WERKPLAN Cliëntenraad Deventer Ziekenhuis
Februari 2015
Inhoudsopgave 1. Inleiding ....................................................................................................................................... 3 2. De rol van de Cliëntenraad ........................................................................................................ 4 2.1.
De positie van de Cliëntenraad ............................................................... 5
2.2.
De functie van de Cliëntenraad............................................................... 5
3.
Hoofdlijnen van het functioneren van de Cliëntenraad ................................................. 6 3.1.
Algemeen ............................................................................................... 6
3.2.
Het recht op overleg ............................................................................... 6
3.3.
Het recht om te adviseren ...................................................................... 6
3.4.
Het recht op voordracht ......................................................................... 6
3.5.
Dagelijks bestuur ................................................................................... 6
3.5.1. Functie dagelijks bestuur .................................................................................................... 7 3.5.2. Scholing/teambuilding van de leden van de Cliëntenraad .............................................. 7 3.5.3. Middelen ................................................................................................................................ 7 4.
Samenwerking.................................................................................................................... 8
5.
Beoogde resultaten ........................................................................................................... 8
6.
2015 ..................................................................................................................................... 9 6.1.
Samenstelling van de Cliëntenraad ........................................................ 9
6.2.
Speerpunten en aandachtspunten .......................................................... 9
2
1. Inleiding Het werkplan 2015 van de Cliëntenraad van het Deventer Ziekenhuis krijgt een vernieuwde vorm. De Cliëntenraad kiest er voor om het werkplan vernieuwd in te delen in een meerjarig onderdeel en een onderdeel voor het komende werkjaar. Het meerjarig onderdeel zal niet ieder jaar aan revisie onderhevig behoeven te zijn: dit gaat over onderwerpen als de rol, de positie, de legitimatie, de organisatie en de werkwijze van de Cliëntenraad. De laatste jaren hebben die onderwerpen zich uitgekristalliseerd en behoeven deze niet jaarlijkse revisie. Niettegenstaande zal het “statische” karakter van dit onderdeel relatief zijn. Uiteraard streeft de Cliëntenraad naar voortdurende innovatie en zal om die reden dit onderdeel ook niet “voor de eeuwigheid” mogen vaststaan. Het onderdeel voor het werkjaar 2015 zal in een beknopt bestek een opsomming zijn van de speerpunten die de Cliëntenraad voor het betreffende werkjaar gaat nastreven. Jaarlijks denkt de Cliëntenraad goed na over deze speerpunten; deze worden ontwikkeld op basis van de actuele dynamiek van ontwikkelingen in de gezondheidszorg in het algemeen en die binnen ons werkgebied en binnen ons ziekenhuis in het bijzonder. Het werkplan wordt door de Cliëntenraad jaarlijks voorgelegd aan de Raad van Bestuur en het wordt vastgesteld na overleg met de Raad van Bestuur. In het werkplan 2014 werd een aantal speerpunten geformuleerd waaraan gewerkt is. Interne evaluatie van die speerpunten, maar ook van de aandachtspunten uit 2014 heeft de Cliëntenraad tot een zekere tevredenheid gesteld, hoewel niet elk gesteld doel is behaald. De Cliëntenraad houdt ook vast aan de hiërarchie van aandachtsgebieden. De trias van kleine kwaliteit, grote interne vraagstukken en externe wereld die we daarvoor in het afgelopen jaar kozen geldt ook voor dit jaar.
