werkschrift: bedrijfseconomisch rekenen: financiering

© EIW BV

werkschrift: bedrijfseconomisch rekenen: financiering

Bestemd voor het kwalificatiedossier ondernemer detailhandel in de kwalificatiestructuur detailhandel Stein: Economisch Instituut voor een Winkelorganisatie BV

ISBN 978 90 5784 336 5

Duijzings-Biermans M.J. Duijzings M.W.M Esch, de F.L.J. 1e druk 2008 Druk: Ontwerp omslag/opmaak:

Keulers BV, Geleen P&P Company BV, Jan Wijnen, Beek

© 2008 EIW BV Economisch Instituut voor een Winkelorganisatie BV Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden (www.eiw-ondernemendleren.nl). Voor alle kwesties inzake het kopiëren van een of meer pagina’s uit deze uitgave: Stichting Reprorecht, Amstelveen.

werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 1

© EIW BV

woord vooraf

Het werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering” is in eerste instantie geschreven voor deelnemers die in het middelbaar beroepsonderwijs een “niveau 4 opleiding” volgen. De oefenstof is geschreven voor de economische leerstof van kerntaak 1 van het kwalificatiedossier “Ondernemer detailhandel”. De thema’s die in dit werkschrift centraal staan, hebben betrekking op de werkprocessen “bewaakt en interpreteert de financiële situatie” en “maakt een investeringsbegroting en een financieringsplan”. In het werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering” worden vier thema’s behandeld. Geadviseerd wordt de volgorde van de thema’s aan te houden. Dit is van belang omdat het ene thema voorwaardelijk is voor het volgende thema. In de thema’s behandelen we geen theorie. Alleen het rekenwerk wordt toegelicht. De gegevens die in de opgaven verstrekt worden zijn afkomstig van de diverse branches. Ze passen dus in het beeld van de branche. De theorie van de vier thema’s wordt uitgebreid behandeld in de hoofdstukken 2 tot en met 6 van het bronboek “(retail)economie”. Bij het thema “investeren” ga je een investeringsbegroting maken. Hiervoor is het van belang dat je weet hoe je de gemiddelde vermogensbehoefte kunt berekenen. Je gaat het gemiddelde debiteuren- en crediteurensaldo berekenen. Ook ga je de aflossingscapaciteit van een onderneming bepalen. Als extra training voor het berekenen van de gemiddelde vermogensbehoefte, als gevolg van het aanhouden van voorraden, kun je opgaven maken uit het werkschrift “rekenen met voorraden”. Het “investeren en financieren” eindigt met opgaven die gaan over het presenteren van een balans. Bij het thema “onderneming en financiering” ga je de financiering beoordelen van de verschillende ondernemingsvormen. Ook ga je aan de hand van het financieringsplan de openingsbalans samenstellen. Tenslotte ga je de kosten berekenen die financiering met zich meebrengt. Bij het thema “budgettering” ga je een liquiditeitsbudget opstellen voor een winkel of afdeling in een winkel. Dit thema is een vervolg op het gelijknamige thema in het werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten”. Bij het thema “financiële kengetallen” ga je, aan de hand van gegevens uit de jaarrekening, beoordelen of de onderneming in staat is op tijd aan haar financiële verplichtingen te voldoen. Dit doe je door het berekenen van de solvabiliteit en de liquiditeitskengetallen. Ook ga je, aan de hand van de verschillende rentabiliteiten, de winstgevendheid van een onderneming beoordelen. De opdrachten in het werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering” zijn geschikt om individueel aan te werken. Voordat je aan een thema begint, kun je het beste een rekentest doen op de website: www.eiw-ondernemendleren.nl . Deze rekentest geeft aan wat je “rekenbehoefte” is, als het gaat om de vier thema’s van dit werkschrift. Je bepaalt uiteindelijk zelf (in jouw persoonlijke activiteitenmatrix) met welk thema je aan de slag gaat. Stein, zomer 2008 Frans L.J. de Esch


UITWERKINGEN

Pagina 2

© EIW BV

inhoud

investeren

4

goodwill

4

debiteurensaldo

7

crediteurensaldo

9

gemiddelde vermogensbehoefte

16

cashflow

24

presentatie balans

33

onderneming en financiering

39

eigen vermogen eenmanszaak

39

kredietprijs

49

voorbeelduitwerking: financiering en plan

55

financieringskosten

72

winstverdeling openbare vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid

82

eigen vermogen en winstverdeling besloten vennootschap

97

budgettering

108

liquiditeitsbudget

108

financiële kengetallen

152

solvabiliteit

152

liquiditeit

160

rentabiliteit in de niet rechtspersoon

175

rentabiliteit in de rechtspersoon

185

hefboomeffect

189

totaalopgaven

191


UITWERKINGEN

Pagina 3

© EIW BV

investeren g o o d will moet ik daar ook voor betalen

Goodwill is de som geld die je moet betalen als vergoeding voor de gevestigde klantenstroom en/of voor het recht de naam van de vroegere onderneming te blijven voeren. Voor het vaststellen van de hoogte van de goodwill kan onder andere één van de drie volgende criteria gelden: • het gemiddelde economisch resultaat van de afgelopen jaren, • toekomstige winstverwachtingen, • het verschil tussen de rentabiliteitswaarde en het eigen vermogen van de onderneming. De rentabiliteitswaarde wordt berekend door het gemiddelde rendement eigen vermogen van de afgelopen jaren te delen door het gemiddelde percentage van het rendement eigen vermogen van de branche.

voorbeeld Het gemiddelde rendement eigen vermogen van een onderneming gedurende de laatste vijf jaar bedraagt € 20.000,-. Soortgelijke ondernemingen behalen een gemiddeld rendement van het eigen vermogen van 8% per jaar. Het eigen vermogen van de onderneming bedraagt bij de overname € 200.000,-. De rentabiliteitswaarde van deze onderneming is: € 20.000,- ÷ 0,08 = € 250.000,De goodwill bedraagt dan = € 250.000,- - € 200.000,- = € 50.000,-.

o p g a ve n

1. Het gemiddelde rendement eigen vermogen van een detailhandelsonderneming gedurende de laatste vijf jaar bedraagt € 16.000,-. Soortgelijke detailhandelsondernemingen behalen een rentabiliteit over het gemiddelde geïnvesteerde eigen vermogen van 5%. Het eigen vermogen van de detailhandelsonderneming bedraagt € 275.000,-. a. Bereken de rentabiliteitswaarde van deze detailhandelsonderneming. Rentabiliteitswaarde is € 16.000,- ÷ 0,05 = € 320.000,b. Bereken het bedrag dat aan goodwill betaald kan worden. Goodwill = € 320.000,- -/- € 275.000,- = € 45.000,2. Het gemiddelde rendement eigen vermogen van een delicatessenzaak gedurende de laatste vijf jaar bedraagt € 7.500,-. Soortgelijke levensmiddelenwinkels behalen een rentabiliteit over het gemiddelde geïnvesteerde eigen vermogen van 6%. Het eigen vermogen van deze delicatessenzaak bedraagt € 115.000,-. a. Bereken de rentabiliteitswaarde van deze delicatessenzaak. Rentabiliteitswaarde is € 7.500,- ÷ 0,06 = € 125.000,- . b. Bereken het bedrag dat aan goodwill betaald kan worden. Goodwill = € 125.000,- -/- € 115.000,- = € 10.000,-. werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 4

© EIW BV 3. Het gemiddelde rendement eigen vermogen van een detailhandelsonderneming gedurende de laatste vijf jaar bedraagt € 9.500,-. Soortgelijke detailhandelsondernemingen behalen een rentabiliteit over het gemiddelde geïnvesteerde eigen vermogen van 8%. Het eigen vermogen van de detailhandelsonderneming bedraagt € 98.750,-. a. Bereken de rentabiliteitswaarde van deze detailhandelsonderneming. Rentabiliteitswaarde is € 9.500,- ÷ 0,08 = € 118.750,-. b. Bereken het bedrag dat aan goodwill betaald kan worden. Goodwill = € 118.750,- -/- € 98.750,- = € 20.000,-. 4. De heer P. Bosman bereikt binnenkort de pensioengerechtigde leeftijd en wil daarom zijn onderneming verkopen aan de heer P. Keymes. De heer P. Keymes neemt de volgende bezittingen en schulden van de heer P. Bosman over: • winkelpand € 150.000,• inventaris € 20.000,• voorraad € 75.000,• crediteuren € 50.000,• overige kortlopende schulden € 5.000,De goodwill die de heer P. Keymes moet betalen, wordt berekend door het verschil te nemen tussen de rentabiliteitswaarde en het eigen vermogen van de heer P. Bosman. Dit laatste bedraagt € 80.000,-. Voor de berekening van de rentabiliteitswaarde worden de volgende gegevens gebruikt: • het gemiddelde rendement eigen vermogen in de laatste vijf jaar bedraagt € 20.000,-, • het rentepercentage is 5%. a. Bereken het bedrag aan goodwill dat de heer P. Keymes moet betalen. Rentabiliteitswaarde is € 20.000,- ÷ 0,05 = Eigen vermogen Goodwill

€ € €

400.000,80.000,320.000,-

b. Bereken de totale overnamesom. Winkelpand Inventaris Goodwill Voorraad Totaal Crediteuren Overige kortlopende schulden

€ € € €

150.000,20.000,320.000,75.000,- + € 565.000,-

€ €

€ 55.000,- € 510.000,-

Overnamesom


50.000.5.000,- +

UITWERKINGEN

Pagina 5

© EIW BV 5. De heer J. Janssen overweegt zijn damesmodezaak te verkopen aan zijn neef B. Janssen. Als de verkoop doorgaat moet neef B. Janssen de volgende bezittingen en schulden van zijn oom overnemen: • winkelpand € 275.000,• inventaris € 25.000,• voorraad € 125.000,• debiteuren € 1.000,• crediteuren € 57.750,• overige kortlopende schulden € 22.900,Het geïnvesteerde eigen vermogen van de heer J. Janssen in de damesmodezaak bedraagt € 185.000,-. De heer J. Janssen vindt dat hij recht heeft op een bedrag aan goodwill, ter grootte van het verschil tussen de rentabiliteitswaarde en het eigen vermogen van de damesmodezaak. Voor de berekening van de rentabiliteitswaarde beschikt de heer J. Janssen over de volgende gegevens: • het gemiddelde rendement eigen vermogen van de laatste vijf jaar bedraagt € 7.600,-, • het rentepercentage is 4%. a. Bereken het bedrag aan goodwill dat d neef B. Janssen moet betalen. Rentabiliteitswaarde is € 7.600,- ÷ 0,04 = Eigen vermogen Goodwill

€ € €

190.000,185.000,5.000,-

b. Bereken de totale overnamesom. Winkelpand Inventaris Goodwill Voorraad Debiteuren Totaal Crediteuren Overige kortlopende schulden

€ € € € €

275.000,25.000,5.000,125.000,1.000,- +

€ €

€ 80.650,- € 350.350,-

Overnamesom


57.750.22.900,- +

€ 431.000,-

UITWERKINGEN

Pagina 6

© EIW BV

d e b it e u re n s a ld o moet ik daar ook voor betalen

In sommige branches betalen de klanten niet altijd contant. Voor het bepalen van de vermogensbehoefte zal er rekening gehouden moeten worden met het te verwachten gemiddelde debiteurensaldo. Dit is het te verwachten gemiddeld uitstaand bedrag aan debiteuren. Voor de berekening van het te verwachten gemiddelde debiteurensaldo zijn de volgende gegevens nodig: • het gedeelte van de consumentenomzet dat op rekening verkocht wordt: COrek, • het gemiddeld aantal dagen dat de afnemer krediet krijgt: de gemiddelde krediettermijn aan debiteuren ofwel de debiteurentermijn: Dt. Voor het berekenen van het gemiddelde debiteurensaldo kun je de volgende formule gebruiken: GDS =

COrek

x

Dt

360

opmerking

De debiteurentermijn in hele dagen moet altijd naar boven afgerond worden; Dt = 3,2 wordt dan 4.

voorbeeld De te verwachten consumentenomzet van een woonwinkel is € 600.000,-, waarvan 40% op rekening. De debiteurentermijn is 15 dagen. Verondersteld wordt dat de omzet op rekening gelijkmatig over het jaar verdeeld is. Voor de berekening van het GDS moet eerst de consumentenomzet op rekening vastgesteld worden. Deze bedraagt 40% van € 600.000,-, ofwel € 240.000,-. Het GDS is dan: 15

= € 10.000,-. 360 In dit voorbeeld moet de eigenaar van de woonwinkel in zijn investeringsbegroting dus rekening houden met een gemiddeld bedrag van € 10.000,- dat hij nog tegoed heeft van zijn klanten. € 240.000,- x

o p g a ve n 6. Gegevens van een detailhandelsonderneming: • de consumentenomzet op rekening bedraagt € 144.000,-, • de debiteurentermijn is 10 dagen, • de omzet op rekening is gelijkmatig over het jaar verdeeld. Bereken het gemiddelde debiteurensaldo van deze detailhandelsonderneming. GDS: € 144.000,- x 10/360 = € 4.000,-.


UITWERKINGEN

Pagina 7

© EIW BV 7. Gegevens van een detailhandelsonderneming: • de consumentenomzet is € 7.002.000,-, • de contante consumentenomzet bedraagt 94% van de consumentenomzet, • de debiteurentermijn is 12 dagen, • de omzet op rekening is gelijkmatig over het jaar verdeeld. Bereken het gemiddelde debiteurensaldo van deze detailhandelsonderneming. GDS: 0,06(op rekening) x € 7.002.000,- x 12/360 = € 14.004,-. 8. Gegevens van een detailhandelsonderneming: • de omzet op rekening bedraagt € 45.000,-, • de debiteurentermijn is 14 dagen, • de omzet op rekening is gelijkmatig over het jaar verdeeld. Voor de btw geldt het h-tarief. Bereken het gemiddelde debiteurensaldo van deze detailhandelsonderneming (afronden op hele euro’s nauwkeurig). GDS: 1,21 x € 45.000,- x 14/360 = € 2.117,50, afgerond op hele euro’s € 2.118,9. Gegevens van een vlees- en vleeswarenzaak: • de omzet bedraagt € 1.000.000,-, • de verkopen op rekening zijn 4% van de omzet, • de debiteurentermijn is 14 dagen, • de omzet op rekening is gelijkmatig over het jaar verdeeld. Voor de btw geldt het l-tarief. Bereken het gemiddelde debiteurensaldo van deze vlees- en vleeswarenzaak (afronden op hele euro’s nauwkeurig). GDS: 1,06 x 0,04 x € 1.000.000,- x 14/360 = € 1.649,10. Gegevens van een zelfbedieningszaak: • consumentenomzet op rekening € 59.000,• gemiddelde debiteurensaldo € 600,• de omzet op rekening is gelijkmatig over het jaar verdeeld. Bereken de debiteurentermijn van deze zelfbedieningszaak in hele dagen. € 600,- = € 59.000 x Dt/360 Dt = (€ 600,- x 360) ÷ € 59.000,- = 3,66; dus 4 dagen 11. Gegevens van een banketzaak: • de consumentenomzet is € 689.000,-, • de contante consumentenomzet bedraagt 96% van de totale consumentenomzet, • het gemiddelde debiteurensaldo bedraagt € 475,-, • de omzet op rekening is gelijkmatig over het jaar verdeeld. Bereken de debiteurentermijn van deze banketzaak in hele dagen. € 475,- = € 27.560 x Dt/360 Dt = (€ 475,- x 360) ÷ € 27.560,- = 6,2 dagen, dus 7 dagen. werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 8

© EIW BV

c re d it e u re n s a ld o moet ik daar ook voor betalen

Het te verwachten gemiddeld te betalen bedrag aan de leveranciers wordt het te verwachten gemiddelde crediteurensaldo genoemd. Dit gemiddelde crediteurensaldo wordt in het financieringsplan opgenomen. De hoogte van het gemiddelde crediteurensaldo wordt bepaald door: • de inkopen op rekening, inclusief btw: INKrek, • het gemiddeld aantal dagen dat de ondernemer krediet krijgt van zijn leveranciers: de gemiddelde krediettermijn van crediteuren ofwel de crediteurentermijn: Ct. Bij een startende ondernemer is er geen informatie bekend over de gemiddelde crediteurentermijn. Meestal worden met de leveranciers afspraken gemaakt over het moment van betalen van de ingekochte beginvoorraad. Voor het berekenen van het gemiddelde crediteurensaldo kun je de volgende formule gebruiken: GCS =

INKrek

x

Ct

360

opmerking

De crediteurentermijn in hele dagen moet altijd naar beneden afgerond worden; Ct = 13,7 wordt dan 13.

voorbeeld De te verwachten inkopen op rekening, inclusief btw, van een woonwinkel zijn € 360.000,-. De crediteurentermijn is 75 dagen. Verondersteld wordt dat de inkopen op rekening gelijkmatig over het jaar verdeeld zijn. Het GCS is dan: € 360.000,- x

75 360

= € 75.000,-.

o p g a ve n 12. Gegevens van een doe-het-zelfzaak: • inkopen tegen inkoopfactuurprijs: € 780.000,-, • crediteurentermijn: 3 dagen, • alle inkopen geschieden op rekening, • de inkopen op rekening zijn gelijkmatig over het jaar verdeeld. Bereken het gemiddelde crediteurensaldo van deze doe-het-zelfzaak. GCS: € 780.000,- x 3/360 = € 6.500,13. Gegevens van een supermarkt: • de agf-inkopen bedragen € 215.000,-, • de contante inkopen bedragen 10% van de totale agf-inkopen, • de crediteurentermijn is 7 dagen, • de inkopen op rekening zijn gelijkmatig over het jaar verdeeld. Voor de btw geldt het l-tarief. Bereken het gemiddelde crediteurensaldo van deze supermarkt. GCS: 0,9 x 1,06 x € 215.000,- x 7/360 = € 3.988,25 werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 9

© EIW BV 14. Gegevens van een detailhandelsonderneming: • de inkopen op rekening, inclusief btw bedragen € 2.576.500,-, • het gemiddelde crediteurensaldo is € 38.000,-, • de inkopen op rekening zijn gelijkmatig over het jaar verdeeld. Bereken de crediteurentermijn van deze detailhandelsonderneming in hele dagen. € 38.000,- = € 2.576.500 x Ct/360 Ct = (€ 38.000,- x 360) ÷ € 2.576.500,- = 5,31 dagen, dus 5 dagen. 15. Gegevens uit een bepaald jaar van een detailhandelsonderneming: • voorraad per 1 januari € 112.700,• voorraad per 31 december € 133.850,• consumentenomzet € 588.675,• brutowinst 37% • crediteurentermijn 24 dagen • de inkopen die geheel op rekening geschieden, zijn gelijkmatig over het jaar verdeeld Voor de btw geldt het h-tarief. a. Bereken de inkoopwaarde van de omzet van deze detailhandelsonderneming. € 588.675,- x 100/121 x 0,63 = € 306.500,21 b. Bereken de inkopen tegen inkoopfactuurprijs van deze detailhandelsonderneming. Inkopen op rekening zijn: Beginvoorraad Inkopen

€ 112.700,00 € € Inkoopwaarde € 306.500,21 Eindvoorraad € 133.850,00 Uit het bovenstaande staatje kun je de inkopen bereken door: € 306.500,21 + € 133.850,- - € 112.700,- = € 327.650,21 De inkopen tegen inkoopfactuurprijs zijn dan: € 327.650,21 x 1.21 = € 396.456,75 c. Bereken het gemiddelde crediteurensaldo van deze detailhandelsonderneming (afronden op veelvouden van € 500,-). GCS: € 396.456,75 x 24/360 = € 26.430,45 afgerond € 26.500,-. 16. Gegevens van een kleine supermarkt van een bepaald jaar: • consumentenomzet € 1.171.008,• brutowinst 18,5% • voorraad per 1 januari € 135.240,• voorraad per 31 december € 160.620,• crediteurentermijn 6 dagen • gemiddelde btw 7% a. Bereken de inkopen, exclusief btw, van deze supermarkt. werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 10

© EIW BV Beginvoorraad Inkopen

€ 135.240 € € Inkoopwaarde (€ 1.171.008 ÷ 1.07 x 81,5) € 891.936,00 Eindvoorraad € 160.620,00 Uit het bovenstaande staatje kun je de inkopen bereken door: € 891.936,- + € 160.620,- - € 135.240,- = € 917.316,b. Bereken het gemiddelde crediteurensaldo van deze supermarkt (in hele euro’s nauwkeurig). (€ 917.316,- x 1,07) x 6/360 = € 981.528,12 x 6/360 = € 16.358,80, = € 16.359,17. De heer J. Crutzen is van plan een supermarkt te openen. Hij begroot de omzet op € 650.000,-. Hij verwacht in het eerste jaar een brutowinst te realiseren van 17%. In de branche hanteert men een gemiddelde omzetduur van 30 dagen. Bij het opstellen van de investeringsbegroting gaat de heer J. Crutzen ervan uit dat de beginvoorraad gelijk is aan 1,5 keer de gemiddelde voorraad. De btw is gemiddeld 7%. Bereken het bedrag van de voorraad dat de heer J. Crutzen moet opnemen op de investeringsbegroting (afronden op € 1.000,- nauwkeurig). Als de omzetduur 30 dagen is, dan is de omzetsnelheid 360 ÷ 30 = 12 IWO is 0,83 x € 650.000,- = € 539.500,Voorraad 1,07 x 1,5 x € 539.500,- ÷ 12 = € 72.158,13 ofwel € 72.000,- . 18. Begrote gegevens met betrekking tot de overname van een goedlopende detailhandelsonderneming: • consumentenomzet: € 1.398.000,-, • omzetsnelheid: 1,8, • debiteurentermijn 24 dagen, • brutowinst 40%, • verkopen op rekening 20% van de consumentenomzet, • crediteurentermijn 60 dagen, • de beginvoorraad is gelijk aan de gemiddelde voorraad, • de voorraad blijft op hetzelfde niveau gehandhaafd, • de inkopen geschieden geheel op rekening. Bereken het bedrag dat door eigen geld en door de bank gefinancierd moet worden om in de vermogensbehoefte, die uit de bovenstaande gegevens voortvloeit, te voorzien. Het betreft hier een vermogensbehoefte per datum, dus alle bedragen inclusief btw. Gemiddelde voorraad: IWO ÷ OS = (€ 1.398.000,- x 0,6) ÷ 1,8 GDS: 0,20 x € 1.398.000,- x 24/360 Inkopen zijn 60% van € 1.398.000,- = € 838.800,GCS: € 838.800,- x 60/360 Door de bank te financieren en door eigen geld werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

€ € €

466.000,18.640,484.640,-

€ €

139.800,344.840,Pagina 11

© EIW BV 19. John Dassen, eigenaar van een doe-het-zelfzaak, ontleent de onderstaande gegevens aan zijn administratie. 1 januari x € 1,31 december x € 1,25.750 24.250 • debiteuren 132.400 135.600 • crediteuren 268.750 248.950 • voorraad De consumentenomzet bedraagt € 5.250.000,-, waarvan 10% verkocht is op rekening. Verdere gegevens • het gerealiseerde brutowinstpercentage is 36%, • de inkopen geschieden geheel op rekening. Voor de btw geldt het h-tarief. a. b. c. d.

Bereken Bereken Bereken Bereken

de debiteurentermijn van deze doe-het-zelfzaak in dagen nauwkeurig. de inkopen op rekening, inclusief btw, van deze doe-het-zelfzaak. het bedrag dat door deze doe-het-zelfzaak betaald is aan crediteuren. de crediteurentermijn van deze doe-het-zelfzaak in dagen nauwkeurig.

a. Bereken de debiteurentermijn van deze doe-het-zelfzaak in dagen nauwkeurig. GDS: (€ 25.750,- + € 24.250,-) ÷ 2 = € 25.000,Dt = € 25.000,- x 360 ÷ 0,10 x € 5.250.000,- = 17,14 dagen = 18 dagen. b. Bereken de inkopen op rekening, inclusief btw, van deze doe-het-zelfzaak. € IWO = 0,64 x € 5.250.000,- ÷ 1,21 2.776.859,50 € Voorraadmutatie minus 19.800,00 € Inkopen 2.803.729,41 Inkopen inclusief btw € 2.803.729,41 x 1,21 = € 3.392.512,59 c. Bereken het bedrag dat door d deze doe-het-zelfzaak betaald is aan crediteuren. € Toename crediteurensaldo 3.200,€ Inkopen op rekening 3.392.512,59,- € Betaalde crediteuren 3.395.712,59,d. Bereken de crediteurentermijn van deze doe-het-zelfzaak in dagen nauwkeurig. Ct = € 134.000,- x 360 ÷ € 3.336.438 = 14,46 , 14 dagen 20. De eigenaar van een detailhandelsonderneming verstrekt de volgende gegevens. crediteurensaldo debiteurensaldo voorraad per x € 1,x € 1,x € 1,1 januari 194.000 88.000 462.000 1 april 206.000 79.000 546.000 1 juli 184.000 65.000 647.000 1 oktober 263.000 54.000 563.000 31 december 185.000 78.000 448.000 De in de tabel genoemde bedragen van het crediteurensaldo en het debiteurensaldo zijn inclusief btw; de voorraadbedragen zijn exclusief btw.


UITWERKINGEN

Pagina 12

© EIW BV Verdere gegevens • consumentenomzet: € 2.496.000,-, • verkopen op rekening 40% van de consumentenomzet, • inkopen, inclusief btw: € 1.522.560,-, • de inkopen geschieden geheel op rekening, Voor de btw geldt het h-tarief. a. Bereken het gemiddelde debiteurensaldo van deze detailhandelsonderneming. GDS (0,5x € 88.000,- +€ 79.000,- +€ 65.000,- + € 54000, + 0,5 x € 78.000,-) ÷ 4 = € 70.250,b. Bereken het gemiddelde crediteurensaldo van deze detailhandelsonderneming. GCS (0,5 x € 194.000,- + € 206.000,- +€ 184.000,- + € 263.000,+ 0,5 x € 185.000,- ) ÷ 4 = € 210.625,c. Bereken de gemiddelde voorraad van deze detailhandelsonderneming. Gemiddelde voorraad (0,5 x € 462.000,- + € 546.000,- + € 647.000,- + € 563.000,- + 0,5 x € 448.000) ÷ 4 = € 552.750,d. Bereken het bedrag dat op basis van de hiervoor vermelde gegevens per saldo gefinancierd moet worden door eigen en/of vreemd vermogen. € Gemiddeld debiteurensaldo (debet) 70.250,€ Gemiddelde voorraad (debet) 552.750,- + € Gemiddeld crediteurensaldo (credit) 210.625,- € Gemiddelde vermogensbehoefte 412.375,e. Bereken de debiteurentermijn van deze detailhandelsonderneming in dagen nauwkeurig. Verkopen op rekening zijn 40% van € 2.496.000,- = € 998.400,Dt = (€ 70.250,- x 360) ÷ € 998.400,- = 25,3 → 26 dagen. f. Bereken de crediteurentermijn van deze detailhandelsonderneming in dagen nauwkeurig. Ct = (€ 210.625,- x 360) ÷ € 1.522.560,= 49,8 → 49 dagen. 21. Van een op te richten woonwinkel zijn de volgende gegevens bekend: • verwachte omzet: € 1.200.000,-, • brutowinst 40%, • omzetsnelheid 1,5, • verkopen op rekening 30% van de omzet, • beginvoorraad 120% van de gemiddelde voorraad, • inkopen op rekening (exclusief btw): € 750.000,-, • debiteurentermijn 20 dagen, • crediteurentermijn 80 dagen. Voor de btw geldt het h-tarief. Verondersteld wordt, dat de in- en verkopen op rekening gelijkmatig over het jaar verdeeld zijn. Er zijn geen contante inkopen.


UITWERKINGEN

Pagina 13

© EIW BV a. Bereken het gemiddelde debiteurensaldo van deze woonwinkel. GDS: € 1.200.000,- x 0,3 x 1,21 x 20/360 = € 24.000,b. Bereken het gemiddelde crediteurensaldo van deze woonwinkel (afronden op veelvouden van € 500,-). GCS: € 750.000,- x 1,21 x 80/360 = € 201.666,67, afgerond € 202.000,c. Bereken het bedrag van de voorraad dat op de investeringsbegroting van deze woonwinkel staat (afronden op veelvouden van € 500,-). Gemiddelde voorraad: (€ 1.200.000,- x 0,6) ÷ 1,5 = € 480.000,Beginvoorraad investeringsbegroting: € 480.000,100

x 120 x 1,21 = € 696.960,-; afgerond € 697.000,-

22. Supermarkteigenaar R. Gommers ontleent de onderstaande gegevens aan zijn administratie. 1 januari x € 1,31 december x € 1,10.183 5.937 • debiteuren 23.848 32.434 • crediteuren 56.689 51.867 • voorraad De consumentenomzet bedraagt € 1.211.811,-, waarvan 15% verkocht is op rekening. De omzet bedraagt € 1.132.534,-. Verdere gegevens • het gerealiseerde brutowinstpercentage is 19,2%, • de inkopen geschieden geheel op rekening, • het gemiddelde btw-percentage op de inkopen is gelijk aan het gemiddelde btw-percentage op de verkopen. a. Bereken de debiteurentermijn van deze supermarkt in dagen nauwkeurig. GDS: (€ 10.183,- + € 5.937,-) ÷ 2 = € 8.060,Dt = € 8.060,- x 360 ÷ 0,15 x € 1.211.811,- = 16 dagen. b. Bereken de inkopen op rekening, inclusief btw, van deze supermarkt. € IWO = 0,808 x € 1.132.534,- = 915.087,47 € Voorraadmutatie minus 4.822,00 € Inkopen 910.265,47 De btw bedraagt (€ 1.211.811 -/-€ 1.132.534) ÷ € 1.132.534 x 100% = 7% Inkopen inclusief btw € 910.265,47 x 1,07 = € 973.984,05 c. Bereken het bedrag dat door deze supermarkt betaald is aan crediteuren. € Toename crediteurensaldo 8.586,00 € Inkopen op rekening 973.984,05 € Betaalde crediteuren 965.398,05 d. Bereken de crediteurentermijn van deze supermarkt in dagen nauwkeurig. Ct = € 28.141,- x 360 ÷ € 973.984,05 = 10,4; 10 dagen


UITWERKINGEN

Pagina 14

© EIW BV 23. Kruidenier P. van Roon ontleent de onderstaande gegevens aan zijn jaarrekening: 1 januari x € 1,31 december x € 1,4.400 6.420 • debiteuren 75.320 73.705 • crediteuren 191.525 186.650 • voorraad De consumentenomzet bedraagt € 3.042.545,-, waarvan 1% op rekening. De omzet bedraagt € 2.843.500,-. Verdere gegevens • het gerealiseerde brutowinstpercentage is 19,2%, • de inkopen geschieden geheel op rekening, • het privéverbruik aan goederen uit de winkel bedraagt € 14.165,- (dit is tegen inkoopwaarde en exclusief btw), • het gemiddelde btw-percentage op de inkopen is gelijk aan het gemiddelde btw-percentage op de verkopen, • de in- en verkopen zijn gelijkmatig over de dagen van het jaar verspreid. a. Bereken de debiteurentermijn van deze kruidenier in dagen nauwkeurig. (€ 4.400,- + € 6.420,-) ÷ 2 = € 60.850,90 x Dt/360; Dt = 32 dagen. b. Bereken de inkopen, inclusief btw, van deze kruidenier (in euro’s nauwkeurig). Voorraadafname € 4.875, Btw% = 7 % Inkopen (0,808 x € 2.843.500,- -/- € 4.875,- + € 14.165,-) x 1,07 = € 2.468.317 c. Bereken het bedrag dat deze kruidenier betaald heeft aan crediteuren. € 2.468.317 + € 75.320,- -/- € 73.705,- = € 2.469.932,d. Bereken de crediteurentermijn van deze kruidenier in dagen nauwkeurig. GCS = (€ 75.320,- + € 73.705,-) ÷ 2 = € 74.512,50 € 74.512,50 = € 2.469.932 x Ct/360; Ct = 10 dagen


UITWERKINGEN

Pagina 15

© EIW BV

g e m id d e ld e ve rm o g e n s b e h o eft e hoezo behoefte aan vermogen

Als je de gemiddelde vermogensbehoefte van een bepaalde periode wil berekenen, dan moet je de administratieve waarde van de bedrijfsmiddelen als basis nemen. Bij het bepalen van die administratieve waarde moeten de afschrijvingen berekend worden. voorbeeld Op de investeringsbegroting van een detailhandelsonderneming staan de volgende investeringsbedragen: omschrijving computerkassa’s software magazijninventaris kassatoonbank totaal

investeringen datum bedrag x € 1,(excl. btw) dit jaar

10.000 18.000 9.000 1.800 38.800

1 1 1 1

juli juli oktober mei

afschrijvingen x € 1,dit jaar

volgend jaar

1.500 2.250 225 240 4.215

3.000 4.500 900 360 8.760

Verdere gegevens • de te verwachten waarde van de voorraad per: − 31 december dit jaar € 65.000,− 31 december volgend jaar € 55.000,• het gemiddelde bedrag dat geïnvesteerd is in liquide middelen bedraagt € 1.500,De vermogensbehoefte van deze detailhandelsonderneming van dit jaar is € 101.085,-. Dit bedrag is als volgt opgebouwd: • duurzame bedrijfsmiddelen € 34.585,- (€ 38.800,- - € 4.215,-) • voorraad € 65.000,• liquide middelen € 1.500,Voor het berekenen van de gemiddelde vermogensbehoefte van deze detailhandelsonderneming voor het komende jaar, moet het gemiddelde berekend worden van de investeringsbedragen per 31 december van dit jaar en per 31 december van het komende jaar. • Voor de duurzame bedrijfsmiddelen is dit: (€ 34.585,- + € 25.825,-) ÷ 2 = € 30.205,-. • Voor de voorraad is dit: (€ 65.000,- + € 55.000,-) ÷ 2 = € 60.000,-. De gemiddelde vermogensbehoefte van het komende jaar is dan: • duurzame bedrijfsmiddelen € 30.205,• voorraad € 60.000,• liquide middelen € 1.500,Totaal € 91.705,werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 16

© EIW BV

o p g a ve n

24. De waarde van de voorraad in een speciaalzaak in luxe verlichtingsartikelen is per 1 januari € 252.500,- en per 31 december € 263.500,-. Bereken de gemiddelde vermogensbehoefte van het aanhouden van voorraden in deze speciaalzaak. (€ 252.500,- ÷ € 263.500,-) ÷ 2 = € 258.000,25. De afdelingsmanager van de afdeling zuivel en diepvries van een supermarkt in Terneuzen leest in de voorraadadministratie de volgende voorraadwaarden. • 1 januari € 81.000,• 1 februari € 97.000,• 1 maart € 92.000,• 1 april € 85.000,Voor de btw geldt het l-tarief. Bereken de gemiddelde vermogensbehoefte van het eerste kwartaal die uit de gegevens van deze afdeling voortvloeit. (0,5 x € 81.000,- + € 97.000,- + € 92.000,- + 0,5 x € 85.000,-) ÷ 3 = € 90.666,67 26. Gegevens van een sportzaak: • omzet € 798.000,-, • omzetsnelheid 4,2, • brutowinst 41%, • de omzet is gelijkmatig over het jaar verdeeld. Voor de btw geldt het h-tarief. Bereken de gemiddelde vermogensbehoefte van het aanhouden van voorraden in deze sportzaak. Gemiddelde voorraad: IWO = 0,59 x € 798.000,- = € 470.820,Gemiddelde voorraad is nu € 470.820,- ÷ 4,2 € 112.100,Vermogensbehoefte is dan € 112..100,Let op: Omdat hier de gemiddelde vermogensbehoefte gevraagd wordt, hoeft de btw op de voorraad niet meegenomen te worden. Wordt de vermogensbehoefte per datum gevraagd dan moet de btw wel meegenomen worden. In de opgave moet dan wel vermeld worden hoe groot de voorraad op die datum is, bijvoorbeeld 80% van de gemiddelde voorraad. 27. Gegevens van een speelgoedzaak: • consumentenomzet € 1.250.000,-, • omzetsnelheid 5,2, • brutowinst 34%, • de omzet is gelijkmatig over het jaar verdeeld. werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 17

© EIW BV Voor de btw geldt het h-tarief. Bereken de gemiddelde vermogensbehoefte van het aanhouden van voorraden in deze speelgoedzaak. (0,66 x € 1.250.000,- ÷ 1.21) ÷ 5,2 = € 131.118,88 28. Gegevens van een modezaak: • omzet € 498.000,-, • brutowinst 37%, • omzetduur 110 dagen, • debiteurentermijn 6 dagen, • verkopen op rekening 10% van de omzet, • de omzet op rekening is gelijkmatig over het jaar verdeeld. Voor de btw geldt het h-tarief. Bereken de gemiddelde vermogensbehoefte die uit de gegevens van deze modezaak voortvloeit. Gemiddelde voorraad: O.s. = 360 ÷ 110 = 3.27 IWO = 0,63 x € 498.000,- = € 313.740,Gemiddelde voorraad is nu € 313.740,- ÷ 3.27 G.D.S. = 1,21 x 0,1 x € 498.000,- x 6/360 = Vermogensbehoefte is dan

€ € €

95.945,00 1004,30 + 96.932,70

29. Gegevens van een willekeurige detailhandelsonderneming: • omzet € 1.250.000,-, • brutowinst 42%, • omzetsnelheid 3,5, • debiteurentermijn 14 dagen, • de omzet op rekening is 5% van de consumentenomzet. Voor de btw geldt het h-tarief. Bereken de gemiddelde vermogensbehoefte van deze detailhandelsonderneming die uit de bovenstaande gegevens voortvloeit. IWO = 0,58 x € 1.250.000,- = € 725.000,Gemiddelde voorraad is nu € 725.000,- ÷ 3.5 G.D.S. = 1,21 x 0,05 x € 1.250.000,- x 14/360 = Vermogensbehoefte is dan

€ 207.142,86 € 2.940,97 + € 210.035,22

30. Gegevens van een willekeurige detailhandelsonderneming: • omzet € 5.650.000,-, • brutowinst 19%, • omzetsnelheid 8, • debiteurentermijn 10 dagen, • de omzet op rekening is 3% van de consumentenomzet. Voor de btw geldt een gemiddeld tarief van 8%.


UITWERKINGEN

Pagina 18

© EIW BV Bereken de gemiddelde vermogensbehoefte van deze detailhandelsonderneming die uit de bovenstaande gegevens voortvloeit. IWO = 0,58 x € 5.650.000,- = € 4.576.500,Gemiddelde voorraad is nu € 4.576.500,- ÷ 8 G.D.S. = 1,08 x 0,03 x € 5.650.000,- x 10/360 = Vermogensbehoefte is dan

€ 572.062,50 € 5.085,00 + € 577.147,50

31. Gegevens van een willekeurige detailhandelsonderneming: • consumentenomzet € 702.650,-, • brutowinst 38%, • omzetsnelheid 4, • debiteurentermijn 9 dagen, • de omzet op rekening is 10% van de consumentenomzet. Voor de btw geldt het h-tarief. Bereken de gemiddelde vermogensbehoefte van deze detailhandelsonderneming die uit de bovenstaande gegevens voortvloeit. IWO (incl. btw) = 0,62 x € 702.650,- = € 366.086,55 Gemiddelde voorraad is nu € 366.086,50 ÷ 4 G.D.S. = 0,10 x € 702.650,- x 9/360 = Vermogensbehoefte is dan

€ € €

91.521,64 1.756,63 + 93.278,26

32. Per 31 december bedragen de totale bezittingen van een detailhandelsonderneming € 507.000,-. Het eigen vermogen per die datum bedraagt € 156.600,-. a. Hoe groot is de vermogensbehoefte van deze detailhandelsonderneming? € 507.000,b. Hoe groot is het totale vermogen van deze detailhandelsonderneming? € 507.000,c. Bereken het vreemd vermogen van deze detailhandelsonderneming per 31 december. € 507.000,- - € 156.600,- = € 350.400,33. Per 31 december bedragen de totale bezittingen van een detailhandelsonderneming € 650.000,-. Het eigen vermogen per die datum bedraagt € 255.000,-. a. Hoe groot is de vermogensbehoefte van deze detailhandelsonderneming? € 650.000,b. Hoe groot is het totale vermogen van deze detailhandelsonderneming? € 650.000,c. Bereken het vreemd vermogen van deze detailhandelsonderneming per 31 december. € 650.000,- - € 255.000,- = € 395.000,-


UITWERKINGEN

Pagina 19

© EIW BV 34. Mevrouw M. Rauw start per 1 oktober een detailhandelsonderneming, waarin de volgende bedragen geïnvesteerd worden: • verbouwing winkelpand € 23.500,• inventaris € 76.375,• voorraad € 61.125,• aanloopkosten € 12.000,• liquide middelen € 20.000,De bovenstaande bedragen zijn inclusief btw h-tarief, met uitzondering van de aanloopkosten en de liquide middelen. De verbouwing van het winkelpand en de inventaris moeten binnen vijf jaar terugverdiend worden. De restwaarde na vijf jaar is nihil. Er wordt afgeschreven met een vast bedrag per jaar. a. Stel de investeringsbegroting van de detailhandelsonderneming op per 1 oktober. € Verbouwing pand 23.500,€ Inventaris 76.375,€ Voorraad 61.125,€ Aanloopkosten 12.000,€ Liquide middelen 20.000,€ Vermogensbehoefte 193.000,b. Bereken de boekwaarde van de duurzame bedrijfsmiddelen per 31 december van dat jaar. Aanschafprijs duurzame bedrijfsmiddelen: (€ 23.500,- + € 76.375,- ) x 100/121= € 82.541,32 Af te schrijven in vijf jaar, per jaar € 16.508,26Waarde 31 december € 82.541,32,- -/- 0,25 x € 16.508,26 = € 78.414,26 35. Op de investeringsbegroting van een detailhandelsonderneming staan de volgende investeringsbedragen: omschrijving

investeringsbedrag (exclusief btw) x € 1,-

investeringsdatum dit jaar

afschrijvingen dit jaar x € 1,-

afschrijvingen volgend jaar x € 1,-

winkelinventaris 58.200 1 september 1.940 5.820 transportmiddelen 4.000 1 april 600 800 bedrijfskleding 3.000 1 oktober 375 750 kasregister 1.200 1 mei 90 360 totaal 66.400 3.005 7.730 Verdere gegevens • de te verwachten waarde van de voorraad per: − 31 december dit jaar € 175.000,− 31 december volgend jaar € 185.000,• het gemiddelde bedrag dat geïnvesteerd is in liquide middelen bedraagt € 7.500,a. Bereken de vermogensbehoefte van deze detailhandelsonderneming per 31 december van dit jaar. € Waarde bedrijfsmiddelen 63.395,€ Waarde voorraad 175.000,€ Waarde liquide middelen 7.500,€ Vermogensbehoefte 31 december 245.895,werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 20

© EIW BV b. Bereken de gemiddelde vermogensbehoefte van deze detailhandelsonderneming in het volgende jaar. Gemiddelde waarde bedrijfsmiddelen: € (€ 63.395,- + € 63.395,- - € 7.730,-)÷2 59.530,€ Gemiddelde waarde voorraad 180.000,€ Waarde liquide middelen 7.500,€ Gemiddelde vermogensbehoefte 247.030,36. Op de investeringsbegroting van een doe-het-zelfzaak staan de volgende investeringsbedragen: omschrijving

investeringsbedrag (exclusief btw) x € 1,-

investeringsdatum dit jaar

afschrijvingen dit jaar x € 1,-

afschrijvingen volgend jaar x € 1,-

bestelauto 21.150 1 juni 2.625 4.500 transportmiddelen 10.575 1 juli 675 1.350 check-outs 9.400 1 oktober 200 800 kantine-inventaris 7.050 1 maart 1.500 1.800 Verdere gegevens • investeringen in overige bedrijfsmiddelen per: − 31 december dit jaar € 240.000,− 31 december komend jaar € 210.000,• de te verwachten waarde van de voorraad per: − 31 december dit jaar € 260.000,− 31 december komend jaar € 240.000,• het gemiddelde bedrag dat geïnvesteerd is in liquide middelen bedraagt € 7.500,a. Bereken de totale vermogensbehoefte, exclusief btw, per 31 van deze doe-het-zelfzaak. Waarde bedrijfsmiddelen Waarde overige bedrijfsmiddelen Waarde voorraad Waarde liquide middelen Vermogensbehoefte 31 december

december van dit jaar € € € € €

43.075,240.000,260.000,7.500,550.575,-

b. Bereken de gemiddelde totale vermogensbehoefte van deze doe-het-zelfzaak in het komende jaar. € Gemiddelde waarde bedrijfsmiddelen 38.950,€ Gemiddelde waarde overige bedrijfsmiddelen 225.000,€ Gemiddelde waarde voorraad 250.000,€ Waarde liquide middelen 7.500,€ Gemiddelde vermogensbehoefte 521.450,37. Supermarkteigenaar G. Kertzman overweegt om via internet te gaan verkopen. Dit betekent dat hij op korte termijn een nieuwe bestelauto moet aanschaffen. Hiermee gaat een investering gepaard van € 28.800,- (inclusief € 2.750,- btw). Per jaar wordt er € 2.000,op de bestelauto afgeschreven. Andere kostensoorten worden in deze opgave buiten beschouwing gelaten.


UITWERKINGEN

Pagina 21

© EIW BV a. Hoe groot is de vermogensbehoefte op het moment van aanschaf van de bestelauto? Bij aanschaf inclusief btw € 28.800,b. Bereken de gemiddelde vermogensbehoefte van de bestelauto in het eerste jaar. Gemiddeld is exclusief btw Aanschafprijs bestelauto € 28.800,- - € 2.750,26.050,€ Afschrijvingen € 2.000,Waarde aan het einde van het jaar 24.050,€ Gemiddelde vermogensbehoefte € 26.050,- + € 24.050,- = € 25.050,38. De heer H. Galens is van plan een textielzaak te openen. Hij begroot de omzet op € 500.000,-. Hij verwacht een brutowinst te kunnen realiseren van 37%. In de branche hanteert men een gemiddelde omzetsnelheid van 3,8. Bij het opstellen van de investeringsbegroting gaat de heer H. Galens ervan uit, dat de beginvoorraad gelijk is aan de gemiddelde voorraad. Voor de btw geldt het h-tarief. Bereken het bedrag van de voorraad dat de heer H. Galens moet opnemen op de investeringsbegroting (afronden op € 500,- nauwkeurig). Eerst wordt de inkoopwaarde berekend, deze is 0,63 x € 500.000,- = € 315.000,Vervolgens wordt met behulp van de omzetsnelheid de gemiddelde voorraad berekend: OS = IWO ÷ Gem. Voorraad. Dus de gemiddelde voorraad is de inkoopwaarde gedeeld door de omzetsnelheid, ofwel € 315.000,- ÷ 3,8 = € 82.894,74 Echter op de investeringsbegroting moet ook de btw meegenomen worden. Dus op de investeringsbegroting staat de voorraad, inclusief btw: 1,21 x € 82.894,74 = € 100.302,64, afgerond € 100.500,-. 39. De heer L. Seyer te Dalsum wil zich als zelfstandig ondernemer vestigen. Hij kan een bestaand winkelpand kopen of huren. De huur bedraagt € 2.000,- per maand. De koopprijs van het winkelpand bedraagt € 225.000,- kosten koper. Bij de aankoop van het winkelpand moeten 6% overdrachtsbelasting en € 2.475,- voor de kosten van koopakte betaald worden. De heer L. Seyer kan een 5%-geldlening sluiten van € 135.000,-. De afsluitprovisie van deze lening bedraagt 1,5%. De overige kosten die verbonden zijn aan het afsluiten van deze lening bedragen € 1.500,-. a. Bereken over hoeveel eigen middelen de heer L. Seyer moet beschikken om het winkelpand te kunnen kopen. Koopsom Belasting 6% Kosten

€ € €

225.000,13.500,2.475,-

Lening Provisie Kosten

€ € €

135.000,2.025,1.500,-

L. Seyer moet beschikken over


UITWERKINGEN

€

240.975,-

€ €

131.475,109.500,Pagina 22

-

© EIW BV Tot nu toe heeft de heer L. Seyer de onder vraag a. berekende eigen middelen belegd à 5% per jaar. Behalve met de derving van rente over de eigen middelen, moet hij rekening houden met: • de rente van de geldlening, • de onroerendzaakbelasting ad € 645,- per jaar, • de afschrijvingskosten ad € 4.000,- per jaar, • de overige kosten, zoals onderhoud en reparatie, worden voor het eerste jaar geschat op € 1.700,-. b. Bereken de kosten per maand van het eerste jaar indien de heer L. Seyer besluit het winkelpand te kopen. Rentederving 5% van € 109.500 5.475,€ Rente 5% 6.750,€ Onroerende zaakbelasting € 645,Afschrijvingskosten € 4.000,Overige kosten € 1.700,Totale kosten per jaar 18.570,€ Per maand € 1.547,50 c. Wat is voordeliger, kopen of huren? Kopen d. Hoeveel bedraagt het verschil per jaar? 12 x € 2000,- -/- € 18.570,- = € 5.430,-


UITWERKINGEN

Pagina 23

© EIW BV

c a s h flo w

ik moet kunnen aflossen

De cashflow van een onderneming kun je berekenen door de afschrijvingen op te tellen bij de winstreservering van het afgelopen boekjaar. De winstreservering is het bedrag van de winst dat niet uitgekeerd is aan de eigena(a)r(en) van de onderneming. Bij de ondernemingsvormen zonder rechtspersoonlijkheid is dat de nettowinst gecorrigeerd met de privéuitgaven. Dus: cashflow = afschrijvingen + winstreservering voorbeeld 1 Het eigen vermogen van een speciaalzaak per 31 december bedraagt € 169.874,-. Het eigen vermogen van deze speciaalzaak per 1 januari van datzelfde jaar bedraagt € 141.559,-. Uit het resultatenoverzicht van deze speciaalzaak blijkt dat er voor € 6.255,- is afgeschreven. De cashflow van deze speciaalzaak is: Eigen vermogen per 31 december € 169.874,Eigen vermogen per 1 januari € 141.559,- Winstreservering € 28.315,Afschrijvingen € 6.255,- + Cashflow € 34.570,Moet je cashflow berekenen voor ondernemingsvormen met rechtspersoonlijkheid, dan is de winstreservering de opbrengst van de “eigen vermogenverschaffers”. Dit is het dividend + de winstinhouding; ofwel het winstsaldo gecorrigeerd met de uitkeringen aan derden (belastingen en tantièmes). Dus: cashflow = afschrijvingen + dividend + toevoeging winstreserve voorbeeld 2 Het geïnvesteerde eigen vermogen van de “Parketreus BV” per 31 december bedraagt € 68.300,-. Het geïnvesteerde eigen vermogen van deze BV per 1 januari van datzelfde jaar bedraagt € 62.000,-. Uit de winstverdeling van de “Parketreus BV” blijkt dat er aan dividend € 1.700,- uitgekeerd is. Uit het resultatenoverzicht van deze BV blijkt dat er voor € 12.500,- is afgeschreven. In het betreffende jaar is er geen aandelenvermogen bijgestort. De cashflow van deze BV is: Geïnvesteerd eigen vermogen per 31 december Geïnvesteerd eigen vermogen per 1 januari Toevoeging winstreserve Dividend Afschrijvingen Cashflow


UITWERKINGEN

€ 68.300,€ 62.000,- € 6.300,€ 1.700,- + € 12.500,- + € 20.500,Pagina 24

© EIW BV

o p g a ve n 40. Gegevens van een eenmanszaak: • eigen vermogen per 31 december vorig jaar • eigen vermogen per 31 december dit jaar • afschrijvingskosten dit jaar

€ 169.750,€ 175.375,€ 5.360,-

Bereken de cashflow per 31 december van dit jaar. Eigen vermogen 31 december vorig jaar Eigen vermogen 31 december dit jaar Winstreserve Afschrijvingen Cashflow

€ €

41. Gegevens van een eenmanszaak: • eigen vermogen per 31 december vorig jaar • eigen vermogen per 31 december dit jaar • afschrijvingskosten dit jaar

169.750,175.375,€ € €

5.625,5.360,10.985,-

€ € €

6.380,25.300,18.920,-

€ € €

6.700,7.890,14.590,-

€ 269.880,€ 263.500,€ 25.300,-

Bereken de cashflow per 31 december van dit jaar. Eigen vermogen 31 december vorig jaar Eigen vermogen 31 december dit jaar Winstreserve Afschrijvingen Cashflow

€ €

42. Gegevens van een eenmanszaak: • eigen vermogen per 1 januari • nettowinst • privéopnamen • afschrijvingskosten

269.880,263.500,-

€ 78.390,€ 39.770,€ 33.070,€ 7.890,-

a. Bereken de winstreservering van deze eenmanszaak. b. Bereken de cashflow van deze eenmanszaak. Nettowinst Privéopnamen a. Winstreserve Afschrijvingen b. Cashflow 43. Gegevens van een eenmanszaak: • eigen vermogen per 1 januari • nettowinst • privéopnamen • afschrijvingskosten werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

€ €

39.770,33.070,-

€ 325.582,€ 78.760,€ 38.400,€ 15.240,UITWERKINGEN

Pagina 25

min

© EIW BV a. Bereken de winstreservering van deze eenmanszaak. b. Bereken de cashflow van deze eenmanszaak. Nettowinst Privéopnamen a. Winstreserve Afschrijvingen b. Cashflow

€ €

78.760,38.400,40.360,15.240,55.600,-

€ € €

44. Gegevens van dit jaar van een eenmanszaak: • eigen vermogen per 31 december • nettowinst • privéopnamen • afschrijvingskosten

€ 113.600,€ 36.900,€ 37.400,€ 7.300,-

a. Bereken het eigen vermogen van deze eenmanszaak per 31 december vorig jaar. Eigen vermogen dit jaar € 113.600,Privéopnamen € 37.400,- 76.200,€ Nettowinst 36.900,- + € Eigen vermogen vorig jaar 113.100,€ b. Bereken de cashflow van deze eenmanszaak. Eigen vermogen 31 december vorig jaar Eigen vermogen 31 december dit jaar Winstreserve Afschrijvingen Cashflow 45. Gegevens van een eenmanszaak: • nettowinst • privéopnamen • privéstortingen • afschrijvingskosten

€ 114.100,€ 113.600,€ € €

500,7.300,6.800,-

€ € €

25.150,11.700,36.850,-

€ 45.750,€ 25.600,€ 5.000,€ 11.700,-

a. Bereken de winstreservering van deze eenmanszaak. b. Bereken de cashflow van deze eenmanszaak. Nettowinst Privéopnamen Privéstortingen a. Winstreserve Afschrijvingen b. Cashflow


€ € €

45.750,25.600,- 5.000,- +

UITWERKINGEN

Pagina 26

min

© EIW BV 46. Op de balans van supermarkteigenaar P. Stallinga staat per 1 januari aan vaste activa € 164.066,- en per 31 december € 144.986,-. In dat jaar is er niet in nieuwe vaste activa geïnvesteerd. De nettowinst in dat jaar is € 54.433,-, terwijl in dat jaar € 63.027,- aan privé is opgenomen. Bereken de cashflow van deze supermarkt per 31 december van dat jaar. Nettowinst Privéopnamen Winstreserve Afschrijvingen

€ €

Berekening afschrijvingskosten: Waarde vaste activa per 31 december vj Waarde vaste activa per 31 december dj Waardevermindering

54.433,63027,€ €

8.594,19.080,-

€

10.486,-

min

€ 164.066,- 144.986,- -/€ 19.080,-

Cashflow

47. René Gritt, eigenaar van een sportzaak, behaalt in een bepaald jaar een bedrijfsresultaat van € 53.755,-. De bijzonderde baten van dat jaar bedragen € 1.500,-, terwijl de overige lasten € 2.755,- bedragen. Op de balans van de sportzaak staat per 1 januari een eigen vermogen van € 72.600,-. In dat jaar is € 20.500,- voor privé opgenomen. Op de vaste activa van de sportzaak wordt € 10.500,- afgeschreven. Bereken de cashflow van deze sportzaak. Bedrijfsresultaat Bijzondere baten Overige lasten

€ €

Nettowinst Privéopnamen Winstreserve Afschrijvingen Cashflow

€

53.755,-

€ € € € € €

1.255,52.500,20.500,32.000,10.500,42.500,-

1.500,2.755,-

48. Van een speciaalzaak in lederwaren en reisartikelen zijn de volgende gegevens bekend: • bijzondere baten € 1.850,• overige lasten € 2.750,• economisch resultaat, negatief € 9.200,• gewaardeerd loon € 50.700,• gewaardeerde interest € 4.560,• afschrijvingskosten € 12.800,• privéopnamen € 49.060,Bereken de cashflow van deze speciaalzaak in lederwaren en reisartikelen.


