Visie op e-learning Juni 2010 is de door de projectgroep geformuleerde visie op e-learning in het MT besproken. De deelnemers konden zich vinden in deze visie. Hieronder staan de hoofdpunten uit het visiedocument: Visie op e-learning: E-learning is een goed hulpmiddel bij het leren van zowel medewerkers als cliënten. Blended learning is het uitgangspunt: face-to-face leren wordt niet losgelaten. Per leereenheid wordt bepaald welke doelen op welke manier het beste kunnen worden behaald: via o.a. e-learning, werkplekleren, klassikaal leren of intervisie. De projectgroep heeft nagedacht hoe ze e-learning in de toekomst (5 jaar) voor zich ziet. De volgende kenmerken kwamen naar voren: De omgeving is gemakkelijk toegankelijk en het is eenvoudig en aantrekkelijk om ervan gebruik te maken. Onder andere door een aantrekkelijke vormgeving die consequent is toegepast. (leuk/speels; moet verleiden tot) E-learning wordt niet vrijblijvend ingezet als een vervolg op afspraken die manager en medewerker samen maken. Bijvoorbeeld in een jaargesprek. Daarnaast is de content toegankelijk voor medewerkers die uit eigen initiatief en interesse zich dit eigen willen maken. Of tegen vragen aanlopen in de praktijk. (niet vrijblijvend en vrijblijvend) De leeromgeving biedt mogelijkheden tot interactief gebruik (vergelijk Wikipedia). Tevens biedt het een platform om online vragen te stellen en discussies aan te gaan. (‘wiki’) De leeromgeving biedt op de persoon afgestemde informatie. Medewerkers kunnen zich bijvoorbeeld abonneren op thema‟s waarmee zij in aanraking komen in de zorg. Elke keer als zij inloggen worden ze geattendeerd op nieuwe kennis/informatie over dit thema. (kennis op maat) Het ondersteunt medewerkers in de ontwikkeling van een portfolio. Eigen verantwoordelijkheid voor ontwikkeling wordt hiermee gestimuleerd. De medewerker verzamelt bewijzen (praktijkopdrachten/ervaringen, trainingen) die aantonen dat competenties worden beheerst. (digitaal portfolio) e-learning en werkplekleren in het opleidingsbeleid Gedurende de loopbaan heeft Cello middels de jaargesprekken vaste momenten om vast te stellen wat aan ontwikkeling en scholing nodig is. In 2010 wordt de Cello Competentiemeter (CCM) breed ingezet. Het helpt de manager en de medewerker om het leren op de werkplek te versterken. Eventueel met behulp van de tips die in de „meter‟ verwerkt zijn. De cyclus komt er als volgt uit te zien:
Klassikaal
Jaargesprek (POP) CCM
E-learning Werkplekleren
Portfolio ‘Bewijzen’
Een voorbeeld: Medewerker en manager spreken in een jaargesprek af dat de medewerker meer basiskennis over autisme nodig heeft. En dat de medewerker zich aanmeldt voor een basiscursus autisme. De cursus die nu 4 dagdelen is zou er in de toekomst als volgt uit kunnen zien: bij aanmelding wordt er voor de medewerker een elearning module klaargezet met de theorie die bij deze basis komt kijken. Na het afronden van de module is er een groepsgewijze bijeenkomst van een dagdeel. Daarin is ruimte voor vragen over de theorie en wordt de praktijkopdracht toegelicht. De praktijkopdracht is een vorm van werkplekleren. De opdracht is afgestemd op de praktijk van de betreffende medewerker. Bijvoorbeeld een gerichte observatieopdracht. Er is nog een afsluitende bijeenkomst van een dagdeel waarin de ervaringen van de praktijkopdracht gedeeld worden en er ruimte is om vragen te stellen aan elkaar en aan de docent. Bij een volgend jaargesprek kan de medewerker middels het portfolio aantonen dat ze zich de basiskennis en –vaardigheden op het gebied van autisme eigen heeft gemaakt.
Uit adviesrapport e-learning van Wilfred Rubens n.a.v. de pilot bij Cello (7-9-2011): 6.4 conclusies en aanbevelingen Uit de pilotfase zijn de onderstaande conclusies en aanbevelingen te trekken. Deze zijn meegenomen in het implementatieplan en het investerings- en dekkingsvoorstel dat in hoofdstuk 7 wordt uitgewerkt. De verwachte meerwaarde en de positieve reacties van gebruikers geven aanleiding om over te gaan tot het implementeren van de leeromgeving. De implementatie zal gefaseerd moeten plaatsvinden: o
Starten met bij- en nascholing voor medewerkers: bij veel ingezette bestaande trainingen en bij nieuwe trainingen die breed gaan worden ingezet.
o
Zet eerst de basis goed neer en besteed op een later moment aandacht aan o.a. het verder uitnutten van de portfoliofunctie en de koppeling aan de competentieprofielen.
o
In een latere fase zal e-learning voor cliënten aandacht moeten krijgen in een apart plan van aanpak. Er zal dan onderzoek gedaan moeten worden naar de beschikbaarheid van (snelle) internetpc‟s voor cliënten.
