Wensen van Helmondse bedrijven

Wensen van Helmondse bedrijven

Gemeente Helmond


Onderzoek en Statistiek

COLOFON Titel: Opdrachtgever: Opdrachtnemer: Datum:

Wensen van Helmondse bedrijven Gemeente Helmond Afdeling Onderzoek en Statistiek Gemeente Helmond Harm Wijnja en Gooitske Marsman september 2010


Samenvatting en conclusies Aanleiding De milieueffectrapportage in het oostelijk deel van het SRE-gebied (MEROS) met daarbij de vraag waar in de (nabije) toekomst nieuw bedrijventerrein moet worden gerealiseerd, leidt vanzelfsprekend ook in Helmond tot de nodige vragen omtrent de omvang van de behoefte van bedrijven aan (nieuwe) bedrijfslocaties in Helmond. Op dit moment is er in Helmond een beperkte hoeveel m² beschikbaar aan nieuw bedrijfsterrein. Helmond voert dan ook een redelijk stringent plaatsingsbeleid, waarbij bedrijven die nieuwbouw willen op een bedrijventerrein aan een aantal eisen moeten voldoen, bijvoorbeeld rond de werkgelegenheid die het bedrijf biedt. Met regelmaat worden er bedrijven geweigerd of besluiten bedrijven gezien het plaatsingsbeleid geen aanvraag in te dienen. Dit betekent dat er jaarlijks in beperkte mate m² af gaat van de beschikbare locaties. Deze geringe afname roept tegelijkertijd de vraag op of er überhaupt wel vraag is naar meer bedrijfsterreinen in Helmond. Tevens is bekend dat de grootste vraag naar bedrijfslocaties in een gemeente afkomstig is van de bedrijven die er op dat moment zitten. Veel partijen hebben al inbreng gehad in deze discussie. Echter bij de bedrijven gevestigd in Helmond was nog niet onderzocht wat hun behoefte en wensen zijn. Vandaar dat er onder deze groep een onderzoek heeft plaatsgevonden.

Onderzoeksvraag en aanpak De centrale vraag van het onderzoek luidt: Welke wensen hebben bedrijven in Helmond t.a.v. uitbreiding van hun bedrijf op de huidige of op een nieuwe locatie? Daarbij gaat het zowel om zaken als de grootte en het gewenste oppervlakte als ook andere kwaliteiten ten aanzien van het gewenste pand, zoals ligging en voorkeur voor nieuwbouw of bestaand. In juni 2010 hebben alle directies van Helmondse bedrijven met minimaal 5 werknemers die gevestigd zijn op een van de Helmondse bedrijventerreinen een enquête toegestuurd gekregen. Er zijn in totaal zo’n 430 bedrijven aangeschreven. De respons bedraagt 53%, oftewel 227 bedrijven. Met dit onderzoek wordt alleen inzicht verkregen in de wensen van de Helmondse bedrijven. Alhoewel dit wel een belangrijk component is, is de vraag naar bedrijventerrein in Helmond echter groter. Zo is de vraag van bedrijven die zich van buiten de gemeente in Helmond willen vestigen niet meegenomen. Ook zijn zaken als effect van acquisitie-inspanningen op de vraag naar extra bedrijventerrein in Helmond niet meegenomen. Met andere woorden, de resultaten van dit onderzoek vormen een van de bouwstenen om de totale vraag aan bedrijfslocaties in Helmond te schatten.

Resultaten en conclusies Hieronder volgen de belangrijkste resultaten en conclusies van het onderzoek. De bedrijven hebben de laatste 5 jaar de panden met zo’n 11 hectare uit gebreid Ongeveer de helft van de bedrijven met minimaal 5 werknemers heeft de laatste 5 jaar geïnvesteerd in haar pand. De meeste bedrijven daarvan hebben het pand gerenoveerd of opgeknapt. Bijna 30% van de bedrijven die hebben geïnvesteerd, hebben het pand uitgebouwd met gemiddeld ongeveer 2.080m². Gezamenlijk hebben de bedrijven de panden in de laatste 5 jaar met zo’n 11 hectare uitgebouwd. De bedrijven in Helmond zijn over het algemenen tevreden met hun huidige pand 80% van de Helmondse bedrijven geeft aan (erg) tevreden te zijn met hun huidige pand. Niet veel bedrijven (slechts 4%) zijn (erg) ontevreden met het pand. Indien de bedrijven in de laatste 5 jaar in het pand hebben geïnvesteerd dan zijn ze naar verhouding vaker (erg) tevreden met het pand dan bedrijven die niet hebben geïnvesteerd.

Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek

i


Het minst tevreden zijn de bedrijven over de uitbreidingsmogelijkheden Het meest genoemde aspect waar de bedrijven het minst tevreden over zijn met betrekking tot hun huidige pand zijn de uitbreidingsmogelijkheden. Daarnaast zijn de aspecten uitstraling bedrijfsterrein en parkeerruimte op eigen terrein vaker genoemd. De bedrijven wensen in de komende 10 jaar uit te breiden met naar schatting 7.520 fte in totaal In de komende tien jaar verwacht de helft van de bedrijven een toename van het aantal werknemers (in fte). 5% van de bedrijven geeft aan waarschijnlijk in te moeten krimpen qua aantal werknemers. De bedrijven verwachten gezamenlijk binnen 2 jaar met 1.730 fte uit te breiden, met 4.650 fte binnen 5 jaar en 7.520 fte in 10 jaar. Het betreft hier additionele werkgelegenheid. De geschatte uitbreidingswens qua fte in de komende 2 jaar is wat minder groot dan de groei die de Helmondse bedrijven de laatste 2 jaar gezamenlijk hebben gerealiseerd (naar schatting zo’n 2.180 fte). Mogelijk speelt de economische mindere periode hierin een rol. De grootte van de uitbreidingswens qua fte in de komende 10 jaar lijkt echter wel redelijk overeen te komen de gerealiseerde groei van Helmondse bedrijven met 5 of meer medewerkers in de laatste 10 jaar (zo’n 7.320 fte). De groep bedrijven die willen uitbreiden bestaat overigens voor een relatief groot deel uit bedrijven die de laatste 5 jaar hebben geïnvesteerd in het pand, wat een kenmerk van ambitie lijkt. Iets minder dan de helft van bedrijven heeft plannen om uit te breiden qua oppervlakte 45% van de bedrijven geeft aan plannen of behoefte te hebben om de bedrijfsruimte qua oppervlakte uit te breiden. Zoals verwacht kan worden hebben de bedrijven die qua oppervlakte willen uitbreiden, een grote overlap met bedrijven die willen uitbreiden qua aantal werknemers (in fte). Namelijk, ongeveer 75% van de bedrijven die willen uitbreiden in fte wil ook uitbreiden in oppervlakte en anders om. Daarnaast valt op dat de bedrijven die qua oppervlakte willen uitbreiden relatief vaak grote bedrijven (qua aantal werknemers) zijn en bedrijven zijn die het pand in eigendom hebben. De totale uitbreidingswens voor de komende 10 jaar wordt geschat op ongeveer 84 hectare Op basis van de bedrijven met een uitbreidingswens wordt geschat dat de huidige Helmondse bedrijven de komende 10 jaar met ongeveer 84 hectare willen uitbreiden. Deze hier beschreven uitbreidingswens is niet gelijk aan de behoefte aan extra bedrijventerrein aangezien sommige bedrijven de uitbreiding op eigen terrein kunnen realiseren. Ook moet er gerealiseerd worden dat er in deze berekeningen geen rekening is gehouden met zaken als infrastructuur of ruimte nodig voor milieuzonering. Deze hectare betreft puur hetgeen bedrijven aan eigen terrein willen hebben. De bedrijven die de gewenste uitbreiding niet (geheel) op eigen terrein kunnen realiseren hebben naar schatting de komende 10 jaar een behoefte van 65 hectare aan extra bedrijventerrein 44% van de bedrijven met een uitbreidingswens kan dit in zijn geheel op eigen terrein realiseren. 56% van de bedrijven met uitbreidingsplannen kan dit dus niet. Meer dan 75% van deze bedrijven geeft zelfs aan de uitbreiding helemaal niet op eigen terrein te kunnen realiseren, dus ook niet op korte termijn een deel van de uitbreiding. De bedrijven die de gewenste uitbreiding niet (geheel) op eigen terrein kunnen realiseren, hebben naar schatting gezamenlijk een behoefte van 65 hectare aan extra bedrijventerrein. Dit betekent dus dat zo’n 20% van de totale uitbreidingswens geplaatst kan worden op eigen terrein. Ook hier geldt dat we in deze berekeningen geen rekening hebben gehouden met zaken als infrastructuur, huidige leegstand of ruimte nodig voor milieuzonering. Deze hectare betreft dus wederom puur hetgeen bedrijven aan extra eigen terrein wensen. De behoefte aan extra bedrijventerrein verdeeld over tijd is naar schatting 19 hectare binnen nu en 2 jaar, 36 hectare binnen nu en 5 jaar en dus 65 ha binnen nu en 10 jaar. Bedrijven hebben vooral behoefte aan extra oppervlakte voor de bedrijfshal (naar schatting 47 van de 65 hectare). Voor de bedrijven die wel in hun uitbreidingswens kunnen voorzien, lijkt de uitbreiding (zo’n 20 hectare in 10 jaar) redelijk overeen te komen met hetgeen de bedrijven in de afgelopen periode gerealiseerd hebben (zo’n 10 hectare in vijf jaar).


