Wereldwinkel op school

SHAKE YOUR SCHOOL & SHOP THE WORLD

Wereldwinkel op school

>

Handleiding

Inhoud

Shake your school!

2

Voorwoord

3

Inleiding: Wat is Oxfam-Wereldwinkels? Wat is eerlijke handel?

4

De start van je Wereldwinkel op school

6

De taakverdeling in je Wereldwinkel op school

8

De eerste pijler: verkoop van fairtradeproducten De bestelling van producten De levering van producten Het beheer van producten Het financiële beheer Voorbeelden Bestellijst Kasblad Overeenkomst met plaatselijke wereldwinkel De tweede pijler: informatie & actie

10 11 13 13 15 12 14 16-17 18

Je eigen startkit Interessante adressen Freeze! Voorbeeld: hoe organiseer je een (h)eerlijk ontbijt? Wereldwinkel op school: je doet het niet alleen!

20

23

Voorwoord

H

eel wat scholen zijn trouwe klanten van Oxfam-Wereldwinkels. Ze steken ons fruitsap in hun drankautomaat of schenken onze wijn op het schoolfeest. Leraars en leraressen nodigen de plaatselijke wereldwinkel uit in hun lessen om te vertellen over de wereldhandel, onze producten of de landen waarmee we samenwerken. Ze gebruiken een video, tentoonstelling of methodiekenmap van Oxfam-Wereldwinkels. Of ze bezoeken met hun leerlingen de wereldwinkel. Wereldwinkel op school gaat nog een stap verder: het geeft je de kans binnen de schoolmuren (maar buiten de schooluren?) je eigen Wereldwinkel te stichten en te runnen. Een winkel waar je de producten van Oxfam-Wereldwinkels verkoopt. Een winkel die je helemaal zelf organiseert. Een plek waar je allerlei activiteiten rond het Zuiden of onze producten uitdenkt en organiseert. Een Wereldwinkel op school waar je op je eigen ritme en met enthousiaste medeleerlingen je steentje aan een meer eerlijke wereld bijdraagt. Voel je de kriebels om erin te vliegen? In deze brochure lees je wat er allemaal mogelijk is en hoe je te werk kan gaan. Veel experimenteerplezier. Shake your school! Shop the world! Wil je meer weten over Oxfam-Wereldwinkels en eerlijke handel? Surf naar www.oww.be Of contacteer onze coördinator ‘scholenwerking’: [email protected] of 09-218.88.99.

Shake your school!

3

Inleiding

Wat is OxfamWereldwinkels?

Shake your school!

Oxfam-Wereldwinkels is de voornaamste organisatie van eerlijke handel in België. Door onze strijd voor een rechtvaardige wereldhandel komen we op voor ieders recht op een menswaardig leven. We zijn actief op drie terreinen: handel, educatie en politiek werk.

Wat is eerlijke handel? 4

Oxfam-Wereldwinkels verkoopt producten van eerlijke handel. Alle producten komen uit het Zuiden. We betalen voor die producten een eerlijke prijs. Dat betekent dat we samen met de producenten de prijs bepalen, zodat ze loon naar werk krijgen. Want de prijs die ‘de markt’ voor hun grondstoffen of hun producten betaalt, is doorgaans veel te laag. Dankzij onze eerlijke prijs kunnen de producenten, meestal kleine boeren, investeren in de ontwikkeling van hun coöperatie. Of ze besteden het geld aan onderwijs en gezondheidszorg. Onze eerlijke prijs helpt de hele gemeenschap!

