Werkwijze kleuterbouw op de Erasmus

1

Werkwijze kleuterbouw op de Erasmus 2015-2016 Dit document beschrijft in A B C termen hoe wij op de Erasmus met kleuters werken. Behalve dat we de methode Ik en Ko inzetten, zijn er nog zoveel zaken en dingen die wij doen om ons onderwijsaanbod rijk en hoogwaardig te maken. Dit document hoort thuis in de klassenmap, zodat alle collega’s dit regelmatig lezen en aanvullen. Ook is dit document ter inzage voor ouders, zodat zij een goed beeld krijgen over het onderwijs dat wij de kleuters bieden. Wij wensen u veel plezier met het doorlezen van ons Kleuterbouw A B C! Namens het (kleuter)team, Ruscha Wijdeveld

Het kleuterbouw A B C schooljaar 2015-2016 OBS de Erasmus

2

Het kleuterbouw A B C 1. Afstemmen van het onderwijsaanbod 2. Automatiseren met kleuters 3. Buiten spelen 4. Circuitmodel in de kleuterklassen 5. Doorgaande lijn peuters-kleuters 6. Denkwerkjes 7. Extra ondersteuning 8. Extra uitdaging 9. Groepsgrootte 10. Gymnastiek en beweging 11. Homogene groepen 12. Ik en Ko 13. Inrichting van de lokalen 14. Kleuters stimuleren taal te spreken 15. Kleuterfeest middag 16. Nieuwe werkwijzen uitproberen 17. Nieuwe kleuters 18. Ontluikende geletterdheid en gecijferdheid 19. Poppetje van de maand 20. Regels en rituelen 21. Registratie en planning 22. Spelletjes uurtje 23. Toetsen en observaties 24. Training groep 3 25. Veiligheid 26. VVE beleid 27. Werkjes maken 28. Werken op verschillende niveaus 29. Werkteksten 30. Werkbladen 31. Zelfstandig werken 32. Zingen en muziek. 33. Liedjes die wij iedere dag zingen!

pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina

3 3 3 4 4 5 5 5 5 5 6 6 6 6 7 7 7 7 8 8 8 9 9 9 9 10 10 10 11 11 11 13 13


3

1. Afstemmen van het onderwijsaanbod  De leerkracht en de ondersteuner stemmen de activiteiten goed op elkaar af en overleggen regelmatig met elkaar;  Voor ieder thema maakt één van de leerkrachten een voorstel van een themaplanning waarin de activiteiten van het thema per dagdeel staat aangegeven. Hierbij staat de naam van de activiteit, een reken of taal activiteit, de bladzijde uit het boek van Ik en Ko waar de activiteit te vinden is en of er gewerkt wordt in een grote of kleine kring;  Per thema is er een actieplan wie wat doet.  Minstens eenmaal per maand vindt een bouwoverleg plaats waar de thema’s inhoudelijk worden behandeld en op elkaar afgestemd;  Mieke Weisscher (groep 2b) is de onderbouwcoördinator;  De groepen 1a en 1b en 2a en 2b zijn feitelijk geen aparte groepen, maar vormen één geheel, het onderwijsaanbod moet in de groepen daarom gelijk zijn. Ook de regels en rituelen in de groepen zijn zoveel mogelijk op elkaar afgestemd. Welk teken gebruik je om de aandacht van de leerlingen te krijgen, welke werkbladen maken de leerlingen en gaan met de kinderen mee naar huis? Etc. etc. Aan het einde van groep 2 (groep 1) hebben alle leerlingen hetzelfde aangeboden gekregen en kennen zij dezelfde regels en rituelen. 2. Automatiseren met kleuters Automatiseren bereik je door herhaling! Herhalen en herhalen. Vooral in de kleuterbouw laat je kinderen dingen doen en ervaren, zodat het beter beklijft! Om het tellen en het getalbegrip te oefenen maak je bijvoorbeeld een treintje en oefen je met de plaats: de achterste en de voorste, de eerste, de tweede en de derde etc. In de kleutergroepen wordt iedere dag de telrij geoefend. Tellen van 1 – 10 in de groepen 1 en van 1 – 20 in groep 2. Tellen heen en tellen terug! Ook alle ruimtelijke begrippen moeten geautomatiseerd worden: voor, achter, tussen, boven, onder, ervoor, erna etc. meer – minder, eerste – laatste en komen iedere dag even tien minuten aan bod. Ook worden geautomatiseerd: de dagen van de week, de maanden van het jaar en de kleuren! Ook automatiseer je datgene dat wordt aangeboden in de thema’s. 3. Buiten spelen Tijdens het buiten spelen laten we enerzijds de kinderen vrij spelen. Alle kleuters spelen maximaal 50 minuten per dag buiten. Anderzijds is het ook de bedoeling om iets te doen met de kleuters buiten. Doe eens een spel samen, maak een kring en zing en dans met hen, de kinderen vinden het leuk en het is zeer leerzaam! Tijdens het buiten spelen moeten alle leerkrachten buiten zijn om toezicht te houden. De ondersteuners gaan door met het ondersteuningsrooster, mits er voldoende toezicht is. In uitzonderlijke gevallen kunnen we dit gedogen, mits er voldoende toezicht is. Kind-leerkracht ratio moet 1 – 15 zijn. Mocht er worden uitgeweken naar het bovenplein dan is het wel zaak heel duidelijk met de kinderen af te spreken waar zij wel en niet mogen spelen. In het bijzonder de trappen aan beide kanten van het plein vragen om goed toezicht houden.