3
MEERJARENWERKPLAN Cliëntenraad Deventer Ziekenhuis 2. De rol van de Cliëntenraad Als rolomschrijving kan gelden dat de Cliëntenraad aandacht geeft aan alle aspecten van het ziekenhuisbeleid, maar nadrukkelijk en in het bijzonder het beleid dat directe en merkbare gevolgen heeft voor het welzijn van cliënten en hun relaties die op de een of andere manier met de ziekenhuisorganisatie te maken hebben (of zouden kunnen) krijgen. De aandacht die de Cliëntenraad geeft is te omschrijven als: geïnteresseerd en nieuwsgierig zijn, creatief meedenken en meedoen. Maar de kern van het werk is adviseren. De Cliëntenraad is vooreerst en vooral een adviesorgaan. De Cliëntenraad heeft in afgelopen jaren twee uitgangspunten benadrukt. Ten eerste heeft de Cliëntenraad nadrukkelijk gekozen voor aandacht voor wat we “kleine kwaliteit” zijn gaan noemen. Vooreerst vinden we de kleine kwaliteit het belangrijkst om ons op te richten. Met het begrip “kleine kwaliteit” doelen we op kwaliteitsaspecten die een heel directe voelbaarheid hebben voor de patiënten, cliënten, gebruikers van het Deventer Ziekenhuis. We richten ons daarmee op gebouw, gastvrijheid, voeding, facilitaire zaken, hygiëne en dienstverlening die niet de kwaliteit van de directe medische zorg raakt, maar die er wel degelijk aan gerelateerd is (bijv. hoe met wacht(lijst)en moet worden omgegaan). Daarmee is het cliëntperspectief het meest direct gediend. De Cliëntenraad heeft haar aandacht specifiek gericht op die kleine kwaliteit om daarmee een tweede uitgangspunt goed te kunnen dienen: het gericht zijn op cliëntenperspectief. Door het enigszins abstracte begrip “Cliëntenperspectief” te hanteren heeft de Cliëntenraad zich een vrijheid verworven die past bij zijn positie: een onafhankelijk adviesorgaan dat voortdurend de belangen van patiënten en andere gasten van het ziekenhuis voor ogen heeft. De Cliëntenraad vertegenwoordigt niet de cliënten zelf omdat die niet uit een omschrijfbare achterban bestaat. Immers: iedereen die binnen ons adhaerentiegebied woont is een potentiële cliënt van het Deventer Ziekenhuis. Daarnaast richten we onze blikken natuurlijk ook op alle andere en grote beleidskwesties die binnen het Deventer Ziekenhuis spelen. In dat verband gaat het o.a. over samenwerking, strategisch beleid, financiële aangelegenheden, planologische vraagstukken en bestuurlijke zaken. Kortom: al die aangelegenheden die voor het Deventer Ziekenhuis van vitaal belang zijn vanuit een bestuurlijk perspectief. De Cliëntenraad kan, mag en moet (in specifieke zaken) daarover adviseren aan de raad van bestuur. Tot slot is er de externe wereld van politiek, zorgverzekeraars en andere stakeholders die in toenemende mate van invloed zijn op het werk van het Deventer Ziekenhuis. We spreken daarbij tegenwoordig van een “veranderend landschap in de zorg”. De autonomie van de organisatie is daarbinnen relatief en wordt steeds verder gerelativeerd. Soevereiniteit is kennelijk niet meer geheel van deze tijd. De Cliëntenraad betreurt dit in zekere zin, omdat soevereiniteit en identiteit vervlochten begrippen zijn. Behalve aandacht voor het beleid heeft de Cliëntenraad ook aandacht voor de uitvoering ervan. Het door de Raad van Bestuur geformuleerde beleid moet uiteraard dusdanig worden uitgevoerd zodat de gezondheid, het welzijn en de veiligheid van cliënten direct worden gediend. Nadrukkelijk moet bewaakt worden dat de Cliëntenraad geen actieve rol kan, wil, noch mag spelen in de directe uitvoering. Dat de Cliëntenraad het ziekenhuis wel kan adviseren hierin op bepaalde manieren te werk te gaan is evident.
4
Kortom: De Cliëntenraad richt zich vooral op de zogenaamde “kleine kwaliteit” en behartigt belangen van alle (potentiële) cliënten van het Deventer Ziekenhuis. De Cliëntenraad vertegenwoordigt hierbij het cliëntenperspectief; niet de cliënten zelf. 2.1.
