23/01/2015
Werkplekleren in TSO & BSO Dag van het SO (6 februari 2015) Peter Römers & Peter Druyts
Kader
Werkplekleren "Dag van het SO" (Peter Römers & Peter Druyts - PBD GO!)
Begrippen: werkplekleren / stage / extramurosactiviteiten Zijn de volgende situaties, volgens het buikgevoel, stage, werkplekleren en / of extra-murosactiviteiten? 1. De leraar Nederlands gaat met zijn leerlingen ‘Sociale en technische wetenschappen’ naar de film. 2. De leerlingen ‘Verzorging’ gaan, in klasgroep en onder begeleiding van de leraar, naar een woon- en zorgcentrum om een realistisch beeld te krijgen van de kenmerken van de doelgroep. 3. De leerlingen ‘Houtbewerking’ gaan, onder begeleiding van de leraar, een trap plaatsen in een huis. 4. De leraar Nederlands gaat met zijn leerlingen ‘Wetenschappen’ naar een shoppingcenter om daar een enquête af te nemen.
Werkplekleren "Dag van het SO" (Peter Römers & Peter Druyts - PBD GO!)
1
23/01/2015
Begrippen: werkplekleren / stage / extramurosactiviteiten Zijn de volgende situaties, volgens het buikgevoel, stage, werkplekleren en / of extra-murosactiviteiten? 5. De leraar verkoop bezoekt met zijn leerlingen ‘Verkoop’ een shoppingcenter. De leerlingen moeten daar de etalages beoordelen. 6. De leerlingen ‘Lassen – constructie’ maken, in opdracht van het gemeentebestuur, tijdens de lessen praktijk een zitbank voor het park in de gemeente. 7. De leerlingen ‘Hotel’ verzorgen, onder leiding van cateringbedrijf “Koninginnenhapje”, in het paleis de receptie na de nieuwjaarstoespraak van de koning.
Werkplekleren "Dag van het SO" (Peter Römers & Peter Druyts - PBD GO!)
Begrippen: werkplekleren / stage / extramurosactiviteiten Gaat de activiteit van de leerlingen door in een reële arbeidssituatie: ja of neen? Ja werkplekleren Neen geen werkplekleren
extra-murosactiviteiten gewone lessen (binnen of buiten de school)
Werkplekleren "Dag van het SO" (Peter Römers & Peter Druyts - PBD GO!)
Begrippen: werkplekleren / stage / extramurosactiviteiten Indien “werkplekleren” Nemen de leerlingen deel aan het arbeidsproces onder gelijkaardige omstandigheden als de reguliere werknemers en onder gezag van een werknemer van de onderneming (of de zaakvoerder): ja of neen? Ja stage Neen geen stage (onderwijskundig: extra-murosactiviteiten)
Werkplekleren "Dag van het SO" (Peter Römers & Peter Druyts - PBD GO!)
2
23/01/2015
Begrippen: werkplekleren / stage / extramurosactiviteiten Herbekijk de antwoorden op de gegeven stellingen.
Werkplekleren "Dag van het SO" (Peter Römers & Peter Druyts - PBD GO!)
Begrippen: werkplekleren / stage / extramurosactiviteiten Schema
Stellingen
WP L
De leraar Nederlands gaat met zijn leerlingen ‘Sociale en technische wetenschappen’ naar de film. De leerlingen ‘Verzorging’ gaan, in klasgroep en onder begeleiding van de leraar, naar een woon- en zorgcentrum om een realistisch beeld te krijgen van de kenmerken van de doelgroep. De leerlingen ‘Houtbewerking’ gaan, onder begeleiding van de leraar, een trap plaatsen in een huis. De leraar Nederlands gaat met zijn leerlingen ‘Wetenschappen’ naar een shoppingcenter om daar een enquête af te nemen. De leraar verkoop bezoekt met zijn leerlingen ‘Verkoop’ een shoppingcenter. De leerlingen moeten daar de etalages beoordelen. De leerlingen ‘Lassen – constructie’ maken, in opdracht van het gemeentebestuur, tijdens de lessen praktijk een zitbank voor het park in de gemeente. De leerlingen ‘Hotel’ verzorgen, onder leiding van cateringbedrijf “Koninginnenhapje”, in het paleis de receptie na de nieuwjaarstoespraak van de koning?
E-M
S
X
X
X
X
X X
X
X
X
X
Werkplekleren "Dag van het SO" (Peter Römers & Peter Druyts - PBD GO!)