Wat kan je in de wereldwinkels kopen? Oxfam-Wereldwinkels is het best bekend van zijn voedingsproducten zoals koffie, wijn, chocolade, fruitsap

Oxfam-Wereldwinkels, 200 winkels vol eerlijke handel en snoepjes. Ons assortiment bevat 150 producten van meer dan 90 partners in Afrika, Azië en LatijnsAmerika. Daarnaast verkopen de meeste Oxfam-Wereldwinkels gebruiks- en siervoorwerpen, juwelen en textiel, speelgoed en keramiek, glas en riet. Deze producten worden vaak op een traditionele manier én met duurzaam materiaal gemaakt. We kopen ze aan volgens dezelfde voorwaarden van eerlijke handel als de voedingsproducten. De wereldwinkels bieden ook cd’s met wereldmuziek en boeken over de Derde Wereld of de NoordZuidverhoudingen aan. Met de verkoop van ‘solidariteitsproducten’ zoals wenskaarten, papier, kaarsen en kalenders steunen we organisaties die werken rond milieu, mensenrechten en verdraagzaamheid.

200 plaatselijke wereldwinkels De 200 Vlaamse wereldwinkels zijn de basis van onze beweging. Ze draaien voornamelijk op de inzet van vrijwilligers. Deze mensen besteden een deel van hun vrije tijd aan de wereldwinkelwerking. Momenteel zijn ze met zowat 6.500 - een bonte en heterogene groep. In enkele wereldwinkels, vaak in grotere steden, is er ook betaald personeel. De plaatselijke Oxfam-

Wereldwinkels bepalen zelf voor een groot deel hoe ze werken en wat ze doen. Wel moeten ze een aantal regels in acht nemen. Ze mogen bijvoorbeeld geen producten verkopen die niet voldoen aan de criteria van eerlijke handel. Honderden kleinere verkooppunten Daarnaast zijn er honderden kleinere verkooppunten: mensen verkopen producten bij hen thuis of organiseren wekelijks een marktstand. Producten van Oxfam-Wereldwinkels duiken op in scholen, cafés, jeugdclubs, natuurvoedingswinkels, supermarkten en andere ‘gewone’ winkels. En misschien proefde je ze al op een receptie in je gemeentehuis. Want ook politici geloven dat eerlijke handel echt iets betekent voor de producenten in het Zuiden en geven graag het goede voorbeeld.

Shake your school!

5

De start van je Wereldwinkel op school

Shake your school!

6

Het begin: zoek schoon volk om mee te doen

• Maak flyers en deel ze uit aan de schoolpoort.

Zoek minstens acht leerlingen en twee leerkrachten die willen wereldwinkelieren op school. Zorg bij voorkeur & indien mogelijk voor een open en heterogene groep: zowel jongens als meisjes, evengoed eerste– als laatstejaars, liefst leerlingen van verschillende richtingen en afdelingen.

• Plaats een bericht in de schoolkrant.

Zo wordt je Wereldwinkel iets van en voor de ganse school. Een project dat iedereen begeestert. Een gebeuren waar leerlingen en leerkrachten niet meer naast kunnen kijken!

Hoe meer zielen, hoe meer vreugd. Maar ook: hoe meer handen om het werk lichter te maken en de taken te verdelen. En hoe meer ideeën voor leuke activiteiten.

Waar vind je dat schoon volk? • Praat erover met je kameraden. Mond-aan-mondreclame is de beste reclame. • Gebruik de schoolactiviteiten (opendeurdag, schoolfeest, ..) om kandidaat-wereldwinkeliers aan te spreken. • Maak leuke affiches en hang ze op in de cafetaria, de toiletten, de inkomhal, …

Je Wereldwinkel op school: een dynamische groep Leerlingen moeten kunnen aansluiten als de Wereldwinkel op school al draait. Het kan ook gebeuren dat wereldwinkeliers afhaken. Dan is het goed dat anderen hun taak overnemen. Vergeet daarom niet in de loop van het schooljaar nieuwe leerlingen voor je Wereldwinkel op school te werven.

Zorg voor een goede opvang van nieuwelingen. Nieuwelingen moeten zich thuis voelen in de groep, hun zeg kunnen doen, de taak kunnen kiezen die hen het best ligt, hun ‘gedacht’ mogen zeggen. Geef ze ook wat begeleiding: een aantal dingen zullen ze ongetwijfeld moeten leren.