ii


Van de totale behoefte aan extra bedrijventerrein (65 hectare) is er naar schatting een behoefte van 58 hectare aan extra grootschalig bedrijventerrein en 2 hectare aan extra bedrijvenpark Binnen de behoefte aan extra bedrijventerrein (van 65 hectare) is gekeken in hoeverre er behoefte is aan grootschalige bedrijventerrein en bedrijvenpark. Bij een grootschalige bedrijventerrein gaat de gemeente Helmond uit van een minimale kaveloppervlakte van 1 hectare per bedrijf. Op basis van het onderzoek wordt geschat dat er voor bedrijven die de uitbreiding niet op eigen terrein kunnen realiseren een behoefte is aan 58 hectare binnen 10 jaar aan grootschalig bedrijventerrein. Bedrijven die al een kavel hebben van minimaal 1 hectare hebben naar schatting gezamenlijk een behoefte aan 31 hectare extra bedrijventerrein. De overige 27 hectare bestaat uit de uitbreidingswens van de nu nog kleinere bedrijven die willen groeien naar kavels van minimaal 1 hectare. Naast grootschalige bedrijventerrein onderscheidt Helmond ook het bedrijvenpark in haar typologie voor bedrijventerreinen. Deze bedrijven kenmerken zich doordat de bedrijven meer kantooroppervlakte dan oppervlakte voor een bedrijfshal hebben. Deze bedrijven zijn vaak kennisintensieve bedrijven. Naar schatting hebben bedrijven met meer kantoor- dan bedrijfshaloppervlakte (een ratio van minimaal 3:2) die hun wens (niet geheel) op eigen terrein kunnen realiseren een behoefte aan een kleine 2 hectare. De Helmondse bedrijven met plannen om te verhuizen (bijna een kwart) geven hiervoor het vaakst ‘uitbreiding van het bedrijf’ aan als belangrijke reden 23% van alle Helmondse bedrijven heeft plannen om binnen 5 jaar te verhuizen. 6% van de bedrijven met verhuisplannen wil overigens binnen 1 jaar verhuisd zijn of gaat binnenkort al verhuizen. Dit komt redelijk goed overeen met de bevindingen van het Ruimtelijk Planbureau (2007) die aangeeft dat jaarlijks zo een 4% van de bedrijven verhuist. Bedrijven die willen verhuizen hebben relatief vaak ook een uitbreidingswens en hebben aangegeven dat ze die uitbreiding niet op eigen terrein te kunnen realiseren. Het is dan ook niet verwonderlijk dat uitbreiding van het bedrijf dan ook het vaakst als verhuisreden is genoemd. Voor de werkgelegenheid zijn de bedrijven die willen verhuizen erg belangrijk. Verhuizende bedrijven groeien namelijk sneller qua werkgelegenheid dan bedrijven die niet verhuizen. Aangezien de meeste bedrijven binnen de gemeente verhuizen is het van belang om de bedrijven die een nieuwe grotere locatie zoeken te helpen en zo te behouden. Volgens het Ruimtelijk Planbureau (2007) heeft het behouden van dit soort bedrijven namelijk hetzelfde effect voor de werkgelegenheidsgroei als het stimuleren (en laten overleven) van nieuwe bedrijvigheid enkel draagt dit minder kosten met zich mee. Bedrijven die wensen te verhuizen zijn relatief vaak bedrijven met een huurpand en bedrijven die ontevreden zijn over haar pand Naast dat bedrijven met verhuisplannen ook vaak bedrijven zijn met een uitbreidingswens in oppervlakte hebben de bedrijven met verhuisplannen ook vaker een huurpand dan dat zij het pand in eigendom hebben. Daarnaast speelt de onvrede over het huidige pand een rol in de kans dat een bedrijf wil verhuizen of niet. Het pand (verouderd/uitstraling/niet meer functioneel) is dat ook na uitbreiding van het bedrijf de vaakst genoemde reden om te verhuizen. De bedrijven hebben geen uitgesproken voorkeur voor type pand 35% van de Helmondse bedrijven van minimaal 5 werknemers gevestigd op een van de bedrijventerreinen met verhuisplannen geven aan geen voorkeur te hebben voor een nieuw of bestaand pand. De bedrijven die wel een voorkeur voor een type pand hebben, hebben een lichte voorkeur voor een nieuwbouw pand ten opzichte van een bestaand pand (35% ten opzichte van 30%). Goede verbinding via wegen is het belangrijkste bij keuze ligging/locatie van het nieuwe pand Vrijwel alle bedrijven met verhuisplannen (90%) duiden aan dat een goede verbinding via wegen een belangrijk aspect is met betrekking tot de locatie/ligging van het nieuwe pand. Een anders aspect dat door meer dan de helft van de bedrijven als belangrijk werd getypeerd was een centrale ligging ten opzichte van klanten en/of leveranciers.


