben op het nettoresultaat van Wessanen. Balansrisico’s die voortvloeien uit het omrekenen van de balansen van buitenlandse dochterondernemingen in euro’s worden niet afgedekt. Deze verschillen komen tot uitdrukking in het geconsolideerde eigen vermogen in de balans per ultimo van het jaar. In 2004 had deze valutaomrekening een negatief effect van EUR 6,4 miljoen omdat de euro per jaareinde met 8% tegenover de US dollar was gestegen in vergelijking met ultimo 2003.
16
Verslag van de Concerndirectie Medewerkers
Wij hebben de volgende leiderschapscompetenties geselecteerd:
Medewerkers per land 1 VS en Canada 53,7% 2 Frankrijk 24,7% 3 Nederland 9,1% 4 Duitsland 6,4% 5 Verenigd Koninkrijk 4,4% 6 België 1,7%
56 4
In 2004 hebben wij een begin gemaakt met een meer gecoördineerde benadering van het Human Resources (HR)-beleid en de HR-processen ter verdere ondersteuning van onze gemeenschappelijke bedrijfsdoelstellingen. In 2005 zal de nadruk liggen op enerzijds verbetering van de kwaliteitsnormen en anderzijds voortbouwen op basis van de veranderingen die in de loop van 2004 zijn doorgevoerd in de organisatie en de HR-processen.
1
3
2
Verbetering kwaliteitsnormen: leiderschap in kwaliteit Verbetering van kwaliteitsnormen zal een collectief commitment vergen van medewerkers op alle niveaus. Deze doelstelling vereist ook open communicatiekanalen tussen medewerkers en management zodat informatie kan worden verspreid en verwachtingen kunnen worden verduidelijkt, en iedereen met iedereen in contact blijft en elkaar gefocust houdt op het gezamenlijke commitment. Tegen deze achtergrond hebben wij een dynamisch thema geïntroduceerd dat niet alleen de aandacht zal trekken maar ook motiveren. Dit thema – ‘Jij maakt het verschil’ – richt de focus onmiskenbaar op prestatie, individuele bijdrage en onderscheidend vermogen. In 2004 is het Wessanen Leadership Model ontwikkeld om te illustreren wat succes op elk niveau van de organisatie vraagt van individuele medewerkers. Dit leiderschapsmodel voorziet de gehele organisatie van een gemeenschappelijke taal voor het omgaan met leiderschapgerelateerde uitdagingen en biedt daarmee een kader voor de verbeteringen in 2005 die tot leiderschap in kwaliteit moeten leiden.
• Inspireren tot commitment: gebruikt mensenkennis om anderen te motiveren en het beste uit hen te halen. Heeft uitstraling, dwingt respect af en inspireert anderen en de organisatie. • Excelleren in de uitvoering: richt de aandacht op het behalen van de gewenste bedrijfsresultaten. Toont vastberadenheid in het verwezenlijken van de visie en is daarop aanspreekbaar. Stelt hoge eisen en probeert deze op innovatieve wijze verder aan te scherpen. • Focus op de klant: identificeert en definieert de behoeften van zowel interne als externe klanten. Speelt in op en komt proactief tegemoet aan de wensen van klanten. • Ontwikkelen van de organisatie: vergroot de mogelijkheden van de organisatie door een continu leer- en ontwikkelproces. De leiderschapscompetenties worden in 2005 opgenomen in essentiële HR-processen van Wessanen, bijvoorbeeld het Executive Performance Commitment-proces en het Management Development Review-proces. Drijfveren voor HR-programma’s en -prioriteiten De belangrijkste elementen die via een gemeenschappelijke en centrale benadering worden ontwikkeld en ingevoerd, worden opgenomen in de HR-strategie van Wessanen. De HR-strategie richt zich op:
Het leiderschapsmodel, in combinatie met de strategie van Wessanen, is ook gebruikt om de Wessanen Leadership Competencies te definiëren, die succesvol gedrag beschrijven.
• Het creëren en verbeteren van mogelijkheden en competenties, met een sterke nadruk op category management, innovatie en de introductie van leiderschapscompetenties. • Het effectief toepassen van beleid en beslissingen ter stimulering van medewerkersbetrokkenheid en ter verduidelijking van Wessanens governance- en managementsystemen. • Het continu evalueren, ontwikkelen, afslanken en vereenvoudigen van onze organisatie, met als oogmerk transparantie, focus, efficiency, snelheid van aanpassing en snelheid van het besluitvormingsproces. • Het ontwikkelen van talent door middel van management development reviews en performance management.
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Verslag van de Concerndirectie
Creëren en verbeteren van mogelijkheden en competenties De programma’s voor leiderschapsontwikkeling van de Wessanen Academy werden in 2004 opgeschort in afwachting van het leiderschapsmodel. In 2004 is voor financieel managers wereldwijd een grootschalig trainingprogramma ontwikkeld – Accounting, Treasury and Control –, met een vereenvoudigde versie voor het algemeen management. In totaal zijn acht trainingsessies gehouden voor 117 deelnemers in vier landen. Verdere trainingen in 2004 waren onder meer het Category Management-programma, ontwikkeld voor medewerkers van Tree of Life NA, en de MEDICtrainingprogramma’s die in 2004 van start gingen en in 2005 in alle bedrijven van Wessanen zullen worden verzorgd. In 2005 zal een integrale trainingstrategie worden ontwikkeld op basis van de uitdagingen die in het leiderschapsmodel zijn geëxpliciteerd. Daarnaast zullen de meest kritieke ontwikkelpunten worden geïdentificeerd. Hierdoor kan Wessanen bepalen welke ontwikkelpunten binnen de organisatie prioriteit behoeven en wie dat het beste kan oppakken – Wessanen Academy of een externe partij, al dan niet op ad hoc basis. De hiermee gemoeide investeringen zullen op de meest efficiënte wijze worden gedaan. Effectieve toepassing van beleid en beslissingen Met het oog op wereldwijd effectieve toepassing is in 2004 het HR Executive Team opgericht, dat regelmatig bijeen is gekomen om het HR-beleid van het concern te bespreken, af te stemmen, te ontwikkelen en te implementeren. Dit team bestaat uit de Corporate HR Director en de Regional HR Directors voor NoordAmerika en Europa. De regionale HR-directeuren zijn vervolgens verantwoordelijk voor verdere verbreiding van het beleid binnen hun HR-teams en zien erop toe dat de HR-medewerkers zich gezamenlijk verantwoordelijk voelen voor het succes van de HRprocessen binnen Wessanen. In 2005 zal dezelfde constructie worden gebruikt om het leiderschapsmodel en de leiderschapscompetenties te introduceren binnen Wessanen.
17
Verslag van de Concerndirectie Medewerkers (vervolg)
Continu evalueren, ontwikkelen, afslanken en vereenvoudigen van onze organisatie In het afgelopen jaar zijn grote inspanningen geleverd om onze organisaties in Noord-Amerika en Europa af te slanken en efficiënter te maken. De maatregelen die in het kader van het ‘Build on the Roots’-programma zijn genomen, en de Europese governance-structuur die in 2004 vorm heeft gekregen, worden nader toegelicht in de activiteitensectie van dit jaarverslag, aangezien deze informatie essentieel is voor een goed begrip van de veranderingen en resultaten per regio. Op concernbreed niveau hebben wij in 2004 een begin gemaakt met de introductie van één standaard voor functieclassificatie en -inschaling, zodat Wessanen in 2005 haar bezoldigingsfilosofie voor het senior management in praktijk kan brengen. In de loop van 2005 zullen wij ons huidige bezoldigingsbeleid evalueren en daarbij ook een marktvergelijking maken – benchmarks, beloningspraktijk, salarisschalen. Dit HR-beleid en de hiermee samenhangende standaards zullen leiden tot transparante besluitvorming omtrent de beloning van functies, en daarmee van individuele personen.
Ontwikkelen van talent Wij onderkennen dat onze leidende positie valt of staat met succesvolle bijdragen van onze medewerkers. In 2004 hebben wij het Management Development (MD) Review-proces bij Wessanen losgekoppeld van de Quarterly Business Reviews en gepromoveerd tot een essentieel managementproces. Het doel van de MD Review is een koppeling tot stand te brengen tussen enerzijds individuele prestaties en ontwikkeling en anderzijds huidige en toekomstige bedrijfsdoelen. Behalve inzicht in de huidige sterkten en zwakten van het leiderschap en de organisatie als geheel verschaft dit proces ons de middelen om voldoende talent voor onze toekomstige behoeften zeker te stellen en opvolgingstrajecten uit te stippelen voor zelfs de hoogste niveaus binnen de organisatie. In 2005 zal de MD Review aan kwaliteit winnen als de beoogde doelgroep wordt geëvalueerd en vanuit de review individuele feedback krijgt.
In 2004 zijn we begonnen met de invoering van de Wessanen Performance Commitment Cycle in het concern. Inmiddels werken al meer dan 3.000 medewerkers volgens deze gemeenschappelijke ‘performance management’-methodiek. Via het programma Executive Performance Commitment (EPC) willen we de afstemming tussen de strategische bedrijfsdoelen en de individuele performancedoelen versterken en tevens de EPC koppelen aan de Salary Review en de Short-term en Long-term Incentive Programs (STIP en LTIP). De eerste toekenning van prestatiegerelateerde aandelen (met beperkte dividendrechten) is inmiddels geëvalueerd en momenteel bereiden we de introductie voor van nieuwe Long- en Short-term Incentive Plans voor het senior management in 2005, met duidelijkere en striktere doelen en prestatiecriteria.
Aantal medewerkers per 31 december 2004 totaal huidige activiteiten1 North America Branded North America Distribution Europe Branded Europe Distribution Europe Private Label
Europa 3.9091 – – 2.458 390 1.004
waarvan in Nederland 7561 – – 376 183 140
NoordAmerika 4.5361 520 4.016 – – –
Totaal 8.4451 520 4.016 2.458 390 1.004
2003 totaal huidige activiteiten1 North America Branded North America Distribution Europe Branded Europe Distribution Europe Private Label
4.4021 – – 2.799 407 1.136
8131 – – 441 164 148
5.3051 409 4.893 – – –
9.7071 409 4.893 2.799 407 1.136
1 Mede inbegrepen concernstaf (31 december 2004: 57, 31 december 2003: 63)
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Verslag van de Concerndirectie
18
Wessanen neemt haar verantwoordelijkheid als het gaat om duurzame ontwikkeling binnen al haar bedrijven. Wij maken voortdurend een afweging tussen de belangen – economisch, sociaal, milieugerelateerd – van al onze stakeholders en laten ons daarbij leiden door zowel de positieve effecten van onze activiteiten als een minimale belasting van het milieu.
Verslag van de Concerndirectie Duurzaamheid
Duurzaam ondernemen in internationale context Wessanen neemt deel aan het Nederlandse initiatief ‘Duurzaam ondernemen in internationale context’. Elke maand komt een groep van twintig ondernemingen bijeen om concrete voorstellen uit te werken voor verantwoord ondernemerschap in een internationale context1. In het kader van dit initiatief heeft Wessanen het project ‘Building our Greenhouse’ gestart, dat onder meer het volgende inhoudt: 1 De formulering van een gedetailleerd beleid voor duurzaam ondernemen, alsmede de formulering van onze strategie en onze doelstellingen (2004); 2 De vertaling van deze doelstellingen in concrete plannen en acties (2005); 3 De ontwikkeling van een systeem waarmee we de resultaten van ons beleid kunnen beheren, bewaken en evalueren. Het project ‘Building our Greenhouse’ valt onder een subsidieregeling van SenterNovem2, de Nederlandse organisatie die het duurzaamheidsbeleid van diverse overheidsinstellingen en van de EU uitvoert. Duurzaamheidsthema’s Op basis van onze ondernemingsprincipes (zoals beschreven in de gedragscode van Wessanen3), onze missie en een analyse van de hoofdpunten die het concern onderscheidt bij verantwoord ondernemen, hebben wij zeven thema’s geformuleerd als richtsnoer voor de realisatie van duurzame groei in de komende vijf jaar. Het hieruit voortvloeiende duurzaamheidsbeleid is geïntroduceerd in 2004. Transparantie en rekenschap Wij streven naar eerlijke, duidelijke, open en tijdige communicatie over onze resultaten, bedrijfsactiviteiten en producten. Wij moedigen een open dialoog met onze stakeholders aan.
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Verantwoordelijkheid voor leveringsketen Wij onderkennen dat ons concern deel uitmaakt van een groter systeem. Wij nemen dan ook onze verantwoordelijkheid voor onze rol in dit systeem. Door nauwe samenwerking met onze partners in dit systeem proberen wij de leveringsketen te optimaliseren (people, planet & profit). Belangrijke aspecten van deze verantwoordelijkheid zijn transparantie (voedselveiligheid, traceerbaarheid, authenticiteit), aansturing (leveranciersbeheer) en continue verbetering (partnerships binnen de keten, certificering, professionalisering, partnereducatie). Governance Wij achten goed rentmeesterschap en verantwoord beheer essentieel voor ons succes. Daarom streven wij naar een transparante structuur voor goed ondernemingsbestuur. Bovendien implementeren wij Total Quality Management (TQM) ter ondersteuning van continue verbetering van onze bedrijfsprocessen. Milieu Het milieu heeft onze volledige aandacht. Wij streven ernaar de directe impact van onze bedrijfsactiviteiten op het milieu te minimaliseren, bijvoorbeeld door ons energieverbruik te beperken. Via speciale projecten en partnerships stimuleren wij bovendien milieuvriendelijke business practices met al onze partners in de leveringsketen. Daar komt bij dat ons productaanbod van natuurlijke en biologische voedingsmiddelen de ontwikkeling van ecologisch verantwoorde landbouw bevordert. Medewerkers Wij steunen onze medewerkers in het nemen van eigen verantwoordelijkheid. Doordat wij goede arbeidsomstandigheden garanderen in onze ondernemingsprincipes, stimuleren wij bij onze medewerkers engagement, motivatie en betrokkenheid bij onze bedrijfsprocessen. Wij vinden dat mensen verantwoordelijk zijn voor hun eigen werk en daarom investeren wij in hun autonoom functioneren en hun inzetbaarheid.
Verslag van de Concerndirectie
Mensenrechten Wij respecteren en onderschrijven de mensenrechten van onze medewerkers en van alle andere maatschappelijke partijen die bij onze activiteiten zijn betrokken. Wessanen doet geen zaken in zogenaamde ‘risicolanden’. Bovendien streven wij naar transparantie rond mensenrechtenkwesties in onze leveringsketen. Productverantwoordelijkheid Onze merken vertegenwoordigen authentieke producten. Dit betekent dat onze producten veilig en betrouwbaar zijn, voor pure smaak staan, bijdragen tot een uitgebalanceerd eetpatroon en van betrouwbare herkomst zijn. Als voedingsmiddelenbedrijf hechten wij veel belang aan de gezondheid van onze consumenten en de bijdrage die wij daaraan kunnen leveren. Eerlijke, gedetailleerde en duidelijke informatie over onze producten is onderdeel van deze verantwoordelijkheid. Duurzaamheid in concreto In 2005 zal Wessanen de volgende concrete acties ondernemen die tot duurzame groei moeten leiden: • Implementatie van ISO 9001 en 14001 als basis voor aansturing van de leveringsketen en continue verbetering van onze bedrijfsprocessen; • Verzorging van een duurzaamheidsverslag dat bijdraagt aan vergrote transparantie voor al onze stakeholders. 1 Meer informatie is te vinden op www.internationaalduurzaamondernemen.nl 2 Meer informatie is te vinden op www.senternovem.nl 3 De gedragscode van Wessanen is te vinden op onze website: www.wessanen.com
19
Verslag van de Concerndirectie Corporate Governance
Wessanen is van mening dat over het algemeen goede voortgang is geboekt in 2004; de principes en best practices van de Nederlandse code voor goed ondernemingsbestuur zijn grotendeels geïmplementeerd. Corporate governance-structuur Wessanen De governance-structuur van Wessanen is in overeenstemming met de Nederlandse code voor goed ondernemingsbestuur (de Code). Principes en ‘best practice’-bepalingen met betrekking tot: • de Algemene Vergadering van Aandeelhouders • de Raad van Commissarissen • de Concerndirectie en • de externe en interne accountantscontrole zijn gepubliceerd, hetzij intern hetzij extern. Alle relevante documentatie waaruit naleving van de Code blijkt en die de ‘corporate governance’-structuur van Wessanen toelicht, is voor stakeholders en anderen beschikbaar op de website van Wessanen (www.wessanen.com). Rol en verantwoordelijkheden Concerndirectie De Concerndirectie, verantwoordelijk voor het bestuur van de onderneming, bestaat uit vier leden die worden benoemd door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. In het directieverslag op pagina 2 t/m 21 rapporteert de Concerndirectie over de strategie en doelstellingen van de vennootschap, welke ter goedkeuring aan de Raad van Commissarissen zijn voorgelegd. Zoals uiteengezet op pagina 16, heeft de adequate werking van het interne risicobeheersingsen controlesysteem de voortdurende aandacht van de Concerndirectie. Een gedragscode, een klokkenluidersregeling en een openbaarmakingsbeleid zijn onderdeel daarvan – stuk voor stuk voorbeelden van de verantwoordelijkheid die het concern neemt voor verbetering van de transparantie binnen Wessanen. De gedragscode van Wessanen behelst onze missie, onze kernwaarden, onze ondernemingsprincipes en richtlijnen voor goed gedrag. Met het oog op verdere implementatie van de gedragscode zal Wessanen in 2005 een beheersingssysteem ontwikkelen dat
Al in 2003 heeft Wessanen de ‘corporate governance’-initiatieven van de Commissie Tabaksblat overgenomen en het concern onderschrijft dan ook de principes en best practices van de Nederlandse Code voor goed ondernemingsbestuur. Er is evenwel nog één uitzondering die middels een voorstel tot wijziging van de statuten van Koninklijke Wessanen zal worden besproken tijdens de komende jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders.
