Campus Schoonmeersen
Gebouw B Valentin Vaerwyckweg 1 BE-9000 Gent
Retailmanagement – brochure voor bedrijven Deze brochure bevat de belangrijkste informatie over de opleiding Retailmanagement. De meest up to date informatie vindt u op http://fbo.hogent.be/ (departementale website) en http://ects.hogent.be (studiefiches per vak). Als u vragen hebt, kan u steeds rechtstreeks contact opnemen via
[email protected]. We kijken er naar uit samen te werken aan het welslagen van de bacheloropleiding Retailmanagement. Vriendelijke groeten Jan Schelstraete, Opleidingsvoorzitter
Doelstelling van de opleiding De bacheloropleiding Retailmanagement is gericht op het vormen van ‘Strategisch managers in de detailhandel’. Concreet bedoelen we daarmee: filiaalmanager, vestigingsmanager, winkelmanager van een middelgrote tot grote winkel. In grotere winkelketens zal dit niveau eerder overeenstemmen met afdelingshoofd (etc). In sommige winkelketens zullen onze afgestudeerden snel door willen groeien naar regiomanager. De afgestudeerde kan als werknemer bij u aan de slag zijn of als zelfstandig ondernemer (franchisenemer). Daarom zal hij ook over ondernemersvaardigheden moeten beschikken.
Vorm van de opleiding De opleiding wordt uitsluitend aangeboden onder de vorm van duaal leren. Dit wil zeggen dat periodes van leren aan de hogeschool worden afgewisseld met periodes van leren op de werkplek. De twee vormen van leren zijn met elkaar verweven. Het leren op de werkplek dient onder andere om de leerinhouden binnen de opleidingsonderdelen op de hogeschool te ondersteunen.
Doelgroep De opleiding richt zich tot drie belangrijke doelgroepen: 1. studenten die starten in het hoger onderwijs (of al een andere opleiding “geprobeerd” hebben). Zij hebben nog geen beroepservaring, maar willen hun enthousiasme en ondernemingszin botvieren in een retailomgeving. Vaak hebben ze als jobstudent gewerkt in retail. 2. studenten die beroepservaring hebben in de retailsector en een bachelordiploma willen halen. 3. mensen die werken in de retail, en hun werk willen combineren met studeren. Dit kan o.a. via deeltijds studeren, en ze kunnen via de gewone EVC-procedures vrijstellingen aanvragen.
Hogeschool Gent - Campus Schoonmeersen - Valentin Vaerwyckweg 1, 9000 Gent
Werkplekleren Het opleidingsprogramma bevat ieder jaar Werkplekleren, waarin de student telkens gedurende 4 periodes van 3 weken leert op de werkvloer. Werkplekleren definiëren wij als de leersituatie waarbij het leren in de hogeschool en het leren op de werkplek op elkaar ingrijpen. Iedere student is in principe 1 jaar bij 1 bedrijf voor Werkplekleren. De “match” tussen bedrijf en student gebeurt via een sollicitatieprocedure (Bedrijfscarrousel). Werkplekleren is, anders dan een stage, een volwaardig opleidingsonderdeel waarbij vaardigheden, attitudes, kennis en inzichten worden verworven/ontwikkeld. Tijdens Werkplekleren laat het bedrijf de student zo diepgaand en zo gevarieerd mogelijk leren over het beroep, de sector en het bedrijf. Dit impliceert dat het bedrijf een zekere investering in begeleidingstijd doet. De student is gedurende het werkplekleren voltijds aanwezig in de winkel. Hij doorloopt daar zo snel mogelijk de relevante interne opleidingstrajecten. Ook werkt hij een aantal leertaken uit, die in de vorm van een paper aan de docent voorgelegd zullen worden. Voor alle vormen van leren krijgt de student 20 procent van de tijd vrij. De praktische planning hiervan maakt de student samen met de coach. De student krijgt van het bedrijf een werkplekcoach, en ook een individuele docent-begeleider. Die docent zal tijdens iedere periode werkplekleren bij de coach langskomen voor een gesprek van ongeveer 1 uur. Na iedere periode werkplekleren is er individuele begeleiding en intervisie, waarbij de studenten de leerervaringen uit het werkplekleren rapporteren aan de andere studenten en de docenten. Praktisch verloopt een semester (13 weken) in het eerste jaar als volgt: 3 weken hogeschool worden afgewisseld met 3 weken winkel. Na 12 weken zijn er blok, examens en een korte vakantie. Het tweede jaar verloopt “omgekeerd” – eerst 3 weken werkplekleren, dan 3 weken les, en zo verder. Het derde jaar heeft, omwille van de bachelorproef, een aangepaste regeling. Afstemming tussen werkplekleren en hogeschoolleren Er is een wisselwerking tussen het leren op de hogeschool en op de werkplek: de student verwerft in de hogeschool een theoretisch kader, dat hij invult tijdens het werkplekleren. Omgekeerd wordt de input die de student heeft verworven op de werkplek ingezet tijdens het hogeschoolleren:
de student leert concepten kennen en begrijpen de student past de concepten toe, en doet ervaring op de student reflecteert
Tijdens het werkplekleren neemt de student deel aan het gewone leven van het bedrijf (met de bedoeling daaruit te leren). Hij werkt voltijds en doorloopt de opleidingstrajecten die binnen het bedrijf gebruikelijk zijn. Anderzijds krijgt hij van de hogeschool leertaken uit te voeren tijdens de weken werkplekleren. De inhoud en timing van de leertaken zijn bepaald in functie van wat er noodzakelijk is als input voor het hogeschoolleren. Iedere student houdt een online competentieportfolio bij (PBWorks), waarin de leerdoelen (competenties) opgesomd zijn. De docent-begeleider en de bedrijfscoach evalueren welke leertaken zijn afgewerkt en of de bijhorende competentie is verworven. De docent-begeleider beheert samen met de student de competentieopbouw van de student. De student draagt zelf de verantwoordelijkheid voor het bereiken van zijn leerdoelen.
Retailmanagement – brochure voor werkplekbedrijven (versie maart 2014) – p. 2 van 4
Er is dus geen rechtstreekse link tussen de vakken op de hogeschool en het soort taken dat een student in de winkel moet uitvoeren. Een overzicht van de vakken vindt u ter informatie wel op http://ects.hogent.be (studiefiches per vak). Vereisten voor de bedrijven die als werkplek willen fungeren Het bedrijf moet zich minimaal engageren tot het volgende:
het biedt een relevante werkplek met leerkansen gedurende minimaal 1 academiejaar
het stelt een coach beschikbaar die voldoet aan de criteria die hieronder zijn opgesomd
het garandeert dat de coach zijn opdracht in het begeleidingsproces zal uitvoeren
het garandeert dat de student tijdens de periodes werkplekleren elke week 20 % van de tijd vrij krijgt specifiek voor leeractiviteiten, en stelt hiervoor ruimte beschikbaar, al dan niet in een afzonderlijke ruimte, of occasioneel extern
het beschouwt de student in alle opzichten als een werkplekstudent en niet als een goedkope werkkracht
het stelt zich tijdens de onthaalweek voor aan de studenten met de bedoeling een 1-op-1 relatie aan te gaan met een werkplekstudent
het laat het toezicht van de docent-begeleider op het verloop van het werkplekleren toe, en verstrekt alle nodige informatie voor de evaluatie van de student
het aanvaardt de beslissing van de begeleider bij conflicten over praktische modaliteiten
het aanvaardt het oordeel van de hogeschool over de evaluatie van de student
het probeert niet de student te overhalen te stoppen met studeren.
Bedrijfscoach De bedrijfscoach is een personeelslid van het bedrijf, die op de werkplek de verantwoordelijkheid draagt voor het werkplekleren van de student. De coach staat niet noodzakelijk continu in contact met de student. Hij kan de begeleiding van de student tijdelijk overdragen aan een medewerker. De coach is wel de dagelijkse aanspreekpersoon voor de student in het bedrijf, en de hogeschool maakt haar praktische afspraken met de coach. De coach plant tijdens iedere periode een gesprek met de docent-begeleider van ongeveer 1 uur. De docent-begeleider begeleidt het leerproces van de student vanuit de hogeschool en is er verantwoordelijk voor. Zijn/ haar taken zijn onder andere:
de inhoud van het werkplekleren, de leertaken en de timing ervan vastleggen afspreken over de manier en frequentie van evaluatie en feedback tijdens het werkplekleren voortgangsgesprekken voeren met de student en samen met de student een trajectbegeleiding uitwerken voortgangsgesprekken voeren met de bedrijfscoach een eindgesprek met de bedrijfscoach voeren samen met de bedrijfscoach een eindgesprek voeren met de student nagaan of de student de competenties op het gewenste niveau heeft verworven op basis van het werkplekportfolio en eventuele verdiepende opdrachten en / of assessment.