Dan heb je schoon volk: wat nu? Houdt een startvergadering met alle geïnteresseerden Want je moet vooraf over een aantal dingen nadenken: • hoe organiseer je je Wereldwinkel op school? • hoe verdeel je de taken onder al wie meedoet? Maak goede afspraken met de schooldirectie Waar & wanneer mag je Wereldwinkelieren op school? In welk lokaal maak je de winkel?

In welk lokaal bewaar je de producten en ander materiaal op een veilige manier? Is er een budget van de school om materiaal te kopen waarmee je de winkel kan inrichten? Contacteer de plaatselijke wereldwinkel Samenwerking met de plaatselijke wereldwinkel is essentieel. Zoek daarom contact met de plaatselijke wereldwinkel. Is er geen wereldwinkel in je eigen gemeente, dan vind je er vast wel één in een buurgemeente. Je vindt alle adressen op www.oww.be. Of bel naar onze scholenverantwoor delijke (09-218.88.99): hij helpt je om de juiste persoon te pakken te krijgen.

Shake your school!

7

De taakverdeling in je wereldwinkel op school r zijn heel wat taken in de E Wereldwinkel op school. Denk goed na hoe je de zaken aanpakt en

de taken en verantwoordelijkheden onder mekaar verdeelt. Onderstaand schema kan wellicht helpen:

Shake your school!

Functie

Taak

Verkoop

• winkel / kraam inrichten • klanten bedienen

Bestellingen & stockbeheer

• producten bestellen • leveringen nakijken • voorraad in het oog houden

Centen & boekhouding

• de kassa natellen • de inkomsten beheren • de facturen betalen

Informatie & actie

• infomateriaal bestellen • campagnes opvolgen • infoactiviteiten (mede)organiseren

Promotie

• reclame voor je wereldwinkel maken

Secretariaat

• verslag van vergadering maken • post voor de wereldwinkel behandelen & klasseren

Coördinatie

• de wereldwinkel doen ‘draaien’

8

Wie doet het?

Hoe organiseer ik een vergadering van mijn Wereldwinkel op school? • Doe het met regelmaat. • Nodig alle wereldwinkeliers tijdig uit (en bezorg hen een agenda). • Zorg dat er van elke vergadering een verslag wordt gemaakt. • Hou de vergaderingen open en toegankelijk. Zorg dat iedereen gezien en gehoord wordt.

Shake your school!

9

De eerste pijler verkoop van fairtradeproducten W

Shake your school!

10

elke producten verkoop je? Hoeveel kosten ze? Waar haal je ze vandaan? Wie levert ze? Wanneer moet je ze betalen? En verdien je er ook iets aan? Waar & wanneer je de producten verkoopt, dat beslis je zelf: dagelijks tijdens de middagpauze in de refter, elke dinsdag om 15 uur aan de schoolpoort, op de jaarlijkse opendeurdag, ... Hoe je de verkoop organiseert, is ook helemaal je eigen ding: in een eigen lokaal dat je op en top als een winkel inrich t, met een stand of een marktkraam aan de schoolpoort, met een fietskar op de speelplaats, via een bestelronde op skeelers langs alle klassen, ... Belangrijk: de verkoop gebeurt in samenwerking met de plaatselijke wereldwinkel Twee dingen zijn essentieel: • maak alle afspraken met één contactpersoon in de plaatselijke wereldwinkel • maak duidelijke afspraken. Alle afspraken tussen de Wereldwinkel op school en de plaatselijke wereldwinkel kan je vastleggen in een ‘overeenkomst’. Je vindt een voorbeeld op bladzijde 16-17.

