Duurzame bedrijventerreinen
Duurzaamheid: meer dan enkel energie
Duurzaam bedrijventerrein
Energie, water, afval, sociale aspecten,
samenwerkingen, … Wordt ingewikkelde oefening Gegevens?
Project SIS (Sustainable Industrial Sites)
Basisidee
Algemene consensus belang duurzame
bedrijventerreinen Moeilijke vertaalslag naar de praktijk Diversiteit in soorten bedrijventerreinen Nood aan toetssteen
Project SIS
Duurzaam bedrijventerrein “meetlat” Praktisch
Hoeveelheid benodigde data Beschikbaarheid data
Flexibel
Ambitieniveaus Modulair
Bruikbaar
Voorbeelden, tips, …
Partners
SIS Sustainable Industrial Sites Seminarie “Duurzame bedrijventerreinen in de praktijk”
• Onze belangrijkste doelstelling is het ontwikkelen van een vraaggestuurd praktisch
instrument dat BT ontwikkelaars die de duurzame weg op willen gaan hierbij een eerste ondersteuning en begeleiding geeft in het
maken van keuzes en het bepalen en invullen van ambitieniveaus
PLANNEN Wat kan beter? Plan veranderingen om het BT te verduurzamen. Bepaal uw ambitieniveaus.
METEN Bestaand duurzaamheidniveau bepalen. Hebben we ons ambitieniveau behaald?
Waar staan we? Check.
Waar willen/kunn en we naartoe ?
Uitvoering
UITVOEREN Haal inspiratie uit bestaande voorbeelden
UITVOEREN
continue verbetering naar een duurzaam BT
Wat zijn de CRITERIA om een BT te beoordelen op duurzaamheid?
kwantitatief waar mogelijk overige kwalitatief
Belangrijk: geen cumulatief resultaat maar resultaten voor verschillende criteria naast elkaar
Kwantitatieve CRITERIA
systeemgrens bepalen Duidelijke systeemgrens bepalen
Privaat eigendom
Buffer Infrastructuur Gebouwen Bedrijventerrein X Publiek eigendom Buffer Omgeving
zo gaat het mis lineair metabolisme Materialen Energie
Producten Bedrijventerrein X
Water
LCA van productieproces valt buiten deze studie
Afval
gevaarlijk recycleerbaar niet-recycleerbaar
naar zero-impact
• Het is duidelijk dat we niet langer slechte concepten uit het verleden moeten verbeteren maar vooruit moeten kijken: hoe ver staan we van de ideale situatie?
• Met het recente akkoord van de G8 om tegen 2050 80% CO₂ te reduceren, is het duidelijk dat er geen ontsnappen meer aan is en dat we de situatie moeten exploreren waar gebouwen en de gebouwde omgeving 0 of bijna 0 impact hebben
target = kringlopen 0-energie / 0-water / 0-materialen Groene Energie
Hernieuwbare/ recycled Materialen
Hemel water
Producten Herbruik energie Bedrijventerrein X Herbruik water Herbruik materialen
harvest resources use renewables + re-use everything as input again LCA van productieproces valt buiten deze studie
ambitieniveaus: distance-to-target Groene Energie
Niet-hernieuwbare Materialen Fossiele Energie Leidingwater
Hernieuwbare Materialen
Hemel water
Producten Herbruik energie Bedrijventerrein X Herbruik water Herbruik materialen
LCA van productieproces valt buiten deze studie
Afval
Ambitieniveaus
niveau 0
niveau 1
niveau 2
niveau 3
niveau 4
Indicatorwaarde
0%
25% DTT=75%
50% DTT=50%
75% DTT=25%
100% TARGET 0
1
2
3
4 TARGET 0
ENERGIE
DTT=75%
DTT=50%
DTT=25%
0-energie
WATER
DTT=75%
DTT=50%
DTT=25%
0-water
MATERIALE N
DTT=75%
DTT=50%
DTT=25% 0-materialen
• bedrijf (gebouw+privaat terrein) / bedrijventerrein (zowel publiek als privaat deel) • ambitieniveau kan per thema bepaald worden
Belangrijk