UITWERKINGEN

Pagina 27

-

© EIW BV Economisch resultaat Gewaardeerde interest Rendement eigen vermogen Gewaardeerd loon Bedrijfsresultaat Bijzondere baten Overige lasten

- € € - € € €

9.200,4.560,4.640,50.700,46.060,-

1.850,2.750,- -

€ €

€ € € € € €


900,45.160,49.060,3.900,12.800,8.900,-

-

49. Karin en Petra Trityul hebben hun speelgoedzaak ondergebracht in een openbare vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid (OV). Van deze OV zijn de volgende gegevens bekend: • privéopnamen Karin € 14.250,• privéopnamen Petra € 6.450,• winstsaldo € 29.750,• afschrijvingskosten € 6.200,Bereken de cashflow van deze OV per 31 december. Winstsaldo Privéopnamen Karin Privéopnamen Petra

€ €

€

29.750,-

€ € € €

20.700,9.050,6.200,15.250,-

14.250,6.450,-

Winstreserve Afschrijvingen Cashflow

-

50. Jan en Fred Baltussen hebben hun bouwmarkt ondergebracht in een openbare vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid (OV). Van deze OV zijn de volgende gegevens bekend: • privéopnamen Jan Baltussen € 28.000,• privéopnamen Fred Baltussen € 36.000,• winstsaldo € 62.750,• afschrijvingskosten € 12.500,Bereken de cashflow van deze OV. Winstsaldo Privéopnamen Jan Privéopnamen Fred

€ €

Winstreserve Afschrijvingen Cashflow werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

€

62.750,-

€ € € €

64.000,1.250,12.500,11.250,-

28.000,36.000,-

UITWERKINGEN

Pagina 28

min

© EIW BV

51. Gegevens van een doe-het-zelfzaak die ondergebracht is in de “Klus BV”: • het geïnvesteerde eigen vermogen per 1 januari bedraagt € 116.250,-, • het geïnvesteerde eigen vermogen per 31 december bedraagt € 152.750,-, • uit de winstverdeling blijkt dat er aan dividend € 8.450,- uitgekeerd zal worden, • uit het resultatenoverzicht blijkt dat er voor € 15.525,- is afgeschreven. Bereken de cashflow van de “Klus BV”. Eigen vermogen 31 december Eigen vermogen 1 januari Winstinhouding Dividend Afschrijvingen Cashflow

€ €

152.750,116.250,€ € € €

36.500,8.450,15.525,60.475,-

52. De “Bartels-Knoops BV” exploiteert een supermarkt met de winkelformule van Albert Heijn. Van deze BV zijn de onderstaande gegevens bekend: • het geplaatste en gestorte aandelenvermogen per 31 december bedraagt € 55.000,-, • de winstreserve per 31 december vorig jaar bedraagt € 15.000,- en op 31 december dit jaar is deze aangegroeid tot € 22.650,-, • de “Bartels-Knoops BV” heeft besloten om dit jaar 10% dividend (van het geplaatste en gestorte aandelenvermogen per balansdatum) uit te keren, • uit het resultatenoverzicht van dit jaar blijkt dat er voor € 17.655,- is afgeschreven. Bereken de cashflow van dit jaar van de “Bartels-Knoops BV”. Winst 31 december dit jaar Winst 31 december vorig jaar Winstinhouding Dividend Afschrijvingen Cashflow

€ €

22.650,15.000,€ € € €

7.650,5.500,17.655,30.805,-

53. Op de balans van de damesmodezaak “Van Golde” staan de volgende vaste activa: per 31 december dit jaar x € 1,-

per 31 december vorig jaar x € 1,-

0

2.000

278.205 81.002 27.090 31.576

280.520 83.356 31.915 36.586

immateriële vaste activa • goodwill materiële vaste activa • winkelpand • verbouwing • inventaris • vervoermiddelen


UITWERKINGEN

Pagina 29

© EIW BV Verdere gegevens • eigen vermogen per 31 december vorig jaar • eigen vermogen per 31 december dit jaar • investeringen: alleen in inventaris

€ 210.300,€ 197.720,€ 3.698,-

Bereken de cashflow van dit jaar van deze damesmodezaak. Waarde vaste activa 31 december vorig jaar 31 december dit jaar

€ €

434.377,417.873,-

Investeringen Afschrijvingen Eigen vermogen 31 december vorig jaar Eigen vermogen 31 december dit jaar Winstreserve Afschrijvingen Cashflow

€ €

€ € €

16.504,3.698,20.202,-

€ € €

12.580,20.200,7.622,-

210.300,197.720,min

54. Aan de jaarrekening van de schoenenwinkel “JJ” worden de volgen de gegevens ontleend: per 31 december dit jaar x € 1,-

per 31 december vorig jaar x € 1,-

3.500

5.250

142.800 85.800 13.500

146.400 62.000 18.500

immateriële vaste activa • goodwill materiële vaste activa • winkelpand • inventaris • vervoermiddelen Verdere gegevens • eigen vermogen per 31 december vorig jaar • eigen vermogen per 31 december dit jaar • investeringen: alleen in inventaris

€ 103.810,€ 110.400,€ 30.000,-

Bereken de cashflow van dit jaar van deze schoenenwinkel. Waarde vaste activa € 31 december vorig jaar 232.150,31 december dit jaar € 245.600,Investeringen Afschrijvingen Eigen vermogen 1 januari Eigen vermogen 31 december Winstreserve Afschrijvingen Cashflow


€ €

€ € €

13.450,30.000,16.550,-

€ € €

6.590,16.550,23.140,-

103.810,110.400,-

UITWERKINGEN

Pagina 30

© EIW BV 55. Gegeven de balansen van een detailhandelsonderneming. Balans per 31 december x € 1,vorig jaar dit jaar Winkelpand 167.000 190.000 Eigen vermogen Inventaris 15.000 18.000 Hypotheek o/g Vervoermiddelen 18.000 13.000 Krediet in rekeVoorraad 34.000 35.000 ning-courant Vorderingen 6.000 5.000 Crediteuren Postbank 4.000 3.500 Overige kortloKas 2.000 2.500 pende schulden 246.000 267.000

vorig jaar 115.000 87.000

dit jaar 122.000 92.000

18.000 16.000

23.000 20.000

10.000 246.000

10.000 267.000

In de loop van het jaar is het winkelpand voor € 30.000,- verbouwd en er is voor € 8.000,- in nieuwe inventaris geïnvesteerd. Bereken de cashflow van dit jaar van deze detailhandelsonderneming. Waarde vaste activa 31 december vorig jaar 31 december dit jaar

€ €

200.000,221.000,-

Investeringen Afschrijvingen Eigen vermogen 31 december vorig jaar Eigen vermogen 31 december dit jaar Winstreserve Afschrijvingen Cashflow

€ €

€ € €

21.000,38.000,- 17.000,-

€ € €

7.000,17.000,- + 24.000,-

115.000,122.000,-

56. De heer Frank Martens exploiteert een drogisterij annex parfumeriezaak onder de naam “DroPar Martens” in het centrum van de gemeente Sittard. Frank maakt per kwartaal een balans, een exploitatie- en een liquiditeitsbudget. Met betrekking tot de te verwachten opbrengsten en de te verwachten kosten van het tweede kwartaal, beschikt Frank over de onderstaande gegevens. Gegevens uit de balans per 1 april: • het eigen vermogen bedraagt € 65.750,-, • de waarde van de inventaris bedraagt € 36.000,-, • de waarde van de vervoermiddelen bedraagt € 18.400,-. Gegevens uit het liquiditeitsbudget van het tweede kwartaal: • op 1 mei wordt er € 7.500,- afgelost van een 5%-lening o/g, • per maand moet € 1.500,- van de voorlopige aanslag inkomstenbelasting en premieheffing voor de volksverzekeringen via de loonheffing betaald worden, • de overige privéopnamen bedragen € 3.000,- per maand.


UITWERKINGEN

Pagina 31

© EIW BV Verdere gegevens van het tweede kwartaal: • de omzet wordt begroot op € 210.000,-, • de te verwachten brutowinst is 39%, • de huisvestingskosten worden geschat op € 12.750,-, • de te verwachten personeelskosten bedragen € 21.450,-, • de verkoopkosten zullen € 6.500,- bedragen, • de te verwachten kosten van vervoermiddelen bedragen € 600,-, • per jaar wordt er € 5.400,- op de inventaris afgeschreven en € 5.520,- op de vervoermiddelen, • op de goodwill wordt er per jaar € 6.000,- afgeschreven, • de rentekosten van het vreemd vermogen worden geschat op € 2.000,-, • de overige exploitatiekosten zullen € 8.750,- bedragen. a. Bereken op basis van de verstrekte gegevens de te verwachten cashflow van “DroPar Martens” per 30 juni. Omzet Inkoopwaarde omzet Brutowinst 39% Exploitatiekosten Huisvestingskosten Personeelskosten Verkoopkosten Vervoerskosten Afschrijvingskosten Rentekosten Overige exploitatiekosten

€ € € € € € €

€ € €

210.000,128.100,- 81.900,-

€ € € € € €

56.280,- 25.620,13.500,- 12.120,4.230,- + 16.350,-

12.750,21.450,6.500,600,4.230,2.000,8.750,- +


b. Bereken het te verwachten eigen vermogen per 1 juli van “DroPar Martens”. Eigen vermogen 1 april Nettowinst Privéopnamen Winstreserve Eigen vermogen 1 juli


€ € € € €

UITWERKINGEN

65.750,25.620,- + 91.370,13.500,- 77.870,-

Pagina 32

© EIW BV

p re s e n t a t ie b a la n s ik presenteer de gegevens

Volgens de wettelijke regeling “inzake de jaarrekening” zijn voor de presentatie van een balans twee modellen toegestaan: • het verticale model: de staffelvorm, • het horizontale model: de scontrovorm.

balans in staffelvorm Balans per ……. A Vaste activa    

I. Immateriële vaste activa II. Materiële vaste activa III. Financiële vaste activa IV. Som der vaste activa

€ € €

+ €

B Vlottende activa     

I. Voorraad II. Vorderingen III. Effecten IV. Liquide middelen V. Som der vlottende activa

€ € € €

+ €

C Kortlopende schulden

€

D Uitkomst vlottende activa minus de kortlopende schulden

€

E Uitkomst activa minus de kortlopende schulden

€

F Langlopende schulden G Voorzieningen H Eigen vermogen

€ € €

balans in scontrovorm

activa

A. Vaste activa

Balans per passiva

B. Vlottende activa

H. Eigen vermogen G. Voorzieningen F. Langlopende schulden C. Kortlopende schulden


UITWERKINGEN

Pagina 33

+/-

© EIW BV

o p g a ve n

57. De balans van een textielzaak ziet er als volgt uit: Balans per 31 december Verbouwing winkelpand € 70.590,Eigen vermogen Inventaris € 15.331,Banklening Deelneming Crediteuren inkoopcombinatie 5.090,€ Voorraad € 46.002,Vooruitbetaalde kosten € 659,€ Te verrekenen btw 2.153,€ Postbank 1.836,€ Kas 1.885,€

143.546,-

€ € €

34.459,70.118,38.969,-

€

143.546,-

a. Hoe groot is de totale vermogensbehoefte van deze textielzaak per 31 december? € 143.546 b. Maak van de bovenstaande balans een gecomprimeerde balans per 31 december. Vaste activa Vlottende activa

Gecomprimeerde balans per 31 december 91.011,Eigen vermogen € 52.535,Langlopende schulden € Kortlopende schulden €

143.546,-

58. De balans van een doe-het-zelfzaak ziet er als volgt uit: Balans per 31 december Verbouwing winkelpand € 60.600,Eigen vermogen Inventaris 75.200,Voorziening € Deelneming Lening SNS inkoopcombinatie € 27.000,Crediteuren Voorraad € 195.250,Overige kortlopende Vooruitbetaalde kosten 4.750,schulden € € Te verrekenen btw 1.500,€ Postbank 14.865,€ Kas 2.335,€

381.500,-

€ € €

34.459,70.118,38.969,-

€

143.546,-

€ € € €

165.750,49.750,93.285,68.275,-

€

4.440,-

€

381.500,-

a. Hoe groot is de totale vermogensbehoefte van deze doe-het-zelfzaak per 31 december? € 381.500,-


UITWERKINGEN

Pagina 34

© EIW BV b. Maak van de bovenstaande balans een gecomprimeerde balans per 31 december.

Vaste activa Vlottende activa

Gecomprimeerde balans per 31 december Eigen vermogen € 162.800,Voorzieningen € 218.700,Langlopende schulden Kortlopende schulden €

381.500,-

€ € € €

165.750,49.750,93.285,72.710,-

€

381.500,-

59. Lianne Beurskens exploiteert een luxe schoenenspeciaalzaak in de binnenstad van Stein. De balans per 31 december van deze schoenenspeciaalzaak ziet er als volgt uit: Balans per 31 december € Gebouwen € 164.900,Eigen vermogen 163.150,€ Inventaris € 26.790,Voorzieningen 60.500,€ Vervoermiddelen 11.280,Hypothecaire lening 131.900,€ Deelneming Krediet in rekening€ inkoopcombinatie € 42.300,courant 42.900,€ Voorraad € 168.730,Crediteuren 38.900,Vorderingen 5.640,Overige kortlopende € € € Liquide middelen 44.560,schulden 26.850,€

464.200,-

€

464.200,-

Stel aan de hand van de bovenstaande balans per 31 december de gecomprimeerde balans van deze schoenenspeciaalzaak per 31 december samen. Vaste activa Vlottende activa


464.200,-

60. Gegevens per 31 december: • terug te vorderen “verrekende” btw • debiteuren • te betalen posten • effecten • goodwill • crediteuren • inventaris • voorraad • eigen vermogen • vervoermiddel werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

€ € € €

163.150,60.500,131.900,108.650,-

€

464.200,-

€ 9.158,€ 19.952,€ 21.436,€ 5.414,€ 40.000,€ 32.434,€ 9.375,€ 51.867,€ 160.666,€ 24.312,UITWERKINGEN

Pagina 35

© EIW BV • • • • • •

pensioenvoorziening liquide middelen vooruitbetaalde posten deelneming inkoopcombinatie huurkoopverplichting te vorderen rente van de deelneming

€ € € € € €

33.977,47.167,1.228,49.730,11.400,1.710,-

Stel met behulp van de bovenstaande gegevens de balans per 31 december, die voldoet aan de wettelijke regeling inzake de jaarrekening, samen in: a. staffelvorm, b. gecomprimeerde scontrovorm. balans in staffelvorm Balans per ……. A Vaste activa    


€ € €

40.000,33.687,49.730,-

+ €

123.417,-



€ € € €

51.867,32.048,5.414,47.167,-

+


€

136.496,-

€

53.870,-


€

82.626,-


€

206.043,-


€ € €

11.400,33.977,160.666,-



259.913,-


UITWERKINGEN

+/-

€ € € €

160.666,33.977,11.400,53.870,-

€

259.913,-

Pagina 36

© EIW BV 61. Ron Pijls heeft voor het oprichten van een groentespeciaalzaak de volgende (duurzame) bedrijfsmiddelen nodig: • verbouwing winkelpand, exclusief btw h-tarief € 15.000,• inventaris, exclusief btw h-tarief € 10.000,• bestelauto, exclusief btw h-tarief € 5.000,Ron beschikt over een spaarrekening van € 30.000,-. Zijn vader leent hem € 20.000,-. Deze lening hoeft hij pas na 10 jaar af te lossen. Van de voorraad ad € 9.000,- (exclusief btw l-tarief) is voor € 7.000,- gekocht met 14 dagen krediet. De overige voorraad wordt contant ingekocht. Ron hoopt de groentespeciaalzaak per 31 maart te openen. De investeringen vinden in de loop van maart plaats. Stel de openingsbalans per 31 maart van deze groentespeciaalzaak samen. Winkelpand Inventaris Vervoermiddel Voorraad Te verrekenen btw Liquide middelen

€ € € € € €

Balans per 31 maart 15.000,Eigen vermogen 10.000,Familielening 5.000,Crediteuren 9.000,6.240,12.180,-

€

57.420,-

€ € €

30.000,20.000,7.420,-

€

57.420,-

62. Mevrouw K. Aarts neemt de zaak over van haar tante mevrouw K. Wienen. Zij neemt de volgende bezittingen en schulden over: • inventaris € 6.500,• vervoermiddel € 7.000,• voorraad € 30.000,• vorderingen € 1.750,• crediteuren € 4.250,• overige kortlopende schulden € 5.000,Mevrouw K. Wienen vraagt € 5.000,- als vergoeding voor de goodwill. Mevrouw K. Aarts beschikt over een direct opeisbaar spaartegoed van € 30.000,-. Van haar vader krijgt ze € 15.000,- in de vorm van een geldlening zonder aflossingsverplichting. Stel de openingsbalans van de zaak van mevrouw K. Aarts samen. Openingsbalans K. Aarts Inventaris 6.500,Eigen vermogen € Goodwill 5.000,Familielening € Vervoermiddel 7.000,Crediteuren € Voorraad 30.000,Overige kortlopende € Vorderingen € 1.750,schulden Liquide middelen 4.000,€ €

54.250,-


UITWERKINGEN

€ € €

30.000,15.000,4.250,-

€

5.000,-

€

54.250,-

Pagina 37

© EIW BV 63. Gegevens per 31 december: SVP LEERLINGEN BEDRAG VAN EIGEN VERMOGEN LATEN AANPASSEN inventaris € 12.933,-; vervoermiddelen € 40.932,-; voorraad € 56.689,-; liquide middelen € 38.415,-; huurkoopverplichtingen € 42.100,-; crediteuren € 23.848,-; overige kortlopende schulden € 16.735,-; vooruitbetaalde posten € 1.751,-; deelneming in inkoopcombinatie € 42.409,-; eigen vermogen € 157.036,-; debiteuren € 20.183,-; te ontvangen omzetbonussen € 8.793,-; investeringspremie € 19.158,-; krediet in rekening-courant € 1.544,-. Stel met behulp van de bovenstaande gegevens de balans per 31 december, die voldoet aan de wettelijke regeling inzake de jaarrekening, samen in: a. staffelvorm, b. gecomprimeerde scontrovorm. balans in staffelvorm Balans per ……. A Vaste activa    


€ € €

0,53.865,42.409,-

+ 96.274,-

€



€ € € €

56.689,49.885,0,38.415,-

+


€

144.989,-

€

42.127,-


€

102.862,-


€

199.136,-


€ € €

42.100,0,157.036,-


Gecomprimeerde balans per 31 december 96.274,Eigen vermogen € Langlopende schulden € 144.989,Kortlopende schulden

€

241.263,-


UITWERKINGEN

+/-

€ € €

157.036,42.100,42.127,-

€

241.263,-

Pagina 38

© EIW BV

onderneming en financiering e ig e n ve rm o g e n ee n m a n s z a a k mijn eigen geld wordt steeds meer

Het eigen vermogen van een persoonlijke ondernemingsvorm is het geld dat die persoon of personen in de onderneming heeft/hebben gestopt. Bij de eenmanszaak is het inderdaad één persoon. Het eigen vermogen is een vorm van permanent risicodragend vermogen. Permanent duidt op het feit dat er geen aflossingsverplichting bestaat. Risicodragend houdt in, dat alle verliezen uit dat vermogen betaald moeten worden en dat de vergoeding afhankelijk is van de gemaakte winst. Op het eigen vermogen rust geen vaste rentelast. De mate waarin het eigen vermogen in een bepaalde periode toe- of afneemt, is afhankelijk van het bedrijfsresultaat, de privéopnamen en de privéstortingen in die periode. Het eigen vermogen neemt toe door: • een gemaakte winst niet op te nemen voor privédoeleinden, • het bijstorten van geld uit het privévermogen van de ondernemer. Het eigen vermogen neemt af door: • privé meer geld op te nemen dan dat de winst toelaat, • het lijden van verlies. Schematisch ziet dit er als volgt uit: Eigen vermogen aan het begin van de periode +/-

Bedrijfsresultaat (nettowinst/-verlies)

-

Privéopnamen

+

Privéstortingen Eigen vermogen aan het einde van de periode

voorbeeld Het eigen vermogen van een speciaalzaak bedraagt per 1 januari € 131.559,-. In dat jaar wordt er een nettowinst gerealiseerd van € 58.692,-. In dat jaar wordt € 20.377,- voor privé opgenomen. Het eigen vermogen per 31 december is dan: Eigen vermogen per 1 januari Nettowinst Privéopnamen Eigen vermogen per 31 december


€ € € € €

131.559,58.692,- + 190.251,20.377,- 169.874,-

UITWERKINGEN

Pagina 39

© EIW BV

o p g a ve n 1. Gegevens van een kledingzaak: • eigen vermogen per 1 januari • nettowinst • privéopnamen

€ 78.390,€ 29.770,€ 33.070,-

Bereken het eigen vermogen per 31 december van deze kledingzaak. Eigen vermogen per 1 januari Nettowinst

€ € € € €

Privéopnamen Eigen vermogen per 31 december

78.390,29.770,- + 108.160,33.070,- 75.090,-

2. Gegevens van een ijzerwarenspeciaalzaak: • eigen vermogen per 1 januari € 65.700,• nettowinst € 37.400,• privéopnamen € 43.100,Bereken het eigen vermogen per 1 januari van deze ijzerwarenspeciaalzaak. Eigen vermogen per 1 januari Nettowinst

€ € € € €


65.700,37.400,- + 103.100,43.100,- 60.000,-

3. Op de balans van een herenmodezaak staat per 1 januari een eigen vermogen van € 90.400,-. In dat jaar wordt er een nettowinst gerealiseerd van € 41.170,-. De privéopnamen in dat jaar bedragen € 21.050,-. Bereken het eigen vermogen van deze herenmodezaak per 31 december van dat jaar. Eigen vermogen per 1 januari Nettowinst

€ € € € €



UITWERKINGEN

90.400,41.170,- + 135.570,21.050,- 110.520,-

Pagina 40

© EIW BV 4. Gegevens van een detailhandelsonderneming met betrekking tot een kalenderjaar: • nettowinst € 95.750,• privéopnamen € 75.600,• privéstortingen € 20.000,Bereken de winstreservering van deze detailhandelsonderneming in dat kalenderjaar. Privéopnamen Privéopnamen

€ € - € € €

Nettowinst Winstreservering

75.600,20.000,- 55.600,95.750,- + 40.150,-

5. Op de balans van sportspeciaalzaak “Matchpoint” staat per 1 januari een eigen vermogen van € 73.600,-. In dat jaar wordt er een nettowinst gerealiseerd van € 35.700,-. De privéopnamen in dat jaar bedragen € 19.300,-. a. Bereken het eigen vermogen van sportspeciaalzaak “Matchpoint” per 31 december. Eigen vermogen per 1 januari Nettowinst

€ € € € €


73.600,35.700,- + 109.300,19.300,- 90.000,-

b. Bereken het gemiddeld geïnvesteerde eigen vermogen van deze sportspeciaalzaak. Gemiddelde geïnvesteerd eigen vermogen: (€ 73.600,- + € 90.000,-) ÷ 2 = € 81.800,6. Op de balans van schoenenwinkel “Brassé” staat aan het begin van het jaar een eigen vermogen van € 36.200,-. In de loop van dat jaar wordt er een nettowinst gerealiseerd van € 19.400,-. In dat jaar is er voor een bedrag van € 23.600,- aan privé opgenomen. De totale vermogensbehoefte van deze schoenenwinkel is aan het begin van het jaar even groot als aan het eind van het jaar. a. Bereken het eigen vermogen van schoenenwinkel “Brassé” per 31 december.. Eigen vermogen per 1 januari Nettowinst

€ € € € €


36.200,19.400,- + 55.600,23.600,- 32.000,-

b. Beoordeel de financiële positie van deze schoenenwinkel per 31 december ten opzichte van de situatie per 1 januari Gezien het feit dat er op het eigen vermogen is ingeteerd, mag geconcludeerd worden dat de financiële positie van de schoenenzaak “Brassé” verslechterd is.


UITWERKINGEN

Pagina 41

© EIW BV 7. Het eigen vermogen van een supermarkt bedraagt aan het begin van het jaar € 51.840,en aan het einde van dat jaar € 60.920,-. De privéopnamen in dat jaar bedragen € 40.640,-. Bereken de nettowinst in dat jaar van deze supermarkt. Eigen vermogen per 1 januari Nettowinst Privéopnamen Eigen vermogen per 31 december

€ € € € €

51.840,49.720,101.560,40.640,60.920,-

+ -

8. Het eigen vermogen van een speciaalzaak in meubelen bedraagt aan het begin van het jaar € 68.000,- en per 31 december van dat jaar € 62.450,-. In dat jaar wordt er een nettowinst gerealiseerd van € 21.900,-. Bereken de privéopnamen van dat jaar van deze speciaalzaak. Eigen vermogen per 1 januari Nettowinst

68.000,21.900,- + 89.900,27.450,- 62.450,-

€ € € € €


9. René Hottam, eigenaar van een doe-het-zelfzaak, behaalt in enig boekjaar een nettowinst van € 43.755,-. Op de balans van de doe-het-zelfzaak staat per 1 januari een eigen vermogen van € 172.625,- en per 31 december van € 194.250,-. Bereken het bedrag dat René in dat boekjaar aan privé opgenomen heeft. Eigen vermogen per 1 januari Nettowinst

€ € € € €


172.625,43.755,- + 216.380,22.130,- 194.250,-

10. Het eigen vermogen van een sportzaak bedraagt per 31 december € 159.600,- en per 31 december het jaar daaropvolgend € 163.400,-. In dat jaar is er een nettowinst gerealiseerd van € 49.397,-. Bereken de privéopnamen van dat jaar. Eigen vermogen per 1 januari Nettowinst

€ € € € €



UITWERKINGEN

159.600,49.397,- + 208.997,45.597,- 163.400,-

Pagina 42

© EIW BV 11. Van een speciaalzaak in lederwaren en reisartikelen zijn de volgende gegevens bekend: • eigen vermogen per 1 januari € 97.600,• economisch resultaat, negatief € 8.300,• gewaardeerd loon € 40.700,• gewaardeerde interest € 3.120,• gewaardeerde interest bedraagt 3% van het gemiddelde geïnvesteerde eigen vermogen a. Bereken het eigen vermogen van deze speciaalzaak in lederwaren en reisartikelen per 31 december. Eigen vermogen 01-01 € 97.600,Nettowinst (- € 8.300,- + € 40.700,- + € 3.120,-) = € 35.520,- + € 133.120,Gem. geïnvesteerd eigen vermogen 100/3 x € 3.120,- = € 104.000,Eind eigen vermogen is dan 2 x € 104.000,- - € 97.600, - = € 110.400,b. Bereken de privéopnamen. Eigen vermogen per 1 januari Nettowinst

97.600,35.520,- + 133.120,22.720,- 110.400,-

€ € € € €

Privéopnamen Eigen vermogen per 31 december 12. Gegevens van een speciaalzaak in koffers en lederwaren: • eigen vermogen per 1 januari € 90.000,• consumentenomzet € 399.500,• exploitatiekosten € 79.500,• privéopnamen € 23.000,• brutowinst 36% Voor de btw geldt het h-tarief. a. Bereken de nettowinst van deze speciaalzaak. consumentenomzet btw omzet inkoopwaarde omzet brutowinst

€ € € €

399.500,00 69.334,71 330.165.29 211.305,79 -

64 % € € €

exploitatiekosten Nettowinst

118.859,50 79.500,00 39.359,50

b. Bereken het eigen vermogen van deze speciaalzaak per 31 december. Eigen vermogen per 1 januari € 90.000,00 Nettowinst 41.357,15 + € € 131.357,15 Privéopnamen 23.000,00 € Eigen vermogen per 31 december € 108.357,15


UITWERKINGEN

Pagina 43

© EIW BV 13. De gedeeltelijke balans van textielzaak “Koenders” ziet er per 1 januari als volgt uit: Gedeeltelijke balans textielzaak “Koenders” per 1 januari Eigen vermogen Voorraad

€

147.500,-

€

397.000,-

€

149.000,-

€

397.000,-

Verdere gegevens • aan privé is er € 28.400,- opgenomen, • uit het resultatenoverzicht blijkt een nettowinst van € 44.280,-, • de vermogensbehoefte per 31 december is € 400.000,-. a. Hoeveel procent van de totale vermogensbehoefte is per 1 januari gedekt door het eigen vermogen (afronden op één decimaal nauwkeurig)? (€ 149.000,- ÷ € 397.000,-) x 100% = 37,5% b. Bereken het eigen vermogen van textielzaak “Koenders” per 31 december. Eigen vermogen per 1 januari 149.000,€ Nettowinst € 44.280,- + 193.280,€ Privéopnamen € 28.400,- Eigen vermogen per 31 december 164.880,€ c.

Beoordeel de financiële positie van deze textielzaak per 31 december ten opzichte van de situatie per 1 januari. (€ 164.880,- ÷ € 400.000,-) x 100% = 41,22% Financiële positie is verbeterd.


UITWERKINGEN

Pagina 44

© EIW BV 14. De gedeeltelijke balans van textielzaak “Janssen” ziet er per 1 januari als volgt uit: Gedeeltelijke balans textielzaak “Janssen” per 1 januari Eigen vermogen Voorraad

€

185.250,-

€

535.750,-

€

225.000,-

€

535.750,-

Verdere gegevens • aan privé is er € 53.750,- opgenomen, • uit het resultatenoverzicht blijkt een nettowinst van € 86.780,-, • de vermogensbehoefte per 31 december is € 589.500,-. a. Hoeveel procent van de totale vermogensbehoefte is per 31 december gedekt door het eigen vermogen (afronden op één decimaal nauwkeurig)? (€ 225.000,- ÷ € 535.750,-) x 100% = 41,9% b. Bereken het eigen vermogen van textielzaak “Janssen” per 31 december. Eigen vermogen per 1 januari € 225.000,Nettowinst 86.780,- + € 311.780,€ Privéopnamen € 53.750,- Eigen vermogen per 31 december 258.030,€ c.

Beoordeel de financiële positie van deze textielzaak per 31 december ten opzichte van de situatie per 1 januari. (€ 258.030,- ÷ € 589.500,-) x 100% = 43,8% Financiële positie is verbeterd.

15. Mevrouw Karin Groeneweg exploiteert een speciaalzaak in verlichtingsartikelen. De balans van deze speciaalzaak ziet er per 1 januari als volgt uit: Balans per 1 januari € Winkelpand € 121.360,Eigen vermogen 106.600,Inventaris 6.540,Banklening € 28.800,€ Voorraad € 87.780,Krediet in rekening€ Vorderingen € 8.920,courant 55.400,€ Liquide middelen 18.000,Crediteuren 34.340,€ Overige kortlopende € schulden 17.460,€ 242.600,€ 242.600,Verdere gegevens van het betreffende boekjaar: • consumentenomzet € 265.251,• gemiddelde brutowinst 37% • inkopen, exclusief btw (geheel op rekening) € 115.397,werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 45

© EIW BV • afschrijvingskosten: − pand € 5.060,− inventaris € 3.365,• overige exploitatiekosten • privéopnamen • aflossing banklening Voor de btw geldt het h-tarief.

€ 35.078,€ 58.750,€ 800,-

Gegevens van de speciaalzaak in verlichtingsartikelen per 31 december: • vorderingen € 3.400,• liquide middelen € 7.375,• debetsaldo krediet in rekening-courant € 54.300,• crediteuren € 11.500,• overige kortlopende schulden € 12.380,a. Bereken de nettowinst van deze speciaalzaak. consumentenomzet btw omzet inkoopwaarde omzet brutowinst

€ € € €

265.251,46.035.30 219.215,70 138.105,89 -

63 % €

81.109,81

€ €

43.503,37.606,81

exploitatiekosten

afschrijvingskosten 0verige exploitatiekstn.

€ €

8.425,35.078,-

Nettowinst

b. Bereken de voorraad van deze speciaalzaak per 31 december. Beginvoorraad 87.780,€ Inkopen € 115.397,- + Beschikbaar 203.177,€ Inkoopwaarde € 140.427,- Eindvoorraad 62.750,€ c. Bereken het eigen vermogen van de speciaalzaak per 31 december. Eigen vermogen per 1 januari 106.600,€ Nettowinst € 38.970,- + 145.570,€ Privéopnamen € 58.750,- Eigen vermogen per 31 december 86.820,€ d. Stel de balans van de speciaalzaak per 31 december samen. Balans per 31 december Winkelpand 116.300,Eigen vermogen € 86.820,€ € Inventaris € 3.175,Banklening 28.000,Voorraad 62.750,Krediet in rekening€ Vorderingen 3.400,courant € 54.300,€ Liquide middelen 7.375,Crediteuren € 11.500,€ Overige kortlopende schulden € 12.380,€ 193.000,€ 193.000,-


UITWERKINGEN

Pagina 46

© EIW BV e.

Bereken de crediteurentermijn in dagen nauwkeurig. Gemiddelde crediteurensaldo = (€ 34.340,- + € 11.500,-) ÷ 2 = € 22.920,Inkopen op rekening inclusief btw: 1,21 x € 115.397,- = € 139.630,37 Ct = (€ 22.920,- ÷ € 139.630,37) x 360 = 59,09 = 59 dagen.

16. De heer F. Quadvlieg exploiteert een grootschalige bouwmarkt in het noorden van het land. De balans van de bouwmarkt ziet er per 1 januari als volgt uit: Balans per 1 januari € Winkelpand € 185.000,Eigen vermogen 269.030,Inventaris 19.750,6% hypothecaire € € Vervoermiddel € 7.000,geldlening 104.900,€ Voorraad € 221.740,7% lening o/g 46.680,€ Vorderingen 51.880,Crediteuren 75.730,€ Liquide middelen € 24.580,Overige kortlopende € schulden 13.610,€

509.950,-

€

509.950,-

Verdere gegevens van het betreffende boekjaar: • consumentenomzet € 1.063.146,• gemiddelde brutowinst 34% • inkopen, exclusief btw (geheel op rekening) € 574.654,• afschrijvingskosten: − winkelpand € 7.400,− inventaris € 5.000,− vervoermiddel € 4.000,• overige exploitatiekosten (inclusief rentekosten leningen) € 183.811,• privéopnamen € 97.105,• aflossingen: − 6% hypothecaire geldlening € 15.900,− 7% lening € 34.170,Voor de btw geldt het h-tarief. Gegevens van de bouwmarkt per 31 december van het boekjaar: • vorderingen € 46.660,• liquide middelen € 23.450,• crediteuren € 81.450,• overige kortlopende schulden € 13.780,-


UITWERKINGEN

Pagina 47

© EIW BV a. Bereken de nettowinst van dit boekjaar van deze bouwmarkt. consumentenomzet btw omzet inkoopwaarde omzet brutowinst

€ € € €

1.063.146,184.512,95 878.633,05 579.897,81 -

66 % €

298.735,24

€ €

200.211,98.524,24

exploitatiekosten

Afschrijvingen Overige exploit. kosten

€

16.400,-

€

183.811,-

Nettowinst

b. Bereken de voorraad van deze bouwmarkt per 31 december van dit boekjaar. Beginvoorraad 221.740,€ Inkopen € 574.654,- + Beschikbaar 796.394,€ Inkoopwaarde € 589.644,- Eindvoorraad 206.750,€ c.

Bereken het eigen vermogen van deze bouwmarkt per 31 december van dit boekjaar. Eigen vermogen per 1 januari 269.030,€ Nettowinst € 103.545,- + € 372.575,Privéopnamen 97.105,- € Eigen vermogen per 31 december € 275.470-

d. Stel de balans van deze bouwmarkt per 31 december van dit boekjaar samen. Balans per 31 december Winkelpand 177.600,Eigen vermogen € 275.470€ Inventaris 14.750,6% hypothecaire € Vervoerrmiddel 3.000,geldlening € 89.000,€ Voorraad 206.750,7% lening o/g € 12.510,€ Vorderingen 46.600,Crediteuren € 81.450,€ Liquide middelen € 23.450,Overige kortlopende schulden € 13.780,€ e.

472.210,-

€

472.210,-

Bereken de crediteurentermijn van dit boekjaar in dagen nauwkeurig. Gemiddelde crediteurensaldo = (€ 75.730,- + € 81.450,-) ÷ 2 = € 78.590,Inkopen op rekening inclusief btw zijn € 574.654 x 1.21 = € 695.331,34 Ct = (€ 78.590,- ÷ € 695.331,34) x 360 = 40,7 = 41 dagen


UITWERKINGEN

Pagina 48

© EIW BV

k re d ie t p rijs bank- en leverancierskrediet heeft ook een prijs

De kosten van het krediet in rekening-courant en het leverancierskrediet worden ook wel aangeduid als de prijs van het krediet ofwel de kredietprijs. Deze prijs wordt altijd uitgedrukt in procenten per jaar. Voor de berekening van de kredietprijs kun je de volgende formule gebruiken: kredietprijs =

kosten van het krediet per jaar gemiddelde krediet

x 100%

voorbeeld 1 De eigenaar van een elektrozaak heeft een lopende rekening bij de plaatselijke bank. In de overeenkomst zijn de volgende voorwaarden opgenomen: • de kredietlimiet is € 5.000,-, • de debetrente bedraagt 6% op jaarbasis, • de kredietprovisie bedraagt 0,25% per kwartaal van de hoogste debetstand. Van de accountant ontvangt deze eigenaar de volgende cijfers over het eerste kwartaal van een bepaald jaar: • gemiddelde debetsaldo € 2.500,• hoogste debetstand € 4.000,De kosten van het krediet per jaar bedragen: Rentekosten 6% van € 2.500,- = € 150,Kredietprovisie 4 x 0,25 x € 4.000,- = € 40,Jaarkosten € 190,De kredietprijs is dan: € 190,€ 2.500,-

x 100% = 7,6%.

voorbeeld 2 Een leverancier van de elektrozaak uit het vorige voorbeeld stelt de volgende betalingsconditie: “1% korting contant, netto 2 weken.” De eigenaar van de elektrozaak koopt bij deze leverancier een partij goederen voor € 1.000,-. Als de eigenaar van deze elektrozaak contant betaalt, moet hij € 990,- betalen. Maakt hij gebruik van het leverancierskrediet, dan kost hem dit voor 14 dagen € 10,-. Een krediet van € 990,- kost op jaarbasis: 360/14 x € 10,- = € 257,14


UITWERKINGEN

Pagina 49

© EIW BV De kredietprijs is dan: € 257,14,€ 990,-

x 100% = 25,97%.

Ofwel: 360 14

x

100 99

x 1% = 25,97%.

conclusie Als de kredietprijs van het krediet in rekening-courant lager is dan de kredietprijs van het leverancierskrediet (25,97%; dat zal meestal het geval zijn), dan kan de eigenaar van deze elektrozaak deze nota beter contant betalen.

o p g a ve n 17. Dirk Hagoort exploiteert in het oosten van het land een speelgoedzaak, die gespecialiseerd is in computerspellen. Voor het betalen van de kortlopende schulden maakt hij regelmatig gebruik van een krediet in rekening-courant. In de kredietovereenkomst zijn de volgende voorwaarden opgenomen: • de kredietlimiet is € 50.000,-, • de debetrente bedraagt 6,25% op jaarbasis, • de kredietprovisie bedraagt 0,25% per kwartaal van de hoogste debetstand. Voor de berekening van de kosten van het derde kwartaal beschikt de bank over de volgende gegevens: • gemiddeld debetsaldo € 26.000,-, • hoogste debetstand € 38.500,-. a. Bereken de kosten van het krediet in rekening-courant van Rente 0,0625 x € 26.000,- x 0,25 Kredietprovisie 0,0025 x € 38.500,Kosten krediet in rekening-courant

het derde kwartaal. 406,25 € € 96,25 + 502,50 €

b. Bereken uitgaande van de bovenstaande gegevens de kredietprijs van het krediet in rekening-courant (afronden op één decimaal nauwkeurig). . (4 x € 502,50 ÷ € 26.000,-) x 100% = 7,7% 18. Mevrouw K. Sanders exploiteert in Haarlem een damesboetiek. Voor het betalen van haar leveranciers maakt ze gebruik van een krediet in rekening-courant. In de kredietovereenkomst zijn de volgende voorwaarden opgenomen: • de kredietlimiet is € 35.000,-, • de debetrente bedraagt 9% op jaarbasis, • de kredietprovisie bedraagt 0,5% per kwartaal van de hoogste debetstand.


UITWERKINGEN

Pagina 50

© EIW BV Voor de berekening van de kredietkosten van het tweede kwartaal beschikt de bank over de volgende gegevens: • gemiddelde debetsaldo € 19.500,-, • hoogste debetsaldo € 31.250,-. a. Bereken de kredietkosten van het tweede kwartaal van deze damesboetiek. Debetrente 0,25 x 0,09 x € 19.500, 438,75 € Kredietprovisie 0,005 x € 31.250,€ 156,25 + Kosten krediet in rekening-courant 595,00 € b. Bereken uitgaande van de bovenstaande gegevens de kredietprijs van het krediet in rekening-courant (afronden op één decimaal nauwkeurig). {(€ 595,00 x 4) ÷ € 19.500,-} x 100% = 12,2% 19. Jo Pluim, grossier in agf-producten, hanteert voor zijn afnemers de volgende betalingsconditie: “1% korting bij contante betaling of 1 week netto.” Bereken de kredietprijs van het leverancierskrediet dat verstrekt wordt door Jo Pluim (afronden op één decimaal nauwkeurig). 360/7 x 100/99 x 1% = 51,9% 20. Op de factuur van een leverancier van sportartikelen staat de volgende betalingsconditie: “Bij betaling binnen 10 dagen 2% korting voor contant of 30 dagen netto.” Bereken de kredietprijs van het leverancierskrediet (afronden op één decimaal nauwkeurig) 360/20 x 100/98 x 2% = 36,7% 21. Stan Keulers exploiteert in het zuiden van het land een kindermodezaak. Voor het betalen van de kortlopende schulden maakt hij regelmatig gebruik van een krediet in rekening-courant. In de kredietovereenkomst zijn de volgende voorwaarden opgenomen: • de kredietlimiet is € 25.000,-, • de debetrente bedraagt 6,25% op jaarbasis, • de kredietprovisie bedraagt 0,25% per kwartaal van de kredietlimiet. Voor de berekening van de kosten van het vierde kwartaal beschikt de bank over de volgende gegevens: • gemiddelde debetsaldo € 16.000,-, • hoogste debetstand € 22.500,-. a. Bereken de kosten van het krediet in rekening-courant van het vierde kwartaal. Debetrente 0,0625 x € 16.000,- x 0,25 € 250,00 Kredietprovisie 0,0025 x € 22.500,56,25 + € Kosten krediet in rekening-courant € 306,25 b. Bereken uitgaande van de bovenstaande gegevens de kredietprijs van het krediet in rekening-courant (afronden op één decimaal nauwkeurig). {(€ 306,25 x 4) ÷ € 16.000,-} x 100% = 7,7% werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 51

© EIW BV 22. De betalingscondities van een grossier in huishoudelijke elektrische artikelen luiden: • betaling binnen 8 dagen: 1% korting, • betaling binnen één maand: netto. Bereken de kredietprijs van het leverancierskrediet dat door deze grossier wordt verstrekt (afronden op één decimaal nauwkeurig). 360/22 x 100/99 x 1% = 16,5% 23. Supermarkteigenaar H. Aarts krijgt het grootste deel van de kruidenierswarenbestelling geleverd door groothandel “Van Weerd”. Op de inkoopfacturen staan de volgende betalingscondities afgedrukt: • betaling binnen 3 dagen: 1,5% korting, • betaling binnen 10 dagen: netto. Bereken de kredietprijs van het leverancierskrediet dat supermarkteigenaar H. Aarts geniet (afronden op één decimaal nauwkeurig). 360/7 x 100/98,5 x 1,5% = 78,3% 24. Het krediet in rekening-courant van ondernemer Megens kost 9,1% (per jaar). Op de facturen van een vaste leverancier staat altijd: “Bij betaling binnen 20 dagen 1,5% korting contant, netto binnen 40 dagen.” a. Bereken de kredietprijs van het leverancierskrediet (afronden op één decimaal nauwkeurig). 360/20 x 100/98,5 x 1,5% = 27,4% b. Welke kredietvorm moet de heer Megens uit kostenoogpunt kiezen? Krediet in rekening-courant 25. Een ondernemer kan voor de betaling van zijn leveranciers gebruikmaken van zijn krediet in rekening-courant of hij kan gebruikmaken van leverancierskrediet. De kosten van het krediet in rekening-courant worden geschat op 8% per jaar. De belangrijkste leverancier hanteert de volgende betalingsconditie: “4% korting voor contante betaling binnen 14 dagen; 60 dagen netto.” a. Bereken de kredietprijs van het leverancierskrediet (afronden op één decimaal nauwkeurig). 360/46 x 100/96 x 4% = 32,6% b. Bij de keuze uit leverancierskrediet of krediet in rekening-courant kan prijsvergelijking tot een oplossing leiden. Zal een ondernemer altijd de goedkoopste oplossing kiezen? Motiveer het antwoord. Nee het een en ander heeft ook de maken met de financiële mogelijkheden, Hierbij kun je onder andere denken in hoeverre hij nog gebruik kan maken van het krediet in rekening-courant. 26. Schoenenwinkel Schefman krijgt van een leverancier 60 dagen de tijd om te betalen. De leverancier biedt hierbij het volgende: • bij betaling binnen 10 dagen mag er 2% voor contant worden afgetrokken, • bij betaling na 10 dagen, maar binnen 30 dagen, bedraagt de korting voor contant 1,5%; betaalt de detaillist na 30 dagen, maar binnen 40 dagen, dan mag nog 0,75% werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 52

© EIW BV voor contant worden afgetrokken. a. Bereken de kredietprijs als Schefman na 60 dagen betaalt. 360/50 x 100/98 x 2 = 14,69%. b. Het factuurbedrag bedraagt € 16.540,-. Hoeveel euro korting “verliest” Schefman als hij na 43 dagen deze factuur betaalt? Hij mist de korting van 2% voor contante betaling = 2% van € 16.540, = € 330,80. 27. Frits Geurtjens, eigenaar van een bouwmarkt, heeft van de plaatselijke bank een krediet in rekening-courant. De kosten van dit krediet worden begroot op 9% per jaar. Voor de levering van de verschillende artikelgroepen maakt Frits gebruik van meerdere grossiers. Deze grossiers hebben verschillende betalingscondities, te weten: • grossier van de verf en aanverwante artikelen: 1,5% korting contant; netto binnen 2 weken, • grossier van het hout: 1% korting contant; netto binnen 6 weken, • grossier van de ijzerwaren: 2,5% korting bij betaling binnen 8 dagen; netto binnen 1 maand, • grossier van de gereedschappen: − betaling binnen 1 maand na factuurdatum, − bij betaling binnen 8 dagen na factuurdatum mag 2% kredietbeperking in mindering worden gebracht. Bij welke grossier(s) zal Frits gebruikmaken van het aangeboden leverancierskrediet? Motiveer het antwoord met een berekening. Grossier Verf: 52/2 x 100/98,5 x 1,5% = 39,2% Grossier Hout: 52/6 x 100/99 x 1% = 8,7% Grossier IJzer: 360/22 x 100/97,5 x 2,5% = 42% Grossier Ger.sch. 360/22x 2 = 32,7% (Let op: bij kredietbeperking moet de kredietprijs anders berekend worden dan bij korting voor contante betaling.) Antwoord Grossier Hout 28. Een ondernemer heeft gedurende de maanden juni, juli en augustus € 40.000,- extra vreemd vermogen nodig. Voor deze financiering staat hij voor de volgende keuze: • gebruikmaken van leverancierskrediet; de conditie daarvan is 2% korting bij betaling binnen 8 dagen, netto 10,5 maand, • vreemd vermogen op lange termijn aantrekken; de kosten hiervan zijn 5% per jaar. In de maanden waarin het geld niet nodig is, brengt het geld 1% rente op. a. Bereken de kredietprijs van het leverancierskrediet (afronden op één decimaal nauwkeurig). 360/37 x 100/98 x 2% = 19,9% b. Laat door middel van een berekening zien welke keuze het voordeligst is. (5% - 9/12 x 1%) x € 40.000,= € 1.700,3/12 x 0,0199 x € 40.000,- = € 1.990,Kan ook met de kritische termijn bepaald worden: 2,54 mnd.


UITWERKINGEN

Pagina 53

© EIW BV 29. Van Dam, eigenaar van een speciaalzaak in huishoudelijke artikelen, koopt een partij witgoed. De inkoopfactuur vermeldt een totaalbedrag van € 29.500,-. Op de factuur staan de volgende betalingscondities: • 2% korting bij contante betaling, • betaling binnen 1 maand: netto. Nadat Van Dam de kredietprijs van het aangeboden leverancierskrediet berekend heeft, neemt hij het besluit de factuur contant te betalen. Voor dergelijke betalingen beschikt Van Dam over een krediet in rekening-courant. De kosten van dit krediet worden begroot op 10% per jaar. a. Bereken de kredietprijs van het aangeboden leverancierskrediet (afronden op één decimaal nauwkeurig). 360/30 x 100/98 x 2% = 24,5% b. Bereken de rentekosten voor het gebruik van het krediet in rekening- courant (afronden op hele euro’s nauwkeurig). Hij heeft het geld gedurende 1 maand nodig. 0,10 x 1/12 x € 28.910,- = € 240,92 c. Bereken het financiële voordeel dat Van Dam heeft door gebruik te maken van het krediet in rekening-courant. Door het feit dat hij zijn leveranciers direct betaalt, geniet hij een korting van 2% van € 29.500, - ofwel € 590,-. Per saldo hij dus een voordeel van: € 590,- -/- € 240,92 = € 349,08 30. De voorraad van een ijzerwarenspeciaalzaak is gedurende vijf niet aaneengesloten maanden € 90.000,- méér dan de minimumvoorraad. Voor de financiering van deze extra voorraad staan de ondernemer drie mogelijkheden ter beschikking: • een achtergestelde lening via de familie à 6% per jaar; geschatte haalbare rente bij belegging 3% per jaar, • gebruikmaken van leverancierskrediet, waarbij de volgende betalingsvoorwaarden gelden: − contant: netto-factuurbedrag, − betaling binnen 10,5 maand: kredietkosten 2,5%, • een extra krediet in rekening-courant tegen een kredietprijs van 6% per jaar, terwijl de creditrente 0,5% per jaar bedraagt. Bereken voor elke mogelijkheid afzonderlijk de financieringskosten van de extra voorraad en bepaal welke mogelijkheid de voorkeur geniet op grond van de berekende financieringskosten. Achtergestelde lening (6% - 7/12 x 3%) x € 90.000,= € 3.825,Leverancierskrediet 360/45 x 2,5% = 20% 5/12 x 0,20 x € 90.000,- = € 7.500,Krediet in rekening-courant. 5/12 x 0,06 x € 90.000,- = € 2.250,Keuze valt op 3.