Bemensing en aansturing: o
Zet een projectorganisatie op voor de implementatie.
o
Neem een goede applicatiebeheerder aan.
o
Zet voor de eerste fases een projectmanager in.
Bij het ontwikkelen van e-learning: o
Besteed aandacht aan het didactisch model waarin je de modulen wilt vorm geven. Opleiders moeten worden geschoold in e-didactiek.
o
Ontwikkelmodellen voor nieuwe modules moeten naast elkaar gezet worden en er moet bepaald worden op welke combinatie gaat worden ingezet: aankopen, zelf ontwikkelen, gezamenlijk ontwikkelen.
o
Zet voldoende menskracht in voor het ombouwen van de trainingen: het brengt veel tijd met zich mee. Ook de afstemming met inhoudsdeskundigen is van belang.
o
Het maken van kwalitatief goed foto- en filmmateriaal voor de modules vraagt specifieke deskundigheid.
Besteed aandacht aan het draagvlak: o
Maak een gedegen communicatieplan om gebruikers te informeren.
o
Maak een goede start: als leeromgeving online gaat moet alles goed werken. Dit betekent aandacht voor de inrichting van het systeem en de koppeling met Beaufort.
o
Zorg voor een goede helpdesk als er bij gebruikers problemen ontstaan. Breng deze onder bij de helpdesk ICT.
Uit adviesrapport selectie e-learningoplossing Cello (21-01-2011): criteria en cases
Bijlage 1: Criteria e-learning oplossingCello Van: Wilfred Rubens Versie: 1.0 Datum: 31 oktober 2010 Cello biedt zorg- en dienstverlening aan mensen met een verstandelijke beperking - in het noordoosten van Noord-Brabant en het zuidwesten van Gelderland (de Bommelerwaard). Jong en oud kunnen hier terecht voor wonen, werken en vrijetijdsbesteding. Maar ook voor bijvoorbeeld ambulante begeleiding, behandeling, logeren of het volgen van een cursus.Bij Cello werken ongeveer 2400 medewerkers.Cello heeft ongeveer 1750 cliënten. Het Opleidingscentrum Cello verzorgt scholing voor de medewerkers in de zorg en voor mensen met een verstandelijke beperking. Tevens richten zij zich op advisering, ontwikkeling en uitvoering van cursussen, trainingen en symposia. Het Opleidingscentrum Cello verzorgt aanbod voor medewerkers van Cello en voor medewerkers van andere organisaties. Op dit moment biedt Cello geen opleidingsaanbod aan in de vorm van e-learning. Wel beschikt de organisatie over een ICT-oplossing voor de organisatie van cursussen en trainingen. Ook heeft Cello recent een competentiemeter ingevoerd. Cello wil actiever aan de slag met e-learning, met name blended learning. Daarvoor is men op zoek naar een e-learningoplossing voor het ontwikkelen, uitvoeren en managen van online leeractiviteiten. Ook wil men op termijn meer informele vormen van leren met behulp van ICT faciliteren. De invoering en het gebruik van diverse functionaliteiten zal gefaseerd plaats vinden. Onderstaande lijst bevat de criteria voor een e-learningoplossing voor Cello. Deze lijst is mede opgesteld op basis van het visiedocument., en op basis van twee interviews. Cello vindt op zich alle onderstaande criteria, op termijn, van belang. De nuance zit er in dat men op korte termijn prioriteit geeft aan het ontwikkelen, uitvoeren en managen van formele, online leeractiviteiten (veelal in combinatie met face-to-face leren). Op de langere termijn wil men aan de slag met meer informele vormen van e-learning. Bij een e-learningoplossing kan het gaan om één systeem of om een aantal applicaties dat via een portal wordt ontsloten. Ik wil u vragen deze lijst in te vullen en uiterlijk 13 november te retourneren naar
[email protected]. Mede op basis van de ingevulde lijst nodigt de projectgroep, die belast is met de selectie van een e-learningomgeving, maximaal vijf leveranciers uit voor een selectiedag van 10 december aanstaande. Gelieve aan te geven in welke mate uw product de betreffende functionaliteit bevat cq in staat is het betreffende proces te ondersteunen cq voldoet aan het criterium. Maak svp gebruik van de volgende categorieën: ++ (volledig, heel goed)
+ +- - (slecht, helemaal niet) Gelieve daarbij ook in een betreffende kolom aan te geven: - of één applicatie hierin voorziet (score: 1), - hiervoor een aparte module/applicatie gebruikt moet worden (score: apart), - of dat een functionaliteit op maat ontwikkeld moet worden (score: maatwerk). Korte toelichtingen helpen ons beeld te completeren. En een betere keuze te maken. Indien uw e-learningoplossing een bepaalde functionaliteit niet heeft cq niet aan het criterium voldoet , kunt u bij de toelichting desgewenst opnemen wanneer deze functionaliteit beschikbaar komt cq wanneer uw product wel aan het criterium voldoet. Naam bedrijf: Naam product(en): Naam contactpersoon: Telefoonnummer contactpersoon: E-mail contactpersoon: Wat is uw belangrijkste toegevoegde waarde voor Cello?