waarborgt dat nieuwe medewerkers middels een training kennisnemen van de gedragscode. Bij zakelijke beslissingen wordt de gedragscode gevolgd: • medewerkers weten hoe zij moeten handelen bij schending van de regels • de performance wordt bewaakt en gemeten • de gedragscode is bekend, geïmplementeerd en werkt Beloningsbeleid Het beloningspakket van de Concerndirectie wordt samengesteld door de Selectie-, Benoemingsen Honoreringscommissie van de Raad van Commissarissen. De afzonderlijke elementen zijn in overeenstemming met de uitgangspunten van de Code. Details van de beloning zijn opgenomen in de toelichting op de jaarrekening op pagina 36. Deze informatie is tevens beschikbaar op onze website. De Concerndirectie vermijdt iedere schijn van belangenverstrengeling. In lijn met de Code is een ‘reglement privébeleggingen’ van toepassing op bestuurders en toezichthouders. Rol en verantwoordelijkheden Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen houdt toezicht op het beleid van de onderneming zoals uitgevoerd door de Concerndirectie. Daarnaast fungeert de Raad als adviesorgaan voor de Concerndirectie. De leden van de Raad van Commissarissen worden benoemd door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. De werkwijze en het profiel van de Raad van Commissarissen, alsmede van de subcommissies, zijn vastgelegd in een reglement. Het verslag van de verrichte werkzaamheden in het verslagjaar is te vinden op pagina 22 en 23. De Raad van Commissarissen is zodanig samengesteld dat alle benodigde expertise om te komen tot een goede taakuitvoering aanwezig is en de leden onafhankelijk en kritisch ten aanzien van elkaar, het bestuur of welk onderwerp dan ook kunnen opereren. De beloning van de commissarissen is niet afhankelijk van de winst van de vennootschap. De Raad van Commissarissen van Wessanen bestaat momenteel uit vier leden. Gezien de omvang van de Raad van Commissarissen is de onderneming volgens de Code niet verplicht afzonderlijke subcommissies
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Verslag van de Concerndirectie
in te stellen. Wessanen hecht belang aan een goede besluitvoorbereiding en -vorming en heeft ervoor gekozen twee afzonderlijke commissies in te stellen, die in lijn met de Code zijn ingericht. Dit zijn de Audit Commissie en de Selectie-, Benoemings- en Honoreringscommissie. Algemene Vergadering van Aandeelhouders De Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA) wordt ten minste één keer per jaar gehouden. Aandeelhouders kunnen de Concerndirectie of Raad van Commissarissen verzoeken bepaalde onderwerpen op de agenda te plaatsen. Deze verzoeken zullen worden ingewilligd, wanneer deze voldoen aan de in de statuten genoemde voorwaarden. Wessanen faciliteert het stemmen op afstand via proxy-voting. Zodra dit vanuit financieel oogpunt haalbaar is, zal tevens de mogelijkheid worden geboden tot elektronisch stemmen. Als lid van de Stichting Communicatiekanaal Aandeelhouders hecht Wessanen veel belang aan goede relaties met haar aandeelhouders. Dit verklaart waarom Wessanen lid is van voornoemde stichting. Dit kanaal vergemakkelijkt het contact tussen de onderneming en haar aandeelhouders, uiteraard zonder inbreuk te maken op de privacy van de aandeelhouders. Meer informatie is te vinden op www.communicatiekanaal.nl. Rol van de Stichting Administratiekantoor Wessanen Naar de mening van zowel de Raad van Commissarissen als de Concerndirectie mag de certificering van aandelen, waarvan momenteel sprake is, niet dienen als beschermingsmaatregel tegen een vijandige overname. Teneinde deze visie te formaliseren zal aan de aandeelhouders een voorstel worden gedaan om, anders dan nu is voorzien in Artikel 11 van de statuten van het concern, de limiet van 5% voor de overdracht van aandelen op te heffen. De consequentie van aanvaarding van dit voorstel tot wijziging is dat certificaten voortaan onbeperkt kunnen worden omgezet in aandelen mét de bijbehorende stemrechten. Tevens zullen de Raad van Commissarissen en de Concerndirectie het Administratiekantoor trachten te bewegen tot het faciliteren van een systeem krachtens welk houders van certificaten onbeperkte stemvolmacht krijgen. Feit is dat wetgeving die per 1 oktober 2004 in werking is getreden, het Administratiekantoor ruimte
20
laat om in tijden van ‘oorlog’de stemvolmachten te beperken of zelfs in te trekken. Daar staat tegenover dat de Nederlandse Code voor goed ondernemingsbestuur bepaalt dat stemvolmachten onbeperkt en onder alle omstandigheden moeten worden verleend, dus ook in tijden van ‘oorlog’. Voorts streven de Raad van Commissarissen en de Concerndirectie naar vergroting van de betrokkenheid van certificaathouders bij het concern. Eén manier om dit doel te bereiken is de aanwezigheid, hetzij in persoon hetzij op afstand, tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders te verhogen. Momenteel kan een kleine minderheid van certificaathouders, in afwezigheid van het Administratiekantoor, uiteindelijk de gang van zaken bepalen tijdens de AVA. Zodra het doel van verhoogde aanwezigheid is verwezenlijkt, houdt de enige resterende reden voor continuering van het Administratiekantoor op te bestaan en bijgevolg kan het Administratiekantoor dan worden ontbonden. De voorgestelde wijzigingen van de statuten behelzen ook de introductie van een verplicht bod teneinde minderheidsaandeelhouders te beschermen tegen houders van 30% of meer van de aandelen, die bijgevolg een controlerend belang in het concern hebben zonder de verplichting een bod uit te brengen op de resterende aandelen. Het verplichte bod kan niet als een beschermingsmaatregel worden geclassificeerd, aangezien het weliswaar een barrière opwerpt maar geen waterdichte verdedigingswal. Derhalve sluit de introductie van het verplichte bod goed aan op ons ‘corporate governance’-beleid. Bovendien loopt de introductie van een verplicht bod vooruit op een wetswijziging van die strekking in Nederland. Communicatie met financiële wereld Wessanen hecht grote waarde aan open en transparante communicatie met haar kapitaalverschaffers en de financiële gemeenschap in het algemeen. Er is regelmatig contact met analisten en beleggers, alsmede de financiële media die de belangrijkste informatiebron vormen voor particuliere beleggers. Ons beleid ten aanzien van informatieverstrekking is vastgelegd in een ‘fair disclosure policy’, welke een zorgvuldige en gelijktijdige informatieverstrekking aan alle Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
aandeelhouders waarborgt. Verdere informatie over aanstaande evenementen is te vinden in onze financiële kalender, die op de website van Wessanen is gepubliceerd. Risicobeheersings- en controlesysteem Sinds 2003, toen Wessanen begon met de risicoanalyse, zijn besef en acceptatie van risicobeheersing binnen het concern voortdurend toegenomen. De risicoanalyse van 2003 moet worden gezien als een ‘pilot’ voor Wessanen. In de loop van 2004 zijn actieplannen, die het resultaat waren van de risicoanalyse, opgevolgd tijdens de reguliere Quarterly Business Reviews. In 2004 stelde Wessanen onder andere ook een procedure in voor het management van de werkmaatschappijen, die hierop neerkomt dat zij een aan de Concerndirectie gerichte Letter of Representation (LOR) tekenen, met als inhoud nadere informatie over de verantwoordelijkheid voor ontwerp en werking van interne controleprocedures. In april 2004 is het speciale onderzoek bij TOL NA afgerond. Dit leidde tot belangrijke wijzigingen in de financiële en boekhoudkundige procedures en voor het management. Aansluitend heeft Wessanen alle verbeteracties grotendeels uitgevoerd binnen TOL NA. Herstel van vertrouwen was een belangrijk doel tijdens de omslag die deze werkmaatschappij moest maken. Nu de wijzigingen zoals hierboven beschreven zijn geïmplementeerd, zal Wessanen in 2005 een nieuw systeem voor risicobeheersing introduceren. Met steun van de Audit Commissie en de Concerndirectie worden managers binnen de werkmaatschappijen eigenaar van dit nieuwe risicobeheersingssysteem. Zij zien er vervolgens op toe dat lokale managementteams de risico’s die zich aandienen, beheersbaar maken; daarnaast fungeren zij als facilitator tijdens de risicoanalyse. Het algemeen aanvaarde COSO-framework zal de basis vormen van het in 2005 in te voeren risicobeheersingssysteem. Via de risicoanalyse wil Wessanen bereiken dat risico’s worden geïdentificeerd, beoordeeld, beheerst en bewaakt en vervolgens op uniforme en gestructureerde wijze worden gerapporteerd binnen elke werkmaatschappij en aan het hoofdkantoor van Wessanen. Doel van de risicoanalyse is een prompte reactie van de Concerndirectie en de
Verslag van de Concerndirectie
werkmaatschappijen enerzijds en beheersing van de meest acute risico’s anderzijds als zich ontwikkelingen voordoen met grote impact op de realisatie van de bedrijfsdoelen, de financiële-rapportagestandaards of de naleving van wet- en regelgeving. Door op deze manier te werk te gaan, zal Wessanen in staat zijn de beheersing van de voor haar belangrijkste risico’s – operationeel, financieel en nalevinggerelateerd – verder te verbeteren in 2005. Rekening houdend met de verdere verbeteringen zoals hierboven beschreven, verwacht de Concerndirectie eind 2005 een oordeel te kunnen uitspreken over ontwerp en werking van het systeem voor risicobeheersing en -controle. Interne en externe accountantscontrole In september 2004 richtte Wessanen de afdeling Internal Audit op, die rechtstreeks rapporteert aan de Chief Executive Officer en de voorzitter van de Audit Commissie. Internal Audit heeft te allen tijde toegang tot alle leden van zowel de Concerndirectie als de Raad van Commissarissen. Het auditprogramma voor 2005 is besproken met de externe accountant en goedgekeurd door de Concerndirectie en de Audit Commissie. In 2004 heeft de externe accountant kennisgenomen van de bevindingen van de afdeling Internal Audit. De Concerndirectie is verantwoordelijk voor de kwaliteit en volledigheid van de financiële verslaggeving van Wessanen. De wijze waarop deze totstandkomt, is vastgelegd in interne procedures. De externe accountant voor 2004 werd op voordracht van de Raad van Commissarissen benoemd door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. De Raad van Commissarissen draagt tevens zorg voor een regelmatige beoordeling (vierjaarlijks) van het functioneren van de accountant. Amstelveen, 7 maart 2005 Concerndirectie Ad Veenhof, President en CEO Doede Vierstra, CFO1 Alec Covington Niels Onkenhout 1 Tijdens de aandeelhoudersvergardering van 27 april 2005 zal worden voorgesteld om de heer Vierstra te benoemen als lid van de Concerndirectie
21
Verslag van de Raad van Commissarissen
Overleg In totaal kwam de Raad van Commissarissen zeven maal in vergadering bijeen in 2004. Gedurende het verslagjaar werd de Raad van Commissarissen regelmatig door de Concerndirectie geïnformeerd over de gang van zaken. Tijdens de vergaderingen in februari en augustus werd overleg gevoerd met de externe accountant. Daarnaast werd één vergadering gehouden in afwezigheid van de Concerndirectie, waarbij naast het eigen functioneren, de relatie tot de individuele leden van de Concerndirectie werd besproken. Naast de gebruikelijke onderwerpen, zoals de strategie, de gang van zaken, de periodieke resultaten, de financiële positie, budgetten, meerjarenplannen en de organisatie, werd over de volgende onderwerpen vergaderd: het speciale onderzoek bij TOL NA, de operationele en financiële doelstellingen, risico’s en risicobeheersing, en de pensioenverplichtingen. Tevens werd in belangrijke mate aandacht besteed aan corporate governance in het kader van de Nederlandse Code voor goed ondernemingsbestuur. De Raad van Commissarissen waardeert de bijdrage van de Code aan goed ondernemingsbestuur en ziet toe op toepassing van de Code binnen Wessanen. Indien afwijkingen van de Code onvermijdelijk dan wel wenselijk zijn, zal daarvan melding worden gemaakt.
Tijdens de aandeelhoudersvergadering op 31 maart werden successievelijk de volgende agendapunten besproken: het verslag van de Concerndirectie over 2003, de voorlopige resultaten van 2003, het reserverings- en dividendbeleid, een uitkering uit de reserves en de verlenging van de periode om de jaarrekening te finaliseren. Verder werden besproken: corporate governance, het beloningsbeleid met betrekking tot de Concerndirectie, de beloning van de Raad van Commissarissen en de machtiging van de Concerndirectie tot het uitgeven en inkopen van aandelen. Tijdens deze vergadering werd de heer A.C. Covington benoemd tot lid van de Concerndirectie met verantwoordelijkheid voor onze Noord-Amerikaanse activiteiten. Wij wensen Alec Covington alle succes toe bij de uitvoering van zijn taken. Tijdens de jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 1 oktober werd de heer J.G.A.J. Hautvast benoemd tot lid van de Raad van Commissarissen. Wij wensen Jo Hautvast alle succes toe in zijn functie als lid van onze Raad.
Aandeelhoudersvergaderingen De voltallige Raad van Commissarissen woonde een Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 31 maart bij, alsmede de jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 1 oktober. Het verlate tijdstip van de jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders hield verband met het feit dat het speciale onderzoek bij TOL NA in mei werd afgerond, waarna KPMG de accountantscontrole hervatte. KPMG voorzag de jaarrekening 2003 eind augustus van een goedkeurende verklaring. De externe accountant was aanwezig tijdens de jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders en beantwoordde bij die gelegenheid een aantal vragen.
Onafhankelijk bestuur De Raad van Commissarissen beschikt over zowel een reglement als een profielschets, die beide beschikbaar zijn op de website van het concern. De commissarissen bezitten geen aandelen of certificaten van aandelen van de vennootschap. Zij bezitten geen op de markt verhandelbare opties op aandelen of op certificaten van aandelen van de vennootschap. Aan de commissarissen worden geen opties op aandelen of op certificaten van aandelen van de vennootschap verstrekt. De honorering van de commissarissen is niet afhankelijk van de resultaten van de vennootschap. Geen der commissarissen was in de afgelopen vijf jaar werkzaam bij de onderneming. Evenmin is sprake van levering van adviesdiensten, zogeheten ‘interlocking directorships’ oftewel kruisverbanden, of van een positie als dominante aandeelhouder. Hiermee voldoet het concern aan de ‘best practice’-bepaling ten aanzien van onafhankelijkheid van de Raad van Commissarissen.
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Verslag van de Raad van Commissarissen
Commissies De Raad van Commissarissen van Wessanen bestaat momenteel uit vier leden. Hoewel een Raad van deze omvang volgens de Nederlandse Code voor goed ondernemingsbestuur geen afzonderlijke subcommissies hoeft in te stellen, heeft Wessanen een Audit Commissie en een Selectie-, Benoemingsen Honoreringscommissie ingesteld. Audit Commissie De Audit Commissie beoordeelt het financiëleverslaggevingsproces, het systeem van interne beheersing van financiële risico’s, het controleproces en de procedures aan de hand waarvan de onderneming naleving van de wet- en regelgeving bewaakt. In 2004 kwam de commissie in totaal zes keer in vergadering bijeen, waarvan vier keer in aanwezigheid van de externe accountant ter gelegenheid van de publicatie van de resultaten. Daarnaast werd onder meer vergaderd over de volgende onderwerpen: de jaarrekening, het speciale onderzoek bij TOL NA, de introductie van IFRS, het rapport van de externe accountant, voorstellen tot benoeming en honorering van de externe accountant, ICT-systemen en -procedures, risicobeheersing, verzekeringen en pensioenen. Op advies van de Audit Commissie en op basis van het balansonderzoek is in de tweede helft van 2004 op corporate niveau de afdeling Internal Audit opgericht. In 2004 waren de heren J.A.N. van Dijk (voorzitter) en F.H.J. Koffrie lid van de Audit Commissie.
22
Selectie-, Benoemings- en Honoreringscommissie In 2004 waren de heren K.J. Storm (voorzitter) en H. Wiegel, die per 1 oktober werd opgevolgd door de heer J.G.A.J. Hautvast, lid van de Selectie-, Benoemings- en Honoreringscommissie. De heer Hautvast verving de heer Storm per 1 januari 2005 als voorzitter van de commissie, teneinde te voldoen aan de bepalingen van de Code voor goed ondernemingsbestuur. Gelet op de omvang van de Raad van Commissarissen is de Honoreringscommissie gecombineerd met de Selectieen Benoemingscommissie. De commissie is in 2004 drie keer in vergadering bijeengekomen en heeft aandacht besteed aan met name het beoordelen van het functioneren van de individuele leden van de Concerndirectie, het aantrekken van een nieuw lid van de Concerndirectie, het herformuleren van de bonusregeling, het vaststellen van de optieregeling en het beoordelen van de pensioenregeling voor de Concerndirectie. Het beloningsbeleid met betrekking tot individuele leden van de Concerndirectie werd goedgekeurd tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 31 maart. Het beloningsverslag 2004 is beschikbaar op de website van het concern. Verklaring De door de Concerndirectie opgemaakte en door KPMG Accountants n.v. te Amstelveen gecontroleerde jaarrekening over het boekjaar 2004, alsmede het verslag van de Concerndirectie, zijn overeenkomstig de statutaire bepalingen aan ons college voorgelegd. Met deze jaarrekening en het daarin opgenomen dividendvoorstel kunnen wij ons verenigen. Wij stellen de jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders voor deze jaarrekening vast te stellen. Tevens wordt voorgesteld aan de leden van de Concerndirectie decharge te verlenen voor het bestuur en aan de leden van de Raad van Commissarissen voor hun toezicht daarop voorzover van dat bestuur uit de jaarrekening blijkt.