UITWERKINGEN

Pagina 54

© EIW BV

vo o rb e e ld u it we rk in g : fin a n cie rin g en p la n zo ziet mijn totaalplaatje uit

Tanja op de Camp is acht jaar filiaalhoudster geweest in een modezaak. Zij verschijnt bij de financiële deskundige van de plaatselijke bank met plannen voor een eigen modezaak, onder de naam “Fashion House”, in het stadsdeelwinkelcentrum. Tijdens het gesprek blijkt dat het geheel grondig is voorbereid. Er is een marktonderzoek gehouden. Bij de begroting worden offertes overlegd. De prognose is gebaseerd op verhoudingscijfers (kengetallen) van de modebranche. Voor zover de prognose afwijkt van die kengetallen, weet Tanja precies te vertellen waarom in haar situatie de zaak anders ligt. De investeringsbegroting, inclusief btw, voor de nieuw te openen modezaak “Fashion House” ziet er als volgt uit: Investeringsbegroting Verbouwing winkelpand Inventaris Vervoermiddelen Totale duurzame bedrijfsmiddelen Voorraad Aanloopkosten Liquide middelen Totale overige bedrijfsmiddelen Totale vermogensbehoefte

€ € €

€ € €

47.000,105.750,8.225,- + €

160.975,-

€ €

63.150,- + 224.125,-

58.750,2.000,2.400,- +

Tanja beschikt over een eigen vermogen van € 10.000,-. Van haar vader krijgt zij € 12.000,-. Dit bedrag behoeft niet afgelost te worden. Wel moet er rente betaald worden. In het financieringsplan wordt rekening gehouden met een bedrag van € 35.000,dat door de crediteuren gefinancierd wordt. Het financieringsplan ziet er dan als volgt uit: Financieringsplan Totale vermogensbehoefte Eigen geld Familielening Totale ingebrachte vermogen

€ €

€

224.125,-

€

22.000,-

€ € €

202.125,35.000,167.125,-

10.000,12.000,- +

Nog te financieren Crediteuren Door de bank te financieren

Ondanks het feit dat het een zware financiering (€ 167.125,-) zal worden, gaat de bank toch met Tanja in zee. werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 55

© EIW BV De bank stelt de volgende financiering voor: • borgstellingskrediet • banklening • tijdelijke lening voor de financiering van de btw • krediet in rekening-courant tot maximaal € 35.000,Totaal door de bank te financieren

€ 80.000,€ 35.000,€ 32.725,€ 19.400,€ 167.125,-

De openingsbalans van Fashion House” ziet er dan als volgt uit: Openingsbalans “Fashion House” x € 1,Vaste activa Eigen vermogen Verbouwing pand 40.000 Inventaris 90.000 Vreemd Vermogen Lang Vervoermiddelen 7.000 Familielening 12.000 137.000 Borgstellingskrediet 80.000 Vlottende activa Voorraad Banklening 50.000 35.000 Vorderingen(btw) 32.725 Liquide middelen 4.400 Vreemd Vermogen Kort Krediet in 87.125 rekening-courant 19.400 Crediteuren 35.000 Tijdelijke lening 32.725

10.000

127.000

87.125 224.125

224.125

De openingsbalans voldoet precies aan de financieringsregel: “De vaste activa moeten gefinancierd worden met eigen vermogen en met vreemd vermogen lang (terwijl de vlottende activa groot genoeg moeten zijn om de schulden op korte termijn te betalen).”

o p g a ve n

Eerst groene correcties aan leerlingen doorgeven. 31. De heer P. Mastenbroek is van plan een winkelwagen te kopen voor de exploitatie van een rijdende winkel. Voor het opstellen van het financieringsplan, beschikt hij over de volgende informatie: • aanschafprijs winkelwagen, inclusief btw h-tarief, € 64.230,-, • inventaris, inclusief btw h-tarief € 20.800,-, • prognose consumentenomzet 1e jaar, inclusief 6,5% btw € 319.500,-, • te verwachten brutowinst 18%, • omzetduur van de voorraad 30 dagen, • de beginvoorraad 80% van de gemiddelde voorraad, • deelneming in de inkoopcombinatie: € 5.000,-, • aanloopkosten: € 5.000,-, • vereiste liquide middelen: € 10.000,-. Voor de financiering van de vermogensbehoefte beschikt de heer P. Mastenbroek over werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 56

© EIW BV een direct opeisbaar spaartegoed van € 20.000,-. De leveranciers verstrekken een krediet van gemiddeld 8 dagen. De inkopen zijn gelijk aan de inkoopwaarde van de omzet. a. Bereken de vermogensbehoefte van de heer P. Mastenbroek. Doe dit door het opstellen van een investeringsbegroting. Voorraad inclusief btw: OS = 360 ÷ 30 = 12 (€ 319.500,- ÷ 12) x 0,82 x 0,8 = € 17.466,Winkelwagen Inventaris Voorraad Deelneming Aanloopkosten Liquide middelen

€ -

64.230,20.800,17.466,5.000,5.000,10.000,- +

€ 122.496,b. Bereken het bedrag dat door de bank gefinancierd moet worden. Doe dit door het opstellen van een financieringsplan. Eigen vermogen € 20.000,Crediteuren - 5.822,- + - 25.822,- -/Door de bank te financieren € 96.674,32. Mevrouw J. Wiesman is van plan een speciaalzaak in damesmode te openen in het winkelcentrum van een middelgrote stad. Voor het opstellen van het financieringsplan beschikt zij over de volgende informatie. Het beoogde winkelpand kost € 150.000,- vrij op naam. Om het pand geschikt te maken voor het verkopen van damesmode, moet er een verbouwing plaatsvinden. De kosten van de verbouwing worden geschat op € 40.000,-. Mevrouw J. Wiesman heeft besloten bepaalde delen van de inventaris via de tweedehandsmarkt te betrekken. De totale inventaris vergt toch nog een investering van € 65.000,-. De auto van mevrouw J. Wiesman wordt in de zaak gebracht voor € 15.000,-. Een consulent van de brancheorganisatie Mitex heeft mevrouw J. Wiesman geholpen met de omzetprognoses. In het winkelpand is waarschijnlijk een consumentenomzet haalbaar van € 1.057.500,-. Daarbij is een brutowinst van € 300.000,- te verwachten. De consulent heeft ook verteld dat de voorraad voldoende moet zijn voor een omzet van vier maanden (de omzetduur is dus 120 dagen). De adviseurs hebben mevrouw J. Wiesman erop attent gemaakt, dat in het eerste jaar de geplande omzet niet gerealiseerd zal worden. Berekend wordt, dat mevrouw J. Wiesman in het eerste jaar € 20.000,- aanloopkosten zal hebben. Dit bedrag wordt in het financieringsplan opgenomen. Mevrouw J. Wiesman zal een bedrag van € 15.000,- nodig hebben als kasgeld. Voor de financiering van de vermogensbehoefte beschikt mevrouw J. Wiesman over een direct opneembaar spaardeposito van € 75.000,-. Bovendien is haar vader erg enthousiast over de plannen en verstrekt haar een lening (zonder aflossingsverplichting) van € 50.000,-. Van de consulent heeft mevrouw J. Wiesman gehoord dat het in de branche gebruikelijk is dat de leveranciers een maand krediet verstrekken. werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 57

© EIW BV De verwachting is dat de inkopen gelijk zullen zijn aan de inkoopwaarde van de omzet; 25% van de beginvoorraad wordt ingekocht op rekening. a. Bereken de vermogensbehoefte van mevrouw J. Wiesman. van de investeringsbegroting. Winkelpand Verbouwing Inventaris Vervoermiddelen Voorraad inclusief btw IWO: (€ 1.057.500 ÷ 1.21 – € 300.000 = € 573.966,94) IWO ÷ OS = € 573.966,94 ÷ 3 x1,21 Liquide middelen + aanloopkosten Totale vermogensbehoefte

Doe dit door het opstellen € 150.000,- 40.000,- 65.000,- 15.000,-

- 231.500,- 35.000,- + € 538.500,-

b. Bereken het bedrag dat de bank, in eerste instantie, moet financieren in de damesmodezaak van mevrouw J. Wiesman. Doe dit door het opstellen van een financieringsplan. Eigen geld € 75.000,Auto - 15.000,Vader - 50.000,- + € 140.000,- -/Te financieren € 398.500,Crediteuren € 233.500 x 0,25 - 58.375,- -/Door de bank te financieren € 340.125,33. Mevrouw Anke Enkevoort exploiteert in Den Bosch een winkel in ijzerwaren en gereedschappen. De balans van deze detailhandelsonderneming per 31 december ziet er als volgt uit: Winkelpand Inventaris Vervoermiddel Voorraad Debiteuren Liquide middelen

€ € € € € €

Balans per 31 december Eigen vermogen 20.000,Hypothecaire lening 15.000,Krediet in rekeningcourant Crediteuren 4.500,Overige kortlopende schulden

€

€ €

90.000,50.000,-

€ € €

13.500,-

€

Verdere gegevens • de afschrijving op het winkelpand geschiedt met een vast bedrag van € 3.250,- per jaar; het winkelpand is 10 jaar geleden aangeschaft voor € 100.000,-, • de consumentenomzet bedraagt € 352.500,-, • de brutowinst is 35%, • de omzetsnelheid is 20,5, • de omzet op rekening bedraagt 10% van de omzet, werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 58

© EIW BV • • • •

er is voor € 252.000,- (inclusief btw) ingekocht, 55% van de inkopen geschiedt op rekening, de voorraad per 31 december is 90% van de gemiddelde voorraad, de debiteurentermijn en de crediteurentermijn bedragen respectievelijk 30 dagen en 60 dagen. Voor de btw geldt het h-tarief. Bereken met behulp van de bovenstaande gegevens welk deel van de vermogensbehoefte per 31 december gefinancierd is met het krediet in rekening-courant. Totaalbedragen balans € 39.500,Waarde pand: € 100.000,- - (10x € 3.250) = - 67.500,Voorraad: IWO ÷ OS (IWO 0,65 x 100/121 x € 352.500,- = € 189.359,50) Gemiddelde voorraad is € 189.359,50 ÷ 2,5 = € 75.743,80 Voorraad op de balans € 75.743,80 x 0,9 = - 68.169,42 Debiteuren 30/360 x € 35.250,Totale vermogensbehoefte Crediteuren 60/360 x 0,55 x € 252.000,- € 23.100,Balansposten - 153.500,- + Krediet in rek.crt

€

2.937,50+ 178.106,92 - 176.600 -/€ 1.506,92

34. De heer G.F. Triendes exploiteert in een wijk van een middelgrote stad een parfumeriespeciaalzaak. Per 31 december ziet de balans van deze parfumeriespeciaalzaak er als volgt uit: Balans per 31 december € Winkelpand € Eigen vermogen 69.850,€ Inventaris 17.800,Hypothecaire lening 49.400,€ € Voorraad € Familielening 9.800,Debiteuren € Krediet in rekening€ Liquide middelen € 5.200,courant Crediteuren € Overige kortlopende € schulden 4.500,€

€

Verdere gegevens • het winkelpand is acht jaar geleden gekocht voor € 125.000,- (exclusief btw); jaarlijks is 3% van de aanschafprijs afgeschreven, • de jaaromzet bedraagt € 325.000,-, • de gemiddelde brutowinst is 40%, • de omzetsnelheid is 3, • de omzet op rekening bestaat grotendeels uit leveringen aan een opleidingsinstituut voor schoonheidsverzorging en bedraagt 8% van de omzet; de debiteurentermijn is 1 maand, • 25% van de inkopen geschiedt tegen contante betaling; de leveranciers geven gemid-


UITWERKINGEN

Pagina 59

© EIW BV deld een krediet van twee maanden, • de voorraad blijft steeds op hetzelfde niveau gehandhaafd. Voor de btw geldt het h-tarief. Bereken met behulp van de bovenstaande gegevens de ontbrekende getallen op de balans van deze parfumeriespeciaalzaak per 31 december (debiteuren en crediteuren afronden op veelvouden van € 10,- nauwkeurig). Totaalbedragen balans € 23.000,Op het pand is 8 jaar afgeschreven (100 -/- (8 x 3)) Winkelpand 0,76 x € 125.000,- 95.000,Voorraad (0,6 x 325.000) ÷ 3 - 65.000,Debiteuren 1/12 x 0,08 x1,21 x 325.000 2.621,67 + Totaal actief € 185.621,67 Crediteuren: 0,75 x (325.000 x 0,6) x1,19 x 2/12 € 29.493,75 Totaal passief, excl. Cred + rek.crt - 133.550,00 + - 163.043,75 -/Krediet in rekening-courant € 22.577,92 35. De heer R. Dolmans is van plan om per 1 juli een tweede winkel te openen in het nieuwe winkelcentrum van het stadsdeel Urheuvel. Hij heeft de volgende informatie verzameld: • aanschaf pand winkelcentrum Urheuvel, inclusief btw € 223.350,-, • aanschaf inventaris, inclusief btw € 117.500,-, • aanschaf auto € 29.375,-, inclusief € 2.775,- btw. Verdere gegevens • de heer R. Dolmans verwacht in het eerste jaar een omzet te realiseren van € 600.000,-, • de gemiddelde brutowinst wordt begroot op 40%, • de omzetsnelheid is 2, • de heer R. Dolmans wil minimaal € 12.000,- in kas hebben, • de voorraad per 1 juli is gelijk aan de gemiddelde voorraad, Voor de btw geldt het h-tarief. a. Over hoeveel vermogen dient de heer R. Dolmans bij het starten van zijn tweede winkel te beschikken? Gevraagd wordt de vermogensbehoefte per datum, De deelnemer kan kiezen voor inclusief btw of exclusief btw en dan de btw apart opnemen. Dat laatste heeft de voorkeur in verband met de tijdelijke financiering Inclusief btw Exclusief btw Winkelpand 223.250,00 184.504,13 Inventaris 117.500,00 97.107,44 Bestelauto 29.375,00 26.600,00 Voorraad (0,6x 600.000) ÷ 2 x 217.800,00 180.000,00 1,21 Kas 12.000,00 12.000,00 btw 99.713,43 Vermogensbehoefte 599.925,00 599.925,00 werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 60

© EIW BV Voor de financiering van de vermogensbehoefte worden de volgende gegevens verstrekt: • de heer R. Dolmans beschikt over een direct opvraagbaar spaartegoed van € 50.000,-, • de directeur van de plaatselijke bank is bereid een hypothecaire geldlening te verstrekken van € 130.000,- en een middellang bankkrediet van € 60.000,-, • de voorraad wordt in juni geleverd. 80% van de voorraad wordt contant betaald; het restant geschiedt op rekening; de crediteurentermijn is 43 dagen, • voor de financiering van de contant te betalen voorraad wordt een lening verstrekt van € 175.000,-, • het ontbrekende deel van het vermogen dat de heer R. Dolmans nodig heeft, zal verstrekt worden in de vorm van een krediet in rekening-courant, waarvan de kredietlimiet € 75.000,- bedraagt, • de voorbelaste btw per 1 juli wordt tijdelijk door de bank voorgefinancierd. b. Bereken hoe groot het krediet in rekening-courant minimaal moet zijn. Eigen vermogen € 50.000,Hypotheek - 130.000,Middellange lening - 60.000,Lening - 175.000,Crediteuren - 42.840,Tijdelijke lening - 91.380,46 + € 549.220,46 Vermogensbehoefte - 596.325,00-/Krediet in rekening-courant € 47.104,5436. Henk van Breukelen wil per 1 januari een zaak in woonartikelen beginnen in Middelburg. Na overleg met een adviesinstelling komt hij tot de volgende conclusies: • het ambachtelijke werk wordt uit kostenoverwegingen uitbesteed, • de financiële aspecten met betrekking tot het eerste jaar zijn: − voor het kopen van het winkelpand is gemiddeld € 250.000,- nodig; op het winkelpand wordt een hypothecaire geldlening van € 200.000,- verstrekt (in het eerste jaar bestaat er geen aflossingsverplichting), − de gemiddelde investering in inventaris is € 17.500,- en in vervoermiddelen € 12.500,-, − het gemiddelde, te verlenen leverancierskrediet wordt geschat op € 15.000,-, terwijl aan liquide middelen gemiddeld € 17.500,- beschikbaar moet zijn, • de consumentenomzet wordt geschat op € 881.250,-, • voor de btw geldt het h-tarief, • een brutowinstpercentage van 38% wordt haalbaar geacht, • de omzetsnelheid wordt geschat op 2,4. a. Bepaal de gemiddelde vermogensbehoefte van deze woonzaak van het eerste jaar. € 250.000,00 Winkelpand € Inventaris 17.500,00 € Vervoermiddel 12.500,00 € 188.145,66 Voorraad(0,62 x € 881.250,- ÷ 1.19) ÷ 2,4 € Debiteuren 15.000,00 € Liquide middelen 17.500,00 € 500.645,66 Gemiddelde vermogensbehoefte werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 61

© EIW BV Na overleg met onder andere de plaatselijke bank kan Henk beschikken over een borgstellingskrediet van € 100.000,- en een krediet in rekening-courant. De gemiddelde debetstand van het krediet in rekening-courant wordt geschat op € 100.000,-. Henk beschikt over een direct opeisbaar spaartegoed van € 160.000,-, terwijl zijn oom Jan het tekortkomend vermogen verstrekt. Het gemiddelde crediteurensaldo bedraagt € 90.000,-. b. Bereken het gemiddelde bedrag van de achtergestelde lening in het eerste jaar. Eigen vermogen Hypotheek Krediet in rekening courant Borgstelling Crediteuren

€ 80.000,€ 200.000,€ 50.000,€ 50.000,€ 90.000,€ 470.000,00 € 500.645,66 -/€ 30.645,66

Gemiddelde vermogensbehoefte Achtergestelde lening

37. Mevrouw G. Kampen-Koenders exploiteert drie visspeciaalzaken in het westen van ons land. Met betrekking tot een kalenderjaar beschikt zij over de volgende gegevens van deze drie zaken: • consumentenomzet € 477.000,• inkopen, tegen factuurprijzen € 280.476,• personeelskosten € 30.000,• huisvestingskosten € 20.980,• accountantskosten € 4.000,• verkoopkosten, inclusief btw h-tarief € 30.336,• rentekosten vreemd vermogen € 7.700,• afschrijvingskosten € 17.000,• overige exploitatiekosten, inclusief € 415,- btw € 8.115,• niet-fiscale kosten € 450,• totale privéopnamen € 77.375,• eigen vermogen per 1 januari € 106.676,• voorraad per 1 januari € 7.780,• voorraad per 31 december € 8.715,Voor de btw geldt het l-tarief. a. Bereken de nettowinst van mevrouw G. Kampen-Koenders. beginvoorraad inkopen € 280.476,- ÷ 1,06 beschikbare voorraad inkoopwaarde van de omzet eindvoorraad


UITWERKINGEN

€ € € € €

7.780,264.600,- + 272.380,263.665,- 8.715,-

Pagina 62

© EIW BV Omzet (€ 477.000,- ÷ 1,06) inkoopwaarde omzet brutowinst

exploitatiekosten

personeelskosten huisvestingskosten accountantskosten verkoopkosten rentekosten vv afschrijvingskosten overige kosten niet-fiscale kosten totale exploitatiekosten Nettowinst        

450.000.263.665,-

€ €

186.335,-

€

30.000,€ 20.980,€ 4.000,€ € 25.071,077.700,€ 17.000,€ 7.700,€ 450,- + € € 112.901,07 € 73.433,93-

b. Hoeveel bedraagt het eigen vermogen van deze drie speciaalzaken per 31 december? Eigen vermogen 01-01 Nettowinst Winstreserve Privéopnamen Eigen vermogen 31-12

106.676,00 73.012,56 179.688,56 77.375,00 102.313,56

€ € € € €

c. Bereken de per saldo “te verrekenen btw”. Btw in omzet Btw in inkopen Btw in kosten

€ € €

15.876,00 415,00 5.264,93

€

27.000,00

€ €

21.134.56 5.444,07

+

Te betalen btw

38. Janneke Hollander wil een zaak in lederwaren beginnen. Samen met een deskundige heeft zij, voor de vaststelling van de gemiddelde vermogensbehoefte, de volgende gegevens verzameld: • het pand heeft een aanschafprijs van € 150.000,-, exclusief btw; de jaarlijkse afschrijvingen zijn € 7.500,-, • de aanschafprijs van de inventaris is € 60.000,-, exclusief btw; de jaarlijkse afschrijving bedraagt € 9.000,-, • de omzet wordt geschat op € 600.000,- per jaar, • de brutowinst zal 30% bedragen, • een omzetsnelheid van 6 moet haalbaar zijn, • de verkopen zijn regelmatig over het jaar gespreid en zijn voor 20% op rekening, • de debiteurentermijn is 30 dagen, • het vereiste saldo aan liquide middelen is in het eerste jaar gemiddeld € 8.000,-. Voor de btw geldt het h-tarief.


UITWERKINGEN

Pagina 63

© EIW BV a. Bereken de gemiddelde vermogensbehoefte voor het eerste jaar. (De btw op de duurzame bedrijfsmiddelen mag buiten beschouwing gelaten worden.) Pand (€ 150.000 + € 142.500) ÷ 2 Inventaris (€ 60.000 + € 51.000) ÷ 2 Voorraad (€ 600.000 x 0,7) ÷ 6 Debiteuren 0,2 x € 600.000 x 30/360 x 1,21 Liquide middelen Gemiddelde vermogensbehoefte

€ € € € € €

146.250,55.500,70.000,12.100,8.000,291.850,-

Voor de financiering van de vermogensbehoefte zijn de volgende gegevens bekend: • de inkopen geschieden voor 80% op rekening; ze zijn regelmatig over het jaar gespreid, • de crediteurentermijn is 60 dagen, • de hypotheek op het pand bedraagt 80% van de aanschafprijs, • Janneke heeft een eigen vermogen van € 15.000,-, • Janneke kan in aanmerking komen voor een achtergestelde lening, op voorwaarde dat het eigen vermogen en de achtergestelde lening samen niet meer dan 20% van het balanstotaal bedragen; zij wenst van de maximale lening gebruik te maken, • de bank is bereid een lening te verstrekken van € 35.000,-, • om de resterende vermogensbehoefte te dekken, krijgt Janneke de beschikking over een krediet in rekening-courant. b. Bereken de grootte van de achtergestelde lening. Eigen vermogen, incl AGL 20% van € 291.650,Eigen vermogen is Hieruit volgt een achtergestelde lening

€ € €

c. Bereken de grootte van het krediet in rekening-courant. € Eigen vermogen, inclusief AGL € Crediteuren 60/360 x 420.000 x 1,21 x 0,8 € Hypotheek € Banklening € Totaal vermogen, excl. kred. in rek.-courant € Totaal actief € Krediet in rekening-courant

58.330,15.000,43.330,58.330,67.760,120.000,35.000,- + 281.090,291.650,- 10.560,-

39. Ingaande 1 januari neemt Chantalle Vaessens de damesmodezaak over van de heer K. Gubbels. De volgende bezittingen en schulden worden overgenomen: • winkelpand € 150.000,• inventaris € 15.000,• voorraad € 75.000,• crediteuren € 31.500,De heer K. Gubbels vraagt een goodwill van € 10.000,-. Chantalle is van plan haar auto in de zaak in te brengen. Dit brengt een extra investering van € 10.000,- met zich mee. Verder vindt Chantalle dat zij bij de start minstens € 5.000,- aan kasgeld moet hebben, werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 64

© EIW BV onder andere voor de financiering van de aanloopkosten. Voor de financiering van de vermogensbehoefte beschikt Chantalle, naast haar auto, nog over een eigen vermogen van € 20.000,-. Haar man, een succesvol zakenman, is bereid haar een achtergestelde lening (zonder aflossingsverplichtingen) van € 20.000,- te geven. De vaste activa worden afgeschreven met een vast bedrag per jaar. De restwaarde wordt verwaarloosd. Het winkelpand wordt in 30 jaar afgeschreven, de inventaris in 10 jaar, de auto in 4 jaar en de goodwill in 5 jaar. Op grond van betrouwbare gegevens mag Chantalle in het eerste jaar een nettowinst verwachten van € 68.700,-. Haar privébudget bedraagt in het eerste jaar € 32.750,-. Chantalle komt in aanmerking voor een borgstellingskrediet van € 50.000,-. a. Stel de investeringsbegroting voor Chantalle Vaessens Winkelpand Inventaris Voorraad Goodwill Vervoermiddel Liquide middelen Totaal investeringsbegroting

samen. € 150.000,€ 15.000,€ 75.000,€ 10.000,€ 10.000,€ 5.000,€ 265.000,-

b. Maak een voorstel voor het “financieringsplan” van deze damesmodezaak. Eigen vermogen Crediteuren

€ € € € € € € €

Investeringsbegroting Te financieren Borgstellingskrediet Hypotheek Krediet in rekening-courant

50.000,31.500,81.500,265.000,183.500,50.000,120.000,13.500,-

+ + -

c. Stel de openingsbalans per 1 januari van deze damesmodezaak samen. Verwerk daarin het antwoord van vraag b. Winkelpand Inventaris Vervoermiddel Goodwill Voorraad Liquide middelen

€ € € € € €

Openingsbalans 150.000,Eigen vermogen 15.000,Borgstellingskrediet 10.000,Hypothecaire lening 10.000,Krediet in rekening 75.000,-courant 5.000,Crediteuren

€

265.000,-


UITWERKINGEN

€ € €

50.000,50.000,120.000,-

€ €

13.500,31.500,-

€

265.000,-

Pagina 65

© EIW BV 40. Ingaande 1 januari neemt Patrick Custers de groentezaak van de heer K. de Bie over. De onderstaande bezittingen en schulden worden overgenomen: • inventaris € 27.500,• vervoermiddel € 5.000,• voorraad € 2.000,• crediteuren € 4.000,• overige kortlopende schulden € 5.500,De heer K. de Bie vraagt een goodwill van € 6.250,-. Volgens de deskundige van de bank moet Patrick minimaal € 7.500,- aan liquiditeiten hebben, onder andere voor de financiering van de aanloopkosten. Voor de financiering van de vermogensbehoefte beschikt Patrick over een eigen vermogen van € 8.000,-. Patrick verwacht in het eerste jaar een nettowinst te realiseren van € 20.000,-. Zijn privébudget bedraagt in het eerste jaar € 15.000,-. Op grond van de verstrekte gegevens is de bank bereid het restant van de vermogensbehoefte te financieren. a. Bepaal op grond van de verstrekte gegevens de totale vermogensbehoefte per 1 januari van Patrick Custers. € Inventaris 27.500,€ Voorraad 2.000,€ Goodwill 6.250,€ Vervoermiddel 5.000,€ Liquide middelen 7.500,€ Totale vermogensbehoefte 48.250,b. Bereken het bedrag dat Patrick gefinancierd moet hebben door de bank. Eigen vermogen Crediteuren + Overige kortlopende schulden Investeringsbegroting Te financieren door de bank

€ € € € €

8.000,9.500,- + 17.500,48.250,- + 30.750,-

c. Maak een voorstel voor het “financieringsplaatje” van deze groentezaak. Eigen vermogen Crediteuren + Overige kortlopende schulden Investeringsbegroting Te financieren Banklening Krediet in rekening-courant


UITWERKINGEN

€ € € € € € €

8.000,9.500,- + 17.500,48.250,- + 30.750,20.000,- 10.750,-

Pagina 66

© EIW BV d. Stel de openingsbalans van deze groentezaak samen per 1 januari. Verwerk daarin het antwoord van vraag c. Inventaris Vervoermiddel Goodwill Voorraad Liquide middelen

€ € € € €

€

Openingsbalans 27.500,Eigen vermogen 5.000,Banklening 6.250,Krediet in rekening2.000,courant 7.500,Crediteuren Overige kortlopende schulden 48.250,-

€ €

8.000,20.000,-

€ €

10.750,4.000,-

€ €

5.500,48.250,-

41. De heer K. de Leest wil graag een schoenenzaak beginnen. Als startende ondernemer heeft hij de volgende gegevens verzameld: • hij kan een bestaand winkelpand kopen; het betreft hier een benedengedeelte van een flatgebouw; de aanschafprijs is € 90.000,- (geen btw), • de inventaris moet hij nieuw aanschaffen; hiermee gaat een investering gepaard van € 36.000,-, inclusief btw h-tarief, • de exploitatieprognoses voor het eerste jaar zijn: − omzet: € 360.000,-, − brutowinst 38%, − omzetsnelheid: 2, − beginvoorraad 120% van de gemiddelde voorraad, • de omzet geschiedt uitsluitend à contante betaling, • de vereiste liquide middelen bij de start zijn € 5.000,-. Voor de btw geldt het h-tarief a. Over hoeveel vermogen dient de heer K. de Leest te beschikken bij het starten van de schoenenzaak? € Winkelpand 90.000,00 € Inventaris 36.000,00 € Voorraad(0,62 x 1,21 x € 360.000,-) ÷ 2 x 1,20 162.043,20 € Liquide middelen 5.000,00 € Totaal investeringsbegroting 293.043,20 Voor de financiering van de vermogensbehoefte beschikt de heer K. de Leest over een: • direct opvraagbaar spaartegoed, groot € 15.000,-, • borgstellingkrediet van € 70.000,-, • hypothecaire geldlening ter grootte van € 60.000,-, • banklening van € 40.000,-, • krediet in rekening-courant van € 15.000,-, • leverancierskrediet ter grootte van 50% van de beginvoorraad. Het vermogen dat de heer K. de Leest tekort komt, wordt verstrekt door de heer P. de Leest in de vorm van een achtergestelde lening.


UITWERKINGEN

Pagina 67

© EIW BV b. Bereken het bedrag van de achtergestelde lening die verstrekt wordt door de heer P. de Leest. Eigen vermogen Crediteuren

€ € € € € € € € € €

Investeringsbegroting Te financieren Hypotheek Borgstellingskrediet Bankkrediet Krediet in rekening-courant Achtergestelde lening

15.000,00 79.682,40 94.682,40 290.364,80 195.682,40 60.000,00 70.000,00 40.000,00 15.000,00 10.682,40

+ -

c. Stel de openingsbalans van deze schoenenzaak samen.

Winkelpand Inventaris Voorraad Te vorderen btw Liquide middelen

Openingsbalans 90.000,00 Eigen vermogen 30.252,10 Achtergestelde lening 133.920,00 Borgstellingskrediet 31.192,70 Hypotheek 5.000,00 Bankkrediet Krediet in rekening -courant Crediteuren 290.364,80

€ € € € €

€

€ € € € €

15.000,00 10.682,40 70.000,00 60.000,00 40.000,00

€ € €

15.000,00 79.682,40 290.364,80

42. De heer Jan Vallen exploiteert een kleine groentehal in Valkenburg. Hij overweegt, gezien zijn gevorderde leeftijd, zijn onderneming van de hand te doen. Gegevens van de groentehal Vallen: Balans Groentehal Vallen per 31 december Winkelpand € 147.500,Eigen vermogen Inventaris € 24.000,Hypothecaire lening Auto 5.300,Krediet in € Voorraad € 8.000,rekening-courant Overige kortlopende Crediteuren vorderingen 4.000,Overige € Liquide middelen € 9.200,kortlopende schulden €

198.000,-

€ €

41.000,118.000,-

€ €

32.000,3.900,-

€

3.100,-

€

198.000,-

Frits Geurten, die enige jaren geleden zijn ondernemersdiploma heeft behaald, heeft interesse de zaak van de heer Jan Vallen over te nemen. Hij wil serieus bekijken en berekenen hoe zijn kansen liggen ten aanzien van de overname van bovengenoemde groentehal.


UITWERKINGEN

Pagina 68

© EIW BV Overnamecondities • Frits kan het winkelpand huren van de heer Jan Vallen voor een bedrag van € 15.750,per jaar, • de inventaris kan worden overgenomen voor 75% van de boekwaarde, • van de voorraad is 50% incourant en deze incourante voorraad kan worden overgenomen voor een bedrag van € 1.000,- (exclusief btw), • de courante voorraad kan worden overgenomen tegen balanswaarde, • de auto, de overige vorderingen en de liquide middelen zullen niet worden overgenomen, • de crediteuren worden wel overgenomen, • de overige kortlopende schulden en het krediet in rekening-courant worden door de heer Jan Vallen betaald, • Frits Geurten gaat er vanuit dat het te betalen bedrag aan goodwill na onderhandeling uit zal komen op € 10.000,-, • bij de overname is over de inventaris het btw h-tarief en over de voorraden het btw ltarief verschuldigd. Verdere gegevens • voor verbouwing van het winkelpand zal € 15.000,-, exclusief btw h-tarief nodig zijn, • de uitbreiding van de inventaris kost € 15.750,-, exclusief btw h-tarief, • er wordt een bestelauto gekocht voor € 20.000,-, exclusief btw h-tarief, • de aanvulling tot het gewenste voorraadniveau, in verband met uitbreiden van het conservenassortiment, bedraagt € 12.000,-, exclusief btw l-tarief; de leveranciers geven éénmalig 30 dagen krediet, • het benodigde kasgeld is € 8.000,-, • het beschikbare eigen vermogen is € 30.000,-, • Frits kan van zijn vader een achtergestelde lening krijgen van € 20.000,- (deze lening wordt beschouwd als risicodragend vermogen), • de bank is bereid een lening te verstrekken van € 30.000,-, waarbij de voorraad dient tot zekerheid, • het ontbrekende vermogen kan gefinancierd worden met een krediet in rekeningcourant. a. Bereken het btw-bedrag dat Frits Geurten op de fiscus te vorderen heeft op grond van de overname. Btw op: Inventaris 21% van € 18.000,- = € 3.780,Voorraad 6% van € 5000,= € 300,€ 4.080,b. Bereken het btw-bedrag dat Frits Geurten op de fiscus te vorderen heeft op grond van de nieuwe investeringen (afronden op hele euro’s naar beneden). Verbouwing 21% van € 15.000,- = € 3150,Inventaris 21% van € 15.750,- = € 3.307,50 Auto 21% van € 20.000,- = € 4.200,Voorraad 6% van € 12.000,= € 720,€ 11.377,50 AFGEROND € 10.378,-


UITWERKINGEN

Pagina 69

© EIW BV Naast de vermogensbehoefte voor de btw wil Frits Geurten de overige vermogensbehoefte bepalen voor de overname-investeringen en de nieuwe investeringen. c. Bereken de overige vermogensbehoefte van Frits Geurten. Inventaris 0,75 x € 24.000,Voorraad - Incourant € 1.000,- Courant 0,5 x € 8.000,€ 4.000,Goodwill Verbouwing winkelpand Uitbreiding inventaris Bestelauto Voorraad Kasgeld

€ € € € €

15.000,15.750,20.000,12.000,8.000,-

€

18.000,-

€ € €

5.000,10.000,33.000,-

€ 70.750,€ 103.750,d. Stel de openingsbalans van Frits Geurten per 1 januari samen. Balans Groentehal Geurten per 1 januari Verbouwing winkelpand € 15.000,Eigen vermogen Inventaris 33.750,Lening Vader € Auto 20.000,Banklening € Goodwill 10.000,Krediet in € Voorraad 17.000,rekening-courant € Verrekende btw 14.082,Crediteuren € Liquide middelen 8.000,€ €

117.832,-

€ € €

30.000,20.000,30.000,-

€ €

21.212,16.620,-

€

117.832,-

e. Maak van de openingsbalans van Frits Geurten een gecomprimeerde balans per 1 januari. Gecomprimeerde balans per 1 januari Vaste activa 78.750,Eigen vermogen 30.000,€ € Vlottende activa 30.082,Langlopende schulden 50.000,€ € Kortlopende schulden 37.832,€ € 117.832,€ 117.832,f. Frits verwacht in het eerste jaar een nettowinst te realiseren van € 36.000,-. Het privébudget heeft een totaaltelling van € 25.000,- (uitgaven). Bereken het te verwachten eigen vermogen van Frits Geurten per 31 december van het eerste jaar. Eigen vermogen begin 30.000,€ Nettowinst verwacht € 36.000,€ 66.000,Privébudget 25.000,€ Eigen vermogen te verwachten eind 41.000,€ werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 70

© EIW BV financieringskosten Enkele belangrijke leveranciers van dagverse artikelen hanteren de volgende betalingsconditie: “Bij betaling binnen 10 dagen 10,5 % korting voor contant of 45 dagen netto.” Voor berekening van de prijs van het krediet in rekening-courant gaat Frits Geurten uit van de volgende condities: • debetrente 10%, • creditrente 1,25%, • kredietprovisie 0,5% per kwartaal over de kredietlimiet van € 25.000,-, • verwachte gemiddelde debetsaldo van het eerste kwartaal € 20.000,-. g. Bereken de kredietprijs van het krediet in rekening-courant op basis van de te verwachten gegevens van het eerste kwartaal (afronden op één decimaal nauwkeurig). Debetrente: 3/12 x 0,10 x 20.000,- = € 500,Kredietprovisie: 2 % x 25.000 = - 125,€ 625,(12/3 x 625,-)/200 = 12,5% h. Toon door middel van een berekening aan waar Frits Geurten uit kostenoogpunt voor zal kiezen (leverancierskrediet of krediet in rekening-courant). Prijs leverancierskrediet: (360/35) x 1,5 x 100/98,5 = 15,7% Keuze uit kostenoogpunt: krediet in rekening-courant 43. Jan Martens exploiteert een supermarkt in een oudere buurt van de gemeente Lindestein. Hij wil de vermogensbehoefte bepalen die voortvloeit uit het voorraadverloop. Van zijn accountant heeft Jan Martens de volgende gegevens van het afgelopen boekjaar ontvangen: • consumentenomzet € 1.265.810,• btw-bedrag € 82.810,• beginvoorraad € 56.700,• eindvoorraad € 62.900,• brutowinst 19,3% Het gemiddelde btw-percentage over de inkopen is gelijk aan het gemiddelde btwpercentage over de verkopen. a. Bereken op basis van de verstrekte gegevens het bij Jan Martens in de voorraad gemiddelde geïnvesteerde vermogen. (€ 56.700,- + € 62.900,-) ÷ 2 = € 59.800,b. Bereken het bedrag dat de accountant van Jan Martens in het afgelopen boekjaar heeft verwerkt op de rekening “crediteuren”. Hierbij kan ervan worden uitgegaan dat 90% van de inkopen op rekening plaatsvond. IWO is 0.807 x € 1.265.810 ÷ 1,07 = € 954.681,Voorraad toename is € 6.200,Inkopen zijn: (€ 954.681,- + € 6.200,- ) x 1,07 x 0,9 = € 925.328,34


UITWERKINGEN

Pagina 71

© EIW BV Verdere gegevens met betrekking tot het afgelopen boekjaar: • crediteurentermijn 9 dagen, • debiteurentermijn 15 dagen, • omzet op rekening bedraagt 1% van de consumentenomzet, • de verkopen en de inkopen zijn gelijkmatig over de dagen van het jaar verspreid, • een jaar telt 360 dagen. c. Bereken het gemiddelde crediteurensaldo van het afgelopen boekjaar van deze supermarkt. GCS 9/360 x € 925.328,34 = € 23.133,21 d. Bereken het gemiddelde debiteurensaldo van het afgelopen boekjaar van deze supermarkt. GDS 15/360 x € 1.265.810,- x 0,01 = € 527,42 e. Bepaal het gemiddelde bedrag, dat op grond van de bovenstaande gegevens (betreffende voorraad, debiteuren en crediteuren), nog gefinancierd moet worden. € 527,42 + € 59.800,- - € 23.133,21 = € 37.194,21 Bij de keuze tussen het aanwenden van een krediet in rekening-courant en een leverancierskrediet kan de kredietprijs een rol spelen. De factuur van een leverancier vermeldt de volgende betalingscondities: • betaling binnen 8 dagen 2% korting voor contant, • betaling binnen 30 dagen netto. f. Bereken de kredietprijs van het aangeboden leverancierskrediet (afronden op één decimaal nauwkeurig). 360/22 x 100/98 x 2% = 33,4%

fin a n c ie rin g s k o s t e n hoe kritisch is die termijn

De financieringskosten van het vreemd vermogen lang zijn in de regel lager dan de financieringskosten van het vreemd vermogen kort. Toch kan het soms voordelig zijn om een gedeelte van de vermogensbehoefte te financieren met het (dure) vreemd vermogen kort. Het betreft hier de zogenaamde tijdelijke vermogensbehoefte. Immers: naarmate je het vreemd vermogen kort minder lang nodig hebt, dalen de kosten. Je kunt aan de hand van de kritische termijn bepalen welk deel van de tijdelijke vermogensbehoefte gefinancierd moet worden met vreemd vermogen lang en welk deel met vreemd vermogen kort. Het gevolg van deze benadering is dat er een vermogenssamenstelling ontstaat waarbij de financieringskosten het laagste zijn. Deze vermogenssamenstelling wordt in de bedrijfseconomie het kapitaaloptimum genoemd.


UITWERKINGEN

Pagina 72

© EIW BV De kritische termijn kun je berekenen met de volgende formule: Kritische termijn =

PL – PC PK – PC

x 12 maanden = ........... maanden

PL = rentepercentage VVL; PK = rente percentage VVK; PC = creditrente. voorbeeld 1 Een ondernemer heeft gedurende 5 maanden een tijdelijke vermogensbehoefte van € 15.000,-. Hij kan die tijdelijke vermogensbehoefte financieren met een bankkrediet, waarvan de kosten 5,5% per jaar bedragen. Gedurende de maanden dat het geld niet nodig is, kan het teruggebracht worden naar de bank tegen 1,5% per jaar. De ondernemer kan de tijdelijke vermogensbehoefte ook financieren met zijn krediet in rekening-courant. De kredietprijs hiervan is 7,9% per jaar. De kritische termijn is dan: 5,5 – 1,5 7,9 – 1,5

x 12 maanden = 7,5 maanden.

De ondernemer heeft het geld korter nodig dan 7,5 maand, dus hij moet financieren met VVK, Uitgaande van de financieringskosten: • VVL gedurende 5 maanden kost: 5,5% - 7/12 x 1,5% = 4,63%. • VVK gedurende 5 maanden kost: 5/12 x 7,9% = 3,29%. Dus financieren met VVK is voordeliger. voorbeeld 2 Een ondernemer heeft een financiële planning gemaakt voor het komende jaar. Uit deze planning blijkt dat hij behoefte heeft aan vreemd vermogen gedurende de maanden: x € 1.000,jan. feb. mrt. apr. mei juni juli aug. sep. okt. nov. dec. 30 20 25 26 19 20 28 27 25 22 18 15 In het vreemd vermogen kan worden voorzien door middel van een: • onderhandse lening: kosten 5% per jaar, • krediet in rekening-courant: kosten 7% per jaar. De creditrente bij de bank is 1%. De kritische termijn is dan: 5– 1 7–1

x 12 maanden = 8 maanden.

Voor de berekening van het kapitaaloptimum wordt het onderstaande staatje gemaakt.


UITWERKINGEN

Pagina 73

© EIW BV • • • • •

gedurende gedurende gedurende gedurende gedurende

12 11 10 9 7

maanden maanden maanden maanden maanden

Het kapitaaloptimum is nu: • VVL : onderhandse lening • VVK: − januari − maart − april − juli − augustus − september − oktober • terugzetten: − december − november − mei

nodig nodig nodig nodig nodig

€ 15.000,€ 18.000,€ 19.000,€ 20.000,€ 22.000,-

€ 20.000,€ € € € € € €

10.000,5.000,6.000,8.000,7.000,5.000,2.000,-

€ 5.000,€ 2.000,€ 1.000,-

De financieringskosten bedragen: • van het VVL: 0,05 x € 20.000, • van het VVK: 1/12 x 0,07 x € 43.000, De opbrengsten van het vermogensoverschot bedragen: 1/12 x 0,01 x € 8.000, De totale financieringskosten van de tijdelijke vermogensbehoefte van het komende jaar bedragen

€ 1.000,€ 250,83 + €

6,67 -/-

€ 1.244,16

De financieringskosten van het derde kwartaal bedragen: • VVL: 0,25 x 0,05 x € 20.000,€ 250,• VVK: juli: 1/12 x 0,07 x € 8.000,aug.: 1/12 x 0,07 x € 7.000,sept.:1/12 x 0,07 x € 5.000,1/12 x 0,07 x € 20.000,- = € 116,67 € 366,67


UITWERKINGEN

Pagina 74

© EIW BV

o p g a ve n 44. Gegevens: • kosten vreemd vermogen lang • kosten vreemd vermogen kort • creditrente • tijdelijke vermogensbehoefte

6,2% 10,4% 1,8% € 95.000,-

a. Bepaal de kritische termijn (afronden op één decimaal nauwkeurig). 6,2 – 1,8 10,4 – 1,8

x 12 maanden = 6,1 maanden

b. Bereken de financieringskosten voor de tijdelijke vermogensbehoefte gedurende 3, 6, 8, en 10 maanden. •

•

•

•

10 maanden VVL 0,062 x € 95.000,- minus 2/12 x 0,018 x € 5.890,- minus € 285,8 maanden: VVL 0,062 x € 95.000,- minus 4/12 x 0,018 x € 5.890,- minus € 570,6 maanden VVL 0,062 x € 95.000,- minus 6/12 x 0,018 x € 5.890,- minus € 855,VVK: 6/12 x 10,4 x € 95.000,Dus VVK goedkoper, dat wiste we al omdat was. 3 maanden VVK: 3/12 x 10,4 x € 95.000,-

€ 95.000,=

€ 5.605,-

€ 95.000,=

€ 5.320,-

€ 95.000,=

€ 5.035,-

= € 4.940,de kritische termijn 6,1 maanden

=

€ 2.470,-

45. Een ondernemer heeft gedurende 6 maanden een tijdelijke vermogensbehoefte van € 30.000,-. Voor de financiering hiervan kan hij kiezen uit: • een lening op lange termijn bij de plaatselijke bank: jaarkosten 5,8%, • een krediet in rekening-courant: jaarkosten 7,2%. Gedurende de maanden dat het geld niet nodig is, kan het op de bank gezet worden tegen 0,8% per jaar. a. Voor welke mogelijkheid zal deze ondernemer kiezen? Motiveer het antwoord met een berekening van de kritische termijn. 5,8 – 0,8

x 12 maanden = 9,375 maanden 7,2 – 0,8 Hij zal kiezen voor VVK werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 75

© EIW BV b. Bereken de financieringskosten van beide mogelijkheden. Kosten VVL (0,058 x € 30.000) - 2 x0,008 x € 30.000,Kosten VVK 2 x 0,072 x € 30.000,-

= =

€ 1.620,€ 1.080,-

46. Een ondernemer heeft voor het komende jaar een financieel plan gemaakt. Uit dat plan blijkt dat hij een permanente vermogensbehoefte heeft van € 87.500,- en een tijdelijke vermogensbehoefte van € 27.000,- gedurende de maanden september, oktober, november en december. Voor de financiering van de tijdelijke vermogensbehoefte kan de ondernemer kiezen uit: • leverancierskrediet: kredietprijs 15,2%, • krediet in rekening-courant: kredietprijs 8,25%, • lening op lange termijn: kredietprijs 6,75%. De ondernemer kiest de financieringsvorm, waarbij de financieringskosten het laagste zijn. De creditrente bij de plaatselijke bank is 0,75%. a. Bereken de financieringskosten voor elke financieringsvorm. Leverancierskrediet 0,152 x 4/12 x € 27.000,= € 1.368,00 Krediet in rekening-courant 0,0825 x 4/12 x € 27.000,= € 742,50 Lening op lange termijn (4/12 x 0,0675 x € 87.500,-) – (0,0075 x 4/12 x € 60.500,-) € 1.968,75 -/- € 151,25 = € 1.817,50 b. Welke financieringsvorm zal de ondernemer kiezen? c. Controleer het antwoord door middel van de berekening van de kritische termijn. 6,75 – 0,75

x 12 maanden = 9,6maanden 8,25 – 0,75 Hij zal kiezen voor VVK 47. Een ondernemer heeft een financieel plan gemaakt voor het komende jaar. Uit dat plan blijkt dat hij een liquiditeitsprobleem heeft in februari, april, mei, juni en september van respectievelijk € 15.000,-, € 17.500,-, € 12.800,-, € 9.000,- en € 19.500,-. Voor opheffing van dit tijdelijke liquiditeitsprobleem kan hij kiezen uit twee financieringsmogelijkheden: • krediet in rekening-courant: kredietprijs 7,8%, • banklening op lange termijn: rente op jaarbasis 5,6%. De ondernemer kiest de financieringsvorm, waarbij de financieringskosten het laagste zijn. De creditrente bij de plaatselijke bank is 1% op jaarbasis. a. Welke financieringsvorm zal deze ondernemer kiezen? Motiveer het antwoord door middel van de berekening van de kritische termijn. 5,6 – 1

x 12 maanden = 8,1maanden 7,8 – 1 Hij zal dus kiezen voor een krediet in rekening-courant


UITWERKINGEN

Pagina 76

© EIW BV b. Bereken de financieringskosten van de gekozen financieringsmogelijkheid. € 73.800,- x 0,078 x 1/12 = € 479,70 of apart: = € februari € 15.000,- x 0,078 x 1/12 97,50 = € 113,75 april € 17.500,- x 0,078 x 1/12 = € mei € 12.800,- x 0,078 x 1/12 83,20 = € juni € 9.000,- x 0,078 x 1/12 58,50 = € 126,75 september € 19.500,- x 0,078 x 1/12 € 479,70 48. De heer K. Leenman exploiteert een tabaksspeciaalzaak in Geleen. Uit zijn financieel plan blijkt dat er in een bepaald jaar een tijdelijke vermogensbehoefte is gedurende de maanden: x € 1.000,jan. feb. mrt. apr. mei juni juli aug. sep. okt. nov. dec. 200 210 220 230 270 300 280 230 230 210 200 190 Een gedeelte van de tijdelijke vermogensbehoefte kan de heer K. Leenman financieren met eigen vermogen. Dit bedraagt € 70.000,-. De bank verstrekt de heer K. Leenman de volgende gegevens: • kredietprijs van het krediet in rekening-courant: 9,75%, • kredietprijs van een lening op lange termijn: 6,25%, • de creditrente bedraagt 0,5%. a. Bepaal de kritische termijn (afronden op één decimaal nauwkeurig). 6,25 – 0,5 9,75 – 0,5


b. Welk bedrag zal de heer K. Leenman op lange termijn aantrekken? Gedurende 12 maanden nodig 190.000,€ Gedurende 11 maanden nodig 200.000,€ Gedurende 9 maanden nodig 210.000,€ Gedurende 7 maanden nodig 220.000,€ Hij zal dus € 210.000,- -/- € 70.000,- = € 140.000,- aantrekken als VVL. c. In welke maanden zal de heer K. Leenman gebruikmaken van het krediet in rekening-courant en hoe groot zal dit krediet zijn? maart € 10.000,- april € 20.000,- mei € 60.000,juni € 90.000,juli € 70.000,aug € 50.000,- sept. € 20.000,49. Een ondernemer heeft begroot dat hij gedurende het volgende kalenderjaar de onderstaande tijdelijke vermogensbehoefte heeft, onder andere voor het financieren van zijn voorraad: x € 1.000,jan. feb. mrt. apr. mei juni juli aug. sep. okt. nov. dec. 50 45 55 50 70 80 75 60 55 50 75 70 werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 77

© EIW BV Om in de tijdelijke vermogensbehoefte te voorzien, heeft de ondernemer de volgende financieringsmogelijkheden: • lening met een looptijd van 5 jaar à 6% rente per jaar, • krediet in rekening-courant à 8,5% rente per jaar. Voor een overschot aan liquide middelen kan een rente worden ontvangen van 1% per jaar. a. Bepaal de kritische termijn (afronden op één decimaal nauwkeurig). 6–1 8,5 – 1

x 12 maanden = 8 maanden

b. Bepaal het bedrag dat deze ondernemer met de lening zal financieren. Gedurende 12 maanden nodig € 45.000,Gedurende 11 maanden nodig € 50.000,Gedurende 8 maanden nodig € 55.000,Gedurende 6 maanden nodig € 60.000,Hij zal dus € 55.000,- met een lening financieren c. Bereken de financieringskosten van het eerste kwartaal van het kalenderjaar voor deze ondernemer. € 825,00 VVL 4/12 x 0,06 x € 55.000,€ Credit 1/12 x 0,01 x € 15.000,12,50 € 812,50 50. Kees de Boer exploiteert een detailhandelsonderneming in het westen van de Randstad. De omzet van zijn detailhandelsonderneming is niet regelmatig over het jaar gespreid. De vermogensbehoefte van de detailhandelsonderneming heeft het onderstaande verloop: • 1e kwartaal € 75.000,• 2e kwartaal € 66.000,• 3e kwartaal € 56.000,• 4e kwartaal € 68.800,Kees de Boer heeft een eigen vermogen van € 30.000,-. Voor de verdere financiering van de vermogensbehoefte kan hij kiezen uit vreemd vermogen lang à 5,5% per jaar en een krediet in rekening- courant met een debetrente van 8% per jaar. De creditrente bij de plaatselijke bank is 0,5% per jaar. a. Bepaal de kritische termijn (afronden op één decimaal nauwkeurig). 5,5 – 0,5

x 12 maanden = 8 maanden 8 – 0,5 b. Welk bedrag zal Kees de Boer, gezien de kritische termijn, vreemd vermogen lang aantrekken? Gedurende 12 maanden nodig Gedurende 9 maanden nodig Gedurende 6 maanden nodig Hij zal dus € 36.000,- met een lening financieren werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

aan € € €

26.000,36.000,38.800,-

Pagina 78

© EIW BV c. Stel per de eerste van elk kwartaal de creditzijde van de balans samen. 1e kwartaal: 2e kwartaal: 3e kwartaal: 4e kwartaal:

Eigen VVL VVK Eigen VVL Eigen VVL Eigen VVL VVK

vermogen vermogen vermogen vermogen

€ € € € € € € € € €

30.000,36.000,9.000,30.000,36.000,30.000,36.000,30.000,36.000,2.800,-

d. Bereken de totale financieringskosten als tevens gegeven is dat de gewaardeerde rente 3% per jaar is. VVL EV VVK UITZETTEN

0,055 x € 36.000,0,03 x € 30.000-0,25 x 0,08 x € 11.800,0,25 x 0,01 x € 10.000,-

€

€ €

1.980,900,- + 236,- + 25,- 3.091,-

51. De heer F.L. Beulen exploiteert een drogisterij in een wijkwinkelcentrum van een middelgrote stad. Uit de financiële planning, die drogist F.L. Beulen voor het komende jaar heeft opgesteld, blijkt dat hij een tijdelijke vermogensbehoefte heeft, die van maand tot maand verschilt. Deze tijdelijke vermogensbehoefte is als volgt over het jaar verdeeld: x € 1.000,jan. feb. mrt. apr. mei juni juli aug. sep. okt. nov. dec. 6 12 10 14 32 28 24 8 20 30 18 4 Wat de financiering betreft heeft drogist F.L. Beulen de keus uit: • een krediet in rekening-courant à 10,4% rente per jaar, • een langlopende lening à 6,1% rente per jaar. Tijdelijk belegde bedragen bij de bank brengen 1% rente per jaar op. a. Bepaal de kritische termijn voor de tijdelijke vermogensbehoefte van drogist F.L. Beulen (afronden op één decimaal nauwkeurig). 6,1 – 1 10,4 – 1



UITWERKINGEN

Pagina 79

© EIW BV b. Bepaal het kapitaaloptimum. Gedurende 12 maanden nodig € Gedurende 11 maanden nodig € Gedurende 10 maanden nodig € Gedurende 9 maanden nodig € Gedurende 8 maanden nodig € Gedurende 7 maanden nodig € Gedurende 6 maanden nodig € Hij zal dus € 14.000,- met een lening financieren (VVL) Dat betekent VVK: mei € 18.000,-, juni € 14.000,-, juli € 10.000,-, sept € 6.000,okt. € 16.000,-, nov. € 4.000,-, Uitzetten: jan € 8.000,-, febr. € 2.000,-, mrt. € 4.000,-, aug. € 6.000,-, dec. € 10.000,-,

4.000,6.000,8.000,10.000,12.000,14.000,18.800,-

c. Hoeveel bedragen de totale jaarlijkse financieringskosten met betrekking tot de bovenstaande tijdelijke vermogensbehoefte? VVL 0,061 x € 14.000,VVK 1/12 x 0,104 x € 68.000,UITZETTEN 1/12 x 0,01 x € 30.000,-

€ € € €

854,00 589,33 + 25,00 1.418,33

52. De heer T. Ang is eigenaar van een speciaalzaak in ijzerwaren en gereedschappen in Den Bosch. Hij heeft een tijdelijke vermogensbehoefte, welke elke maand verschillend is. Deze tijdelijke vermogensbehoefte is als volgt verdeeld: x € 1.000,jan. feb. mrt. apr. mei juni juli aug. sep. okt. nov. dec. 20 30 40 70 80 100 170 70 90 70 20 10 Wat de financiering van de tijdelijke vermogensbehoefte betreft, kan de heer T. Ang kiezen uit: • een krediet in rekening-courant à 10% per jaar, • een langlopende geldlening à 7% per jaar. Tijdelijk belegde gelden brengen bij de bank 1% rente per jaar op. a. Bepaal de kritische termijn (afronden op één decimaal nauwkeurig). 7 –1 10 – 1

x 12 maanden = 8 maanden


UITWERKINGEN

Pagina 80

© EIW BV b. Bereken het bedrag dat de heer T. Ang zal financieren met de langlopende geldlening. Gedurende 12 maanden nodig 10.000,€ Gedurende 11 maanden nodig 20.000,€ Gedurende 9 maanden nodig € 30.000,Gedurende 8 maanden nodig € 40.000,Gedurende 7 maanden nodig € 70.000,Hij zal dus € 40.000,- met een lening financieren (VVL) c. Bereken de totale financieringskosten. VVL 0,07 x € 40.000,VVK 1/12 x 0,10 x € 370.000,UITZETTEN 1/12 x 0,01 x € 80.000,-

€ € € €

2.800,00 3.083,33 + 66,67 5.816,66

€ € € €

700,00 1.750,00 + 0,00 2.450,00

d Bereken de financieringskosten van het derde kwartaal. VVL 3/12 x 0,07 x € 40.000,VVK 1/12 x 0,10 x €210.000,UITZETTEN


UITWERKINGEN

Pagina 81

© EIW BV

win s t ve rd e lin g o p e n b a re ven n o o t s ch a p z o n d e r re c h t s p e rs o o n lijk h e id ik wil mijn winstaandeel Balans “Rousseau Verm. M. Rousseau nts € Verm. L. Rousseau nts € Verbouwing winkelpand € Inventaris € € Vervoermiddelen € Voorraad € Overige vorderingen € Privé M. Rousseau Privé L. Rousseau € € Postbank Kas € €

OV” per 31 december voor winstverdeling € 25.000,Vermogen M. Rousseau 5.000,Vermogen L. Rousseau € 20.430,Huurkoopverplichtingen € 23.400,Krediet in € 22.470,rekening-courant € 82.700,Crediteuren 2.600,Overige € 24.500,kortlopende schulden 31.500,Winstsaldo € 16.550,7.350,261.500,-

€

75.000,40.000,2.000,3.500,54.500,10.500,76.000,-

261.500,-

Uit de bovenstaande balans per 31 december van de “Rousseau OV” is af te leiden dat elke vennoot drie balansposten op naam heeft staan, te weten: • eigen vermogen Het eigen vermogen van elke vennoot staat credit op de balans voor het bedrag waarmee de vennoot zich aan de OV gebonden heeft. De hoogte van dit bedrag wordt vastgelegd in het vennootschapscontract. • vermogen nog te storten (nts) Het bedrag waarmee de vennoten contractueel in de OV deelnemen, wordt niet altijd geheel gestort of ingebracht. Het door de vennoot nog niet ingebrachte eigen vermogen wordt verwerkt op de rekening “vermogen . . . . . nts”. Dit is een “rekening van bezit” en een vordering van de OV op de vennoot, waardoor deze rekening op de debetzijde van de balans staat. Zo moet de heer M. Rousseau nog € 25.000,- en moet de heer L. Rousseau nog € 5.000,- in de openbare vennootschap storten. Ofwel ze hebben respectievelijk € 50.000,- en € 35.000,- in de openbare vennootschap gestort. • privé In tegenstelling tot de balans van een eenmanszaak, staan er op de balans van een OV privérekeningen. Op de balans per 31 december van de “Rousseau OV” staan deze op de debetzijde. Deze bedragen zijn ontstaan door de privéopnamen van de vennoten gedurende het jaar. Dit betekent dat de heren M. Rousseau en L. Rousseau respectievelijk een schuld aan de OV hebben van € 24.500,- en van € 31.500,-. Ofwel de OV heeft van de heren F. en L. Rousseau respectievelijk € 24.500,- en € 31.500,- te vorderen. De drie balansposten samen bepalen hoeveel het geïnvesteerde eigen vermogen per vennoot is.