Criterium Manier van leren die worden ondersteund Individueel leren (tijd- en plaatsonafhankelijk, in eigen tempo, just in time) Samen met collega‟s online leren (bijvoorbeeld op eigen initiatief) Het is mogelijk om derden toegang te geven tot de omgeving (zoals studenten en leerlingen van onderwijsinstellingen of medewerkers van andere organisaties) Leerobjecten1 bestuderen 1
Score
Eén applicatie?
Toelichting
Een leerobject is een eenheid leerstof die zelfstandig toegevoegde waarde heeft voor het leerproces. De eenheid leerstof is autonoom herbruikbaar en kan onafhankelijk van de media worden gebruikt. Met behulp van leerobjecten kunnen leerpaden worden samengesteld, afgestemd op de specifieke wensen en/of kenmerken van de lerende. Vaak wordt de
Leren in communities of netwerken Samen met anderen aan documenten werken Leren in virtual classroom2 Leren via simulaties, en games A synchroon leren (tijden plaatsonafhankelijk) Synchroon leren (plaatsonafhankelijk) Leren op basis van persoonlijke en groeps(competentie) profielen (vergelijk Bol.com) Adaptief leren (rekening houdend met uitgevoerde leeractiviteiten). Leren met behulp van een ontwikkelingsgericht portfolio De wijze waarop content gebruikt, ontwikkeld en beheerd kan worden Online leerobjecten van derden binnen de oplossing afspelen Zelf leerobjecten ontwikkelen In korte tijd zelf eenvoudige en toch uitdagende leerobjecten ontwikkelen en gebruiken t.b.v. invoeringstrajecten (bijv. rapid e-learning rond elektronisch cliëntendossier) Leerobjecten hergebruiken Versiebeheer vuistregel gehanteerd dat een leerobject binnen maximaal 20 minuten moet worden kunnen doorlopen. Een online cursus bestaat meestal uit modules die op hun beurt meestal uit leerobjecten bestaan. 2
Een applicatie voor het verzorgen van een instructie of college via internet. Het is een vorm van synchrone e-learning, synchroon omdat de docent(en) en de cursisten op hetzelfde tijdstip online zijn, ieder achter zijn/haar eigen PC. De virtuele klas kan dus bestaan uit deelnemers die verspreid over de hele wereld aan de cursus deelnemen.