De bestelling van producten Welke producten kan je bestellen? Alle voedingsproducten van OxfamWereldwinkels. Misschien is het niet mogelijk ze allemaal te verkopen: wegens plaatsgebrek in je winkel, omdat jongeren sommige producten niet ‘cool’ genoeg vinden (vb. koffie) of omdat sommige producten niet thuishoren in een school (vb. wijn en sterke drank). Je kiest zelf welke producten je wel en niet wil verkopen. Niet voor de automaat Wil je school fruitsap van Oxfam Fairtrade in de frisdrankautomaten steken? ‘Eerlijke’ koffie zetten in de lerarenkamer? Een grote hoeveelheid wereldwinkelwijn aankopen? In dat geval verwijs je de school door naar de grootverbruikcentrale van Oxfam Fairtrade: 09/218.88.99 of [email protected] Voor kleine hoeveelheden kan je nog altijd in de plaatselijke wereldwinkel terecht. Niet voor artisanaat Wat als je Wereldwinkel op school ook niet-voedingsproducten wil verkopen: bijvoorbeeld T-shirts, wenskaarten, kaarsen, hippe spulletjes in de cadeautjestijd of mooi artisanaat op het schoolfeest? Voor de verkoop van deze producten maak je een aparte regeling met de plaatselijke wereldwinkel. Hoe bestel je de producten? Je gebruikt een bestellijst. Hierop duid je aan welke producten je bestelt en hoeveel. Bij het begin van elke maand sturen wij via e-mail een nieuwsbrief naar elke Wereldwinkel op school. De bestellijst is een bijlage van deze nieuwsbrief. Omdat er af en toe producten verdwijnen - definitief of tijdelijk - en er regelmatig nieuwe producten bijkomen, wordt deze bestellijst elke maand geactualiseerd. Zie een voorbeeld van de bestellijst op bladzijde 12.

Hoeveel producten bestel je? Het is beter regelmatig een kleine bestelling te doen dan af en toe veel te bestellen. Producten kunnen immers ‘over datum’ gaan - en dan mag je ze niet meer verkopen. Voor een product dat goed verkoopt is het wel handig om per omverpakking te bestellen. Wat kosten de producten? Dat lees je op de bestellijst. En ook op onze webstek: www.oww.be. Let op: prijzen veranderen soms. Vergeet dus niet elke maand even te checken en de prijzen in je wereldwinkel eventueel aan te passen. Wie bestelt de producten? Bij voorkeur altijd dezelfde persoon. Iemand die ook de voorraad in het oog houdt en aandacht heeft voor producten die bijna ‘over datum’ zijn. Bij wie bestel je de producten? Je bestelt bij je contactpersoon in de plaatselijke wereldwinkel. Spreek af wanneer je best de bestelling plaatst, hoeveel tijd er normaal gezien verloopt tussen de bestelling en de levering en hoe de levering gebeurt. Stuur de ingevulde bestellijst via email of fax naar de contactpersoon in de plaatselijke wereldwinkel (voordeel: je kan op elk moment bestellen en alles staat duidelijk op papier). Of telefoneer de bestelling door naar je contactpersoon (voordeel: je weet onmiddellijk of alles wat je bestelt ook in voorraad is).

Shake your school!

11

Voorbeeld bestelformulier

Shake your school!

12

De levering van producten Wie levert de producten? Je spreekt af met je contactpersoon in de plaatselijke wereldwinkel: levert de plaatselijke wereldwinkel bij jou in de school - spreek in dat geval een duidelijke plek en een exact moment van levering af - of haal jij de bestelde producten in de plaatselijke wereldwinkel af? Controleer de levering De leveringsbon is een essentieel onderdeel van de levering. Vergelijk de leveringsbon met wat er effectief geleverd werd: werden de juiste producten geleverd, kloppen de aantallen met wat op de leveringsbon staat? En werd er wel geleverd wat je besteld hebt? Als de levering klopt, onderteken en klasseer je de leveringsbon. Als er iets niet klopt, signaleer je dit binnen de week aan de plaatselijke wereldwinkel. Zo kan de factuur aangepast worden. Meld ook aan je eigen boekhouder dat er een bijkomende factuur of een creditnota zal volgen. Een creditnota is een correctie op een eerdere factuur: het te betalen bedrag wordt verminderd of volledig geannuleerd.