UITWERKINGEN

Pagina 82

© EIW BV winstverdeling Eén van de belangrijkste zaken die geregeld moet worden, is de verdeling van de winst. Als de vennoten een gelijk bedrag in de openbare vennootschap gebracht hebben, ligt een gelijke verdeling van de winst voor de hand. Toch zal er ook gekeken moeten worden naar het aantal uren dat elke vennoot voor de openbare vennootschap werkt. Een gedeelte van de winst is bestemd voor de vergoeding van die gewerkte uren. Deze vergoeding kan gezien worden als een vorm van gewaardeerd loon. Het is een goed gebruik om de vennoten een rentevergoeding te geven over het door hen in de openbare vennootschap gestorte vermogen. De rentevergoeding kan ook gegeven worden over het door de vennoten in de firma geïnvesteerde eigen vermogen. Het restant van de winst, na aftrek van de vergoeding voor de verrichte arbeid en van de vergoeding voor het beschikbaar stellen van vermogen, kan op een vooraf bepaalde manier onder de vennoten verdeeld worden. De verdeling van een verlies kan op dezelfde manier geschieden. De winstaandelen van de vennoten worden gecrediteerd op de rekeningen “privé” van de vennoten; de aandelen in verliezen worden op deze rekeningen gedebiteerd. De privéopnamen van de vennoten ten behoeve van het noodzakelijke levensonderhoud, vakanties, enzovoort worden eveneens op deze rekeningen gedebiteerd. voorbeeld Ten aanzien van de winstverdeling van de “Rousseau OV” zijn in het vennootschapscontract de volgende bepalingen opgenomen: • eerst ontvangt de heer M. Rousseau een vast bedrag van € 25.000,-; de heer L. Rousseau ontvangt een vast bedrag van € 15.000,-, • vervolgens ontvangen de vennoten een bedrag dat gelijk is aan 5% over het door hen in de openbare vennootschap gestorte eigen vermogen per balansdatum, • een eventueel restant (te vergelijken met het economisch resultaat) wordt aan beide vennoten toegekend in gelijke bedragen. De winst ad € 76.000,- wordt als volgt over de beide vennoten verdeeld. • eerst krijgt elke vennoot het vaste bedrag, • vervolgens krijgen ze 5% rente over het gestorte vermogen, voor Marcel is dat € 50.000,- (€ 75.000,- - € 25.000,-) en voor Leo is dat € 35.000,- (€ 40.000,- - € 5.000,-), 5% van het gestorte vermogen betekent dus voor Marcel een rentevergoeding van € 2.500,- en voor Leo een rentevergoeding van € 1.750,-, • het restant ad € 31.750,- (€ 76.000,- minus € 40.000,- minus € 4.250,-) wordt gelijk verdeeld, Marcel en Leo krijgen dus ieder € 15.875,-. Marcel krijgt dus € 43.375,- en Leo krijgt € 32.625,- uit de winst. Samenvattend

• vast bedrag • rente • restant totaal

M. Rousseau x € 1,-

L. Rousseau x € 1,-

totaal x € 1,-

25.000 2.500 15.875

15.000 1.750 15.875

40.000 4.250 31.750

43.375

32.625

76.000


UITWERKINGEN

Pagina 83

© EIW BV

Na winstverdeling ziet de balans van de “Rousseau OV” er als volgt uit: Balans “Rousseau OV” per 31 Verm. M. Rousseau nts 25.000,€ Verm. L. Rousseau nts € 5.000,Verbouwing winkelpand € 20.430,Inventaris 23.400,€ € Vervoermiddelen 22.470,€ Voorraad 82.700,€ Overige vorderingen 2.600,Postbank € 16.550,Kas € 7.350,-

€

december na winstverdeling Vermogen M. Rousseau € € Vermogen L. Rousseau Huurkoopverplichtingen € Krediet in € rekening-courant € Crediteuren Overige kortlopende schulden € € Privé M. Rousseau € Privé L. Rousseau

205.500,-

€

75.000,40.000,2.000,3.500,54.500,10.500,18.875,1.125,205.500,-

o p g a ve n 53. “Meerten OV” exploiteert een speciaalzaak in melk- en zuivelproducten in het Westen van Nederland. Volgens het vennootschapscontract is het vermogen van de heer P. Meerten € 50.000,- en dat van mevrouw T. Meerten-Dassen € 30.000,-. Uit de balans van de “Meerten OV” per 31 december blijkt dat het vermogen volledig in de openbare vennootschap gestort is. Ten aanzien van de winstverdeling is het onderstaande overeengekomen: • de vennoten ontvangen een vast bedrag uit de winst van € 25.000,-, • de vennoten ontvangen 6% rentevergoeding over het door hen in de openbare vennootschap gestorte eigen vermogen per balansdatum, • het restant van de nettowinst wordt gelijk verdeeld. a. Verdeel de winst van de “Meerten OV” bij een nettowinst van € 56.000,-. Vast bedrag Rente geïnvesteerd vermogen Restant

€ € € € €

P. Meerten 25.000 3.000 28.000 600 28.600

€ € € € €

T. Meerten 25.000 1.800 26.800 600 27.400

€ € € € €

Totaal 50.000 4.800 54.800 1.200 56.000

b. Verdeel de winst van de “Meerten OV” bij een nettowinst van € 36.000,-. Vast bedrag Rente geïnvesteerd vermogen Restant


€ € € € €

P. Meerten 25.000 3.000 28.000 - 9.400 18.600 UITWERKINGEN

€ € € € €

T. Meerten 25.000 1.800 26.800 - 9.400 17.400

€ € € € €

Totaal 50.000 4.800 54.800 -18.800 36.000

Pagina 84

© EIW BV 54. Mevrouw G. Joosten en mevrouw M. Janson exploiteren een damesmodezaak onder de naam “JoJaMode OV”. Volgens het vennootschapscontract bedraagt de deelname van mevrouw G. Joosten € 60.000,- en de deelname van mevrouw M. Janson € 40.000,-. Uit de balans per 31 december blijkt dat beide vennoten nog € 20.000,- moeten storten. Ten aanzien van de winstverdeling geldt: • mevrouw G. Joosten ontvangt een vast bedrag van € 25.000,- en mevrouw J. Janson ontvangt een vast bedrag van € 17.500,-, • beide vennoten ontvangen 5% rentevergoeding over het door hen in de openbare vennootschap gestorte eigen vermogen per balansdatum, • het restant van de nettowinst wordt verdeeld in de verhouding van de deelnemende eigen vermogens. a. Verdeel de winst van de “JoJaMode OV” bij een nettowinst van € 53.000,-. Vast bedrag Rente geïnvesteerd vermogen Restant

€ € € € €

G. Joosten 25.000 2.000 27.000 4.500 31.500

€ € € € €

J. Janson 17.500 1.000 18.500 3.000 21.500

€ € € € €

Totaal 42.500 3.000 45.500 7.500 53.000

b. Verdeel de winst v van de “JoJaMode OV” bij een nettowinst van € 36.500,-. Vast bedrag Rente geïnvesteerd vermogen Restant

€ € € € €

G. Joosten 25.000 2.000 27.000 - 5.400 21.600

€ € € € €

J. Janson 17.500 1.000 18.500 - 3.600 14.900

€ € € € €

Totaal 42.500 3.000 45.500 -9.000 36.500

55. De heer M. Winckers en de heer J. Schreurs exploiteren drie speciaalzaken in lederwaren en reisartikelen. Volgens het vennootschapscontract bedraagt de deelname van de heer M. Winckers € 70.000,- en de deelname van de heer J. Schreurs € 30.000,-. Uit de balans per 31 december blijkt dat de heer M. Winckers nog € 4.000,- moet storten en dat de heer J. Schreurs nog € 16.000,- moet storten. Ten aanzien van de winstverdeling zijn de onderstaande drie punten in het vennootschapscontract opgenomen: • de vennoten ontvangen elk een vast bedrag uit de winst ter grootte van € 45.000,-, • vervolgens ontvangen zij een bedrag dat gelijk is aan 5% over het door hen in de openbare vennootschap gestorte eigen vermogen per balansdatum, • het restant van de nettowinst wordt aan de vennoten toegekend in gelijke bedragen. Verdeel de winst van deze openbare vennootschap bij een nettowinst van: • € 104.600,-, • € 89.400,-.


UITWERKINGEN

Pagina 85

© EIW BV Vast bedrag Rente geïnvesteerd vermogen Restant

Vast bedrag Rente geïnvesteerd vermogen Restant

€ € € € €

M. Winckers 45.000 3.300 48.300 5.300 53.600

€ € € € €

M. Winckers 45.000 3.300 48.300 - 2.300 46.000

€ € € € €

J.Schreurs 45.000 700 45.700 5.300 51.000

€ € € € €

J.Schreurs 45.000 700 45.700 - 2.300 43.400

€ € € € €

Totaal 90.000 4.000 94.000 10.600 104.600

€ € € € €

Totaal 90.000 4.000 94.000 -4.600 89.400

56. “De Klusser OV” exploiteert drie doe-het-zelfwinkels in de provincie Overijssel. Van deze openbare vennootschap zijn de volgende gegevens van de balans per 31 december voor winstverdeling bekend. • Debet − Vermogen P. Schrijnemakers nts − Vermogen W. Hey nts − Privé P. Schrijnemakers • Credit − Vermogen P. Schrijnemakers − Vermogen W. Hey − Privé W. Hey − Winstsaldo

€ 50.000,€ 25.000,€ 48.500,€ 250.000,€ 200.000,€ 2.875,€ 115.625,-

Ten aanzien van de winstverdeling is het volgende geregeld: • beide vennoten krijgen een vaste vergoeding van € 62.000,-, • de rentevergoeding over het gestorte eigen vermogen per balansdatum bedraagt 5,5%, • het restant van de nettowinst wordt gelijk verdeeld. a. Verdeel de winst van de “De Klusser OV”. Vast bedrag Rente geïnvesteerd vermogen Restant

P.Schrijnemakers € 62.000 € 11.000 73.000 € - 14.500 € 58.500 €

€ € € € €

W. Hey 62.000 9.625 71.625 - 14.500 57.125

€ € € € €

Totaal 124.000 20.625 144.625 -29.000 115.625

b. Voor welk bedrag en op welke zijde staan de “privérekeningen” van beide vennoten op de balans per 31 december na winstverdeling? Privé Credit P. Schrijnemakers € 10.000,- (- € 48.500,- + € 58.500,-) W. Hey € 60.000,- (+ € 2.875,- + € 57.125,-)


UITWERKINGEN

Pagina 86

© EIW BV c. Bereken het totale geïnvesteerde eigen vermogen per vennoot per balansdatum na winstverdeling. Eigen vermogen P. Schrijnemakers € 210.000,W. Hey € 235.000,57. Yvonne Habets en Truus Kerkhoffs bezitten al enkele jaren een sportspeciaalzaak onder de naam “Run-sport OV”. In de jaarrekening van deze sportspeciaalzaak staan onder andere de volgende gegevens: • uit de balans “Run-sport OV” na winstverdeling per 31 december: dit jaar vorig jaar Debet € € Vermogen Y. Habets nts 5000,7.000,€ € Vermogen T. Kerkhoffs nts 10.000,12.000,Privé T. Kerkhoffs € 4.025,Credit Vermogen Y. Habets Vermogen T. Kerkhoffs Privé Y. Habets Privé T. Kerkhoffs

55.000,50.000,3.325,-

€ € €

55.000,50.000,1.600,800,-

€ € € €

Verdere gegevens • het winstsaldo van dit jaar bedraagt € 97.400,-; hiervan krijgt Yvonne Habets € 48.925,- en Truus Kerkhoffs € 48.475,-, • het gewaardeerd loon van Yvonne bedraagt € 48.000,- en dat van Truus bedraagt € 45.000,-. Bereken het totale geïnvesteerde eigen vermogen van “Run-sport OV” per: • 31 december van dit jaar, • 31 december van vorig jaar.

Vermogen Y.Habets Vermogen nts Privé (credit) Totaal Y. Habets

€ € € €

31 december dit jaar 55.000 -/-5.000 + 3.325 53.325

Vermogen T.Kerkhoffs Vermogen nts Privé (debet) Totaal T Kerkhoffs

€ € € €

50.000 -/-10.000 -/- 4.025 35.975

Totaal in de firma geïnvesteerde EV

€


UITWERKINGEN

€ € € €

31 december vorig jaar 55.000 - 7.000 + 1.600 49.600

€ € € €

50.000 - 12.000 + 800 38.800

89.300 €

88.400

Pagina 87

© EIW BV 58. De heer R. Reinstra en de heer T. Reinstra exploiteren een zaak in hifi-apparatuur onder de naam “Radio Reinstra OV” in het centrum van Amsterdam. In de jaarrekening van “Radio Reinstra OV” staan onder andere de volgende gegevens: dit jaar

Debet Vermogen R. Reinstra nts Vermogen T. Reinstra nts Privé R. Reinstra Privé T. Reinstra Credit Vermogen R. Reinstra Vermogen T. Reinstra Privé R. Reinstra Privé T. Reinstra Winstsaldo

vorig jaar

€ € € €

30.000,20.000,40.000,35.000,-

€ €

40.000,30.000,-

€ €

90.000,70.000,-

€ € € €

€

110.000,-

90.000,70.000,14.000,16.000,-

Ten aanzien van de winstverdeling zijn de onderstaande drie punten in het vennootschapscontract vastgelegd: • de vennoten R. en T. Reinstra krijgen eerst ieder € 45.000,- als vergoeding voor de door hen in de openbare vennootschap verrichte arbeid, • vervolgens ontvangen zij een bedrag dat gelijk is aan 4,5% over het door hen in de openbare vennootschap geïnvesteerde eigen vermogen aan het begin van het boekjaar, • de resterende winst wordt aan de vennoten toegekend in gelijke bedragen. a. Bereken het geïnvesteerde eigen vermogen van elke vennoot per 31 december vorig jaar. Vermogen Vermogen nts minus Gestort vermogen Privé, (credit) plus Totaal geïnvesteerd

€ € € € €

R. Reinstra T. Reinstra 90.000 € 70.000 40.000 € 30.000 50.000 € 40.000 14.000 + € 16.000 + 64.000 € 56.000 €

Totaal

120.000

b. Verdeel de winst van “Radio Reinstra OV” van dit jaar. Vast bedrag Rente geïnv. vermogen Restant


€ € € € €

R. Reinstra 45.000 2.880 47.880 7.300 55.180

UITWERKINGEN

€ € € € €

T. Reinstra 45.000 2.520 47.520 7.300 54.820

€ € € € €

Totaal 90.000 5.400 95.400 14.600 110.000

Pagina 88

© EIW BV c. Bereken het geïnvesteerde eigen vermogen van elke vennoot per 31 december van dit jaar. Vermogen Vermogen nts minus

€ € € € € € €

Privé, minus Winstaandeel plus Totaal geïnvesteerd

R. Reinstra 90.000 30.000 60.000 40.000 20.000 55.180 75.180

€ € € € € € €

T. Reinstra 70.000 20.000 50.000 35.000 15.000 54.820 69.820

Totaal

€

145.000

59. “Doba OV”exploiteert vier winkels in de provincie Gelderland. De balans van deze openbare vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid per 31 december voor winstverdeling ziet er als volgt uit: Balans “Doba OV” per 31 december voor winstverdeling € Vermogen Dorrestein nts € 30.000,Vermogen Dorrestein 100.000,€ Winkelpand 175.000,Vermogen Baggen 80.000,€ € Inventaris € 30.000,Hypotheek o/g 110.000,€ € Vervoermiddelen 30.000,Banklening 20.000,€ Voorraad 200.000,Krediet in rekeningVorderingen € 3.000,courant € 20.000,€ € Privé Baggen 5.000,Crediteuren 70.000,€ Liquide middelen € 27.000,Privé Dorrestein 10.000,Overige kortlopende € schulden 8.000,€ Winstsaldo 82.000,€ 500.000,€ 500.000,Ten aanzien van de winstverdeling is het volgende geregeld: • beide vennoten ontvangen ieder een vast bedrag van € 30.000,-, • aan elke vennoot wordt 5% vergoed over het door hen in de openbare vennootschap gestorte eigen vermogen per balansdatum, • het restant van de nettowinst wordt gelijkelijk verdeeld. a. Verdeel de winst van de “Doba OV”. Vast bedrag Rente geïnvesteerd vermogen Restant

Dorrestein € 30.000 € 3.500 33.500 € 7.250 € € 40.750


UITWERKINGEN

€ € € € €

Baggen 30.000 4.000 34.000 7.250 41.250

€ € € € €

Totaal 60.000 7.500 67.500 14.500 82.000

Pagina 89

© EIW BV b. Stel de balans van de “Doba OV” per 31 december samen na de winstverdeling. Balans “Doba OV” per 31 december na winstverdeling Verm. Dorrestein nts 30.000,Vermogen Dorrestein € Winkelpand Vermogen Baggen € 175.000,Inventaris 30.000,Hypotheek o/g € Vervoermiddelen 30.000,Banklening € Voorraad Krediet in rekening€ 200.000,Vorderingen € 3.000,courant Liquide middelen 27.000,Crediteuren € Privé Dorrestein Privé Baggen Overige kortlopende schulden €

495.000,-

€ € € €

100.000,80.000,110.000,20.000,-

€ € € €

20.000,70.000,50.750,36.250,-

€

8.000,-

€

495.000,-

60. In het winkelcentrum van Oerle exploiteren de gebroeders Theo en Karel Dingel een sportspeciaalzaak onder de naam “Dingel OV.” De balans van deze sportspeciaalzaak ziet er per 31 december als volgt uit: Balans “Dingel OV” per 31 december voor winstverdeling € Verbouwing winkelpand € 32.800,Vermogen Theo Dingel 60.000,€ Inventaris 16.800,Vermogen Karel Dingel 50.000,€ € Vervoermiddelen € 7.900,Banklening 30.000,€ Voorraad 114.000,Krediet in rekening€ € Vorderingen 17.750,courant 17.700,Privé Theo Dingel € 28.200,Crediteuren € 41.300,€ Privé Karel Dingel 20.800,Overige kortlopende € Liquide middelen € 16.100,schulden 10.200,€ Winstsaldo 45.150,€ 254.350,€ 254.350,In de oprichtingsakte is de winstverdeling als volgt geregeld: • beide vennoten ontvangen een vast bedrag van € 20.000,- als vergoeding voor de verrichte arbeid, • beide vennoten ontvangen een vergoeding van 5% over het gestorte eigen vermogen, • een eventueel restant of tekort wordt gelijk verdeeld over de beide vennoten. a. Verdeel de winst van de “Dingel OV”. Vast bedrag Rente geïnv. vermogen Restant


€ € € € €

T. Dingel 20.000 3.000 23.000 - 175 22.825 UITWERKINGEN

€ € € € €

K. Dingel 20.000 2.500 22.500 - 175 22.325

€ € € € €

Totaal 40.000 5.500 45.500 -350 45.150

Pagina 90

© EIW BV b. Bereken het saldo van de rekening “privé Theo Dingel” na de winstverdeling. debetstand € 28.200,winstdeel € 22.825,- -/nieuwe debetstand € 5.375,c. Bereken het saldo van de rekening “privé Karel Dingel” na de winstverdeling. debetstand € 20.800,winstdeel € 22.325,- -/nieuwe creditstand € 1.525,d. Bereken het totale geïnvesteerde eigen vermogen van “Dingel OV” per 31 december na de winstverdeling. Gestort vermogen T. Dingel € 60.000,Gestort vermogen K. Dingel € 50.000,Privé K. Dingel € 1.525,- + € 111.525,Privé T. Dingel € 5.375,- -/Totaal geïnvesteerd eigen vermogen € 106.150,61. De heer R. Teney is de commanditaire vennoot van de Haesen OV. Zijn deelname in deze openbare vennootschap bedraagt € 115.000,-. De beherende vennoten in de firma zijn de heer J. Haesen en mevrouw K. Haesen-Huynen. Deze twee hebben respectievelijk € 50.000,- en € 25.000,- in de openbare vennootschap gestort. Ten aanzien van de winstverdeling is in het vennootschapscontract het onderstaande overeengekomen: • de beherende vennoten krijgen elk € 35.000,- als vergoeding voor de door hen verrichte arbeid, • de commanditaire vennoot krijgt 5% rentevergoeding over het door hem /haarin de openbare vennootschap ingebrachte vermogen, de beherende vennoten krijgen 4% rentevergoeding, • het restant van de nettowinst wordt verdeeld in de verhouding: 2:2:1, waarbij het verhoudingscijfer 2 voor de beherende vennoot is en het verhoudingscijfer 1 voor de commanditaire vennoot is. Verdeel de winst van de “Haesen OV” bij een nettowinst van: • € 84.250,-, • € 72.000,-. R. Teney J. Haessen H. Vast bedrag € € 35.000 € Rente geïnv.vermogen € 5.750 € 2.000 € 5.750 € 37.000 € € Restant 1.100 € 2.200 € € € 6.850 € 39.200 € R. Teney J. Haessen H. Vast bedrag € € 35.000 € Rente geïnv.vermogen € 5.750 € 2.000 € 5.750 € 37.000 € € Restant -1.350 € -2.700 € € € 4.400 € 34.300 € werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Haessen 35.000 1.000 36.000 2.200 38.200 Haessen 35.000 1.000 36.000 -2.700 33.300

€ € € € € € € € € €

Pagina 91

Totaal 70.000 8.750 78.750 5.500 84.250 Totaal 70.000 8.750 78.750 -6.750 72.000

© EIW BV 62. In het winkelcentrum van Breedhoven exploiteren de gebroeders Guido en Arnoud Phennings een woonspeciaalzaak onder de naam “Woninginrichting Phennings OV”. De balans van deze speciaalzaak ziet er per 31 december als volgt uit: Balans “Phennings OV” per 31 december Vermogen Vermogen G. Phennings G. Phennings nts € 5.000,Vermogen A. Phennings Vermogen Banklening A. Phennings nts 2.500,Krediet in € Verbouwing winkelpand € 27.000,rekening-courant Inventaris € 22.600,Crediteuren Vervoermiddelen € 11.250,Overige Voorraad 106.000,kortlopende schulden € Overige vorderingen € 21.250,Winstsaldo Privé G.Phennings € 23.200,Privé A.Phennings 19.300,€ Liquide middelen € 14.000,€

252.100,-

€ € €

45.000,32.500,45.150,-

€ €

22.850,41.050,-

€ €

25.400,40.150,-

€

252.100,-

In de oprichtingsakte is de winstverdeling als volgt geregeld: • beide vennoten ontvangen een vast bedrag van € 20.000,- als vergoeding voor de verrichte arbeid, • beide vennoten ontvangen een vergoeding van 5% over het gestorte eigen vermogen, • een eventueel restant of tekort wordt gelijk verdeeld over de beide vennoten. a. Verdeel de winst van “Phennings OV” over de beide vennoten. G.Phennings A. Phennings Vast bedrag € 20.000 € 20.000 Rente geïnv. vermogen € 2.000 € 1.500 22.000 € 21.500 € Restant - 1.675 € - 1.675 € € 20.325 € 19.825

€ € € € €

Totaal 40.000 3.500 43.500 -3.350 40.150

b. Bereken het saldo van de rekening “Privé G. Phennings” na de winstverdeling. debetstand € 23.200,winstdeel € 20.325,- -/nieuwe debetstand € 2.875,c. Bereken het saldo van de rekening “Privé A. Phennings” na de winstverdeling. debetstand € 19.300,winstdeel € 19.825,- -/nieuwe creditstand € 525,d. Bereken het totale geïnvesteerde eigen vermogen per 31 dec. na de winstverdeling. Gestort vermogen G. Phennings € 40.000,Gestort vermogen A. Phennings € 30.000,Privé G. Phennings € 525,- + € 70.525,Privé A. Phennings € 2.875,- -/Totaal geïnvesteerd vermogen € 67.650,werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 92

© EIW BV 63. Het eigen vermogen van de beherende vennoot in de “Hagkamp OV” bedraagt per 1 januari € 27.800,-. Ton Rovers neemt in de OV als stille vennoot deel voor een bedrag van € 20.000,-. Ten aanzien van de winstverdeling van de “Hagkamp OV” zijn Hein Hagkamp en Ton Rovers het volgende overeengekomen: • Hein Hagkamp krijgt een vast bedrag per jaar ad € 30.000,- en een rentevergoeding van 4% over het door hem per 1 januari geïnvesteerde vermogen, • Ton Rovers ontvangt een rentevergoeding over 5% per jaar over het door hem geïnvesteerde vermogen, • een restant of tekort wordt verdeeld in de verhouding Hein Hagkamp : Ton Rovers = 4 : 1. Stel de winstverdeling van deze CV samen als de gerealiseerde nettowinst € 45.112,bedraagt. Vast bedrag Rente geïnv. vermogen Restant

€ € € € €

H. Hagkamp 30.000 1.112 31.112 8.000 39.112

Ton Rovers € € € € €

4.000 4.000 2.000 6.000

€ € € € €

Totaal 30.000 5.112 35.112 10.000 45.112

64. Elly Baggen en Belinda Mens exploiteren een damesmodezaak in de gemeente Apeldoorn. Als ondernemingsvorm is gekozen voor de openbare vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid met een commanditaire vennoot. Een kennis treedt op als commanditaire vennoot. De openbare vennootschap is onder de naam “ELLEBEL OV.” ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel en Fabrieken. Elly en Belinda hebben, samen met de commanditaire vennoot, in de oprichtingsakte een aantal afspraken vastgelegd ten aanzien van de winstverdeling. Deze afspraken worden in de onderstaande volgorde uitgevoerd: • Elly en Belinda ontvangen voor de verrichte arbeid elk een vast bedrag van € 30.000,• de commanditaire vennoot ontvangt 4% van de gerealiseerde nettowinst, • Elly en Belinda ontvangen een rentevergoeding van 5% over het per 1 januari gestorte eigen vermogen, • een eventueel overschot of tekort wordt door Elly en Belinda verdeeld in de verhouding Elly : Belinda = 3 : 2. Overige gegevens • vermogen Elly Baggen per 1 januari • vermogen Belinda Mens per 1 januari • nettowinst


€ 27.000,€ 16.000,€ 57.850,-

UITWERKINGEN

Pagina 93

© EIW BV Bereken aan de hand van de bovenstaande gegevens het winstaandeel van Elly, Belinda en de commanditaire vennoot. De commanditaire vennoot ontvangt: € 3.600,Elly ontvangt: vast bedrag : € 30.000,rentevergoeding 5% x € 27.000,€ 1.350,- + tekort aan winst (totaal € 7.900,): € 4.740,- -/TOTAAL € 26.610,Belinda ontvangt : vast bedrag : € 30.000,rentevergoeding 5% x € 16.000,€ 800,- + tekort aan winst : € 3.160,- -/TOTAAL € 27.640,65. In het winkelcentrum van Raalte exploiteren Nanda en haar broer Peter Blonker een ijzerwarenspeciaalzaak onder de naam “Blonker OV”. De balans van deze ijzerwarenspeciaalzaak ziet er per 31 december als volgt uit: Balans “Blonker OV” per 31 Inventaris € 25.100,Bestelauto € 24.000,Verbouwing 31.600,€ Voorraad € 220.000,€ Overige kortlopende € vorderingen 45.800,€ Liquide middelen 13.600,Privé N. Blonker € 44.500,€ Privé P. Blonker 40.100,€

december afgelopen jaar Vermogen N.Blonker Vermogen P.Blonker Banklening Crediteuren Krediet in rekening courant Overige kortlopende schulden Winstsaldo

444.700,-

€ € € €

75.000,50.000,40.500,154.000,-

€

22.900,-

€ €

17.200,85.100,-

€

444.700,-

In de oprichtingsakte van “Blonker OV” is de winstverdeling als volgt geregeld: • beide vennoten ontvangen een vast bedrag van € 40.000,- als vergoeding voor de verrichte arbeid, • beide vennoten ontvangen een vergoeding van 5% over het gestorte eigen vermogen, • een eventueel restant of tekort wordt gelijk verdeeld over de beide vennoten. a. Verdeel de winst van de “Blonker OV” over beide vennoten. Vast bedrag Rente geïnv. vermogen Restant


€ € € € €

N. Blonker 40.000 3.750 43.750 - 575 43.175

UITWERKINGEN

€ € € € €

P. Blonker 40.000 2.500 42.500 - 575 41.925

€ € € € €

Pagina 94

Totaal 80.000 6.250 86.250 -1.150 85.100

© EIW BV b. Bereken het saldo van de rekening “privé Nanda Blonker” na winstverdeling. debetstand € 44.500,winstdeel € 43.175,nieuwe debetstand € 1.325,c. Bereken het saldo van de rekening “privé Peter Blonker” na winstverdeling. debetstand € 40.100,winstdeel € 41.925,nieuwe creditstand € 1.825,d. Bereken het totale geïnvesteerde eigen vermogen per 31 december na winstverdeling. Gestort vermogen N. Blonker € 75.000,Gestort vermogen P. Blonker € 50.000,Privé P.Blonker € 1.825,- + € 126.825,Privé N.Blonker € 1.325,- -/Totaal geïnvesteerd eigen vermogen € 125.500,Nanda en Peter overwegen om een nieuw kasregister met scansysteem aan te schaffen. Dit kasregister kost € 7.680,- (inclusief btw h-tarief). Verder is uit de administratie van “Blonker OV” bekend dat gedurende het jaar de privéopnamen van Nanda Blonker € 41.700,- waren en die van Peter Blonker € 38.300,-. Op de banklening moet in januari van het komende jaar € 10.000,- worden afgelost. De totale jaarlijkse afschrijvingskosten bedragen € 12.400,-. e. Toon door middel van een berekening aan of de cashflow van de ijzerwarenspeciaalzaak “Blonker OV” voldoende is voor de financiering van het kasregister en de geplande aflossing. Winstreserve € 5.100,Afschrijvingen € 12.400,Cashflow € 17.500,Aflossing banklening Kasregister

€ 10.000,€ 6.400,-

Conclusie: de cashflow is voldoende.

€ 16.400,-

In de nieuwbouwwijk van Raalte wordt in de loop van het komende jaar een nieuw winkelcentrum geopend. In dit winkelcentrum is ruimte gereserveerd voor een ijzerwarenspeciaalzaak. Nanda en Peter overwegen zich in te schrijven voor deze ruimte. In dit winkelpand kan dan een filiaal gevestigd worden. Samen met de accountant worden de financiele gevolgen van deze investering beoordeeld. De volgende gegevens zijn bekend: • de noodzakelijke handelsvoorraad bedraagt € 200.000,- (exclusief btw h-tarief), • 60% van de noodzakelijke handelsvoorraad kan op rekening gekocht worden met een krediettermijn van 45 dagen, • de inventaris zal € 40.000,- kosten (exclusief btw h-tarief), • Nanda en Peter verwachten een bedrag van € 15.000,- (exclusief € 2.000,- btw) nodig te hebben voor de financiering van de aanloopkosten, • de benodigde liquide middelen zullen € 9.000,- bedragen, • een familielid is bereid een onderhandse lening van € 40.000,- te verstrekken, werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 95

© EIW BV • •

de bank verstrekt voor het nieuwe filiaal een banklening van € 60.000,-, een eventueel tekort kan gefinancierd worden met het krediet in rekening-courant, dat voor deze uitbreiding gedurende een jaar een hogere kredietlimiet krijgt.

f. Bereken het bedrag dat gefinancierd gaat worden met het krediet in rekeningcourant. Doe dit door het opstellen van een investeringsbegroting. Handelsvoorraad € 237.600,Inventaris € 48.400,Aanloopkosten € 15.000,Liquide middelen € 9.000,Benodigd vermogen € 312.000,Onderhandse lening Bankkrediet Crediteuren

€ 40.000,€ 60.000,€ 145.200,-

Rekening-courantkrediet


€ 245.200,€ 66.800,-

UITWERKINGEN

Pagina 96

© EIW BV

e ig e n ve rm o g e n en win s t ve rd e lin g b e s lo t e n ve n n o o t s c h a p ik wil ook aandelen Balans “MeerMarkt BV” per 31 december voor winstverdeling € Aandelen in portefeuille € 58.000,Aandelenvermogen Aandeelhouders nts 15.000,Winstreserve € € € Verbouwing winkelpand € 31.000,Voorziening onderhoud € Inventaris € 55.000,Lening o/g € Vervoermiddelen 12.000,Krediet in € € Voorraad 192.000,rekening-courant € € Vorderingen 20.000,Crediteuren € Postbank 9.750,Overige kortlopende Kas 7.250,schulden € € € Winstsaldo €

400.000,-

€

100.000,5.000,5.000,70.000,50.000,82.000,36.000,52.000,400.000,-

Op de bovenstaande balans van “MeerMarkt BV” staan drie soorten aandelenvermogen, te weten het: • maatschappelijke aandelenvermogen; dit is het maximale bedrag dat volgens de statuten van de BV in de vorm van aandelen mag worden geplaatst (uitgegeven). Het maatschappelijke vermogen van de supermarkt “MeerMarkt BV” bestaat uit 1.000 aandelen, die een nominale waarde hebben van € 100,- per aandeel. • geplaatste aandelenvermogen; dit is het gedeelte van het maatschappelijke aandelenvermogen dat in de vorm van aandelen daadwerkelijk uitgegeven is. Het gedeelte dat nog niet uitgegeven is, is nog “in portefeuille”. Dit restant wordt geactiveerd op de balanspost “aandelen in portefeuille”. Het geplaatste aandelenvermogen van de supermarkt “MeerMarkt BV” per 31 december is: − maatschappelijke aandelenvermogen € 100.000,− aandelen in portefeuille € 58.000,− geplaatste aandelenvermogen € 42.000,• gestorte aandelenvermogen; dit is het gedeelte van het geplaatste aandelenvermogen dat daadwerkelijk betaald is. Het nog te storten bedrag wordt geactiveerd op de balanspost “aandeelhouders nog te storten”. Het gestorte aandelenvermogen per 31 december van de supermarkt “MeerMarkt BV” is € 27.000,-. voorbeeld 1 Het geïnvesteerde eigen vermogen van de “MeerMarkt BV” Aandelenvermogen • Aandelen in portefeuille • Aandeelhouders nts Geplaatste en gestorte aandelenvermogen werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

per 31 december is: € 100.000,€ 58.000,- € 15.000,- € 27.000,Pagina 97

© EIW BV winstverdeling Een gedeelte van de winst van een BV is bestemd voor de fiscus in de vorm van vennootschapsbelasting (Vpb). De te betalen vennootschapsbelasting wordt administratief verwerkt op de rekening “te betalen vennootschapsbelasting”. De vennootschapsbelasting wordt berekend over de fiscale winst van de BV. Deze moet je berekenen door de nettowinst te corrigeren met de “niet-fiscale kosten” en de vaste tantièmes. De winst, na aftrek van de vennootschapsbelasting, kan volgens de bepalingen van de statuten (of volgens een besluit van de algemene vergadering van de aandeelhouders) voor meerdere doeleinden aangewend worden. Zo zal er een gedeelte rechtstreeks terechtkomen bij de aandeelhouders in de vorm van dividend. Vervolgens kan er een gedeelte uitgekeerd worden aan het personeel, aan de directie en aan de commissarissen. Deze winstuitkering (in de vorm van loon) wordt tantième genoemd. Tenslotte zal een gedeelte van de winst worden toegevoegd aan de winstreserve. voorbeeld 2 Met betrekking tot de winstverdeling van de supermarkt “MeerMarkt BV” worden de volgende gegevens verstrekt: • de uit te keren tantième bedraagt € 15.000,-, • de niet-fiscale kosten bedragen € 3.000,-, • het dividend bedraagt 10% van het geplaatste en gestorte aandelenvermogen, • de dividendbelasting bedraagt 25%, • de vennootschapsbelasting bedraagt 20% (over de fiscale winst), • het restant van de winst wordt toegevoegd aan de winstreserve. De fiscale winst van deze supermarkt wordt als volgt berekend: winstsaldo € 52.000,tantième (eraf) € 15.000,- niet-fiscale kosten (erbij) € 3.000,- + fiscale winst € 40.000,De verdeling van de winst van deze supermarkt: winstsaldo € 52.000,vennootschapsbelasting € 8.000,- winst na belastingen € 44.000,tantième € 15.000,dividend € 2.025,dividendbelasting € 675,€ 2.700,overige verplichtingen uit de winst € 17.700,- + winstinhouding/toevoegen aan reserve € 26.300,De verplichtingen uit de winst worden verwerkt op de balanspost “overige kortlopende schulden”. Deze post heeft na de winstverdeling een saldo van € 61.700,-, te weten: • beginbalans € 36.000,• vennootschapsbelasting € 8.000,• tantième € 15.000,• dividend € 2.700,- + € 61.700,werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 98

© EIW BV De balans per 31 december van de “MeerMarkt BV” ziet er na de winstverdeling als volgt uit: Balans “MeerMarkt BV” per 31 december na winstverdeling € Aandelen in portefeuille € 58.000,Aandelenvermogen 100.000,Aandeelhouders nts 15.000,Winstreserve € 31.300,€ € Verbouwing winkelpand € 31.000,Voorziening onderhoud 5.000,€ Inventaris € 55.000,Lening o/g 70.000,€ Vervoermiddelen 12.000,Krediet in € € Voorraad 192.000,rekening-courant 50.000,€ € Vorderingen 20.000,Crediteuren 82.000,€ Postbank 9.750,Overige kortlopende Kas 7.250,schulden € 61.700,€

€

400.000,-

€

o p g a ve n 66. Gegevens van een detailhandelsonderneming met als rechtsvorm de BV: • maatschappelijke aandelenvermogen € 150.000,• aandelen in portefeuille € 75.000,• aandeelhouders nog te storten € 25.000,a. Bereken het geplaatste aandelenvermogen. b. Bereken het gestorte aandelenvermogen. maatschappelijk aandelenvermogen aandelen in portefeuille geplaatst aandelenvermogen aandeelhouders nog te storten gestort aandelenvermogen 67. Gegevens van de balans van een BV: • maatschappelijke aandelenvermogen • aandelen in portefeuille • aandeelhouders nog te storten

€ € € € €

150.000,75.000,- 75.000,25.000,- 50.000,-

€ 100.000,€ 20.000,€ 5.000,-

a. Bereken het geplaatste aandelenvermogen. b. Bereken het gestorte aandelenvermogen. maatschappelijk aandelenvermogen aandelen in portefeuille geplaatst aandelenvermogen aandeelhouders nog te storten gestort aandelenvermogen


UITWERKINGEN

€ € € € €

100.000,20.000,- 80.000,5.000,- 75.000,-

Pagina 99

400.000,-

© EIW BV 68. Gegevens van een balans van een BV: • maatschappelijke aandelenvermogen € 185.000,• aandelen in portefeuille € 75.000,• aandeelhouders nog te storten € 40.000,• winstreserve € 35.000,Bereken het geïnvesteerde eigen vermogen van deze BV. maatschappelijk aandelenvermogen aandelen in portefeuille geplaatst aandelenvermogen aandeelhouders nog te storten gestort aandelenvermogen winstreserve geïnvesteerd eigen vermogen

€ € € € € € €

69. Gegevens van een balans van een BV: • maatschappelijke aandelenvermogen • aandelen in portefeuille • aandeelhouders nog te storten • herwaarderingsreserve

185.000,75.000,- 110.000,40.000,- 70.000,35.000,- + 105.000,-

€ 135.000,€ 55.000,€ 15.000,€ 5.000,-

Bereken het geïnvesteerde eigen vermogen van deze BV. maatschappelijk aandelenvermogen aandelen in portefeuille geplaatst aandelenvermogen aandeelhouders nog te storten gestort aandelenvermogen herwaarderingsreserve geïnvesteerd eigen vermogen 70. Gegevens van een balans van een BV: • maatschappelijke aandelenvermogen • aandeelhouders nog te storten • agioreserve • voorziening onderhoud

€ € € € € € €

135.000,55.000,- 80.000,15.000,- 65.000,5.000,- + 70.000,-

€ 85.000,€ 10.000,€ 5.000,€ 7.500,-

Bereken het geïnvesteerde eigen vermogen van deze BV. maatschappelijk aandelenvermogen aandelen in portefeuille geplaatst aandelenvermogen aandeelhouders nog te storten gestort aandelenvermogen agioreserve geïnvesteerd eigen vermogen


UITWERKINGEN

€ € € € € € €

85.000,-

85.000,10.000,- 75.000,5.000,- + 80.000,-

Pagina 100

© EIW BV 71. Gegevens van een balans van een BV: • maatschappelijke aandelenvermogen € 100.000,• aandeelhouders nog te storten € 15.000,• winstreserve € 10.000,• obligatielening € 50.000,Bereken het geïnvesteerde eigen vermogen van deze BV. maatschappelijk aandelenvermogen aandelen in portefeuille geplaatst aandelenvermogen aandeelhouders nog te storten gestort aandelenvermogen winstreserve geïnvesteerd eigen vermogen

€ € € € € € €

100.000,-

-

100.000,15.000,- 85.000,10.000,- + 95.000,-

72. “Holland BV” exploiteert een aantal supermarkten in de buitenwijken van de stad Utrecht. Volgens de statuten van “Holland BV” bestaat het maatschappelijke aandelenvermogen uit 2.000 aandelen, met een nominale waarde van € 50,- per aandeel. “Holland BV” heeft 1.700 aandelen geplaatst, waarop 80% gestort is. a. Bereken het maatschappelijke aandelenvermogen van “Holland BV”. 2000 x € 50,= € 100.000,b. Bereken het geplaatste aandelenvermogen van “Holland BV”. 1700 x € 50,= € 85.000,c. Bereken het gestorte aandelenvermogen van “Holland BV”. 0,8 x € 85.000,- = € 68.000,73. Een detailhandelsonderneming heeft volgens de statuten een maatschappelijk aandelenvermogen van € 175.000,-. Op de balans per 31 december van de detailhandelsonderneming staat een bedrag van € 25.000,- op de rekening “aandelen in portefeuille” en een bedrag van € 50.000,- op de rekening “aandeelhouders nog te storten”. De detailhandelsonderneming keert 8% van het gestorte aandelenvermogen in de vorm van dividend uit. Bereken hoeveel dividend er uitgekeerd zal worden. Gestort aandelenvermogen = € 100.000,Dividend = € 8.000,-.


UITWERKINGEN

Pagina 101

© EIW BV 74. Een detailhandelsonderneming heeft volgens de statuten een maatschappelijk aandelenvermogen van € 150.000,-. Op de balans per 31 december van de detailhandelsonderneming staat een bedrag van € 40.000,- op de rekening “aandelen in portefeuille” en een bedrag van € 25.000,- op de rekening “aandeelhouders nog te storten”. De detailhandelsonderneming keert 6% van het gestorte aandelenvermogen in de vorm van dividend uit. Bereken hoeveel dividend er uitgekeerd zal worden. maatschappelijk aandelenvermogen aandelen in portefeuille geplaatst aandelenvermogen aandeelhouders nog te storten gestort aandelenvermogen Dividend = 6% van € 85.000,- = € 5.100,

€ € € € €

150.000,40.000,- 110.000,25.000,- 85.000,-

75. Gegevens betreffende de besloten vennootschap “Mode Janson BV” te Sturloo: • maatschappelijk aandelenvermogen € 150.000,• aandelen in portefeuille € 50.000,• aandeelhouders nog te storten € 25.000,• winstreserve (voor winstverdeling) € 32.000,• winstsaldo boekjaar € 48.000,• niet-fiscale kosten € 2.000,• tantième directeur/grootaandeelhouder € 20.000,• vennootschapsbelasting 23%, • dividend 10% van het gestorte aandelenvermogen, • dividendbelasting 25%, • het restant van de winst wordt toegevoegd aan de winstreserve. a. Bereken het gestorte aandelenvermogen van deze BV. maatschappelijk aandelenvermogen aandelen in portefeuille geplaatst aandelenvermogen aandeelhouders nog te storten gestort aandelenvermogen

€ € € € €

150.000,50.000,- 100.000,25.000,- 75.000,-

€ € € €

48.000,20.000,- 2.000,- + 30.000,-

b. Bereken de fiscale winst van deze BV. winstsaldo tantième niet-fiscale kosten fiscale winst


UITWERKINGEN

Pagina 102

© EIW BV c. Verdeel de winst van deze BV, waarbij tot uiting moet komen wat de aandeelhouders zullen ontvangen. Winstsaldo Vennootschapsbelasting Winst na belasting Tantième Dividend Dividendbelasting

€

20.000,-

€

7.500,-

€ 5.625,€ 1.875,-

Overige verplichtingen uit de winst Winstinhouding

€ 48.000,€ 10.500,€ 37.500,-

€ 27.500,€ 10.000,-

d. Bereken het geïnvesteerde eigen vermogen van deze BV aan het einde van het boekjaar. gestort aandelenvermogen Winstreserve € 32.000,- + € 10.000,geïnvesteerd eigen vermogen

75.000,42.000,- + 117.000,-

€ € €

76. Het geplaatste en gestorte aandelenvermogen van de supermarkt “Daalhof BV” bedraagt € 40.000,-. Op de balans van “Daalhof BV” per 31 december (voor winstverdeling) staat een winstreserve van € 170.000,-. Bij Daalhof BV geldt de volgende tantièmeregeling: • de directeur/grootaandeelhouder krijgt 10% van de totale winst, • de chef slager krijgt 5% van de winst van de versvleesafdeling, • de vier verkoopchefs krijgen ieder 2,5% van de totale winst, minus de winst van de versvleesafdeling. Verdere gegevens • totale winst € 135.700,• niet-fiscale kosten € 4.480,• winst versvleesafdeling € 39.200,• vennootschapsbelasting € 45.250,• uit te keren dividend € 8.000,• dividendbelasting 25% • het restant van de winst wordt toegevoegd aan de reserve a. Bereken het bedrag dat uitgekeerd wordt aan tantièmes. Directeur (10% van € 135.700,-) Chef slager (5% van € 39.200,- ) Afdelingschefs (4 x 2,5% van € 96.500,-) Totaal uit te keren aan tantièmes


UITWERKINGEN

€ € € €

13.570,1.960,- 9.650,- 25.180,-

Pagina 103

© EIW BV b. Bereken het geïnvesteerde eigen vermogen, na winstverdeling, per 31 december van “Daalhof BV”. Winstsaldo Vennootschapsbelasting Winst na belasting Tantième Dividend Dividendbelasting

€

25.180,-

€

8.000,-

€ 6.000,€ 2.000,-

Ov. verplichtingen uit de winst Toevoegen aan de reserve Gestort aandelenvermogen Winstreserve Geïnvesteerd eigen vermogen

€ 135.700,€ 45.250,€ 90.450,-

€ 33.180,€ 57.270,€ 40.000,€ 170.000,€ 267.270,-

77. De parfumerie “Francien Besj BV” is sedert 1985 gevestigd in de Limburgse stad Maastricht. Francien Besj is enig aandeelhoudster en directrice van deze onderneming. Francien Besj beschikt na afloop van een boekjaar over de volgende gegevens: Balansgegevens per 31 december vóór winstverdeling • maatschappelijk aandelenvermogen € 95.000,• aandelen in portefeuille € 25.000,• winstreserve € 40.500,Overige gegevens boekjaar • de niet-fiscale kosten bedragen € 4.200,-, • er wordt geen tantième uitgekeerd, • de vennootschapsbelasting is 23%, • de dividenduitkering is 10%, • winst € 50.700,-. a. Bereken de fiscale winst van het boekjaar van deze parfumerie. winstsaldo niet-fiscale kosten fiscale winst b. Bereken de verschuldigde vennootschapsbelasting merie. € 54.900,- x 23% = € 12.627,-

50.700,€ 4.200,- + € € 54.900,van het boekjaar van deze parfu-

c. Bereken de toevoeging aan de winstreserve per 31 december van het boekjaar van deze parfumerie. Winstsaldo € 50.700,Vennootschapsbelasting € 12.627,Winst na belasting € 38.073,Dividend 10% van € 70.000,€ 7.000,Winstinhouding € 31.073,werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 104

© EIW BV d. Bereken het eigen vermogen per 31 december van het boekjaar van deze parfumerie ná winstverdeling. Toevoegen aan de reserve Gestort aandelenvermogen Winstreserve Geïnvesteerd eigen vermogen

€ 31.073,€ 70.000,€ 40.500,€ 141.573,-

78. De speciaalzaak in huishoudelijke artikelen “Nico Glas BV” is sedert 2000 gevestigd in het winkelcentrum “Limland”. Nico Glas is enig aandeelhouder en directeur van deze speciaalzaak. Volgens de Wet op de Jaarrekening moet een besloten vennootschap voldoen aan de publicatieplicht. Nico Glas beschikt na afloop van het boekjaar over de volgende gegevens: Balansgegevens per 31 december vóór winstverdeling: • maatschappelijke aandelenvermogen € 125.000,• aandelen in portefeuille € 35.000,• winstreserve € 13.030,Overige gegevens van het boekjaar: • de niet-fiscale kosten bedragen € 1.795,-, • winstsaldo is € 44.305,-, • de vennootschapsbelasting is 23%, • de dividenduitkering is 8%. a. Bereken de fiscale winst van deze BV. winstsaldo niet-fiscale kosten fiscale winst

€ € €

44.305,1.795,- + 46.100,-

b. Bereken de verschuldigde vennootschapsbelasting van deze BV. € 46.100 x 23% = € 10.603,c. Bereken de toevoeging aan de winstreserve van deze BV in het betreffende boekjaar. Winstsaldo Vennootschapsbelasting Winst na belasting Dividend 8% van Winstinhouding

€ 90.000,-

€ € € € €

44.305,10.603,33.702,7.200,26.502,-

d. Bereken het eigen vermogen per 31 december van dit boekjaar van deze BV ná winstverdeling. Toevoegen aan de reserve € 26.502,Gestort aandelenvermogen € 90.000,Winstreserve € 13.030,Geïnvesteerd eigen vermogen € 129.532,werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 105

© EIW BV 79. De detailhandelsonderneming van de heer A. Moors wordt omgezet in een BV, met een maatschappelijk aandelenvermogen van € 200.000,- verdeeld in aandelen van € 100,-. De inbreng van de heer A. Moors geschiedt op basis van de onderstaande balans per 1 januari. Verbouwing winkelpand Inventaris Vervoermiddelen Voorraad Liquide middelen

Balans “A. Moors” per 1 januari € 10.000,Eigen vermogen € 15.000,Krediet in rekening7.500,courant € € 98.500,Crediteuren € 19.000,Overige kortlopende schulden €

150.000,-

€

105.000,-

€ €

5.000,36.500,-

€

3.500,-

€

150.000,-

De heer A. Moors ontvangt voor zijn inbreng 1.200 aandelen à pari. De overige 800 aandelen worden verkocht aan enkele familieleden voor € 110,- per stuk. Dit bedrag wordt volledig in de kas gestort. a. Bereken het bedrag aan goodwill dat de heer A. Moors in de vorm van aandelen ontvangt. Goodwill is € 120.000,- -/- € 105.000,- = € 15.000,b. Stel de balans van deze BV samen na de omzetting. Balans “A. Moors”BV per 1 januari Verbouwing winkelpand € 10.000,Aandelenvermogen Inventaris 15.000,Agioreserve € Vervoermiddelen 7.500,Krediet in rekening€ Voorraad 98.500,courant € Liquide middelen Crediteuren € 107.000,Overige kortlopende schulden €

253.000,-


UITWERKINGEN

€ €

200.000,8.000,-

€ €

5.000,36.500,-

€

3.500,-

€

253.000,-

Pagina 106

© EIW BV 80. De heer Frits Groteclaas is directeur/grootaandeelhouder, van de parfumerie “Brigitte BV”. Uit de jaarrekening heeft hij onder andere de volgende gegevens verzameld. Balans “Brigitte BV” Aandelen in portefeuille € 55.000,Inventaris € 26.800,Vervoermiddelen 11.360,€ Voorraad € 166.840,Vorderingen € 2.630,Postbank € 19.800,Kas 8.000,€

€

per 31 december Aandelenvermogen Winstreserve 10% geldlening Voorziening onderhoud Krediet in rekening-courant Crediteuren Overige kortlopende schulden Winstsaldo

290.430,-

€ € € €

95.000,55.000,40.000,5.000,-

€ €

13.580,33.280,-

€ €

21.440,27.130,-

€

290.430,-

Met betrekking tot de winstverdeling worden de volgende gegevens verstrekt: • uit te keren tantième € 5.000,• niet-fiscale kosten € 1.870,• dividend 15% • dividendbelasting 25% • vennootschapsbelasting 20% • het restant van de winst wordt toegevoegd aan de winstreserve. a. Verdeel de winst van de parfumerie “Brigitte BV”. winstsaldo niet-fiscale kosten tantième fiscale winst

€ € € €

27.130,1.870,5.000,24.000,-

Winstsaldo Vennootschapsbelasting Winst na belasting Tantième Dividend Dividendbelasting

€ € €

27.130,4.800,22.330,-

€ €

11.000,11.330,-

€

5.000,-

€

6.000,-

€ 4.500,€ 1.500,-

Ov. verplichtingen uit de winst Toevoegen aan de reserve

b. Noteer de manier waarop de winstverdeling op de balans per 31 december verwerkt wordt. De post overige kortlopende schulden wordt € 37.240,De winstreserve wordt € 66.330,werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 107

© EIW BV

budgettering liq u id it e it s b u d g e t ik ga verder met budgetteren

In de rol van ondernemer, is het voor jou van belang dat je inzicht hebt in de liquiditeitspositie van de onderneming voor de komende periode. Dit inzicht kun je verkrijgen door het opstellen van een liquiditeitsbudget. Het liquiditeitsbudget geeft aan in hoeverre je de komende periode (maand, kwartaal, jaar) aan jouw betalingsverplichtingen kunt voldoen. Het liquiditeitsbudget is in feite een financiële planning van de toekomstige geldstromen. Aan de hand van het liquiditeitsbudget kun je de gewenste hoogte van het kredietplafond van het krediet in rekening-courant vaststellen. Voor het liquiditeitsbudget kun je de volgende opstelling gebruiken: Saldo liquide middelen aan het begin van de periode

€

ontvangsten      

1)

contante consumentenomzet ontvangsten van debiteuren privéstortingen opname kredieten verrekende btw overige kortlopende vorderingen

€ € € € € €

+

totaal beschikbaar uitgaven              

betaling overige kortlopende schulden verrekende btw betalingen aan crediteuren contante inkopen nettolonen/salarissen afdracht loonheffing huisvestingskosten verkoopkosten vervoerskosten rentekosten vreemd vermogen overige exploitatiekosten aflossingen investeringen privéopnamen

€ € € € € € € € € € € € € € €

totale uitgaven Saldo liquide middelen aan het einde van de periode 1)

+ € €

-

Het is ook mogelijk, en tegenwoordig meer gebruikelijk, om de btw als een aparte post op het liquiditeitsbudget op te nemen. De consumentenomzet wordt in dat geval gesplitst in contante omzet en btw op contante omzet.