iii


Bedrijven die willen verhuizen zijn redelijk sterk gebonden aan Helmond De meeste bedrijven (69%) die willen verhuizen, willen het liefst in Helmond blijven. Ongeveer 1 op de 7 bedrijven wenst zich echter te vestigen in een andere gemeente. De genoemde andere gemeenten zijn vrijwel allemaal gemeenten in de regio van Helmond. De gevonden resultaten komen goed overeen met de bevindingen van het Ruimtelijk Planbureau (2007) dat van de bedrijven die verhuizen er drie kwart binnen de gemeente en zelfs 94 procent binnen de regio blijft. Dat het bedrijf traditiegetrouw in Helmond gevestigd is, is dan ook de meeste genoemde belangrijkste reden voor bedrijven om zich op de huidige locatie te vestigen. Het lijkt er dus op dat de gemeente Helmond in het verleden er vrij goed in is geslaagd haar bedrijven te behouden (warme citymarketing). De bedrijven die in Helmond wensen te blijven, hebben voornamelijk werknemers in dienst uit de regio van Helmond of uit Helmond zelf.


iv


Inhoudsopgave 1

2

3

4

Inleiding

1

1.1

Aanleiding

1

1.2

Onderzoeksvragen

1

1.3

Aanpak

2

1.4

Opbouw rapportage

4

Algemene kenmerken van de bedrijven

5

2.1

Vestigingsduur

5

2.2

Omvang van het bedrijf

6

2.3

Huur of eigendom

8

2.4

Investeringen in pand

8

2.5

Tevredenheid met pand

9

2.6

Afzetmarkten

10

2.7

Waar komen werknemers vandaan

11

Uitbreidingswens

13

3.1

Uitbreidingswens qua aantal werknemers

13

3.2

Uitbreidingswens qua oppervlakte

14

3.3

Uitbreidingwens in m² maar dit niet kunnen realiseren op eigen terrein

17

Verhuisplannen

21

4.1

Verhuisplannen

21

4.2

Verhuisredenen

24

4.3

Pand voorkeur

24

4.4

Belangrijke aspecten met betrekking tot locatie

25

4.5

Locatie waar de bedrijven naar toe wensen te verhuizen

25

4.6

Behoefte aan contact

26


v



vi


1 1.1

Inleiding Aanleiding

De milieueffectrapportage (MER) inzake de verstedelijkingsopgave (wonen en werken) van de stuurgroep MEROS (Oostelijk deel van de Stedelijke regio Eindhoven-Helmond) met daarbij de vraag op welke locaties in Helmond in de (nabije) toekomst nieuwe bedrijventerreinen moeten worden gerealiseerd en hoe groot deze bedrijventerreinen dan moeten worden, heeft in Helmond logischerwijs tot de nodige discussie geleid omtrent hoe groot de behoefte aan (nieuwe) bedrijventerreinen in Helmond is. Op dit moment is er in Helmond een beperkte hoeveel hectare beschikbaar aan nieuw bedrijfsterrein. Helmond voert dan ook een redelijk stringent plaatsingsbeleid, waarbij bedrijven die nieuwbouw willen op een bedrijventerrein aan een aantal eisen moeten voldoen bijvoorbeeld rond de werkgelegenheid die het bedrijf biedt. Met regelmaat worden er bedrijven geweigerd of besluiten bedrijven gezien het plaatsingsbeleid geen aanvraag in te dienen. Dit betekent dat er jaarlijks in beperkte mate hectare af gaat van de beschikbare locaties. Deze geringe afname roept tegelijkertijd de vraag op of er überhaupt wel vraag is naar meer bedrijfsterreinen in Helmond.

1.2

Onderzoeksvragen

Veel partijen hebben in de laatste jaren hun inbreng gehad in de discussies omtrent welke locaties in Helmond in de (nabije) toekomst nieuw bedrijventerreinen moeten worden gerealiseerd en de omvang van de behoefte aan (nieuwe) bedrijfslocaties in Helmond. Echter een van de partijen die direct belang heeft bij voldoende beschikbare hectare is nog niet naar hun mening gevraagd. Dit zijn de bedrijven die op dit moment gevestigd zijn in Helmond. Aangezien bedrijven honkvast zijn, is deze groep een belangrijk component bij het vullen van (nieuwe) bedrijventerreinen binnen een gemeente. Volgens het Ruimtelijk Planbureau (“Verhuizingen van bedrijven en groei van werkgelegenheid”, 2007) verhuist namelijk jaarlijks 4 procent van de Nederlandse bedrijven en overheidsinstellingen. Van de bedrijven die verhuizen blijft ook nog eens drie kwart binnen de gemeente en zelfs 94 procent binnen de regio. Andere bevindingen van het planbureau zijn dat gemeenten zich vooral moeten richten op de huisvesting van bedrijven uit de eigen gemeente die een andere, grotere locatie zoeken aangezien dit hetzelfde effect voor de werkgelegenheidsgroei kan hebben als stimuleren (en laten overleven) van nieuwe bedrijvigheid alleen kost dit veel minder aan investering. Terwijl woonwensenonderzoek onder (potentiële) inwoners van Helmond, maar ook in de regio en in den lande, met een zekere regelmaat in beeld wordt gebracht, wordt er weinig tot geen onderzoek gedaan naar de wensen van ondernemers in de stad. Ook landelijk wordt er op dit gebied weinig tot geen onderzoek uitgevoerd. De afdelingen EA en ROV willen graag inzicht hebben in de wensen van de zittende ondernemers. Zij hebben Onderzoek en Statistiek gevraagd om hier onderzoek naar te verrichten. De hoofdvraag van het onderzoek luidt: Welke wensen hebben bedrijven in Helmond t.a.v. uitbreiding van hun bedrijf op de huidige of op een nieuwe locatie? Bij het onderzoek naar de wensen van de bedrijven ten aanzien van uitbreiding en/of verhuizing van het bedrijf is ingegaan op de volgende onderwerpen: •