• eenvoudig te berekenen • geldig voor alle soorten bedrijven (wij kennen niet elke sector, grote verscheidenheid van oplossingen en mogelijkheden)
• vrijheid van creativiteit om ambitieniveau te bereiken, binnen 1 bedrijf en door samen te werken met andere bedrijven (oa stromen uitwisselen, samen groene energie produceren)
Voorbeeld E-peil gebouwen
• E-peil voor gebouwen >> vrijheid van behalen van dit E-peil
• E-peil houdt rekening met verschillende aspecten zoals orientatie, isolatie, installaties, etc (allemaal in 1 cijfer)
• Maatregelenpakketten om lager E-peil te halen
Energie Groene energie bedrijf % eigen energie x 100 = behoeftevoorziening Energiebehoefte bedrijf (geproduceerd en/of aangekocht)
(elektriciteit + brandstoffen)
Hoe kleiner de energiebehoefte, hoe minder groene energie nodig is om een bepaald % te behalen !!!
1. Ambitieniveau bedrijf = gebouw + privaat terrein (systeemgrens). Een bepaald ambitieniveau kan ook met 2 of meerdere bedrijven samen behaald worden. Bij een hoger ambitieniveau zal dit vaker voorkomen.
1
distance-to-target = 75%
bedrijf voorziet voor 25% in eigen energiebehoefte dit kan oa door wisselwerking met omliggende bedrijven
2
distance-to-target = 50%
bedrijf voorziet voor 50% in eigen energiebehoefte dit kan oa door wisselwerking met omliggende bedrijven
3
distance-to-target = 25%
bedrijf voorziet voor 75% in eigen energiebehoefte dit kan oa door wisselwerking met omliggende bedrijven
4
target = 0-energie
bedrijf voorziet volledig in eigen energiebehoefte dit kan oa door wisselwerking met omliggende bedrijven
De energiebehoefte van een bedrijf = totale energieverbruik binnen de systeemsgrens: elektriciteit + brandstoffen (incl. vervoer op privaat terrein)
Data Energie • bedrijf • primair energieverbruik gebouw + privaat terrein (brandstoffen incl vervoer op prive terrein, elektriciteit)
• groene energieproductie / aankoop • publiek deel • primair energieverbruik publiek terrein • groene energieproductie / aankoop te berekenen = % eigen energie behoeftevoorziening
• •
Voordelen laat duidelijk zien waar we naartoe moeten stimuleert lager verbruik als uitgangsbasis: hoe lager het verbruik, hoe minder groene energie geproduceerd moet worden
•
principe trias energetica
• • •
•
stap 1: beperk de energievraag stap 2: gebruik duurzame energiebronnen stap 3: gebruik eindige energiebronnen efficient
samenwerken levert voordelen op (clustering) (energie die in een kringloop terecht komt, kan worden afgetrokken)
•
alternatief voor zelf opwekken groene stroom? groene stroom inkopen, cluster aangaan met omliggend bedrijf, emissierechten?
DEUTSCH
METEN: waar staan we?
PLANNEN: waar naartoe?
NEDERLANDS
FRANCAIS
UITVOEREN POP-UP BIJ ELKE INDICATOR
CRITERIA Kwantitatief ‘Water’ ‘Energie’ ‘Materialen’ ‘Mobiliteit’
ENERGIE
Indicator 1: Indicatoren Deze indicator Eén indicator per bedrijf: Groene energie bedrijf 1.aandeel in eigen energiebehoefte voorziening (geproduceerd en/of aangekocht) % eigen energie x 100 = Eén indicator voor het gehele industrieterrein: behoeftevoorziening Energiebehoefte bedrijf 2. aandeel in eigen energiebehoefte voorziening (elektriciteit + brandstoffen*)
‘Biodiversiteit’ Kwalitatief ‘Juridisch’
* incl. vervoer op privé terrein
‘Economisch’ ‘Ruimtelijk’ ‘Technisch’
Klik hier om data survey te bekijken
‘Sociaal’
Login om data survey in te vullen?