leerobjecten gebruiken Leerobjecten van externen binnen de elearning oplossing gebruiken zonder import (bijvoorbeeld van onderwijsinstellingen en andere zorginstellingen) Video, audio en animaties integreren/embedden binnen content Inbedden RSS feeds in content Leerpaden op basis van leerobjecten samenstellen (arrangeren) Functionaliteiten waarmee lerenden content kunnen ontwikkelen (o.a. samen aan documenten werken) Metadata aan content toevoegen op basis van standaarden Content zoeken via vrije tekst, trefwoorden en mappen (o.i.d) Medewerkers kunnen een deel van de content vrij gebruiken. Voor content met een „prijskaartje‟ moeten zij toestemming hebben van de leidinggevende. Mogelijkheden om leerobjecten, leerpaden, modules, cursussen te kopiëren, exporteren en hergebruiken Mogelijkheden om enquêtes af te nemen Medewerkers kunnen deels zelf bepalen over welke onderwerpen zij informatie gepresenteerd krijgen. Communicatiemogelijk heden die worden ondersteund
Discussiefora Blog Wiki Chat Voice over IP Videoconferencing Integratie bestaande emailprogramma Berichten binnen de omgeving aan elkaar sturen SMS Nieuwsberichten/mededel ingen plaatsen Inleveren opdrachten, met deadlines Gezamenlijke elektronische agenda Medewerkers kunnen elkaar benaderen dankzij publieke profielen Manieren van beoordelen Mogelijkheden voor elektronisch toetsen, waarbij diverse vraagvormen ondersteund worden, en mogelijkheden om met wisselende vragen te toetsen (random) Mogelijkheden voor het geautomatiseerd uit kunnen voeren van 360 graden feedback Mogelijkheden voor het gebruik van een elektronisch portfolio (gericht toegang geven van derden tot bewijsmateriaal en mogelijkheden om dat bewijsmateriaal te beoordelen). Usability Gepersonaliseerd portaal (toegang tot content en functionaliteiten op basis van organisatie, functie
binnen organisatie, rol binnen applicatie, etc) De oplossing is ook bedoeld en geschikt voor cliënten. Look and feel kan op diverse niveaus worden aangepast Lerende kan applicatie aanpassen aan eigen voorkeuren Opleider kan applicatie aanpassen aan eigen voorkeuren Integratie van andere internetapplicaties (wiki‟s, weblogs etc) binnen oplossing is mogelijk (bijvoorbeeld via API‟s) De oplossing is stabiel en betrouwbaar, ook bij grote aantallen gebruikers De oplossing is eenvoudig in gebruik. De oplossing is Nederlandstalig. De oplossing is web based (kan met een browser gebruikt worden). Opleiders zijn in staat om de oplossing na 1 dag training te gebruiken. Bevat zo veel mogelijk standaardfunctionaliteiten voor de gewenste functionaliteiten (en geen „work-a-rounds‟) Leermanagementfuncti onaliteiten Toegang tot content flexibel kunnen organiseren (voor organisatieonderdelen gezamenlijk, per organisatieonderdeel, voor lerenden van andere organisaties, per groep,
individu, etc). Op diverse niveaus statistieken kunnen raadplegen (gebruiker, leerobject, leerpad, periode, enzovoorts) Vorderingen lerende kunnen volgen (wat gedaan, wanneer, hoe lang) Kunnen registeren van elders verworven kwalificaties Automatische workflow toestemming vragen en geven om cursus/module/leerobject en te volgen Diverse rollen en rechten flexibel instellen Mogelijkheid om logistiek klassikaal onderwijs administratief te ondersteunen (plannen, inschrijven, reserveren faciliteiten) Mogelijkheden presentieregistratie Ondersteunt workflow financiële afhandeling , zowel intern als richting andere organisaties Bevat mogelijkheden persoonlijk ontwikkelingsplan, persoonlijk actieplan en persoonlijk eportfolio (waarin wordt bijgehouden wat een medewerker op het gebied van leren en ontwikkelen heeft gedaan) Bevat diverse rapportagemogelijkheden (per leerobject, leerpad, lerende, organisatieonderdeel), in diverse formaten (pdf, csv, XML, etc) Mogelijkheden om
competentieprofielen te importeren Mogelijkheden om leeractiviteiten te koppelen aan competentieprofielen Mogelijkheden om beoordelingen van leeractiviteiten automatisch te koppelen aan competentieontwikkeling Mogelijkheden om de competentieontwikkeling van medewerkers zichtbaar te maken (individueel, groep, organisatie) Mogelijkheden voor rapportages over competentie/talentmanag ement Mogelijkheden voor het houden effectmetingen, geruime tijd na afloop van het leren (bijv. invloed op performance) Open standaarden (ivm uitwisselbaarheid data) Compliant met SCORM 2004 (welke editie?) Compliant met IMS standaarden CP, CC, eP, LIS, LODE en LTI Infrastructuur Er is sprake van „proven technology‟. Extern gehost Zelf installeren en beheren Zo min mogelijk aanpassingen nodig aan infrastructuur Cello (proxy, firewall) Past binnen service oriented architecture Maakt gebruik van web