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Samenstelling Raad van Commissarissen Volgens rooster treden de heren J.A.N. van Dijk en F.H.J. Koffrie af als commissaris tijdens de komende aandeelhoudersvergadering. De heer Koffrie is beschikbaar voor herbenoeming. De heer Van Dijk, die in 1997 werd benoemd tot commissaris en in 2002 tot voorzitter van de Audit Commissie, is niet beschikbaar voor herbenoeming. De heer K.J. Storm heeft eveneens besloten af te treden als commissaris. De heer Storm werd in 1996 benoemd tot lid van de Raad van Commissarissen en werd in 2002 presidentcommissaris. De Raad van Commissarissen is veel dank verschuldigd aan de heren Storm en Van Dijk voor hun toewijding en sterk leiderschap in een turbulente tijd. Mede dankzij hun bijdrage is Wessanen terug op koers en gereed voor de volgende fase in het proces van verwezenlijking van de strategische en financiële bedrijfsdoelen. Aan de jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 27 april 2005 zal de Raad van Commissarissen voorstellen de heer D.I. Jager te benoemen tot lid en nieuwe voorzitter van de Raad van Commissarissen en de heer L.M. de Kool tot commissaris en nieuwe voorzitter van de Audit Commissie. De Raad van Commissarissen is bijzonder veel dank verschuldigd aan alle medewerkers voor de bereikte resultaten en voor hun grote mate van inzet en toewijding in het jaar 2004. Amstelveen, 7 maart 2005 Raad van Commissarissen K.J. Storm, voorzitter J.A.N. van Dijk J.G.A.J. Hautvast F.H.J. Koffrie
Verslag van de Raad van Commissarissen
Leden van de Raad van Commissarissen K.J. Storm (man, Nederlandse nationaliteit, 1942), voorzitter Voormalig bestuursvoorzitter van AEGON N.V.; benoemd tot commissaris in april 1996; heeft besloten in 2005 af te treden. Overige functies: voorzitter van de Raad van Commissarissen van Laurus N.V. en KLM N.V.; lid van de Raad van Commissarissen van AEGON N.V. en Pon Holdings B.V.; lid van de Raad van Bestuur van Interbrew S.A. en Baxter International, Inc. J.A.N. van Dijk (man, Nederlandse nationaliteit, 1938) Voormalig Senior Vice President van Sara Lee Corporation en lid van de Raad van Bestuur van Sara Lee/DE N.V.; benoemd tot commissaris in april 1997; termijn loopt af in 2005 (niet beschikbaar voor herbenoeming). Overige functies: voorzitter van de Raad van Commissarissen van Delta Lloyd N.V., Transavia Airlines B.V. en C.V. Verenigde Bloemenveilingen Aalsmeer (V.B.A.) B.A.; voorzitter van de Raad van Toezicht van de Universiteit Utrecht. J.G.A.J. Hautvast (man, Nederlandse nationaliteit, 1938) Voormalig vice-voorzitter Voeding van de Gezondheidsraad, lid van Advisory Board Nutrition van DSM, lid van Adviescommissie van TNO-Nutrition-PAR en voormalig directeur van het Wageningen Centre for Food Sciences; termijn loopt af in 2008 (beschikbaar voor herbenoeming). F.H.J. Koffrie (man, Nederlandse nationaliteit, 1952) Bestuursvoorzitter van Buhrmann NV; benoemd tot commissaris in 2001; termijn loopt af in 2005 (beschikbaar voor herbenoeming).
23
Verslag van de Stichting Administratiekantoor van Aandelen Koninklijke Wessanen
Aan de houders van certificaten van gewone aandelen Koninklijke Wessanen nv De voorwaarden van administratie krachtens welke door de stichting de hierboven genoemde certificaten worden uitgegeven, zijn laatstelijk vastgesteld bij akte, op 30 maart 2004 verleden, ten overstaan van notaris Mr. G.W.Ch. Visser, notaris te Amsterdam. Exemplaren van deze voorwaarden zijn voor certificaathouders kosteloos verkrijgbaar bij de stichting, alsmede bij de N.V. Algemeen Nederlands Trustkantoor te Amsterdam (‘ANT’), Herengracht 420, 1017 BZ (telefoon: 020 – 522 25 55, fax: 020 – 522 25 00, e-mail:
[email protected]). Ter voldoening aan het gestelde in artikel 15 van de voorwaarden van administratie bericht ondergetekende, dat de werkzaamheden gedurende het verslagjaar 2004 hebben bestaan uit het te haren name houden, doen stellen en in administratie nemen van gewone aandelen, elk groot EUR 1,– nominaal, Koninklijke Wessanen nv en het daartegen uitgeven van royeerbare certificaten aan toonder, alsmede in voorkomende gevallen uit het weer inwisselen van certificaten in de daartegen validerende originele aandelen, een en ander met inachtneming van de bepalingen van de statuten Koninklijke Wessanen nv, en voorts uit het uitoefenen van de aan de aandelen verbonden rechten, waaronder het stemrecht ter Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Per 31 december 2004 bedroeg het nominaal bedrag der in administratie genomen aandelen Koninklijke Wessanen nv waartegen certificaten werden uitgegeven EUR 72.246.323 hetgeen ten opzichte van 31 december 2003 een vermeerdering betekent van EUR 48.802. Voor dit bedrag zijn 48.802 certificaten uitgegeven, waartegen een inschrijving in het aandeelhoudersregister werd verkregen.
Tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 31 maart 2004 was de Stichting vertegenwoordigd met 94,4% van de uitgebrachte stemmen. In overeenstemming met de besluiten genomen in de daaraan voorafgaande vergadering van het bestuur van de Stichting werd voor de in stemming gebrachte agendapunten gestemd. Een tweede vergadering van het bestuur vond plaats voorafgaande aan de Jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 1 oktober 2004. De Stichting vertegenwoordigde 96.9% van de uitgebrachte stemmen. In de Aandeelhoudersvergadering van 31 maart heeft het bestuur van de Stichting voor het voorstel tot statutenwijziging gestemd, nadat dit voorstel zodanig was aangepast dat de beperking van het aandeelhouderschap tot 5% behouden bleef. Het bestuur is van mening dat het schrappen van dit artikel kan leiden tot een dominante positie van een grootaandeelhouder, hetgeen niet in het belang is van de andere kapitaalverschaffers. Pas als deze dominante kapitaalverschaffer verplicht zou zijn een bod te doen op alle uitstaande (certificaten van) aandelen vervalt het bezwaar van de Stichting. De voor mei 2006 voorziene wetswijziging tot uitvoering van de 13e Europese Richtlijn die gaat voorzien in de biedplicht zou een oplossing kunnen betekenen. Ondanks herhaaldelijk overleg met de vennootschap is het tot nu toe niet gelukt te komen tot een acceptabel alternatief, waarbij de biedplicht reeds nu in de statuten van de vennootschap wordt verankerd.
Op basis van de aan aandeelhouders verstrekte informatie hebben de bestuursleden van de Stichting zich in het verslagjaar regelmatig op de hoogte gesteld van de gang van zaken bij de onderneming. Het bestuur heeft in het verslagjaar driemaal vergaderd. Vanwege zowel de Aandeelhoudersvergadering op 31 maart 2004 als de jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 1 oktober 2004, nam het bestuur per agendapunt besluiten over het stemgedrag in de Algemene Vergadering, met dien verstande dat de vertegenwoordigers van het bestuur hun stemgedrag in die vergadering konden aanpassen indien de discussies daartoe huns inziens aanleiding zouden geven. De bestuurders hebben daarnaast van tijd tot tijd onderling telefonisch overleg gevoerd.
Op 12 januari 2005 vond te Amsterdam een vergadering van certificaathouders plaats, daartoe bijeengeroepen door het bestuur van de Stichting. Naast bespreking van de Nederlandse Corporate Governance Code en de invloed van de Code op administratievoorwaarden werden de certificaathouders in staat gesteld een voordracht te doen ten aanzien van de vacature die in april 2005 ontstaat als gevolg van het terugtreden van de heer H. Langman. De vergadering sprak geen vertrouwen in het bestuur van het administratiekantoor uit. Ter vergadering was ongeveer 10% van het aantal uitstaande certificaten aanwezig, waaronder een certificaathouder met een belang van 5%. Diens stem had derhalve de doorslaggevende invloed ter vergadering. Aangezien het administratiekantoor is opgericht om te verhinderen dat een grote partij bij een geringe opkomst de vergadering naar zijn hand kan zetten, heeft het bestuur besloten aan de uitslag van de gehouden peiling geen consequenties te verbinden. Als kandidaat ter opvolging van de heer H. Langman werd door de aanwezige certificaathouders de aanbeveling gedaan mevrouw C.W. van der Giessen en als tweede, de heer P.P.F. de Vries te benoemen tot bestuurslid. Het bestuur zal zich op de voorziening in de vacature beraden.
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Verslag van de Stichting Administratiekantoor
Het door Koninklijke Wessanen nv op respectievelijk 14 april en 10 september 2004 beschikbaar gestelde slotdividend 2003 en interim-dividend 2004 werd op dezelfde data op de certificaten, uitgegeven door de Stichting, betaalbaar gesteld.
De thans in functie zijnde bestuurders bezitten geen aandelen of certificaten in de vennootschap. Krachtens afspraak met de vennootschap komen de kosten die het Administratiekantoor in redelijkheid meent te moeten maken, voor rekening van de vennootschap. Daaronder zijn begrepen EUR 25.926 aan ingewonnen adviezen en verzekeringen. De bezoldiging van de voorzitter bedroeg EUR 5.500, die van de overige onafhankelijke bestuursleden EUR 4.500 per persoon. Wessanen neemt deel aan het project met betrekking tot ‘proxy voting’, dat door de Stichting Communicatiekanaal Aandeelhouders wordt uitgevoerd. Op grond van de in 2003 gewijzigde administratievoorwaarden worden certificaathouders in staat gesteld om per volmacht stemrecht te verkrijgen, zowel via ANT op afstand als ter vergadering. Volgens het rooster treedt dit jaar de heer H. Langman af; hij is niet beschikbaar voor herbenoeming. Administrateur van de Stichting is het n.v. Algemeen Nederlands Trustkantoor te Amsterdam (‘ANT’). Amsterdam, 7 maart 2005 Stichting Administratiekantoor van Aandelen Koninklijke Wessanen Bestuur Mr. Drs. H. Langman, voorzitter Drs. R. Pieterse Drs. C.J. van Rees
Verklaring De Concerndirectie van Koninklijke Wessanen nv en het Bestuur van de Stichting Administratiekantoor van Aandelen Koninklijke Wessanen verklaren hiermede dat naar hun gezamenlijk oordeel is voldaan aan de ten aanzien van de onafhankelijkheid van de bestuurders van deze stichting gestelde eisen als bedoeld in Bijlage X bij het Fondsenreglement van Euronext Amsterdam N.V., Amsterdam. Amsterdam, 7 maart 2005 Concerndirectie Koninklijke Wessanen nv Bestuur van de Stichting Administratiekantoor van Aandelen Koninklijke Wessanen
24
Jaarrekening 2004
26 28 29 30 31 32 44
Grondslagen van waardering, resultaatbepaling en consolidatie Geconsolideerde winst- en verliesrekening Geconsolideerde balans per 31 december Geconsolideerd kasstroomoverzicht Toelichting op geconsolideerd kasstroomoverzicht Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening Vennootschappelijke winst- en verliesrekening Vennootschappelijke balans per 31 december 45 Toelichting op de vennootschappelijke balans per 31 december
Jaarrekening 2004
25
Grondslagen van waardering, resultaatbepaling en consolidatie
Waarderingsgrondslagen Het resultaat en het eigen vermogen worden bepaald op basis van historische kosten, tenzij dit in het onderstaande anders uiteen wordt gezet. De in de balans opgenomen waarden zijn gebaseerd op historische kosten of nominale waarden indien nodig na aftrek van voorzieningen. Het management maakt bij het opmaken van de jaarrekening schattingen en veronderstellingen, die de gerapporteerde activa en passiva op balansdatum en de gerapporteerde inkomsten en uitgaven gedurende de periode beïnvloeden. Significante schattingen omvatten die welke van toepassing zijn op voorzieningen, goodwill, bijzondere waardeverminderingen, pensioenen en de vennootschapsbelasting.
Valuta Transacties in vreemde valuta worden verwerkt tegen transactiekoersen. Op balansdatum bestaande activa en passiva in vreemde valuta worden omgerekend in euro tegen de koersen per balansdatum, waarbij koersverschillen ten gunste of ten laste van het resultaat komen.
Toegepaste stelselwijzigingen Vanaf 2004 zijn er geen veranderingen in de Nederlandse Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving effectief geworden die hebben geleid tot wijzigingen in de grondslagen van waardering, resultaatbepaling en consolidatie.
Omrekening van de resultaten van deze groepsmaatschappijen naar euro vindt plaats tegen gemiddelde koersen van het verslagjaar. Activa en passiva worden omgerekend tegen koersen per balansdatum. Koersverschillen voortvloeiend uit omrekening van het in deze buitenlandse deelnemingen geïnvesteerde vermogen inclusief permanente groepsfinanciering worden rechtstreeks in het eigen vermogen verwerkt.
Veranderingen in presentatie In 2004 is de Wessanen organisatie en het governance model aangepast aan de nieuwe strategie. Naast een geografische onderscheid tussen Noord-Amerika en Europa, vindt een verdere onderverdeling plaats, gebaseerd op de strategische focus op ‘Health and Premium Taste’ klanten. Deze laatste splitsing is naar ‘Branded’, ‘Distribution’ en ‘Private Label’ aciviteiten. Tevens is in de balans per 31 december 2003 een reclassificatie gemaakt tussen de vlottende en de latente belastingschulden en vorderingen, teneinde een vergelijking met 2004 mogelijk te maken. Consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening zijn Koninklijke Wessanen nv en de vennootschappen waarin zij direct of indirect meer dan de helft van het stemgerechtigde aandelenkapitaal bezit of een overwegende zeggenschap kan uitoefenen, volledig geconsolideerd opgenomen. Het aandeel van derden in het eigen vermogen en resultaat wordt afzonderlijk vermeld. Overeenkomstig het bepaalde in de artikelen 379 en 414, Titel 9, Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek is een lijst met groepsmaatschappijen en deelnemingen ten kantore van het Handelsregister te Amsterdam neergelegd.
Groepsmaatschappijen buiten Nederland worden beschouwd als onafhankelijke buitenlandse entiteiten. De financiële gegevens van groepsmaatschappijen en deelnemingen buiten Nederland worden opgesteld in de valuta van de economische omgeving waarin die maatschappij voornamelijk haar bedrijfsactiviteiten uitoefent (functionele valuta).
De gemiddelde koers van het verslagjaar is bepaald door de koersen per maandeinde te delen door 12. De euro-omrekenkoersen van de voor Wessanen belangrijkste valuta zijn: 2003
2004 Gemiddelde Ultimo koers koers
US dollar Britse pond
1,25 0,68
1,36 0,71
Gemiddelde Ultimo koers koers
1,14 0,69
1,26 0,71
Afgeleide financiële instrumenten Bij de beheersing van valuta-, rente- en handelsrisico’s wordt onder meer gebruikgemaakt van afgeleide financiële instrumenten (derivaten). Dergelijke financiële instrumenten worden verwerkt tegen reële waarde, waarbij de op balansdatum opgetreden waardeveranderingen worden verantwoord in de winst- en verliesrekening. Voor zover de derivaten ter afdekking dienen van zeer waarschijnlijk optredende toekomstige kasstroom transacties, wordt het resultaat op basis van marktwaarde uitgesteld totdat het onderliggende afgedekte risico effectief wordt. Het uitgestelde resultaat wordt opgenomen onder de vlottende activa of kortlopende schulden. Rente- en valutaverschillen uit hoofde van financiële instrumenten om rente- en valutarisico’s te beheersen worden verantwoord als financiële baten en lasten. Winsten en verliezen van afgeleide financiële instrumenten gebruikt ter afdekking van handelsrisico’s, zijn terug te vinden in de bedrijfslasten.