Het beheer van producten (de stock of de voorraad) Beter regelmatig een kleine bestelling dan af en toe een grote. Een weloverwogen bestelling voorkomt dat producten ‘over datum’ gaan en niet meer mogen verkocht worden. Als een product niet goed verkoopt, meld het dan tijdig (ten minste twee maanden voor de houdbaarheidsdatum) aan de plaatselijke wereldwinkel. Die kan de voorraad terugnemen en zelf verder verkopen. Of misschien kan je er wat extra promotie voor voeren of met korting verkopen? Draag zorg voor je voorraad: producten die beschadigd zijn, worden onverkoopbaar.

Bewaartips • Bewaar de producten koel en droog. Stel ze zeker niet bloot aan direct zonlicht. • Bewaar je voorraad achter slot en grendel: als er dagelijks twee repen chocolade verdwijnen, komt dit overeen met 300 repen op het einde van het schooljaar! • Zorg dat alle reeds geopende dozen leeg zijn voor je een nieuwe doos opent.

Shake your school!

13

Voorbeeld kasblad

Shake your school!

14

Het financiële beheer De verkoopregistratie Registreer wat je verkoopt op een kasblad. Je volgt de zaken niet alleen financieel op de voet, je weet ook welke producten goed, minder goed of zo goed als niet verkopen. Daar kan je dan rekening mee houden bij je volgende bestelling. Voor een voorbeeld van een kasblad: zie hiernaast. De factuur Na elke levering volgt een factuur. Een factuur is een officieel boekhoudkundig document. Daaraan mag je zelf niets wijzigen. Controleer of de factuur overeenstemt met de leveringsbon (en met de eventuele opmerkingen die je daarbij hebt gemaakt). Betaal de factuur voor de vermelde vervaldatum. Betaal ze in zijn geheel.Na de betaling klasseer je facturen en creditnota’s chronologisch in een map. Wat verdien je aan je Wereldwinkel op school? 5 % korting Je krijgt van de plaatselijke wereldwinkel een korting op de aanbevolen verkoopprijs van de producten (exclusief BTW). De gewone korting is vijf procent. Het is echter mogelijk dat de plaatselijke wereldwinkel een andere korting voorstelt. Deze winstmarge kan je investeren in je Wereldwinkel op school, bijvoorbeeld om materiaal voor winkelinrichting en etalage te kopen, affiches en educatief materiaal aan te kopen, ...

Vrijstelling van BTW Net zoals een ‘mini-onderneming’ op school geniet ook een Wereldwinkel op school van BTW-vrijstelling. Dit betekent dat de plaatselijke wereldwinkel de producten verkoopt aan de Wereldwinkel op school (inclusief BTW), maar dat de Wereldwinkel op school geen BTW moet betalen op de verkoop. De afsluiting op het einde van het schooljaar Voor 15 juni sluit je Wereldwinkel op school de deuren en de boeken. Enkele afspraken: - breng alle niet-verkochte producten terug naar de plaatselijke wereldwinkel - maak een overzicht van deze niet-verkochte producten op een inventarisformulier - vereffen alle openstaande facturen Zo kan de eventuele nieuwe ploeg het volgende schooljaar met een propere lei beginnen.

Shake your school!

15

overeenkomst ‘Wereldwin tussen enerzijds Oxfam-Wereldwinkel ............................................................................................ & anderzijds .............................................................................................................................. (naam eerste afgevaardigde Wereldwinkel op school) .............................................................................................................................. (naam tweede afgevaardigde Wereldwinkel op school)

Shake your school!