De positie van de Cliëntenraad
De Cliëntenraad heeft geen direct vertegenwoordigende positie; dat werd hierboven reeds betoogd. De Cliëntenraad schakelt daarom dus niet tussen een achterban en het ziekenhuismanagement. Er is vanuit de achterban geen feitelijke opdrachtgever; hooguit een morele opdrachtgever. De Cliëntenraad formuleert als gevolg hiervan haar eigen opdrachten. De Cliëntenraad conformeert zich aan de uitgangspunten van het Deventer Ziekenhuis en schaart zich achter de korte- en lange termijndoelstellingen zoals die door de Raad van Bestuur worden geformuleerd. De Cliëntenraad heeft de Raad van Bestuur van het Deventer Ziekenhuis als eerste aanspreekpunt, en rapporteert dan ook aan die Raad van Bestuur. Met toestemming van de Raad van Bestuur kan de Cliëntenraad met alle gremia binnen en buiten het ziekenhuis contacten onderhouden, voor zover deze zin hebben voor de vervulling van de (kern)taken van de Cliëntenraad. Deze contacten kunnen structureel worden onderhouden of een incidenteel karakter hebben. Binnen het ziekenhuis gelden deze contacten met name voor de medewerkers van het ziekenhuis, de afdelingshoofden en de managers. Dit gebeurt in de praktijk door middel van reguliere overlegsituaties of door werkbezoeken. De Cliëntenraad wil zich graag laten betrekken bij alle interne en externe manifestaties van het ziekenhuis waarbij het cliëntenbelang rechtstreeks dan wel indirect in het geding is, respectievelijk wordt beoogd. Voorts onderhoudt de Cliëntenraad incidenteel ook buiten de ziekenhuisorganisatie contacten met koepels van Cliëntenraden, categorale cliënten-vertegenwoordigende organisaties en andere cliënten-belangen dienende instellingen. 2.2.
De functie van de Cliëntenraad
Gevraagd en ongevraagd kunnen adviezen worden aangeboden, waarbij in specifieke gevallen een “verzwaard advies” nog een extra gewicht in de schaal legt (Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen). Ten einde advisering in de praktijk mogelijk te maken is het van belang dat de Cliëntenraad wordt geïnformeerd (passief) en zich kan laten informeren (actief). De informatieplicht berust bij de zorgaanbieder, i.e. de Raad van Bestuur, maar de informatiefunctie houdt voor de Cliëntenraad van het Deventer Ziekenhuis ook in dat de leden er graag actief op uit gaan om zichzelf van alle informatie te voorzien die nuttig is om te kunnen functioneren conform de rolopvatting zoals die hierboven werd omschreven. Dat het recht op overleg hiertoe eveneens wettelijk is vastgelegd, spreekt in het licht van bovenstaande voor zich. Tot slot heeft de Cliëntenraad ook nog het recht op voordracht om invloed te kunnen hebben op de Raad van Toezicht. Samenvattend kan gesteld worden dat de taak van de Cliëntenraad neer komt op het vanuit cliëntperspectief vervullen van een advies- en bewakingsrol ten behoeve van de kwaliteit van het ziekenhuisproduct.
5
3. Hoofdlijnen van het functioneren van de Cliëntenraad 3.1.
Algemeen
De Cliëntenraad geeft gevraagd en ongevraagd advies vanuit cliëntenperspectief over: Strategisch beleid, kaderbrief, planning en control-cyclus; Ad hoc-adviesaanvragen van de Raad van Bestuur; Het volgen van - en zo nodig op eigen initiatief adviseren over - kwaliteit en continuïteit van zorg, vanuit de onderwerpen: beleid inzake klachten en klachtenbehandeling, Meldingen Incidenten Patiëntenzorg, Veilig Incidenten Melden, ketenzorg, kwaliteitszorg en –borging, cliëntenvoorlichting, etc. De Cliëntenraad heeft informatie nodig om mee te kunnen praten over het beleid van de instelling. De zorgaanbieder moet de Cliëntenraad alle informatie geven die deze voor zijn taak nodig heeft. De Cliëntenraad oefent invloed uit op het beleid van het Deventer Ziekenhuis op basis van de Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen WMCZ, via het recht op: Overleg; Advies; Verzwaard advies; Voordracht. 3.2.
Het recht op overleg
De Cliëntenraad overlegt regelmatig met de Raad van Bestuur over het beleid van de instelling. Hóe ze dat doen regelen de zorgaanbieder en de Cliëntenraad in een samenwerkingsovereenkomst. Die overeenkomst vult de WMCZ aan. 3.3.
Het recht om te adviseren
De WMCZ geeft de Cliëntenraad het recht voorstellen te doen over álle onderwerpen die voor cliënten van belang zijn. De raad mag altijd een advies uitbrengen, gevraagd en ongevraagd. Dit is het adviesrecht. Over bepaalde in de wet vastgelegde onderwerpen moet de zorgaanbieder de Cliëntenraad altijd raadplegen. Daarvoor gelden speciale bevoegdheden. Dat is het (verzwaard) adviesrecht. De wet geeft aan wanneer deze rechten gelden en hoe ze moeten worden toegepast. 3.4.