Voor de praktische, organisatorische zaken is de coördinator Werkplekleren verantwoordelijk. U kan de coördinator het makkelijkst bereiken via het e-mailadres
[email protected].
Retailmanagement – brochure voor werkplekbedrijven (versie maart 2014) – p. 3 van 4
Portfolio In een online portfolio leggen de studenten hun leeractiviteiten en hun reflectie daarop vast. Ze geven aan in welke mate zij de competenties hebben bereikt. Het portfolio geeft de voortgang van de student weer. Zo wordt de eigen verantwoordelijkheid van de student voor zijn leerproces visueel duidelijk. Het portfolio wordt gebruikt bij voortgangsgesprekken met de docent-begeleider en is zowel een didactisch instrument als een toetsvorm. Het portfolio
dient om de student zelf de verantwoordelijkheid voor zijn voortgang in vaardigheden en competenties te laten visualiseren vertrekt van de competentiematrix van de opleiding bevat logboek van de uitgevoerde leertaken, reflecties, werkstukken, en bewijsstukken die aantonen welke leeractiviteiten aan bod kwamen tijdens elke periode bevat telkens een reflectie op de eigen positie tov competenties o Welke taken heb ik uitgevoerd? o Hoe kaderen deze taken in de competentiematrix van het werkplekleren? o Wat heeft het werkplekleren mij bijgebracht op inhoudelijk, organisatorisch, strategisch, communicatief, … vlak? o In welke mate heb ik de eindcompetenties reeds bereikt? o Wat zijn mijn zwakke punten, en hoe zal ik aan de nog niet bereikte competenties en zwakke punten werken tijdens de volgende periode van werkplekleren o Hoe zal ik mijn eigen loopbaan vorm geven, welke keuzes moet ik daarin maken is digitaal beschikbaar voor alle betrokken docenten wordt regelmatig besproken door de docent en de student (minstens na elke periode van werkplekleren, dus 2x per semester). De student maakt hiervan een verslag met weergave van de afspraken.
Retailmanagement – brochure voor werkplekbedrijven (versie maart 2014) – p. 4 van 4
Campus Schoonmeersen Valentin Vaerwyckweg 1 BE-9000 Gent T +32 9 243 22 00
[email protected] www.hogent.be/fbo
Retailmanagement - Informatie voor bedrijven Werkplekleren 1ste jaar De student werkt gedurende 12 weken (4 maal een periode van 3 weken) voltijds in uw winkel. Hij krijgt wekelijks 20% van de tijd vrij om (in de winkel) te werken aan de leeractiviteiten. Het 1ste jaar richt zich vooral op kennismaking met de retailwereld in al haar aspecten. U laat de student kennis maken met alle facetten van uw winkel en de bedrijfsvoering binnen uw onderneming. De student zal, zeker in de eerste weken, courante operationele taken leren uitvoeren. Het is steeds de bedoeling dat dit kadert in een groeiproces. U schakelt de student in binnen uw lerende organisatie. Een vormingstraject naar assistent winkelmanager (of dergelijke) is een ideale manier om de student alle vaardigheden en attitudes te laten verwerven. De student krijgt van de hogeschool leertaken, waarin hij de activiteiten in de winkel en het bedrijf zal observeren en beschrijven. Voor deze leertaken zal hij u de nodige informatie vragen. Wij rekenen er op dat deze informatie binnen uw winkel en uw bedrijf beschikbaar zal worden gemaakt. De student en de docenten zijn door confidentialiteit gebonden (zie contract). De inhouden van de opleidingsonderdelen vindt u op ects.hogent.be. Werkplekleren samengevat Taken in lijn met het takenpakket van winkelbediende, assistent-filiaalleider o Eerste periode: kennis maken met de courante taken van de winkelbediende o In volgende periodes: kennis maken met de taken van assistent-filiaalleider o Deelname aan het dagelijks beheer van de winkel o Toegang tot informatie voor de leertaken o Gericht op het leren functioneren als lid van het team. Wisselwerking tussen hoofdkantoor & filiaal o Zicht krijgen op de interactie tussen hoofdkantoor & filiaal voor de verschillende hoofdprocessen (= logistiek, commercieel, financieel, HRM) o Kennismaking met hoofdkantoor: rondleiding, organigram & toegang tot informatie Toegang tot interne opleidingsprogramma’s in lijn met de functie van winkelbediende en assistent Competenties verwerven, o.a. o in team werken o reflecteren over het eigen functioneren binnen een retailomgeving o op efficiënte wijze de courante operationele