UITWERKINGEN

Pagina 108

© EIW BV

o p g a ve n 1. De heer J. Vogels exploiteert een grootschalige ijzerwaren- en gereedschappenzaak in de aanloopstraat van de binnenstad van Groningen. Voor de berekening van het te verwachten bedrag aan liquide middelen per 31 december beschikt hij over de volgende gegevens: • liquide middelen per 1 januari € 26.364,• crediteuren per 1 januari € 58.490,• overige kortlopende schulden per 1 januari € 37.000,• inkoopprognose (inclusief btw) − contant € 97.368,− op rekening € 524.160,• crediteurentermijn 1 maand • de inkopen op rekening zijn gelijkmatig over de maanden van het jaar verdeeld • omzetprognose € 800.000,• te betalen “verrekende” btw € 29.000,• privéopnamen/-betalingen € 76.000,• gemiddelde brutowinst 35% • te betalen exploitatiekosten, inclusief btw € 176.325,Voor de btw geldt het h-tarief. Bereken het te verwachten bedrag aan liquide middelen per 31 december van deze ijzerwaren- en gereedschappenzaak. Saldo liquide middelen Consumentenomzet Uitgaven Crediteuren beginbalans Betaalde crediteuren Contante inkopen Overige kortlopende schulden Te betalen “verrekende btw” Privéopnamen Overige exploitatiekosten

€ € € € € € €

58.490,480.480,97.368,37.000,29.000,76.000,179.288,45,

Saldo liquide middelen


UITWERKINGEN

€ € €

26.364,968.000,- + 994.364,-

€ €

957.626,45 36.737,55

+

Pagina 109

© EIW BV 2. Met betrekking tot de te verwachten ontvangsten en de te verwachten uitgaven van een detailhandelsonderneming van het eerste kwartaal worden de volgende gegevens verstrekt: • saldo liquide middelen per 1 januari: € 98.050,-, • contante consumentenomzet: € 900.000,-, • crediteuren per 1 januari: € 79.360,-, • inkopen op rekening, inclusief btw, € 750.000,-, • de inkopen zijn gelijkmatig over de dagen van het kwartaal gespreid, • gemiddelde btw 7%, • crediteurentermijn 9 dagen, • te betalen nettoloon per maand: € 12.000,-, • te betalen huur per maand, inclusief btw: h-tarief € 8.470,-, • te betalen overige exploitatiekosten, inclusief € 6.080,- btw: € 52.600,-, • de kortlopende vorderingen ad € 22.675,- en de overige schulden op korte termijn ad € 81.580,-, worden in het eerste kwartaal respectievelijk ontvangen en betaald. a. Bereken het te verwachten bedrag aan liquide middelen van deze detailhandelsonderneming per 31 maart. Doe dit aan de hand van het opstellen van een liquiditeitsbudget voor het eerste kwartaal. Saldo liquide middelen Kortlopende vorderingen Consumentenomzet Uitgaven Crediteuren beginbalans Betaalde inkopen Overige kortlopende schulden Lonen Huur Overige exploitatiekosten

€ € € € € €

€ € € €

98.050,22.675,900.000,- + 1.020.725,-

€ €

945.540,- 75.185,-

79.360,675.000,81.580,36.000,21.000,52.600,- +


b. Bereken het btw-bedrag dat deze detailhandelsonderneming per 31 maart terug kan vragen of verschuldigd is (afronden op hele euro’s naar beneden). Btw Btw Btw Btw

op verkopen op inkopen op kosten op huur

€ € €

58.878,50

€ €

56.486,60 2.391,90

49.065,42 6.080,00 1.341,18

Verschuldigde btw per 31 maart


€

UITWERKINGEN

Pagina 110

© EIW BV 3. Ad van Dongen is eigenaar van een groentewinkel in het oosten van het land. De balans per 31 december van het afgelopen jaar van deze groentewinkel ziet er als volgt uit: Inventaris Vervoermiddelen Voorraad Vorderingen Liquide middelen

Balans € € € € €

€

per 31 december afgelopen jaar 46.000,Eigen vermogen 11.000,Krediet in rekening5.200,courant 12.000,Crediteuren 5.300,Overige kortlopende schulden 79.500,-

€

16.000,-

€ €

45.500,3.400,-

€

14.600 ,-

€

79.500,-

Prognoses voor het eerste kwartaal van dit jaar: • consumentenomzet: € 60.360,-, • inkopen op rekening: € 42.705,-, • crediteurentermijn één week, • privéopnamen per maand: € 3.000,-, • te betalen huisvestingskosten per maand: € 1.250,-, • te betalen verkoopkosten per maand: € 700,-, • te betalen overige exploitatiekosten per maand: € 850,-, • vorderingen per 31 december vorig jaar, die voldaan worden in het eerste kwartaal € 10.000,-, • overige kortlopende schulden per 31 maart: € 13.760,-, • de inkopen op rekening zijn gelijkmatig over de dagen van het eerste kwartaal gespreid. Bereken het te verwachten bedrag aan liquide middelen per 31 maart van deze groentewinkel. Saldo liquide middelen Ontvangsten uit vorderingen Consumentenomzet Uitgaven Crediteuren beginbalans Betaalde crediteuren 83/90 x € 42.705,Overige kortlopende schulden Huisvestingskosten Verkoopkosten Privéopnamen Overige exploitatiekosten

€ € € € € € €

5.300,10.000,60.360,- + 75.660,-

€ €

61.060,- 14.600,-

3.400,39.420,840,3.750,2.100,9.000,2.550,- +



€ € € €

UITWERKINGEN

Pagina 111

© EIW BV 4. Mevrouw M. Allers exploiteert een delicatessenzaak in het centrum van Zaanstad. Voor het opstellen van het liquiditeitsbudget betreffende het tweede kwartaal beschikt mevrouw M. Allers over de volgende prognoses: • consumentenomzet: april € 48.800,-, mei € 43.225,- en juni € 25.105,• betalingen aan crediteuren: april € 23.700,-, mei € 14.200,- en juni € 39.600,• terug te vorderen “verrekende”btw in april € 2.150,• privéopnamen per maand € 1.500,• uit te betalen lonen per maand € 1.600,• afdracht loonheffing en premies SWV, per maand € 1.900,• te betalen exploitatiekosten per maand € 8.000,Het krediet in rekening-courant heeft per 31 maart een debetstand van € 6.000,- ; het kredietplafond is € 17.500,-. Stel voor elke maand afzonderlijk het liquiditeitsbudget van het tweede kwartaal van deze delicatessenzaak samen. Bedragen x € 1,Saldo krediet in rekening-courant Consumentenomzet Verrekende btw Totaal beschikbaar Crediteuren Privé Lonen Loonheffing Exploitatiekosten Totale uitgaven

april -6.000 48.800 2.150 44.950 april 23.700 1.500 1.600 1.900 8.000 36.700

mei 8.250 43.225

juni 24.275 25.105

51.475 mei 14.200 1.500 1.600 1.900 8.000 27.200

49.380 juni 39.600 1.500 1.600 1.900 8.000 52.600

Saldo krediet in rekening-courant per 1 juli (debetsaldo) € 3.220,5. Supermarkteigenaar R. Bergenhuis beschikt voor het opstellen van het liquiditeitsbudget van het eerste kwartaal over de onderstaande verwachte gegevens: • balansbedragen per 31 december vorig jaar − 5% banklening € 10.000,− crediteuren € 22.500,− debetsaldo krediet in rekening-courant € 17.000,− overige kortlopende schulden, exclusief de renteschuld: € 16.700,• consumentenomzet: − januari € 155.000,− februari € 120.000,− maart € 165.000,• inkopen, waarvan 40% op rekening: − januari € 140.000,− februari € 128.000,− maart € 157.000,• verkoopkosten te betalen in: − januari € 600,− februari € 400,− maart € 700,werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 112

© EIW BV • kosten van vervoer, te betalen in: − januari € 160,− februari € 1.700,− maart € 160,• overige exploitatiekosten te betalen in: − januari € 550,− februari € 825,− maart € 1.200,• kredietplafond krediet in rekening-courant is € 50.000,-, • crediteurentermijn is 0,5 maand, • de overige kortlopende schulden moeten in de maand januari betaald worden, • aflossing banklening per 31 maart bedraagt € 1.000,-, • rentebetaling banklening, jaarlijks achteraf per 31 maart , • privéopnamen per maand: € 2.500,-, • nettolonen per maand : € 1.500,-, • huisvestingskosten te betalen per maand: € 3.275,-. Stel voor elke maand afzonderlijk het liquiditeitsbudget van het eerste kwartaal samen. Bedragen x € 1,Saldo kred. in rek.-courant Consumentenomzet Totaal beschikbaar Crediteuren Overige kortlopende schulden Contante inkopen Betaalde crediteuren Aflossing Rente Privé Lonen Vervoer Verkoopkosten Huisvestingskosten Overige Exploitatiekosten Totale uitgaven

januari -17.000 155.000 138.000 januari 22.500 16.700 84.000 28.000 0 0 0 2.500 1.500 160 600 3.275 555 159.785

februari -21.785 120.000 98.215 februari 0 0 76.800 28.000 25.600 0 0 2.500 1.500 1.700 400 3.275 825 140.600

maart -42.385 165.000 122.615 maart 0 0 94.200 25.600 31.400 1.000 500 2.500 1.500 160 700 3.275 1.200 162.035

Saldo krediet in rekening-courant per 1 april (debetsaldo) € 39.420,-


UITWERKINGEN

Pagina 113

© EIW BV 6. Gegevens uit de balans van een supermarkt per 1 april: • creditstand Postbank € 3.500,• aanwezig kasgeld € 7.500,• debetstand rekening-courant grossier € 9.000,• debetstand krediet in rekening-courant € 14.250,Gegevens met betrekking tot het liquiditeitsbudget van de maand april: • verwachte ontvangsten € 692.500,• verwachte uitgaven € 672.500,Met betrekking tot de te verwachten liquide middelen per 30 april worden de volgende gegevens verstrekt: • creditstand Postbank € 5.500,• aanwezig kasgeld € 8.000,• debetstand rekening-courant grossier € 6.500,Het verschil tussen de ontvangsten, de uitgaven en de mutaties in de liquide middelen, wordt verwerkt via de lopende rekening van het krediet in rekening-courant. Het kredietplafond van deze bankrekening bedraagt € 25.000,-. a. Bereken de dispositieruimte van het krediet in rekening-courant van deze supermarkt per 1 april. Kredietplafond Debetstand krt rek.crt Dispositieruimte

€ € €

25.000,14.250,10.750,-

b. Bepaal de te verwachten stand van het krediet in rekening-courant per 30 april. Liquide middelen per 1 april Bank € 3.500,- + Kasgeld 7.500,- + € Rekening-courant grossier 9.000,- € Krediet in rekening-courant 14.250,- € € 12.250,- Ontvangsten € 692.500,Totaal beschikbaar € 680.250,Uitgaven € 672.500,Totaalstand liquide middelen per 3004, 7.750,- + € Creditstand bank € 5.500,Aanwezig kasgeld € 8.000,- + Rekening-courant grossier € 6.500,- € 7.000,Te verwachten creditstand krediet in rekening-courant per 30 april 750,€ c. Beoordeel de liquiditeitspositie van deze supermarkt per 30 april. Er is sprake van een te verwachten creditstand van het krediet in rekeningcourant per 30 april. Er is een dispositieruimte van € 25.750,-. werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 114

© EIW BV 7. De heer C. Schoenmaekers exploiteert een versspeciaalzaak in het centrum van Zeewolde. Voor het opstellen van het liquiditeitsbudget betreffende het derde kwartaal beschikt de heer C. Schoenmaekers over de volgende prognoses: • consumentenomzet: juli € 70.000,-, augustus € 80.000,- en september € 65.000,• betalingen aan crediteuren: juli € 45.000,-, augustus € 50.000,- en september € 40.000,• te betalen “verrekende”btw in juli € 6.000,• privéopnamen per maand € 2.000,• uit te betalen lonen per maand € 2.200,• afdracht loonheffing en premies SWV, per maand € 2.500,• te betalen exploitatiekosten per maand € 15.000,Het krediet in rekening-courant heeft per 30 juni een debetstand van € 2.500,- ; het kredietplafond is € 10.000,-. Stel voor elke maand afzonderlijk het liquiditeitsbudget van het derde kwartaal van deze versspeciaalzaak samen. Bedragen x € 1,Saldo kred. in rek.-courant Consumentenomzet Verrekende btw Totaal beschikbaar Betaalde crediteuren Privé Lonen Loonheffing Overige Exploitatiekosten Totale uitgaven

juli -2.500 70.000 6.000 73.500 juli 45.000 2.000 2.200 2.500 15.000 66.700

augustus 6.800 80.000

september 15.100 65.000

86.800 augustus 50.000 2.000 2.200 2.500 15.000 71.700

80.100 september 40.000 2.000 2.200 2.500 15.000 61.700

Saldo krediet in rekening-courant per 1 oktober (creditsaldo) € 18.400,8. Een ondernemer wil zijn winkelpand laten verbouwen. De totale verbouwingskosten, inclusief de winkelinrichting, worden begroot op € 150.000,-. De verbouwing begint op 3 september. De heropening vindt een maand later plaats, op 4 oktober. Het door deze investering te verwachten liquiditeitsprobleem wordt opgelost door het afsluiten van een hypothecaire geldlening. Voor de berekening van de grootte hiervan, wordt een liquiditeitsbudget van het derde kwartaal opgesteld. Hiertoe worden de volgende gegevens verstrekt. • Balansposten per 1 juli: − voorraad € 120.000,− debiteuren € 11.000,− liquide middelen € 16.200,− crediteuren € 64.000,• Omzetprognoses van het derde kwartaal: − juli € 115.500,− augustus € 94.500,− september € 96.000,werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 115

© EIW BV 10% van de omzet geschiedt op rekening. De debiteurentermijn is 30 dagen. De gemiddelde brutowinst is 24%. • Inkoopprognoses van het derde kwartaal: via de inkoopcombinatie met 1 maand krediet: − juli € 70.000,− augustus € 90.000,− september € 120.000,Bij andere leveranciers wordt er in totaal voor € 16.000,- contant ingekocht. Verdere gegevens • de totale exploitatiekosten van het gehele vorige jaar bedragen € 180.000,-, waarvan € 50.000,- gewaardeerd loon, € 15.000,- afschrijvingskosten en € 5.000,- gewaardeerde interest, • De te betalen exploitatiekosten worden gelijkmatig over de maanden van het jaar verdeeld. Voor dit jaar moet er rekening gehouden worden met een kostenstijging van 10% ten opzichte van vorig jaar. • de openingskosten bedragen € 3.000,-; deze moeten in september betaald worden, • de verbouwingskosten ad € 150.000,- moeten in de loop van september betaald worden, • voor privé wordt in het derde kwartaal € 17.350,- opgenomen, • de vereiste liquide middelen per 1 oktober bedragen € 10.000,-. De btw wordt in deze opgave buiten beschouwing gelaten. a. Bereken de ontvangsten van debiteuren en van contante verkopen van het derde kwartaal. Debiteuren beginbalans € 11.000,Contante omzet € 275.400,Ontvangsten debiteuren 10% van (€ 115.500,- + € 94.500,-) 21.000,€ 307.400,€ b. Bereken de uitgaven aan crediteuren en aan contante inkopen van het derde kwartaal. Crediteuren beginbalans 64.000,€ Contante inkopen 16.000,€ Betaalde crediteuren (€ 70.000,- + € 90.000,-) € 160.000,€ 240.000,c. Bereken de uitgaven aan exploitatiekosten en aan investeringen van het derde kwartaal. Exploitatiekosten 0,25 x € 110.000,€ 27.500,10% kostenstijging € 2.750,Openingskosten 3.000,€ Verbouwingskosten 150.000,€ Privéopnamen 17.350,€ € 200.600,-


UITWERKINGEN

Pagina 116

© EIW BV d. Bereken de grootte van de hypothecaire geldlening, die per 30 wordt. Kassaldo € Ontvangsten € Uitgaven € Vereiste liquide middelen € Maximale hypotheek € e. Bereken de voorraad per 30 september. Beginvoorraad Inkopen Inkoopwaarde omzet Eindvoorraad (30 september)

€ € € € €

september afgesloten 16.200,307.400,- + 440.600,- 10.000,- 127.000,120.000,296.000,- + 416.000,232.560,- 183.440,-

9. Mevrouw C. Deneer exploiteert een speciaalzaak in vrijetijdskleding en jeans. Zij maakt maandelijks een liquiditeits- en exploitatiebudget. Voor de budgetten van maart beschikt zij over de volgende gegevens: • omzet € 74.200,• contante inkopen, inclusief btw € 37.320,• gemiddelde brutowinst 35% Voor de btw geldt het h-tarief. a. Bereken de baten en de lasten van maart die voortvloeien uit de bovenstaande gegevens. Baten is de omzet = € 74.200,Lasten is de IWO: 0,65 x € 74.200,= € 48.230,b. Bepaal de ontvangsten en de uitgaven van maart die voortvloeien uit de bovenstaande gegevens. Ontvangsten is de consumentenomzet 1,21 x € 74.200,= € 89.782,Uitgaven zijn de contante inkopen = € 37.320,10. De heer K. Hoogen exploiteert een speciaalzaak in foundations. Voor het exploitatie- en liquiditeitsbudget van mei beschikt hij over de volgende gegevens: • omzet € 18.800,• gemiddelde brutowinst 40% • inkopen op rekening, inclusief btw: − april € 12.708,− mei € 8.190,• crediteurentermijn 14 dagen • de inkopen zijn gelijkmatig over de dagen van de maand verdeeld Voor de btw geldt het h-tarief. a. Bereken de bedragen die voorkomen op het exploitatiebudget van mei. Baten is de omzet = € 18.800,Lasten is de IWO: 0,60 x € 18.800,= € 11.280,-


UITWERKINGEN

Pagina 117

© EIW BV b. Bereken de bedragen die voorkomen op het liquiditeitsbudget van mei. Ontvangsten is de consumentenomzet 1,21 x € 18.800,= € 22.748,Uitgaven: Crediteuren april 14/30 x € 12.708,= € 5.930,40 Crediteuren mei 16/30 x € 8.190,= € 4.368,11. Frits Alberts is eigenaar van een grootschalige doe-het-zelfzaak. Voor het exploitatiebudget van november beschikt hij over de volgende gegevens: • inkopen op rekening, inclusief btw: − september € 114.300,− oktober € 81.900,− november € 159.960,Crediteurentermijn 45 dagen. • consumentenomzet: − oktober € 168.900,− november € 192.600,De verkopen op rekening zijn 10% van de consumentenomzet. Debiteurentermijn 10 dagen. Verdere gegevens • gemiddelde brutowinst 35%, • de in- en verkopen zijn gelijkmatig over de dagen van de maand verdeeld, • voor de btw geldt het h-tarief. a. Bereken de bedragen die voorkomen op het exploitatiebudget van november. Baten Omzet 100/121 x € 192.700,= € 159.256,20 Lasten IWO 0,65 x € 159.256,20 = € 103.516,53 b. Bereken de bedragen die voorkomen op het liquiditeitsbudget van november. Ontvangsten: Contante Omzet 0,9 x € 192.700,= € 173.430,Debiteuren oktober 10/30 x 0,10 x € 168.900,= € 5.630,Debiteuren november 20/30 x 0,10 x € 192.700,= € 12.847,Uitgaven: Crediteuren ½ september € 57.110,- + ½ oktober 40.950,- =


UITWERKINGEN

€ 98.060,-

Pagina 118

© EIW BV 12. Mevrouw T. Haagh-Tonnar exploiteert een speelgoedzaak in het wijkwinkelcentrum van Breda. Voor het opstellen van het exploitatie- en liquiditeitsbudget van december beschikt zij over de volgende gegevens: • omzet € 100.000,-, • gemiddelde brutowinst 34%, • contante inkopen, inclusief btw, € 12.036,-, • inkopen op rekening, inclusief btw: november € 69.450,-, december € 46.365,-, • crediteurentermijn 14 dagen, • de inkopen zijn gelijkmatig over de dagen van de maand verdeeld. Voor de btw geldt het h-tarief. a. Bereken de bedragen die voorkomen op het exploitatiebudget van december. Baten is omzet = € 100.000,Lasten IWO 0,66 x € 100.000,= € 66.000,b. Bereken de bedragen die voorkomen op het liquiditeitsbudget van december. Ontvangsten is consumentenomzet = € 121.000,Uitgaven Contante inkopen = € 12.035,Crediteuren november:14/30x € 69.450,= € 32.410,Crediteuren december:16/30x € 46.365,= € 24.728,13. Frits Rouschop is als enige verkoper in dienst bij de delicatessenzaak “De PartyShop” van de heer H. Vermans. Frits verdient een brutoloon van € 1.200,- per maand. Van dat loon wordt € 550 voor loonheffing ingehouden. Het aandeel in de premie van de verplichte sociale werknemersverzekeringen dat de heer H. Vermans moet betalen, bedraagt € 150,per maand. Dat bedrag wordt ook via de loonheffing afgedragen. De afdracht van de loonheffing geschiedt achteraf in de maanden april, juli, oktober en januari. a. Bereken het bedrag dat, uitgaande van de bovenstaande gegevens, voorkomt op het liquiditeitsbudget van augustus. Brutoloon plus premie swv = € 1.350,b. Bereken het bedrag dat, uitgaande van de bovenstaande gegevens, voorkomt op het exploitatiebudget van het derde kwartaal. 3 x € 1.350,- = € 4.050,14. Debbie Fokkema is als enige verkoopster in dienst bij de kindermodespeciaalzaak “Trix”. Debbie verdient een brutoloon van € 1.600,- per maand. Van dat loon wordt € 850 voor loonheffing ingehouden. Het aandeel in de premie van de verplichte sociale werknemersverzekeringen, dat de eigenaar van deze kindermodespeciaalzaak moet betalen, bedraagt € 300,- per maand. Dat bedrag wordt ook via de loonheffing, maandelijks achteraf afgedragen, aan de Belastingdienst. a. Bereken het bedrag dat, uitgaande van de bovenstaande gegevens, voorkomt op het liquiditeitsbudget van november. Brutoloon plus premie swv = € 1.900,b. Bereken het bedrag dat, uitgaande van de bovenstaande gegevens, voorkomt op het exploitatiebudget van het vierde kwartaal. 3 x € 1.900,- = € 5.700,werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 119

© EIW BV 15. De heer P. Houtvast exploiteert een parfumeriespeciaalzaak in de binnenstad van Helmond. De gedeeltelijke balans van de parfumeriezaak ziet er per 31 december als volgt uit: Gedeeltelijke balans per 31 december

Voorraad Debiteuren

€ €

159.600,460,-

€

398.000,-

Crediteuren

€

10.700,-

€

398.000,-

De heer P. Houtvast maakt jaarlijks gespecificeerde liquiditeits- en exploitatiebudgetten per kwartaal. Hiertoe beschikt hij met betrekking tot het komende jaar over de volgende gegevens: • omzet: € 497.000,omzetaandelen in procenten voor het: − 1e kwartaal 22% − 2e kwartaal 26% − 3e kwartaal 24% − 4e kwartaal 28% • verkopen op rekening 5% van de consumentenomzet • debiteurentermijn 5 dagen • gemiddelde brutowinst 40% • inkopen, inclusief btw, in het: − 1e kwartaal € 79.320,− 2e kwartaal € 75.300,− 3e kwartaal € 96.480,− 4e kwartaal € 87.300,• de inkopen geschieden geheel op rekening • crediteurentermijn 10 dagen • de in- en verkopen zijn gelijkmatig over de maanden van het kwartaal verdeeld Voor de btw geldt het h-tarief. a. Bereken de verwachte balansbedragen per 31 december van het komende jaar van de: • voorraad, • debiteuren (in hele euro’s nauwkeurig), • crediteuren. Beginvoorraad € 159.600,00 Inkopen (100/121x 338.400) € 279.669,42 + € 439.269,42 Inkoopwaarde omzet (0,6 x € 497.000,-) € 298.200,00 Eindvoorraad € 141.069,42 Debiteuren werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 120

© EIW BV 5/90 x 0,28 x € 497.000,- x 1,21 x 0,05 = € 467,73 Crediteuren 10/90 x € 87.300,- = € 9.700,b. Bereken de ontvangsten en de uitgaven die voorkomen op van het vierde kwartaal. Ontvangsten Omzet: 0,95 x 0,28 x € 497.000,- x 1,21 Debiteuren 3e kwartaal 0,05 x 0,24 x 5/90 x € 497.000,- x 1,21 Debiteuren 4e kwartaal 85/90 x 0,28 x0,05 x € 497.000,- x 1,21 Uitgaven Crediteuren 10/90 x € 96.480,80/90 x € 87.300,-

het liquiditeitsbudget

€

159.964,42

€

400,91

€ €

7.951,45 168.316,78

€ € €

10.720,00 77.600,00 88.320,00

16. Harm Bronsema is de trotse eigenaar van een hypermarkt in het westen van de provincie Noord-Brabant. De balans van de hypermarkt ziet er per 30 september als volgt uit: Balans per 31 september € Winkelpand € 220.000,Eigen vermogen 120.000,€ Inventaris € 110.000,Hypothecaire lening 190.000,Voorraad 185.000,Familielening € 30.000,€ Vorderingen € 16.000,Krediet in rekening€ Liquide middelen € 9.000,courant 45.000,€ Crediteuren 140.000 ,Overige kortlopende € schulden 15.000,€ 540.000,€ 540.000,Op grond van ervaringscijfers zijn de verwachtingen van het vierde kwartaal als volgt: • de overige vorderingen op korte termijn per 30 september worden in oktober ontvangen, • omzetprognoses: − oktober € 500.000,− november € 510.000,− december € 600.000,• de omzet wordt volledig contant ontvangen, • Harm Bronsema hanteert een gemiddeld brutowinstpercentage van 19%, • de overige kortlopende schulden per 30 september worden in oktober betaald, • de schuld aan crediteuren per 30 september zal in oktober betaald worden, • de crediteurentermijn is 15 dagen, • inkoopprognoses, exclusief btw: − oktober € 415.000,-, waarvan € 340.000,- op rekening, − november € 475.000,-, waarvan € 410.000,- op rekening, − december € 520.000,-, waarvan € 450.000,- op rekening, • het gemiddelde btw-percentage van de inkopen is gelijk aan dat van de verkopen; het bedraagt 6,5%,


UITWERKINGEN

Pagina 121

© EIW BV • de hypotheekrente wordt aan het einde van elk kwartaal betaald uit de liquide middelen; deze bedraagt 8% op jaarbasis; op 31 december wordt er € 20.000,- van de hypothecaire lening afgelost, • de rente op de familielening bedraagt 9% per jaar; deze wordt aan het einde van elk kwartaal betaald uit de liquide middelen; de aflossing ad € 10.000,- op deze lening vindt plaats op 30 november, • in oktober wordt een nieuw kassasysteem gekocht voor € 76.000,-; dit wordt betaald in november, • de afschrijvingskosten van de inventaris bedragen € 5.000,- per kwartaal en die van het winkelpand bedragen € 2.000,- per kwartaal, • uit het privébudget blijkt dat in oktober en in november € 2.000,- en in december € 2.600,- opgenomen kan worden, • de kosten van het krediet in rekening-courant van het vierde kwartaal worden geschat op € 6.000,-; dit bedrag wordt als debetmutatie op het krediet verwerkt, • de overige contant te betalen exploitatiekosten worden geschat op € 75.000,- exclusief € 2.500 btw, per maand, • per 31 december moet er naar verwachting nog € 10.000,- aan exploitatiekosten (geen btw) betaald worden, • de overige vorderingen per 31 december worden buiten beschouwing gelaten, • de liquide middelen per 31 december bedragen € 19.000,-, • het krediet in rekening-courant heeft een kredietplafond van € 100.000,-. a. Stel het liquiditeitsbudget van het vierde kwartaal samen en wel voor elke maand afzonderlijk. Uit het liquiditeitsbudget moet de stand van het krediet in rekeningcourant aan het einde van elke maand blijken. Bedragen x € 1,Saldo kred.in rek.courant Omzet Btw op verkopen Overige vorderingen Totaal beschikbaar

oktober -45.000 500.000 32.500 16.000 503.500 oktober Overige schulden 15.000 Crediteuren 140.000 Contante inkopen 75.000 Betaalde crediteuren 170.000 0 0 Btw op inkopen 15.925 Rente hypotheek 0 Rente familielening 0 Rente krediet in rek.crt 0 Aflossing 0 Investering 0 Privé 2.000 Ov, exploitatiekosten 75.000 Btw op kosten 2.500 Totale uitgaven 495.425 Debet saldo krediet in rek.crt per 31-12


UITWERKINGEN

november 8.075 510.000 33.150

december -82.875 600.000 39.000

551.225 november

556.125 december

65.000 70.000 170.000 0 205.000 205.000 0 225.000 28.600 32.500 0 3.800 0 600 0 6.000 10.000 20.000 76.000 0 2.000 2.600 75.000 75.000 2.500 2.500 634.100 643.000 € 86.875,Pagina 122

© EIW BV b. Bereken voor Harm Bronsema de aflossingscapaciteit van het vierde kwartaal. Omzet IWO Brutowinst (19%) Exploitatiekosten Afschrijvingen Rentekosten Overige exploitatiekosten

€ € €

1.610.000,1.304.100,305.900,-

7.000,10.400,235.000,-

€ € €

252.400,- 53.500,7.000,- + 6.600,- 53.900,-

€ € € € €

Bedrijfsresultaat Afschrijvingen Privéopnamen Cashflow

c. Bereken voor deze hypermarkt het eigen vermogen per 31 december. Doe dit door middel van een vermogensvergelijking. Begin eigen vermogen 120.000,€ Nettowinst 53.500,- + € € 173.500,Privéopnamen € 6.600,- Eind eigen vermogen 166.900,€ d. Bereken het bedrag van de overige kortlopende schulden (inclusief de nog te betalen “verrekende” btw) per 31 december. Btw in omzet Btw in inkopen Btw in kosten Af te dragen btw Te betalen kosten Overige kortlopende schulden

€ € €

104.650,91.650,- 7.500,- 5.500,10.000,15.500,-

€ € €

e. Stel de te verwachten balans per 31 december van deze hypermarkt samen. Winkelpand Inventaris Voorraad Liquide middelen

Verwachte balans per 31 december Eigen vermogen € 218.000,Hypothecaire lening € 171.000,Familielening € 290.900,19.000,Krediet in rekening€ courant Crediteuren Overige kortlopende schulden € 698.900,-


UITWERKINGEN

€ € €

166.900,170.000,20.000,-

€ €

86.875,239.625 ,-

€ €

15.500,698.900,-

Pagina 123

© EIW BV 17. De heer Jo Deklein exploiteert een vrijetijdsmodezaak onder de naam “Vt-Mode Jo Deklein”. Jo maakt per kwartaal een balans, een exploitatie- en een liquiditeitsbudget. Met betrekking tot de te verwachten ontvangsten en de te verwachten uitgaven van het tweede kwartaal beschikt Jo over de onderstaande gegevens. Gegevens uit de balans per 1 april: • de waarde van de voorraad bedraagt € 127.650,-, • de schuld aan crediteuren bedraagt € 56.750,-. Gegevens uit het exploitatiebudget van het tweede kwartaal: • de contante omzet wordt begroot op € 185.000,-, • de te verwachten brutowinst is 36%, • van de totale personeelskosten ad € 18.500,- zal € 11.500,- als nettoloon uitbetaald worden, • de andere te betalen exploitatiekosten, exclusief € 2.200,- btw, zullen € 24.550,- bedragen. Verdere gegevens van het tweede kwartaal: • de crediteurentermijn is 15 dagen, • de inkopen zijn gelijkmatig over de dagen van het kwartaal verdeeld, voor het aantal dagen per maand geldt 30 dagen, • de inkopen op rekening, exclusief btw, bedragen € 90.000,-, • van de “vorderingen op korte termijn” wordt € 1.250,- ontvangen, • de kortlopende schulden ad € 19.500,- moeten, met uitzondering van € 2.750,- rentekosten van de 6%-lening o/g, in april betaald worden, • de rentekosten van de tien jaar oude 6%-lening o/g ad € 50.000,- moeten jaarlijks per 1 mei achteraf betaald worden; op die datum wordt er € 5.000,- afgelost. • per maand moet € 2.000,- aan loonheffing betaald worden, • de overige privéopnamen bedragen € 4.000,- per maand, Voor de btw geldt het h-tarief. a. Bereken het te verwachten bedrag van de “ontvangsten” van het tweede kwartaal Omzet € 185.000,Btw 21% 38.850,€ Consumentenomzet € 223.850,Vorderingen 1.250,€ Totaal ontvangsten € 225.100,b. Bereken het te verwachten bedrag van de “uitgaven” van het tweede kwartaal van “Vt-mode Jo Deklein”. Overige Schulden op korte termijn € 15.375,Crediteuren 01-04 € 56.750,Inkopen € 90.000- x 1,21 x 75/90 € 90.750,Nettoloon 11.500,€ Rente lening 3.000,€ Aflossing lening 5.000,€ Andere exploitatiekosten 26.750, € Loonheffing 6.000,€ Privéopnamen € 12.000,Totale uitgaven € 227.125,werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 124

© EIW BV c. Bereken het te verwachten bedrag van de “verschuldigde btw” per 1 juli. Btw in omzet Btw in inkopen Btw in kosten Verschuldigde btw

€ € € €

38.850,18.900,- 2.200,- 17.750,-

d. Bereken de schuld aan de “crediteuren” per 1 juli. Crediteuren € 90.000- x 1,21 x 15/90 = € 18.150,e. Voor welk bedrag staat de voorraad van “Vt-mode Jo Deklein” op de te verwachten balans per 1 juli? Beginvoorraad 1 april € 127.650,Inkopen € 90.000,- + € 217.650,Inkoopwaarde omzet 118.400,- € Eindvoorraad 1 juli 99.250,€ f. Bereken het bedrag van de “te betalen rentekosten” van de 6%-lening o/g per 1 juli. Nog te betalen rentekosten 2/12 x 6% x € 45.000,- = € 450,Met betrekking tot de te verwachten beschikbare geldmiddelen per 1 juli geldt: • Jo Deklein brengt dagelijks de geldcassette naar de nachtkluis; de inhoud van de cassettes wordt gestort op de rekening van het krediet in rekening-courant, • Jo houdt gemiddeld een bedrag van € 2.500,- aan kasgeld in de zaak; dit bedrag is ook het te verwachten kasgeld per 1 juli, • het te verwachten positieve saldo van de Postbankrekening bedraagt € 10.000,-, • het kredietplafond van het krediet in rekening-courant is € 35.000,-. Verdere gegevens uit de balans per 1 april: • het saldo van de Postbankrekening is € 16.450,- (tegoed), • het saldo van het krediet in rekening courant is € 26.600,- (schuld). g. Bereken het te verwachten saldo van het krediet in rekening-courant per 1 juli van “Vt-mode Jo Deklein”. Verschil Ontvangsten-Uitgaven NEGATIEF € 5.725,Afname bank POSITIEF - 6.450,Afname krediet in rekening-courant € 725,Saldo Krediet in rekening courant per 01-04 € 26.600,Saldo Krediet in rekening courant per 01-07 € 25.875,-


UITWERKINGEN

Pagina 125

© EIW BV 18. De balans van een detailhandelsonderneming ziet er per 31 maart als volgt uit: Balans per 31 maart € Inventaris € 44.000,Eigen vermogen € Voorraad € 55.000,6% geldlening € Debiteuren € 1.100,Krediet in rekeningLiquide middelen 6.500,courant € € € Crediteuren € Te verrekenen btw €

106.600,-

€

50.000,33.000,2.500,10.100,11.000,-

106.600,-

Prognoses voor het tweede kwartaal: • omzet € 225.000,-, • verkopen op rekening zijn 5% van de consumentenomzet, • debiteurentermijn 10 dagen, • brutowinst 25%, • inkopen, inclusief btw € 195.525,-, • inkopen op rekening 30% van de inkopen, • crediteurentermijn 18 dagen, • de verwachte in- en verkopen op rekening zijn gelijkmatig over de dagen van het kwartaal verdeeld, • afschrijvingskosten inventaris per jaar € 4.400,-, • exploitatiekosten, inclusief € 2.000,- btw, € 42.000,-, • aflossing lening per 30 juni van elk jaar € 5.000,-, • privéopnamen per maand: € 5.000,-, • een maand heeft 30 dagen, • rentebetaling op de 6% geldlening achteraf per 31 maart, • er worden geen goederen voor privéverbruik uit de zaak genomen, • de “te verrekenen btw” over het eerste kwartaal wordt betaald in april, • de te verwachten liquide middelen per 30 juni bedragen € 6.500,-, • het kredietplafond van het krediet in rekening-courant is € 20.000,-, Voor de btw geldt het h-tarief. a. Bereken het te verwachten saldo van het krediet in rekening-courant per 30 juni. Doe dit door het opstellen van het liquiditeitsbudget van het tweede kwartaal. Saldo Krediet in rekening-courant (negatief) 2.500,00 € Debiteuren € 1.100,00 Contante consumentenomzet 0,95 x € 225.000,- x 1,21 € 258.637,50 Ontvangsten van debiteuren 0,05 x € 225.000,- x 1,21 x 80/90 € 12.100,00 € 274.337,50 Uitgaven Crediteuren 10.100,00 € Verrekende btw 11.000,00 € Contante inkopen € 136.867,50 Betaalde crediteuren € 46.926,00 Exploitatiekosten € 42.000,00 Aflossingen € 5.000,00 Privéopnamen 15.000,00 € € 266.893,50 Krediet in rek.crt per 30 juni: debetsaldo 2.031,00 € werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 126

© EIW BV b. Bereken het btw-bedrag dat per 30 juni nog betaald moet worden. Btw in omzet 21% van € 225.000,Btw in inkopen 21/121 x € 195.525,Btw in kosten Verschuldigde btw

€ € € €

47.250,00 33.934,09 2.000,00 11.315,91

c. Het exploitatiebudget van het tweede kwartaal laat een te verwachten bedrijfsresultaat zien van € 14.655,-. Stel de te verwachten balans per 30 juni van deze detailhandelsonderneming samen. Inventaris Voorraad Debiteuren Liquide middelen

€ € € €

€

Balans per 30 juni 42.900,00 Eigen vermogen 50.556,72 6% geldlening 1.487,50 Krediet in rekening6.500,00 courant Crediteuren Te verrekenen btw Te betalen rente 101.444,22

€ 49.655,00 € 28.000,00 € 2.031,00 € € 11,731,72 € 9.531,72 € 495,00 € 101.444,22

d. Controleer het eigen vermogen per 30 juni door middel van een vermogensvergelijking. Begin eigen vermogen 50.000,€ Nettowinst 14.655,- + € € 64.655,Privéopnamen € 15.000,- Eind eigen vermogen 49.655,€ 19. De heer D. Holthuizen is eigenaar van een grote supermarkt in het winkelcentrum “Gruno”. Dit winkelcentrum heeft een regionaal verzorgende functie. Voor het opstellen van het liquiditeits- en exploitatiebudget van het vierde kwartaal worden de volgende prognoses gemaakt: • contante consumentenomzet: − oktober € 475.000,-, − november € 600.000,-, − december € 800.000,-, • brutowinst 15%, • inkopen, inclusief btw: − september € 360.000,-, − oktober € 475.000,-, − november € 500.000,-, − december € 650.000,-, • de inkopen geschieden voor 10% contant; ze zijn gelijkmatig over de dagen van de maand verdeeld, • de crediteurentermijn is 15 dagen, een maand telt 30 dagen, • afdracht loonheffing € 45.000, te betalen in oktober, • te betalen nettolonen per maand: € 15.000,-, werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 127

© EIW BV • • • • •

• • • • • • •

extra uit te betalen nettoloon in december: € 10.000,-, totale loonkosten per jaar: € 400.000,-, te betalen huisvestingskosten per maand, inclusief € 1.800,- btw: € 26.000,-, totale overige exploitatiekosten, exclusief € 5.000,- btw, € 70.000,- per kwartaal; deze kosten worden in de verhouding 1:1:2 verdeeld over de maanden van het kwartaal, privéopnamen: − oktober € 2.000,− november € 3.500,− december € 5.000,investering van € 84.000,- in twaalf computergestuurde weegschalen, te betalen in december, exclusief btw h-tarief, afschrijvingskosten van het vierde kwartaal van de duurzame bedrijfsmiddelen: € 10.000,-, te betalen rentekosten per kwartaal over het kort vreemd vermogen € 5.250,-; deze kosten worden als debetmutatie op het krediet in rekening-courant verwerkt, te betalen rentekosten per 1 februari, van een 5% per jaar achtergestelde lening ad € 80.000,-, te betalen rentekosten van een hypothecaire geldlening ad € 160.000,- is 4,5% per jaar, te betalen achteraf per 1 juli en per 1 januari, de gemiddelde btw (zowel op inkopen als op verkopen) 9%, kredietplafond krediet in rekening-courant: € 60.000,-.

a. Ga na in hoeverre het kredietplafond van het krediet in rekening-courant toereikend is voor de heer D. Holthuizen om geen liquiditeitsprobleem te krijgen. Doe dit door het opstellen van het liquiditeitsbudget van het vierde kwartaal en wel voor elke maand afzonderlijk. Bedragen x € 1,Saldo krediet in rek.courant Omzet Totaal beschikbaar Inkopen op rekening Inkopen contant Loonheffing Nettoloon Huisvestingskosten Overige exploitatiekosten Privé-opnamen Investering Rente krediet rek-crt Totale uitgaven

oktober 00 475.000 475.000 oktober 162.000 213.750 47.500 45.000 15.000 26.000 18.750 2.000

november -55.000 600.000 545.000 november 213.750 225.000 50.000 0 15.000 26.000 18.750 3.500

530.000

552.000

december -7000 800.000 793.000 december 225.000 292.500 65.000 0 25.000 26.000 37.500 5.000 98.700 5.250 779.950

Saldo krediet in rekening-courant per 31 december (creditsaldo) € 13.050,-


UITWERKINGEN

Pagina 128

© EIW BV b. Bereken de cashflow van deze supermarkt aan het einde van het vierde kwartaal. Omzet IWO Brutowinst Exploitatiekosten Loonkosten Huisvestingskosten Afschrijvingskosten Overige exploitatiekosten. Rentekosten Rente Achtergestelde lening Rente Hypotheek

€ 1.720.183,49 € 1.462.155,97 € 258.027,52 € € € € € € €

100.000,72.600,10.000,70.000,5.250,1.000,1.800,€ € € € €

Bedrijfsresultaat Afschrijvingskosten Privé Negatieve cashflow

260.650,00 2.622,48 10.000,00 10.500,00 3.122,48

+ -

20. De heer J. Pans, die eigenaar is van een meubelzaak, wenst zijn werkzaamheden te beeindigen. Zijn zoon, Kees Pans, zal de eenmanszaak per 1 januari voortzetten. Hij beschikt dan over de volgende gegevens: Winkelpand Inventaris Voorraad Debiteuren Liquide middelen

€ € € € €

€

Balans per 1 januari 80.500,Eigen vermogen 45.500,Familielening 278.850,Banklening 4.800,Krediet in rekening7.150,courant Crediteuren Overige kortlopende schulden 416.800,-

€ € €

118.400,65.000,77.860,-

€ €

14.940,112.000 ,-

€ €

28.600,416.800,-

Voor het komende jaar worden de volgende prognoses gemaakt: • omzet: € 2.000.000,-, • brutowinst 34%, • verkopen op rekening 10% van de consumentenomzet, • inkopen op rekening 80% van de inkopen, • debiteurentermijn 9 dagen, • crediteurentermijn 45 dagen, • gewenste voorraad per 31 december: € 300.000,-, • alle in- en verkopen zijn gelijkmatig over de maanden van het jaar verdeeld. Voor de btw geldt het h-tarief.


UITWERKINGEN

Pagina 129

© EIW BV a. Bereken het te verwachten debiteurensaldo per 31 december van deze meubelzaak. 0,10 x € 2.000.000,- x 9/360 x 1.21 = € 6.050,b. Bereken het te verwachten crediteurensaldo per 31 december van deze meubelzaak (afronden op veelvouden van € 50,-). Beginvoorraad Inkopen

278.850,€ 1.341.150,- + € € 1.620.000,Inkoopwaarde omzet 0,66 x € 2.000.000 ÷ 1.21 € 1.090.909,09 Eindvoorraad € 529.090,91 Crediteurensaldo 0,8 x € 1.341.150,- x 1,21 x 45/360 = € 162.279,15 Afgerond: € 162.300,Ter beoordeling van de liquiditeitspositie beschikt Kees, naast de bovenstaande gegevens, nog over de volgende prognoses: • te betalen leasebedrag voor de bedrijfsauto € 12.250,• privéopnamen volgens privébudget € 40.750,• te betalen rente vreemd vermogen € 13.890,• aflossingen vreemd vermogen € 20.000,• te betalen loonkosten € 195.000,• te betalen overige exploitatiekosten, inclusief € 38.900,- btw, € 269.190,• totaal te betalen btw over het 1e , 2e en 3e kwartaal € 66.036,• de liquide middelen blijven op hetzelfde niveau, • de overige kortlopende schulden per 31 december moeten in de loop van het eerste kwartaal betaald worden. c. Bereken de te verwachten stand van het krediet in rekening-courant per 31 december van het eerste jaar van deze meubelzaak. Doe dit door het opstellen van het liquiditeitsbudget. Saldo krediet in rek. courant Debiteuren Omzet Niet ontvangen omzet Totaal beschikbaar Uitgaven Crediteuren beginbalans Overige schulden Inkopen op rekening € 1.096.780,20 x 1,21 - € 130.500,-

Som overige uitgaven

€ €

112.000,00 28.600,00

€ €

1.196.604,04 617.116,00

Positief saldo (credit) Krediet in rek.-crt per 31-12


UITWERKINGEN

-€ € € -€ €

14.940,4.800,2.380.000,5.950,2.363.910,-

€

1.954.320,04

€

409.589,96

Pagina 130

© EIW BV 21. Na het behalen van het ondernemersdiploma, heeft Harrie Coenen enige jaren gewerkt als verkoper in de confectieafdeling van een landelijk bekend warenhuis. Samen met een goede kennis, Frans Pisters, besluit hij om per 1 januari, in een winkelcentrum een dames- en herenmodezaak te starten in twee naast elkaar liggende winkelpanden. Om eventuele liquiditeitsproblemen te kunnen voorzien, maakt Harrie Coenen een liquiditeitsbudget voor het eerste kwartaal. Hiertoe beschikt hij over de onderstaande prognoses: • de contante consumentenomzet bedraagt in januari € 75.000,-, in februari € 65.000,en in maart € 60.000,-, • de consumentenomzet op rekening bedraagt in het eerste kwartaal € 5.000,-, • van debiteuren wordt in januari niets, in februari € 2.200,- en in maart € 1.800,ontvangen, • de per 1 januari te vorderen “verrekende” btw van € 36.630,- wordt in de loop van januari ontvangen, • de contante inkopen bedragen, inclusief btw, in januari € 12.000,-, in februari € 19.000,- en in maart € 5.000,-, • de inkopen op rekening bedragen in het eerste kwartaal € 150.000,-, • aan crediteuren wordt in januari € 86.400,-, in februari € 43.600,- en in maart € 45.000,- betaald, • de maandelijks te betalen huur van de twee winkelpanden bedraagt € 2.500,-; hierover hoeft geen btw te worden betaald, • de maandelijks te betalen energierekening wordt op € 550,-, inclusief btw, begroot, • de te betalen verkoopkosten bedragen in januari € 3.000,-, in februari € 2.500,- en in maart € 2.500,-; in deze bedragen is in totaal € 895,- btw begrepen, • aan personeelskosten wordt in januari en in februari € 750,- en in maart € 3.000,uitgegeven, • het te betalen leasebedrag voor de bedrijfsauto bedraagt per maand € 1.175,-, inclusief btw, • de uitgaven voor benzine bedragen naar verwachting € 500,- (inclusief btw) per maand, • de overige te betalen exploitatiekosten bedragen in januari € 1.800,-, inclusief € 200,- btw, in februari € 1.700,-, inclusief € 190,- btw en in maart € 1.700,-, inclusief € 190,- btw, • de privéopnamen bedragen in januari € 5.000,- en in februari en maart € 4.000,-, • het minimaal aanwezige bedrag aan liquide middelen aan het einde van elke maand is € 5.000,-, • het verschil tussen de ontvangsten en de uitgaven wordt verwerkt op het krediet in rekening-courant; het kredietplafond bedraagt € 20.000,-; de rekening van het krediet in rekening-courant heeft per 1 januari een debetsaldo van € 5.000,-. Voor de btw geldt het h-tarief. a. Maak het liquiditeitsbudget van het eerste kwartaal van deze dames- en herenmodezaak en wel voor elke maand afzonderlijk. Uit het liquiditeitsbudget moet het te verwachten saldo van het krediet in rekening-courant aan het einde van elke maand blijken.


UITWERKINGEN

Pagina 131

© EIW BV Bedragen x € 1,Saldo kred in rk-crt per 1 Omzet Debiteuren Te vorderen btw Totaal beschikbaar

januari februari maart -5.000 -7.045 -16.120 75.000 65.000 60.000 0 2.200 1.800 36.360 0 0 106.360 60.155 45.680 januari februari maart Contante inkopen 12.000 19.000 5.000 Crediteuren 86.400 43.600 45.000 Huurkosten 2.500 2.500 2.500 Energiekosten 550 550 550 Verkoopkosten 3.000 2.500 2.500 Leasebedrag 1.175 1.175 1.175 Brandstofkosten 500 500 500 Personeelskosten 750 750 3.000 Overige kosten 1.800 1.700 1.700 Privéopnamen 5.000 4.000 4.000 Totale uitgaven 113.675 76.275 65.925 Saldo krediet in rekening-courant per 31 maart (debetsaldo) € 20.245,b. Stel het btw-budget van het eerste kwartaal samen. Te betalen btw Uit contante verkopen (€ 200.000,- ÷ 1,21 ) x 0.21 Uit verkopen op rek. (€ 5.000,- ÷ 1,21 ) x 0.21 Te vorderen btw Contante inkopen (€ 36.000,- ÷ 1,21 ) x 0.21 Inkopen(€ 150.000,- ÷ 1,21 ) x 0.21 Energie(€ 1.650 ÷ 1,21 ) x 0.21 Verkoopkosten Leasing(€ 3.525,- ÷ 1,21 ) x 0.21 Brandstof(€ 1.500,- ÷ 1,21 ) x 0.21 Overige kosten Totaal Per saldo verschuldigd.


€ € € € € € €

€ € €

34.710,74 867,77 35.578,51

€ €

34.914,46 664,05

6.247,93 26.033,06 286,36 895,00 611,78 260,33 580,00

UITWERKINGEN

Pagina 132

© EIW BV 22. De heer F. Zwart is eigenaar van de CD-zaak “De CD-Schijf” in het centrum van Almerestad. De balans van “De CD-Schijf” ziet er per 31 december als volgt uit: LET OP IN HET WERKSCHRIFT STAAT HET EIGEN VERMOGEN FOUT VERMELD; 35.820; SVP LATEN CORRIGEREN. Balans “De CD-Schijf” per 31 december Inventaris € 28.000,Eigen vermogen Vervoermiddelen € 8.000,Geldlening Voorraad 59.000,Krediet in rekening€ Liquide middelen € 5.500,courant Crediteuren Te betalen rente Te verrekenen btw €

100.500,-

DAT MOET ZIJN

€ €

35.820,18.000,-

€ € € €

17.000,24.000,180,5.500,-

€

100.500,-

De heer F. Zwart beschikt voor het komende jaar over de onderstaande prognoses: • omzet: € 360.000,-, • brutowinst 30%, • de inkopen geschieden geheel op rekening, • crediteurentermijn één maand, • de inkopen en de verkopen zijn gelijkmatig over het jaar verspreid, • de voorraad blijft op hetzelfde niveau gehandhaafd, • te betalen nettoloon € 8.000,-, • afdracht loonheffing per kwartaal € 1.600,-, • afschrijvingskosten: − vervoermiddel € 4.000,-, − inventaris € 7.000,-, • aflossing geldlening per 1 oktober € 3.000,-, • achteraf te betalen rentekosten van de geldlening, per 1 oktober, 4% per jaar, • rentekosten van het krediet in rekening-courant € 1.400,-, • kredietplafond krediet in rekening-courant per 31 december: € 25.000,-, • huur van het winkelpand (exclusief btw h-tarief) tot 1 juni € 1.200,- per maand en vanaf 1 juni € 1.260,- per maand, • overige contant te betalen exploitatiekosten, inclusief € 2.750,- btw, € 26.750,-, • privéopnamen € 2.000,- per maand, • nog te betalen “verrekende” btw per 31 december € 5.700,-, • de liquide middelen worden als een datum beschouwd. Voor de btw geldt het h-tarief.


UITWERKINGEN

Pagina 133

© EIW BV a. Bereken de te verwachten cashflow van “De CD-Schijf” . Omzet IWO Brutowinst Exploitatiekosten Loonkosten € 8.000,Loonheffing € 6.400,Afschrijvingen € 11.000,Rentekosten € 540,- + € 150,- + + € 1.400,2.090,€ Huur 14.820,€ Overige exploitatiekosten € 24.000,-

€ € €

360.000,252.000,108.000,-

€ 66.310,Bedrijfsresultaat € 41.690,Afschrijvingen 11.000,- + € Privéopnamen 24.000,- € Cashflow 28.690,€ b. Bereken het gebudgetteerde btw-bedrag dat de heer F. Zwart moet betalen aan de Belastingdienst. Btw in de omzet € 75.600,00 Btw in de inkopen 52.920,00 € Btw in de kosten 2.750,00 € Btw in huur 3.112,20 € € 58.782,20 Af te dragen btw € 16.817,80 Balans per 01-01 € 5.500,Balans per 31-12 5.700,€ 200,00 € Per saldo te betalen € 16.617,80 c. Bepaal de te verwachten stand van het krediet in rekening-courant per 31 december. Doe dit door middel van het opstellen van het liquiditeitsbudget van “De CDSchijf”. Saldo Krediet in rekening-courant. € 17.000,Consumentenomzet € 360.000,- x 1,21 € 435.600,Totaal beschikbaar € 418.600,Uitgaven Crediteuren € 24.000,00 Inkopen11/12 x € 252.000 x 1,21 € 279.510,00 Btw € 16.617,80 Rente € 720,00 Loon, loonheffing € 14.400,00 Huur € 17.932,20 Overige exploitatiekosten € 26.750,00 Rente krediet rekening-courant 1.400,00 € Privéopnamen € 24.000,00 Aflossing € 3.000,00 € 408.330,Creditsaldo krediet in rek.-courant 10.270,€ werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 134

© EIW BV d. Stel de te verwachten balans per 31 december samen. Verwachte balans “De CD-Schijf” per 31 december Inventaris 21.000,Eigen vermogen € Vervoermiddelen 4.000,Geldlening € Voorraad 59.000,Crediteuren € Krediet in rekeningTe betalen rente courant 10.270,Te verrekenen btw € Liquide middelen 5.500,€

€ € € € €

53.510,15.000,25.410,150,5.700,-

99.770,-

€

99.770,-

€

e. Verklaar het verschil tussen het eigen vermogen aan het begin en aan het einde van het betreffende jaar. Begin eigen vermogen € 35.820,Nettowinst € 41.690,- + € 77.510,Privéopnamen 24.000,- € Eind eigen vermogen 53.510,€ 23. De heer Frits Caris exploiteert een supermarkt in een wijkwinkelcentrum van de gemeente Epe. Frits maakt per kwartaal een balans, een exploitatie- en een liquiditeitsbudget (begroting). De balans van deze supermarkt ziet er per 1 april als volgt uit: Inventaris Vervoermiddelen Waarborgsom Voorraad Vorderingen Postbank Kas

€ € € € € € €

€

Balans per 1 april 66.000,Eigen vermogen 27.500,4,5% lening o/g 14.900,Krediet in rekening151.420,courant 5.930,Rekening-courant 15.750,grossier 2.500,Crediteuren Overige kortlopende schulden 284.000,-

€ €

59.200,100.000,-

€

37.850,-

€ €

26.850,45.250 ,-

€ €

14.850,284.000,-

liquiditeitsbudget Met betrekking tot de te verwachten ontvangsten en de te verwachten uitgaven van het tweede kwartaal beschikt Frits, naast de gegevens uit de balans per 1 april, over de onderstaande gegevens. Gegevens uit het exploitatiebudget van het tweede kwartaal: • de contante omzet wordt begroot op € 700.000,-, • de te verwachten brutowinst is 19,5%, • van de totale personeelskosten ad € 45.000,- zal € 25.000,- als nettoloon uitbetaald worden, werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 135

© EIW BV •

de andere te betalen exploitatiekosten, exclusief € 3.575,78 btw, zullen € 48.000,bedragen.

Verdere gegevens van het tweede kwartaal: • het gemiddelde btw-percentage is 7%, • het gemiddelde btw-percentage van de inkopen is gelijk aan dat van de verkopen, • de krediettermijn van de grossier is 5 dagen en die van de overige leveranciers is 22 dagen, • de inkopen zijn gelijkmatig over de dagen van het kwartaal verdeeld, voor de dagen per maand geldt 30 dagen, • de inkopen op rekening, via “Rekening-courant grossier”, exclusief btw, bedragen € 500.000,-, • de overige inkopen op rekening, exclusief btw, bedragen € 100.000,-, • van de “vorderingen op korte termijn” wordt € 1.000,- ontvangen, • de kortlopende schulden ad € 14.850,- moeten, met uitzondering van € 4.125,- rentekosten van de 4,5%-lening o/g, in april betaald worden, • de rentekosten van de 4,5%-lening o/g, ad € 100.000,-, moeten jaarlijks per 1 mei achteraf betaald worden, • op 1 mei wordt € 5.000,- afgelost van de 4,5%-lening o/g, • per maand moet er € 2.000,- aan loonheffing afgedragen worden, • de overige privéopnamen bedragen € 2.500,- per maand. a. Bereken het te verwachten bedrag van de “ontvangsten” van het tweede kwartaal van deze supermarkt. Omzet € 700.000,Btw 7% 49.000,€ Consumentenomzet 749.000,€ Vorderingen 1.000,€ Totaal ontvangsten € 750.000,b. Bereken het te verwachten bedrag van de “uitgaven” van het tweede kwartaal van deze supermarkt. Overige Schulden op korte termijn € 10.725,00 Rekening courant Grossier 01-04 € 26.850,00 Crediteuren 01-04 € 45.250,00 Inkopen Grossier € 500.000,- x 1.07 x 85/90 505.277,78 € Overige inkopen€ 100.000,- x 1.07 x 68/90 80.844,44 € Nettoloon 25.000,00 € Rente lening 4,5 % van € 100.000,4.500,00 € Aflossing lening 5.000,00 € Andere exploitatiekosten € 51.575,78 Loonheffing € 6.000,00 Privéopnamen € 7.500,00 Totale uitgaven 768.523,00 €


UITWERKINGEN

Pagina 136

© EIW BV c. Bereken het te verwachten bedrag van de “verschuldigde btw” per 1 juli. Btw in de omzet € 49.000,00 Btw in de inkopen 42.000,00 € Btw in de kosten 3.575,78 € € 45.575,78 Verschuldigde btw € 3.424,22 d. Bereken de schuld aan de “crediteuren” per 1 juli (afronden op hele euro’s nauwkeurig). € 100.000,- x 1.07 x 68/90 = 26.155,55, afgerond € 26.156,e. Voor welk bedrag staat de voorraad van deze supermarkt op de te verwachten balans per 1 juli. Beginvoorraad 01-04 Inkopen Inkoopwaarde omzet 0,805 x € 700.000,Eindvoorraad

€ € € € €

151.420,600.000,- + 751.420,563.500,- 187.920,-

f. Bereken het bedrag van de “te betalen rentekosten” van de 4,5%-lening o/g per 1 juli. Nog te betalen rentekosten 2/12 x 9% x € 45.000,- = € 675,Met betrekking tot de te verwachten beschikbare geldmiddelen per 1 juli geldt, naast de vermelde informatie op de balans per 1 april: • een geldtransportbedrijf haalt dagelijks de geldcassettes op bij de supermarkt; de cassettes worden afgeleverd bij de plaatselijke bank; de inhoud van de cassettes wordt gestort op de rekening van het krediet in rekening-courant van deze supermarkt, • Frits houdt gemiddeld een bedrag van € 2.500,- aan kasgeld in de zaak; dit bedrag is ook het te verwachten kasgeld per 1 juli, • het te verwachten positieve saldo van de Postbankrekening bedraagt € 10.000,-, • het kredietplafond van het krediet in rekening-courant is € 55.000,-. g. Bereken het te verwachten saldo van het krediet in rekening-courant per 1 juli van deze supermarkt. Verschil Ontvangsten-Uitgaven Afname postbank Toename Krediet in rekening-courant Saldo Krediet in rekening courant per 01-07

NEGATIEF POSITIEF

€ € € €

18.523,5.750,€ 12.773,€ 50.623,-

aflossingscapaciteit Uit het exploitatiebudget van het tweede kwartaal blijkt dat Frits een bedrijfsresultaat verwacht van € 27.500,-. In dat exploitatiebudget zijn de afschrijvingen gebudgetteerd voor € 3.500,-.