Het recht op voordracht
De Cliëntenraad heeft invloed op de samenstelling van toezicht van het ziekenhuis. De Cliëntenraad krijgt in ieder geval het recht om één lid voor te dragen voor de Raad van Toezicht. Deze voordracht is bindend, wat wil zeggen dat de voorgedragen kandidaat niet geweigerd mag worden. De kandidaat moet wel voldoen aan het profiel dat de Raad van Toezicht heeft opgesteld en de algemene eisen die worden gesteld aan toezichthouders, zoals die zijn opgenomen in de statuten van het ziekenhuis. De Raad van Toezicht is een goed aanspreekpunt voor de Cliëntenraad en dit kan ertoe bijdragen dat er ook binnen de Raad van Toezicht meer aandacht is voor de belangen van cliënten. 3.5.
Dagelijks bestuur
Het dagelijks bestuur van de Cliëntenraad bestaat uit de voorzitter en vice-voorzitter bijgestaan door de ambtelijk secretaris.
6
3.5.1. Functie dagelijks bestuur
Dagelijks aanspreekpunt van en voor de Raad van Bestuur stukken; Verzorgen schriftelijke communicatie en archivering; Beheer financiële middelen CR; Opstellen jaarverslag CR; Onderhouden van contacten met koepelorganisaties.
3.5.2. Scholing/teambuilding van de leden van de Cliëntenraad
Regelmatig inwerken op relevante dossiers; Waar nodig met ondersteuning uit ziekenhuis en evt. extern; Vooralsnog geen aparte externe scholing; Af en toe een aparte bijeenkomst voor nadere visieontwikkeling.
3.5.3. Middelen Om haar doelstellingen te kunnen realiseren beschikt de Cliëntenraad over relevante facilitering vanuit het Deventer Ziekenhuis. De middelen betreffen: het faciliteren van vergaderingen (intern in het Deventer Ziekenhuis); het mede organiseren van andere bijeenkomsten; scholing en deskundigheidsbevordering; het Lidmaatschap Zorgbelang Overijssel; ambtelijk secretaris; drukwerk zoals briefpapier, folders, e.d.; overige bureaukosten zoals kopiëren, porto, telefoon, aanschaf relevante publicaties, e.d. De kosten van de Cliëntenraad worden opgebracht uit de financiële middelen van het Ziekenhuis. In 2015 zal, zoals nu kan worden voorzien, de Cliëntenraad opereren binnen het toegekende budget.
7
4. Samenwerking De cliëntenraad werkt binnen het ziekenhuis samen met alle gremia die het voor de cliëntenraad mogelijk maken om de doelstellingen van het Deventer Ziekenhuis te kunnen nastreven. In eerste instantie is er natuurlijk de Raad van Bestuur die als belangrijkste compasnaald fungeert door het verschaffen van informatie, het vragen om advies en het verlenen van faciliteiten. Daarnaast zijn er een aantal vaste en ad-hoc commissies waarbinnen de leden van cliëntenraad samenwerken met sleutelfuntionarissen binnen de ziekenhuisorganisatie. Als vaste commissies zijn te vermelden:
de commissie Kliniek; de commissie Polikliniek; de commissie E-health; de commissie Stafdiensten; de commissie Ondersteunende diensten; de commissie Public Relations.
Ook vindt regelmatig overleg plaats met de Medezeggenschapsraad en met de Raad van Toezicht. Maar ook is er sprake van structurele samenwerking met Cliëntenraden van andere zorginstellingen. Regelmatig worden uitwisselingsbijeenkomsten georganiseerd met andere Cliëntenraden; soms afkomstig uit alle hoeken van het land, maar met name met collega-raden binnen onze eigen regio.