taken binnen een retailvestiging uitvoeren o zich een correct beeld vormen van de retailomgeving en de meest belangrijke processen o een beknopt beschrijvend rapport opstellen. Leertaken, door de hogeschool bepaald De inhoud en timing van deze leertaken zijn bepaald in functie van wat er noodzakelijk is als input voor het hogeschoolleren. De student is er zelf verantwoordelijk voor dat de leertaken gebeuren, maar wij verwachten wel dat u de student stimuleert en begeleidt. Het is goed af te spreken dat de student (bijvoorbeeld in de tweede week van de tweede periode) de papers laat lezen door de coach. De derde periode heeft verplicht plaats in een Franstalige winkel, dit wil zeggen, in een winkel buiten het Vlaamse gewest (dus in Wallonië, Brussel of Frankrijk). Iedere student houdt een portfolio bij, waarin alle leertaken en competenties opgesomd zijn. De docent-begeleider en de bedrijfscoach beoordelen welke competenties op welk niveau zijn verworven.
Infofiche Werkplekleren Retailmanagement – academiejaar 2014-2015
p. 1
Praktisch verloop van het 1ste jaar eerste semester
Periode 1:
13-10-2014 – 01-11-2014: 3 weken werkplekleren Kennismaking met de onderneming, courante taken en productkennis. Niveau en takenpakket van startende winkelbediende.
Periode 2:
24-11-2014 – 13-12-2014: 3 weken werkplekleren Vlot uitvoeren van het takenpakket van winkelbediende. Kennismaking beheerstaken. Uitvoeren en finaliseren van werkplektaken.
tweede semester
Periode 3:
02-03-2015 – 21-03-2015: 3 weken werkplekleren in Franstalige winkel Efficiënt uitvoeren courante taken winkelbediende aangevuld met meer uitdagende beheerstaken, in lijn met de competenties van de student. Takenpakket gericht op de groei van de student naar het hogere niveau.
Periode 4:
27-04-2015 – 16-05-2015: 3 weken werkplekleren Volledige beheersing van het takenpakket van winkelbediende. Introductie takenpakket assistent (winkelbeheer). Uitvoeren en finaliseren van werkplektaken.
Leertaken Eerste jaar
semester
Observatie en voeren Verkoopgesprekken + reflectie
1
Beschrijving van het bedrijf: activiteit, aanbod, branche, missie, aantal werknemers, organigram, afdelingen, productgamma
1
Observatie en beschrijving van de handelsdocumenten die gebruikt worden op de werkplek: welke, doel/ nut, voor wie, wettelijke bepalingen, archivering, …
1
Beschrijving van vereiste competenties van winkelmedewerker en winkelmanager. Evaluatie van eigen competenties tov deze vereiste competenties
1
Beschrijving van het klantenprofiel
2
Observatie en beschrijving van de boekhoudkundige activiteiten op de werkplek: organisatie van de boekhouding, gebruikte boekhoudpakketten of andere software,…
2
Analyse van duurzame retailmarketing binnen de werkplek
2
Verzameling en interpretatie van relevante gegevens rond het STP-model van de werkplek: segmentatiecriteria, doelgroepbepaling, positionering
2
Infofiche Werkplekleren Retailmanagement – academiejaar 2014-2015
p. 2
Werkplekleren 2de jaar Waar het 1ste jaar zich vooral richtte op kennismaking met de winkel en het bedrijf; op het uitvoeren van routine dagelijkse taken en beginnende beheerstaken; en op de observatie en beschrijving van de retailomgeving en haar activiteiten, focust het 2de jaar vooral op analyse en kritische evaluatie van deze activiteiten:
Taken in lijn met het takenpakket van de filiaalhouder o Schaduwen en bijstaan van de verantwoordelijke tijdens de uitvoering van zijn taken o Actieve deelname aan taken aangaande winkelbeheer (winkelmanagement) o En dit minimum 2 dagen per werkplekperiode Wisselwerking tussen hoofdkantoor & filiaal o Actievere rol spelen in de interactie tussen hoofdkantoor & filiaal voor de verschillende hoofdprocessen (= logistiek, commercieel, financieel, HRM) o Kennismaking met de structuur en werking van hoofdkantoor, zodat studenten zelfstandig de juiste afdeling/ contactpersoon/ informatie vinden om hun leertaken te maken o Eventueel meewerken op specifieke afdeling van het hoofdkantoor. Toegang tot interne opleidingsprogramma’s van tenminste (assistent-)filiaalhouder Actievere rol spelen bij interne communicatie (= overleg winkelteam, overleg hoofdkantoor, …) Meer autonome rol bij klantencontact en initiatieven naar klantgericht denken & handelen.