Huidige situatie: daarbij gaat het om zaken als vestigingsduur en redenen, of het pand gehuurd of gekocht is, of er geïnvesteerd is in het pand de laatste jaren, of men tevreden is over het pand en of men wil/kan uitbreiden en wat de gewenste groei van het bedrijf is (in zowel oppervlakte als in aantallen werknemers)

•

Gewenste situatie: ingegaan is op de (mogelijke) verhuisplannen, de verhuisredenen, gewenste ligging en voorkeur voor nieuwbouw of bestaand pand.

•

Achtergrond gegevens: het betreft hier gegevens als de afzetmarkten, waar de werknemers voornamelijk vandaan komen en de grootte van de bedrijven. Met dit onderzoek wordt alleen inzicht verkregen in de wensen van de Helmondse bedrijven. Alhoewel dit wel een belangrijk component is, is de vraag naar bedrijventerrein in Helmond echter groter. Zo is


1

Wensen van Helmondse bedrijven de vraag van bedrijven die zich van buiten de gemeente in Helmond willen vestigen niet meegenomen. Ook zijn zaken als effect van acquisitie-inspanningen op de vraag naar extra bedrijventerrein in Helmond niet meegenomen. Met andere woorden, de resultaten van dit onderzoek vormen een van de bouwstenen om de totale vraag aan bedrijfslocaties in Helmond te schatten.

1.3

Aanpak

In juni 2010 hebben alle directies van Helmondse bedrijven met minimaal 5 werknemers die gevestigd zijn op een van de Helmondse bedrijventerreinen een enquête toegestuurd gekregen. Er zijn in totaal zo’n 430 bedrijven aangeschreven. 1.3.1 Typering van de Helmondse bedrijventerreinen De meeste van deze bedrijven zijn gevestigd op de volgende vier Helmondse bedrijfsterreinen, te weten B.Z.O.B., Groot Schooten, de Weyer en Hoogeind. De bedrijventerreinen worden hieronder in alfabetische volgorde besproken: Op bedrijventerrein Zuidoost-Brabant (B.Z.O.B.) van 180 hectare ligt het accent op grootschalige bedrijven (verkaveling van vanaf 1 hectare). Dit bedrijventerrein heeft dan ook van alle Helmondse bedrijventerreinen gemiddeld de grootste bedrijven in omvang qua oppervlakte en qua werknemers. Tevens is het strategisch gelegen aan de oostzijde van Helmond en is bestemd voor grootschalige (proces-)industrie, logistiek en groothandelsactiviteiten. Bedrijventerrein Groot Schooten omvat 72 hectare en is een bedrijvenpark. Het bedrijvensegment dat zich hier vestigt, is hoogwaardig van kwaliteit en is kennisgericht. Op dit bedrijvenpark staan relatief veel solitaire kantoren, mede hierdoor zijn er hier gemiddeld meer kleine bedrijven qua oppervlakte. Het terrein ligt aan de verbindingsweg tussen Helmond en Eindhoven. Er is op dit terrein een concentratie van automotive activiteiten en zakelijke dienstverlening. Het bedrijventerrein Hoogeind biedt vestigingsmogelijkheden voor het totale scala aan bedrijvigheid tussen de doelgroepen van B.Z.O.B. en Groot Schooten. Hoogeind is dan ook een gemengd bedrijventerrein. Het bedrijventerrein Hoogeind is het oudste en grootste bedrijventerrein van de gemeente Helmond en heeft een belangrijke economische functie. Het herbergt dan ook het hoogste aantal bedrijven en biedt van alle Helmondse bedrijventerreinen in totaal de grootste werkgelegenheid. Bedrijventerrein de Weyer is een vrij modern gemengd bedrijventerrein van 62 hectare. Het is gelegen tegen het bedrijventerrein Hoogeind aan, is ruim van opzet en biedt plaats aan de autoboulevard van Helmond. Daarnaast zijn er ook een aantal fijnmetaal- en spuitgietbedrijven gevestigd.