Database
Ambitieniveaus
niveau 0
Indicatorwaarde
0%
niveau 1
voorbeelden
25% DTT=75%
niveau 2
voorbeelden
50% DTT=50%
niveau 3
niveau 4
voorbeelden
voorbeelden
75% DTT=25%
100% TARGET 0
DEUTSCH
METEN: waar staan we?
CRITERIA Kwantitatief ‘Water’ ‘Energie’ ‘Materialen’ ‘Mobiliteit’ ‘Biodiversiteit’ Kwalitatief ‘Juridisch’ ‘Economisch’ ‘Ruimtelijk’ ‘Technisch’ ‘Sociaal’ Database
PLANNEN: waar naartoe?
NEDERLANDS
FRANCAIS
UITVOEREN
WATER Indicatoren 3 indicatoren per bedrijf: 1. watergebruik 2. lozing van niet-verontreinigd hemelwater 3. zuivering en lozing van afvalwater Voor elk bedrijf wordt de gemiddelde score van de 3 indicatoren afgewogen tegen de benodigde minimale score voor de verschillende ambitieniveaus. 3 indicatoren voor het gehele industrieterrein: 4. lozing van niet-verontreinigd hemelwater 5. zuivering en lozing van afvalwater 6. impact op de waterhuishouding Voor elk industrieterrein wordt de gemiddelde score van de 3 indicatoren afgewogen tegen de benodigde minimale score voor de verschillende ambitieniveaus.
Ambitieniveaus
niveau 0
Indicatorwaarde
0%
niveau 1
voorbeelden
25% DTT=75%
Klik hier om data survey te bekijken Login om data survey in te vullen?
niveau 2
voorbeelden
50% DTT=50%
niveau 3
niveau 4
voorbeelden
voorbeelden
75% DTT=25%
100% TARGET 0
DEUTSCH
METEN: waar staan we?
CRITERIA Kwantitatief ‘Water’ ‘Energie’ ‘Materialen’ ‘Mobiliteit’ ‘Biodiversiteit’ Kwalitatief ‘Juridisch’ ‘Economisch’ ‘Ruimtelijk’ ‘Technisch’ ‘Sociaal’ Database
PLANNEN: waar naartoe?
NEDERLANDS
FRANCAIS
UITVOEREN
POP-UP BIJ ELKE INDICATOR
WATER
Indicator 1: watergebruik Indicatoren Deze indicator beoordeelt of de meest optimale 3 indicatoren per bedrijf: waterbronnen worden gebruikt binnen het bedrijf 1. watergebruik volgens het principe dat het gebruik van leidingwater, 2. lozing van niet-verontreinigd hemelwater oppervlaktewater en zeker grondwater zoveel mogelijk 3. zuivering en lozing van afvalwater ontmoedigd dient te worden. Voor elk bedrijf wordt de gemiddelde score van de 3 1 niveau 2 niveau 3 niveau 4 indicatoren afgewogen tegen niveau de benodigde minimale score voor de verschillende ambitieniveaus. 3 indicatoren voor het gehele industrieterrein: 4. lozing van niet-verontreinigd hemelwater 5. zuivering en lozing van afvalwater 6. impact op de waterhuishouding Voor elk industrieterrein wordt de gemiddelde score van de 3 indicatoren afgewogen tegen de benodigde minimale score voor de verschillende ambitieniveaus.
Ambitieniveaus
niveau 0
Indicatorwaarde
0%
niveau 1
voorbeelden
25% DTT=75%
Klik hier om data survey te bekijken Login om data survey in te vullen?
niveau 2
voorbeelden
50% DTT=50%
niveau 3
niveau 4
voorbeelden
voorbeelden
75% DTT=25%
100% TARGET 0
DEUTSCH
METEN: waar staan we?