De student werkt gedurende 12 weken (4 maal een periode van 3 weken) voltijds in uw winkel. Gedurende die tijd krijgt hij wekelijks 20% van de tijd vrij om te werken aan leeractiviteiten. De student voert leeractiviteiten uit om de volgende competenties te verwerven: teamwerk klantgerichtgerichtheid interne communicatie kwaliteitsgerichtheid De student voert Leertaken uit, waarvan de inhoud en timing in functie van het hogeschoolleren staan. De student is er zelf verantwoordelijk voor dat de leertaken gebeuren, maar wij verwachten wel dat u de student stimuleert en begeleidt. Het is een goed idee dat de coach de papers vooraf leest. Iedere student houdt een portfolio bij, waarin alle leertaken en competenties opgesomd zijn. De docent-begeleider en de bedrijfscoach beoordelen welke competenties op welk niveau zijn verworven.
Infofiche Werkplekleren Retailmanagement – academiejaar 2014-2015
p. 3
Leertaken 2de jaar
semester
Analyse van de 4 P's (plaats, fysieke distributie, prijs, product) + verzamelen en interpreteren van relevante gegevens rond die 4 P's
1
Beschrijf de logistieke processen (voorraadbeheer, magazijnbeheer, etc.) en hoe deze in softwarepakketten ondersteund worden. Voldoende focus op lokale activiteiten
1
Omschrijf en analyseer de resultatenrekening van de winkel
1
Beschrijf en evalueer het leiderschapsmodel dat van toepassing is in het bedrijf. Beschrijf en evalueer de motiverings- en evaluatietechnieken
1
Verzamel, analyseer en interpreteer materiaal rond marktonderzoek (topic vb klantendata). Pas toe op de winkel
2
Formuleer voorstellen naar kostbeheersing die de BE-omzet van winkel verlagen
2
Analyseer jouw leertraject tijdens het academiejaar aan de hand van de modellen en aspecten uit communicatie. Reflecteer over je evolutie.
2
Arbeidsovereenkomst: analyse, bespreking, vergelijking
2
Praktisch verloop van het 2de jaar semester 1
Periode 1:
22-09-2014 – 11-10-2014 3 weken werkplekleren In snel tempo kennis maken met de (nieuwe) onderneming, courante taken en productkennis. Het niveau en takenpakket van een winkelbediende (cf. jaar 1).
Periode 2:
03-11-2014 – 22-11-2014 3 weken werkplekleren Uitvoeren & finaliseren van de leertaken voor semester 1. Takenpakket assistent filiaalhouder leren kennen en schaduwen filiaalhouder.
semester 2
Periode 3:
09-02-2015 – 28-02-2015 3 weken werkplekleren Takenpakket assistent filiaalhouder. Ingeschakeld in lerende organisatie. Uitvoeren van de leertaken voor semester 2.
Periode 4:
23-03-2015 – 04-04-2015 en 20-04-2015 – 25-04-2015 3 weken werkplekleren Uitvoeren & finaliseren van de leertaken voor semester 2. Takenpakket assistent filiaalhouder uitvoeren.