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Jaarrekening 2004
Verwerking van bedrijfsopbrengsten Netto-omzet betreft de opbrengst van aan derden geleverde goederen en diensten na aftrek van BTW. Als criterium voor het tijdstip van verantwoording van omzet geldt het moment van verscheping van producten aan de eindgebruikers, onafhankelijke distributeurs, retailers en grootverbruikers, wanneer de klant het eigendom overneemt, het risico van verlies op zich neemt, ontvangst van de relevante vordering waarschijnlijk is, overtuigend bewijs van een regeling aanwezig is en de verkoopprijs vast en bepaalbaar is. Klantkortingen voor plaatsingsvergoedingen, coupons, retouren en overige kortingen worden opgenomen als kortingen op de brutoverkopen en worden dusdanig als netto-omzet opgenomen in de geconsolideerde winst- en verliesrekening. In het algemeen omvat de verkoopprijs de kosten van levering. Opbrengsten uit nieuwsbrieven, vakbeurzen, magazijnactiviteiten voor derden en retourvrachten worden onder overige bedrijfsopbrengsten meegenomen. Bijzondere posten Bijzondere posten worden gedefinieerd als posten binnen het gewone bedrijfsresultaat van een dergelijke omvang, aard of mate van voorkomen dat naar mening van het management, het apart tonen nodig is voor de beoordeling van de prestatie van de onderneming over de verslagperiode. Om de analyse van het bedrijfsresultaat te vergemakkelijken, is in de toelichting een specificatie opgenomen van het bedrijfsresultaat vóór en na bijzondere posten. Immateriële vaste activa Goodwill in verband met acquisities betreft het verschil tussen de verkrijgingsprijs en het aandeel in de reële waarde van de overgenomen activa en passiva op het moment van de transactie. De aldus bepaalde goodwill (inclusief de waarde van de merken) wordt geactiveerd en lineair afgeschreven ten laste van de winst- en verliesrekening op basis van de verwachte economische levensduur. De geschatte economische levensduur van goodwill op merkactivteiten is 20 jaar, op distributieactiviteiten tien jaar en op overige activiteiten vijf jaar. Vóór 2001 werd goodwill direct ten laste van het eigen vermogen verwerkt. Kosten van de verwerving van verkooprechten zijn vergoedingen, betaald door Wessanen aan de klant om zijn winkels te kunnen beleveren en zijn schappen te managen. Deze vergoedingen worden betaald in overeenstemming met de getekende overeenkomsten worden geactiveerd en afgeschreven over de looptijd van de contracten, gewoonlijk één tot drie jaar.
26
Materiële vaste activa Materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen historische kostprijs, verminderd met lineaire afschrijvingen over het verstreken deel van de verwachte economische levensduur. Op terreinen wordt niet afgeschreven. De verwachte economische levensduur van de materiële vaste activa waarop de lineaire afschrijvingen worden gebaseerd, is als volgt: Bedrijfsgebouwen Machines en installaties Computers, inclusief software Andere vaste bedrijfsmiddelen
30 jaar 10 – 15 jaar 3 – 5 jaar 3 – 5 jaar
Buitengebruikgestelde en overige niet in het productieproces gebruikte materiële vaste activa worden niet afgeschreven en worden tegen de laagste van boekwaarde en opbrengstwaarde gewaardeerd. Financiële vaste activa Deelnemingen waarin invloed van betekenis wordt uitgeoefend op het zakelijke en financiële beleid zijn gewaardeerd tegen nettovermogenswaarde. Effecten en deelnemingen waarin geen invloed van betekenis wordt uitgeoefend, zijn gewaardeerd tegen kostprijs of duurzaam lagere marktwaarde. Ontvangen dividend wordt geboekt na betaalbaarstelling. Vanwege het overwegend langlopende karakter worden latente belastingvorderingen afzonderlijk opgenomen onder de financiële vaste activa. Bijzondere waardeverminderingen Vaste activa worden beoordeeld op bijzondere waardeverminderingen, indien gebeurtenissen of veranderde omstandigheden aangeven dat de boekwaarde niet realiseerbaar zal zijn. Bij de beoordeling op bijzondere waardeverminderingen wordt het realiseerbaar bedrag benaderd rekening houdend met de netto contante waarde van de verwachte toekomstige kasstromen van de relevante resultaatgenererende eenheid of de directe verkoopwaarde, indien deze hoger is. Indien een bijzondere waardedaling optreedt, wordt de boekwaarde verminderd tot de geschatte realiseerbare waarde.
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Voorraden De handelsvoorraden en de voorraden grondstoffen, halffabrikaten en eindproducten, alsmede de voorraden hulpstoffen en emballage, worden gewaardeerd tegen de historische kostprijs of lagere marktwaarde. Voorraden worden gewaardeerd door toepassing van de FIFO (first-in, first-out) methode. Voorraden worden gewaardeerd inclusief leverancierskortingen en voorzieningen voor incourante voorraden. In de kostprijs van handelsgoederen, halffabrikaten en eindproducten worden begrepen de kosten van grond- en hulpstoffen, directe verwerkingskosten, toerekenbare kosten van opslag en indien van toepassing het toerekenbare deel van de indirecte verwerkingskosten, zoals kosten van productieplanning, onderhoud en fabrieksmanagement. Voorzieningen Voorzieningen zijn gevormd voor verplichtingen van onzekere omvang. Deze zijn opgenomen tegen geschatte nominale waarde, met uitzondering van pensioen- en VUT-voorzieningen, welke gewaardeerd zijn tegen contante waarde volgens actuariële berekeningen. Een voorziening voor reorganisatie wordt gevormd indien aan bepaalde criteria wordt voldaan. Dergelijke criteria omvatten: het bestaan van een gedetailleerd plan dat de betrokken activiteiten beschrijft; de betrokken locatie(s); het verwachte aantal betrokken werknemers van wie de contracten zullen worden beëindigd; de tijdsplanning; de geschatte kosten van de reorganisatie en de communicatie aan de betrokkenen omtrent de belangrijkste aspecten van het plan. De voorziening eigen risico bestaat voornamelijk uit de ‘workers’ compensation’ voorziening. Dit is een voorziening voor betalingen die voortkomen uit schadevergoedingen aan werknemers ten gevolge van arbeidsongevallen. De voorziening is bepaald op basis van historische verliezen en geprojecteerde verliesontwikkeling.
Jaarrekening 2004
Belastingen Belastingen worden berekend op basis van de belastingstelsels zoals die in de verschillende landen bestaan. Latente belastingverplichtingen en -vorderingen, voortvloeiend uit verschillen tussen de fiscale en commerciële waardering van activa en passiva, worden in de balans opgenomen voor zover deze leiden tot lagere of hogere belastingen in de toekomst. Latente belastingposten worden gewaardeerd op basis van de nominale tarieven in de verschillende landen. Latente belastingvorderingen waaronder die uit hoofde van te verrekenen fiscale verliezen worden gewaardeerd voorzover de onderneming voldoende belastbare tijdelijke verschillen heeft of er anderszins voldoende sterke aanwijzingen zijn dat er in de toekomst voldoende fiscale winst beschikbaar zal zijn ter realisatie van de latente vorderingen. Met bronbelastingen op toekomstige dividenden van buitenlandse groepsmaatschappijen wordt rekening gehouden, tenzij uitkering niet overwogen wordt. Aandelenoptierechten en rechten op aandelen Rechten op aandelenopties en aandelen kunnen aan leden van de Concerndirectie en andere Wessanen werknemers worden toegekend. Voor rechten op aandelenopties geldt dat het verschil tussen de marktwaarde en de uitoefenprijs op de toekenningsdatum als kostenpost in de winst- en verliesrekening wordt meegenomen. In het geval dat de opties worden uitgeoefend, zal de betaalde uitoefenprijs aan de algemene reserve worden toegevoegd. Bij levering van de aandelen, wordt de marktwaarde van de aandelen in mindering gebracht op de algemene reserve.
27
Geconsolideerde winst- en verliesrekening in miljoenen euro, tenzij anders vermeld
Toelichting
Netto-omzet Wijziging in voorraad gereed product Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten Kosten van grond- en hulpstoffen Personeelskosten Afschrijvingen op immateriële vaste activa Afschrijvingen op materiële vaste activa Bijzondere waardevermindering vaste activa, inclusief gerelateerde kosten Overige bedrijfslasten Bedrijfslasten Bedrijfsresultaat Waardeverandering langlopende vorderingen Rentebaten Rentelasten Financiële baten en lasten, netto Winst voor belastingen Belastingen Aandeel in het resultaat van deelnemingen Aandeel derden Nettowinst Winst per aandeel (in euro) Nettowinst Verwaterde winst
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
2
2.431,8 -2,3 4,9 2.434,4
2.124,8 3 7 8 7/8 4
1.699,7 389,5 15,5 32,3 26,1 341,6
1.399,8 346,0 13,4 29,7 9,3 327,1
4,4 1,5 -10,6
– 11,4 -11,9
5
2.504,7 -70,3
2.125,3 -0,5
2
6
Jaarrekening 2004
2003
2004
2.119,5 -1,1 6,4
-0,5 -1,0 1,5 2,5 -1,2 1,8
-4,7 -75,0 41,8 1,2 -1,2 -33,2
0,03 0,03
-0,47 -0,46
28
Geconsolideerde balans per 31 december Voor winstverdeling 2004 in miljoenen euro
Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa: Bedrijfsgebouwen en terreinen Machines en installaties Overige
2004
2003
7
115,3
128,9
85,2 85,9 20,8 191,9 93,0 400,2
95,7 90,6 27,5 213,8 91,9 434,6
216,2 306,6 41,1 563,9 964,1
280,9 334,2 38,1 653,2 1.087,8
72,6 99,7 308,7 1,8 482,8 8,9 491,7 54,6 114,6
72,6 99,7 355,6 -33,2 494,7 7,6 502,3 67,5 26,0
16,5 5,9 2,4 8,6 175,9 93,9 303,2 964,1
73,5 115,0 4,5 10,5 159,8 128,7 492,0 1.087,8
8 9
Financiële vaste activa Vlottende activa Voorraden Vorderingen en overlopende activa Liquide middelen
10 11 12
Eigen vermogen Aandelenkapitaal Agio Overige reserves Resultaat voor verdeling Totaal eigen vermogen Aandeel van derden Groepsvermogen Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen Kortlopende deel van de langlopende schulden Te betalen vennootschapsbelasting Loonbelasting en omzetbelasting Schulden aan leveranciers Overlopende posten en overige schulden
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Toelichting
13
14 15
16
17
Jaarrekening 2004
29
Geconsolideerd kasstroomoverzicht in miljoenen euro
2004
2003
1,8
-33,2
-1,0 29,7 13,4 9,3 -2,5 50,7
– 32,3 15,5 21,6 -1,2 35,0
Mutatie: Voorraden Vorderingen en overlopende activa Actieve belastinglatentie Schulden aan leveranciers en overige schulden Voorzieningen Kasstroom bedrijfsactiviteiten Aandeel derden Ontvangen dividenden van niet-geconsolideerde deelnemingen Kasstroom uit operationele activiteiten
50,7 14,9 -17,1 -11,3 -7,1 80,8 1,2 0,2 82,2
26,7 4,3 -23,4 -11,6 -21,5 9,5 1,2 1,5 12,2
Investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa Desinvestering van materiële vaste activa Investeringen in immateriële vaste activa Desinvestering van financiële vaste activa Aankoopprijs acquisities Desinvesteringen van groepsmaatschappijen Kasstroom uit investerings en desinvesteringsactiviteiten
-28,1 6,4 -1,3 8,6 – 0,3 -14,1
-22,9 3,2 -3,6 1,1 -16,3 – -38,5
90,1 -100,3 -47,4 -40,4 33,1 -64,9 3,2
-7,0 – 89,0 -40,7 -31,8 9,5 -16,8
Operationele activiteiten Nettowinst Non-cash posten: Winst op verkochte activiteiten Afschrijvingen op materiële vaste activa Afschrijvingen op immateriële vaste activa Bijzondere waardeverminderingen en afschrijvingen op vaste activa Resultaat niet-geconsolideerde deelnemingen
Financieringsactiviteiten Langlopende schulden Terugvordering private placement Kortlopende financiering Dividenduitkeringen Inkoop eigen aandelen/uitoefening opties Kasstroom uit financieringsactiviteiten Kasmutatie
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Jaarrekening 2004
30
Toelichting op geconsolideerd kasstroomoverzicht in miljoenen euro, tenzij anders vermeld
Voor de grondslagen van waardering, resultaatsbepaling en consolidatie wordt verwezen naar pagina 26 en 27. De kasstroom komt niet per definitie overeen met mutaties op de balans, aangezien de kasstroom is aangepast voor koersverschillen, desinvesteringen en herrubriceringen. De mutaties in bovenstaand kasstroomoverzicht worden onderstaand gespecificeerd:
Mutaties werkkapitaal Voorraden Vorderingen en overlopende active Schulden aan leveranciers en overige schulden2
Ontvangen belastinglatentie Mutaties voorzieningen Mutaties financiering en banken Langlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen Kortlopend deel van de langlopende schulden
Liquide middelen
Balans mutaties
Koersverschillen
Correcties voor Acquisities/ herrubriceringen 1
Kasstroom
64,7 27,6 -22,7 69,6
-14,0 -12,6 9,5 -17,1
– -0,1 1,9 1,8
50,7 14,9 -11,3 54,3
-6,3
-4,4
-6,4
-17,1
-12,9
1,0
4,8
-7,1
88,6 -57,0 -109,1 -77,5
1,5 9,6 8,8 19,9
– – – –
90,1 -47,4 -100,3 -57,6
3,0
0,2
–
3,2
1 Een verschuiving tussen de latente belastingvorderingen en belastingschulden is opgenomen onder de herrubriceringen 2 Exclusief kortlopende deel van de langlopende schulden
Andere balansmutaties worden weergegeven in de toelichting van de specifieke balansrekeningen.
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Jaarrekening 2004
31
Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening in miljoenen euro, tenzij anders vermeld
Acquisities en desinvesteringen In 2004 zijn er geen acquisities geweest. Wessanen heeft in het begin van 2004 het Noord-Amerikaanse Specialty Partners verkocht voor USD 1,6 miljoen. De winst op deze desinvestering was USD 1,4 miljoen. Deze winst is opgenomen als een bijzondere post onder de overige bedrijfsopbrengsten. Op 29 december 20o4 zijn alle aandelen vervreemd van Intermarque Industria e Comercio Ltda, zijnde de houder van alle aandelen in Wessanen do Brasil Ltda. De opbrengst van deze nietgeconsolideerde deelneming was EUR 783,-. Op de verkoop is geen boekwinst gemaakt. 1. Bijzondere posten 2003
2004
Netto-0mzet Wijziging in voorraad gereed product Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten Kosten van grond- en hulpstoffen Personeelskosten Afschrijvingen op immateriële vaste activa Afschrijvingen op materiële vaste activa Bijzondere waardevermindering/afschrijvingen op vaste activa Overige bedrijfslasten Bedrijfslasten Bedrijfsresultaat Waardeverandering langlopende vorderingen Rentebaten Rentelasten Financiële baten en lasten Winst voor belastingen Belastingen Aandeel in het resultaat van deelnemingen Aandeel derden Nettowinst
Totaal vóór bijzondere posten
Bijzondere posten
2.119,5 -1,1 5,3 2.123,7 1.395,3 331,6 13,4 29,7 – 304,7 2.074,7 49,0 – 0,2 -11,9 -11,7 37,3 -10,3 0,2 -1,2 26,0
– – 1,1 1,1 4,5 14,4 – – 9,3 22,4 50,6 -49,5 – 11,2 – 11,2 -38,3 11,8 2,3 – -24,2
a
b
c
d e
Totaal
Totaal vóór bijzondere posten
Bijzondere posten
Totaal
2.119,5 -1,1 6,4 2.124,8 1.399,8 346,0 13,4 29,7 9,3 327,1 2.125,3 -0,5 – 11,4 -11,9 -0,5 -1,0 1,5 2,5 -1,2 1,8
2.431,8 -2,3 – 2.429,5 1.679,6 372,6 15,5 32,3 – 330,9 2.430,9 -1,4 – 1,5 -10,6 -9,1 -10,5 10,1 1,2 -1,2 -0,4
– – 4,9 4,9 20,1 16,9 – – 26,1 10,7 73,8 -68,9 4,4 – – 4,4 -64,5 31,7 – – -32,8
2.431,8 -2,3 4,9 2.434,4 1.699,7 389,5 15,5 32,3 26,1 341,6 2.504,7 -70,3 4,4 1,5 -10,6 -4,7 -75,0 41,8 1,2 -1,2 -33,2
De bijzondere posten in 2004 bestaan uit: a 1,1 geclassificeerd als overige bedrijfsopbrengst, zijnde de boekwinst op de verkoop van de Specialty Partners business in de Verenigde Staten. b 50,6 geclassificeerd als een bedrijfslast. Een overzicht daarvan is hieronder weergegeven. c 11,2 is een bijzondere financiële bate en het resultaat van de vrijval van een uitgestelde winst op een rente swap. In mei 2003 ging Wessanen een USD rentekoers hedge aan, vooruitlopend op de verlenging van de toen bestaande US private placement die in december 2004 zou aflopen. De swap werd in augustus 2003 beeindigd. Dit resulteerde in een winst van USD 14,0 miljoen, die in overeenstemming met de bestaande regelgeving voor hedges in 2003 nog niet als gerealiseerd werd meegenomen. In april 2004 werd besloten de private placement niet te verlengen. Dat resulteerde in een vrijval in het resultaat over 2004. d 11,8 betreft de vennootschapsbelastingen op de bijzonder posten. e 2,3 betreft resultaat van deelnemingen. In 2000 was een niet geconsolideerde deelneming afgewaardeerd wegens illiquiditeit. Op grond van nieuwe ontwikkelingen is deze afwaarding gedeeltelijk teruggedraaid. Het resultaat hiervan is als een bijzondere post meegenomen.