4 4. Circuitmodel in de kleuterklassen In iedere kleutergroep doen we een uur per week een circuit. Hierbij zijn drie ondersteuners en de leraar van de groep aanwezig. Een circuit bestaat uit vijf kleine kringen (vijf verschillende opdrachten aan verschillende tafels) van 15 minuten, waarbij er een “doordraai systeem” wordt gehanteerd. Ieder groepje krijgt hierbij dan vier keer een andere opdracht met instructie en één groepje maakt zelfstandig een werkje. Doel van het circuit is dat ieder kind een intensief aanbod krijgt in een klein groepje, gedifferentieerd en met verschillende spelvormen. Hierdoor krijgen de leerlingen onderwijs op maat, worden zij extra uitgedaagd en krijgen zij een extra taal en rekenaanbod. Ook het zelfstandig werken wordt op deze manier gestimuleerd, wat het werken in de groepen ten goede komt. Juf Carla, onze motorische remedial teacher, doet binnen dit circuit een opdracht met grove/fijne motorische oefeningen of woordenschat waarbij ruimtelijke begrippen centraal staan, zoals “tussen”, “in” etc. Juf Gaby, onze schoollogopediste, doet oefeningen vanuit logopedisch inzicht, zoals woordenschat, zinsopbouw etc. Juf Gaby en juf Carla sluiten aan bij het thema van Ik en Ko, zij hebben de woordenlijsten van ieder thema. De leraar en de ondersteuners gaan uit van de methodes en thema’s van “Ik en Ko” of “Met Sprongen vooruit”. Wanneer doen we een circuit in welke groep? Woensdag Donderdag Donderdag Donderdag

1a 1b 2a 2b

8.30-9.30 uur 10.00-11.00 uur 8.30-9.30 uur 10.00-11.00 uur

5. Doorgaande lijn peuters-kleuters Op de peuterspeelzaal van SKOS die in ons pand huist, wordt gewerkt met de methode Uk & Puk. Met deze peuterspeelzaal groep “Dolfijnen” vormen wij een zogenaamd VVE koppel en stemmen zaken goed op elkaar af. Esther Hoefsmit is de IB’er van de peuterskleuters en doet het overleg met de peuterleidsters over de peuters die naar de Erasmus komen. Wij vinden een goede samenwerking van het grootste belang! Hoe beter wij samenwerken, des te makkelijker is het voor de peuters om te wennen op de basisschool. SKOS heeft ook nog twee andere peuterspeelzalen in het pand: groep Eendjes en groep Kikkers. Ook vanaf deze peuterspeelzalen stromen veel kinderen door naar onze openbare school. Op deze peuterspeelzalen wordt gewerkt met de Piramide methode van CITO. Het feit dat wij de liedjes van de Piramide-methode zingen, is voor deze peuters zeer vertrouwd. Dit is dan ook een van de redenen dat we deze doorgaande lijn naar de twee andere peuterspeelzalen handhaven. 6. Denkwerkjes Elke kleutergroep doet twee keer per de week een denkwerkjes circuit. De werkjes worden voor schooltijd door de leerkracht klaargezet. Elk kind krijgt een werkje op eigen niveau aangeboden. Als de kinderen binnen komen kunnen ze meteen aan hun werkje beginnen. Mama of papa mag de eerste 10 min. nog even meedenken. Daarna werkt het kind zoveel mogelijk zelfstandig of in tweetallen verder.