2.0 Automatische koppeling met bronbestanden zodat gebruik gemaakt kan worden van dezelfde loginnamen en passwords (AD, LDAP) Automatische import gebruikers Single sign on (vanuit netwerk eigen organisatie niet meer apart inloggen) De oplossing is platformonafhankelijk (kan worden gebruikt met diverse besturingssystemen en browsers) Er hoeft geen client software geïnstalleerd te worden om de oplossing te kunnen gebruiken. Kan met een mobiel apparaat worden gebruikt (zoals een iPhone) Leverancier Minimaal 3 jaar ervaring Ervaring in de Zorg Ervaring in non-profit sector Ervaring in Nederland Kantoor in Nederland Werkt met een service level agreement Kan positieve referenties overleggen Profileert zich met visie op leren Investeert in R&D op het gebied van nieuwe technologie in relatie tot leren (o.a. m-learning, semantische web) Beschikt over een helpdesk Beschikt over consultancy bij implementatie (o.a. trainingen) Hanteert flexibele licentiestructuur (bijv. via
staffels) Berekent de kosten op basis van gebruik (bijv. op basis van aantal concurrent users) Transparante opbouw kosten Komt minimaal jaarlijks met een nieuwe versie Maakt gebruik van een gebruikersgroep
Bijlage 2: Cases gebruik e-learning oplossing Cello In het onderstaande vindt u vier cases. Deze cases illustreren hoe de e-learningomgeving door Cello gebruikt kan gaan worden (de personages zijn uiteraard fictief). De cases gaan uit van vier perspectieven: een medewerker, een manager, een opleider en een cliënt. Gelieve daar waar relevant aan te geven of u uitgaat van een koppeling met een bestaand systeem, of dat uw e-learningoplossing het bestaande systeem kan vervangen. Het is de bedoeling dat u tijdens de selectiedag op 10 december een demonstratie verzorgt op basis van deze cases. Duur demonstratie, inclusief veel ruimte voor vragen: 1 uur en 15 minuten. Cello draagt zorg voor een computer met internetverbinding (en uiteraard een beamer). Indien u persé een eigen laptop wilt gebruik, verzoek ik u dat per ommegaande door te geven. Het gaat er niet om dat de omschreven content exact wordt gepresenteerd. Het gaat vooral om de functionaliteit en om de processen. Bijvoorbeeld: als sprake is van een simulatie van een thermostaat, dan kan ook andere content worden getoond. De volgende cases worden beschreven: -
Jolanda van Empel, begeleider (lerende) Ad Vetten, leidinggevende van Jolanda van Empel (manager) Dolf van de Ven, opleider bij het opleidingscentrum van Cello Bas van Kreij, cliënt van Cello
Casus Jolanda van Empel Jolanda van Empel werkt als begeleider bij Cello. Zij is ook BHV-er. Tijdens haar jaargesprek heeft zij de ambitie uitgesproken om coördinerend begeleider te willen worden. Haar leidinggevende Ad Vetten steunt haar in deze ambitie en heeft Jolanda gewezen op het blended learning aanbod “Basisscholing coördinerend begeleiders” dat door Opleidingscentrum Cello wordt aangeboden. Dit aanbod bestaat uit een aantal online modules, die in de e-learningomgeving te vinden zijn, afgewisseld met een aantal groepsbijeenkomsten. Het aanbod wordt afgerond met een werkstuk over een relevant thema. Jolanda zal dit via de e-learning omgeving moeten inleveren. Jolanda is daarnaast Aandachtsfunctionaris Seksualiteit. Cello ervaart knelpunten in de benadering van autisten rond seksualiteit. Begeleiders hebben moeite mensen met een Autisme Spectrum Stoornis hierin te begeleiden. Behalve een basiscursus, hebben aandachtsfunctionarissen tot taak collega‟s hierin te ondersteunen. De verschillende aandachtsfunctionarissen Seksualiteit van Cello wisselen kennis en ervaring uit en ontwikkelen gezamenlijk ondersteunende materialen voor begeleiders (zoals protocollen). Jolanda heeft een snelkoppeling naar de e-learningomgeving op het bureaublad aangemaakt. Aangezien zij al is ingelogd op het netwerk van Cello, hoeft zij niet nog eens in te loggen. Dat moet zij wel doen, als zij van thuis uit de e-learningomgeving gaat bezoeken. Ook dit doet zij regelmatig, aangezien zij thuis in alle rust kan leren. Verleden keer heeft Jolanda haar profiel aangepast.Zij heeft daarbij aangegeven dat zij graag coördinerend begeleider wil worden. Op basis daarvan krijgt Jolanda een aantal