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Jaarrekening 2004
32
1. Specificatie van de bijzondere posten (vervolg) Overzicht van de belangrijkste posten binnen de bedrijfslasten (punt B): 1 Operatie Phoenix 2 Build on the Roots 3 Overige herstructuringsprojecten 4 VS bijzonder onderzoek 5 Vrijval voorzieningen 6 Verschillen en fouten voorgaande jaren Tree of Life NA 7 Afwaardering ERP-systeem Tree of Life NA 8 Schattingswijzigingen Tree of Life NA 9 Overige Totaal
2004
2003
25,6 10,8 10,0 2,5 -1,7 – – – 3,4 50,6
28,0 – – 8,5 -11,8 12,1 13,7 18,8 4,5 73,8
1 Operatie Phoenix is het herstructuringsplan van Wessanen dat is gestart in augustus 2003. Bijzondere kosten hebben vooral betrekking op het sluiten van productielijnen van Dailycer in het Verenigde Koninkrijk, de sluiting van fabrieken van ABC in Arizona, Natudis en Beckers in België, Distriborg in Frankrijk en Spanje en beëindigingskosten in verband met het klanten rationalisatieprogramma van Tree of Life NA. Verwacht wordt dat de gehele operatie zal worden afgerond tegen het eind van 2005. 2 ‘Build on the Roots’ is het plan om de prestaties van Tree of Life NA structureel te verbeteren door de rationalisatie van het product assortiment en het in overeenstemming brengen van de kostenstructuur met de klantenportefeuille. Begin 2004 is begonnen met de implementatie van dit plan waarbij, door middel van het sluiten van locaties en het samenvoegen van divisies en activiteiten, wordt gestreefd naar een doelmatiger gebruik van de distributiefaciliteiten. Bijzondere kosten hebben vooral betrekking op de afwaardering van vaste activa en voorraden, afkoop van leasecontracten, extra personeelskosten door afvloeiïngsregelingen en extra kortingen en promotionele kosten om niet meer gangbare producten te verkopen aan klanten. Het plan zal tot ongeveer medio 2005 lopen. 3 Overige herstructuringsprojecten in 2004 die geen onderdeel uitmaakte van Operatie Phoenix of het ‘Build on the Roots’ plan hebben betrekking op projecten bij een aantal werkmaatschappijen. De belangrijkste van deze projecten zijn: • Halverwege 2004 heeft Beckers enige veranderingen in de organisatie doorgevoerd. De belangrijkste zijn vereenvoudiging van de organisatie door de vermindering van het aantal gevoerde producten en een aanpassing van het marketing- en verkoopapparaat naar aanleiding van de nieuwe strategie. Verder worden de kwaliteit en de effectiviteit van het productieapparaat gestroomlijnd om de kostendruk in de markt het hoofd te kunnen bieden; • Afdelingsreorganisaties in het hoofdkantoor hebben geleid tot afkoop van arbeidsovereenkomsten van voormalige werknemers; • Tree of Life NA heeft naar aanleiding van de uitkomsten van het bijzonder onderzoek enige veranderingen in de organisatie doorgevoerd; • ABC heeft in het vierde kwartaal de productie van vruchtensappen verplaatst van Nashua naar Verona. Verwacht wordt dat deze reorganisatieprojecten in 2005 zullen worden afgerond. 4 De kosten van het bijzondere onderzoek in de VS bedroegen 2,5 bovenop de 8,5 in 2003. 5 De vrijval van voorzieningen heeft vooral betrekking op projecten van Dailycer in het Verenigd Koninkrijk en Tree of Life UK waarvoor in voorgaande jaren voorzieningen waren getroffen en waarvan de kosten als bijzondere lasten waren genomen. 9 Overige bedrijfslasten hebben voornamelijk betrekkingen op enkele kleine bijzondere kostenposten binnen Tree of Life NA en ABC.
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Jaarrekening 2004
33
Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening (vervolg) in miljoenen euro, tenzij anders vermeld
2. Informatie over bedrijfssegmenten en geografische segmenten De onderneming opereert in vijf bedrijfssegmenten: North America Branded, North America Distribution, Europe Branded, Europe Distribution en Europe Private Label. De belangrijkste financiële gegevens van deze segmenten zijn hieronder opgenomen.
Netto-omzet EBITAE EBIT Bijzondere posten vóór belastingen Operationele activa Operationele verplichtingen Afschrijvingen IVA en MVA Investeringen IVA en MVA Gemiddeld aantal werknemers
2004 2003 2004 2003 2004 2003 2004 2003 2004 2003 2004 2003 2004 2003 2004 2003 2004 2003
North America Branded
North America Distribution
Europe Branded
Europe Distribution
Europe Private Label
Niet gealloceerd
Totaal
134,6 145,0 11,3 7,6 9,2 -1,1 -2,2 -7,6 60,8 68,5 12,4 14,0 2,8 3,7 4,5 3,8 465 394
1.117,3 1.437,9 -9,7 -41,6 -28,7 -91,9 -17,2 -49,2 293,9 386,6 113,6 103,8 11,3 14,2 3,0 6,6 4.454 5.107
480,0 488,2 36,3 33,5 25,2 20,4 -8,5 -10,6 290,5 306,9 113,6 119,7 14,5 14,5 8,1 18,5 2.630 2.891
133,2 113,6 5,0 3,6 2,1 3,5 -2,7 – 54,3 58,2 15,4 13,4 2,5 2,9 1,1 1,1 398 374
254,4 247,1 24,3 15,2 8,6 13,8 -14,5 -0,9 119,9 125,2 52,2 51,4 12,0 12,5 12,7 8,1 1.070 1.166
– – -7,0 -8,4 -16,9 -10,6 6,8 3,8 144,7 142,4 165,2 283,2 – – – – 59 63
2.119,5 2.431,8 60,2 9,9 -0,5 -65,9 -38,3 -64,5 964,1 1.087,8 472,4 585,5 43,1 47,8 29,4 38,1 9.076 9.995
De per segment opgenomen financiële gegevens vloeien voort uit de operationele activiteiten van de desbetreffende segmenten. Dit houdt in dat niet-operationele resultaten, activa en verplichtingen – zoals financiering en belastingen – niet aan segmenten zijn gealloceerd. Als gevolg van veranderingen in bedrijfssegmentatie in 2004 zijn de 2003 cijfers voor vergelijkings-doeleinden aangepast (zie pagina 26). Geografische segmenten Onderstaande tabel geeft de spreiding van de netto-omzet gebaseerd op de geografische locatie van de afnemers. De spreiding van de boekwaarde van de activa alsmede van de investeringen in materiële vaste activa is gebaseerd op de geografische locatie van de activa.
Nederland Overige Europese landen Verenigde Staten en Canada Overige landen Niet gealloceerd Totaal
2004 2003 2004 2003 2004 2003 2004 2003 2004 2003 2004 2003
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Jaarrekening 2004
Netto-omzet
Operationele activa
Investeringen in IVA en MVA
174,8 176,6 694,4 671,7 1.249,6 1.583,0 0,7 0,5 – – 2.119,5 2.431,8
130,3 124,0 343,6 368,7 356,4 458,6 – – 133,8 136,5 964,1 1.087,8
6,3 10,0 15,6 17,6 7,5 10,5 – – – – 29,4 38,1
34
3. Personeelskosten 2003
2004 Totaal vóór bijzondere posten
Bijzondere posten
231,1 62,1 10,6 27,8 331,6
9,9 0,7 1,0 2,8 14,4
Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Overig
Totaal
Totaal vóór bijzondere posten
Bijzondere posten
Totaal
241,0 62,8 11,6 30,6 346,0
264,6 70,1 11,1 26,8 372,6
7,7 0,1 2,5 6,6 16,9
272,3 70,2 13,6 33,4 389,5
De bijzondere posten bestaan uit betalingen inzake het beëindigen van arbeidscontracten. Het gemiddelde aantal werknemers gedurende het boekjaar bedroeg 9.076 (2003: 9.995). Pensioenen Koninklijke Wessanen nv en haar groepsmaatschappijen voorzien in werknemerspensioenen in een deel van Europa, met name in het VK en Nederland. Dit zijn zowel eind- als middelloonregelingen, gebaseerd op de diensttijd en de pensioengrondslag van de werknemer. In de Noord-Amerikaanse bedrijven zijn in beperkte mate pensioentoezeggingen jegens werknemers gedaan. De werknemerspensioenen zijn voor het merendeel van de regelingen bij bedrijfstakpensioenfondsen en levensverzekeringsmaatschappijen ondergebracht. Een belangrijk deel van de pensioenen in Nederland en het VK is ondergebracht bij onafhankelijke ondernemingspensioenfondsen. De financiering van de pensioenregelingen geschiedt in overeenstemming met lokale gebruiken en regelgeving. De pensioenlasten worden berekend op basis van actuariële grondslagen en tegen contante waarde. De bijdragen van de groep in de pensioenregelingen zijn verantwoord onder de pensioenkosten in de winst- en verliesrekening. Pensioenen die geen onderdeel uitmaken van pensioenfondsen, alsmede dekkingen van tekorten, voor zover deze dienen te worden afgedekt op grond van lokale richtlijnen hieromtrent, zijn voorzien in de groepsbalans. De door fondsen en Koninklijke Wessanen aangehouden voorzieningen voor pensioenverplichtingen tezamen zijn per balansdatum toereikend om aan de verplichtingen voortvloeiend uit de opgebouwde pensioenaanspraken te kunnen voldoen. De door het Wessanen Pensioenfonds in Nederland gehanteerde rekenrente is 4%. De verplichtingen zijn berekend op basis van de sterftetafels GBM/GBV 1995–2000 met een leeftijdsterugstelling voor mannen en vrouwen van respectievelijk twee en één jaar. De verplichtingen voortkomende uit de VK pensioenregeling zijn berekend op basis van een rekenrente van 5,0 tot 6,5% en gebaseerd op VK sterftetafels PMA92 voor mannen en PFA92 voor vrouwen. VUT-regelingen Ten behoeve van een beperkte groep werknemers in Nederland en België zijn regelingen inzake vervroegde uittreding (VUT) getroffen. De voorziening voor VUT -uitkeringen is met name gevormd voor de afhandeling van in eigen beheer gehouden verplichtingen jegens werknemers die reeds geopteerd hebben voor gebruikmaking van de regeling. De voorziene verplichtingen zijn gewaardeerd op basis van contante waarde, rekening houdend met actuariële grondslagen. Mutaties in de Concerndirectie De heer R.A. Thorne heeft zich teruggetrokken als lid van de Concerndirectie op de aandeelhoudersvergadering van 31 maart 2004. De heer A.C. Covington is in die vergadering als lid van de Concerndirectie benoemd. De heer N.J.M. Kramer verliet de Concerndirectie per 31 december 2004. De heer D.G. Vierstra is in januari 2005 in dienst getreden als Chief Financial Officer. Hij zal worden voorgedragen voor benoeming als lid van de Concerndirectie tijdens de de aandeelhoudersvergadering van 27 april 2005.
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Jaarrekening 2004
35
Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening (vervolg) in miljoenen euro, tenzij anders vermeld
3. Personeelskosten (vervolg) Bezoldiging directie De totale bezoldiging van bestuurders en voormalige bestuurders was als volgt: Concerndirectie: Uitgestelde beloningen
Salaris in EUR 1.000
A.H.A. Veenhof1 N.R. Onkenhout A.C. Covington2 Voormalige bestuursleden N.J.M. Kramer3 R.A. Thorne3 A.M. Zondervan L.A.P.A. Verhelst
Bonussen
Overig
Totaal
2004
2003
2004
2003
2004
2003
2004
2003
2004
2003
500 292 352
250 – –
100 46 –
50 – –
88 75 113
125 – –
40 75 243
16 – –
728 488 708
441 – –
305 185 – – 1.634
305 659 365 – 1.579
71 10 – – 227
114 41 204 254 663
61 – – – 337
– – – – 125
420 1.126 – – 1.904
36 81 2.136 – 2.269
857 1.321 – – 4.1o2
455 781 2.705 254 4.636
1 De heer A.H.A. Veenhof is in dienst getreden per 30 juni 2003 2 Bonussen zijn inclusief 75 uitgestelde retention bonus; overig is inclusief 191 verhuispremie 3 Overig is inclusief 373 afkoopregeling de heer N.J.M. Kramer en inclusief 1.104 afkoopregeling de heer R.A. Thorne
De heer A.C. Covington is op 30 maart 2004 in dienst getreden. Van de heren R.A. Thorne en N.J.M. Kramer is het dienstverband respectievelijk op 29 maart 2004 en op 31 december 2004 beëindigd. De kosten samenhangende met het beeindigen van hun arbeidscontracten zijn onder de bijzondere lasten opgenomen. Remuneratiebeleid Het remuneratiebeleid met betrekking tot de leden van de Concerndirectie bestaat uit een basissalaris, een bonus, aandelenopties, aandelenrechten en een pensioenregeling. Dit beleid is onderworpen aan jaarlijkse beoordeling door de remuneratiecommissie. Dit is een subcommissie van de Raad van Commissarissen. Een beschrijving van het remuneratiebeleid kan gevonden worden op de website van Wessanen. De Nederlandse leden van de Concerndirectie komen in aanmerking voor deelname aan het Wessanen Pensioenplan op basis van de eindloonregeling (in enigszins aangepaste vorm). Zij mogen ook kiezen voor een vaste bijdrage. Het pensioenbeleid met betrekking tot leden van de Concerndirectie gaat uit van pensionering op de leeftijd van 65 jaar. Voor leden van de Concerndirectie met de Amerikaanse nationaliteit en woonachtig in de VS is de pensioenregeling gebaseerd op een bijdrage conform de ‘401-K’-regeling. Bonussen aan de leden van de Concerndirectie zijn toegekend op basis van criteria die in 2004 betrekking hadden op EBITAE, de omzetgroei, werkkapitaal en persoonsgebonden doelen. De heer Covington zal daarnaast een retention bonus ontvangen van USD 500.000 indien hij 4 jaar in dienst blijft, waarvan elk jaar 25% onherroepelijk wordt. In 2004 is het bestaande Long Term Incentive Plan voor de Concerndirectie gesplitst in twee delen: een aandelenoptierechtenregeling en een nieuw plan dat een beperkt recht geeft op aandelen (‘Wessanen Restricted Share Program’). Het toe te kennen aantal optierechten is bij de introductie van het plan verminderd met 50%. Deze 50% is gealloceerd naar het aandelenplan in de ratio van drie opties voor een beperkt recht op een aandeel. Op grond van het 2004 aandelenoptieplan werden opties uitgegeven onder de voorwaarden van drie jaar dienstverband en bepaalde prestatie condities gedurende drie jaren. De rechten op aandelen werden verstrekt onder voorwaarden van drie jaar dienstverband en een prestatiedoelstelling in het eerste jaar. Gebaseerd op dit plan heeft Wessanen 180.000 aandelen opties en 43.333 rechten op aandelen toegekend aan leden van de Concerndirectie. Sommige van deze aandelenopties en rechten op aandelen zijn toegekend aan het begin van het arbeidscontract. Bezoldiging Raad van Commissarissen: Vaste beloning in EUR 1.000
K.J. Storm H. Wiegel1 J.A.N. van Dijk F.H.J. Koffrie J.G.A.J. Hautvast2
Overige vergoedingen
Totaal
2004
2003
2004
2003
2004
2003
39 19 28 28 7 121
37 25 25 25 – 112
4 2 3 3 1 13
4 3 3 3 – 13
43 21 31 31 8 134
41 28 28 28 – 125
1 Per 1 oktober 2004 uit de Raad van Commissarissen getreden 2 Benoemd per 1 oktober 2004
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Jaarrekening 2004
36
3. Personeelskosten (vervolg) Remuneratiebeleid (vervolg) Ultimo 2004 bezaten de leden en voormalige leden van de Concerndirectie 822.689 optierechten op aandelen (ultimo 2003: 807.689) tegen een gewogen gemiddelde uitoefenprijs van EUR 8,65 (ultimo 2003: EUR 8,67). De leden van de Raad van Commissarissen bezaten geen aandelenopties of rechten op aandelen. Er zijn geen leningen, voorschotten of daarop betrekking hebbende garanties afgegeven aan de huidige bestuurders of commissarissen. Het verloop van de aan de huidige en voormalige leden van de concerndirectie toegekende optierechten op certificaten van aandelen van nominaal EUR 1,00 in het kapitaal van de vennootschap is als volgt: Stand ultimo 2003
Verstrekt
Uitgeoefend
Vervallen
Stand ultimo 2004
A.H.A. Veenhof 2003 2004
250.000 –
– 25.000
– –
– –
250.000 25.000
5,15 10,70
april 2011 april 2012
N.R. Onkenhout 2003 2004
102.689 –
– 15.000
– –
– –
102.689 15.000
9,70 10,70
december 2011 april 2012
– –
125.000 15.000
– –
– –
125.000 15.000
9,47 10,70
februari 2012 april 2012
60.000 100.000 130.000 105.000 60.000 807.689
– – – – – 180.000
60.000 42.500 – 32.500 30.000 165.000
– – – – – –
– 57.500 130.000 72.500 30.000 822.689
11,90 10,00 12,75 9,25 5,20
april 2005 april 2006 april 2010 april 2011
Stand ultimo 2003
Voorwaardelijk toegekend
Stand ultimo 2004
Overdracht na
A.H.A. Veenhof 2004
–
8.333
8.333
april 2007
N.R. Onkenhout 2004
–
5.000
5.000
april 2007
– – –
25.000 5.000 43.333
25.000 5.000 43.333
februari 2007 april 2007
A.C. Covington 2004 2004 Voormalige bestuursleden 1999 2000 2001 2002 2003
Uitoefenprijs (in EUR)
Uit te oefenen vóór:
Het verloop van de beperkte rechten op aandelen is als volgt:
A.C. Covington 2004 2004
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Jaarrekening 2004
37
Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening (vervolg) in miljoenen euro, tenzij anders vermeld
4. Overige bedrijfslasten 2003
2004
Verkoop- en reclamekosten Distributiekosten exclusief personeelskosten Overige
Totaal vóór bijzondere posten
Bijzondere posten
100,3 120,4 84,0 304,7
0,6 – 21,8 22,4
Totaal
Totaal vóór bijzondere posten
Bijzondere posten
Totaal
100,9 120,4 105,8 327,1
109,1 135,5 86,3 330,9
1,1 0,2 9,4 10,7
110,2 135,7 95,7 341,6
2004
2003
1,5 -3,2 9,4 -19,7 -12,0
41,8 -15,8 10,3 -16,1 20,2
Een specificatie van de bijzondere posten is te vinden in toelichting op pagina 32. 5. Belastingen De belastingen resulteerden in een bate van 1,5 (2003: 41,8). De belangrijkste componenten van de belastingbate waren als volgt: Belastingbate/last in winst- en verliesrekening Latente belastingverplichtingen in verband met tijdelijke verschillen Latente belastingvorderingen in verband met tijdelijke verschillen Latente belastingen in verband met voorwaartse verliescompensatie Kortlopende belastingbate/last over het jaar