5 Het circuit kent een inloop vanaf 8.15 uur en duurt tot ongeveer 09.00/ 09.10 uur. Ook eerder gemaakt werk afmaken behoort ook tot de mogelijkheden. 7. Extra ondersteuning Behalve kleine groepen, zijn er in de kleuterbouw ook nog extra ondersteuningsleerkrachten: Juf Sonja verdeelt haar tijd over de twee groepen 1 en juf Sandra verdeelt haar tijd over de twee groepen 2. Er worden in de eerste week van het nieuwe schooljaar ondersteuningsroosters gemaakt voor deze extra hulp. Tijdens het zelfstandig werken worden er door de leerkracht zelf ook kinderen extra begeleid. Met zoveel menskracht moeten we veel kunnen bereiken en hebben we hoge verwachtingen! Afspraak is dat iedereen onder schooltijd met de kinderen bezig is. Tijdens lestijd worden geen administratieve klusjes gedaan, die behoren na schooltijd te gebeuren, tenzij anders afgesproken met de schoolleiding. 8. Extra uitdaging Behalve extra ondersteuning voor die kinderen die moeite hebben met sommige onderdelen van het lesprogramma, bieden we ook extra uitdaging. Sommige kleuters kunnen al op 4 jarige leeftijd hun eigen naam schrijven en zijn al helemaal bezig met geletterdheid. Hoe fantastisch is dat? Deze kinderen worden uitgedaagd met letters en cijfers en krijgen allerlei extra materiaal aangeboden waardoor ze flink worden uitgedaagd! Juf Sonja en juf Sandra begeleiden de kinderen met een CITO I+ score in de zogenaamde “Sterretjes-groepen”. 9. Groepsgrootte Tussen de 20 en 25 leerlingen in een groep is ideaal! Aan het begin van het schooljaar starten we met twee groepen 1 van rond de 17 leerlingen hebben. Vanaf augustus/september komen daar steeds nieuwe groep 1 leerlingen bij. De kinderen worden toebedeeld aan de groepen waarbij goed wordt gekeken naar de groepssamenstelling: jongetje/meisje, ontwikkelingsniveau etc. etc. Groepen 2 starten met rond de 20 leerlingen en zullen dit aantal behouden. 10.Gymnastiek en beweging Volgens het rooster hebben alle kleutergroepen eenmaal per week gymnastiek in het speellokaal (aula) o.l.v. de eigen leerkracht. Daarnaast geeft meester Gregory Helings iedere woensdag van 9.00-14.00 uur kleutergymnastiek in de grote gymzaal. Buiten kunnen kleuterleerkrachten ook tijdens het buitenspelen allerlei bewegingsoefeningen verzinnen en uitvoeren. Ook heeft een van de leerkrachten (Ilja Sudmeier) de mogelijkheid om kleuterdans te geven volgens de methode “Dansen, moet je doen!”.


6 11.Homogene groepen Vanaf augustus 2015 zullen wij op de Erasmus werken met twee groepen 1 en twee groepen 2. Dit heeft een groot aantal voordelen; leerlingen zullen op deze manier minder van elkaar verschillen, waardoor de groepen goed als één groep kan worden aangestuurd. Alle leerlingen krijgen het basisaanbod aangeboden en de leerlingen die dat nodig hebben krijgen extra ondersteuning. Leerlingen die snel leren, zullen worden uitgedaagd in sterretjes-groepen. Leerlingen worden op deze manier heel goed voorbereid op de volgende groep en profiteren van een optimaal onderwijs aanbod. 12.Ik en Ko  Wij werken volgens de methode Ik en Ko, waarbij de methodeboeken het uitgangspunt vormen.  Mieke Weisscher neemt deel aan de commissie “Ik en Ko”. Zij doet voorstellen aan de kleuterbouw als het gaat om projectplanning, ouderbrieven, afsluiten van thema’s etc. Er is de afgelopen jaren heel wat opgebouwd in de kleuterbouw aan projectplanningen etc.  De leerkrachten bereiden de thema’s samen voor, zodat iedereen weet wat er gedaan gaat worden. Het samen werken aan een thema is ook erg enthousiasmerend.  Er wordt gewerkt met Ik en Ko in homogene groepen. Dat betekent dat er een goed beeld is van het groep 1 aanbod en het groep 2 aanbod.