Begrip werkplekleren Werkplekleren: een onderwijskundig begrip = het aanleren van algemene én beroepscompetenties in een werksituatie die ook een leersituatie is GEEN juridische gevolgen of een bepaalde activiteit werkplekleren of geen werkplekleren is
Werkplekleren "Dag van het SO" (Peter Römers & Peter Druyts - PBD GO!)
3
23/01/2015
Begrippen stage / extra-murosactiviteiten Onderverdeling juridische gevolgen Stage Omzendbrief SO/2002/09 Omzendbrief SO 74 Omzendbrief SO 64 Koninklijk Besluit van 21/09/2004 Koninklijk Besluit van 03/05/1999 … Extra-murosactiviteiten Omzendbrief SO/2004/06 Werkplekleren "Dag van het SO" (Peter Römers & Peter Druyts - PBD GO!)
Werkplekleren Stage Juridisch geregeld Extra-murosactiviteiten (SO/2004/06, art 3.1.b) De activiteit omvat werkplekleren (uitgezonderd stages) in bedrijven en ondernemingen waarbij leerlingen louter observeren en als dusdanig de hoedanigheid aannemen van "bezoeker"
Omzendbrief
regelt enkel aspect “observatiestage”
Juridisch vacuüm voor alle tussenvormen Werkplekleren "Dag van het SO" (Peter Römers & Peter Druyts - PBD GO!)
Stage
Werkplekleren "Dag van het SO" (Peter Römers & Peter Druyts - PBD GO!)
4
23/01/2015
Wie gaat er op stage? Moeten / mogen de volgende leerlingen op stage gaan? • • • • •
Leerlingen Leerlingen Leerlingen Leerlingen Leerlingen
van 6 ‘Elektriciteit – elektronica’? van 7 ‘Kantooradministratie en gegevensbeheer’? van 6 ‘Houtbewerking’? van 5 ‘Kantoor’? van 4 ‘Verzorging - voeding’?
Motiveer je antwoord. Zijn er verschillen?
Werkplekleren "Dag van het SO" (Peter Römers & Peter Druyts - PBD GO!)
Wie gaat er op stage? • Wie moet op stage gaan? Leerlingen van studierichtingen waarin het leerplan stage voorziet • Wie kan op stage gaan? Alle andere leerlingen kunnen vanaf de tweede graad op stage gaan
Werkplekleren "Dag van het SO" (Peter Römers & Peter Druyts - PBD GO!)
Blokstage – alternerende stage? • Een alternerende stage wordt georganiseerd op vaste, terugkomende tijdstippen en wordt gespreid over het ganse schooljaar of over een deel van het schooljaar. Kenmerkend voor een alternerende stage is dat de leerling stage afwisselt met les op school binnen dezelfde lesweek. • De blokstage is een leerlingenstage die, per stageperiode, over een ononderbroken periode van één of meerdere weken loopt, eventueel meermaals per schooljaar.
Werkplekleren "Dag van het SO" (Peter Römers & Peter Druyts - PBD GO!)
5
23/01/2015
Blokstage – alternerende stage? Standpunt PBD GO! • • • • • •
Regelgeving Convenanten Kwaliteitsvolle invulling Leerlijn Jobinvulling Betrokkenheid
Werkplekleren "Dag van het SO" (Peter Römers & Peter Druyts - PBD GO!)
Meer weten over stage? Studiedagen PBD GO! • Beleidsniveau (directies, TA / TAC’s, stagecoördinatoren) • Leraren (stagebegeleiders)
Werkplekleren "Dag van het SO" (Peter Römers & Peter Druyts - PBD GO!)
Observatiestage
Werkplekleren "Dag van het SO" (Peter Römers & Peter Druyts - PBD GO!)
6
23/01/2015
Observatiestage • Geen deelname aan bedrijfsactiviteiten leerling is ‘bezoeker’ en géén stagiair of gelijkgestelde werknemer • Aan te raden: schriftelijke afspraken maken tussen bedrijf en school over begeleiding, eventuele veiligheidsmaatregelen…
Opgelet!!! Observatiestage kan niet dienen als vervanging van stage!!!
Werkplekleren "Dag van het SO" (Peter Römers & Peter Druyts - PBD GO!)