De bedrijfsactiviteiten zijn onderworpen aan vennootschapsbelasting in de verschillende landen met belastingtarieven variërend tussen 30% en 41%. De aansluiting tussen de effectieve belastingbate en de genormaliseerde belastingbate is als volgt: Genormaliseerde belastingbate (gewogen gemiddelde van belastingtarieven) Belastingeffecten van: • Benutting voorheen niet gewaardeerde verliescompensatie • Niet gewaardeerde nieuwe verliescompensatie • Fiscaal niet aftrekbare afschrijving goodwill • Fiscaal niet aftrekbare kosten en vrijgestelde baten • Groepsfinancieringsactiviteiten • Overige Effectieve belastingbate
2004
2003
1,7
31,7
0,2 -4,0 -2,7 -0,3 3,2 3,4 1,5
0,3 -4,1 -3,9 3,2 3,0 11,6 41,8
6. Winst per aandeel (WPA) De WPA-cijfers worden berekend door het desbetreffende winstcijfer te delen door het gewogen gemiddelde van het aantal uitstaande aandelen. Bij de berekening van de verwaterde WPA-cijfers is het resultaat en het aantal uitstaande aandelen gecorrigeerd voor het effect van de potentiële uitoefening van de personeelsopties en rechten op aandelen. De berekening van de verwaterde winst per aandeel is als volgt: Nettowinst Aanpassing voor rente na belastingen met betrekking tot de uitstaande personeelsopties en rechten op aandelen Aangepaste nettowinst Gemiddeld aantal aandelen Aanpassing voor het effect van de potentiële uitoefening van de personeelsopties en rechten op aandelen Verwaterde winst per aandeel
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Jaarrekening 2004
1,8 0,4 2,2 69.321.279 1.599.422 70.920.721 0,03
38
Vaste activa 7. Immateriële vaste activa Het verloop van de immateriële vaste activa, bestaande uit de betaalde goodwill bij acquisities na 2000 alsmede uit verkooprechten, is als volgt: Goodwill, inclusief merken
Verkooprechten
Totaal 2004
Goodwill, inclusief merken
Verkooprechten
Totaal 2003
126,9 -0,5 -1,8 – 0,2 -11,2 -0,2 113,4 37,7 151,1
2,0 – – 1,0 1,1 -2,2 – 1,9 16,8 18,7
128,9 -0,5 -1,8 1,0 1,3 -13,4 -0,2 115,3 54,5 169,8
132,9 -4,8 – – 11,6 -11,3 -1,5 126,9 26,3 153,2
8,1 -0,4 – – 3,6 -4,2 -5,1 2,0 14,6 16,6
141,0 -5,2 – – 15,2 -15,5 -6,6 128,9 40,9 169,8
Bedrijfsgebouwen en terreinen
Machines en installaties
Andere vaste bedrijfsmiddelen
In uitvoering en vooruitbetalingen
Totaal 2004
Totaal 2003
95,7 -1,1 1,7 -0,2 – – 0,2 -5,4 -5,7 85,2 36,7 121,9
90,6 -3,1 16,9 -5,8 – – 10,5 -18,8 -4,4 85,9 81,1 167,0
17,8 -0,5 2,0 -0,4 – – – -5,5 1,0 14,4 16,2 30,6
9,7 -0,1 7,5 – – – -10,7 – – 6,4 – 6,4
213,8 -4,8 28,1 -6,4 – – – -29,7 -9,1 191,9 134,0 325,9
244,4 -18,7 22,9 -3,2 8,4 11,8 – -32,3 -19,5 213,8 149,0 362,8
Boekwaarde ultimo vorig boekjaar Omrekenverschillen Gewijzigde aankoopprijs Herrubricering langlopende vorderingen Gedurende het boekjaar betaald Afschrijvingen lopend boekjaar Bijzondere afwaardering1 Boekwaarde ultimo boekjaar Cumulatieve afschrijvingen Historische waarde
1 De bijzondere afwaardering in 2004 heeft betrekking op de uitvoering van Operatie Phoenix in Frankrijk
8. Materiële vaste activa De samenstelling en het verloop van de materiële vaste activa gedurende 2004 zijn als volgt:
Boekwaarde ultimo vorig boekjaar Koersverschillen Investeringen Desinvesteringen Herrubricering leases Acquisities/desinvesteringen Gereedgekomen materiële vaste activa in uitvoering Afschrijvingen Bijzondere waardevermindering2 Boekwaarde ultimo boekjaar Cumulatieve afschrijvingen Historische aanschafwaarde
2 De bijzondere waardevermindering is voornamelijk het gevolg van het beëindigen van productlijnen in het Verenigd Koninkrijk. De overige waardeverminderingen zijn het gevolg van reorganisaties in het kader van Operatie Phoenix
De materiële vaste activa hebben voor 22,8 (2003: 23,6) betrekking op financiële leases. Voor dit bedrag heeft de onderneming niet het juridische eigendom. De boekwaarde van activa die niet aan de bedrijfsuitoefening dienstbaar zijn of ter verkoop aangehouden worden bedroeg 2,3.
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Jaarrekening 2004
39
Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening (vervolg) in miljoenen euro
9. Financiële vaste activa Het verloop van de financiële vaste activa is als volgt:
Deelnemingen
Vorderingen op deelnemingen
Latente belastingvorderingen
Overige langlopende vorderingen
Totaal financiële vaste activa
3,8 0,2 – -1,4 2,3 0,8 5,3
4,7 – – -4,6 – – 0,1
77,3 -4,6 17,4 – – -6,5 83,6
6,1 -0,2 0,7 -2,1 – -0,5 4,0
91,9 -5,0 18,1 -8,1 2,3 -6,2 93,0
Stand ultimo vorig boekjaar Resultaten deelnemingen Toevoegingen Desinvesteringen Koersverschillen Overige mutaties Stand ultimo boekjaar
Bij de berekening van de latente belastingvorderingen en -schulden is rekening gehouden met de (bijna) vastgestelde belastingtarieven in de jaren waarin de tijdelijke verschillen teruggedraaid zullen worden, dan wel de verliescompensatie gebruikt zal worden. De latente belastingvorderingen en -verplichtingen zijn als volgt samengesteld: 2004
2003
Fiscaal verrekenbare goodwill Afschrijvingsverschillen materiële vaste activa Voorzieningen Verliescompensaties Overige belastingverschillen
28,0 -13,0 -15,3 55,4 12,2 67,3
30,6 -11,0 -6,0 28,6 17,8 60,0
Opgenomen onder latente belastingvorderingen Opgenomen onder latente belastingverplichtingen
83,6 16,3
77,3 17,3
De latente belastingvordering met betrekking tot US federal en state taxes bedraagt 68,1 (2003: 59,6) en omvat 34,5 (2003: 13,5) aan voorwaartse verliescompensatie en 24,2 (2003: 28,1) aan aftrekbare goodwill. De latente belastingvordering op voorwaartse verliescompensatie ontstond in 2003 en 2004 naar aanleiding van het feit dat de cumulatieve belastingverliezen in de VS de bedragen beschikbaar voor terugwaartse verliescompensatie overtroffen. Het te gelde brengen van deze latente belastingvorderingen hangt af van de toekomstige belastbare winsten, welke boven de winsten voortkomende uit de terugdraaiing van bestaande belastbare tijdelijke verschillen dienen uit te komen. Gebaseerd op een vijf-jaren projectie van de geschatte US belastbare winsten en bestaande mogelijkheden tot belastingplanning is het management van mening dat het waarschijnlijk is dat voldoende toekomstige belastbare winsten zullen worden gegenereerd om deze vorderingen te realiseren. Potentiële belastingvoordelen met betrekking tot nog te verrekenen verliezen ad 13,3 (2003: 15,6) zijn niet verwerkt. De overige langlopende vorderingen hebben voornamelijk betrekking op verstrekte leningen.
Vlottende activa 10. Voorraden Handelsgoederen, gereed product Grond- en hulpstoffen Halffabrikaten Vooruitbetalingen op voorraden
2004
2003
191,6 20,7 3,0 0,9 216,2
261,1 16,6 2,6 0,6 280,9
11. Vorderingen en overlopende activa Handelsdebiteuren Belastingen en te ontvangen sociale lasten Overige vorderingen en overlopende activa
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Jaarrekening 2004
2004
2003
251,3 36,2 19,1 306,6
261,3 52,8 20,1 334,2
40
12. Liquide middelen De kortlopende deposito’s die onmiddellijk te gelde kunnen worden gemaakt, zijn verantwoord onder de kas- en banktegoeden. Zij worden gewaardeerd tegen nominale waarde. 13. Eigen vermogen Stand ultimo vorig boekjaar Nettowinst Omrekeningsverschillen Goodwill op acquisities vóór 2001 Totaal resultaat/directe mutaties eigen vermogen Dividend Inkoop eigen aandelen Overige mutaties Stand ultimo boekjaar
2004
2003
494,7
630,9 -33,2 -27,3 -3,2
1,8 -6,4 –
-63,7 -40,7 -31,8 – 494,7
-4,6 -40,4 29,5 3,6 482,8
Het eigen vermogen wordt gepresenteerd vóór verwerking van het voorgestelde dividend. Het dividend wordt verwerkt op het moment van betaalbaarstelling. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de toelichting behorende tot de vennootschappelijke jaarrekening. 14. Voorzieningen Latente belastingverplichtingen Reorganisaties Voorziening eigen risico Pensioenen Contractrisico’s VUT-voorziening Overige voorzieningen
2004
‹ 1 jaar
1–5 jaar
› 5 jaar
2003
16,3 12,2 11,1 5,4 1,6 0,4 7.6 54,6
5,6 12,2 6,1 0,4 0,4 0,1 4,2 29,0
7,7 – 5,0 3,2 1,2 0,3 2,6 20,0
3,0 – – 1,8 – – 0,8 5,6
17,3 16,8 11,7 5,1 4,4 2,3 9,9 67,5
Het verloop van de voorzieningen gedurende het jaar 2004 was als volgt: Latente belastingverplichtingen
Stand ultimo vorig boekjaar Omrekenverschillen Gevormd ten laste van het resultaat Uitgaven lopend jaar Vrijval voorzieningen vorig boekjaar Herrubriceringen Stand ultimo boekjaar
17,3 – 8,0 -1,1 – -7,9 16,3
Reorganisaties
Voorziening eigen risico
Pensioenen
Contractrisico’s
VUTvoorziening
Overige voorzieningen
Totaal
16,8 – 18,5 -18,3 -4,6 -0,2 12,2
11,7 -1,0 27,8 -27,4 – – 11,1
5,1 – 0,3 -0,1 -0,1 0,2 5,4
4,4 – 1,6 -4,0 -0,4 – 1,6
2,3 – 0,1 -2,0 – – 0,4
9,9 – 1,2 -3,1 -0,1 -0,3 7,6
67,5 -1,0 57,5 -56,0 -5,2 -8,2 54,6
De voorzieningen voor pensioenen en VUT-verplichtingen betreffen de in eigen beheer gehouden pensioenverplichtingen en nog niet afgestorte bedragen aan ondernemings- en bedrijfspensioenfondsen. De overige pensioenverplichtingen zijn ondergebracht bij ondernemings- en bedrijfspensioenfondsen. De voorzieningen voor contractrisico’s zijn gevormd voor verplichtingen met betrekking tot acquisities en verkochte bedrijven. Overige voorzieningen hebben betrekking op klanten stimuleringsbonussen en rechtzaken.
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Jaarrekening 2004
41
Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening (vervolg) in miljoenen euro
15. Langlopende schulden Onderstaand overzicht geeft inzicht in de samenstelling en in de looptijden van de langlopende schulden: Uitstaand bedrag
Schulden aan kredietinstellingen: • Vaste rente • Variabele rente Verplichtingen uit hoofde van financiële lease: • Vaste rente • Variabele rente Overige rentedragende schulden: • Vaste rente • Variabele rente
Vervallend na vijf jaar
2004
2003
2004
2003
– 100,0
– 4,2
– –
– –
11,4 1,4
17,0 1,7
2,4 0,3
3,0 0,6
1,8 – 114,6
2,1 1,0 26,0
– – 2,7
– – 3,6
Aflossingen die in 2005 verschuldigd zijn zijn opgenomen onder kortlopende schulden. De gewogen gemiddelde resterende looptijd van de per 31 december 2004 nog uitstaande leningen is 2,6 jaar (2003: 1,6 jaar) en de gemiddelde rentevoet is 2,9% (2003: 7,6%). Kredietfaciliteit In 2004 heeft Wessanen een nieuwe kredietfaciliteit gesloten met de Rabobank en de Fortis bank voor een duur van drie jaar tot juni 2007 met een maximum van 250. De rente is variabel en bedroeg op 31 december 2004 2,5%. 16. Kortlopende deel van de langlopende schulden Het kortlopende deel heeft vooral betrekking op leaseverplichtingen. In 2003 had dit voornamelijk betrekking op de private placement van USD 136,0 (EUR 108,1), met een rentepercentage van 7,9%. Deze private placement is op 28 juli 2004 afgelost. 17. Overige schulden en overlopende posten De overige schulden en overlopende posten betreffen schulden met een looptijd korter dan één jaar en zijn als volgt gespecificeerd: Schulden terzake van pensioenen Verzekeringspremies Vakantiegeld Bonussen aan klanten Verschuldigde lonen Gerealiseerde winst op rente-swap 2003 Overlopende rente Overlopende vrachtkosten Management bonussen Kortetermijn lening Overige schulden en overlopende passiva
2004
2003
0,3 0,5 5,7 40,8 11,9 – 1,0 2,1 1,8 2,0 27,8 93,9
0,9 11,0 6,1 39,3 12,1 13,0 1,1 2,7 1,5 2,0 39,0 128,7
Financiële instrumenten Onderstaand is nadere informatie opgenomen omtrent primair financiële instrumenten en derivaten die worden gebruikt voor het beheersen van valuta- en renterisico’s. Valutarisico Valuta-instrumenten worden aangewend ter beperking van bestaande valutarisico’s. Naast de indekking van bestaande posities in vreemde valuta worden tevens risico’s afgedekt die samenhangen met toekomstige transacties die zich met een grote mate van waarschijnlijkheid zullen voordoen. Het betreft hier zowel de verwachte inkoop van grondstoffen en verkoop van eindproducten in exportmarkten als verwachte incidentele transacties. Bij de indekking hiervan worden zowel termijntransacties als valuta-opties gehanteerd. Ultimo 2004 liepen aan- en verkoopcontracten voor buitenlandse valuta voor bedragen van respectievelijk 8,0 (2003: 10,0) en 37,7 (2003: 26,1). De aan- en verkoopcontracten hebben voornamelijk betrekking op USD 11,41 (2003: USD 15,01), CAD 3,81 (2003: CAD 7,41), GBP 27,51 (2003: GBP 6,91) en de CHF 3,01 (2003: CHF 6,41). Eind 2004 vertegenwoordigde de marktwaarde van de valutatermijncontracten een ongerealiseerde winst van 0,3 (2003: 0,8). Ultimo 2004 stonden er valuta koop- en verkoopoptiecontracten ter afdekking van koersrisico’s uit voor respectievelijk 7,2 en 6,5. Deze hadden voornamelijk betrekking op USD 7,21 en CAD 5,71 (2003: respectievelijk USD 0,01 en CAD 0,01). In de marktwaarde van deze contracten zaten per einde 2004 geen ongerealiseerde resultaten (2003: 0,0). Het omrekenrisico op de netto-investering in buitenlandse deelnemingen en de eventueel daarmee samenhangende langlopende financieringen wordt niet afgedekt. 1 Bedragen in miljoenen
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Jaarrekening 2004
42
17. Overige schulden en overlopende posten (vervolg) Renterisico De vennootschap financiert in principe de vaste activa en een deel van de vlottende activa met eigen vermogen en vastrentende langlopende schulden. Het resterende deel van de vlottende activa wordt gefinancieërd met kortlopende schulden, waaronder kortlopende leningen met variabele rente. Om het renterisico te beheersen heeft de onderneming de mogelijkheid gebruik te maken van Interest Rate Swaps (IRS) of Forward Rate Agreements (FRA’s). Eind 2004 bedroeg de de vordering uit hoofde van USD FRA’s 0,2 (2003: 0,0). Er stonden geen IRS’s uit. Kredietrisico Het kredietrisico met betrekking tot operationele activiteiten heeft betrekking op het verlies dat zou ontstaan indien tegenpartijen volledig in gebreke zouden blijven bij de naleving van hun contractuele verplichtingen. De activiteiten van de onderneming betreffen de distributie, marketing en productie van voedingsmiddelen, voornamelijk in samenwerking met de detailhandel. Hierdoor bestaat een concentratie van kredietrisico in het supermarktkanaal. Met betrekking tot financiële transacties is het beleid om uitsluitend overeenkomsten af te sluiten met financiële instellingen met een hoge kredietwaardigheid waardoor de kans op in gebreke blijven van financiële tegenpartijen zeer beperkt is. Het maximale kredietrisico per 31 december 2004 voor de in de balans opgenomen instrumenten is gelijk aan de boekwaarde. Het maximale kredietrisico per 31 december 2004 voor de niet in de balans opgenomen instrumenten is verwaarloosbaar klein. Commodity risk Wessanen gebruikt forward contracts teneinde zich in te dekken tegen het prijsrisico op de inkoop van bepaalde grondstoffen, zoals cacao en harsen. Per 31 december waren diverse forward contracts uitstaand, ten behoeve van inkoop van grondstoffen in 2005. Reële waarde van financiële activa en passiva De reële waarden van de financiële activa en passiva wijken niet in belangrijke mate af van de boekwaarden, met uitzondering van onderstaande balanspost: Reële waarde
Langlopende schulden Overige schulden
Boekwaarde
2004
2003
2004
2003
113,3 9,2
27,7 123,0
114,6 5,9
26,0 115,0
De reële waarde is berekend op basis van de netto contante waarde van de toekomstige kasstromen die hiermee samenhangen, met discontering tegen een percentage tussen 2,5% en 5,1%. Niet uit de balans blijkende verplichtingen Ter zake van de aankoop van de resterende aandelen van Natudis Holding bv (29,35%) heeft de huidige aandeelhouder het recht om vanaf 1 januari 2005 tot 1 januari 2008 alle door hem gehouden aandelen aan Wessanen te verkopen voor een prijs, welke in lijn is met de prijs betaald voor de vorige twee tranches plus rente. De totale verplichtingen met betrekking tot het betalen van huur- en leasetermijnen bedragen 87,3 (2003: 102,7). Hiervan is 24,2 in 2004 betaalbaar en 13,6 na 2009. De contante waarde van de toekomstige huur- en leasetermijnen is 78,7 (2003: 92,7), berekend op basis van marktrente. Bij de verkoop van Wessanen do Brasil zijn bepaalde garanties afgegeven ten behoeve van de koper. Verschillende partijen hebben claims tegen Wessanen ingediend. Alhoewel het niet doenbaar is om de uitkomsten van dergelijke claims en mogelijke rechtzaken te voorspellen, denkt het management dat mogelijk toekomstige uitgaven gerelateerd aan zulke zaken, naast de hiervoor gevormde voorzieningen, geen materieel negatief effect zullen hebben op de jaarrekening van 2004. Wessanen heeft uitstaande ‘letter of credits’ aan derden voor in totaal 19,0 (2003: 18,8). De aangegane verplichtingen uit hoofde van bestellingen van materiële vaste activa waren ultimo 2004 minimaal (ultimo 2003: 0,1). Handelscontracten met betrekking op de inkoop van goederen zijn aanwezig, inherent aan de bedrijfsactiviteiten.