13.Inrichting van de lokalen De lokalen worden uitdagend en prikkelend ingericht. Overal wordt in de inrichting de taalontwikkeling en het lezen gestimuleerd. We hangen bijvoorbeeld overal kaartjes op met de namen van de voorwerpen. De kinderen worden het hele jaar door geprikkeld te lezen wat er staat: wat betekenen die symbolen dan? Op deze wijze wordt spelenderwijs de taal- en leesontwikkeling gestimuleerd. De hoeken worden rijk ingericht, zodat kinderen er goed kunnen werken en spelen. Hang veel werkjes op zodat kinderen en ouders kunnen zien wat we doen! In iedere kleuterklas hangt een letter en een cijfermuur, waar actief mee gewerkt wordt. Hoe meer de kinderen zien en ervaren aan letters en cijfers, des te nieuwsgieriger zij worden. Ook voor de kinderen van groep 1 is de leerkracht steeds bezig met het aanbieden van rijke taal. Werkteksten maken onderdeel uit van het lesprogramma in de kleuterbouw om de ontluikende geletterdheid te stimuleren. 14.Kinderen stimuleren taal te spreken! De leerkracht in de kleuterbouw is zich er altijd van bewust dat het goed is om kinderen uit te dagen taal te spreken. Kinderen stimuleren en helpen doe je o.a. door het stellen van open vragen, dit zijn vragen waar het kind geen ja of nee op kan antwoorden, maar echt een zin moet formuleren. Een open vraag is bijvoorbeeld: “Wat heb je vandaag gedaan”? Als antwoord op deze vraag daag je het kind uit om te gaan vertellen. Een gesloten vraag is bijvoorbeeld: “Heb je vandaag iets leuks gedaan?”. Als het kind “ja” of “nee” antwoord, is dit onderdeel van het gesprekje eigenlijk klaar. Deze interactieve taal stimuleert kinderen om te spreken.


7 15.Kleuterfeest middag Een vrijdag in de maand juli 2016 is het feest voor de kinderen die doorgaan naar groep 3. Zij nemen met de ouders en de leerkrachten afscheid van de kleuterbouw. We hebben een programma van een klein uur, waarbij de kinderen liedjes zingen, toneelstukjes doen en allemaal even in het zonnetje worden gezet. Zij krijgen allemaal een mapje mee (het portfolio) met alle poppetjes van de maand, een mooie foto met alle klasgenootjes en een mooi liedje ter afscheid. Ook krijgen zij bij deze feestelijke gelegenheid hun rapport mee, een kadootje, pannenkoeken, limonade en iets lekkers! 16.Nieuwe kleuters Nieuwe kleuters worden ingeschreven door Ruscha Wijdeveld volgens het aanname beleid. Kinderen met een verwijzingsadvies SBO of Spalier hoeven niet te worden geplaatst (voor criteria zie schoolgids). Ruscha Wijdeveld en Judith Wolkers maken in overleg met de ouders een wenschema voor vijf ochtenden wennen voordat zij vier jaar zijn. Als zij eenmaal vier jaar zijn, komen zij hele dagen naar school. Tijdens de wenperiode wordt er door leerkrachten en IB’er goed geobserveerd. Mocht tijdens de wenperiode blijken dat deze kleuter op de Erasmus niet op zijn/haar plaats is, dan zou het kunnen zijn dat wij de inschrijving niet activeren, maar ouders helpen een geschikte plaats te vinden. Soms kunnen wij op onze school niet voldoen aan de onderwijs behoefte van kinderen, dan is het in het belang van het kind om een geschikte plaats te zoeken. Wordt de kleuter wel toegelaten, dan maakt de leerkracht binnen een aantal weken na de vierde verjaardag een afspraak voor een kennismakingsgesprek met anamnese, waarbij samen met de ouders gekeken wordt naar de ontwikkeling tot nu toe van het kind. Hiervoor wordt het anamnese formulier gebruikt waarvan een leeg exemplaar in de klassenmap aanwezig of te vinden is in het mapje “Teamzaken” op het extern bureaublad. 17.Nieuwe werkwijzen uitproberen – bouw coördinatie Mieke Weisscher is bouwcoördinator van de kleuterbouw en heeft als taak ervoor te zorgen dat alles goed verloopt in de bouw. Zij is het aanspreekpunt. Eenmaal per twee weken neemt zij deel aan de managementteam vergadering met de andere bouwcoördinatoren en de directie. Op het moment dat er nieuwe zaken worden uitgeprobeerd in de kleuterbouw, wordt dit eerst in het MT besproken. Dan worden er “kweektuintjes” uitgezet en de resultaten weer teruggekoppeld naar het MT. Is het een aanwinst voor de kleuterbouw, dan wordt besloten om het definitief in te voeren en zal het beschreven worden in deze werkwijze kleuterbouw. 18.Ontluikende geletterdheid en gecijferdheid Kleuters gaan letters en cijfers ontdekken! Dat gebeurt rond die leeftijd. Kinderen worden steeds geconfronteerd met lezende volwassenen, broertjes en zusjes en willen het ook graag leren. Nog niet alle kleuters hebben daar interesse in en zijn vooral nog veel aan het spelen. Het moment waarop die nieuwsgierigheid wordt geboren, is het moment waarop kinderen het verband gaan zien en ontdekken tussen geschreven taal (letters en cijfers) en