16

.............................................................................................................................. afgevaardigden van (naam van de school) wordt een overeenkomst gesloten voor het schooljaar ….......…. - ……......... VOORDELEN • De Wereldwinkel op school geniet een standaardkorting van 5% op de aanbevolen verkoopprijs. (Tenzij anders overeengekomen) • De Wereldwinkel op school ontvangt gratis een startkit na ondertekening van deze overeenkomst. BESTELLING • Bij elke bestelling wordt de naam van de besteller en van de Wereldwinkel op school vermeld. • De bestelling gebeurt O wekelijks O tweewekelijks O op de volgende besteldag: ……………………..………………… • De bestelling gebeurt bij ……………………………………....……….. (naam verantwoordelijke plaatselijke Oxfam-Wereldwinkel) • De bestelling gebeurt via O telefoon op het nummer ………………………………………….. O fax op het nummer ………………………………………………... O e-mail op het adres ……………………………………………….. LEVERING/AFHALING • De bestelde producten worden O geleverd op volgend adres: ………………………………...…… O afgehaald op de volgende dag: ………………..…………………

nkel op school’ • De levering gaat steeds vergezeld van een leveringsbon. Deze leveringsbon dient als controlemiddel bij levering. • Klachten over de levering worden binnen de …... dagen gemeld aan de verantwoordelijke van de plaatselijke Oxfam-Wereldwinkel FACTURATIE EN BETALING • De levering wordt gevolgd door facturatie. • De volgende wijze van betaling wordt overeengekomen: O factuur te betalen binnen 30 dagen O contante betaling bij levering O depotregeling O …………………………………………………………… • Voor speciale gelegenheden (eerlijk ontbijt, schoolfeest,…) wordt een aparte regeling getroffen. AFSLUITING OP HET EINDE VAN HET SCHOOLJAAR De volledige voorraad en openstaande betalingen worden voor het einde van het schooljaar (voor 15 juni) afgesloten. • Producten waarvan de houdbaarheidsdatum niet overschreden (minimaal nog twee maanden houdbaar) en de verpakking onbeschadigd is, worden voor 15 juni teruggebracht. Ze zullen worden gecrediteerd en terugbetaald aan de Wereldwinkel op school op het volgende rekeningnummer: ……………………………………………… • Voor 15 juni vereffent de Wereldwinkel op school alle nog openstaande facturen.

Deze overeenkomst werd opgemaakt te ……………………………. op ………….. Voor Oxfam-Wereldwinkel .………………………………………........ (handtekening) ………………….…………………………..…………… Voor Wereldwinkel op school ………..........…..............................… (handtekening) ………………..............................…………………….

Shake your school!

17

De tweede pijler informatie & actie W

ereldwinkel op school informeert over het Zuiden & voert actie voor een eerlijke wereldhandel. Je put hiervoor inspiratie uit het aanbod van Oxfam-Wereldwinkels. Of je kan aansluiten bij de campagnes van Oxfam-Wereldwinkels. Zoals de Week van de Fair Trade, een cacao- of speelgoedcampagne, een actie van de Schone Kleren Campagne. Shake your school!

18

Je eigen startkit Elke wereldwinkel op school ontvangt een startkit met materiaal dat je voor deze informatie- en actiemomenten kan gebruiken. Je vindt het volgende materiaal in de startkit: • Deze handleiding voor Wereldwinkels op school • Voorstellingsaffiche van Wereldwinkel op school • Invulaffiche (waarop je het ‘adres’ en de openingsuren van de Wereldwinkel op school kunt meedelen of activiteiten kunt aankondigen) • Voorstellingsfolder OxfamWereldwinkels. Een beknopte voorstelling van Oxfam-Wereldwinkels