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Jaarrekening 2004
43
Vennootschappelijke winst- en verliesrekening in miljoenen euro
Resultaat uit deelnemingen Overige resultaten Winst na belastingen
2004
2003
5,0 -3,2 1,8
-32,4 -0,8 -33,2
Vennootschappelijke balans per 31 december in miljoenen euro
Toelichting
2004
2003
Financiële vaste activa Vlottende activa
1 2
570,6 8,6 579,2
572,0 18,6 590,6
Aandelenkapitaal Agio Reserve omrekenverschillen deelnemingen Wettelijke reserve Algemene reserve Nettowinst Eigen vermogen Kortlopende schulden
3 4 5 6 7 8
72,6 99,7 -14,2 – 322,9 1,8 482,8 96,4 579,2
72,6 99,7 -7,3 1,3 361,6 -33,2 494,7 95,9 590,6
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
9
Jaarrekening 2004
44
Toelichting op de vennootschappelijke balans per 31 december in miljoenen euro, tenzij anders vermeld
De op pagina 26 en 27 opgenomen grondslagen van waardering, resultaatbepaling en consolidatie en de op pagina 28 t/m 43 van deze jaarrekening opgenomen geconsolideerde jaarrekening maken deel uit van deze toelichting. De vennootschappelijke jaarrekening van Koninklijke Wessanen nv maakt onderdeel uit van de geconsolideerde jaarrekening. Daarom heeft Wessanen gebruik gemaakt van de mogelijkheid om een vereenvoudigde vennootschappelijke winst- en verliesrekening op te nemen in overeenstemming met art. 402, Titel 9, Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. 1. Financiële vaste activa (belangen in groepsmaatschappijen) Stand ultimo vorig boekjaar Omrekenverschillen Nettowinst Goodwill acquisities voor 2001 Stand ultimo boekjaar
2004
2003
572,0 -6,4 5,0 – 570,6
634,9 -27,3 -32,4 -3,2 572,0
De deelnemingen in groepsmaatschappijen worden gewaardeerd tegen nettovermogenswaarde, welke wordt bepaald op basis van de grondslagen zoals beschreven op pagina 26 en 27. 2. Vlottende activa Vorderingen op groepsmaatschappijen Te vorderen vennootschapsbelasting Overige vorderingen Stand ultimo boekjaar
2004
2003
– 6,6 2,0 8,6
6,0 12,0 0,6 18,6
2004
2003
72,6
72,6
3. Aandelenkapitaal Stand ultimo dit/vorig boekjaar
Het aantal uitstaande gewone aandelen à EUR 1,- nominaal bedroeg ultimo 2004 72.588.501 stuks (ultimo 2003: 72.588.501 stuks). De leden van de Concerndirectie en de Raad van Commissarissen bezitten geen aandelen of certificaten van aandelen van de vennootschap. 4. Agio Stand ultimo dit/vorig boekjaar
2004
2003
99,7
99,7
2004
2003
-7,3 -0,5 -6,4 -14,2
34,6 -14,6 -27,3 -7,3
De agioreserve is geheel aan te merken als vrij agio in de zin van de Wet Inkomstenbelasting 1994. 5. Reserve koersverschillen deelnemingen Stand ultimo vorig boekjaar Gerealiseerd op desinvesteringen Mutaties lopend boekjaar Stand ultimo boekjaar
Koersverschillen voortkomende uit de omrekening van buitenlandse deelnemingen en bijbehorende financiering worden afzonderlijk binnen het eigen vermogen getoond. 6. Wettelijke reserve Stand ultimo vorig boekjaar Overboeking naar de algemene reserve Stand ultimo boekjaar
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Jaarrekening 2004
2004
2003
1,3 -1,3 –
2,4 -1,1 1,3
45
Toelichting op de vennootschappelijke balans per 31 december (vervolg) Vóór winstverdeling in miljoenen euro, tenzij anders vermeld
7. Algemene reserve Stand ultimo vorig boekjaar Nettowinst na winstverdeling 2004/2003 Goodwill op acquisities vóór 2001 Inkoop eigen aandelen (per saldo) Uitoefening opties Dividend Gerealiseerde omrekenverschillen bij verkoop deelnemingen Overboeking van de wettelijke reserve Stand ultimo boekjaar
2004
2003
361,6 -33,2 – 29,5 3,6 -40,4 0,5 1,3 322,9
320,2 101,4 -3,2 -31,8 – -40,7 14,6 1,1 361,6
8. Nettowinst na winstverdeling Stand ultimo vorig boekjaar Nettowinst 2003 respectievelijk 2002 na toerekening aan de algemene reserve Nettowinst 2004 respectievelijk 2003 Stand ultimo boekjaar
2004
2003
-33,2 33,2 1,8 1,8
101,4 -101,4 -33,2 -33,2
Optie- en aandelenrechten In 2004 is het bestaande Long Term Incentive Plan voor de Concerndirectie gesplitst in twee delen: een aandelenoptierechtenregeling en een nieuw plan dat een beperkt recht geeft op aandelen (‘Wessanen Restricted Share Program’). Het toe te kennen aantal optierechten is bij de introductie van het plan verminderd met 50%. De andere 50% is gealloceerd naar het aandelenplan in ratio van drie opties voor een beperkt recht op een aandeel. Op grond van het 2004 aandelen optieplan werden opties uitgegeven onder de voorwaarden van drie jaar dienstverband en bepaalde prestatie condities gedurende drie jaren. De rechten op aandelen werden verstrekt onder voorwaarden van drie jaar dienstverband en een prestatiedoelstelling in het eerste jaar. In het kader van de aandelenoptieregeling zijn aan bijna 400 werknemers (2003: 400 werknemers) opties toegekend tegen de beurskoers op het moment van toekenning. De opties van directie en personeel zijn na drie jaar uitoefenbaar en vervallen na acht jaar of bij eerder vertrek van de werknemer. De personeelsopties die tot 2001 verstrekt werden, waren direct uitoefenbaar en vervallen na vijf jaar of bij eerder vertrek van de werknemer. In 2004 zijn rechten op aandelen toegekend aan 67 werknemers. Enkele van deze rechten zijn toegekend bij indiensttreding. Wessanen Gedragscode De deelnemers aan de optieregeling en de aandelenregeling zijn gebonden aan een reglement ter voorkoming van misbruik van voorwetenschap.
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Jaarrekening 2004
46
8. Nettowinst na winstverdeling (vervolg) Optie-en aandelenrechten Ultimo 2004 stonden de volgende optierechten op aandelen uit:
Verstrekt in: Concerndirectie en voormalige leden Concerndirectie1 Overige medewerkers Augustus 1999 April 2000 April 2001 Mei 2001 April 2002 April 2003 Augustus 2003 December 2003 December 2003 Maart 2004 April 2004 Augustus 2004 Oktober 2004 Oktober 2004 Oktober 2004 November 2004 Totaal
Stand ultimo 2003
Verstrekt in 2004
Uitgeoefend
Vervallen
Stand ultimo 2004
807.689
180.000
165.000
–
822.689
176.510 230.580 343.100 43.525 441.605 456.750 1.500 78.750 15.000 – – – – – – – 1.787.320 2.595.009
– – – – – – – – – 118.830 227.750 1.850 1.500 1.500 1.500 2.600 355.530 535.530
10.800 67.525 – – 86.100 83.325 – – – – – – – – – – 247.750 412.750
165.710 9.975 19.025 900 27.875 27.250 – – – – 875 – – – – – 251.610 251.610
– 153.080 324.075 42.625 327.630 346.175 1.500 78.750 15.000 118.830 226.875 1.850 1.500 1.500 1.500 2.600 1.643.490 2.466.179
Uitoefenprijs (in euro)
11,90 10,00 12,75 14,05 9,25 5,20 6,30 9,40 9,80 11,24 10,70 11,49 10,08 10,25 10,22 10,40
Uit te oefenen vóór
augustus 2004 april 2005 april 2006 mei 2006 april 2010 april 2011 augustus 2011 december 2011 december 2011 maart 2012 april 2012 augustus 2012 oktober 2012 oktober 2012 oktober 2012 november 2012
1 Specificatie op pagina 37
Bij volledige uitoefening van de opties zal het eigen vermogen toenemen met 23,6 (2003: 23,5). Aandelenrechten In 2004 heeft Wessanen een aandelenregeling (‘restricted share program’) geïntroduceerd, waarbij beperkte rechten op aandelen aan werknemers van Wessanen kunnen worden toegekend. Per ultimo 2004 waren 72.778 beperkte rechten op aandelen met een uitoefentijd over drie jaar toegekend, die tevens afhankelijk zijn van het behalen van bepaalde doelstellingen. De mutatie in aandelenrechten, inclusief de aandelenrechten welke zijn toegekend aan de Concerndirectie, is als volgt:
Concerndirectie Overige werknemers
Stand ultimo 2003
Voorwaardelijk toegekend
Stand ultimo 2004
– – –
43.333 29.445 72.778
43.333 29.445 72.778
Levering in
2007 2007
Aankoop eigen aandelen In 2004 zijn geen eigen aandelen ingekocht. In december 2003 waren 3.500.000 aandelen gekocht voor in totaal 31,8 met een gemiddelde prijs van EUR 8,97. Een deel van deze aandelen, zijnde 3.020.000, is in 2004 verkocht voor 29,5 tegen een gemiddelde prijs van EUR 9,78. Het verloop eigen aandelen is als volgt: Stand ultimo vorig boekjaar Saldo van gekochte en verkochte aandelen Stand ultimo boekjaar
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
5.966.495 aandelen -3.432.750 aandelen 2.533.745 aandelen
Jaarrekening 2004
47
Toelichting op de vennootschappelijke balans per 31 december (vervolg) in miljoenen euro, tenzij anders vermeld
9. Kortlopende schulden Schulden aan groepsmaatschappijen Overige kortlopende schulden
2004
2003
95,7 0,7 96,4
95,5 0,4 95,9
De kortlopende schulden hebben een resterende looptijd korter dan één jaar. Niet uit de balans blijkende verplichtingen De vennootschap heeft zich aansprakelijk gesteld voor schulden van groepsmaatschappijen tot een bedrag van 137,2 (2003: 149,4). In de geconsolideerde balans zijn de schulden, waarop deze garanties betrekking heeft, opgenomen voor een bedrag van 137,2 (2003: 149,4). De vennootschap is deel van de fiscale eenheid van Koninklijke Wessanen nv; hierdoor heeft de vennootschap de verplichting voor de belastingschuld van de gehele fiscale eenheid in Nederland. De vennootschap heeft zich tevens hoofdelijk aansprakelijk gesteld voor alle Nederlandse groepsmaatschappijen, waarvan de jaarrekeningen volledig in de geconsolideerde jaarrekening zijn verwerkt, overeenkomstig het bepaalde in artikel 403, lid 1, onder Titel 9 van Boek 2 Burgerlijk Wetboek, hetgeen impliceert dat deze vennootschappen hun jaarrekening niet in alle opzichten volgens de bepalingen van Titel 9 van dit boek behoeven in te richten en deze ook niet behoeven te publiceren. Amstelveen, 7 maart 2005 Raad van Commissarissen K.J. Storm, voorzitter J.A.N. van Dijk F.H.J. Koffrie J.G.A.J. Hautvast
Concerndirectie A.H.A. Veenhof, President en CEO D.G. Vierstra, CFO1 A.C. Covington N.R. Onkenhout
1 Te benoemen door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 27 april 2005
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Jaarrekening 2004
48
Overige gegevens
50 51 52 53
Accountantsverklaring Dividenduitkering 2004 en gebeurtenissen na balansdatum Informatie voor aandeelhouders Geconsolideerde winst- en verliesrekening in verkorte vorm (1995–2004) 54 Geconsolideerde balans in verkorte vorm (1995–2004) 55 Adressen 56 Verklarende woordenlijst
Accountantsverklaring
Opdracht Wij hebben de jaarrekening 2004 van Koninklijke Wessanen nv te Amstelveen gecontroleerd. De jaarrekening is opgesteld onder verantwoordelijkheid van de leiding van de vennootschap. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de jaarrekening te verstrekken. Werkzaamheden Onze controle is verricht overeenkomstig in Nederland algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controleopdrachten. Volgens deze richtlijnen dient onze controle zodanig te worden gepland en uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat. Een controle omvat onder meer een onderzoek door middel van deelwaarnemingen van informatie ter onderbouwing van de bedragen en toelichtingen in de jaarrekening. Tevens omvat een controle een beoordeling van de grondslagen voor financiële verslaggeving die bij het opmaken van de jaarrekening zijn toegepast en van belangrijke schattingen die de leiding van de vennootschap daarbij heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat onze controle een deugdelijke grondslag vormt voor ons oordeel. Oordeel Wij zijn van oordeel dat de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van het vermogen op 31 december 2004 en van het resultaat over 2004 in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening, zoals opgenomen in Titel 9, Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. Amstelveen, 7 maart 2005 KPMG Accountants N.V.
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Overige gegevens
50
Dividenduitkering 2004 en gebeurtenissen na balansdatum
Dividenduitkering 2004 Het nettoresultaat over 2004 bedroeg EUR 1,8 miljoen positief tegenover EUR 33,2 miljoen negatief in 2003. De statuten voorzien in de mogelijkheid om dividend uit te keren ten laste van het uitkeerbaar deel van het eigen vermogen. Artikel 31 lid 5 luidt: ‘Indien over enig jaar verlies is geleden, wordt over dat jaar geen dividend uitgekeerd. Ook in de volgende jaren kan eerst uitkering van het dividend plaats hebben nadat het verlies door winst is goedgemaakt. De algemene vergadering kan echter op voorstel van de Concerndirectie, dat is goedgekeurd door de Raad van Commissarissen, besluiten zulk een verlies te delgen ten laste van het uitkeerbaar deel van het eigen vermogen of ook het dividend uit te keren ten laste van het uitkeerbaar deel van het eigen vermogen.’