UITWERKINGEN

Pagina 137

© EIW BV h. Bereken de te verwachten cashflow aan het einde van het tweede kwartaal. Bedrijfsresultaat Afschrijvingen Privéopnamen Cashflow

€ € € € €

27.500,3.500,- + 31.000,13.500,- 17.500,-

i. Bereken het te verwachten eigen vermogen van Frits per 30 juni. Begin eigen vermogen Bedrijfsresultaat Privéopnamen Eind eigen vermogen

€ € € € €

59.200,27.500,- + 86.700,13.500,- 73.200,-

24. De heer en mevrouw Pisters exploiteren een damesmodezaak in het winkelcentrum “Het Heerlense Land” onder de naam “Mode Apart”. De balans van “Mode Apart” ziet er per 30 september als volgt uit: Balans “Mode Apart”per 30 september € Inventaris € 42.100,Eigen vermogen 147.000,€ Vervoermiddelen € 10.900,Banklening 60.000,Voorraad 225.000,Krediet in rekening€ € Debiteuren € 500,courant 42.000,€ Te verrekenen btw € 11.500,Crediteuren 45.200,Liquide middelen € 10.000,Overige kortlopende schulden € 5.800,€ 300.000,€ 300.000,Met betrekking tot het vierde kwartaal beschikt de heer Pisters over de volgende gegevens: • Omzet € 225.000,• brutowinst 38% • te betalen nettolonen € 12.700,• betaling € 5.000,- “overige kortlopende schulden”, te betalen in oktober (zie balans), • afdracht loonheffing in het vierde kwartaal: € 5.000,-, • afdracht loonheffing van december € 7.050,-; deze vindt plaats in januari, • contant te betalen huisvestingskosten, inclusief € 275,- btw, € 12.525,-, • contant te betalen exploitatiekosten, inclusief € 750,- btw, € 8.500,-, • aflossing banklening per 31 december: € 5.000,-, • contant te betalen rentekosten: € 1.375,-, • afschrijvingskosten per jaar: − inventaris € 10.000,-, − vervoermiddelen € 3.400,-, • het privébudget heeft een saldo van (opname) € 20.000,-. Voor de btw geldt het h-tarief.


UITWERKINGEN

Pagina 138

© EIW BV a. Bereken de te verwachten cashflow van het vierde kwartaal. Omzet IWO Brutowinst Exploitatiekosten Huisvestingskosten Rentekosten Afschrijvingskosten Overige exploitatiekosten Lonen netto Loonheffing

€ € €

225.000,139.500,85.500,-

€ €

49.475,36.025,-

+

€

3.350,-

-

€ €

20.000,19.375,-

€ 12.250,€ 1.375,€ 3.350,€ 7.750,€ 12.700,€ 12.050,-

Bedrijfsresultaat Afschrijvingskosten (€ 10.000,- + € 3.400)÷ 4

Privéopnamen Cashflow

Voor het vierde kwartaal zijn, als het gaat over de ontvangsten en de uitgaven, buiten de reeds genoemde, nog de volgende gegevens gebudgetteerd: • inkopen op rekening, inclusief btw € 100.000,-, • crediteurensaldo per 31 december € 20.000,-, • debiteurensaldo per 31 december € 375,-, • investering, te betalen in november € 40.000,-, • het “te verrekenen btw” bedrag per 30 september, wordt in oktober ontvangen, • het krediet in rekening-courant heeft een kredietplafond van € 50.000,-, • de liquide middelen per 31 december bedragen € 5.000,-. b. Bereken het te verwachten bedrag van de “te verrekenen btw” per 31 december. Btw in de omzet 21% van € 225.000€ 47.250,00 Btw in de inkopen 17.355,37 € Btw in de kosten 1.025,00 € € 18.380,37 Verschuldigde btw € 28.869,63 c. Bereken de te verwachten stand van het krediet in rekening-courant per 31 december. Saldo Krediet in rek.courant € 42.000,Afname liquide middelen € 5.000,37.000,- € Omzet € 272.250,- -/- € 375,271.875,€ Te ontvangen btw 11.500,€ Debiteuren 500,€ € 246.875,Uitgaven Privéopnamen € 20.000,Crediteuren beginbalans 45.200,€ werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 139

© EIW BV Inkopen op rekening Lonen Betaling overige schulden Afdr. Loonheffing Aflossing Rentekosten Exploitatiekosten Huisvestingskosten Investering

€ € € € € € € € €

80.000,12.700,5.000,5.000,5.000,1.375,8.500,12.525,40.000,€ €

Saldo kr. rek. courant positief

235.300,11.575,-

d. Bereken het te verwachten eigen vermogen per 31 december. Doe dit door middel van een vermogensvergelijking. Begin eigen vermogen 147.000,€ Bedrijfsresultaat 36.025,- + € 183.025,€ Privéopnamen 20.000,- € Eind eigen vermogen € 163.025,e. Stel de te verwachten balans van “Mode Apart” per 31 december samen. Beginvoorraad 01-10 Inkopen Inkoopwaarde omzet 0,62 x € 225.000,Eindvoorraad

€ € € € €

225.000,00 82.644,63 + 307.644,63 139.500,00 168.144,63

De overige kortlopende schulden bestaan uit te verrekenen btw € 28.869,63 Rest overige kortlopende schulden € 800,af te dragen loonheffing € 7.050,- + € 36.719,63 Te verwachten balans “Mode Apart”per 31 december Inventaris Eigen vermogen € 163.025,00 € 79.600,00 Vervoermiddelen Banklening € 55.000,00 € 10.050,00 Voorraad Crediteuren 20.000,00 € 168.144,63 Debiteuren 375,00 Overige kortlopende € Krediet in rekeningschulden € 36.719,63 courant € 11.575,00 Liquide middelen 5.000,00 € € 274.744,63


UITWERKINGEN

€ 274.744,63

Pagina 140

© EIW BV 25. De heer F. L. Gerritsen exploiteert een drogisterij-parfumerie in het winkelcentrum “Brusselse Deur”. Hij maakt per kwartaal een liquiditeitsbudget, een exploitatiebudget en een te verwachten balans. De balans per 31 maart van de drogisterij-parfumerie ziet er als volgt uit: Winkelpand Inventaris Voorraad Liquide middelen

€ € € €

€

Balans per 31 maart 100.000,Eigen vermogen 25.000,3,5% hypotheek o/g 50.000,4% banklening 5.000,Krediet in rekeningcourant Crediteuren Te betalen rente Overige kortlopende schulden 180.000,-

€ € €

100.000,40.000,20.000,-

€ € €

7.600,9.000,1.650,-

€ €

1.750,180.000,-

De in- en verkoopprognoses, exclusief btw, van het tweede kwartaal staan in de onderstaande tabel. inkopen x € 1,maand contante omzet x € 1,contant op rekening april 25.000 5.000 10.000 mei 20.000 3.000 7.000 juni 21.000 2.000 5.000 Verdere gegevens betreffende het tweede kwartaal: • brutowinst 35%, • crediteurentermijn één maand, • de overige kortlopende schulden moeten in april betaald worden. • contant te betalen huisvestingskosten: − april € 1.100,- (inclusief € 100,- btw), − mei € 1.610,- (inclusief € 110,- btw), − juni € 860,- (inclusief € 60,- btw), • contant te betalen overige exploitatiekosten: − april € 4.375,- (inclusief € 375,- btw), − mei € 3.825,- (inclusief € 325,- btw), − juni € 3.025,- (inclusief € 225,- btw), • privéopnamen € 2.000,- per maand, • afschrijvingskosten per jaar: − winkelpand € 3.600,-, − inventaris € 1.500,-, • kosten van het krediet in rekening-courant € 425,-, • kredietplafond van het krediet in rekening-courant: € 20.000,-, • aflossingen in juni: − hypotheek € 5.000,-, − banklening € 1.000,-, werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 141

© EIW BV • •

•

• •

de jaarlijkse rente van de hypotheek en van de banklening wordt achteraf betaald in juni, tegelijkertijd met de aflossing, mevrouw A. Schurgens is als deeltijdwerkster werkzaam in de drogisterij-parfumerie; de totale loonkosten per jaar worden geschat op € 12.000,-; mevrouw A. Schurgens krijgt haar loon uitbetaald op de laatste vrijdag van elke maand. Op haar bankrekening wordt dan € 600,- gestort; de loonheffing wordt in juni afgedragen, de heer F. L .Gerritsen heeft in januari een computerkassa besteld, die op 1 april afgeleverd wordt. De aanschafprijs ad € 7.400,-, exclusief btw h-tarief moet in mei contant betaald worden; de economische levensduur van het kasregister wordt geschat op drie jaar; de restwaarde na zes jaar is € 200,-; afgeschreven wordt op basis van een vast bedrag per jaar; de afschrijvingskosten moeten nog verwerkt worden, voor de btw geldt het h-tarief, de liquide middelen worden als een vast gegeven beschouwd.

a. Bepaal de te verwachten stand van het krediet in rekening-courant per 30 april, per 31 mei en per 30 juni . Doe dit door het opstellen van het liquiditeitsbudget van het tweede kwartaal en wel voor elke maand afzonderlijk. Bedragen x € 1,Saldo krediet in rek-courant Contante omzet Btw op verkopen Totaal beschikbaar Overige kortlopende schulden Crediteuren Contante inkopen Btw op inkopen Huisvestingskosten Overige exploitatiekosten Btw op kosten Loonkosten Privé-opnamen Rentebetalingen Kosten krediet in rek.crt Aflossingen Investering Btw op investeringen Totale uitgaven

april -7.600 25.000 4.750 22.150 oktober 1.750 9.000 5.000 1050 1.000 4.000 475 600 2.000

24.875

mei -2.725 20.000 3.800 21.075 november

juni -11.644 21.000 3.990 11.136 december

10.000 3.000 2.730 1.500 3.500 435 600 2.000 0 0 0 7.400 1.554 32.719

7.000 2.000 1.890 800 2.800 285 1.800 2.000 2.200 425 6.000 27.200

Saldo krediet in rekening-courant per 31 december (creditsaldo) € 13.166,-

b. Bereken het gebudgetteerde “te verrekenen” btw-bedrag per 30 juni. Btw in de omzet € 13.860,Btw in de inkopen € 6.720,Btw in de kosten € 1.195,Btw in investeringen € 1.406,9.321,€ Verschuldigde btw 4.539,€


UITWERKINGEN

Pagina 142

© EIW BV c. Bereken de te verwachten cashflow aan het einde het tweede kwartaal. Omzet € 66.000,IWO € 42.900,Brutowinst € 23.100,Exploitatiekosten Afschrijvingen 1.875,€ Loonkosten € 3.000,Huisvestingskosten € 3.300,Overige exploitatiekosten € 10.300,Rentekosten € 975,€ 19.450,Verwacht bedrijfsresultaat 3.650,€ Afschrijvingen € 1.875,- + Privéopnamen € 6.000,- Negatieve cashflow 475,€ d. Bereken het te verwachten eigen vermogen per 30 juni. Doe dit door middel van een vermogensvergelijking. Begin eigen vermogen 100.000,€ Bedrijfsresultaat 3.650,- + € 103.650,€ Privéopnamen 6.000,- € Eind eigen vermogen € 97.650,e. Stel de te verwachten balans van deze drogisterij-parfumerie per 30 juni samen. Winkelpand Inventaris Voorraad Liquide middelen

Te verwachten balans per 30 juni 90.100,Eigen vermogen € 31.425,3,5% hypotheek o/g € 39.100,4% banklening € 5.000,Krediet in rekening€ courant Crediteuren Overige kortlopende schulden € 174.625,-

Beginvoorraad Inkopen

€ € € € €

Inkoopwaarde omzet Eindvoorraad


UITWERKINGEN

€ € €

97.650,35.000,19.000,-

€ €

16.064,6.050,-

€ €

861,174.625,-

50.000,32.000,- + 82.000,42.900,- 39.100,-

Pagina 143

© EIW BV 26. De heer A. Maassen exploiteert sedert enige jaren drie speciaalzaken in Amsterdam. Per 1 januari treedt hij toe tot een franchiseorganisatie. Hij maakt voor het eerste kwartaal een liquiditeitsbudget. Hiertoe beschikt hij over de onderstaande gegevens: Ontvangsten • de contante consumentenomzet, wordt als volgt begroot: − januari € 60.000,-, − februari € 55.000,-, − maart € 65.000,-, • in het franchisecontract staat dat er geen goederen meer op rekening verkocht mogen worden, • de ontvangsten van de op de balans staande kortlopende vorderingen ad € 7.400,zullen voor 60% in januari en voor 40% in februari worden betaald, • aan het einde van elke maand moet € 2.200,- aan liquide middelen beschikbaar zijn, • het verschil tussen de ontvangsten en de uitgaven wordt verwerkt op het krediet in rekening-courant; dit krediet heeft per 1 januari een debetsaldo van € 25.000,-; het kredietplafond is € 45.000,-. Uitgaven • de crediteuren op de balans per 1 januari, ad € 44.600,- worden voor 70% in januari en voor 30% in februari betaald, • de voorraad blijft op gelijk niveau, • de inkopen geschieden op basis van de gebudgetteerde consumentenomzet van die maand. De brutowinst is 41% van de omzet, • de heer A. Maassen bestelt 90% van zijn assortiment bij de franchiseorganisatie en ontvangt daar een leverancierskrediet van 1 maand; de overige artikelen worden rechtstreeks door grossiers geleverd; ze dienen contant betaald te worden, • de inkopen zijn gelijkmatig over de dagen van de maand verdeeld, • om deelname aan de franchiseorganisatie mogelijk te maken, is een verbouwing en herinrichting van de zaak nodig ter waarde van € 20.000,- inclusief btw; dit bedrag wordt in maart betaald, • de franchisefee, inclusief btw, bedraagt 3% van de maandelijkse consumentenomzet en wordt aan het einde van elke maand afgedragen, • aan nettoloon wordt per maand € 3.000,- uitbetaald, • de te betalen rentekosten worden als volgt begroot: − januari € 6.000,-, − februari € 1.100,-, − maart € 1.200,-, • de huisvestingskosten, de verkoopkosten en de algemene kosten tezamen worden voor het eerste kwartaal als volgt begroot: − januari € 3.200,-, inclusief € 295,- btw, − februari € 2.400,-, inclusief € 225,- btw, − maart € 2.800,-, inclusief € 270,- btw, • in januari en in februari zal € 1.000,- inclusief € 75,- btw, per maand worden uitgegeven aan extra reclame e.d. om de klanten op de hoogte te stellen van de verandering, • de privéopnamen van de heer A. Maassen zullen worden begroot op: − januari € 3.000,-, − februari € 3.000,-, − maart € 5.000,-, • de op de balans staande overige kortlopende schulden, ad € 24.300,-, worden in januwerkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 144

© EIW BV ari betaald, Voor de btw geldt het h-tarief. a. Bereken het te verwachten saldo van het krediet in rekening-courant per 31 januari, per 28 februari en per 31 maart. Doe dit door middel van het opstellen van het liquiditeitsbudget van het eerste kwartaal en wel voor elke maand afzonderlijk. Bedragen x € 1,Saldo kred. in rek.-courant per 1 Omzet Kortlopende vorderingen Totaal beschikbaar

januari -25.000 60.000 4.440 39.440 januari 31.220 3.540 0 3.000 6.000 3.200 0 1.000 1.800 24.300 3.000 77.060

Crediteuren Contante inkopen Inkopen op rekening Nettoloon Rentekosten Exploitatiekosten Ombouwkosten Extra verkoopkosten Franchise fee Kortlopende schulden Privéopnamen Totale uitgaven

februari -37.620 55.000 2.960 20.340 februari 13.380 3.245 31.860 3.000 1.100 2.400 0 1.000 1.650 0 3.000 60.635

maart -40.295 65.000 0 24.705 maart 3.835 29.205 3.000 1.200 2.800 20.000 0 1.950 0 5.000 66.990

Saldo krediet in rekening-courant per 31 maart (debetsaldo) € 42.285,b. Stel het btw-budget van het eerste kwartaal samen. Btw in de omzet1 € 31.239,67 Btw in de inkopen 18.431,40 € € 180.000,- x 0,59 x 21/121

Btw huisvestingskosten Btw verkoopkosten Btw ombouwkosten

€ € €

790,00 150,00 3.471,07 € €

Verschuldigde btw

22.842,47 8.397,20

27. Jaap Koopmans is eigenaar van een agf-speciaalzaak in de gemeente Geldrop. Naast zijn normale agf-assortiment verkoopt hij ook exoten, conserven en delicatessen. Op de balans per 1 januari staan de volgende duurzame bedrijfsmiddelen: • verbouwing winkelpand € 33.000,• inventaris € 28.000,• vervoermiddelen € 16.800,Jaap Koopmans heeft met de bank afgesproken dat hij maximaal € 40.000,- op mag nemen van de lopende rekening van het krediet in rekening-courant. Van de op de balans vermelde inventaris is anderhalf jaar afgeschreven. Op de inventaris wordt elk jaar met 20% van de aanschafprijs afgeschreven.


UITWERKINGEN

Pagina 145

© EIW BV a. Bereken het factuurbedrag, inclusief btw h-tarief, dat Jaap Koopmans heeft betaald voor de aanschaf van de inventaris. € 28.000,- x 100/70 x 1,21 = € 48.400,investeringsplan Jaap Koopmans wil het dagverse assortiment verbreden, met onder andere gesneden groenten, salades en noten. Tevens wil hij meer kaas gaan verkopen. De uitbreiding die per 1 januari van het komende jaar gerealiseerd moet zijn, bestaat uit de volgende investeringen: • uitbreiding van de inventaris € 17.625,- (inclusief btw h-tarief), • verbouwing winkelpand € 29.375,- (inclusief btw h-tarief), • uitbreiding van het assortiment met gesneden groenten, salades, noten en kaas € 6.360,- (inclusief btw l-tarief). b. Bereken het bedrag dat per 1 januari van het komende jaar aan btw te vorderen is als gevolg van de uitbreidingsinvesteringen. verbouwing € 29.375 /121 x 21 = € 5.098,14 inventaris € 17.625 /121 x 21 = € 3.058,88 assortiment € 6.360 /106 x 6 = € 360,00 € 8.517,02 c. Bereken het totale bedrag dat per 1 januari van het komende jaar geïnvesteerd is in duurzame bedrijfsmiddelen. Verbouwing winkelpand € 33.000,- + € 29.375 /1,21 € 57.276,86 Inventaris € 28.000,- + € 17.625 /1,21 € 42.566,12 Vervoermiddel € 16.800,00 + Totale investering € 116.642,98 afschrijvingskosten • de afschrijving op de inventaris wordt voor het komende jaar begroot op € 8.500,-, • het vervoermiddel wordt per jaar met 40% van de boekwaarde afgeschreven, • de afschrijving op de eerder gedane verbouwing van het winkelpand wordt voor het komende jaar begroot op € 5.500,-, • de verbouwing van het winkelpand als gevolg van de uitbreidingsinvestering, wordt in vijf jaar geheel afgeschreven. d. Bereken de te verwachten totale afschrijvingskosten voor het komende jaar van “Agf Koopmans” zoals die in het investeringsplan moeten worden opgenomen. inventaris € 8.500,00 verbouwing bestaand € 5.500,00 vervoermiddel 40% van € 16.800,- € 6.720,00 verbouwing nieuw € 24.684,87 ÷ 5 € 4.936,97 + € 25.656,97 liquiditeitsbudget Jaap Koopmans maakt voor het eerste kwartaal van het komende jaar een liquiditeitswerkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 146

© EIW BV budget, om te berekenen wat de kredietlimiet van het krediet in rekening-courant moet zijn, om niet in betalingsmoeilijkheden te komen. Jaap Koopmans beschikt over de volgende gegevens voor het eerste kwartaal van het komende jaar: • de consumentenomzet voor het eerste kwartaal van het komende jaar wordt begroot op € 162.000,-, • de consumentenomzetten in de maanden januari, februari en maart worden begroot in de verhouding 4 : 5 : 6, • van de consumentenomzet wordt 25% op rekening verkocht, met een gemiddelde debiteurentermijn van 15 dagen (maand is 30 dagen), • van het bedrag aan overige kortlopende vorderingen per 1 januari van het komende jaar wordt € 16.600,- in januari ontvangen en € 10.800,- in februari, • de ontvangst van de “te verrekenen btw”, die is ontstaan door de uitbreidingsinvesteringen, vindt in februari plaats. Het bedrag is berekend bij vraag b. e. Bereken de ontvangsten van “Agf Koopmans” van het eerste kwartaal van het komende jaar per maand afzonderlijk. Bedragen x € 1,consumentenomzet contant consumentenomzet op rekening te vorderen btw overige kortl.order. Totaal

januari 32.400 5.400 0 0 16.600 54.400

februari 40.500 6.750 5.400 7.864,21 10.800 71.314,21

maart 48.600 8.100 6.750 63.450

gegevens ter bepaling van de uitgaven • de betaling van de uitbreidingsinvesteringen geschiedt als volgt: − januari € 26.960,− februari € 26.400,• de betaling van de, op de balans per 31 december vermelde “te verrekenen btw” ad € 2.700,-, vindt in januari van het komende jaar plaats, • het op 31 december van dit jaar openstaande bedrag aan crediteuren van € 3.100,-, wordt voor 75% in januari en voor 25% in februari betaald, • de inkopen inclusief btw l-tarief zijn in: − januari € 29.800,− februari € 37.300,− maart € 44.800,• de inkopen op rekening zijn gemiddeld 50% van de totale inkopen met een gemiddelde crediteurentermijn van 30 dagen (maand is 30 dagen), • de te betalen loonkosten bedragen in januari en februari van het komende jaar € 3.300,- en in maart € 3.900,-, • aan vervoerskosten wordt betaald in: − januari € 550,- (inclusief € 80,- btw), − februari € 1.360,- (inclusief € 180,- btw), − maart € 620,- (inclusief € 90,- btw), • aan huisvestingskosten wordt per maand € 2.400,- (inclusief € 125,- btw) betaald, • in maart worden de rentekosten ad € 1.800,- over het eerste kwartaal van het komende jaar betaald, werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 147

© EIW BV • •

•

in januari wordt € 2.400,- (inclusief € 200,- btw) aan extra reclamekosten betaald, aan overige exploitatiekosten wordt betaald in: − januari € 1.800,- (inclusief € 200,- btw), − februari € 2.100,- (inclusief € 220,- btw), − maart € 2.100,- (inclusief € 220,- btw), de privéopnamen bedragen in januari € 2.000,-, in februari € 3.000,- en in maart € 2.500,-.

f. Bereken de uitgaven van “Agf Koopmans” van het eerste kwartaal jaar per maand afzonderlijk. januari februari investeringen 26.960 26.400 btw-verrekening 2.700 0 crediteuren 2.325 775 inkopen contant 14.900 18.650 inkopen op rekening 0 14.900 loonkosten 3.300 3.300 vervoerkosten 550 1.360 huisvestingskosten 2.400 2.400 rentekosten 0 0 overige exploitatiekosten 1.800 2.100 extra reclame 2.400 0 privéopnamen 2.000 3.000 Totaal 59.335 72.885

van het komende maart

22.400 18.650 3.900 620 2.400 1.800 2.100 0 2.500 54.370

Jaap Koopmans gaat er vanuit dat het saldo liquide middelen als wisselgeld dient en op gelijke hoogte zal blijven. Bij het opstellen van het liquiditeitsbudget zal dit saldo dan ook buiten beschouwing blijven. overige gegevens • het debetsaldo op het krediet in rekening-courant per 1 januari van het komende jaar bedraagt € 5.700,-, • de bank is bereid om, in verband met de betalingen van de uitbreidingsinvesteringen, in het eerste kwartaal van het komende jaar een maximaal debetsaldo toe te staan van € 15.000,-. g. Bepaal het saldo op het krediet in rekening-courant aan het einde van iedere maand in het eerste kwartaal van het komende jaar. Hierbij moeten de antwoorden op de vragen e en f gebruikt worden. Bedragen x € 1,januari februari maart beginsaldo (negatief) -5.700 -10.365 -11.935,79 ontvangsten (+) 54.400 71.314,21 63.450 uitgaven (-/-) -59.335 -72.885 -54.370 eindsaldo (+of-)-/ -10.635 -11.935,79 -2.855,79 aflossingscapaciteit Uit het exploitatiebudget van het eerste kwartaal van het komende jaar blijkt dat Jaap een bedrijfsresultaat verwacht van € 12.500,-.


UITWERKINGEN

Pagina 148

© EIW BV h. Bereken de te verwachten cashflow aan het einde van het eerste kwartaal van het komende jaar. Bedrijfsresultaat € 12.500,00 Afschrijvingen € 25.656,97 + € 38.156,97 Privéopnamen € 7.500,00 Cashflow € 30.656,97 28. Gegeven de balans van “Euro Slijterij” per 1 januari. Balans “Euro Slijterij” per 1 januari € Inventaris 52.500,Eigen vermogen 122.300,€ € Vervoermiddelen € 35.000,Geldlening 90.000,Voorraad € 215.000,Krediet in rekening€ Liquide middelen € 7.500,courant 45.500,Crediteuren € 38.710,Overige kortlopende € schulden1) 13.490,€ 310.000,€ 310.000,1)

De overige kortlopende schulden bestaan uit € 990,- “te betalen rente” en € 12.500,“te verrekenen btw”.

Van “Euro Slijterij” zijn de onderstaande geschatte gegevens bekend: • consumentenomzet € 740.250,-, • brutowinst 40%, • de inkopen geschieden geheel op rekening, • de crediteurentermijn is 32 dagen, • de inkopen en de verkopen zijn gelijkmatig over het jaar gespreid, • de voorraad blijft op hetzelfde niveau gehandhaafd, • te betalen nettoloon € 42.000,• afdracht loonheffing € 10.500,-, achteraf aan het einde van elk kwartaal, • afschrijvingskosten: − vervoermiddel € 5.000,-, − inventaris € 8.750,-, • aflossing geldlening € 5.000,-, per 1 oktober, • achteraf te betalen rentekosten van de geldlening per 1 oktober van 4,4% per jaar, • extra aflossing geldlening per 31 december: € 25.000,-, • rentekosten van het krediet in rekening courant € 3.000,-, te verwerken als debetmutatie, • debetsaldo krediet in rekening courant per 31 december € 55.000,-; in dit saldo zijn de rentekosten ad € 3.000,- reeds verwerkt, • huur van het winkelpand (exclusief btw h-tarief) per maand tot 1 juni € 2.600,-, vanaf 1 juni € 2.700,- per maand, • overige contant te betalen exploitatiekosten, inclusief € 5.890,- btw, € 58.390,-, • privéopnamen per maand: € 6.000,-, • nog te betalen “verrekende” btw per 31 december € 23.700,-. Een maand heeft 30 dagen en een jaar 360 dagen. Voor de btw geldt het h-tarief. werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 149

© EIW BV a. Bereken de te verwachten cashflow van “Euro Slijterij”. Omzet € 740.250,- ÷ 1,21 IWO 60% Brutowinst Exploitatiekosten Nettoloon € 42.000,Loonheffing € 42.000,Afschrijvingen € 13.750,Rentekosten € 3.850,- + € 3.000,6.850,€ Huur 31.900,€ Overige exploitatiekosten € 52.500,Bedrijfsresultaat Afschrijvingen Privéopnamen Cashflow

€ € €

611.776,86 367.065,60 244.711,26

€ € € € €

189.000,00 55.711,26 13.750,00 + 72.000,00 -2.538,74

b. Bereken het gebudgetteerde btw-bedrag dat “Euro Slijterij” moet betalen aan de Belastingdienst. Btw in de omzet € 128.473,14 Btw in de inkopen 78.379,41 € 21% van € 373.235,29 Btw in de kosten Btw in huur

€ €

5.890,00 6.699,00

Verschuldigd Toename saldo per 31 dec. Te betalen c. Stel het liquiditeitsbudget van “Euro Slijterij” samen. Saldo liquide middelen Toename krediet in rekening-courant € 55.000,- - € 45.500,- - € 3.000

Consumentenomzet Totaal beschikbaar Uitgaven Crediteuren Inkopen 328/360 x € 444.150 Btw Rente Lonen Huur Overige exploitatiekosten Privéopnamen Aflossing

90.968.41 37.504,73 11.200,00 26.304,73

€

7.500,-

€

6.500,-

€ €

740.250,754.250,-

€ €

753.786,47 463,53

€ 38.680,00 € 404.670,00 € 24.125,47 3.960,00 € € 84.000,00 € 37.961,00 € 58.390,00 € 72.000,00 € 30.000,00

Creditsaldo krediet in rek.-courant


€ € € €

UITWERKINGEN

Pagina 150

© EIW BV d. Stel de te verwachten balans per 31 december van “Euro Slijterij” samen. Begin eigen vermogen Bedrijfsresultaat Privéopnamen Eind eigen vermogen Crediteuren 32/360x € 444.150,-

€ € € € €

122.330,00 59.823,53 + 182.153,53 72.000,00 110.153,53 € 39.480,-

De overige kortlopende schulden bestaan uit € 880,- “te betalen rente” en € 23.700,- “verschuldigde btw”. Te verwachten balans “Euro Slijterij” per 31 december Inventaris Eigen vermogen € 110.153,53 € 43.750,00 Vervoermiddelen Geldlening € 60.000,00 € 30.000,00 Voorraad 215.000,00 Krediet in rekening€ Liquide middelen 463,53 courant € 55.000,00 € Crediteuren € 39.480,00 Overige kortlopende schulden1) € 24.580,00 € 289.213,53 € 289.213,53


UITWERKINGEN

Pagina 151

© EIW BV

financiële kengetallen s o lva b ilit e it kan ik betalen

De solvabiliteit geeft aan in hoeverre de onderneming bij opheffing de financiele verplichtingen (betalingen) aan de vreemd vermogenverschaffers met behulp van alle bezittingen, kan nakomen. De solvabiliteit kan uitgedrukt worden in: • het solvabiliteitspercentage, hierbij worden de bezittingen van een detailhandelsonderneming uitgedrukt in een percentage van de schulden: solvabiliteitspercentage

bezittingen (B)

=

schulden (S)

x 100%

• de solvabiliteitsgraad, hierbij wordt het eigen vermogen van de detailhandelsonderneming uitgedrukt in een percentage van het totale vermogen: solvabiliteitsgraad

eigen vermogen (EV)

=

totaal vermogen (TV)

x 100%

voorbeeld 1 Ondernemingsvorm zonder rechtspersoonlijkheid. Gegeven de balans van een speciaalzaak in vrijetijdsmode per 31 december. Winkelpand Inventaris Vervoermiddelen Voorraad Vorderingen Liquide middelen

€ € € € € €

Balans per 31 december 106.675,Eigen vermogen 7.425,Hypotheek o/g 7.368,Crediteuren 79.516,Overige 3.368,kortlopende 10.648,schulden

€ 215.000,-

€ € €

169.875,29.400,1.086,-

€

14.639,-

€ 215.000,-

• Het solvabiliteitspercentage van deze speciaalzaak in vrijetijdsmode per 31 december is dan: € 215.000,-

x 100% = 476,45%. € 45.125,• De solvabiliteitsgraad van deze speciaalzaak in vrijetijdsmode per 31 december is dan: € 169.875,€ 215.000,-

x 100% = 79,01%.


UITWERKINGEN

Pagina 152

© EIW BV voorbeeld 2 Ondernemingsvorm met rechtspersoonlijkheid. Gegeven de balans en de winstverdeling van de supermarkt “MeerMarkt BV” per 31 december. Balans “MeerMarkt BV” per 31 december Aandelen in Aandelenvermogen portefeuille € 58.000,Winstreserve Aandeelhouders nts € 15.000,Voorziening Verbouwing onderhoud winkelpand 31.000,Lening o/g € Inventaris € 55.000,Krediet in Vervoermiddelen € 12.000,rekening-courant Voorraad Crediteuren € 192.000,€ Vorderingen 20.000,Overige kort Postbank € 9.750,lopende schulden Kas € 7.250,Winstsaldo € 400.000,-

€ €

100.000,5.000,-

€ €

5.000,70.000,-

€ €

50.000,82.000,-

€ 36.000,€ 52.000,€ 400.000,-

De winst van € 52.000,- wordt als volgt verdeeld: • vennootschapsbelasting € 8.000,• tantième € 15.000,• dividend € 2.700,• winstinhouding € 26.300,Voor het berekenen van het solvabiliteitspercentage moet je eerst het geïnvesteerde eigen vermogen en de schulden per balansdatum bepalen. Let op: de schulden zijn niet gelijk aan de activa minus het eigen vermogen. Het geïnvesteerde eigen vermogen van de “MeerMarkt BV” Aandelenvermogen • Aandelen in portefeuille • Aandeelhouders nts Geplaatst en gestort aandelenvermogen

per 31 december is: € 100.000,€ 58.000,- € 15.000,- € 27.000,-

Winstreserve voor winstverdeling € 5.000,Winstinhouding € 26.300,-+ Winstreserve na winstverdeling Geïnvesteerd eigen vermogen na winstverdeling

€ 31.300,- + € 58.300,-

De schulden van de “MeerMarkt BV” per 31 december zijn: Voorziening onderhoud Lening o/g Krediet in rekening-courant Crediteuren Overige kortlopende schulden • beginbalans € 36.000,• vennootschapsbelasting € 8.000,werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

€ 5.000,€ 70.000,€ 50.000,€ 82.000,-

Pagina 153

© EIW BV • tantième • dividend

€ 15.000,€ 2.700,- +

Totaal

€ 61.700,- + € 268.700,-

De bezittingen en het totale vermogen van de “MeerMarkt BV” per 31 december na winstverdeling, kun je nu berekenen door het geïnvesteerde eigen vermogen en de schulden bij elkaar op te tellen: € 58.300,- + € 268.700,- = € 327.000,-. • Het solvabiliteitspercentage van “MeerMarkt BV” per 31 december is dan: € 327.000,€ 268.700,-

100% = 121,7%.

• De solvabiliteitsgraad van “MeerMarkt BV” per 31 december is dan: € 58.300,€ 327.000,-

x 100% = 17,8%.

o p g a ve n 1. Gegevens van een fotospeciaalzaak per 31 december: • totale schulden € 195.000,• eigen vermogen € 67.500,Bereken het solvabiliteitspercentage en de solvabiliteitsgraad van de fotospeciaalzaak per 31 december (afronden op hele getallen nauwkeurig). B÷S (€ 262.500,- ÷ € 195.000,-) x 100% = 135% Solvabiliteitsgraad EV÷TV (€ 67.500,- ÷ € 262.500,-) x 100% = 26% 2. Gegevens van de creditzijde van de balans van dragen x € 1,-). Passiva dit jaar Eigen vermogen 180.500,€ Voorzieningen € 38.000,Hypothecaire geldlening € 113.500,Lening o/g 39.800,€ Krediet in rekeningcourant € 8.700,Crediteuren € 54.725,Overige kortlopende schulden € 13.590,€ 448.815,-


een juwelierszaak per 31 december (be-

€ € € €

vorig jaar 148.700,40.000,103.700,37.400,-

€ €

10.500,36.700,-

€ €

16.500,393.500,-

UITWERKINGEN

Pagina 154

© EIW BV a. Bereken het solvabiliteitspercentage en de solvabiliteitsgraad van de juwelierszaak per 31 december dit jaar en per 31 december vorig jaar (afronden op hele getallen nauwkeurig). Dit jaar B÷S (€ 448.815,- ÷ € 268.815,-) x 100% = 167% Solvabiliteitsgraad EV÷TV (€ 180.500,- ÷ € 448.815,-) x 100% = 40% Vorig jaar B÷S (€ 393.500,- ÷ € 244.800,-) x 100% = 161% Solvabiliteitsgraad EV÷TV (€ 148.700,- ÷ (€ 393.500,-) x 100% = 38% b. Beoordeel de solvabiliteit van de juwelierszaak per 31 december dit jaar ten opzichte van die per 31 december vorig jaar. Er is sprake van een lichte verbetering van de solvabiliteitspositie. 3. De gecomprimeerde balans van een textielzaak ziet er als volgt uit: Balans per 31 december x € 1,vorig jaar dit jaar vorig jaar Vaste activa 27.000 22.000 Eigen vermogen - 27.500 Vlottende activa 53.600 52.450 Vreemd vermogen lang 86.200 Vreemd vermogen kort 24.900 83.600

74.450

83.600

dit jaar - 34.500 70.000 38.950 74.450

a. Schrijf een verklaring op voor het feit dat deze textielzaak zowel dit jaar als vorig jaar insolvabel is. Negatief eigen vermogen b. Is de solvabiliteit van de textielzaak dit jaar ten opzichte van vorig jaar verbeterd of verslechterd? Motiveer het antwoord d.m.v. een berekening van de solvabiliteitspercentages (afronden op hele getallen nauwkeurig). Dit jaar B÷S (€ 74.450,- ÷ € 108.950,-) x 100% = 68,3% EV÷TV (€ -34.500,- ÷ € 74.450,-) x 100% = - 46,% Vorig jaar B÷S (€ 83.600,- ÷ € 111.100,-) x 100% = 75,3% EV÷TV (€ -27.500 ÷ € 83.600,-) x 100% = -32,9% Solvabiliteitspositie is verslechterd.


UITWERKINGEN

Pagina 155

© EIW BV 4. Gegevens: • totale activa per 1 januari • totale activa per 31 december • eigen vermogen per 31 december • privéopnamen • nettowinst

€ 334.000,€ 296.000,€ 189.500,€ 53.000,€ 47.000,-

a. Bereken het solvabiliteitspercentage per 1 januari (afronden op een geheel getal nauwkeurig). Eigen vermogen per 1 december: € 189.500,- - € 47000,- + € 53.000,- = € 195.500,B÷S (€ 334.000,- ÷ € 138.500,-) x 100% = 241% Solvabiliteitsgraad: EV÷TV (€ 195.500,- ÷ € 334.000,-) x 100% = 59% b. Bereken het solvabiliteitspercentage per 31 december (afronden op een geheel getal nauwkeurig). B÷S (€ 296.000,- ÷ € 106.500,-) x 100% = 278% Solvabiliteitsgraad: EV÷TV (€ 189.500,- ÷ € 296.000,-) x 100% = 64% 5. Gegevens: • totale activa per 1 januari • totale activa per 31 december • eigen vermogen per 1 januari • privéopnamen • nettowinst

€ 156.000,€ 132.000,€ 86.500,€ 46.000,€ 52.000,-

a. Bereken het solvabiliteitspercentage en de solvabiliteitsgraad per 1 januari (afronden op een geheel getal nauwkeurig). B÷S (€ 156.000,- ÷ € 69.500,-) x 100% = 224% Solv. graad EV÷TV (€ 86.500,- ÷ € 156.000,-) x 100% = 55% b. Bereken het solvabiliteitspercentage en de solvabiliteitsgraad per 31 december (afronden op een geheel getal nauwkeurig). B÷S (€ 132.000,- ÷ € 39.500,-) x 100% = 334% EV÷TV (€ 92.500,- ÷ € 132.000,-) x 100% = 70% c. Beoordeel de solvabiliteitspositie per 31 december ten opzichte van die per 1 januari. De solvabiliteitspositie is duidelijk verbeterd.


UITWERKINGEN

Pagina 156

© EIW BV 6. De “Boesten OV” exploiteert vier winkels in de regio Parkstad. De balans van deze openbare vennootschap per 31 december, voor winstverdeling, ziet er als volgt uit: Balans “Boesten OV” per 31 december € Verm. P. Boesten nts € 25.000,Vermogen P. Boesten 75.000,Verm. L. Boesten nts 5.000,Vermogen L. Boesten € 40.000,€ Verbouwing winkelpand € 20.430,Huurkoopverplichtingen € 2.000,Inventaris € 12.900,Krediet in € € Vervoermiddelen 10.500,rekening-courant 3.500,€ € Deelname inkoopver. 22.470,Crediteuren 53.900,€ Voorraad 82.700,Overige € € Overige vorderingen 2.000,kortlopende schulden 10.500,Privé P. Boesten € 24.500,Winstsaldo € 76.000,€ Privé L. Boesten 31.500,€ Liquide middelen 23.900,€

260.900,-

€

260.900,-

a. Bereken het geïnvesteerde eigen vermogen van deze openbare vennootschap per 31 december. Het geïnvesteerde eigen vermogen van de firma per 31 december is: Vermogen P. Boesten per 31 december € 50.000,Vermogen L. Boesten per 31 december € 35.000,Totaal € 85.000,Correctie eigen vermogen Privé P. Boesten per 31 december € 24.500,- Privé L. Boesten per 31 december € 31.500,- + € 56.000,€ 29.000,Winstsaldo € 76.000,Geïnvesteerd eigen vermogen per 31 december € 105.000,b. Bereken het vreemd vermogen van deze openbare vennootschap per 31 december. De schulden van de firma per 31 december zijn: € 69.900,c. Bereken het solvabiliteitspercentage en de solvabiliteitsgraad van deze openbare vennootschap per 31 december (afronden op één decimaal nauwkeurig). Bezittingen zijn: € 105.000,- + € 69.900,- = € 174.900,-. Het solvabiliteitspercentage per 31 december is dan: B ÷ S = € 174.900,- ÷ € 69.900,-x 100% = 250,2% De solvabiliteitsgraad is per 31 december: EV ÷ TV = € 105.000,- ÷ € 174.900,- x 100% = 60,0% 7. Pascalle Sommers is van plan een goedlopende sportzaak over te nemen in het stadscentrum van Tricht. Uit de investeringsbegroting van deze sportzaak blijkt dat er een vermogensbehoefte is van € 167.000,-. Pascalle brengt een eigen vermogen van € 10.000,- in. De bank is bereid de vermogensbehoefte te financieren bij een solvabiliteitsgraad van 20%.


UITWERKINGEN

Pagina 157

© EIW BV Bereken het bedrag dat Pascalle elders achtergesteld moet lenen, zodat aan de financieringseis van de bank voldaan wordt. Minimaal eigen vermogen 0,2 x € 167.000,€ 33.400,Eigen Vermogen P. Sommers € 10.000,Elders te financieren € 23.400,8. De “Caris OV” exploiteert twee winkels in de binnenstad van Sittard. De balans van deze openbare vennootschap per 31 december, na winstverdeling, ziet er als volgt uit: Balans “Caris OV” per 31 december € Vermogen J. Caris nts 10.000,Vermogen J. Caris 37.500,€ € Winkelpand € 75.000,Vermogen B. Caris 30.000,€ Inventaris € 7.500,Hypotheek o/g 40.000,€ € Vervoermiddelen 15.000,Banklening 12.500,Voorraad € 87.500,Krediet in € € Vorderingen 1.250,rekening-courant 10.000,€ € Privé B. Caris 2.500,Crediteuren 64.000,€ Liquide middelen 1.250,Privé J. Caris 1.250,€ Overige € kortlopende schulden 4.750,€

200.000,-

€

200.000,-

a. Bereken het geïnvesteerde eigen vermogen van deze openbare vennootschap per 31 december. Het geïnvesteerde eigen vermogen van de firma per 31 december is: Vermogen J. Caris per 31 december € 37.500,Vermogen B. Caris per 31 december € 30.000,Totaal € 67.500,Correctie eigen vermogen Vermogen J. Caris nts per 31 december € 10.000,- Privé B. Caris per 31 december € 2.500,- Privé J. Caris per 31 december € 1.250,- + € 11.250,Geïnvesteerd eigen vermogen per 31 december € 56.250,b. Bereken het vreemd vermogen van deze openbare vennootschap per 31 december. De schulden van de firma per 31 december zijn: € 131.250,c. Bereken het solvabiliteitspercentage en de solvabiliteitsgraad van deze openbare vennootschap per 31 december (afronden op één decimaal nauwkeurig). Bezittingen zijn: € 56.250,- + € 131.250,- = € 187.500,-. Het solvabiliteitspercentage per 31 december is dan: B ÷ S = € 187.500,- ÷ € 131.250,-x 100% = 142,9% De solvabiliteitsgraad is per 31 december: EV ÷ TV = € 56.250,- ÷ € 187.500,- x 100% = 30,0%


UITWERKINGEN

Pagina 158

© EIW BV 9. Gegeven de gedeeltelijke balans van de “Supermarkt Hermsen BV” per 31 december. Gedeeltelijke balans “Supermarkt Hermsen BV” per 31 december € Aandelen in portefeuille € 20.000,Aandelenvermogen 100.000,Aandeelhouders nog te storten € 5.000,-

€

400.000,-

€

400.000,-

Bereken het solvabiliteitspercentage van de “Supermarkt Hermsen BV” per 31 december. Totale vermogen is € 400.000,- - /- € 20.000,- -/- € 5.000,= € 375.000,B÷S (€ 375.000,- ÷ € 300.000,-) x 100% = 125% De solvabiliteitsgraad is EV÷TV (€ 75.000,- ÷ € 375.000,-) x 100% = 20% 10. Gegeven de gedeeltelijke balans van de “Mode Vijgen BV” per 31 december. Gedeeltelijke balans “Mode Vijgen BV” per 31 december € Aandelen in portefeuille € 20.000,Aandelenvermogen Aandeelhouders nog te storten € 15.000,-

€

200.000,-

€

80.000,-

200.000,-

Bereken de solvabiliteitsgraad van de “Mode Vijgen BV” per 31 december (afronden op één decimaal nauwkeurig). Totale vermogen is € 200.000,- - /- € 20.000,- -/- € 15.000,- = € 165.000,B÷S (€ 165.000,- ÷ € 120.000,-) x 100% = 125% De solvabiliteitsgraad is EV÷TV (€ 45.000,- ÷ € 165.000,-) x 100% = 27,3 11. Gegeven de balans en de winstverdeling van de “Hendriksen Mode BV” per 31 december. Balans “Hendriksen Mode BV” per 31 december Aandelen in Aandelenvermogen € 50.000,€ portefeuille € 18.000,Winstreserve 25.000,€ 125.000,Aandeelhouders nts € 5.000,Hypotheek Winkelpand Lening o/g € 85.000,€ 150.000,Inventaris € 75.000,Krediet in € Vervoermiddelen € 32.000,rekening-courant 50.000,€ Voorraad Crediteuren 97.000,€ 248.000,€ Vorderingen 20.000,Overige kort€ Liquide middelen € 4.000,lopende schulden 38.000,€ Winstsaldo 82.000,€ 552.000,€ 552.000,werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 159

© EIW BV De winst van € 82.000,- wordt als volgt verdeeld: • vennootschapsbelasting € 16.100,• tantième € 12.000,• dividend € 6.900,• winstinhouding € 47.000,a. Bereken het geïnvesteerde eigen vermogen van “Hendriksen Mode BV” per 31 december. Aandelenvermogen € 50.000,• Aandelen in portefeuille € 18.000,- • Aandeelhouders nts € 5.000,- Geplaatst en gestort aandelenvermogen € 27.000,Winstreserve voor winstverdeling € 25.000,Winstinhouding € 47.000,-+ Winstreserve na winstverdeling € 72.000,- + Geïnvesteerd eigen vermogen na winstverdeling € 99.000,b. Bereken het vreemd vermogen van “Hendriksen Mode BV” per 31 december. Hypotheek € 125.000,Lening o/g € 85.000,Krediet in rekening-courant € 50.000,Crediteuren € 97.000,Overige kortlopende schulden • beginbalans € 38.000,• vennootschapsbelasting € 16.100,• tantième € 12.000,• dividend € 6.900,- + € 73.000,- + Totaal € 430.000,c. Bereken het solvabiliteitspercentage en de solvabiliteitsgraad van “Hendriksen Mode BV” per 31 december (afronden op één decimaal nauwkeurig). Solvabiliteitspercentage B÷S (€ 529.000,- ÷ € 430.000,-) x 100% = 123,0% De solvabiliteitsgraad is EV÷TV (€ 99.000,- ÷ € 529.000,-) x 100% = 18,7

liq u id it e it kan ik op tijd betalen

Liquide zijn houdt in, dat de ondernemer in staat is op tijd aan zijn financiële (kortetermijn-)verplichtingen te voldoen. Om inzicht te krijgen in de liquiditeit van een onderneming kun je het beste een liquiditeitsbalans maken. In een liquiditeitsbalans zijn de bedrijfsmiddelen (activa) ingedeeld naar investeringsduur en het vermogen (passiva) naar beschikbaarheidsduur. Bezittingen (activa) indelen op basis van investeringsduur betekent dat de bezittingen ingedeeld worden in vaste of vlottende activa.


UITWERKINGEN

Pagina 160

© EIW BV Een (verkorte) liquiditeitsbalans ziet er als volgt uit:

liquiditeitsbalans per ...........

Vaste activa (VA)

Eigen vermogen (EV)

Vlottende activa (VLA)

Vreemd vermogen lang (VVL) Vreemd vermogen kort (VVK)

Om de liquiditeit van een detailhandelsonderneming (bij voorkeur aan de hand van de liquiditeitsbalans) te meten, bestaan verschillende liquiditeitskengetallen, waaronder de current ratio en de quick ratio. De liquiditeit van een detailhandelsonderneming kan ook beoordeeld worden aan de hand van het werkkapitaal. • De current ratio is het verhoudingscijfer tussen de vlottende activa en het vreemd vermogen kort. current ratio (CR)

=

vlottende activa (VLA) vreemd vermogen kort (VVK)

• De quick ratio is het verhoudingscijfer tussen de vlottende activa, exclusief de voorraad, en het vreemd vermogen kort. quick ratio (QR)

=

vlottende activa - voorraden vreemd vermogen kort

• Het werkkapitaal is het overschot aan lang vermogen nadat de vaste activa van de detailhandelsonderneming gefinancierd zijn (EV + VVL – VA of (VLA-VVK). voorbeeld 1 De liquiditeitsbalans van de speciaalzaak in vrijetijdsmode uit het voorbeeld op bladzijde 3 ziet er als volgt uit: Liquiditeitsbalans speciaalzaak in vrijetijdsmode per 31 december x € 1,Vaste activa Eigen vermogen 169.875 Winkelpand 106.675 Inventaris 7.425 Vreemd Vermogen Lang Vervoermiddelen 7.368 Hypotheek o/g 29.400 121.468 Vlottende activa 29.400 Voorraad 79.516 Vreemd Vermogen Kort Vorderingen Crediteuren 3.368 1.086 Liquide middelen Overige kort10.648 lopende schulden 14.639 93.532 15.725 215.000 215.000


UITWERKINGEN

Pagina 161

© EIW BV De verkorte liquiditeitsbalans ziet er dan als volgt uit: Verkorte liquiditeitsbalans speciaalzaak in vrijetijdsmode per 31 december € 169.875,Vaste activa Eigen vermogen € 121.468,29.400,Vlottende activa Vreemd Vermogen Lang € 93.532,€ 15.725,Vreemd Vermogen Kort € €

215.000,-

€ 215.000,-

• De current ratio van de speciaalzaak in vrijetijdsmode is: € 93.532,€ 15.725,-

= 5,9.

• De quick ratio van de speciaalzaak in vrijetijdsmode is: € 93.532,- - € 79.516,-

= 0,9.

€ 15.725,•

Het werkkapitaal van de speciaalzaak in vrijetijdsmode per 31 december is: Eigen vermogen € 169.875 Vreemd vermogen lang € 29.400,- + Lang vermogen € 199.275,Vaste activa € 121.468,- Werkkapitaal € 77.807,Dit is hetzelfde als: Vlottende activa Vreemd vermogen kort Werkkapitaal

€ 93.532,€ 15.725,- € 77.807,-

voorbeeld 2 De verkorte liquiditeitsbalans van de “MeerMarkt BV” uit het voorbeeld op bladzijde •• ziet er als volgt uit: Verkorte liquiditeitsbalans “MeerMarkt BV” per 31 december € 58.300,Vaste activa Eigen vermogen € 98.000,75.000,Vlottende activa Vreemd Vermogen Lang € 229.000,€ Vreemd Vermogen Kort € 193.700,€

327.000,-

€ 327.000,-

Je ziet het zelf. Als de liquiditeitsbalans klaar is, stelt het berekenen van de liquiditeitskengetallen niet veel meer voor.


UITWERKINGEN

Pagina 162

© EIW BV

o p g a ve n

12. Op de balans per 31 december van een zaak in elektrische huishoudelijke artikelen van Marcel Bremmers staan de volgende posten: • voorraad € 85.600,• crediteuren € 67.545,• kas € 4.000,• inventaris € 41.000,• eigen vermogen € 47.500,• Postbank (tegoed) € 22.105,• vorderingen op korte termijn € 19.245,• 3%-lening o/g € 40.000,• vervoermiddelen € 17.500,• goodwill € 12.000,• krediet in rekening-courant (schuld) € 33.350,• overige kortlopende schulden € 13.055,Stel de liquiditeitsbalans per 31 december van deze zaak in elektrische huishoudelijke artikelen samen. Liquiditeitsbalans per 31 december x € 1,Vaste activa Inventaris Vervoermiddelen Goodwill

Eigen vermogen 41.000 17.500 12.000

Vreemd Vermogen Lang 70.500

Vlottende activa Voorraad Vorderingen Liquide middelen

47.500

3% lening o/g

40.000 40.000

85.600 19.245 26.105 130.950

Vreemd Vermogen Kort Kred.rct Crediteuren

33.350

Ov.klp.schulden

13.055

67.545 113.950 201.450

201.450

13. Gegeven de balans per 31 december van de “KiHu OV” die vijf winkels in mode exploiteert. Balans “KiHu OV” per 31 december € Verm. P. Kieboom nts € 7.500,Vermogen P. Kieboom 45.000,€ Verm. J. Huskens nts € 12.500,Vermogen J. Huskens 37.500,Verbouwing winkelpand € 22.500,Vermogen stille vennoot € 50.000,€ € Inventaris 89.250,Banklening 62.500,€ Vervoermiddelen 22.500,Krediet in € € Voorraad 187.500,rekening-courant 26.450,€ € Emballage 3.250,Crediteuren 107.800,€ Overige vorderingen € 3.750,Privé P. Kieboom 7.535,€ Liquide middelen € 4.250,Privé J. Huskens 6.465,Overige € kortlopende schulden 9.750,€ 353.000,€ 353.000,-


UITWERKINGEN

Pagina 163

© EIW BV Stel de liquiditeitsbalans per 31 december van de “KiHu OV” samen. Vaste activa Verbouwing winkelpand Inventaris Vervoermiddelen Vlottende activa Voorraad Emballage Vorderingen Liquide middelen

Liquiditeitsbalans per 31 december x € 1,Eigen vermogen Verm. P Kieboom 22.500 Verm. P. Kieboom nts -/89.250 Privé P. Kieboom 22.500 134.250 Vermogen J. Huskens Verm. J.Huskens nts -/187.500 Privé J. Huskens 3.250 3.750 Vermogen stille vennoot 4.250 Vreemd vermogen lang 198.750 Banklening Vreemd vermogen kort Krediet in rek.courant Crediteuren Overige kort schulden 333.000


UITWERKINGEN

45.000 7.500 7.535 45.035 37.500 12.500 6.465 31.465 50.000 126.500 62.500 26.450 107.800 9.750 144.000 333.000

Pagina 164

© EIW BV 14. Doe-het-zelf “De Pantus BV” exploiteert al meer dan 5 jaar een bouwmarkt op een industrieterrein van de gemeente Hengelo. In het jaaroverzicht staat de onderstaande balans per 31 december. Balans “De Pantus BV” per 31 december Aandelen in portefeuille € 40.000,Aandelenvermogen € 100.000,€ Aandeelhouders nts € 8.000,Winstreserve 42.000,€ Verbouwing winkelpand € 79.000,Banklening 75.000,€ € Inventaris 158.000,Voorziening onderhoud 25.000,€ Vervoermiddelen 16.500,Krediet in € € Voorraad 208.000,rekening-courant 53.580,€ € Vorderingen 22.200,Crediteuren 178.580,Liquide middelen 7.800,Overige € € kortlopende schulden 65.340,-

€

539.500,-

€

539.500,-

Stel met behulp van de bovenstaande gegevens de verkorte liquiditeitsbalans van “De Pantus BV” per 31 december samen. Liquiditeitsbalans “De Pantus BV” per 31 december x € 1,Vaste activa Eigen vermogen 100.000 Verbouwing Aandelenvermogen 79.000 40.000 winkelpand Aandelen in port. -/158.000 8.000 Inventaris Aandh. nts -/16.500 52.000 Vervoermiddelen 253.500 42.000 Winstreserve Vlottende activa 208.000 Voorraad 22.200 Vorderingen Vreemd vermogen lang 7.800 75.000 Liquide middelen Banklening 25.000 238.000 Voorziening ond. Vreemd vermogen kort Krediet in rekeningcourant Crediteuren Overige kortl. schulden 491.500


UITWERKINGEN

94.000

100.000

53.580 178.580 65.340 297.500 491.500

Pagina 165

© EIW BV 15. Marcel Peeters, eigenaar van een drogisterij met een uitgebreide parfumerieafdeling, beschikt per 31 december over de volgende gegevens: • winkelpand € 28.724,• voorraad € 53.251,• vervoermiddelen € 9.794,• liquide middelen € 13.192,• inventaris € 26.846,• vorderingen € 2.122,• eigen vermogen € 36.590,• hypotheek o/g € 19.220,• lening o/g € 10.246,• krediet in rekening-courant € 17.774,• crediteuren € 17.794,• huurkoopverplichtingen € 13.578,• overige kortlopende schulden € 18.727,a. Stel aan de hand van de verstrekte gegevens van de parfumerie per 31 verkorte liquiditeitsbalans per die datum samen. Verkorte liquiditeitsbalans per 31 december € Vaste activa 65.364,Eigen vermogen € € Vlottende activa € 68.565,Vr. Vermogen Lang € Vr. Vermogen Kort €

133.929,-

december de

36.590,43.044,54.295,-

€ 133.929,-

b. Bereken het werkkapitaal per 31 december. € 68.565,- -/- € 54.295 = € 14.270,c. Bereken de current ratio per 31 december (afronden op één decimaal nauwkeurig). € 68.565,- ÷ € 54.295,= 1,3 d. Bereken de quick ratio per 31 december (afronden op één decimaal nauwkeurig). € 15.314,- ÷ € 54.295,= 0,3 e. Bereken het solvabiliteitspercentage per 31 december (afronden op één decimaal nauwkeurig). B÷S (€ 133.929,- ÷ € 97.339,-) x 100% = 137,6% De solvabiliteitsgraad is EV÷TV (€ 36.590,- ÷ € 133.929,-) x 100% = 27,3% 16. De heer H. Brands is eigenaar van een bouwmaterialenhandel die zich vooral richt op de doe-het-zelfmarkt. Cement maakt een belangrijk deel van de omzet uit. Om de opslag en de verkoop van de cement efficiënter te laten verlopen, besluit hij een loods te bouwen. Hij beschikt over de volgende gegevens per 31 december: debiteuren € 95.000,-; kas € 32.000,-; goodwill € 22.500,-; inventaris € 74.250,-; krediet in rekening-courant € 62.500,-; eigen vermogen € 190.000,-; gebouwen € 147.500,-; overige kortlopende schulden € 13.750,-; 5% hypotheek o/g € 80.000,-; crediteuren € 55.000,-; 4% achtergestelde geldlening € 75.000,-; voorraad € 130.000,-; voorzieningen € 25.000,-.


