24-3-2014
Werkende bedrijventerreinen Dr. Cees-Jan Pen, programmamanager Platform31/Lector Vastgoed Fontys
1
24-3-2014
Mijn agenda Bedrijventerreinen hoger op de politieke agenda: banen, mkb, leefbaarheid, economisch belang Schoon, heel en veilig vs bezuinigingen Waardebehoud/(regionale)schaarste Verantwoordelijkheid ondernemers-eigenaren Verzakelijken en verduurzamen Bewust zwart-wit
Evaluatie verzakelijking http://www.platform31.nl/publicaties/ verzakelijking-bedrijventerreinen-heefttoekomst Bedrijventerreinen zijn niet sexy, heel gewoon ontnuchterend verhaal
2
24-3-2014
Opzet 1. Stedelijke context 2. Planning bedrijventerreinen 3. Provinciale rol
Van Kwantiteit Planoptimisme Grootschalig Uitbreiden Aanbod denken Maakbare steden Nieuwbouw Monofunctioneel Publiek cq privaat Korte termijn € en waarde Uitbreiding Grex-denken
Naar Kwaliteit Planrealisme Kleinschalig-organisch Inbreiden Vraag denken Making cities Herontwikkeling-transformatie Multifunctioneel Publiek-privaat-zelforganisatie Waardebehoud en duurzaamheid Clustering-concentratie Duurzame verstedelijking
3
24-3-2014
2. Stedelijke context - Omslag niet door crisis: planoptimisme, topdown denken en negeren vraag mensen/ondernemers - Nieuwe termen: organische gebiedsontwikkeling, verevening, herverkaveling, co-productie, regelluwe zones, tijdelijk/flexibel gebruik - Kwalitatiever worden economie vs economisch worden ‘quality of life’/identiteit: waarde denken
8
4
24-3-2014
2. Planning bedrijventerreinen Planning is op de schop - Veel/makkelijk nieuwe terreinen aangelegd - Te weinig beheer & onderhoud bestaand - Terreinen verouderen te snel - 1/3 terrein verouderd, tempo aanpak laag - Transformatie sluipend proces - Bedrijvigheid in de wijk en mengen, hoe?
2. Planning bedrijventerreinen - Veel onderzoek, studies, beleid en subsidies, maar systeem niet op de schop - VROM Raad 2004/Noordanus 2008 - En nu? Regionaal samenwerken, marktwerking, verzakelijken, herverkavelen - Waar is de ondernemer? - Geen € Rijk-Provincie. Convenant mislukt?
5
24-3-2014
Kern evaluatie verzakelijking Er wordt op een steeds zakelijkere manier omgegaan met bedrijventerreinen en vastgoed. Verzakelijking richt zich op behoud en groei van de bedrijvigheid en waarde van bedrijventerreinen door een professionele, publiek-private en gebiedsgerichte aanpak. Verzakelijking gaat om betrokkenheid van ondernemers, eigenaren, gebruikers en andere private partijen en de vraag van deze partijen is leidend. De lokale overheid schept de gunstige randvoorwaarden voor ondernemers en private partijen om te werken aan waardevaste terreinen. Te lang is gekeken naar de rol en verantwoordelijkheid van de lokale overheid, terwijl waardebehoud en –ontwikkeling van terreinen een gezamenlijke verantwoordelijkheid is van ondernemers, eigenaren, gebruikers en investeerders/ financiers. Te lang is te weinig geïnvesteerd in het verkleinen van de afstand tussen betrokkenen, en deze partijen in gesprek met elkaar te krijgen en te laten zijn. Er was geen sprake van betrokkenheid van ondernemers bij het totale terrein en ondernemers waren nauwelijks bezig met de waarde van hun vastgoed en bedrijfsomgeving. Dit heeft geleid tot een omvangrijke herstructureringsopgave, met alle schade van dien. Het opzetten van een zakelijke kijk op terreinen kost meer tijd en energie dan aanvankelijk gedacht. De huidige lastige economische situatie bemoeilijkt dit proces verder
2. Planning bedrijventerreinen Aanbevelingen evaluatie: - Versterk vastgoedbewustzijn ondernemers - Spreek (georganiseerd) bedrijfsleven aan op: 1. Terreingewijze communicatie, betrokkenheid ondernemers organiseren en belang PPS; 2. Het nemen van eigen verantwoordelijkheid en organiseren van kennis over kosten en baten van de huisvestingssituatie;
6
24-3-2014
2. Planning bedrijventerreinen Aanbevelingen: - Organiseer bestuurlijke betrokkenheid. Zet lokale regels waarde-vermeerderend in; - Met minder € is opknappen mogelijk, stimuleer (ondernemersbijdrage) inzet/kracht best persons - Wijs op ruimtelijk en sociaal-economisch belang - Houd beheer- en onderhoudsbudget op orde - Zonder actieve ondernemersvereniging en accountmanagement geen zaken
3. Provinciale rol - Realisme en bescheidenheid - 30% opgave blijft en zonder schaarste dweilen met kraan open - Ramen en schrappen: Hoe? Raad? - Ha en kennis aanjagen/stimuleren via € - Stimulans verzakelijken? - Veel meer onderlinge kennisdeling. Inzet op juiste parameters?
7
24-3-2014
3. Provinciale rol -
Utrecht met kantoren en winkels? Regionale aanpak Noord-Brabant Pilots en masterclasses Zuid-Holland Bescheidenheid Friesland Kleiner maar doorgaan met € N-H HMO-BOM Genoeg gestrekt been? Benut men lessen verzakelijking?
8