CRITERIA Kwantitatief ‘Water’ ‘Energie’ ‘Materialen’ ‘Mobiliteit’ ‘Biodiversiteit’ Kwalitatief ‘Juridisch’ ‘Economisch’ ‘Ruimtelijk’ ‘Technisch’ ‘Sociaal’ Database
PLANNEN: waar naartoe?
NEDERLANDS
FRANCAIS
UITVOEREN
POP-UP BIJ ELKE INDICATOR
WATER
Indicator 1: watergebruik Indicatoren Deze indicator beoordeelt of de meest optimale 3 indicatoren per bedrijf: waterbronnen worden gebruikt binnen het bedrijf 1. watergebruik volgens het principe dat het gebruik van leidingwater, 2. lozing van niet-verontreinigd hemelwater oppervlaktewater en zeker grondwater zoveel mogelijk 3. zuivering en lozing van afvalwater ontmoedigd dient te worden. Voor elk bedrijf wordt de gemiddelde score van de 3 1 niveau 2 niveau 3 niveau 4 indicatoren afgewogen tegen niveau de benodigde minimale score voor de verschillende POP-UP BIJ ELK NIVEAU PER INDICATOR ambitieniveaus. 3 indicatoren voor het gehele industrieterrein: 4. lozing van niet-verontreinigd hemelwater 5. zuivering en lozing van afvalwater 6. impact op de waterhuishouding
Indicator 1: watergebruik Ambitieniveau 2 kan gehaald worden wanneer minder dan 50% van het waterverbruik (uitgezonderd de helft van het sanitair waterverbruik en voor de productie van producten die dit vragen) uit leidingwater of Voor elk industrieterrein wordt de gemiddelde score oppervlaktewater bestaat; bij het gebruik van van de 3 indicatoren afgewogen tegen de Klikslechts hier om data survey te bekijken grondwater mag dit 20% van het waterverbruik benodigde minimale score voor de verschillende bedragen. ambitieniveaus. Login om data survey in te vullen?
Ambitieniveaus
niveau 0
Indicatorwaarde
0%
niveau 1
voorbeelden
25% DTT=75%
niveau 2
voorbeelden
50% DTT=50%
niveau 3
niveau 4
voorbeelden
voorbeelden
75% DTT=25%
100% TARGET 0
Kwalitatieve CRITERIA • moeilijk meetbaar • geen: wetenschappelijke meting > te uitgebreid
• wel: DBT metroplan • begeleiding • fasen • belangrijkheid
DBT Metroplan
Zone: juridisch
Zone: economisch
POP-UP BIJ ELK METROSTATION Samenwerking tussen de bedrijven Fase: voorbereidende fase Criteria: Economisch Belangrijkheid: Zeer belangrijk Waarom?
Tips
Voorbereidende fase Conceptiefase Uitgiftefase Exploitatie-, beheers- en handhavingsfase
Voorbeelden
DEUTSCH
METEN: waar staan we?
CRITERIA Kwantitatief ‘Water’ ‘Energie’ ‘Materialen’ ‘Mobiliteit’ ‘Biodiversiteit’ Kwalitatief ‘Juridisch’ ‘Economisch’ ‘Ruimtelijk’ ‘Technisch’ ‘Sociaal’ Database
PLANNEN: waar naartoe?
NEDERLANDS
UITVOEREN
Database Deze database bevat enkel voorbeelden die voor de kwantitatieve criteria een ambitieniveau hoger dan niveau 0 halen, dwz voorbeelden die een zekere duurzaamheid behaald hebben. Zoek in Database Zoek filters: Criteria Alle
Ambitieniveau (enkel voor kwantitatieve criteria) Alle
Type terrein Alle
Grootte terrein Alle
Provincie Alle Search
FRANCAIS