Voorbeelden • Kennismaken met een beroepenveld (bijvoorbeeld in de tweede graad in functie van de beroepskeuze) • Kennismaking met het takenpakket van een bepaald beroep • Observaties in functie van opdrachten gebaseerd op leerplandoelstellingen • …
Werkplekleren "Dag van het SO" (Peter Römers & Peter Druyts - PBD GO!)
Overige vormen van werkplekleren
Werkplekleren "Dag van het SO" (Peter Römers & Peter Druyts - PBD GO!)
7
23/01/2015
Voorbeelden • Een leraar gaat met zijn leerlingen naar een bedrijf om gebruik te maken van de infrastructuur van het bedrijf omdat de school deze infrastructuur niet heeft. De leraar leert zijn leerlingen om met deze infrastructuur om te gaan. • Een leraar gaat met zijn leerlingen naar een woon en zorgcentrum om één bepaalde techniek in te oefenen in een realistische situatie (nu niet op een pop maar op mensen met een zorgbehoefte). • Een leraar gaat met zijn leerlingen naar een bedrijf waar een werknemer van het bedrijf de leerlingen een bepaalde techniek aanleert. De leerlingen nemen geen deel aan het regulier productieproces. • … Werkplekleren "Dag van het SO" (Peter Römers & Peter Druyts - PBD GO!)
Voorbeelden Waarom zijn de voorgaande voorbeelden geen stage?
Werkplekleren "Dag van het SO" (Peter Römers & Peter Druyts - PBD GO!)
Voorbeelden Leerlingen voeren activiteiten uit (dus geen observatiestage) De leerling neemt deel aan het arbeidsproces onder gelijkaardige omstandigheden als de reguliere werknemers
De leerling neemt geen deel aan het arbeidsproces of niet onder gelijkaardige omstandigheden als de reguliere werknemers
De leerling staat onder het gezag van de leraar
Overige vormen van werkplekleren
Overige vormen van werkplekleren
De leerling staat onder het gezag van een werknemer (of de zaakvoerder)
Stage
Overige vormen van werkplekleren
Werkplekleren "Dag van het SO" (Peter Römers & Peter Druyts - PBD GO!)
8
23/01/2015
Wat als de activiteit niet onder stage valt? Mag een school dan enkel maar stage en observatiestage organiseren en geen gebruik maken van andere mogelijkheden?
NEEN!!!
Werkplekleren "Dag van het SO" (Peter Römers & Peter Druyts - PBD GO!)
Wat als de activiteit niet onder stage valt? PBD GO! is een grote voorstander van alle mogelijke initiatieven en samenwerkingen met bedrijven/instellingen. Deze kunnen zéér leerzaam zijn en een echte meerwaarde betekenen voor leerlingen. De voorwaarde is wel dat de activiteit te linken is aan leerplandoelstellingen (of past binnen het pedagogisch project van de school).
Werkplekleren "Dag van het SO" (Peter Römers & Peter Druyts - PBD GO!)
Wat als de activiteit niet onder stage valt? Juridisch vacuüm, dus: • Maak op papier duidelijke afspraken (een overeenkomst) tussen de school en het bedrijf / de organisatie (geen stagecontract!): • • • • •
Wat gaat er precies gebeuren (zeer concreet omschreven)? Wie is verantwoordelijk voor wat (zeer duidelijk omschreven)? Waar moet de school voor zorgen? Waarover kan de school beschikken? …
Neem uitdrukkelijk op dat de activiteit gebeurt in het kader van onderwijsactiviteiten en dat de leerlingen niet bezoldigd worden.
Werkplekleren "Dag van het SO" (Peter Römers & Peter Druyts - PBD GO!)
9
23/01/2015
Wat als de activiteit niet onder stage valt? Juridisch vacuüm, dus: • Maak op papier duidelijke afspraken met de verzekeraar zodat alles qua aansprakelijkheid gedekt is (zowel voor leraar als voor leerlingen).
Werkplekleren "Dag van het SO" (Peter Römers & Peter Druyts - PBD GO!)
Wat als de activiteit niet onder stage valt? Juridisch vacuüm, dus: • Zorg voor de noodzakelijke documenten betreffende de veiligheid: • • •
Risicoanalyse Werkpostfiches Geneeskundig-onderzoek (indien noodzakelijk)
Overleg met de preventieadviseur is sterk aanbevolen.
Werkplekleren "Dag van het SO" (Peter Römers & Peter Druyts - PBD GO!)
Vragen?
Werkplekleren "Dag van het SO" (Peter Römers & Peter Druyts - PBD GO!)
10