8 de werkelijkheid. Dit noemen we met een chique woord “de ontluikende geletterdheid”. Kinderen gaan hun eigen naam schrijven, herkennen overal letters die zij in hun naam hebben. Om dit proces te stimuleren, doen wij van alles in de kleuterbouw. De leerkrachten maken werkteksten, alle voorwerpen in de lokalen zijn zoveel mogelijk voorzien van namen, er wordt gewerkt met een letter- en een cijfermuur. Zodra kinderen echt kunnen lezen (letters kunnen verklanken in gesproken taal), gaan wij dat ook doen met hen. Kinderen die nog niet toe zijn aan lezen, worden wel gestimuleerd, maar niets “moet”. 19.Poppetje van de maand Om de tekenontwikkeling en het ruimtelijk inzicht van kleuters goed te kunnen volgen, maken alle kleuters iedere maand een poppetje. Deze poppetjes worden bewaard in een map door de leerkracht. Aan het einde van groep 2 heeft iedere kleuter een portfolio met minstens 20 poppetjes aan de hand waarvan de ontwikkeling van kinderen goed te zien is. Dit portfolio krijgt het kind mee naar huis aan het einde van groep 2. Het poppetje van de maand wordt door de leerkrachten gebruikt als startpunt om de kinderen verder te helpen in de ontwikkeling. Hoe ver is deze leerling in de ontwikkeling? Ordent het al wat het ziet? Is het in staat om deze ordening in de tekeningen aan te geven? Hoe gedetailleerd kan het kind de wereld al waarnemen en observeren? De leerkrachten zorgen ervoor dat het tekenen van het poppetje van de maand voor de kinderen steeds een zinvolle invulling krijgt, bij voorkeur met als referentiekader het thema waar men mee bezig is. 20.Regels en rituelen Wij hanteren een aantal regels en rituelen uit de Piramidemethode! Vooral de liedjes, het dagritme pakket en het speelwerkbord worden intensief ingezet in groepen 1 en 2.  Liedjes die iedere dag gezongen worden (of via een CD speler klinken), ook in de groepen 3:  Goeiemorgen allemaal  De week begint met maandag..  Smakelijk eten  Dag dag allemaal. Bij iedere nieuwe kleuter die komt wennen, worden de regels en rituelen aangeboden, zodat ieder kind snel mee kan komen in de aangeboden structuur. 21.Registratie en planning  De kleuterbouw (in overleg met de peuters) maakt een jaarplanning van de verschillende Ik en Ko thema’s;  Voor ieder thema wordt een planning gemaakt met alle activiteiten die uitgevoerd gaan worden. Hierin zijn ook de tutor activiteiten opgenomen;  Iedere groepsleerkracht vult de weekplannings formulieren van tevoren in, deze liggen iedere maandag klaar in de klassenmap voor de week die komen gaat;  Dit weekplanningsformulier is voor de drie kleutergroepen hetzelfde formulier;  Alle bijzonderheden van leerlingen worden geregistreerd in de zorgmap achter het tabblad met de naam van het kind (a la kinderdagboek);


9  

Vooral zaken die opvallen aan gedrag, leren en leerbaarheid zowel in positieve als negatieve zin moeten genoteerd worden; Voor iedere nieuwe leerling, nodigt de leerkracht binnen twee weken de ouders uit voor een kennismakings c.q. anamnese gesprek. Van dit gesprek wordt een verslagje gemaakt.