Gebeurtenissen na balansdatum Begin januari 2005 kondigde Wessanen aan Gelderland Frischwarengesellschaft mbH (GFG) af te stoten. GFG maakte onderdeel uit van de Private Label groep. De aangekondigde desinvestering is een volgende stap in de implementatie van de strategie van Wessanen gericht op het Health- en Premium Taste-segment. De productie van op bacon gebaseerde private label producten past niet meer binnen deze strategische focus. De jaaromzet van GFG bedroeg ongeveer EUR 25,0 miljoen in 2004. De afstoting zal geen noemenswaardig effect hebben op de resultaten van Wessanen. Amstelveen, 7 maart 2005 Concerndirectie
Op grond van dit artikel zal aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 27 april 2005 worden voorgesteld een bedrag van EUR 0,58 per aandeel ten laste van het uitkeerbaar deel van het eigen vermogen uit te keren aan de houders van aandelen. Rekening houdend met het interimdividend van EUR 0,15 per aandeel dat in september 2004 is uitgekeerd, zal de totale dividenduitkering per 11 mei 2005 uitkomen op een bedrag van EUR 0,43 per aandeel. Daarmee is het dividend over 2004 betaalbaar gesteld aan de aandeelhouders. Op basis van het totaal aantal uitstaande aandelen komt dit neer op EUR 42,1 miljoen. Amstelveen, 7 maart 2005 Concerndirectie
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Overige gegevens
51
Informatie voor aandeelhouders
De aandelen Koninklijke Wessanen nv van nominaal EUR 1,– zijn genoteerd op de beurs in Amsterdam (Euronext). Naast deze beursnotering worden in de Verenigde Staten sponsored ADRs verhandeld. Belangrijke data 27 april 2005 29 april 2005 11 mei 2005 11 mei 2005 31 augustus 2005 9 november 2005 28 februari 2006 20 april 2006
Jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders Beursnotering ex-dividend Betaalbaarstelling dividend 2004 Publicatie resultaten 1e kwartaal 2005 Publicatie resultaten 2e kwartaal en halfjaarresultaten 2005 Publicatie resultaten 3e kwartaal 2005 Publicatie resultaten 4e kwartaal en jaarcijfers 2005 Jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders
In 2005 zullen leden van de Concerndirectie diverse beleggersbijeenkomsten bijwonen. Voorts zullen voor analisten en beleggers in binnen- en buitenland bijeenkomsten worden gehouden. Nadere informatie over onze roadshows en beleggersbijeenkomsten kan worden ingewonnen bij onze Investor Relations afdeling. Winst per aandeel en beurskoersontwikkeling De winst uit gewone bedrijfsuitoefening, voor bijzondere posten en afschrijving goodwill, en het dividend per aandeel ontwikkelden zich als volgt: in euro
2004 2003 2002 2001
Nettowinst 1
Dividend
Hoog
Laag
Ultimo jaar
0,52 0,14 0,51 0,94
0,58 0,58 0,58 0,58
12,49 10,05 10,30 14,77
8,80 4,30 6,20 7,76
9,45 9,39 6,60 10,00
1 Vóór bijzondere en buitengewone posten, vóór afschrijving van goodwill
Het gemiddelde omgezette volume over alle handelsdagen in 2004 bedroeg 333.200 (2003: 232.712). Wet Melding Zeggenschap In het kader van de Wet Melding Zeggenschap in ter beurze genoteerde ondernemingen 1991 werd in 2004 een melding ontvangen van Prudential PLC. De melding betrof een kapitaalbelang van meer dan 5%. Overige aandeelhouders met een belang van meer dan 5% zijn Commercial Union Assurance PLC en Smoorenburg bv. Investor Relations office André van der Toorn, Hoofd Investor Relations Tel.: +31 (0)20 547 94 14 Fax: +31 (0)20 640 70 66 E-mail:
[email protected]
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Overige gegevens
52
Financieel overzicht 1995–2004 Geconsolideerde winst- en verliesrekening in verkorte vorm in miljoenen euro, tenzij anders vermeld (aangepast voor vergelijkingsdoeleinden)
Netto-omzet EBITAE Afschrijving goodwill Bedrijfsresultaat vóór bijzondere posten Bijzondere posten Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten Winst vóór belastingen Belastingen Aandeel in het resultaat van deelnemingen en aandeel derden Nettowinst Nettowinst vóór bijzondere posten en vóór afschrijving goodwill
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1997
1996
1995
2.119,5
2.431,8
2.829,6
3.967,9
3.933,8
3.016,0
2.620,1
2.534,7
2.130,4
2.098,9
60,2 -11,2
9,9 -11,3
62,2 -9,2
124,6 -4,3
153,8 –
120,5 –
96,1 –
141,3 –
119,1 –
130,9 –
49,0 -49,5 -0,5 -0,5 -1,0 1,5
-1,4 -68,9 -70,3 -4,7 -75,0 41,8
53,0 72,0 125,0 -16,0 109,0 -8,0
120,3 191,6 311,9 -32,5 279,4 -52,5
153,8 – 153,8 -38,5 115,3 -40,2
120,5 – 120,5 -20,1 100,4 -39,0
96,1 57,9 154,0 -24,5 129,5 -17,4
141,3 – 141,3 -22,2 119,1 -43,9
119,1 -14,1 105,0 -15,2 89,8 -29,6
130,9 -3,9 127,0 -18,9 108,1 -31,1
1,3 1,8
– -33,2
0,4 101,4
12,1 239,0
23,1 98,2
20,2 81,6
27,2 139,3
16,9 92,1
14,4 74,6
16,3 93,3
36,1
9,7
35,8
78,5
98,2
81,6
70,2
92,1
83,6
92,1
Toelichting: In de jaren vóór 2002 is de stelselwijziging met betrekking tot crediteringen op de verkopen niet meegenomen.
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Overige gegevens
53
Financieel overzicht 1995–2004 Geconsolideerde balans in verkorte vorm in miljoenen euro, tenzij anders vermeld (aangepast voor vergelijkingsdoeleinden)
Vlottende activa Kortlopende schulden1 Werkkapitaal Vaste activa Werkzaam vermogen Gefinancierd met: Groepsvermogen Voorzieningen Langlopende schulden Liquide middelen respectievelijk kortlopende financiering2 Eigen vermogen In procenten van het totale vermogen Nettowinst vóór bijzondere posten en afschrijving goodwill in procenten van het gemiddelde eigen vermogen per aandeel (in euro)
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1997
1996
1995
563,9 297,3 266,6 400,2 666,8
653,2 303,5 349,7 434,6 784,3
675,7 338,6 337,1 462,3 799,4
821,7 417,9 403,8 523,8 927,6
1.007,7 614,6 393,1 734,0 1.127,1
813,0 396,9 416,1 661,2 1.077,3
548,8 262,7 286,1 535,9 822,0
739,2 339,9 399,3 537,6 936,9
597,2 268,5 328,7 528,8 857,5
516,3 258,1 258,2 512,8 771,0
491,7 54,6 114,6
502,3 67,5 26,0
634,4 61,0 155,7
620,6 55,2 180,7
514,2 37,8 192,0
600,1 39,3 253,9
621,0 52,5 145,9
569,2 55,6 115,8
562,0 60,0 101,7
527,9 74,3 87,8
5,9 666,8
188,5 784,3
-51,7 799,4
71,1 927,6
383,1 1.127,1
184,0 1.077,3
2,6 822,0
196,3 936,9
133,8 857,5
81,0 771,0
50,1%
45,5%
52,8%
44,5%
29,2%
40,2%
57,5%
43,7%
49,2%
50,9%
7,5% 0,52
1,7% 0,14
6,7% 0,51
11,2 % 0,94
16,2% 1,16
11,9% 0,95
10,9% 0,82
15,6% 1,08
14,1% 1,01
17,0% 1,13
Voetnoot: In de jaren vóór 2002 is de stelselwijziging met betrekking tot kredieten op verkopen niet verwerkt. 1 Exclusief kortlopende financiering 2 2003 inclusief private placement 108,1
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Overige gegevens
54
Adressen
Nederland
Duitsland
Frankrijk
Verenigde Staten
Hoofdkantoor Koninklijke Wessanen nv Prof. E.M. Meijerslaan 2 1183 AV Amstelveen Postbus 410 1180 AK Amstelveen Tel.: +31 (0)20 547 95 47 Fax: +31 (0)20 547 95 01 E-mail:
[email protected] Internet: www.wessanen.com
Allos – Walter Lang GmbH Zum Streek 5 49457 Drebber Tel.: +49 (0)5445-9899-0 Fax: + 49 (0)5445 9899-114 Internet: www.allos.de
Distriborg Groupe SA 217, Chemin du Grand Revoyet 69561 Saint Genis Laval Cedex Tel.: +33 (0)4 72 67 10 20 Fax: +33 (0)4 72 67 10 57 E-mail:
[email protected] Internet: www.distriborg.com
Tree of Life, Inc. 405 Golfway West Drive St. Augustine, FL 32095 Tel.: +1 904 940 2100 Fax: +1 904 940 2553 E-mail:
[email protected] Internet: www.treeoflife.com
Dailycer S.A.S. Z.I. de la Roseraie 80500 Montdidier Tel.: +33 (0)3 22 78 77 00 Fax: +33 (0)3 22 78 32 30 E-mail:
[email protected] Internet: www.dailycer.com
Liberty Richter 400 Lyster Avenue Saddle Brook, New Jersey 07663 Tel.: + 1 201 843 8900 Fax: + 1 201 368 3575 E-mail:
[email protected] Internet: www.libertyrichter.com
Boas BV Stephensonstraat 40 2723 RN Zoetermeer Tel.: +31 (0)79 344 26 00 Fax: +31 (0)79 331 01 61 E-mail:
[email protected] Internet: www.boas.nl Natudis BV Daltonstraat 38 3846 BX Harderwijk Tel.: +31 (0)341 46 42 11 Fax: +31 (0)341 42 57 04 E-mail:
[email protected] Internet: www.natudis.nl
Gelderland Frischwaren GmbH Rotterdamer Strasse 8 46446 Emmerich am Rhein Tel.: +49 (0)2822 60 30 Fax: +49 (0)2822 603 89 E-mail:
[email protected] Internet: www.gelderland.de Tartex + Dr. Ritter GmbH Hans-Bunte-Strasse 8a 79108 Freiburg Tel.: +49(0)761 5157-0 Fax: + 49(0)761 5157-157 e-mail:
[email protected] internet: www.tartex.de
Kallo Foods Ltd. Coopers Place Combe Lane, Wormley Godalming, Surrey GU8 5SZ Tel.: +44 (0)1428 685100 Fax: +44 (0)1428 685800 E-mail:
[email protected] Internet: www.kallofoods.com
American Beverage Corporation 1 Daily Way Verona, PA 15147 Tel.: +1 412 8289020 Fax: +1 412 8289195 E-mail:
[email protected] Internet: www.ambev.com
Tree of Life UK Ltd. Coaldale Road Lymedale Business Park Newcastle under Lyme Staffordshire, ST5 9QX Tel.: +44 (0)1782 567100 Fax: +44 (0)1782 567199 E-mail:
[email protected] Internet: www.treeoflifeuk.com
Delicia BV Zevenheuvelenweg 53-55 5048 AN Tilburg Tel.: +31 (0)13 462 55 25 Fax: +31 (0)13 463 08 05 E-mail:
[email protected] Internet: www.delicia.nl Beckers BV Jules Verneweg 84 5015 BM Tilburg Tel.: +31 (0)13 583 52 00 Fax: +31 (0)13 583 52 99 E-mail:
[email protected] Internet: www.beckers.nl
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Verenigd Koninkrijk
Overige gegevens
55
Verklarende woordenlijst
Audit Commissie Commissie van de Raad van Commissarissen belast met de controle op de financiële rapportage, financiële risico’s, de accountantscontrole en naleving van wet- en regelgeving.
EBITDAE Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation, Amortization and Exceptional Items. Bedrijfsresultaat vóór afschrijving goodwill en materiële vaste activa en vóór bijzondere posten.
Authenticiteit Productauthenticiteit verwijst naar puurheid en zuiverheid, zowel wat betreft productherkomst als productingrediënten en de manieren waarop deze ingrediënten zijn gekweekt of geproduceerd.
EBITDAE/interest-ratio EBITDAE gedeeld door de betaalde rente, uitgedrukt als een percentage.
Balanced Scorecard Een methode voor het meten van bedrijfsprestaties, waarbij Key Performance Indicators (KPI’s) inzicht verschaffen in de volgende vier aspecten: • organisatie (ontwikkeling en vitaliteit van de organisatie); • interne processen (efficiëntie en innovatie); • klanten (voortgang en ontwikkeling van de omzet en de relatie met onze klanten); • financieel (uitkomsten van processen). Bijzondere posten Baten en lasten binnen het gewone bedrijfsresultaat van een dergelijke omvang, aard of mate van voorkomen dat naar mening van het management het apart tonen nodig is voor de beoordeling van de prestatie van de onderneming over de verslagperiode. Corporate governance Heeft betrekking op de bestuursen zeggenschapsstructuur van een onderneming. Cross-selling Goedlopende productconcepten introduceren in andere landen. Cross-sourcing Gezamenlijke inkoop. EBIT Earnings Before Interest and Taxes. Bedrijfsresultaat na afschrijving goodwill. EBITAE Earnings Before Interest, Taxes, Amortization and Exceptional Items. Bedrijfsresultaat vóór afschrijving goodwill en bijzondere posten.
Koninklijke Wessanen nv Jaarverslag 2004
Economic premium Het inkomen dat overblijft nadat het rendement dat door geldgevers, aandeelhouders en banken wordt geëist, in mindering is gebracht op het bedrijfsresultaat van de onderneming. ERP-systeem Enterprise Resource Planning. Software die de bedrijfsvoering over de gehele linie ondersteunt door verwerking van de informatie rond goederenstromen en financiële stromen. Goodwill Het verschil tussen de aankoopprijs en de intrinsieke waarde van een deelneming. Health-voeding Verzamelbegrip voor authentieke, natuurlijke, biologische en verrijkte voedingsproducten. Hedging Een strategie om financiële risico’s te mitigeren ten einde toekomstige financiële risico’s veilig te stellen. Leveringsketen (supply chain) Het volledige traject dat door een product wordt afgelegd van de bron (grondstof) tot de consument. Nettoschuld De nettoschuld bestaat uit het saldo van de aanwezige liquide middelen en alle externe rentedragende schulden. Premium Taste-voeding Verzamelbegrip voor culinaire en etnische voedingsproducten en specialiteiten van superieure kwaliteit. Renteopties Een contract uit hoofde waarvan de koper het recht verwerft de onderliggende obligatie of deposito te kopen of te verkopen tegen een op het moment van sluiten overeengekomen prijs op of voor een overeengekomen datum.
Overige gegevens
Rentetermijncontract Het lenen of uitlenen van een deposito tegen de op het moment van contractsluiting geldende termijnrente en met een specifieke looptijd, maar met afrekening op een specifieke datum. ROI Return on Investment (vóór bijzondere posten). EBITA als percentage van het gemiddeld geïnvesteerd vermogen, exclusief in het verleden betaalde goodwill. ROIC Return on Invested Capital (vóór bijzondere posten). EBITA als percentage van het gemiddeld geïnvesteerd vermogen, inclusief in het verleden betaalde goodwill. Run-rate Besparing herberekend naar een totaal jaarlijks bedrag. SKU Stock-keeping unit. Een nummer – vaak een streepjescode – dat bij een bepaald product hoort en wordt gebruikt om voorraad te traceren.
Value Based Management Een systeem dat het management van Wessanen drie strategische instrumenten biedt waardoor snel kan worden ingespeeld op technologische en maatschappelijke veranderingen. Deze instrumenten zijn: • een uitgebreid systeem voor strategische planning, dat ondersteuning biedt bij het uitwerken van actiegestuurde plannen; • een programma voor toewijzing van kapitaal, dat waarborgt dat kapitaal wordt toegewezen aan projecten die waarde voor de aandeelhouders opleveren; • de Balanced Scorecard, die zorgt voor de juiste balans tussen kortetermijnen langetermijndoelstellingen. WACC Weighted Average Cost of Capital. De kosten van vreemd en eigen vermogen, oftewel het minimale rendement dat op al onze activiteiten moet worden behaald.
Solvabiliteitsratio Eigen vermogen gedeeld door totaal activa. Supernaturals Landelijke ketens in de VS die uit grote professionele winkels bestaan gespecialiseerd in natuurlijke en biologische voedingsproducten. Swap Een ruiltransactie waarbij twee partijen elkaars verplichtingen overnemen. Renteswaps worden gebruikt ter verkleining van het renterisico door de looptijden van vorderingen en verplichtingen op elkaar af te stemmen. Synergie Toegevoegde waarde voor de organisatie door samenwerking tussen de verschillende bedrijven van Wessanen. TOL NA Tree of Life North America. De grootste groep van Wessanen, die zich richt op nicheproducten in de markt voor gezonde, natuurlijke voeding en specialiteiten. Treasury stock Aandelen in de portefeuille van de onderneming die voor aandelenopties worden gebruikt.
56
Vormgegeven en geproduceerd door williams and phoa Drukwerk: Hollandia Printing
Wessanen Jaarverslag 2004
Koninklijke Wessanen nv Prof. E.M. Meijerslaan 2 Postbus 410 1180 AK Amstelveen Telefoon +31 (0)20 547 95 47 Fax +31 (0)20 547 95 01 E-mail
[email protected] www.wessanen.com
Wessanen Jaarverslag 2004