suggesties om leerobjecten uit de online catalogus te volgen. Voor het blended learning aanbod “Basisscholing coördinerend begeleiders” moet zij echter eerst toestemming vragen. De e-learningomgeving speelt haar verzoek door naar Ad Vetten. Pas als hij akkoord geeft, kan Jolanda de modules raadplegen. Verder ziet Jolanda dat er een opfrismodule BHV beschikbaar is gekomen. Jolanda besluit om de opfrismodule BHV te volgen. De aanleiding is het nieuwe type AED dat is aangeschaft. De module bestaat uit een korte instructievideo en het beantwoorden van een aantal vragen die gericht zijn op weten hoe je de AED toepast. Jolanda krijgt automatisch feedback van het systeem. Als zij alle vragen goed heeft, moet Jolanda in een simulatie laten zien welke stappen je moet ondernemen om de nieuwe AED te kunnen gebruiken. Jolanda moet deze module voor 15 februari gevolgd hebben. Vervolgens gaat Jolanda naar de ruimte van het netwerk van aandachtsfunctionaris sen Seksualiteit. Jolanda werkt samen met twee collega‟s aan een specifiek protocol “homoseksualiteit bespreekbaar maken”. In de online projectgroepruimte ziet zij dat haar collega Stijn versie 2 van het protocol heeft gemaakt.Jolanda opent het bestand en voert enkele veranderingen door.Zij maakt ook een annotatie waarin zij de veranderingen beargumenteerd.Stijn‟s versie blijft overigens in de projectruimte staan. Jolanda opent tenslotte ook haar digitale portfolio. Dit portfolio is een belangrijk hulpmiddel bij de voorbereiding van de jaargesprekken. In het laatste jaargesprek heeft zij van haar manager Ad de complimenten gekregen voor de haar bijdragen op het gebied van kwaliteitsverbetering van de organisatie. De eindproducten van het netwerk van aandachtsfunctionarissen Seksualiteit die in haar portfolio staan, en de constructieve feedback van de collega‟s die Jolanda toegang heeft gegeven tot haar portfolio, hebben daar zeker toe bijgedragen. Casus Ad Vetten Ad Vetten werkt inmiddels 25 jaar bij Cello, waarvan 15 jaar als afdelingsmanager. Eergisteren heeft hij een jaargesprek gehad met Jolanda van Empel. Zij hebben afgesproken dat Jolanda de cursus “Basisscholing coördinerend begeleiders” gaat volgen. Jolanda moet zich hiervoor inschrijven, en aangezien deze cursus prijzig is (2000 euro voor een licentie van een jaar), moet Ad toestemming geven via de e-learningomgeving van Cello (de licentiekosten worden dan automatisch van zijn budget afgeschreven). Twee jaar geleden koste deze cursus nog 1500 euro. Maar toen waren cursisten hier een jaar lang, een dag per week mee bezig. Dankzij een mix van klassikaal en online leren blijken medewerkers hier gemiddeld 30% minder werktijd aan te besteden. Bij snelle cursisten loopt dat percentage op tot 50%. Ad heeft daarom met Jolanda afgesproken dat hij gaat volgen hoeveel tijd Jolanda besteedt aan de cursus. Ter voorbereiding op het jaargesprek heeft Ad het portfolio van Jolanda bekeken. Hij zag ook de constructieve feedback die collega‟s van Jolanda in het e-portfolio hebben gegeven. Samen met de competentiemeter van Cello biedt het e-portfolio Ad goed zicht op de ontwikkeling van de medewerkers, waaraan hij leiding geeft. Toen Cello de e-learningomgeving introduceerde, stond Ad hier aanvankelijk huiverig tegenover. Hij is niet heel erg „ICT-vaardig‟ en vroeg zich af of je geen menselijk contact nodig hebt om te leren. Nu, nadat kinderziektes zijn overwonnen, heeft hij ervaren dat de e-learningomgeving best handig is. Hij gebruikt „m zelf ook, soms. Zoals laatst toen