22.Spelletjes uurtje! Eenmaal per maand houden wij op vrijdagochtend een “spelletjes-uurtje”. Maar wat is dat nou precies? Alle kleuters van de kleuterbouw worden ingedeeld in groepjes en doen (met behulp van ouders) gezelschapsspellen. Spellen zoals “Mens erger je niet”, “Ganzenbord”, “memorie” en andere oer Hollandse spellen waarbij kinderen een heleboel handelingen moeten verrichten: zij worden uitgedaagd om met dobbelstenen te gooien, te tellen, synchroon te tellen, te lezen, symbolen te vertalen en te begrijpen, op hun beurt te wachten, regels te begrijpen en toe te passen. Zij worden uitgedaagd om te winnen, maar leren ook om met verlies om te gaan. Tenslotte vinden wij het heel belangrijk dat zij leren om met elkaar van alles te delen en plezier te hebben in het doen van een spel. Spelenderwijs wordt op deze manier aan allerlei competenties gewerkt. 23.Toetsen en observaties De kleuter observatielijsten van CITO worden met ingang van schooljaar 2014-2015 vervangen met de observatie lijst KIJK. De CITO toetsen ‘Rekenen’ en ‘Taal’ worden in januari en mei afgenomen. 24.Training groep 3 Na de CITO middenperiode en het bepalen van de kinderen in de twijfelprocedure, is er meestal al goed zicht op welke kinderen het jaar daarna doorgaan naar groep 3. Deze leerlingen krijgen vanaf het voorjaar (april/mei) een “groep 3 training” aangeboden. Deze groep 3 training wordt gecoördineerd door Mieke Weisscher, de bouwcoördinator in overleg met de kleuterbouw. Behalve deze trainingsmomenten, krijgen de kinderen die doorgaan naar groep 3 aan het einde van het jaar een aantal wenmomenten in groep 3. Zij gaan dan echte groep 3 werkjes doen in het lokaal van groep 3, terwijl de echte derde groepers even terug mogen naar de kleuterbouw! 25.Veiligheid Veiligheid in de kleuterbouw staat bij ons heel hoog in het vaandel! Kleuters moeten te alle tijden veilig zijn in de school en het is de taak van het personeel om daar op toe te zien. Onder veiligheidsregels vallen de toiletregels. Op de Erasmus werken wij met toilet kettingen, die een kind om moet doen om naar het toilet te kunnen. Per klas is er 1 ketting en hangt die er niet? Dan is het toilet bezet en moet je dus wachten! Leerlingen van groep 1 leren dit vanaf de eerste dag dat zij binnenkomen op onze school. Verder houden de leerkrachten altijd zicht op de toiletten tijdens het werken en spelen. Het leren omgaan met materiaal is ook erg belangrijk voor de veiligheid in de school. In groep 1 leren kinderen onder begeleiding hoe je een schaar moet vasthouden, hoe je ermee moet lopen en hoe je een schaar aan een ander kind geeft. Dit wordt gedurende de hele onderbouw periode (groep 1 t/m 4) regelmatig geoefend. Ook leren de kinderen in groep 1 hoe je een stoel optilt en hiermee loopt. Ook wordt er flink geoefend in het vasthouden en gebruiken van prikpennen. In de kleuterbouw tot en met groep 5 wordt


10 uitsluitend onder zorgvuldig toezicht van de leerkracht c.q. ondersteuner gewerkt met scharen en prikpennen. Ten behoeve van de veiligheid leren kinderen buiten te spelen met inachtneming van plaatsen waar zij wel en niet vrij kunnen spelen. Daarnaast houden wij twee keer per jaar een brandoefening, zodat kinderen weten wat te doen als het alarm afgaat. 26.VVE beleid Veel van onze kleuters hebben een zogenaamde VVE indicatie. Die krijgen zij via het consultatie bureau en wordt afgegeven aan kinderen van wie verwacht wordt dat zij met een taalachterstand in de peuter en kleuterbouw zullen starten. Deze kinderen krijgen bijvoorbeeld voorrang bij plaatsing op de peuterspeelzalen en ook hebben de ouders recht op een gratis extra ochtend PSZ. De gemeente Haarlem steekt veel geld en energie in het zogenaamde VVE beleid (vroeg en voorschoolse educatie) en in dit verband is Esther Hoefsmit aangesteld als speciale VVE-IB’er. Zij legt een verband met de peuterspeelzalen en heeft als taak de overgang van de peuters naar de kleuters zo goed mogelijk te laten verlopen voor de kinderen. Zij bespreekt de peuters die naar groep 1 komen met de peuterleidsters en observeert peuters waar eventuele zorg bij is gesignaleerd. In overleg met directie en IB van de basisschool neemt zij beslissingen over de plaatsing van kleuters. Wat betreft de peuters is Esther Hoefsmit aanspreekpunt voor de peuterleidsters van SKOS. Wat betreft algemene zaken die gebouw, huishoudelijke zaken en onderwijs betreffen, is Ruscha Wijdeveld aanspreekpunt van de school voor de peuterspeelzaal leidsters. 27.Werkjes maken Tijdens het ‘ik en ko zelfstandig werken’ worden verschillende werkjes aangeboden. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen groep 1 en 2 werkjes. 1. Een werkje met de leerkracht. Vaak is dat een kleine kring activiteit uit de ik en ko methode. 2. Er is een reken of taal activiteit 3. Er is een knutsel activiteit. 4. Een werkje uit de kast zoals een kralenplank, werkje/ of spelen in een bepaalde hoek. Tijdens het werkje zijn de regels van het zelfstandig werken van kracht. 28.Werken op verschillende niveaus “Ieder kind krijgt wat het nodig heeft” is uitgangspunt op de Erasmus. Ieder kind is uniek, heeft heel eigen capaciteiten, werktempo, ontwikkeling van huis uit mee gekregen, taalontwikkeling. Wij zijn er trots op dat we uit alle kinderen halen wat er in zit! En dat begint natuurlijk al in de kleuterbouw. Sommige kleuters van vier jaar komen binnen en spreken uitstekend Nederlands en kunnen zelfs soms al een beetje lezen of kennen letters en getallen. Andere kinderen komen binnen en spreken helemaal nog geen Nederlands. Wij als kleuterbouw zorgen ervoor dat ieder kind wordt uitgedaagd op