2


Figuur 1: Kaart van Helmond en haar bedrijventerreinen

Zoals te zien is op de kaart van Helmond is er naast de 4 grotere bedrijventerreinen in Helmond nog een aantal andere (veelal kleinere) bedrijventerreinen. Aangezien deze bedrijventerreinen een beperkt aantal bedrijven hebben met minimaal 5 werknemers zijn deze geclusterd tot bedrijventerrein “Overig”. De volgende bedrijventerreinen vallen in dit cluster: Vlisco, Kanaaldijk N.W., Kanaaldijk N.O, Kanaaldijk Z.W., Gansenwinkel, Rijpelberg en Businesspark Brandevoort. 1.3.2 Respons per bedrijventerrein Van de 428 aangeschreven bedrijven hebben er in totaal 227 bedrijven gereageerd en de enquête ingevuld, oftewel een respons van 53%. De respons naar aantal bedrijven was het hoogst bij de bedrijventerreinen B.Z.O.B, de Weyer en Overig met respectievelijk 60%, 57% en 61%. De respons is ook bekeken naar omvang. Deze respons is hoger dan de respons naar aantal bedrijven. Dat betekent dat de grotere bedrijven wat vaker hebben gereageerd dan de kleinere bedrijven. Dit is het best te zien bij de bedrijventerreinen Groot Schooten, Hoogeind en Overig. Om hiervoor te corrigeren zijn de gegevens gewogen en opgehoogd zodat deze gelijk zijn aan de aantallen en omvang (in m²) van de totale populatie per bedrijventerrein. Hierdoor kunnen representatieve uitspraken over de Helmondse bedrijven gedaan worden. Tabel 1:

Respons per bedrijventerrein B.Z.O.B.

Groot Schooten

De Weyer

Hoogeind

Overig

Totaal

26 43 60% 59%

37 73 51% 71%

26 46 57% 46%

115 228 50% 63%

23 38 61% 88%

227 428 53% 63%

Respons in aantal bedrijven Grootte populatie in aantal bedrijven Respons naar aantal bedrijven Respons naar omvang in m²


3


1.4

Opbouw rapportage

In het volgende hoofdstuk wordt een beeld gegeven van de algemene kenmerken van de bedrijven met minimaal 5 werknemers die gevestigd zijn op een van de Helmondse bedrijventerreinen. Hoofdstuk 3 gaat vervolgens over de uitbreidingswens in aantallen werknemers (in fte) en oppervlakte. Hoofdstuk 4 tenslotte zoomt in op de verhuisplannen, en de daarbij behorende wensen voor type pand, ligging en gemeente. Alle resultaten in deze rapportage zijn afkomstig uit het bedrijvenmarktonderzoek tenzij anders vermeld en door afronding kan het gesommeerde totaal weergegeven in een tabel of figuur 1% afwijken van 100%. Door het aantal respondenten is in analyses waar de vestigingsduur een rol speelt de categorie gevestigd tot 2 jaar geleden samengevoegd met de categorie gevestigd 2 tot en met 5 jaar geleden aangezien het aantal bedrijven in de categorie tot 2 jaar te klein was om analyses mee uit te voeren. Nogmaals willen we er op wijzen dat met dit onderzoek alleen inzicht wordt verkregen in de wensen en behoefte van de Helmondse bedrijven met minimaal 5 werknemers. Alhoewel dit wel een belangrijk component is bij het bepalen van de behoefte aan extra bedrijventerrein in Helmond, is de daadwerkelijk vraag naar bedrijventerrein echter groter. Zo is de vraag van bedrijven die zich van buiten de gemeente in Helmond willen vestigen niet meegenomen. Tot slotte moet er gerealiseerd worden dat er in de berekeningen naar de behoefte aan extra bedrijventerrein geen rekening is gehouden met zaken als benodigde infrastructuur, huidige leegstand of ruimte nodig voor milieuzonering.


4


2

Algemene kenmerken van de bedrijven

In dit hoofdstuk wordt ingegaan op een aantal algemene kenmerken van de bedrijven per bedrijventerrein. Besproken wordt de vestigingsduur, vestigingsredenen, omvang, huur/koop pand, investeringen in het pand, tevredenheid over het pand, de afzetmarkten waar ze zich op richten en de woongemeenten van de werknemers.

2.1

Vestigingsduur

Aan de bedrijven is via de enquête allereerst gevraagd hoe lang het bedrijf al op de huidige locatie zit. Een groot deel van de bedrijven op Helmondse bedrijventerreinen zit al vrij lang op dezelfde locatie. 95% van de bedrijven zit al minimaal 2 jaar op dezelfde locatie en 50% van de bedrijven zit al minstens 10 jaar op de huidige locatie. 5% van de bedrijven zit er korter dan 2 jaar. Dit aandeel ligt iets lager dan de cijfers van het Ruimtelijk Planbureau (2007) dat 4% van de bedrijven per jaar verhuisd. Mogelijk speelt de economische crisis hierbij een rol. 51%

25% 19%

5%

Tot 2 jaar

2 t/m 5 jaar

6 t/m 10 jaar

Langer dan 10 jaar

Figuur 2: Vestigingsduur (in % van de bedrijven)