UITWERKINGEN

Pagina 166

© EIW BV a. Stel met behulp van de bovenstaande gegevens de verkorte liquiditeitsbalans per 31 december samen. Verkorte liquiditeitsbalans per 31 december € 190.000,Vaste activa 224.250,Eigen vermogen € € 180.000,Vlottende activa € 257.000,Vr. Vermogen Lang € 131.250,Vr. Vermogen Kort 501.250,-

€

€ 501.250,-

b. Bereken het werkkapitaal van deze bouwmaterialenhandel per 31 december. Werkkapitaal € 257.000,- -/- € 131.250,= € 125.750,c. Bereken de current ratio van deze bouwmaterialenhandel per 31 december (afronden op twee decimalen nauwkeurig). Current Ratio € 257.000,- ÷ € 131.250,= 1,96 d. Bereken het solvabiliteitspercentage en de solvabiliteitsgraad van deze bouwmaterialenhandel per 31 december, waarbij de achtergestelde geldlening als eigen vermogen wordt beschouwd (afronden op één decimaal nauwkeurig). B÷S (€ 501.250,- ÷ € 311.250,-) x 100% = 161,8% Solv. graad EV÷TV (€ 190.000,- ÷ € 501.250,-) x 100% = 37,9% 17. Gegeven de gemiddelde gecomprimeerde balansen van de detailhandel in verlichtingsartikelen, gevestigd in huur of in eigen panden. • Huurpanden Vaste activa Vlottende activa

€ €

€

Balans per 31 december 63.750,Eigen vermogen 170.750,Vreemd vermogen lang Vreemd vermogen kort 234.500,-

€ € €

59.800,83.950,90.750,-

€

234.500,-

€ € €

100.500,271.500,55.500,-

€

427.500,-

• Eigen panden Vaste activa Vlottende activa

€ €

€

Balans per 31 december 254.000,Eigen vermogen 173.500,Vreemd vermogen lang Vreemd vermogen kort 427.500,-


UITWERKINGEN

Pagina 167

© EIW BV Beoordeel de financiële posities van de detailhandel in verlichtingsartikelen in huurpanden ten opzichte van die in eigen panden. Doe dit aan de hand van de volgende financiele kengetallen (afronden op één decimaal nauwkeurig): a. het solvabiliteitspercentage, Huurpanden B÷S (€ 234.500,- ÷ € 174.700,-) x 100% = 134,2% Solv. graad is: EV÷TV (€ 59.800,- ÷ € 234.500,-) x 100% = 25,5% Eigen panden B÷S (€ 375.000,- ÷ € 300.000,-) x 100% = 130,7% Solv. graad is: EV÷TV (€ 75.000,- ÷ € 375.000,-) x 100% = 23,5% b. de current ratio, Huurpanden (€ 170.750,- ÷ € 90.750,-) = 1,8 Eigen panden (€ 173.500,- ÷ € 55.500,-) = 3,1 c. het werkkapitaal. Huurpanden (€ 170.750,- - € 90.750,-) = € 80.000,Eigen panden (€ 173.500,- - € 55.500,-) = € 118.000,18. Gegeven de balansen van een detailhandelsonderneming per 31 december van dit jaar en per 31 december van vorig jaar.

Winkelpand Inventaris Vervoermiddel Voorraad Vorderingen Postbank Kas

Balans per 31 december x € 1,vorig jaar dit jaar 90.000 87.000 Eigen vermogen 63.000 106.000 Hypotheek o/g 18.000 13.000 Banklening 115.000 125.000 Krediet in 6.000 4.000 rekening-courant 5.500 9.000 Crediteuren 500 1.000 Overige kortlopende schulden 298.000 345.000

vorig jaar 140.600 50.000 40.000

dit jaar 145.000 46.000 80.000

30.000 24.000

38.000 16.000

13.400 298.000

20.000 345.000

a. Bereken de vlottende activa van deze detailhandelsonderneming op 31 december van dit jaar en op 31 december van vorig jaar. x € 1,dit jaar vorig jaar Voorraad 125.000 115.000 Vorderingen 4.000 6.000 Postbank 9.000 5.500 Kas 1.000 500 Vlottende activa 139.000 127.000 b. Bereken eveneens op beide data het vreemd vermogen kort. x € 1,dit jaar vorig jaar Krediet in rekening-courant 38.000 30.000 Crediteuren 16.000 24.000 Overige kortlopende schulden 20.000 13.400 Vreemd vermogen kort 74.000 67.400


UITWERKINGEN

Pagina 168

© EIW BV c. Bereken eveneens op beide data het werkkapitaal. dj (€ 139.000,- - € 74.000,-) = € 65.000,vj (€ 127.000,- - € 67.400,-) = € 59.600,d. Bereken eveneens op beide data de current ratio (afronden op één decimaal nauwkeurig). dj (€ 139.000,- ÷ € 74.000,-) = 1,9 vj (€ 127.000,- ÷ € 67.400,-) = 1,9 e. Bereken het solvabiliteitspercentage en de solvabiliteitsgraad per 31 december van dit jaar en per 31 december van vorig jaar (afronden op één decimaal nauwkeurig). dj B÷S (€ 345.000,- ÷ € 200.000,-) x 100% = 172,5% Solvabiliteitsgraad: EV÷TV (€ 145.000,- ÷ € 345.000,-) x 100% = 42,0% vj B÷S (€ 298.000 ÷ € 157.400,-) x 100% = 189,3% Solvabiliteitsgraad: EV÷TV (€ 140.600,- ÷ € 298.000,-) x 100% = 47,2% 19. Gegeven de balansen van een detailhandelsonderneming. Balans per 31 december x € 1,vorig jaar dit jaar Winkelpand 167.000 190.000 Eigen vermogen Inventaris 15.000 18.000 Hypotheek o/g Vervoermiddelen 18.000 13.000 Krediet in Voorraad 34.000 35.000 rekening-courant Vorderingen 6.000 5.000 Crediteuren Postbank 4.000 3.500 Overige kortloKas 2.000 2.500 pende schulden 246.000 267.000

vorig jaar 115.000 87.000

dit jaar 122.000 92.000

18.000 16.000

23.000 20.000

10.000 246.000

10.000 267.000

a. Bereken het solvabiliteitspercentage en de solvabiliteitsgraad van deze detailhandelsonderneming per 31 december van dit jaar en per 31 december van vorig jaar (afronden op één decimaal nauwkeurig). 31 december vorig jaar B÷S (€ 246.000,- ÷ € 131.000,-) x 100% = 187,8% Solv. graad EV÷TV (€ 115.000,- ÷ € 246.000,-) x 100% = 46,7 31 december dit jaar B÷S (€ 267.000,- ÷ € 145.000,-) x 100% = 184,1% Solv. graad EV÷TV (€ 122.000,- ÷ € 267.000,-) x 100% = 45,7 b. Bereken de current ratio per 31 december van dit jaar (afronden op één decimaal nauwkeurig). CR: € 46.000,- ÷ € 44.000,= 1,1 c. Bereken de quick ratio per 31 december van dit jaar (afronden op één decimaal nauwkeurig). QR: € 12.000,- ÷ € 44.000,= 0,27 werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 169

© EIW BV 20. Gegeven de balansen van “Meubelkoning Beverwijk” per 31 december van vorig per 31 december van dit jaar. Balans “Meubelkoning Beverwijk” per 31 december x € 1,vorig jaar dit jaar vorig jaar Winkelpand 380.000 370.000 Eigen vermogen 158.000 Inventaris 62.000 47.000 Hypotheek o/g 322.000 Vervoermiddelen 22.000 17.000 Krediet in rekeVoorraad 116.000 136.000 ning-courant 83.000 Vorderingen 34.000 32.000 Crediteuren 62.000 Postbank 19.000 18.500 Overige kortloKas 4.000 6.500 pende schulden 12.000 637.000 627.000 637.000

jaar en dit jaar 170.000 300.000 86.000 57.000 14.000 627.000

a. Stel de verkorte liquiditeitsbalans van “Meubelkoning Beverwijk” samen per 31 | december van dit jaar en per 31 december van vorig jaar. Verkorte liquiditeitsbalans “Meubelkoning Beverwijk” per 31 december x € 1,vorig jaar dit jaar vorig jaar dit jaar Vaste activa 464.000 434.000 Eigen vermogen 158.000 170.000 Vlottende activa 173.000 183.000 VVL 322.000 300.000 VVK 157.000 157.000 637.000

627.000

637.000

627.000

b. Bereken eveneens op beide data het solvabiliteitspercentage en de solvabiliteitsgraad van “Meubelkoning Beverwijk” (afronden op één decimaal nauwkeurig). 31 december vorig jaar B÷S (€ 637.000,- ÷ € 479.000,-) x 100% = 133,0% Solv. graad EV÷TV (€ 158.000,- ÷ € 637.000,-) x 100% = 24,8 31 december dit jaar B÷S (€ 627.000,- ÷ € 457.000,-) x 100% = 137,2% Solv. graad EV÷TV (€ 170.000,- ÷ € 627.000,-) x 100% = 27,1 c. Bereken voor “Meubelkoning Beverwijk” per 31 december van dit jaar, op één decimaal nauwkeurig, de current ratio, de quick ratio en het werkkapitaal. CR: € 183.000,- ÷ € 157.000,= 1,2 QR: € 47.000,- ÷ € 157.000,= 3,9 Werkkapitaal: € 26.000,-


UITWERKINGEN

Pagina 170

© EIW BV 21. Vader en Zoon Knoops zijn franchisenemers van een succesvolle winkelformule in de levensmiddelendetailhandel. De balans van de openbare vennootschap Knoops per 31 december, na winstverdeling, ziet er als volgt uit: Balans “Knoops OV” per 31 december Verm. Knoops sr. nts 15.000,Vermogen Knoops sr. € 112.500,€ € Verm. Knoops jr. nts € 5.000,Vermogen Knoops jr. 57.500,Winkelpand € 151.500,Huurkoopverplichtingen € 600,€ € Inventaris 14.300,Hypotheek o/g 102.500,€ € Vervoermiddelen 9.200,Crediteuren 25.600,€ € Voorraad 70.700,Privé Knoops jr. 6.050,€ Vorderingen 5.600,Rekening-courant Privé Knoops sr. 5.800,grossier € 25.125,€ Postbank € 48.000,Overige € Kas € 9.900,kortlopende schulden 5.125,-

€

335.000,-

€

335.000,-

a. Stel de verkorte liquiditeitsbalans van de “Knoops OV” per 31 december samen. Verkorte liquiditeitsbalans per 31 december € 150.250,Vaste activa 175.000,Eigen vermogen € € 103.100,Vlottende activa € Vr. Vermogen Lang 134.200,€ 55.850,Vr. Vermogen Kort €

309.200,-

€ 309.200,-

b. Bereken voor de “Knoops OV” op één decimaal nauwkeurig:de current ratio, de quick ratio en het werkkapitaal. CR € 134.200 ÷ € 55.850 = 2,4 QR € 63.500 ÷ € 55.850 = 1,1 Werkkapitaal is 134.200 -/- 55.850 = € 78.350,c. Bereken het solvabiliteitspercentage en de solvabiliteitsgraad van de “Knoops OV” per 31 december (afronden op één decimaal nauwkeurig). B÷S (€ 309.200,- ÷ € 158.950,-) x 100% = 194,5% Solvabiliteitsgraad: EV÷TV (€ 150.250,- ÷ € 309.200,-) x 100% = 48,6


UITWERKINGEN

Pagina 171

© EIW BV 22. Gerard Dijstelbloem exploiteert een winkel in schoenen, koffers en lederwaren in een winkelpand aan de Anjelierweg. Tevens heeft hij een winkel in textiel en sportartikelen in het gehuurde winkelpand aan de Kapelweg en een winkel aan de Kruisstraat. Aan zijn boekhouding ontleent Gerard de onderstaande balans per 31 december. Balans per 31 december Winkelpand 136.000,Eigen vermogen € 101.280,€ Postbank € 9.890,Overige € Kas € 4.000,kortlopende schulden 5.300,Voorraad schoenen 89.620,Krediet € € Voorraad lederwaren € 74.520,in rekening-courant 29.800,€ Vorderingen € 6.030,Banklening 95.000,€ Voorraad textiel € 99.040,Lening vader 98.700,Inventaris 41.500,Crediteuren € 88.720,€ € Voorraad sportartikelen € 60.400,6% Hypotheek o/g 102.200,-

€

521.000,-

€

521.000,-

a. Stel de verkorte liquiditeitsbalans van de winkels van Gerard Dijstelbloem per 31 december samen. Verkorte liquiditeitsbalans per 31 december € 101.280,Vaste activa 177.500,Eigen vermogen € € 295.900,Vlottende activa € Vr. Vermogen Lang 343.500,€ 123.820,Vr. Vermogen Kort €

521.000,-

€ 521.000,-

b. Beoordeel de financiering van de winkels van Gerard aan de hand van de berekening van het werkkapitaal. Werkkapitaal is € 219.680,- goede liquiditeit. c. Bereken de current ratio per 31 december (afronden op twee decimalen nauwkeurig). CR: € 343.500,- ÷ € 123.820,- = 2,77 d. Bereken het solvabiliteitspercentage en de solvabiliteitsgraad per 31 december (afronden op één decimaal nauwkeurig). B÷S (€ 521.000,- ÷ € 419.720,-) x 100% = 124,1% solv. graad EV ÷ TV: (€ 101.280,- ÷ € 521.000,-) x 100% = 19,4 e. Beoordeel de solvabiliteitspositie van Gerard per 31 december. Solvabiliteit is niet goed te noemen (richtpercentage is 150%) Gerard krijgt van zijn broer Jos het aanbod van een langlopende 6,5% onderhandse lening ter grootte van € 70.000,-. Hij besluit hierop in te gaan. Hij wil € 50.000,- aflossen op het bankkrediet en € 20.000,- gebruiken om de voorraden te financieren, zodat hij minder gebruik hoeft te maken van leverancierskrediet.


UITWERKINGEN

Pagina 172

© EIW BV f. Wat is het gevolg van het afsluiten van de onderhandse lening voor: • de solvabiliteitspositie per 31 december, • de liquiditeitspositie per 31 december. Motiveer het antwoord met een berekening. Solvabiliteitspositie blijft hetzelfde CR: € 343.500,- ÷ € 103.820,- = 3,3, Dus liquiditeit is verbeterd 23. De heer Hans Solberg is directeur/grootaandeelhouder van “ModShop BV”. Deze besloten vennootschap exploiteert een modezaak op basis van een franchiseovereenkomst. Hans heeft uit het jaaroverzicht onder andere de volgende gegevens verzameld (de balansposten staan in willekeurige volgorde): Balans Aandelen in portefeuille € Aandeelhouders nts € Voorraad € € Postbank € Inventaris € Vorderingen € Kas Vervoermiddelen € Winkelpand € Bank € €

“ModShop BV” per 31 december 25.000,Aandelenvermogen 15.000,Overige 148.000,kortlopende schulden 12.650,Rekening-courant 39.000,franchisegever 15.600,Winstreserve 5.000,5% geldlening 37.800,Hypotheek o/g 150.000,Crediteuren 12.700,Voorziening onderhoud 460.750,-

80.000,-

€ € € € € € €

€

41.950,58.750,75.750,35.000,100.000,17.650,51.650,460.750,-

a. Stel de verkorte liquiditeitsbalans van deze BV per 31 december samen. Verkorte liquiditeitsbalans per 31 december € 115.750,Vaste activa 226.800,Eigen vermogen € € 186.650,Vlottende activa € 193.950,Vr. Vermogen Lang € 118.350,Vr. Vermogen Kort €

420.750,-

€ 422.750,-

b. Bereken de current ratio van deze BV per 31 december (afronden op één decimaal nauwkeurig). CR: € 193.500,- ÷ € 118.350,= 1,6 c. Bereken het solvabiliteitspercentage en de solvabiliteitsgraad van deze BV per 31 december (afronden op één decimaal nauwkeurig). B÷S (€ 420.750,- ÷ € 305.000,-) x 100% = 138,0% Solv. graad EV÷TV (€ 115.750,- ÷ € 420.750,-) x 100% = 27.5


UITWERKINGEN

Pagina 173

© EIW BV

e xt ra o e fe n in g Bereken met behulp van de gegevens van: • Marcel Bremmers (opgave 12), • KiHu OV (opgave 13), • De Pantus BV (opgave 14) de volgende kengetallen per 31 december (afronden op één decimaal nauwkeurig): • de current ratio, • de quick ratio, • het werkkapitaal, • het solvabiliteitspercentage, • de solvabiliteitsgraad. Frits Bremmers CR: 1,1 QR: 0,4 WK: € 17.000,SOL B÷S 130,9% EV÷TV 23,5 Fa. KiHu CR: 1,4 QR: 0,1 WK: € 57.750,SOL B÷S 161,3% EV÷TV 38,0 De Pantus BV CR: 0,8 QR: 0,1 WK: € 59.500,- negatief SOL B÷S 123,6% EV÷TV 19,1


UITWERKINGEN

Pagina 174

© EIW BV

re n t a b ilit e it in d e n iet re c h t s p e rs o o n wat brengt het mij op

De kengetallen van de rentabiliteit geven inzicht in de winstgevendheid van het vermogen dat in een detailhandelsonderneming geïnvesteerd is. Ze geven de verhouding weer tussen de opbrengst en het vermogen waarmee die opbrengst gerealiseerd is. Zo is/zijn in de ondernemingsvormen zonder rechtspersoonlijkheid (persoonlijke ondernemingsvormen): • het rendement eigen vermogen de opbrengst in euro’s van het eigen vermogen, • de rentekosten, die betaald zijn voor het lenen van geld (de opbrengst voor de verschaffers van het vreemd vermogen), De hoogte van de opbrengst voor de verschaffers van het vreemd vermogen is afhankelijk van de rentevoet; de gemiddelde rentevoet wordt uitgedrukt in de RVV. Ofwel via de formule: rentekosten vreemd vermogen RVV = x 100% gemiddeld geïnvesteerde vreemd vermogen • het rendement eigen vermogen en de betaalde rentekosten de opbrengst van het totaal vermogen. Het rendement eigen vermogen en de betaalde rentekosten worden in de bedrijfseconomie de vermogensopbrengst genoemd. Met behulp van deze gegevens zijn twee kengetallen van de rentabiliteit van een detailhandelsonderneming af te leiden, te weten: • REV De rentabiliteit van het gemiddeld geïnvesteerde eigen vermogen. Ofwel via de formule: rendement eigen vermogen REV = x 100% gemiddeld geïnvesteerde eigen vermogen • RTV De rentabiliteit van het gemiddeld geïnvesteerde totaal vermogen. Ofwel via de formule: vermogensopbrengst RTV = x 100% gemiddeld geïnvesteerde totaal vermogen voorbeeld 1 Gegeven de verkorte liquiditeitsbalans van een speciaalzaak in vrijetijdsmode per 31 december. Verkorte liquiditeitsbalans speciaalzaak in vrijetijdsmode per 31 december € 169.875,Vaste activa Eigen vermogen € 121.468,29.400,Vlottende activa Vreemd Vermogen Lang € € 93.532,€ 15.725,Vreemd Vermogen Kort €

215.000,-


UITWERKINGEN

€ 215.000,-

Pagina 175

© EIW BV Verdere gegevens • het totale vermogen van deze speciaalzaak in vrijetijdsmode per 31 december vorig jaar bedraagt € 205.000,-, • het eigen vermogen van deze speciaalzaak in vrijetijdsmode per 31 december vorig jaar bedraagt € 130.125,-, • het resultatenoverzicht van de speciaalzaak in vrijetijdsmode van dit jaar: omzet inkoopwaarde omzet brutowinst exploitatiekosten huisvestingskosten verkoopkosten rentekosten vreemd vermogen afschrijvingskosten overige exploitatiekosten niet-fiscale kosten

€ €

€ € € € € €

313.290,185.972,- €

127.318,-

€ € € € € €

27.626,- 98.692,80.700,- 17.992,4.535,- 13.457,-

7.669,3.298,2.153,6.255,7.525,726,- +

totale exploitatiekosten bedrijfsresultaat gewaardeerd loon rendement eigen vermogen gewaardeerde interest economisch resultaat • De REV van deze speciaalzaak in vrijetijdsmode is dan: € 17.992,x 100% = 12,0%. € 130.125,- + € 169.875,2 • De RTV van deze speciaalzaak in vrijetijdsmode is dan: € 17.992,- + € 2.153,x 100% = 9,6%. € 205.000,- + € 215.000,2 • De RVV van deze speciaalzaak in vrijetijdsmode is dan: € 2.153,x 100% = 3,6%. € 74.875,- + € 45.125,2


UITWERKINGEN

Pagina 176

© EIW BV brutomarge en omloopsnelheid Het kengetal van de rentabiliteit van het gemiddeld geïnvesteerde totale vermogen kan ook berekend worden door de brutomarge en de omloopsnelheid van het totaal vermogen met elkaar te vermenigvuldigen. Dus: RTV =

brutomarge x omloopsnelheid totaal vermogen

• De brutomarge is het verhoudingsgetal tussen de vermogensopbrengst en de daarbij behorende gerealiseerde omzet. brutomarge

=

vermogensopbrengst

x 100%

omzet

• De omloopsnelheid van het totaal vermogen is het aantal malen dat het vermogen van de onderneming eerst in geldvorm aanwezig is, dan in de voorraad geïnvesteerd wordt en na verloop van tijd weer via de omzet beschikbaar komt. omloopsnelheid totaal = vermogen

omzet gemiddeld geïnvesteerde totaal vermogen

voorbeeld 2 • De brutomarge van deze speciaalzaak in vrijetijdsmode is dan: € 17.992,- + € 2.153,x 100% = 6,43%. € 313.290,• De omloopsnelheid van het vermogen van deze speciaalzaak in vrijetijdsmode is dan: € 313.290,= 1,49. € 205.000,- + € 215.000,2 De RTV is dan: 6,43% x 1,49 = 9,58%.


UITWERKINGEN

Pagina 177

© EIW BV

o p g a ve n 24. In een lederwarenspeciaalzaak is gemiddeld € 72.500,- eigen vermogen geïnvesteerd. Verdere gegevens • bedrijfsresultaat • gewaardeerd loon ondernemer • gewaardeerd loon overige medewerkers

€ 42.875,€ 28.250,€ 9.250,-

a. Bereken het rendement eigen vermogen van deze lederwarenspeciaalzaak. Bedrijfsresultaat Gewaardeerd loon ondernemer overige

€ 42.875,€ €

28.250,9.250,€ 37.500,€ 5.375,-

Rendement is

b. Bereken de REV van deze lederwarenspeciaalzaak (afronden op één decimaal nauwkeurig). REV (€ 5.375,- ÷ € 72.500,-) x 100% = 7,4% 25. Het gemiddeld geïnvesteerde totale vermogen in een woninginrichtingszaak is € 875.000,-. Het rendement eigen vermogen bedraagt € 21.500,-. Aan rentekosten is € 16.500,- betaald. Bereken de RTV van deze woninginrichtingszaak (afronden op één decimaal nauwkeurig). Vermogensopbrengst : € 21.500,- + € 16.500,= € 38.000,RTV (€ 38.000,- ÷ € 875.000,-) x 100% = 4,3% 26. Gegevens van een detailhandelsonderneming: • gemiddeld geïnvesteerde eigen vermogen • gemiddeld geïnvesteerde vreemd vermogen • rendement eigen vermogen • rentekosten vreemd vermogen

€ 75.000,€ 65.000,€ 1.575,€ 5.000,-

a. Bereken de REV van deze detailhandelsonderneming (afronden op één decimaal nauwkeurig). REV (€ 1.575,- ÷ € 75.000,-) x 100% = 2,1% b. Bereken de RTV van deze detailhandelsonderneming (afronden op één decimaal nauwkeurig). RTV (€ 6.575,- ÷ € 140.000,-) x 100% = 4,7% c. Bereken de RVV van deze detailhandelsonderneming (afronden op één decimaal nauwkeurig). RVV (€ 5.000,- ÷ € 65.000,-) x 100% = 7,7%


UITWERKINGEN

Pagina 178

© EIW BV 27. Gegevens van het afgelopen boekjaar betreffende een detailhandelsonderneming: • gemiddeld geïnvesteerde eigen vermogen € 135.750,• gemiddeld geïnvesteerde vreemd vermogen € 234.675,• rendement eigen vermogen € 15.475,• rentekosten vreemd vermogen € 19.875,a. Bereken de REV van deze detailhandelsonderneming van het afgelopen boekjaar (afronden op één decimaal nauwkeurig). (€ 15.475,- ÷ € 135.750,-) x 100% = 11,4% b. Bereken de RTV van deze detailhandelsonderneming van het afgelopen boekjaar (afronden op één decimaal nauwkeurig). (€ 35.350,- ÷ € 370.425,-) x 100% = 9,5% c. Bereken de RVV van deze detailhandelsonderneming van het afgelopen boekjaar (afronden op één decimaal nauwkeurig). (€ 19.875,- ÷ € 234.675,-) x 100% = 8,5% 28. Exploitatiegegevens van een speelgoedzaak: • bedrijfsresultaat • gewaardeerd loon • gemiddeld geïnvesteerde eigen vermogen • gemiddeld geïnvesteerde vreemd vermogen • rentekosten vreemd vermogen

€ 41.375,€ 39.250,€ 58.000,€ 177.000,€ 12.850,-

a. Bereken de REV van deze speelgoedzaak (afronden op één decimaal nauwkeurig). Rendement eigen vermogen is € 41.375,- - € 39.250,- = € 2.125,REV (€ 2.125,- ÷ € 58.000,-) x 100% = 3,7% b. Bereken de RTV van deze speelgoedzaak (afronden op één decimaal nauwkeurig). (€ 14.975,- ÷ € 233.000,-) x 100% = 6,4% c. Bereken de RVV van deze speelgoedzaak (afronden op één decimaal nauwkeurig). (€ 12.850,- ÷ € 177.000,-) x 100% = 7,3% 29. Gegevens van een detailhandelsonderneming: • eigen vermogen per 1 januari • eigen vermogen per 31 december • bedrijfsresultaat • gewaardeerd loon

€ 87.250,€ 98.500,€ 85.750,€ 74.600,-

Bereken de REV van deze detailhandelsonderneming (afronden op één decimaal nauwkeurig). Rendement eigen vermogen is € 85.750,- - € 74.600,- = € 11.150,Gemiddeld EV is (€ 87.250,- + € 98.500,-) ÷ 2 = € 92.875,REV (€ 11.150,- ÷ € 92.875,-) x 100% = 12,0%


UITWERKINGEN

Pagina 179

© EIW BV 30. Gegevens van een detailhandelsonderneming: • totale vermogen per 1 januari • totale vermogen per 31 december • rendement eigen vermogen • rentekosten vreemd vermogen

€ 555.600,€ 578.900,€ 31.650,€ 24.350,-

Bereken de RTV van deze detailhandelsonderneming (afronden op één decimaal nauwkeurig). Vermogensopbrengst is € 31.650,- + € 24.350,- = € 56.000,Gemiddeld TV is (€ 555.600,- + € 578.900,-) ÷ 2 = € 567.250,RTV (€ 56.000,- ÷ € 567.250,-) x 100% = 9,9% 31. Gegevens van het afgelopen boekjaar van een detailhandelsonderneming: • eigen vermogen per 1 januari € 143.425,• eigen vermogen per 31 december € 156.320,• bedrijfsresultaat € 59.300,• gewaardeerd loon € 41.015,Bereken de REV van deze detailhandelsonderneming van het afgelopen boekjaar (afronden op één decimaal nauwkeurig). Rendement is € 18.285,Gemiddeld EV is € 149.872,50 REV :(€ 18.285,- ÷ € 149.872,50) x 100% = 12,2% 32. Gegevens van een detailhandelsonderneming: • eigen vermogen per 1 januari • eigen vermogen per 31 december • vreemd vermogen per 1 januari • vreemd vermogen per 31 december • rendement eigen vermogen • rentekosten vreemd vermogen

€ 65.400,€ 78.600,€ 123.200,€ 136.800,€ 13.450,€ 14.700,-

a. Bereken de REV van deze detailhandelsonderneming (afronden op één decimaal nauwkeurig). Rendement is € 13.450,Gemiddeld EV (€ 65.400,- + € 78.600,-) ÷ 2 = € 72.000,REV (€ 13.450,- ÷ € 72.000,-) x 100% = 18,7% b. Bereken de RTV van deze detailhandelsonderneming (afronden op één decimaal nauwkeurig). Vermogensopbrengst is € 28.150,Gemiddeld VV (€ 123.200,- + € 136.800,-) ÷ 2 = € 130.000,Gemiddeld TV € 72.000,- + € 130.000,- = € 202.000,RTV (€ 28.150,- ÷ € 202.000,-) x 100% = 13,9%


UITWERKINGEN

Pagina 180

© EIW BV 33. Aan de boekhouding van een detailhandelsonderneming zijn de volgende gegevens ontleend: • gemiddeld geïnvesteerde eigen vermogen € 67.500,• gemiddeld geïnvesteerde vreemd vermogen € 160.000,• resultatenoverzicht: omzet inkoopwaarde omzet brutowinst exploitatiekosten betaalde loonkosten gewaardeerd loon reclamekosten afschrijvingskosten rentekosten vreemd vermogen gewaardeerde interest niet-fiscale kosten overige exploitatiekosten

€ €

€ € € € € € € €

497.500,362.800,- €

134.700,-

€ €

118.500,- 16.200,-

35.500,32.500,6.100,9.100,14.400,3.000,550,17.250,- +

totale exploitatiekosten economisch resultaat

a. Bereken de REV van deze detailhandelsonderneming (afronden op één decimaal nauwkeurig). Rendement eigen vermogen: € 16.200, - + € 3.000,- = € 19.200,REV = (€ 19.200,- ÷ € 67.500,-) x 100% = 28,4% b. Bereken de rentevoet van het vreemd vermogen (afronden op één decimaal nauwkeurig). Gemiddeld geïnvesteerd vreemd vermogen € 160.000,RVV = (€ 14.400,- ÷ € 160.500,- ) x 100% = 9% c. Bereken de RTV van deze detailhandelsonderneming (afronden op één decimaal nauwkeurig). Vermogensopbrengst: € 16.200, - + € 3.000,- + € 14.400,- = € 33.600,Gemiddeld geïnvesteerd vreemd totale vermogen: € 67.500, - + € 160.000,- = € 227.500, RTV = (€ 33.600,- ÷ € 227.500,-) x 100% = 14,8% d. Bereken de omloopsnelheid van het vermogen (afronden op één decimaal nauwkeurig). (€ 497.500,- ÷ € 227,500,-) = 2,2 e. Bereken de brutomarge van deze detailhandelsonderneming (afronden op één decimaal nauwkeurig). (€ 33.600,- ÷ € 497.500,-) x 100% = 6,8%


UITWERKINGEN

Pagina 181

© EIW BV 34. De heer F. Tummers exploiteert een winkel in elektrische artikelen, aangevuld met huishoudelijke artikelen. In een bepaald jaar is er een omzet gerealiseerd van € 477.625,-. Het eigen vermogen dat de heer F. Tummers in dat jaar gemiddeld geïnvesteerd heeft, bedraagt € 39.000,-. Het gemiddeld geïnvesteerde totale vermogen in dat jaar bedraagt € 162.500,-. Verdere gegevens • bedrijfsresultaat • gewaardeerd loon • rentekosten vreemd vermogen

€ 39.850,€ 33.750,€ 6.600,-

Bereken van deze detailhandelsonderneming (afronden op één decimaal nauwkeurig). a. De REV. € 39.850,- - € 33.750,- ÷ € 39.000,- x 100% = 15,6% b. De brutomarge. € 6.600,- + € 6.100,- ÷ € 477.625,- x 100% = 2,7% c. De omloopsnelheid van het vermogen. € 477.625,- ÷ € 162.500,- = 2,9 d. De RTV op twee manieren. (€ 12.700,- ÷ € 162.500,-) x 100% = 7,8% ofwel 2,9 x 2,7 = 7,8% 35. Marcel Kurvers en Leo Canton beheren al enkele jaren een speciaalzaak. In de jaarrekening van deze speciaalzaak staan onder andere de volgende gegevens: • Balans na winstverdeling per 31 december: dit jaar vorig jaar Debet Vermogen M. Kurvers nts € 5.000,€ 7.000,€ € Vermogen L. Canton nts 10.000,12.000,€ Privé L. Canton 4.025,Credit Vermogen M. Kurvers Vermogen L. Canton Privé M. Kurvers Privé L. Canton

€ € €

55.000,50.000,3.325,-

€ € € €

55.000,50.000,1.600,800,-

• Verdere gegevens: − het winstsaldo van dit jaar bedraagt € 97.400,-; hiervan krijgt Marcel Kurvers € 48.925,- en Leo Canton € 48.475,-, − het gewaardeerd loon van Marcel bedraagt € 48.000,- en dat van Leo bedraagt € 45.000,-.


UITWERKINGEN

Pagina 182

© EIW BV a. Bereken het totaal geïnvesteerde eigen vermogen van deze speciaalzaak per: • 31 december dit jaar, • 31 december vorig jaar. 31 dec. dit jaar 31 dec. vorig jaar Vermogen F.Kurvers 55.000 55.000 Vermogen nts - 5.000 - 7.000 Privé 3.325 - 1.600 Totaal Kurvers 53.325 46.400 Vermogen L. Canton 50.000 50.000 Vermogen nts - 10.000 - 12.000 Privé - 4.025 800 Totaal Canton 35.975 38.800 Totaal in de firma geïnves89.300 85.200 teerde eigen vermogen b. Bereken de rentabiliteit van het in deze speciaalzaak totaal gemiddeld geïnvesteerde eigen vermogen (afronden op één decimaal nauwkeurig). € 97.400,- -/- € 93.000,(€ 89.300,- + € 88.400,-)÷ 2 x 100% = 5,0% c. Bereken de rentabiliteit van het in deze speciaalzaak door de vennoten gemiddeld geïnvesteerde eigen vermogen (afronden op één decimaal nauwkeurig). Kurvers: € 48.925,- -/- € 48.000,€ 53.325,- + € 49.600,x 100% = 1,8% 2 Canton: € 48.475,- -/- € 45.000,€ 35.975,- + € 38.800,x 100% = 9,3% 2 36. De heer R. Droogh exploiteert een supermarkt. Vorig jaar is er een omzet gerealiseerd van € 1.450.250,-. Het eigen vermogen dat de heer R. Droogh vorig jaar gemiddeld geïnvesteerd heeft, bedraagt € 195.000,-. Het gemiddeld geïnvesteerde, totale vermogen bedraagt in dat jaar € 552.000,-. Verdere gegevens van vorig jaar: • bedrijfsresultaat • gewaardeerd loon • rentekosten vreemd vermogen

€ 125.800,€ 104.500,€ 31.450,-

Bereken van deze supermarkt, uitgaande van de cijfers van vorig jaar, op één decimaal nauwkeurig de: a. REV. (€ 21.300,- ÷ € 195.000,-) x 100% = 10,9% b. brutomarge. (€ 52.750,- ÷ € 1.450.250) x 100%. = 3,64% c. omloopsnelheid van het vermogen. € 1.450.250,- ÷ € 552.000,= 2,63 werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 183

© EIW BV d. RTV op twee manieren. (€ 52.750,- ÷ € 552.000,-) x 100% Of 3,64 x 2,63

=

9,6%

37. De heren R. Willems en J. Wijnen exploiteren een openbare vennootschap met twee speciaalzaken in computerapparatuur. In de jaarrekening van deze openbare vennootschap staan onder andere de volgende gegevens: • Balans per 31 december: dit jaar voor winstverdeling Debet Vermogen R. Willems nts Vermogen J. Wijnen nts Privé R. Willems Privé J. Wijnen Credit Vermogen R. Willems Vermogen J. Wijnen Privé R. Willems Privé J. Wijnen

vorig jaar na winstverdeling

€ € € €

30.000,20.000,40.000,35.000,-

€ €

40.000,30.000,-

€ € €

90.000,70.000,3.325,-

€ € € €

90.000,70.000,14.000,16.000,-

• Verdere gegevens: − het winstsaldo van dit jaar bedraagt € 110.000,-; hiervan krijgt de heer R. Willems € 55.180,- en de heer J. Wijnen € 54.820,-, het gewaardeerd loon bedraagt € 45.000,- per vennoot. Vermogen Vermogen nts Privé Totaal vorig jaar Vermogen Vermogen nts Privé Winstaandeel Totaal dit jaar

R. Willems 90.000 -40.000 14.000 64.000 90.000 -30.000 -40.000 55.180 75.180

J. Wijnen 70.000 -30.000 16.000 56.000 70.000 -20.000 -35.000 54.820 69.820

Totaal 160.000 -70.000 30.000 120.000 160.000 -50.000 -75.000 110.000 145.000

a. Bereken de rentabiliteit van het in deze openbare vennootschap totaal gemiddeld geïnvesteerde eigen vermogen (afronden op één decimaal nauwkeurig). € 110.000,- - € 90.000,€ 120.000,- + € 145.000,x 100% = 15,1% 2 b. Bereken de rentabiliteit van het in deze openbare vennootschap door de vennoten gemiddeld geïnvesteerde eigen vermogen (afronden op één decimaal nauwkeurig). REV R.WILLEMS: (€ 10.180,- ÷ € 69.590,-) x 100% = 14,6% REV J.WIJNEN: (€ 9.820,- ÷ € 62.910,-) x 100% = 15,6% werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 184

© EIW BV

re n t a b ilit e it in d e re c h t s p e rs o o n wat brengt het de rechtspersoon op

De opbrengst voor de “eigen vermogenverschaffers” in een rechtspersoon (onpersoonlijke ondernemingsvorm) is het dividend (winstuitkering) + de winstinhouding. Het gaat hier om rentabiliteit (REV) ná belasting. De REV kan ook vóór belasting berekend worden. De RTV van een rechtspersoon kan bepaald worden op basis van de nettowinst vóór belastingen + rentekosten vreemd vermogen. Hierbij wordt uitgegaan van het feit dat de fiscus, de tantièmisten en de vreemd vermogenverschaffers evenveel recht hebben op een deel van de opbrengst als de eigen vermogenverschaffers. Dit betekent dat: • De rentabiliteit van het in de rechtspersoon gemiddeld geïnvesteerde eigen vermogen na belasting is: REV(ná belasting)

=

dividend (winstuitkering) + winstinhouding gemiddeld geïnvesteerde eigen vermogen

x 100%

• De rentabiliteit van het in de rechtspersoon gemiddeld geïnvesteerde eigen vermogen voor belasting is: nettowinst REV(vóór belasting) = x 100% gemiddeld geïnvesteerde eigen vermogen • De rentabiliteit van het in de rechtspersoon gemiddeld geïnvesteerde totaal vermogen is:. nettowinst + rentekosten vreemd vermogen RTV = x 100% gemiddeld geïnvesteerde totaal vermogen voorbeeld Gegeven de verkorte liquiditeitsbalans van de “MeerMarkt BV” per 31 december: Verkorte liquiditeitsbalans “MeerMarkt BV” per 31 december € 58.300,Vaste activa Eigen vermogen € 98.000,75.000,Vlottende activa Vreemd Vermogen Lang € 229.000,€ Vreemd Vermogen Kort € 193.700,€

327.000,-

€ 327.000,-

Verdere gegevens Voor de berekening van de REV en van de RTV van de supermarkt “MeerMarkt BV” worden, naast de verkorte liquiditeitsbalans, de volgende aanvullende gegevens verstrekt: • in dat jaar is er € 12.360,- aan rentekosten betaald, • de rekeningen “aandelen in portefeuille” en “aandeelhouders nts” blijven in dat jaar ongewijzigd, • het uitbetaalde dividend is € 2.700,-, • de nettowinst vóór belasting is € 52.000,-, • er is € 26.300,- aan winst ingehouden, • het geïnvesteerde totale vermogen per 1 januari bedraagt € 383.000,-, • het geïnvesteerde eigen vermogen per 1 januari bedraagt € 32.000,-. werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 185

© EIW BV • De REV van de “MeerMarkt BV” ná belastingen is dan: € 2.700,- + € 26.300,x 100% = 64,2%. € 32.000,- + € 58.300,2 • De REV van de “MeerMarkt BV” vóór belastingen is dan: € 52.000,x 100% = 115,4%. € 32.000,- + € 58.300,2 • De RTV van de “MeerMarkt BV” ná belastingen is dan: € 52.000,- + € 12.360,x 100% = 18,1%. € 383.000,- + € 327.000,2

o p g a ve n 38. Gegevens uit de jaarrekening van “Britt BV”: • geplaatst en gestort eigen vermogen • winstreserve per 1 januari` • vreemd vermogen per 1 januari • vreemd vermogen per 31 december • dividenduitkering • winstsaldo • winstinhouding • rentekosten vreemd vermogen

€ 35.600,€ 28.600,€ 102.000,€ 98.000,€ 2.500,€ 33.700,€ 22.000,€ 2.500,-

a. Bereken de REV van de “Britt BV” ná belasting (afronden op één decimaal nauwkeurig). € 2.500,- + € 22.000,x 100% = 32,6% € 64.200,- + € 86.200,2 b. Bereken de REV van de “Britt BV” vóór belasting (afronden op één decimaal nauwkeurig). € 33.700,x 100% = 44,8% € 64.200,- + € 86.200,2 c. Bereken de RTV van de “Britt BV” (afronden op één decimaal nauwkeurig). € 33.700,- + € 2.500,€ 166.200,- + € 184.200,- x 100% = 20,7 2


UITWERKINGEN

Pagina 186

© EIW BV 39. Gegeven de gedeeltelijke balans van “FotoFilm BV” uit de jaarrekening van dit jaar. Balans “FotoFilm BV” per 31 december x € 1.000,Aandelen in portefeuille Aandeelhouders nts

vorig jaar

dit jaar

85 15

75 5

620

590

Aandelenvermogen Winstreserve

vorig jaar

dit jaar

200 40

200 50

620

590

Verdere gegevens uit de jaarrekening van dit jaar: • dividenduitkering € 11.000,• winstsaldo € 53.000,• rentekosten vreemd vermogen € 21.600,a. Bereken de REV (ná belastingen) van “FotoFilm BV” (afronden op één decimaal nauwkeurig). € 11.000,- + € 10.000,€ 140.000,- + € 170.000,- x 100% = 13,6% 2 b. Bereken de RTV van “FotoFilm BV” (afronden op één decimaal nauwkeurig). € 53.000,- + € 21.600,€ 520.000,- + € 510.000,- x 100% = 14,5% 2


UITWERKINGEN

Pagina 187

© EIW BV 40. Gegevens uit de jaarrekening van de “Holtema BV”: • geplaatst en gestort eigen vermogen • winstreserve per 1 januari` • vreemd vermogen per 1 januari • vreemd vermogen per 31 december • dividenduitkering • winstsaldo • winstinhouding • rentekosten vreemd vermogen

€ € € € € € € €

65.400,128.600,214.000,236.000,16.500,93.700,68.000,9.800,-

a. Bereken de REV van de “Holtema BV” ná belasting (afronden op één decimaal nauwkeurig). € 16.500,- + € 68.000,€ 194.000,- + € 262.000,- x 100% = 37,1% 2 b. Bereken de REV van de “Holtema BV” vóór belasting (afronden op één decimaal nauwkeurig). € 93.700,€ 194.000,- + € 262.000,- x 100% = 41,1% 2 c. Bereken de RTV van de “Holtema BV” (afronden op één decimaal nauwkeurig). € 93.700,- + € 9.800,€ 408.000,- + € 498.000,- x 100% = 22,8% 2


UITWERKINGEN

Pagina 188

© EIW BV

h e fb o o m e ffe c t nu weet ik ook hoe een hefboom werkt

Het hefboomeffect is het verschijnsel dat de REV van een onderneming verbeterd wordt door de aanwezigheid van relatief goedkoop vreemd vermogen. Het hefboomeffect wordt berekend door het verschil van de RTV en de RVV te vermenigvuldigen met het gemiddeld geïnvesteerde vreemd vermogen en te delen door het gemiddeld geïnvesteerde eigen vermogen. Dus: hefboomeffect = (RTV-RVV) x

VV EV

De rentabiliteit van het gemiddeld geïnvesteerde eigen vermogen is dan: REV = RTV + hefboomeffect voorbeeld Het hefboomeffect van deze speciaalzaak in vrijetijdsmode is dan: € 60.000,-

= 2,4%. € 150.000,Concreet betekent dit dat de aanwezigheid van vreemd vermogen een gunstige invloed heeft op de REV van de speciaalzaak in vrijetijdsmode. Zonder het hefboomeffect zou de REV slechts 9,6% zijn. Dus de REV is gelijk aan de RTV plus het hefboomeffect; in getallen: REV = 9,6% + 2,4% = 12,0%. (9,6% -3,6%)

x

o p g a ve n

41. Over een bepaald jaar beschikt ondernemer Harmsen te Deventer over de volgende gegevens: • economisch resultaat € 2.500,• gewaardeerd loon € 30.000,• rentekosten vreemd vermogen € 10.250,• gewaardeerde interest € 5.120,• eigen vermogen per 1 januari € 62.500,• eigen vermogen per 31 december € 65.500,• vreemd vermogen per 1 januari € 99.000,• vreemd vermogen per 31 december € 112.000,a. Bereken de REV (afronden op één decimaal nauwkeurig). € 7.620,- = rendement; € 64.000,- Gemiddeld geïnvesteerd EV REV (€ 7.620,- ÷ € 64.000,-) x 100% = 11,9% b. Bereken de RTV (afronden op één decimaal nauwkeurig). € 169.500,- GEM TV {(€ 7.620,- + 10.250,-) ÷ € 169.500,-)} x 100% = 10,5% c. Waaruit blijkt dat het vreemd vermogen de rentabiliteit gunstig heeft beïnvloed? Doordat de REV groter is dan de RTV. werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 189

© EIW BV 42. Gegevens van een detailhandelsonderneming: • gemiddeld geïnvesteerde eigen vermogen • gemiddeld geïnvesteerde vreemd vermogen • bedrijfsresultaat • rentekosten vreemd vermogen • gewaardeerd loon

€ 75.600,€ 198.750,€ 56.000,€ 17.500,€ 45.750,-

a. Bereken de RTV van deze detailhandelsonderneming (afronden op twee decimalen nauwkeurig). Bedrijfsresultaat € 56.000,Gewaardeerd loon € 45.750,Rendement EV € 10.250,Rentekosten € 17.500,- + Vermogensopbrengst € 27.750,Gemiddelde geïnvesteerd TV € 75.600, - + € 198.750,- = € 274.350,RTV (€ 27.750,- ÷ € 274.350,-) x 100% = 10,11% b. Bereken de RVV van deze detailhandelsonderneming (afronden op twee decimalen nauwkeurig). (€ 17.500,- ÷ € 198.750,-) x 100% = 8,81% c. Bereken het hefboomeffect van deze detailhandelsonderneming (afronden op twee decimalen nauwkeurig). (10,1 -/- 8,8) x (198.750 ÷ 75600) = 3,44% d. Bereken de REV van deze detailhandelsonderneming op twee manieren (afronden op twee decimalen nauwkeurig). (€ 10.250,- ÷ € 75.600,-) x 100% = 13,56% Via het hefboomeffect: 10,11 + 3,44 = 13,55% 43. Gegevens van een detailhandelsonderneming: • gemiddeld geïnvesteerde eigen vermogen • gemiddeld geïnvesteerde vreemd vermogen • bedrijfsresultaat • rentekosten vreemd vermogen • gewaardeerd loon

€ 69.700,€ 99.400,€ 32.800,€ 4.473,€ 26.175,-

a. Bereken de RTV van deze detailhandelsonderneming (afronden op twee decimalen nauwkeurig). (€ 11.098,- ÷ € 169.100,-) x 100% = 6,56% b. Bereken de RVV van deze detailhandelsonderneming (afronden op twee decimalen nauwkeurig). (€ 4.473,- ÷ € 99.400,-) x 100% = 4,50% c. Bereken het hefboomeffect van deze detailhandelsonderneming (afronden op twee decimalen nauwkeurig). (6,56 -/- 4,50) x (€ 99.400,- ÷ € 69.700,-) = 2,94% d. Bereken de REV van deze detailhandelsonderneming op twee manieren (afronden op twee decimalen nauwkeurig). (€ 6.625,- ÷ € 69.700,-) x 100% = 9,51% Of 6,56 + 2,94 = 9,50% werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 190

© EIW BV 44. Jan Ruepert, eigenaar van een delicatessenzaak, beschikt over de onderstaande gegevens: • eigen vermogen per 1 januari € 132.850,• eigen vermogen per 31 december € 139.450,• vreemd vermogen per 1 januari € 141.650,• vreemd vermogen per 31 december € 147.550,• brutomarge 4% • rendement eigen vermogen € 8.500,• gewaardeerd loon € 33.500,• rentekosten vreemd vermogen € 8.400,Bereken voor deze delicatessenzaak: a. de REV (afronden op twee decimalen nauwkeurig), {€ 8.500,- ÷ (€132.850,- + €139.450,-) ÷ 2} x 100% (€ 8.500,- ÷ € 136.150,-) x 100% = b. de RVV (afronden op twee decimalen nauwkeurig), (€ 8.400,- ÷ € 144.600,-) x 100% = c. de RTV (afronden op twee decimalen nauwkeurig), € 8.500,- + € 8.400,€ 274.500,- + € 287.000,- x 100% = 2 d. het hefboomeffect (afronden op twee decimalen nauwkeurig), (6,02 -/- 5,81) x (€ 144.600,- ÷ € 136.150,-) =

6,24% 5,81% 6,02% 0,22

t o t a a lo p g a ve n 45. De heer J. Kaus exploiteert een detailhandelsonderneming in bruin- en witgoed. De balans per 31 december ziet er als volgt uit: Inventaris Voorraad Liquide middelen

€ € €

€

Balans per 31 december 21.250,Eigen vermogen 95.500,Banklening 4.750,Krediet in rekening-courant Crediteuren Overige kortlopende schulden 121.500,-

€ € € € € € € €

52.400,10.000,6.100,45.700,7.300,121.500,-

Opmerking: De vermelde balansbedragen kunnen als jaargemiddelden worden beschouwd.


UITWERKINGEN

Pagina 191

© EIW BV Het resultatenoverzicht vertoont het volgende beeld: € 459.500,omzet € inkoopwaarde omzet 321.650,- € brutowinst exploitatiekosten huisvestingskosten rentekosten vreemd vermogen betaalde loonkosten gewaardeerd loon afschrijvingskosten niet-fiscale kosten overige exploitatiekosten

€ € € € € € €

137.850,-

24.000,9.560,16.400,45.000,5.000,1.250,24.140,- +

totale exploitatiekosten rendement eigen vermogen

€ €

125.350,- 12.500,-

a. Bereken het solvabiliteitspercentage en de solvabiliteitsgraad van deze detailhandelsonderneming per 31 december (afronden op een geheel getal nauwkeurig). B÷S (€ 121.500,- ÷ € 69.100,-) x 100% = 176% Solv. graad: EV÷TV (€ 52.400,- ÷ € 121.500,-) x 100% = 43 b. Bereken de current ratio per 31 december (afronden op één decimaal nauwkeurig). € 100.250,- ÷ € 59.100,= 1,7 c. Bereken de REV van deze detailhandelsonderneming (afronden op twee decimalen nauwkeurig). (€ 12.500,- ÷ € 52.400,-) x 100% = 23,85% d. Bereken de RVV van deze detailhandelsonderneming (afronden op twee decimalen nauwkeurig). (€ 9.560,- ÷ € 69.100,-) x 100% = 13,84% e. Bereken de RTV van deze detailhandelsonderneming (afronden op twee decimalen nauwkeurig). (€ 22.060,- ÷ € 121.500,-) x 100% = 18,16% f. Toon aan de hand van een berekening het verschil aan tussen de uitkomsten van vraag c en e. (18,16 - 13,84) x (€ 69.100,- ÷ € 52.400,-) = 5,7%


UITWERKINGEN

Pagina 192

© EIW BV 46. acques Flensman exploiteert in de binnenstad van Zwolle een parfumeriespeciaalzaak onder de naam “Jacques Parfumerieën”. De balans van deze parfumeriespeciaalzaak ziet er per 31 december van vorig jaar en per 31 december van dit jaar als volgt uit: Balans “Jacques Parfumerieën”per 31 december x € 1,vorig jaar dit jaar vorig jaar dit jaar Winkelpand 135.000 130.000 Eigen vermogen 101.000 105.000 Inventaris 20.000 15.000 Achtergestelde Vervoermiddel 10.000 6.000 lening 80.000 75.000 Voorraad 68.800 71.200 Hypotheek o/g 40.000 30.000 Vorderingen 1.200 800 Krediet in Postbank 9.000 11.050 rekening-courant 10.000 10.800 Kas 1.000 950 Crediteuren 12.000 13.000 Overige kortlopende schulden 2.000 1.200 245.000 235.000 245.000 235.000 Het resultatenoverzicht van dit jaar van deze zaak ziet er als volgt uit: € 429.000,omzet € inkoopwaarde omzet 279.000,- € 150.000,brutowinst exploitatiekosten betaalde loonkosten afschrijvingskosten rentekosten vreemd vermogen niet-fiscale kosten overige exploitatiekosten

€ € € € €

36.800,23.200,10.000,800,9.200,- +

totale exploitatiekosten bedrijfsresultaat

€ €

80.000,- 70.000,-

Verdere gegevens • gewaardeerd loon wordt geschat op € 60.000,-, • de achtergestelde lening behoort tot het risicodragend vermogen. a. Bereken het solvabiliteitspercentage van deze parfumeriespeciaalzaak per 31 december van dit jaar en per 31 december van vorig jaar (afronden op één decimaal nauwkeurig). dit jaar B÷S (€ 235.000,- ÷ € 55.000,-) x 100% = 427,3% Solv. graad: EV÷TV (€ 180.000,- ÷ € 235.000,-) x 100% = 76,6% vorig jaar B÷S (€ 245.000,- ÷ € 64.000,-) x 100% = 382,8% Solv. graad: EV÷TV (€ 181.000,- ÷ € 245.000,-) x 100% = 73,9% werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 193

© EIW BV b. Verklaar de verandering in de solvabiliteitspositie van deze parfumeriespeciaalzaak per 31 december van dit jaar ten opzichte van die per 31 december van vorig jaar. Toename eigenvermogen en afname van de schulden c. Bereken de current ratio van deze parfumeriespeciaalzaak per 31 december van dit jaar (afronden op één decimaal nauwkeurig). € 84.000,- ÷ € 25.000,= 3,4 d. Bereken de REV van deze parfumeriespeciaalzaak (afronden op twee decimalen nauwkeurig). € 70.000,- - € 60.000,€ 101.000,- + € 105.000,- x 100% = 9,71% 2 e. Bereken de RTV van deze parfumeriespeciaalzaak (afronden op twee decimalen nauwkeurig). € 10.000,- + € 10.000,€ 245.000,- + € 235.000,- x 100% = 8,33% 2 f. Bereken het hefboomeffect van deze parfumeriespeciaalzaak op twee manieren (afronden op twee decimalen nauwkeurig). 9,71 -/- 8,33 = 1,38% RVV = 7,3% (8,33 - 7,3) x (€ 137.000,- ÷ € 103.000,-) = 1,37% 47. De heer A. Winters is eigenaar van een fotospeciaalzaak. Per 31 december van vorig jaar en per 31 december van dit jaar zijn de onderstaande balansen opgemaakt.