11 zijn/haar niveau. Dat ieder kind in al de facetten wordt gestimuleerd tot ontwikkeling. Zowel wat betreft de taal, als het rekenen, bewegen, creativiteit en muzikale vorming, de kinderen krijgen bij ons een breed aanbod. We volgen de kinderen zeer nauwkeurig, bepalen een startpunt (nulmeting) en meten de groei vanaf daar. De IB’er Esther Hoefsmid helpt de leerkrachten bij het maken van groepsplannen en het maken van analyses van de toetsresultaten. Kinderen die snel leren en al veel onder de knie hebben worden uitgedaagd op hun niveau. Zij kunnen deelnemen aan de “Sterretjes groepen” (plusgroepen) en krijgen pittig pluswerk. Leerlingen voor wie het leren nog lastig is, krijgen extra ondersteuning in de groep, maar ook buiten de groep van de ondersteunings-leerkrachten. 29.Werkteksten Werkteksten worden ingezet om de taal bij kinderen te stimuleren en eveneens de ontluikende geletterdheid. Zie hieronder een voorbeeld van een werktekst. Kinderen maken een verbinding tussen een geschreven woord en een afbeelding.

30.Werkbladen Kleuters leren heel veel van werkbladen. Die heb je in allerlei soorten en maten. Kinderen kunnen dingen aangeven van groot naar klein, van dik naar dun. Verhaaltjes op volgorde leggen, kleine motoriek bewegingen oefenen etc. etc. De kinderen nemen zo nu en dan werkbladen die zij maken mee naar huis, zodat ouders een goeie indruk krijgen wat de kinderen doen op school. Werkbladen worden gebruikt ter ondersteuning van het concrete handelen van kinderen en het experimenteren. 31.Zelfstandig werken In de groepen wordt er regelmatig zelfstandig gewerkt. De opbouw en het aanleren van het zelfstandig werken begint immers in groep 1! Wij hebben op de Erasmus een doorgaande lijn zelfstandig werken en iedere jaargroep is daarin een schakel. Hartstikke belangrijk dus dat wij dat ook echt intrainen met de kinderen! In alle kleuterklassen wordt aan het begin van het schooljaar de rode kant van het stoplicht geïntroduceerd. Dit teken wordt ondersteund door de leerkracht met een rode ketting, omdat kinderen vanaf 4 jaar gericht zijn op de leerkracht en daar als eerste naar zullen kijken als zij iets nodig