Doordat de bedrijventerreinen niet allemaal even lang staan, zie je een duidelijk verschil tussen de terreinen met betrekking tot de duur dat bedrijven er gevestigd zijn. Hoogeind en de Weyer zijn de relatief oudere bedrijventerreinen, wat maakt dat de bedrijven hier vaker al wat langer gevestigd zijn. B.Z.O.B. en Groot Schooten zijn relatief wat nieuwere terreinen, hier zijn relatief weinig bedrijven die er langer dan 10 jaar zitten. Tabel 2:

Verband bedrijventerrein met vestigingsduur B.Z.O.B. Groot Schooten De Weyer Tot en met 5 jaar 26% 44% 30% 6 t/m 10 jaar 46% 29% 23% Langer dan 10 jaar 28% 27% 47% Totaal

100%

100%

100%

Hoogeind 19% 23% 59%

Overig 11% 14% 76%

Totaal 24% 25% 51%

100%

100%

100%

2.1.1 Vestigingsredenen Er is vervolgens gevraagd wat de 3 belangrijkste redenen voor het bedrijf waren om zich op de huidige locatie te vestigen. De bedrijven zijn hierbij gevraagd om de redenen te rangschikken in orde van belangrijkheid. Deze vraag is niet door iedereen op de gewenste manier ingevuld. Namelijk, 43 bedrijven (19%) hebben op deze vraag de redenen niet gerangschikt maar hebben de redenen alleen aangekruist.


5

Wensen van Helmondse bedrijven De meest genoemde belangrijkste reden om te vestigen in Helmond is dat het bedrijf traditiegetrouw gevestigd is in Helmond; ongeveer 1 op de 5 bedrijven geeft dit aan. Een andere belangrijke reden is beschikbaarheid van vestigingsruimte; 1 op de 7 bedrijven vindt dit de belangrijkste vestigingsreden. Deze laatste reden is de reden die het meest vaak genoemd/aangekruist is als een van de belangrijkste redenen om zich op de huidige plek te vestigen (door meer dan 1 op de 3 bedrijven (37%). Ook ligging nabij leveranciers en/of klanten, bereikbaarheid van het bedrijf binnen Helmond, de bereikbaarheid van Helmond en lokale/regionale afzetmogelijkheden zijn veel genoemde redenen. De redenen die ingevuld zijn bij “andere reden, namelijk” waren zeer divers. Voorbeelden zijn door een overname of starterregelingen.

Vestigingsredenen: Traditie, bedrijf zit van oudsher in Helmond Beschikbaarheid vestigingsruimte Ligging nabij leveranciers en/of klanten Bereikbaarheid van mijn bedrijf binnen Helmond Bereikbaarheid van Helmond Lokale/regionale afzetmogelijkheden Gemeentelijke betrokkenheid Kwaliteit van bedrijventerrein Lage grondprijs Lage huurprijs Gunstige situatie arbeidsmarkt Eigenaar/groot deel van personeel woont in Helmond Clustervorming van bedrijven/aanwezigheid/kwaliteit toeleveranciers van grond Andere reden genoemd

2.2

De drie belangrijkste redenen (N=223)

Vestigingsredenen (in door aantallen bedrijven aangegeven) (gerangschikt op basis van het aantal bedrijven die de reden zien als de belangrijkste reden) De belangrijkste reden (N=180)

Tabel 3:

38 26 21 15 14 13 8 7 6 5 3 3 2

78 83 55 53 57 50 24 38 21 19 13 8 16

19

24

Omvang van het bedrijf

Een ander kenmerk van de bedrijven is omvang van het bedrijf in aantal medewerkers (full- en parttime bij elkaar opgeteld). Op basis van de aantallen werknemers aangegeven in het Helmondse bedrijvenregister blijkt dat het merendeel van de doelpopulatie (59%) minder dan 20 werknemers in dienst heeft. 18% van de bedrijven heeft 50 of meer werknemers in dienst. Het gemiddelde aantal in diensthebbende werknemers is overigens bijna 40 werknemers.


6


155

99

95

48 31

5 tot 10 w erknemers




Meer dan 100 w erknemers

Figuur 3: Omvang van het bedrijf in werknemers (in aantallen bedrijven)