(vierkleurenfolder - A6 - 16 blz). Je kan deze folder bijbestellen via de plaatselijke wereldwinkel (e 3,50 voor 50 stuks) • Voorstellingsbrochure Oxfam-Wereldwinkels. Geschiedenis, werking, structuur en visie van OxfamWereldwinkels (vierkleurenbrochure A6 - 48 blz). Je kan deze brochure bijbestellen via de plaatselijke wereldwinkel ((e 1,00). • Voorstellingsvideo ‘Straffe koffie’. Eerlijke handel werkt! John Kanjagaile van Tanzaniaanse koffiepartner overtuigt knappe jongedame in exotisch cafeetje. Inspirerende video met krachtige beelden (VHS - 9 minuten - kleur). Met methodiekenmap om het verhaal van Oxfam-Wereldwinkels en eerlijke handel te vertellen aan de leerlingen in je school. Ook verkrijgbaar als cd-rom. Video e 8,00, cd-rom e 4,00. • Pure commercie. Jongerengids over eerlijke handel. Maak kennis met alledaagse producten en ontdek de scheve wereld achter de blitse koffieverpakking. Speels en humoristisch. (quadri - A5 - 104 blz) • Enkele affiches uit onze reeks ‘Uit respect’: met beelden van producenten van koffie, fruitsap, rijst, thee, cacao en honing. • Catalogus met een overzicht van alle informatief en educatief materiaal van Oxfam-Wereldwinkels (met aankoopprijzen) • Bon ‘Maak kennis en proef’. Met deze bon haal je in de plaatselijke wereldwinkel producten om te proeven. Onder het motto: “Eerst proeven en daarna bestellen”!

Shake your school!

19

Interessante adressen Enkele organisaties hebben een interessant informatief en educatief aanbod voor middelbare scholen. Misschien vind je daar wel iets dat je Wereldwinkel op school kan gebruiken. De vlotste manier om het aanbod te ontdekken, is surfen naar www.kleurbekennen.be.

Freeze! Rondreizende interactieve tentoonstelling over eerlijke handel in een alledaagse en toch originele verpakking. Streng verboden ergens niet aan te komen! Open de deuren, quiz elektronisch, hanteer het vergrootglas, spits de oren, test de reukzin en kam alle hoekjes uit. Zo kom je te weten waar eerlijke handel voor staat. 5 koelkasten = 5 thema’s. Trek de koelkasten open en verbaas je hoe verfrissend eerlijke handel kan zijn. Huurprijs: e 220/week Reservatie: Jeugd en Vrede,  01543.56.96 of [email protected].

Een voorbeeld: hoe organiseer ik een (h)eerlijk ontbijt in mijn school?

Shake your school!

20

H

et organiseren van een (h)eerlijk ontbijt is een prettig idee om de leerlingen en de leerkrachten van je school voor het idee van eerlijke handel te winnen. Je kan ze laten kennismaken met de producten, je Wereldwinkel op school bekend maken, nieuwe leden voor je ploeg wereldwinkeliers ronselen en inwijden. Maar je kan er ook gemakkelijk een informatief moment aan koppelen of een actiethema introduceren.

Bezint eer je begint • Wat is het doel van het (h)eerlijk ontbijt: promotie voor eerlijke handel, producten van eerlijke handel laten proeven en verkopen, mensen iets vertellen? Je doelstelling bepaalt uiteindelijk het menu en het programma. • Wat is het doelpubliek van het (h)eerlijk ontbijt: alle klassen, sommige klassen of afdelingen, ook ouders en ‘anderen’? • Het tijdstip: tijdens de lessen, voor de lessen, tijdens de middag, op zaterdag of zondag (interessant als je ook ouders en anderen uitnodigt) • De formule: staat alle materiaal op de tafel of schuiven de mensen aan langs een buffet? Wees goede maatjes met de directie Bespreek de organisatie van het (h)eerlijk ontbijt met de directie: waar en wanneer kan het doorgaan, op welk schoolpersoneel kunnen we een beroep doen, welk materiaal stelt de school ter beschikking, is er een budget van de school, ... Zet alle elementen en afspraken in een dossiertje dat je met je directie bespreekt. Bepaal je budget Je budget bepaalt het menu en het programma. De ervaring leert dat 2 euro per leerling een geschikt bedrag is: niet te duur voor de leerlingen en toch voldoende om een goed gevulde tafel aan te bieden. Vergeet niet dat je ook producten nodig hebt die je niet in de wereldwinkel kan kopen (brood, melk en andere zuivel). Houd bij de kostprijsberekening ook rekening met de reclame die je wil voeren, keukenof tafelgerief dat je eventueel moet kopen of huren, infomateriaal dat je koopt, ... Leg je menu vast Stel je menu samen: welke wereldproducten zet je op de tafels, welke andere producten heb je nodig? Misschien vind je