Infofiche Werkplekleren Retailmanagement – academiejaar 2014-2015
p. 4
Werkplekleren 3de jaar Na een korte introductie in de winkel worden geen louter uitvoerende taken meer opgelegd. Meedraaien als leidinggevende, minstens op niveau assistent filiaalhouder vanaf week 2. Mogelijk maken dat de student analyse uitvoert en beleidsadvies ivm verbetertrajecten kan formuleren. In het 3de jaar staat alles in teken van autonoom uitvoeren van taken én verbeterplannen opstellen.
In lijn met het takenpakket van filiaalhouder, of op zijn minst assistent filiaalhouder o Actieve deelname én autonoom uitvoeren van taken aangaande winkelbeheer (winkelmanagement) o Leidinggevende taken aan team Wisselwerking tussen hoofdkantoor & filiaal o Actieve rol spelen in de interactie tussen hoofdkantoor & filiaal voor de verschillende hoofdprocessen (= logistiek, commercieel, financieel, HRM) o Kennis m.b.t. hoofdkantoor & diverse departementen verder uitbreiden d.m.v. bezoek diverse afdelingen op hoofdkantoor, aantal dagen op een bepaalde afdeling. o Toegang tot de sturende leidinggevende voor het winkelbeleid (cfr. regiomanagement, benchmarking van diverse winkels, …) Toegang tot interne opleidingsprogramma’s in lijn met de functie van filiaalhouder Actieve rol bij interne communicatie (= overleg winkelteam, overleg hoofdkantoor, …) Autonome rol bij klantencontact en initiatieven naar klantgericht denken & handelen Mogelijkheid tot opmaken van verbeteringsplannen m.b.t. winkelbeheer Leertaken, door de hogeschool bepaald. De student is er zelf verantwoordelijk voor dat de leertaken gebeuren, maar wij verwachten dat u de student stimuleert en begeleidt.
Leertaken voor het 3de jaar
KSF checklist Strategische omgevingsanalyse Financiële ratio's, analyse cash flow Functioneringsgesprek voorbereiden Gesprek in kader van motivatie, belonen Risico-analyse en maatregelen veiligheid, gezondheid en welzijn op het werk Beschrijving ERP systeem Oprichtingsakte bedrijf analyseren via ondernemingsloket Beschrijving fraudepreventie
Afwerken van de terugkerende en variabele leertaken
Gedurende het derde jaar zal de student ook de bachelorproef maken. De afspraken hierover worden gemaakt door de 3 betrokken partijen, namelijk student, bedrijf en docent-begeleider.
De student werkt gedurende 9 weken voltijds in uw winkel. Gedurende die tijd krijgt hij wekelijks 20% van de tijd vrij om te werken aan leeractiviteiten. Omwille van de bachelorproef zal de derdejaarsstudent dus niet 12 weken werkplekleren. De inhoud en timing van de leertaken zijn bepaald in functie van wat er noodzakelijk is als input voor het hogeschoolleren. Iedere student houdt een portfolio bij, waarin alle leertaken en competenties opgesomd zijn. De docent-begeleider en bedrijfscoach beoordelen welke competentie op welk niveau is verworven.
Infofiche Werkplekleren Retailmanagement – academiejaar 2014-2015
p. 5
Eindcompetenties 3de jaar
Team begeleiden, aansturen én motiveren Professioneel communiceren met klanten en alle stakeholders (zowel intern, als extern) Competenties winkelmanager
Praktisch verloop van het 3de jaar semester 1 Periode 1:
di 23-09-2014 – 11-10-2014 3 weken werkplekleren In snel tempo kennis maken met de onderneming, courante taken en productkennis. Takenpakket van assistent. Taken filiaalhouder leren kennen.
Periode 2:
03-11-2014 – 22-11-2014 3 weken werkplekleren: leidinggevende rol en taken Uitvoeren assistentopdrachten en taken filiaalhouder. Uitvoeren & finaliseren van de leertaken voor semester 1.
semester 2 Periode 3 en 4:
09-02-2015 – 28-02-2015 23-03-2015 – 04-04-2015 en 20-04-2014 – 25-04-2015 totaal 15 dagen werkplekleren Leidinggevende competenties Regiomanager Hoofdkantoor Evt project Uitvoeren & finaliseren van de leertaken voor semester 2.
Infofiche Werkplekleren Retailmanagement – academiejaar 2014-2015
p. 6