hij op zoek was naar een medewerker die expert was op het gebied van de palliatieve zorg. Via de zoekmachine kwam hij snel achter een interne specialist die hem kon vertellen welke emotionele veranderingen begeleiders gaan doormaken, als zij te horen krijgen dat een cliënt -waar zij al lange tijd voor zorgen- ongeneeslijk ziek blijkt te zijn. Ook vond hij het handig dat hij verleden jaar gratis de online cursus Powerpoint kon volgen. Nu logt hij in op de e-learningomgeving om Jolanda‟s aanvraag voor de cursus te beoordelen. Ad heeft hierover via email een notificatie ontvangen.Op zijn persoonlijke startpagina staat de mededeling dat Jolanda de “Basisscholing coördinerend begeleiders” wil volgen. Jos, een collega van Jolanda, heeft ook een aanvraag voor het volgen van een module ingediend. Ad kan deze aanvraag niet goed plaatsen, en geeft via de elearningomgeving aan hier eerst met Jos over te willen praten. Jolanda‟s aanvraag accordeert hij. Jolanda krijgt hiervan automatisch bericht en kan de cursus volgen. Dolf van de Ven, de verantwoordelijk opleider, krijgt hier ook een bericht van. Dolf kan Jolanda inplannen in het klassikale deel van de cursus. Ad raadpleegt de e-learningomgeving ook om een overzicht op te vragen van de uren en budgetten die zijn teamleden het afgelopen jaar hebben „opgemaakt‟ aan leeractiviteiten (en aan de bestedingen in uren en budgetten die nog zijn gepland). De e-learning omgeving geeft Ad grip op de planning en realisatie van de leeractiviteiten van zijn medewerkers. Ad maakt meteen van de gelegenheid gebruik om te kijken wat een aantal collega‟s de laatste maand hebben gedaan aan professionalisering via de e-learningomgeving. Hij selecteert een aantal en vraagt een rapportage op van de tijdstippen waarop men leert, hoe lang men is ingelogd en welke onderdelen men heeft gevolgd. Ad ziet grote verschillen tussen collega‟s. Jolanda maakt bijvoorbeeld intensief gebruik van de omgeving.Gisteravond heeft zij nog de opfrismodule BHV in een half uur gevolgd. Jos, daarentegen, begint aan diverse vrij te volgen modules, maar maakt bijna niets af. In vergelijking met Jolanda doet Jos bovendien een stuk langer over dezelfde modules. Een extra reden om eens een afspraak met hem te maken. Ad ziet op zijn startpagina ook een aantal relevante nieuwsberichten staan. Onder meer over de laatste ontwikkelingen rond het Elektronisch Cliëntendossier, en een aankondiging van een themadag over emotionele intelligentie bij medewerkers. Een handige optie, denkt Ad terwijl hij uitlogt en de telefoon pakt om een afspraak met Jos te maken. Casus Dolf van de Ven Dolf van de Ven werkt inmiddels 8 jaar als opleider bij Cello. Twee jaar geleden is het Opleidingscentrum Cello begonnen met het gebruik van e-learning. Men gebruikt hiervoor een geavanceerde, maar toch gebruikersvriendelijke, omgeving. Dolf maakte overigens al langer gebruik van enkele „losse‟ e-learning modules. Hij was eerst bang dat hij deze modules niet meer kon gebruiken. Dat bleek gelukkig wel het geval.Zelfs de resultaten van de elektronische toetsen (en andere gegevens van cursisten) zijn bij het overzetten „meegekomen‟. Dolf is onder andere verantwoordelijk voor de online BHV-cursus, de “Basisscholing coördinerend begeleiders”, de online cursus “Omgaan met werkdruk”, de blended learning cursussen op het gebied van de Autisme Spectrum Stoornis, en voor de organisatie van het nachtsymposium „Losbandige nachtzorg‟.
De BHV-cursus is ontwikkeld door e-learningbedrijf Quitise. Zij hebben een zogenaamd SCORM-pakket ontwikkeld, dat Dolf geïmporteerd heeft binnen de e-learningomgeving. Vervolgens heeft zij hieraan gekoppeld dat iedereen die “BHV” in zijn of haar profiel heeft staan, deze cursus gepresenteerd krijgt. Laatst heeft Dolf hier zelf een opfrismodule aan toegevoegd (er is een nieuw type AED aangeschaft). De e-learning omgeving van Cello biedt namelijk ook de mogelijkheid aan opleiders om zelf, snel en op een eenvoudige manier, eenvoudige en toch uitdagende leerobjecten te ontwikkelen en gebruiken. Dolf gebruikt deze tool ook om korte instructies voor cliënten mee te ontwikkelen (bijvoorbeeld over het gebruik van de magnetron). De “Basisscholing coördinerend begeleiders” bestaat uit een groot aantal onderdelen. Cello heeft hiervoor diverse leerobjecten laten ontwikkelen, die Dolf zelf kan arrangeren tot een logisch curriculum. Medewerkers moeten toestemming vragen aan leidinggevenden om deze scholing te volgen. De e-learningomgeving ondersteunt dit proces en bericht ook de financiële administratie wanneer het cursusbedrag moet worden doorberekend aan de betreffende afdeling. Hiervoor is een koppeling gerealiseerd tussen de e-learning omgeving en het bestaande cursusadministratiesysteem van Micros dat Cello al langer