Winkelpand Inventaris Voorraad Vorderingen Postbank Kas

Balans fotospeciaalzaak vorig jaar dit jaar 80.000 76.000 20.000 19.000 42.600 35.000 2.300 1.500 7.550 7.825 550 675

153.000

per 31 december x € 1,vorig jaar Eigen vermogen 75.000 7% hypotheek 20.500 5% geldlening 9.500 Crediteuren 38.400 Overige kortlopende schulden 9.600

140.000

153.000

Het resultatenoverzicht van de fotospeciaalzaak ziet er als volgt uit: € 425.000,omzet € inkoopwaarde omzet 273.700,- € 151.300,brutowinst exploitatiekosten betaalde loonkosten afschrijvingskosten


€ €

49.000,12.500,-

UITWERKINGEN

Pagina 194

dit jaar 82.500 20.000 8.500 20.300 8.700

140.000

© EIW BV rentekosten vreemd vermogen gewaardeerd loon huisvestingskosten niet-fiscale kosten overige exploitatiekosten

€ € € € €

4.700,38.500,17.700,875,16.025,- +

totale exploitatiekosten rendement eigen vermogen

139.300,- 12.000,-

€ €

a. Bereken het solvabiliteitspercentage per 31 december van ber van vorig jaar van deze fotospeciaalzaak (afronden op rig). vorig jaar B÷S (€ 153.000,- ÷ € 78.000,-) x 100% Solv. graad EV÷TV (€ 75.000,- ÷ € 153.000,-) x 100% dit jaar B÷S (€ 140.000,- ÷ € 57.500,-) x 100% Solv. graad EV÷TV (€ 82.500,- ÷ € 140.000,-) x 100%

dit jaar en per 31 decemtwee decimalen nauwkeu=

196,15%

=

49,02%

=

243,48%

=

58,93%

b. Bereken de quick ratio per 31 december van dit jaar en per 31 december van vorig jaar van deze fotospeciaalzaak (afronden op twee decimalen nauwkeurig). X € 1,Vorderingen Postbank Kas X € 1,Crediteuren Overige kortlopende schulden Vreemd vermogen kort

vorig jaar 2.300 7.550 550 10.400 vorig jaar 38.400

dit jaar 1.500 7.825 675 10.000 dit jaar 20.300

9.600

8.700

48.000

29.000

31 december vj € 10.400,- ÷ € 48.000,31 december dj € 10.000,- ÷ € 29.000,-

= =

0,22 0,34

c. Beoordeel de liquiditeitspositie van de heer A. Winters per 31 december van dit jaar ten opzichte van die per 31 december van vorig jaar. De liquiditeitspositie is verbeterd mede door het bijna halveren van de schulden op korte termijn. d. Bereken de REV van deze fotospeciaalzaak (afronden op twee decimalen nauwkeurig). € 12.000,€ 75.000,- + € 82.500,x 100% = 15,24% 2


UITWERKINGEN

Pagina 195

© EIW BV e. Bereken de RTV van deze fotospeciaalzaak (afronden op twee decimalen nauwkeurig). € 12.000,- + € 4.750,€ 153.000,- + € 140.000,-- x 100% = 11,4% 2 f. Verklaar het verschil tussen de REV en de RTV. Doe dit aan de hand van het hefboomeffect (afronden op twee decimalen nauwkeurig). RVV = 6,94% (11,4 - 6,94) x (€ 67.750,- ÷ € 78.750,-) = 3,84% g. Bereken de brutomarge van deze fotospeciaalzaak (afronden op twee decimalen nauwkeurig). (€ 16.700,- ÷ € 425.000,-) x 100% = 3,93% h. Bereken de omloopsnelheid van het vermogen van deze fotospeciaalzaak (afronden op twee decimalen nauwkeurig). € 425.000,- ÷ € 146.500,= 2,90 i. Controleer de uitkomst van vraag i, gebruikmakende van de uitkomsten van vraag g en h. 2,9 x 3,93% = 11,4% 48. De heer P. Schreurs, eigenaar van een supermarkt, stelt de volgende balans per 31 december samen: Balans per 31 december € Postbank € 25.000,Eigen vermogen 100.000,€ Kas 5.000,Banklening 51.150,€ Vervoermiddelen 10.000,Crediteuren € 49.000,€ € Voorraad € 90.000,Hypotheek o/g 60.000,Vorderingen € 2.500,Krediet in Winkelpand 100.000,rekening-courant € 39.750,€ Inventaris € 80.000,Overige € kortlopende schulden 12.600,-

€

312.500,-

€

312.500,-

Opmerking: De vermelde balansbedragen kunnen als jaargemiddelden worden beschouwd.

a. Stel de verkorte liquiditeitsbalans van deze supermarkt per 31 december samen. Verkorte liquiditeitsbalans per 31 december € 100.000,Vaste activa 190.000,Eigen vermogen € € 111.150,Vlottende activa € 122.500,Vr. Vermogen Lang € 101.350,Vr. Vermogen Kort €

312.500,-


UITWERKINGEN

€ 312.500,-

Pagina 196

© EIW BV b. Bereken het werkkapitaal van deze supermarkt per 31 december. Werkkapitaal: € 122.500,- -/- €101.350,= € 21.150,c. Bereken de current ratio van de supermarkt per 31 december (afronden op één decimaal nauwkeurig). Current ratio € 122.500,- ÷ € 101.350,= 1,2 d. Bereken het solvabiliteitspercentage en de solvabiliteitsgraad van de supermarkt per 31 december (afronden op één decimaal nauwkeurig). B÷S (€ 312.500,- ÷ € 212.500,-) x 100% = 147,1% EV÷TV (€ 100.000,- ÷ € 315.500,-) x 100% = 31,7% De heer P. Schreurs wil de banklening verhogen met € 25.000,-. De extra lening wil hij in vijf jaar aflossen. Met het geld wil hij een gedeelte van het krediet in rekening-courant aflossen en hij wil enkele leveranciers betalen. e. Wat zijn de gevolgen voor de liquiditeits- en voor de solvabiliteitspositie van deze supermarkt als de bank de extra lening verstrekt. Motiveer het antwoord met een berekening. Liquiditeit wordt beter: betere CR (minder VVK) Solvabiliteit verandert niet Het resultatenoverzicht van de supermarkt ziet er als volgt uit: € 3.000.000,omzet € 2.400.000,- inkoopwaarde omzet € brutowinst exploitatiekosten rentekosten vreemd vermogen betaalde loonkosten gewaardeerd loon gewaardeerde interest afschrijvingskosten niet-fiscale kosten overige exploitatiekosten

€ € € € € € €

600.000,-

20.000,300.000,80.000,5.000,15.000,5.000,150.000,- +

totale exploitatiekosten economisch resultaat

€ €

575.000,- 25.000,-

f. Bereken de REV van deze supermarkt (afronden op twee decimalen nauwkeurig). (€ 30.000,- ÷ € 100.000,-) x 100% = 30,0% g. Bereken de RTV van deze supermarkt (afronden op twee decimalen nauwkeurig). (€ 50.000,- ÷ € 312.500,-) x 100% = 16,0% h. Verklaar het verschil tussen de berekende REV en de RTV door middel van een berekening van het hefboomeffect. RVV = 9,41% Hefboomeffect(16 -/- 9,41) x (€ 212.500,- ÷ € 100.000,-) = 14,0%


UITWERKINGEN

Pagina 197

© EIW BV 49. De heer en mevrouw Henflinck exploiteren in het winkelcentrum “Op de Berg” een parfumeriezaak. Van deze parfumeriezaak zijn per 31 december de volgende balansgegevens bekend: • activa − vorderingen € 1.000,− inventaris € 28.900,− verbouwing winkelpand € 7.600,− voorraad € 97.200,− liquide middelen € 12.600,− vervoermiddel € 10.700,• passiva − crediteuren € 22.500,− familielening € 20.850,− eigen vermogen € 80.300,− krediet in rekening-courant € 18.600,− overige kortlopende schulden € 15.750,a. Stel de verkorte liquiditeitsbalans van deze parfumerie per 31 december samen. Verkorte liquiditeitsbalans per 31 december € 80.300,Vaste activa 47.200,Eigen vermogen € € 20.850,Vlottende activa € 110.800,Vr. Vermogen Lang € 56.850,Vr. Vermogen Kort 158.000,€ € 158.000,b. Bereken de current ratio van deze parfumerie per 31 december (afronden op één decimaal nauwkeurig). Current ratio € 110.800,- ÷ € 56.850,= 1,9 c. Bereken de quick ratio van deze parfumerie per 31 december (afronden op één decimaal nauwkeurig). Quick ratio € 110.800,- -/- € 97.200,- ÷ € 56.850,- = 0,2 d. Bereken het solvabiliteitspercentage van deze parfumerie per 31 december (afronden op één decimaal nauwkeurig). B÷S (€ 158.000,- ÷ € 77.700,-) x 100% = 203,3% Solv. gr: EV÷TV (€ 80.300,- ÷ € 158.000,-) x 100% = 50,8% De gedeeltelijke kolommenbalans van de parfumerie per 31 december ziet er als volgt uit: Grootboekrekening verlies- en winstrekening x € 1,verlies winst 4.10 loonkosten 67.500 4.11 gewaardeerd loon 65.600 4.20 huisvestingskosten 25.500 4.30 rentekosten vreemd vermogen 6.700 4.40 afschrijvingskosten 9.600 4.70 gewaardeerde interest 3.500 4.80 overige exploitatiekosten 15.200 4.90 niet-fiscale kosten 1.100 7.00 inkoopwaarde omzet 328.800 8.00 omzet 527.500 werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 198

© EIW BV Verder is er gegeven dat de gemiddeld geïnvesteerde vermogens van de parfumerie gelijk zijn aan de vermogens zoals die uit de balans per 31 december blijken. e. Bereken de REV (afronden op één decimaal nauwkeurig). € 7.500,- ÷ € 80.300,-) x 100% = 9,34% f. Bereken de RTV (afronden op één decimaal nauwkeurig). (€ 14.200,- ÷ € 158.000,-) x 100% = 8,99% g. Bereken de grootte van het hefboomeffect (afronden op één decimaal nauwkeurig). RVV = 8,62% Hefboomeffect(8,99 -/- 8,62) x (€ 77.700,- ÷ € 80.300,-) = 0,36% h. Bereken de brutomarge (afronden op één decimaal nauwkeurig). (€ 14.200,- ÷ € 527.500,= 2,7% i. Bereken de omloopsnelheid van het vermogen (afronden op één decimaal nauwkeurig). € 527.500,- ÷ € 158.000,= 3,34 j. Controleer de uitkomst van vraag f, gebruikmakende van de uitkomsten van de vragen h en i. 2,7 x 3,4 = 9,0% 50. De heer J. Postma en de heer H. Moonen hebben reeds meer dan 20 jaar een openbare vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid met twee babyspeciaalzaken onder de naam “Pomone OV”. De balans per 31 december van de “Pomone OV”, voor winstverdeling, ziet er als volgt uit: Verm. J. Postma nts Verm. H. Moonen nts Inventaris Voorraad Vorderingen Kas Vervoermiddelen Verbouwing winkelpand Privé J. Postma Privé H. Moonen Postbank

Balans “Pomone OV” per 31 december € 30.000,Vermogen J. Postma € 10.000,Vermogen H.Moonen € 5.475,Crediteuren 102.375,Krediet in € € 21.625,rekening-courant € 3.250,Lening o/g 15.000,Overige € € 35.000,kortlopende schulden € 25.000,Winstsaldo € 20.000,€ 15.275,€ 283.000,-

€ € €

100.000,30.000,20.250,-

€ €

23.600,42.750,-

€ €

13.400,53.000,-

€

283.000,-

Verdere gegevens • van de winst ontvangt de heer J. Postma € 27.625,- en de heer H. Moonen € 25.375,-, • het gewaardeerd loon van beide vennoten bedraagt € 22.500,- . a. Stel de balans van de “Pomone OV” op per 31 december in de vorm van een liquiditeitsbalans na de winstverdeling.


UITWERKINGEN

Pagina 199

© EIW BV Vaste activa Verbouwing winkelpand Inventaris Vervoermiddelen Vlottende activa Voorraad Vorderingen Liquide middelen

Liquiditeitsbalans per 31 december x € 1,Eigen vermogen Verm. J.Postma 35.000 Verm. J.Postma nts 5.475 Privé J. Postma 15.000 55.475 Vermogen H.Moonen Vermogen H.Moonen nts Privé H. Moonen 102.375 21.625 18.525 Vreemd vermogen lang 142.525 Lening o/g Vreemd vermogen kort Krediet in rekening-courant Crediteuren Overige kortlopende schulden

100.000 -30.000 + 2.625 72.625 30.000 -10.000 + 5.375 25.375 98.000 42.750 23.600 20.250 13.400 57.250 198.000

198.000

b. Bereken de current ratio van de “Pomone OV” per 31 december (afronden op één decimaal nauwkeurig). € 142.525,-÷ € 57.250,= 2,5 c. Bereken het solvabiliteitspercentage en de solvabiliteitsgraad van de “Pomone OV” per 31 december (afronden op één decimaal nauwkeurig). B÷S (€ 198.000,- ÷ € 100.000,-) x 100% = 198,0% EV÷TV (€ 98.000,- ÷ € 198.000,-) x 100% = 49,5% Verdere gegevens Op de balans (na winstverdeling) van de “Pomone OV” per 1 januari (van hetzelfde jaar) staan onder andere de volgende posten: • Debet − Vermogen J. Postma nts € 35.000,− Vermogen H. Moonen nts € 15.000,• Credit − Privé J. Postma € 1.800,− Privé H. Moonen € 700,d. Bereken de rentabiliteit van het in de “Pomone OV” totaal gemiddeld geïnvesteerde eigen vermogen (afronden op één decimaal nauwkeurig). € 53.000,- -/- € 45.000,€ 82.500,- + € 98.000,- x 100% = 8,9% 2 e. Bereken de rentabiliteit van het door de heer J. Postma gemiddeld geïnvesteerde eigen vermogen (afronden op één decimaal nauwkeurig). € 5.125,€ 66.000,- + € 72.625,- x 100% = 7,4% 2 werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 200

© EIW BV 51. Detaillist K. de Wit exploiteert al meer dan 10 jaar een goedlopende modezaak in de binnenstad van Rotterdam. In die 10 jaar is zijn eigen vermogen van € 25.000,- gegroeid naar € 230.000,-. In zijn modezaak heeft de heer K. de Wit, naast het kernassortiment bestaande uit dames- en herenmode, tevens handtassen, schoeisel en sportkleding in het assortiment opgenomen. Voor de bedrijfsvergelijking wil de heer K. de Wit de balansen van zijn zaak van de afgelopen twee jaren met elkaar vergelijken. Deze twee balansen zien er als volgt uit: Balans modezaak “De Wit” per 31 december vorig jaar dit jaar Winkelpand 170.000 165.000 Eigen vermogen Inventaris 65.000 50.000 Achtergestelde Vervoermiddelen 20.000 16.000 lening Voorraad 300.000 350.000 Hypotheek o/g Vorderingen 5.000 4.000 Krediet in Postbank 16.500 9.500 rekening-courant Kas 3.500 5.500 Crediteuren Overige kortlopende schulden 580.000 600.000

x € 1,vorig jaar 200.000

dit jaar 230.000

50.000 140.000

90.000 100.000

110.000 70.000

90.000 80.000

10.000 580.000

10.000 600.000

a. Bereken het solvabiliteitspercentage en de solvabiliteitsgraad van modezaak “De Wit” per 31 december van dit jaar en per 31 december van vorig jaar, waarbij de achtergestelde lening als eigen vermogen beschouwd wordt (afronden op één decimaal nauwkeurig). 31 december vorig jaar B÷S (€ 580.000,- ÷ € 330.000,-) x 100% = 175,8% Solv. graad EV÷TV (€ 250.000,- ÷ € 580.000,-) x 100% = 43,1% 31 december dit jaar B÷S (€ 600.000,- ÷ € 280.000,-) x 100% = 214,3% Solv. graad EV÷TV (€ 320.000,- ÷ € 600.000,-) x 100% = 53,3% b. Bereken de current ratio van modezaak “De Wit” per 31 december van dit jaar en per 31 december van vorig jaar (afronden op één decimaal nauwkeurig). X € 1,Voorraad Vorderingen Postbank Kas


vorig jaar 300.000 5.000 16.500 3.500 325.000

UITWERKINGEN

dit jaar 350.000 4.000 9.500 5.500 369.000

Pagina 201

© EIW BV X € 1,Krediet in rek.crt Crediteuren Overige kortlopende schulden Vreemd vermogen kort

vorig jaar 110.000 70.000

dit jaar 90.000 80.000

10.000

10.000

190.000

180.000

31 december vj € 325.000,- ÷ € 190.000,31 december dj € 369.000,- ÷ € 180.000,-

= =

Het resultatenoverzicht van modezaak “De Wit” ziet er als volgt uit: Resultatenoverzicht van modezaak “De Wit” Inkoopwaarde omzet € 832.000,Omzet Afschrijvingskosten 24.000,€ Betaalde loonkosten € 200.000,€ Huisvestingskosten 80.000,Rente vreemd vermogen € 25.000,€ Ov. exploitatiekosten 28.000,Overige baten en lasten € 2.500,Niet-fiscale kosten € 1.000,Nettowinst 87.500,€ € 1.280.000,Verdere gegevens • gewaardeerd loon • gewaardeerde interest

1,7 2,1

€

1.280.000,-

€ 1.280.000,-

€ 60.000,€ 9.350,-

c. Bereken de RVV van modezaak “De Wit” (afronden op twee decimalen nauwkeurig). € 25.000,€ 380.000,- + € 370.000,- x 100% = 6,67% 2 d. Bereken de RTV van modezaak “De Wit” (afronden op twee decimalen nauwkeurig). Rendement is € 87.500, - - € 60.000,- + € 2.500,- = € 30.000,RTV € 30.000,- + € 25.000,€ 580.0000,- + € 600.000,x 100% = 9,32% 2 e. Bereken het hefboomeffect van modezaak “De Wit” (afronden op twee decimalen nauwkeurig). (9,32 - 6,67) x (€ 375.000,- ÷ € 215.000,-) = 4,62% f. Bereken de REV van modezaak “De Wit” op twee manieren (afronden op twee decimalen nauwkeurig). € 30.000,€ 200.000,- + € 230.000,- x 100% = 13,95% 2 Ofwel 9,32 + 4,62 = 13,94 werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 202

© EIW BV g. Bereken de brutomarge van modezaak “De Wit” (afronden op twee decimalen nauwkeurig). (€ 55.000,- ÷ € 1.280.000,-) x 100% = 4,30% h. Bereken de omloopsnelheid van het vermogen (afronden op twee decimalen nauwkeurig). € 1.280.000,- ÷ € 590.000,= 2,17 i. Controleer de uitkomst van vraag e, gebruikmakend van de uitkomsten van de vragen g. en h. 2,17 x 4,30% = 9,33% 52. Marijke Simons hoopt binnenkort haar ondernemerskwalificatie voor de woonbranche te halen. Zij overweegt daarna een zaak te beginnen in doe-het-zelfmeubelen. Haar moeder zal haar daarbij de helpende hand bieden. Zo zal deze onder meer tegen lage huur een ruimte beschikbaar stellen. In het eerste jaar verwacht Marijke het volgende economisch resultaat te realiseren: omzet inkoopwaarde omzet brutowinst exploitatiekosten bedrijfsresultaat gewaardeerd loon rendement eigen vermogen gewaardeerde interest economisch resultaat

€ € € € € € € € €

150.000,78.000,72.000,24.000,48.000,44.000,4.000,1.000,3.000,-

-

Marijke heeft van een oud-oom € 15.000,- geërfd, die zij in haar zaak wil steken. Verder heeft zij € 5.000,- gespaard. Bij haar moeder kan zij € 30.000,- als achtergestelde lening tegen 3% krijgen. Zij rekent erop het totale bedrag van € 50.000,- aan het begin van het eerste jaar in haar zaak te moeten investeren. Zij verwacht in de loop van het eerste jaar € 38.000,- privé uit de zaak op te nemen. X € 1,Eigen vermogen Bedrijfsresultaat Privé Achtergestelde lening Totaal vermogen

Begin 20.000 0 0 30.000 50.000

Eind 20.000 48.000 -38.000 30.000 60.000

a. Bereken het te verwachten solvabiliteitspercentage zowel aan het begin als aan het einde van het eerste jaar (afronden op één decimaal nauwkeurig). Begin B÷S (€ 50.000,- ÷ € 30.000,-) x 100% = 166,7% Solv. graad EV÷TV (€ 20.000,- ÷ € 50.000,-) x 100% = 40 Eind B÷S (€ 60.000,- ÷ € 30.000,-) x 100% = 200% Solv. graad EV÷TV (€ 30.000,- ÷ € 60.000,-) x 100% = 50 werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 203

© EIW BV b. Bereken de te verwachten REV (afronden op één decimaal nauwkeurig). € 4.000,€ 20.000,- + € 30.000,x 100% = 16% 2 c. Bereken de te verwachten RTV (afronden op twee decimalen nauwkeurig). € 4.000,- + € 1.800,€ 50.000,- + € 60.000,x 100% = 10,55% 2 d. Verklaar het verschil tussen de uitkomsten van vraag b en die van vraag c door middel van een berekening van het hefboomeffect. (10,55 -/- 6) x (€ 30.000,- ÷ € 25.000,-) = 5,46% 53. De heer J. Verkerk exploiteert een computershop in een winkelcentrum in de Randstad. Van zijn accountant krijgt hij de volgende balans: Balans “Computershop Verkerk” per 31 december € Postbank € 5.200,Eigen vermogen 112.000,Kas 3.500,Crediteuren € 52.300,€ Voorraad € 93.800,Krediet in € Vervoermiddelen € 9.750,rekening-courant 11.760,€ Vorderingen 17.280,Overige € € Winkelpand 180.000,kortlopende schulden 11.470,€ Inventaris 44.500,Voorzieningen 4.500,€ Banklening 115.000,Hypotheek o/g € 47.000,€

354.030,-

€

354.030,-

a. Maak van de bovenstaande balans de verkorte liquiditeitsbalans per 31 december.. Verkorte liquiditeitsbalans per 31 december € 112.000,Vaste activa 234.250,Eigen vermogen € € 166.500,Vlottende activa € 119.780,Vr. Vermogen Lang € 75.530,Vr. Vermogen Kort €

354.030,-

€ 354.030,-

b. Bereken de current ratio per 31 december (afronden op één decimaal nauwkeurig). € 119.780,- ÷ € 75.530,= 1,6 c. Bereken de quick ratio per 31 december (afronden op één decimaal nauwkeurig). € 119.780,- -/- € 93.800,-) ÷ € 75.530,- = 0,3 d. Bereken zowel het solvabiliteitspercentage als de solvabiliteitsgraad per 31 december (afronden op één decimaal nauwkeurig). B÷S (€ 354.030,- ÷ € 242.030,-) x 100% = 146,3% Solvabiliteitsgraad: EV÷TV (€ 112.000,- ÷ € 354.030,-) x 100% = 31,6


UITWERKINGEN

Pagina 204

© EIW BV Ter vergroting van de omzet is een aantal uitbreidingsinvesteringen gewenst. Voor de financiering hiervan doet de heer J. Verkerk een beroep op de bank. De bank verzoekt de heer J. Verkerk een exploitatiebudget van het komende jaar op tafel te leggen. Dat exploitatiebudget ziet er als volgt uit: omzet inkoopwaarde omzet brutowinst exploitatiekosten rentekosten vreemd vermogen betaalde loonkosten huur afschrijvingskosten niet-fiscale kosten overige exploitatiekosten

€ €

€ € € € € €

900.000,684.000,- €

216.000,-

€ €

146.700,- 69.700,-

20.240,79.270,8.400,18.600,440,19.750,- +

totale exploitatiekosten te verwachten bedrijfsresultaat

Verder is gegeven dat het gewaardeerd loon € 42.000,-, de gewaardeerde interest € 9.200,- en de privéopnamen € 50.000,- bedragen. e. Bereken de te verwachten REV (afronden op één decimaal nauwkeurig). Begin eigen vermogen Nettowinst

€ € € € €

Privéopnamen Eind eigen vermogen

Gemiddeld geïnvesteerd eigen vermogen € 121.650,REV (€ 27.300,- ÷ € 131.300,-) x 100% =


UITWERKINGEN

112.000,69.700,- + 181.700,50.0000,- 131.300,20,8%

Pagina 205

© EIW BV 54. Mevrouw Lilian van Schendel is directrice/grootaandeelhoudster van de “Van Schendel BV”. Deze vennootschap exploiteert een supermarkt in een middelgrote stad in de provincie Noord-Brabant. De dagelijkse leiding van de supermarkt is in handen van mevrouw Silvia Pittie. In het accountantsrapport over het afgelopen boekjaar staan onder andere de volgende gegevens:

Aandelen in portefeuille Verbouwingen Inventaris Vervoermiddelen Voorraad Vorderingen Postbank Kas

Balans “Van Schendel BV”per 31 december x € 1,vorig jaar dit jaar vorig jaar Aandelenvermogen 60.000 20.000 20.000 Reserve 18.940 73.750 95.320 Lening o/g 181.250 48.975 34.650 Rekening-courant 23.425 9.150 grossier 76.570 160.825 191.472 Crediteuren 29.360 22.675 19.611 Overige 78.750 102.300 kortlopende 19.300 20.017 schulden 81.580 447.700

492.520

447.700

dit jaar 60.000 15.660 227.550 64.360 36.790 88.160 492.520

a. In welke situatie moet men bij de beoordeling van de liquiditeitspositie van een detailhandelsonderneming de voorkeur geven aan het berekenen van de quick ratio? De quick ratio wordt als liquiditeitskengetal toegepast als er in een detailhandelsonderneminge sprake is van een lage omzetsnelheid. b. Bepaal de liquiditeitspositie van de “Van Schendel BV”per 31 december van dit jaar en die per 31 december van vorig jaar, met behulp van een berekening van de quick ratio (afronden op twee decimalen nauwkeurig).  dit jaar: € 120.725,- ÷ € 187.510,= 0,64  vorig jaar:€ 141.928,- ÷€ 189.310,= 0,75 c. Bepaal de solvabiliteitspositie van de “Van Schendel BV”per 31 december van dit jaar en die per 31 december van vorig jaar, met behulp van een berekening (afronden op één decimaal nauwkeurig).  B÷S dit jaar: (€ 427.700,- ÷ € 368.760,- ) x 100% = 116,0% vorig jaar: ( € 472.520,- ÷ € 416.860,- )x 100% = 113,4%  EV÷TV dit jaar: (€ 58.940,- ÷ € 427.700,-) x 100% = 13,8% vorig jaar: (€ 55.660,- ÷ € 472.520,-) x 100% = 11,8% Verdere gegevens • nettowinst voor belastingen • tantième • vennootschapsbelasting • rentekosten vreemd vermogen


€ 21.450,€ 5.665,€ 7.505,€ 26.000,-

UITWERKINGEN

Pagina 206

© EIW BV d. Bereken de rentabiliteit ná belasting van het gemiddeld geïnvesteerde eigen vermogen in de “Van Schendel BV” (afronden op één decimaal nauwkeurig). € 21.450,- - € 5.665,- - € 7.505,x 100% = 14,5% € 58.940,- + € 55.660,2 e. Bereken de rentabiliteit vóór belasting van het gemiddeld geïnvesteerde totale vermogen van de “Van Schendel BV” (afronden op één decimaal nauwkeurig). € 21.450,- + € 26.000,€ 427.700,- + € 472.520,- x 100% = 10,5% 2 f. Bereken de rentabiliteit vóór belasting van het gemiddeld geïnvesteerde eigen vermogen van de “Van Schendel BV”met behulp van het hefboomeffect (afronden op één decimaal nauwkeurig). (10,5 - 6,6) x (€ 392.810,- ÷ € 57.300,-) = 26,9% REV = 10,5% + 26,9% = 37,4%. 55. “Elektro BV” exploiteert een speciaalzaak in huishoudelijke elektrische artikelen in een winkelcentrum met een regiofunctie. De balans van deze speciaalzaak ziet er per 31 december als volgt uit (de balansposten staan in willekeurige volgorde): Voorraad Vorderingen Winkelpand Inventaris Liquide middelen

Balans “Elektro BV” € 208.000,102.000,€ € 433.000,€ 157.000,€ 20.000,-

€

per 31 december Voorzieningen Reserves Obligatielening Hypothecaire lening Crediteuren Aandelenvermogen Overige kortlopende schulden Winstsaldo

920.000,-

€ € € € € €

26.000,186.000,25.000,325.000,246.650,50.350,-

€ € €

19.000,42.000,920.000,-

Ten aanzien van de winstverdeling is het volgende gegeven: Nettowinst voor afschrijving en rente € Afschrijvingskosten € Rentekosten vreemd vermogen

€

Winstsaldo Tantièmes Niet-fiscale kosten


110.000,-

37.000,31.000,- +

€ €

€ €

68.000,- 42.000,-

€

9.000,- -

10.000,1.000,- -

UITWERKINGEN

Pagina 207

© EIW BV Fiscale winst Vennootschapsbelasting Winst na belastingen en tantièmes Dividend Uitkering Belasting

€ €

€ € €

33.000,6.600,- 26.400,-

€ €

8.320,- 18.080,-

6.240,2.080,- +

Winstreservering

Verder is gegeven, dat het geïnvesteerde vreemd vermogen per 1 januari € 528.000,- bedraagt. a. Stel met behulp van de bovenstaande gegevens de liquiditeitsbalans van deze speciaalzaak per 31 december (na winstverdeling) samen. Vaste activa Winkelpand Inventaris Vlottende activa Voorraad Vorderingen Liquide middelen

Liquiditeitsbalans “Electro BV” per 31 december x € 1,Eigen vermogen 433.000 50.350 Aandelenvermogen 157.000 198.130 Reserves 590.000 248.480 Vreemd vermogen lang 208.000 25.000 Obligatielening 102.000 26.000 Voorzieningen 20.000 325.000 Hypotheek 330.000 376.000 Vreemd vermogen kort 246.650 Crediteuren 48.870 Overige kortl. schulden 920.000

295.520 920.000

b. Bereken de current ratio van deze speciaalzaak per 31 december (afronden op één decimaal nauwkeurig). Current ratio: € 330.000,- ÷ € 295.520,= 1,1 c. Bereken het solvabiliteitspercentage van deze speciaalzaak per 31 december (afronden op één decimaal nauwkeurig). B÷S (€ 920.000,- ÷ € 671.520,-) x 100% = 137,0% Solv. graad: EV÷TV (€ 248.480,- ÷ € 920.000,-) x 100% = 27,0 d. Bereken de REV (ná belastingen) van deze speciaalzaak per 31 december (afronden op twee decimalen nauwkeurig). {€ 20.450,- ÷ (€ 236.500,- + € 248.480,-) ÷2} x 100% = (€ 20.450,- ÷ € 242.490-) x 100% = 8,44% e. Bereken de RTV van deze speciaalzaak per 31 december (afronden op twee decimalen nauwkeurig). (€ 42.000,- + € 31.000,-) ÷ (€ 764.350,- + € 920.000,-) ÷ 2 ) x 100% (€ 73.000,- ÷ € 842.175,- ) x 100% = 8,67% werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 208

© EIW BV f. Bereken de RVV van deze speciaalzaak per 31 december (afronden op twee decimalen nauwkeurig). {€ 31.000,- ÷ (€ 528.000,- + € 671.520,-) ÷2} x 100% = (€ 31.000,- ÷ € 599.760,-) x 100% = 5,17% g. Bereken het hefboomeffect van deze speciaalzaak per 31 december (afronden op twee decimalen nauwkeurig). (8,67 -/- 5,17) x (€ 599.760,- ÷ € 242.290,-) = 8,66 h. Bereken de REV (vóór belastingen) van deze speciaalzaak per 31 december op twee manieren (afronden op twee decimalen nauwkeurig). (€ 42.000,- ÷ € 242.490,-) x 100% = 17,32% REV: 8,67 + 8,66 = 17,33 56. De heer Marcel Groteclaas is al meer dan 10 jaar directeur/grootaandeelhouder, van de parfumerie “Brigitte BV”. Uit het jaaroverzicht heeft hij onder andere de volgende gegevens verzameld. Balans “Brigitte BV” Aandelen in portefeuille € 41.200,Voorraad 166.840,€ Postbank € 9.800,Inventaris € 26.800,Vorderingen € 2.630,Kas 18.000,€ Vervoermiddelen € 11.360,-

€

per 31 december Aandelenvermogen Overige kortlopende schulden Krediet in rekening-courant Winstsaldo 3% geldlening Crediteuren Voorziening onderhoud Winstreserve

276.630,-

Ten aanzien van de winstverdeling is het volgende gegeven: € Nettowinst voor afschrijving en rente € Afschrijvingskosten 6.300,€ Rentekosten vreemd vermogen 6.400,- + € € Winstsaldo Tantièmes Niet-fiscale kosten

€ €

€ €

€

21.440,-

€ € € € € € €

13.580,27.130,40.000,34.480,5.000,55.000,276.630,-

39.830,12.700,- 27.130,-

€ € € €

3.130,- 24.000,4.800,- 19.200,-

€ €

6.000,- 13.200-

4.500,1.500,- +

Winstreservering werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

80.000,-

5.000,1.870,- -

Fiscale winst Vennootschapsbelasting Winst na belastingen en tantièmes Dividend Uitkering Belasting

€

UITWERKINGEN

Pagina 209

© EIW BV Verder is gegeven dat het geïnvesteerde totale vermogen per 1 januari van het betreffende jaar € 244.570,- bedraagt. a. Stel met behulp van de bovenstaande gegevens de liquiditeitsbalans van “Brigitte BV” per 31 december (na winstverdeling) samen. Liquiditeitsbalans “Brigitte BV” per 31 december x € 1,Vaste activa Eigen vermogen 26.800 80.000 Inventaris Aandelenvermogen 11.360 -/-41.200 Vervoermiddelen Aandelen in port. +62.730 38.160 Winstreserve Vlottende activa 101.530 166.840 Vreemd vermogen lang Voorraad 2.630 5.000 Vorderingen Voorziening ond. 27.800 40.000 Liquide middelen 7% Geldlening 197.270 45.000 Vreemd vermogen kort Krediet in rekening13.580 courant 34.480 Crediteuren Overige kortlopende schul40.840 den 235.430

88.900 235.430

b. Bereken de current ratio van deze parfumerie per 31 december (afronden op één decimaal nauwkeurig). CR: € 197.270,- ÷ € 88.900,= 2,2 c. Bereken het solvabiliteitspercentage van deze parfumerie per 31 december (afronden op één decimaal nauwkeurig). Solvabiliteit B÷S = (€ 235.430,- ÷ € 133.900,-) x 100% = 175,8% Solv. graad EV÷TV (€ 101.530,- ÷ € 235.430,-) x 100% = 43,1 d. Bereken de REV (ná belastingen) van deze parfumerie per 31 december (afronden op twee decimalen nauwkeurig). {€ 13.730,- ÷ (€ 101.530,- + € 93.800,-) ÷2} x 100% = (€ 13.730,- ÷ € 97.665,-) x 100% = 14,01% e. Bereken de RTV van deze parfumerie per 31 december (afronden op twee decimalen nauwkeurig). (€ 27.130,- + € 6.400,-) ÷ (€ 235.430,- + € 244.570,-) ÷ 2 ) x 100% (€ 33.530,- ÷ € 240.000,- ) x 100% = 13,97% f. Bereken de RVV van deze parfumerie per 31 december (afronden op twee decimalen nauwkeurig). {€ 6.400,- ÷ (€ 133.900,- + € 150.770,-) ÷2} x 100% = (€ 6.400,- ÷ € 142.335,-) x 100% = 4,5% g. Bereken het hefboomeffect van deze parfumerie per 31 december (afronden op twee decimalen nauwkeurig). (13.97 –/- 4.5) x (€ 142.335,- ÷ € 97.665,-) = 13,8% werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 210

© EIW BV h. Bereken de REV (vóór belastingen) van deze parfumerie per 31 december op twee manieren (afronden op twee decimalen nauwkeurig). (€ 27.130,- ÷ € 97.665,-) x 100% = 27,78% REV: 13,97 + 13,8 = 27,77% 57. Robert Bosman exploiteert al jaren een doe-het-zelfzaak in de hoofdstraat van een middelgrote stad in Noord-Brabant. Van een bepaald boekjaar zijn de balans per 31 december van het afgelopen jaar, de balans per 31 december van dit jaar en het exploitatieoverzicht van dit jaar gegeven.

Inventaris Debiteuren Winkelpand Overige kortlopende vorderingen Voorraad Vervoermiddelen Kas

Balans “DHZ Robert Rosman” per 31 december x € 1,vorig jaar dit jaar vorig jaar 26.900 20.400 Krediet in 25.760 16.350 rekening-courant 44.850 191.340 183.900 Hypothecaire lening 110.000 Crediteuren 121.135 Voorzieningen 12.000 24.763 18.400 Onderhandse lening 49.800 188.500 143.200 Eigen vermogen 118.753 12.375 7.425 Overige kort1.700 1.500 lopende schulden 14.800 471.338 391.175 471.338

Het resultatenoverzicht van de doe-het-zelfzaak ziet er als volgt uit: € 765.000,omzet inkoopwaarde omzet € 489.600,- € 275.400,brutowinst exploitatiekosten rentekosten vreemd vermogen personeelskosten huisvestingskosten kosten van vervoermiddelen afschrijvingskosten verkoopkosten overige exploitatiekosten totale exploitatiekosten nettowinst gewaardeerd loon gewaardeerde interest economisch resultaat


€ € € € € € €

€ €

24.250,69.300,29.250,4.590,22.740,29.425,30.135,- + € €

209.690,- 65.710,- -

€ €

71.500,- 5.790,-

58.000,13.500,-/-

UITWERKINGEN

Pagina 211

dit jaar 46.790 102.000 41.896 15.000 45.000 124.144 16.345 391.175

© EIW BV a. Stel met behulp van de verstrekte gegevens de liquiditeitsbalans van “DHZ Robert Bosman” per 31 december van dit jaar en per 31 december van vorig jaar samen. ACTIVA ( X € 1,-)

VASTE ACTIVA Winkelpand Inventaris Vervoermiddelen

VLOTTENDE ACTIVA Voorraad Debiteuren Overige vlottende activa Betalingsmiddelen

31-12 dj

31-12 vj

183.900 20.400 7.425

191.340 26.900 12.375

143.200 16.350 18.400 1.500

PASSIVA ( x € 1,-) EIGEN VERMOGEN LANG VREEMD VERMOGEN Voorzieningen Hypothecaire lening Onderhandse lening

31-12 dj 15.000 102.000 45.000

KORT VREEMD VERMOGEN Crediteuren Rekening courant bank Overig kort vreemd vermogen

41.896 46.790 16.345

211.725

179.450 371.175 124.144

162.000

105.031 371.175

188.500 25.760 24.763 1.700

31-12 vj

230.615

240.723 471.338 118.753

12.000 110.000 49.800 171.800 121.135 44.850 14.800

180.785 471.338

b. Bereken de current ratio van “DHZ Robert Bosman” per 31 december van dit jaar en per 31 december van vorig jaar (afronden op twee decimalen nauwkeurig). 31-12 dj: € 179.450,- ÷€ 105.031,- = 1.71 31-12 vj: € 240.723,- ÷ € 180.785,-= 1.33 c. Bereken de quick ratio van “DHZ Robert Bosman” per 31 december van dit jaar en per 31 december van vorig jaar (afronden op twee decimalen nauwkeurig). 31-12 dj: € 36.250,- ÷€ 105.031,- = 0,35 31-12 vj: € 52.223,- ÷ € 180.785,-= 0,29 d. Doe een uitspraak over de liquiditeit van “DHZ Robert Bosman” met behulp van de berekende kengetallen. De liquiditeit is duidelijk verbeterd. De balansliquiditeit is bevredigend. e. Bereken het solvabiliteitspercentage “DHZ Robert Bosman” per 31 december van dit jaar en per 31 december van vorig jaar (afronden op één decimaal nauwkeurig). 31-12 dj: € 371.175,- ÷€ 247.031,- x 100% = 150,3% (Sol.gr. 33,4) 31-12 vj: € 471.338,- ÷ € 352.585,- x 100% = 133,7% (Sol.gr. 25,2) f. Doe een uitspraak over de solvabiliteit van “DHZ Robert Bosman” met behulp van de berekende kengetallen. Solvabiliteit is verbeterd en is nu ruimvoldoende.


UITWERKINGEN

Pagina 212

© EIW BV g. Bereken de rentabiliteit van het gemiddeld geïnvesteerde eigen vermogen van “DHZ Robert Bosman” (afronden op één decimaal nauwkeurig). gemiddeld eigen vermogen: € 121.448,50 REV: € 65.710,- - € 58.000,- x 100% = 6,35 % € 121.448,50 h. Bereken de rentabiliteit van het gemiddeld geïnvesteerde totale vermogen van “DHZ Robert Bosman” (afronden op één decimaal nauwkeurig). gemiddeld totaal vermogen: 421.256,50 RTV: € 65.710,- - € 58.000,- + € 24.250,- x 100 % = 7,59 % € 421.256,50 i. Bereken de rentevoet van het vreemd vermogen (RVV). RVV € 24250,x 100% = € 24250,- x 100% = 8,09% (€ 247.031,- + € 352.635,-) € 299.833,2 j. Bereken de rentabiliteit van het gemiddeld geïnvesteerde eigen vermogen van “DHZ Robert Bosman” met behulp van de hefboomfactor (afronden op één decimaal nauwkeurig). REV = RTV + (RTV -/- REV) VV/EV 7,59 + (7,59-/- 8,09) x 299.833÷121.448,50 = 6,35 k. Bereken de winstreservering van “DHZ Robert Bosman”. Winstreservering: € 124.144,- - € 118.753,- = € 5.391,l. Bereken de privéopnamen van “DHZ Robert Bosman”. Privéopnamen: € 65.710,- - € 5.391,- = € 60.319,m. Bereken de cashflow van “DHZ Robert Bosman”. € 5.391,- + € 22.740,- = € 28.131,verschillenanalyse Begin vorig jaar heeft Robert Bosman een budget opgesteld voor zijn exploitatie. In het onderstaande overzicht staan de gebudgetteerde cijfers en de gerealiseerde cijfers. gebudgetteerd werkelijk € € Omzet 780.000,765.000,Inkoopwaarde omzet € 491.400,- - € 489.600,€ Brutowinst € 288.600,275.400,Constante exploitatiekosten € 215.000,- - € 209.690,Nettowinst € 73.600,€ 65.710,n. Bereken de lekkage. Schrijf bij het antwoord op of het verschil voor- of nadelig is. € 288.600,- ÷ € 780.000,- x 100% = 37% 37% van € 765.000,- = € 283.050,- - € 275.400,- = € 7.650,- nadelig o. Bereken het bezettingsresultaat. Schrijf bij het antwoord op of het verschil voor- of nadelig is. (€ 765.000,- - € 780.000,-) x (€ 215.000,- ÷ € 780.000,-) = € 4.134,62 nadelig uitbreiding Het winkelcentrum in de hoofdstraat wordt het komende jaar opgeknapt. Robert Bosman moderniseert ook in deze periode zijn doe-het-zelfzaak. Tegelijkertijd laat hij de noodzakelijke onderhoudswerkzaamheden aan het winkelpand uitvoeren. Voor deze onderhoudswerkzaamheden is in voorgaande jaren een voorziening van € 15.000,- getroffen (zie balans). Tijdens de verbouwing/modernisering zullen er maatregelen getroffen worden, waardoor de verkoopactiviteiten kunnen worden voortgezet. werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 213

© EIW BV Met betrekking tot de uitbreiding zijn de volgende gegevens bekend: • de verbouwing/modernisering exclusief de noodzakelijke onderhoudswerkzaamheden zal in januari plaatsvinden; de investering zal naar verwachting € 40.000,- (exclusief btw h-tarief) bedragen, • de onderhoudswerkzaamheden zijn begroot op € 15.000,- (exclusief btw h-tarief) en worden dus, met uitzondering van de verschuldigde btw, geheel uit de voorzieningen betaald, • de aanschaf van de inventaris bedraagt € 45.000,- (exclusief btw h-tarief) en moet bij aflevering betaald worden, • de gebruikte inventaris zal contant verkocht worden voor € 15.708,- (inclusief btw htarief), • het assortiment wordt aangevuld met een goederenvoorraad van € 108.000,- (exclusief btw h-tarief). p. Bereken het btw-bedrag dat Robert Bosman op grond van de bovenstaande gegevens per saldo te vorderen heeft van de Belastingdienst. btw exclusief groot onderhoud € 3.150,€ 15.000,verbouwing/modernisering € 7.600,€ 40.000, inventaris nieuw 9.450,45.000,€ € desinvestering inventaris 2.772,- 13.200,- € € voorraad 108.000,€ 22.680,€ € 45.652,€ 194.800,q. Bereken aan de hand van de beschikbare gegevens het te financieren bedrag van de uitbreiding. € 194.800,- + € 45.652,- = € 240.452,r. Bereken het “boekresultaat” op de gebruikte, verkochte inventaris. boekwaarde 31-12 € 20.400,opbrengst verkoop € 13.200,boekverlies € 7.200,Voor de financiering van de uitbreiding beschikt Robert Bosman, naast de voorzieningen, nog over de volgende gegevens: • voor de verbouwing/modernisering (exclusief onderhoudswerk) van het winkelpand zal een tweede hypothecaire lening worden aangetrokken van € 30.000,-, • de uitbreiding van het assortiment vindt voor 80% op rekening plaats, met een krediettermijn van 30 dagen, • het krediet in rekening-courant heeft een kredietplafond van € 110.000,-, • het eerder berekende btw-bedrag wordt gefinancierd met een, voor dit doel bestemd, tijdelijk bankkrediet. s. Bereken de grootte van de dispositieruimte van het krediet in rekening-courant van “DHZ Robert Bosman” per 31 december. Kredietplafond € 110.000,debetstand € 46.790,dispositieruimte € 63.210,-


UITWERKINGEN

Pagina 214

© EIW BV t. Bereken de toename van het krediet in rekening-courant die nodig is om de financiering rond te krijgen. vermogensbehoefte € 231.812,tweede hyp.lening € 30.000,tijdelijke banklening € 37.012,crediteuren € 102.816,€ 169.828,toename rek.crt kred. € 61.984,u. Bereken de grootte van het krediet in rekening-courant nadat de uitbreiding is gerealiseerd. € 61.984,- + € 46.790,- = € 108.774,v. Moet Robert Bosman met zijn bank gaan praten om de financiering rond te krijgen? Motiveer het antwoord. Nee, beschikt over net voldoende dispositieruimte, fatsoenshalve en in het kader van pr/goodwill is het echter niet onverstandig de bank in te lichten over de plannen. Robert Bosman overweegt om eind komend jaar een nieuwe bestelauto te kopen. De autodealer wijst hem ook op de mogelijkheid om een bestelauto te leasen. Voor de besluitvorming beschikt Robert Bosman over de volgende gegevens voor de komende drie gebruiksjaren: • de aanschafprijs van de bestelauto bedraagt € 34.000,- (exclusief btw), • de verzekeringspremie is € 1.650,- per jaar, • de motorrijtuigenbelasting bedraagt € 185,- per kwartaal, • de onderhouds- en reparatiekosten worden geschat op € 1.750,- per jaar, exclusief btw h-tarief, • de afschrijvingskosten bedragen 40% van de boekwaarde, • de economische levensduur van de bestelauto wordt door Robert Bosman geschat op drie jaar, • de rentekosten over het gemiddeld geïnvesteerde vermogen over de drie jaar bedragen in totaliteit € 4.800,-, • de leaseprijs, exclusief brandstofkosten, bedraagt € 1.250,- per maand bij een driejarig leasecontract. w. Welke mogelijkheid kiest Robert Bosman als hij gaat voor de laagste kosten? Toon het antwoord aan met een berekening. kopen: verzekering 3 x € 1.650,€ 4.950,motorrijtuigenbelasting 12 x € 185,€ 2.220,onderhoud/reparatie 3 x € 1.750,€ 5.250,afschrijving 1e jr € 13.600,2e jr € 8.160,3e jr € 4.896,€ 26.656,rentekosten € 4.800,€ 43.876,leasen: 36 x € 1.250,- = € 45.000,- conclusie:Robert Bosman zal op basis van deze berekening kiezen voor het kopen van een auto. werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 215

© EIW BV exploitatie- en liquiditeitbudget Als gevolg van de modernisering verwacht Robert Bosman het komende jaar een stijging van de omzet te realiseren van 20% ten opzichte van vorig jaar. De brutowinst wordt begroot op 36% . De verwachte omzetstijging heeft tot gevolg dat Robert Bosman een deeltijdmedewerker in dienst moet nemen. De totale loonkosten van deze medewerker worden geschat op € 26.500,- per jaar. Voor de btw geldt het h-tarief. Voor het exploitatie- en liquiditeitsbudget voor het komende jaar maakt Robert Bosman onder andere gebruik van de gegevens van vorig jaar. Verdere gebudgetteerde gegevens • 15% van de consumentenomzet wordt op rekening verkocht met een krediettermijn van 30 dagen, • de kosten van de verbouwing worden betaald in februari, • de nieuwe inventaris wordt in januari betaald, • de opbrengst van de oude inventaris wordt in januari ontvangen, • de akte van de tweede hypotheek passeert op 15 januari bij de notaris, • de tijdelijke lening voor de financiering van de btw wordt in juni afgelost, • van de inkopen wordt 80% op rekening gekocht met een krediettermijn van 30 dagen, • de waarde van de begin- en eindvoorraad zijn aan elkaar gelijk, • de personeelskosten, exclusief de kosten van de hiervoor vermelde deeltijdmedewerker, stijgen met 3%, • de huisvestingskosten worden € 34.500,-, • de kosten van de vervoermiddelen (exclusief afschrijvingskosten) bedragen € 4.500,-, • aan verkoopkosten wordt er € 35.600,- uitgegeven, • de rente op de eerste hypothecaire lening, groot € 102.000,-, bedraagt 5,5% ; de rente wordt achteraf voldaan op 1 maart en op 1 september; op deze data wordt er ook € 4.000,- afgelost, • de rente op de tweede hypothecaire lening bedraagt het komende jaar € 3.000,-; per 31 december het komende jaar wordt er € 3.000,- afgelost, • de rente van de onderhandse lening bedraagt 5%, In de overeenkomst is vastgelegd dat de rente berekend wordt over het saldo per 1 januari. De aflossing bedraagt € 4.800,- per jaar. De betaling van de rente en de aflossing geschiedt in gelijke maandelijkse termijnen. • de kosten van het krediet in rekening-courant en het tijdelijke bankkrediet bedragen € 8.200,-, • de afschrijvingskosten bedragen: − winkelpand 2% per jaar van de aanschafprijs van € 372.000,-, − verbouwing van € 40.000,- in januari in 10 jaarlijkse gelijke bedragen, voor het eerst in het komende jaar, − inventaris 30% van de boekwaarde van € 45.000,-, − vervoermiddelen 40% van de boekwaarde van € 7.425,-, • de overige exploitatiekosten bedragen € 26.000,-, • de privéopnamen worden geschat op € 58.000,-, • het gewaardeerd loon is € 65.000,-, • de gewaardeerde interest bedraagt 4% van het op 1 januari geïnvesteerde eigen vermogen, • de balanspost “overige kortlopende vorderingen” heeft op het einde van het jaar een saldo van € 12.000,-, werkschrift “bedrijfseconomisch rekenen: financiering”

UITWERKINGEN

Pagina 216

© EIW BV • het kassaldo blijft onveranderd staan op € 1.500,-, • het saldo van de overige kortlopende schulden wordt aan het einde van het jaar geschat op € 15.000,-, • alle mutaties lopen via het krediet in rekening-courant, • alle exploitatiekosten worden als constant beschouwd. x. Bereken het maandelijks te betalen bedrag voor de onderhandse lening. rente 5% van € 45.000,€ 2.250,aflossing € 4.800,totaal € 7.050,maandelijks te betalen € 587,50 y. Bereken het te verwachten economisch resultaat van de “DHZ Robert Bosman”. Doe dit door het opstellen van het exploitatiebudget voor het komende jaar. omzet inkoopwaarde van de omzet brutowinst exploitatiekosten: personeelskosten

€ 918.000,00 € 587.520,00 € 330.480,00

(€ 69.300,- x 1.03 + € 26.500,-)

huisvestingskosten kstn. vervoermiddelen verkoopkosten intrest

(€ 935,- + € 2.695,- + € 1.723,33)

afschrijvingen

overige exploitatiekosten bedrijfsresultaat bijzonder last (boekverlies) nettowinst gewaardeerd loon gewaardeerde intrest

€

5.353,33

€ € €

3.000,00 2.250,00 8.200,00

€

97.879,00

€ € €

34.500,00 4.500,00 35.600,00

€

18.803,33

€ €

27.910,00 26.000,00

€ 7.440,00 € 4.000,00 € 13.500,00 € 2.970,00

€ €

€ €

economisch resultaat


65.000,00 4.965,76

€ 245.192,33 € 85.287,67 € 7.200,00 78.087,67 €

UITWERKINGEN

69.965,76 8.121,91

Pagina 217

© EIW BV z. Bereken de toe- of afname van het saldo van het krediet in rekening-courant. Ontvangsten Consumentenomzet (€ 918.000,- x 1,21 x 0,85)

€ €

944.163,00 16.350,00

(€ 918.000,- x 1,21 x 0,15 x 11 ÷ 12)

€ € € €

152.732,25 30.000,00 15.708,00 6.400,00

Debiteuren balans Debiteuren jaar

2e hypotheek Verkoop inventaris Overige vlottende activa

Uitgaven Verbouwing (€ 40.000,- x 1,21) Inventaris (€ 45.000,- x 1,21) Onderhoud Contante inkopen

€ € €

48.400,00 54.450,00 17.850,00

(€ 587.520,- x 1,21 x 0,2)

€ €

142.179,84 41.896,00

(€ 587.520,- x 1,21 x 0,8 x 11÷ 12)

€ € € € €

521.326,08 97.879,00 39.000,00 5.250,00 40.200,00

(€ 2.805,- +€ 2.69,-5)

€ € € € €

5.500,00 8.000,00 3.000,00 7.050,00 8.200,00

(€ 26.000,- + € 3.200,-)

€ € € €

29.200,00 58.000,00 32.450,00 1.345,00

Crediteuren balans Crediteuren jaar Personeel Huisvesting (€ 34.500,- + € 4.500,-) Vervoermiddel (€ 4.500,- + € 750,-) Verkoopkosten (€ 35.600,- + € 4.600,-) Rentebetaling 1e hypotheek Aflossing 1e hypotheek 2x € 4.000,-) Aflossing 2e hypotheek Rente en aflossing ond. lening Kosten rek. crt. en tijd. lening Overige exploitatiekosten Privéopnamen Btw- afdracht Overig kort vreemd vermogen Per saldo-


UITWERKINGEN

€

1.165.353,25

€ €

1.161.175,92 4177,33

Pagina 218

werkschrift: bedrijfseconomisch rekenen: financiering

Recommend Documents