5. Beoogde resultaten Het kerndoel van de Cliëntenraad is om vanuit een adviesrol een bijdrage te leveren aan de bevordering van de kwaliteit van de zorg, door de ontwikkelingen van het Deventer Ziekenhuis te beïnvloeden vanuit de gemeenschappelijke belangen van cliënten. Daarbij richt de Cliëntenraad zich met name op die aspecten van de zorg die een directe relevantie hebben voor de wijze waarop cliënten de zorg ervaren en voor de bevordering van hun welbevinden. De Cliëntenraad zal nadrukkelijk afwegen op welke onderwerpen het uitbrengen van een advies of overleg met de Raad van Bestuur al dan niet bijdraagt aan het realiseren van de doelstellingen van de Cliëntenraad. De Cliëntenraad volgt, zoveel mogelijk, de effecten van adviezen die hij uitbrengt. Veel doelstellingen in het strategie/beleidsplan van het Deventer Ziekenhuis zijn gericht op verbeteringen van de zorg en de service voor cliënten en hun omgeving (de cliënt als onze klant). Natuurlijk moet het DZ hierbij ook doelmatig, soms zelfs concurrerend werken (het DZ als onderneming). De Cliëntenraad draagt vanuit zijn eigen rol bij aan het realiseren hiervan. De Cliëntenraad spreekt niet namens de cliënt, maar voor de cliënt.
8
WERKPLAN 2015 Cliëntenraad Deventer Ziekenhuis 6. 2015 6.1.
Samenstelling van de Cliëntenraad
De Cliëntenraad streeft naar een krachtige en evenwichtige representatie van burgers (in principe is iedere burger mogelijk ooit cliënt) uit het adherente gebied van het Deventer Ziekenhuis. Daarnaast dienen de leden door hun kennis en achtergrond een bijdrage te leveren aan de discussie en meningsvorming over verschillende beleidsonderwerpen en een investering in tijd te kunnen doen. Het streven is daarnaast om een evenredige vertegenwoordiging van man / vrouw te bewerkstelligen en een representatie vanuit diverse leeftijdscategorieën en vanuit allochtone bevolkingsgroepen te realiseren De samenstelling van de Cliëntenraad per 1 januari 2015 is: -Dhr. Jan Dijkstra (voorzitter) -Dhr. Hans Hartgers (lid en vice voorzitter) -Dhr. Jeroen van den Broecke (lid) -Dhr. Leo Folgering (lid) -Mw. Henriëtte van der Hof (lid) -Mw. Emma Hoogers (lid) -Mw. Nelly de Jong (lid) -Dhr. Hasan Senok (asp. Lid) Ambtelijk secretaris en financiëel beheer: Mw. Anita Pasop (secretarieel medewerker RvB Deventer Ziekenhuis). 6.2.
Speerpunten en aandachtspunten 6.2.1. Privacy: *Voorkómen dat op poli’s patientennamen worden omgeroepen; * Intern patiëntentransport anonimiseren; * Geen behandelplanoverleg in het bijzijn van andere patiënten; * Meer éénpersoonskamers; * Etc etc. 6.2.2. Service: * Voeding op maat; * Minibar op kamers; * Kamerjas en pantoffels; * Kranten en tijdschriften; * TV on demand; * Logeervertrekken voor naasten; * Gereserveerde parkeerplekken voor bezoekers; * Boodschappenhulp; * Wifi ook op verpleegafdelingen; * Valet parking; * Tolkenservice; * Massage en spa. 9
6.2.3. Infrastructuur van de zorg: * Website van het ziekenhuis; * Toegang via portal tot afsprakensysteem; * Forums voor lotgenoten; * Digitaal spreekuur (vragen & antwoorden via E-mail); * Bezoek plannen via internet; * Parkeerproblemen en wegeninfrastructuur verbeteren. 6.2.4. Strategische planning en beleidsontwikkeling: * Meedenken en –doen met de ontwikkelingen in de strategische plannen; * Grote aandacht voor het begrip “de patiënt centraal”. 6.2.5. Communicatie * Betere toegankelijkheid van alle schriftelijke en mondelinge uitingen (één op de 7 inwoners van Nederland is functioneel analfabeet); * Begrijpbare taal hanteren; zowel schriftelijk als mondeling; * Goed nagaan of cliënten begrijpen wat bedoeld wordt. 6.2.6. Veiligheid * Alle bekende thema’s zoals valincidenten, verwisselingen, infecties etc. terugdringen. 6.2.7. E-health * Optimaal inzetten van virtuele mogelijkheden in de totale zorg; * Toegang voor patiënten tot hun medisch dossier; * Patiëntenbewaking thuis en onderweg; * Digitaal spreekuur met video-verbindingen.
10