12 hebben. Het dragen van een rode ketting door de leerkracht voorkomt een eindeloos wijzen naar het teken dat zichtbaar ergens is opgehangen. De regels van het zelfstandig werken! Als de leerkracht het rode teken ophangt en de rode ketting draagt, mag je niets meer aan de leerkracht vragen. Wat moet je doen als je niet verder kunt?  Eerst zelf heel goed nog eens nadenken  Als je het dan nog niet weet, vraag je het aan een ander kind  Als het dan nog niet lukt, mag je opruimen waar je mee bezig was  Dan ga je naar het speelwerkbord  Dan kies je een nieuw werkje. De volgorde van deze denkactiviteiten zal het hele jaar in de kleuterklassen worden herhaald en herhaald. Ook zullen de regels steeds voor een les kort worden besproken met de groep en na een les zelfstandig werken wordt geëvalueerd met de kinderen wat goed ging en wat beter kan. Na januari wordt het gebruik van het stoplicht als teken verder uitgebreid, de groene kant van het stoplicht wordt geïntroduceerd. Gedachte is dat de middelste en oudste kleuters beter in staat zijn zich te richten op een teken op een vaste plek in het lokaal en minder afhankelijk zijn van de leraar. De leerkracht loopt nu hulprondes. De kinderen mogen nu niet opruimen als zij niet verder kunnen. De eis die gesteld wordt aan zelfstandig een oplossing zoeken zonder de directe hulp van de leerkracht wordt vergroot. De kinderen moeten nu echt goed nadenken hoe zij verder kunnen, terwijl zij hun vraag/probleem nog niet hebben opgelost. Omgaan met uitgestelde aandacht vergroot de zelfstandigheid is de gedachte hierachter. Zij volgen dezelfde regels: eerst goed nadenken, dan aan een ander vragen en als je het nog niet weet, sla je dat maar even over totdat de leerkracht komt, dan mag je het vragen. Te allen tijde houdt de leerkracht in de gaten dat de kinderen niet “gaan zitten wachten”, want dat is nou net niet de bedoeling. In de groepen 1 en 2 kunnen de kinderen ongeveer een half uur zelfstandig werken. Tekens zelfstandig werken Wij gebruiken daar drie tekens voor. Een ketting gedragen door de leerkracht, een bord waarop een jongetje of meisje staat in een rode cirkel (het stilte meisje of de stilte jongen). Als laatste gebruiken wij een auditief teken: een wekker die aangeeft wanneer de tijd om is. Als het zelfstandig werken goed is in geslepen dan kan de wekker weggelaten worden. De regels die horen bij het zelfstandig werken worden zo snel mogelijk ingeoefend. De groep 1 kinderen worden aan het begin wat meer op weg geholpen, maar na een paar weken zijn bij hen ook de regels duidelijk.  Je mag juf niet storen  Je gaat met een ketting om naar de WC  Eerst zelf heel goed nog eens nadenken  Als je het dan nog niet weet, vraag je aan een ander kind  Als het dan nog niet lukt, mag je opruimen waar je mee bezig was  Dan ga je naar het speelwerkbord  Dan kies je een nieuw werkje Voor verdere informatie over zelfstandig werken op de Erasmus, verwijzen wij graag naar het stuk dat hierover te vinden is in het mapje “Teamzaken”.


13 32.Zingen en muziek Behalve de Piramideliedjes, wordt er ook iedere dag met de kinderen gezongen. De kring is hier een goed moment voor, maar ook tussen de activiteiten door kan goed gezongen worden. De leerlingen leren in de kleuterbouw tenminste één nieuw liedje per week, de leerkracht houdt in de klassenmap bij welke liedjes zijn aangeleerd. Uitgangspunt zijn de liedjes die passen bij het thema waar de kinderen mee bezig zijn. Zingen en liedjes aanleren is een vorm van talig bezig zijn op een manier die kleuters heerlijk vinden! De leerkracht is actief op zoek naar liedjes voor de kinderen. Isis Gouw geeft de dinsdag om de week de kleutergroepen muziekles.

Liedjes die wij iedere dag zingen! Goeiemorgen allemaal! Goedemorgen allemaal, hebben jullie lekker geslapen? Goedemorgen allemaal wat fijn dat jullie er zijn!

Smakelijk eten. . . Smakelijk eten, smakelijk drinken Hap hap hap, slok slok, slok Dat zal lekker smaken, dat zal lekker smaken Eet maar op, drink maar op!

De week begint met maandag En de week begint met maandag, (klap) Dinsdag, (klap), woensdag, (klap), en dan donderdag, (klap), dan is het vrijdag, (klap), zaterdag, (klap) en zondag(klap), dan is de week weer voorbij (klap) (klap) (klap)

Dag dag allemaal. . . . . . Dag, dag allemaal dag, dag allemaal het werken/spelen is alweer voorbij dag, dag allemaal tot de volgende keer morgen zien we elkaar wel weer!


Werkwijze kleuterbouw op de Erasmus

Recommend Documents