gebruikt3. De automatische koppeling met het personeelsinformatiesysteem heeft hierbij ook enorm geholpen. In dit systeem staat immers welke medewerker voor welke afdeling werkt en wie diens leidinggevende is. Deze gegevens hoefde Dolf niet apart in te voeren. Bovendien is een koppeling tot stand gebracht met het clientadministratiesysteem. Toevallig heeft Dolf gisteren een bericht ontvangen dat de aanvraag van Jolanda van Empel om deze scholing te volgen, door haar manager Ad Vetten is goedgekeurd. Dolf heeft Jolanda toegang gegeven tot de scholing.Hij heeft Jolanda geplaatst in de groep die over drie weken start.Jolanda heeft inmiddels automatisch een bevestiging ontvangen. De online cursus “Omgaan met werkdruk” is ontwikkeld door aanbieder Allbright. De cursus staat op hun server. Wel houdt de e-learningomgeving van Cello de voortgang van cursisten van Cello bij. De volgende week start ook het nachtsymposium „Losbandige nachtzorg‟.Dankzij de elearningomgeving konden nachtdienstmedewerkers zich inschrijven voor deze sessies.Zij hebben op basis van hun profiel hier automatisch een melding van gekregen. Ook medewerkers van andere zorginstellingen kunnen zich eenvoudig digitaal voor dit symposium aanmelden. Dolf heeft deze omgeving ook gebruikt voor het reserveren van ruimtes en faciliteiten zoals een beamer en een touch screen. Voor dergelijke symposia wordt deels gebruik gemaakt van externe gastdocenten die ook gekoppeld zijn aan tijdstippen en locaties. Verder heeft Dolf de presentiemodule voor het symposium al ingericht. De gastheer van het nachtsymposium wordt geacht hierin met zijn laptop de presentie van de deelnemers te registeren. Cello werkt ook met profielen van medewerkers. Het Opleidingscentrum heeft deze profielen geïntegreerd binnen de e-learningomgeving en gekoppeld aan de individuele medewerkers. Zij kunnen nu ook gemakkelijk content verbinden aan profielen, en dus meer maatwerk bieden. 3
Vervanging van het bestaande systeem is ook bespreekbaar.
De e-learningomgeving wordt ook gebruikt voor het beoordelen van medewerkers.Voorlopig mag alleen de manager van de medewerker, en de medewerker zelf, beoordelen. Maar doordat deze rechten flexibel zijn toe te kennen, kunnen ook anderen bekwaamheden van medewerkers beoordelen. Dolf gebruikt de e-learningomgeving ook om cursussen en trainingen te evalueren. Hij heeft een template voor een evaluatieformulier gemaakt.Dankzij de enquêtefunctionaliteit kunnen de resultaten van de evaluaties snel worden verwerkt.Daarbij kunnen ook relaties gelegd worden tussen verschillende variabelen (zoals….). Tenslotte kan Dolf rapportages genereren van het gebruik van de e-learningomgeving op het niveau van het Opleidingscentrum. Deze data gebruikt hij voor het jaarverslag van het Opleidingscentrum.
Casus Bas van Kreij Bas van Kreij is licht verstandelijk gehandicapt. Hij woont nu nog bij zijn ouders, maar gaat binnenkort samen met andere cliënten wonen in een groepswoning aan de Achterstraat in Helvoirt. Om zich hierop voor te bereiden, is afgesproken dat Bas via de e-learningomgeving een aantal instructies gaat volgen. Het gaat daarbij om enkele, veel voorkomende, handelingen zoals het lager zetten van de verwarming of het bedienen van een magnetron. De instructies bestaan uit eenvoudig vormgegeven simulaties waarin de handeling eerst wordt voorgedaan, en Bas de stappen daarna zelf kan uitvoeren. Als Bas twijfelt, kan hij virtuele hulp inroepen (videouitleg). Zijn begeleider, Jolanda van Empel, kan in de e-learningomgeving volgen welke vorderingen Bas maakt (welke onderdelen heeft hij gevolgd, hoe vaak en hoe foutloos). Naast deze instructies, volgt Bas ook een cursus „Veiligheid in en om het huis‟. In deze cursus leren cliënten om te gaan met de risico‟s van zaken als elektriciteit en inbraak. Ook van deze cursus kan Jolanda de voortgang volgen. Daarnaast hebben de ouders van Bas ook een inlogcode gekregen waarmee zij de vorderingen van hun zoon kunnen zien. Bas heeft daarnaast de keuze om vrijwillig online cursussen te volgen. Als hij in de groepswoning woont, wil hij snel de online cursus „Zoeken op internet‟ volgen. De e-learningomgeving van de cliënten van Cello kenmerkt zich door een zeer gebruikersvriendelijke –grafisch georienteerde- interface en transparante structuur.