ook enthousiastelingen die willen kokkerellen: kleine quinuabroodjes, notencakes, ... Inspiratie vind je in ‘Eet je slim’, een map met gerechten en suggesties voor plaatselijke wereldwinkels die een ontbijt, een receptie of een brunch organiseren. Misschien heeft de plaatselijke wereldwinkel een map met recepten van eigen kookkunsten ter beschikking. Of ga je liever even snuffelen in de kookboeken die de plaatselijke wereldwinkel verkoopt? Let op voor verkwisting: zet geen pot honing of choco op elke tafel, maar gebruik potjes die je tijdens het ontbijt zelf bijvult. Bestel bij de plaatselijke wereldwinkel Geef je bestelling door aan de plaatselijke wereldwinkel. Voor een (h)eerlijk ontbijt zijn er speciale regelingen mogelijk. Niet-gebruikte goederen worden normaal gezien teruggenomen. Bespreek deze praktische aspecten duidelijk met de plaatselijke wereldwinkel. Informatie bij de maaltijd Wereldwinkel op school is geen traiteurservice, maar wil leerlingen en leerkrachten (en eventueel ouders) warm maken voor het idee van eerlijke handel, de cacaoproducenten in Ghana, de fruitsapboeren in Brazilië, quinua in de Andes, de prijs van koffie op de wereldmarkt, ... Zorg dus voor de nodige informatie.

Shake your school!

21

Enkele tips: • hang affiches van je Wereldwinkel op school en affiches van OxfamWereldwinkels in het lokaal • voorzie een stand met producten en documentatie • voorzie een korte speech over je Wereldwinkel op school • leg foldertjes op elke tafel • ga even babbelen met de mensen aan tafel • plaats een video bij de ingang • speel een quiz (drie vragen die ze tijdens het ontbijt kunnen oplossen) En denk je ook aan fijne wereldmuziek op de achtergrond?

Shake your school!

22

Jongeren in de wereldwinkel Ook buiten de school(uren) kan je actief in de wereldwinkel meewerken. Spring eens binnen in de plaatselijke wereldwinkel. De vrijwilligers daar vertellen je graag hoe en wanneer je kan meewerken: de winkel openhouden, actie voeren, samen met andere jongeren je tanden in een Noord-Zuidthema zetten, een etalage maken, ... Er is zeker iets bij dat jij wil doen! Af en toe worden er activiteiten met jongeren uit andere wereldwinkels georganiseerd. Contacteer onze jongerenwerker: [email protected].

Wereldwinkel op school je doet het niet alleen! N

atuurlijk niet: de plaatselijke wereldwinkel helpt je bij van alles en nog wat. En alsof dat niet volstaat, zijn er ook nog onze webstek www.oww.be, een e-mailnieuwsbrief en een contactpersoon van vlees en bloed.

@

Maandelijkse e-mailnieuwsbrief Bij het begin van elke maand sturen we via e-mail een nieuwsbrief naar alle Wereldwinkels op school. Daar lees je nieuws over nieuwe producten, actuele berichten over onze jongerenacties en -campagnes en andere zaken die ‘goed om weten’ voor je Wereldwinkel op school zijn. Coördinator ‘scholenwerking’ Met alle vragen over en tips voor Wereldwinkel op school kan je terecht bij de coördinator ‘scholenwerking’ van Oxfam-Wereldwinkels: [email protected] of 09/218.88.99

Shake your school!

23

SHAKE YOUR SCHOOL & SHOP THE WORLD!

gedrukt op 100% kringlooppapier • oww-ed. 11-2004 verantw. uitgever: Johan Elsen, Ververijstraat 17, B-9000 Gent. art.nr.: 00986

> www.oww.be