Voor verdere analyses is de omvang van het bedrijf in aantal medewerkers gesplitst in 3 groepen gebaseerd op de Kamer van Koophandel grootteklasse indeling. De eerste groep bevat bedrijven met een omvang die kleiner is dan 20 medewerkers. Deze groep wordt “kleine bedrijven (in medewerkers)” genoemd. De bedrijven met meer dan 100 werknemers behoren tot de groep “grote bedrijven (in medewerkers)”. De bedrijven die 20 tot 100 werkzame personen hebben, worden in dit onderzoek gezien als “middelgrote bedrijven (in medewerkers)”. De bedrijven zijn voor de analyses bij omvang qua oppervlakte ook gesplitst in verschillende groepen. Dit is in overleg gedaan met de afdeling SE.EA. “Kleine bedrijven qua oppervlakte” hebben een omvang van minder dan 3.500m². “Middelgrote bedrijven qua oppervlakte” zijn de bedrijven met een oppervlakte van 3.500m² tot 10.000m² en “Grote bedrijven qua oppervlakte” hebben een omvang van minimaal 1 hectare. 2.2.1 Oppervlakte per medewerker Bijna een kwart van de Helmondse bedrijven gevestigd op een bedrijventerrein met minimaal 5 werknemers hebben maximaal 50m² per medewerker. Meer dan de helft (57%) van de bedrijven gevestigd op bedrijvenpark Groot Schooten valt binnen deze dichtheidsklasse. Ongeveer de helft van de bedrijven met maximaal 50m² per medewerker op Groot Schooten zijn overigens solitaire kantoren. Ook blijkt bijna 20% van de Helmondse bedrijven een dichtheid te hebben van minimaal 250m² per medewerker. Bijna de helft van de bedrijven op B.Z.O.B. valt in deze categorie.

89

Tot 50m²/ medewerker

94

50 tot 100m²/ medewerker

68

66



73

Minimaal 250m²/ werknemer

Figuur 4: Aantal bedrijf naar dichtheidsklassen (in m²/werknemers)


7


2.2.2 Kantooroppervlak Naast dat er een splitsing is gemaakt in grote, middelgrote en kleine bedrijven is er bekeken welk gedeelte van het kavel van de bedrijven bestaat uit kantooroppervlakte. Uit de analyses blijkt dit 11% in totaal te zijn. Neemt men het bedrijvenpark Groot Schooten niet mee in de analyse, aangezien hier naar verhouding veel bedrijven staan met kantooractiviteiten die dit percentage beïnvloeden, dan is 9% van de totale bedrijfsoppervlakte op de andere bedrijfsterreinen kantooroppervlakte. Dit zijn voornamelijk niet-solitaire kantoren.

2.3

Huur of eigendom

Ongeveer de helft (54%) van de bedrijven in Helmond huurt haar huidige pand, de andere helft is dus de eigenaar van het huidige pand. Er vallen 2 bedrijventerreinen op als men de verhouding koop/huurpanden per bedrijventerrein bekijkt. Waar op bedrijventerrein Groot Schooten beduidend meer huur- dan kooppanden staan, staan er op B.Z.O.B. daarentegen meer koop dan huurpanden. Ook dit kan verklaard worden door het verschil in type bedrijventerrein. Tabel 4:

Percentage bedrijven per bedrijventerrein dat het pand huurt of heeft gekocht B.Z.O.B. Groot Schooten De Weyer Hoogeind Overig Totaal Eigendom 65% 20% 50% 48% 50% 46% Huur 35% 80% 50% 52% 50% 54%

Totaal

2.4

100%

100%

100%

100%

100%

100%

Investeringen in pand

Er is tevens gevraagd of de bedrijven in de laatste 5 jaar hebben geïnvesteerd in het pand door het bijvoorbeeld op te knappen of uit te bouwen. De helft (52%) van de Helmondse bedrijven heeft de laatste 5 jaar geïnvesteerd in haar pand. Of de bedrijven wel of niet hebben geïnvesteerd in het pand verschilt niet per bedrijventerrein of de duur dat bedrijven op de huidige locatie zit. Van alle bedrijven die hebben geïnvesteerd in het pand heeft de meerderheid (59%) het pand gerenoveerd/opgeknapt. Dat betekent dus dat 31% van alle Helmondse bedrijven het pand heeft opgeknapt in de laatste 5 jaar. De bedrijven die een andere investering hebben uitgevoerd geven bijvoorbeeld aan mezzanine in de bedrijfshal te hebben geplaatst. Iets meer dan een kwart van de bedrijven die hebben geïnvesteerd in het pand hebben het pand uitgebouwd. De bedrijven die hebben uitgebouwd hebben het pand met gemiddeld 2.080m² uitgebouwd. In totaal zijn de bedrijfspanden de laatste 5 jaar met zo’n 11 hectare uitgebouwd.

Uitgebouwd

27% 59%

Renovatie Installatie/machines

9%

Herstructurering

8%

Anders

14%

Figuur 5: Type investering in het pand (in % van de bedrijven dat heeft geïnvesteerd in het pand) (meerdere antwoorden mogelijk)


8


2.5

Tevredenheid met pand

In Helmond zijn de bedrijven over het algemeen tevreden over hun pand. 80% van de bedrijven met minimaal 5 werknemers geeft aan (erg) tevreden te zijn over het huidige pand en ‘slechts’ 4% van de bedrijven geeft aan (erg) ontevreden te zijn over haar pand. 59%

21% 15% 3% Erg tevreden

Tevreden

Neutraal

1%

Ontevreden

Erg ontevreden

Figuur 6: Tevredenheid met pand (in % van de bedrijven)

De bedrijven die minder tevreden zijn over het pand zijn voor een groot deel bedrijven die niet hebben geïnvesteerd in hun pand in de laatste 5 jaar. Daarentegen zijn bedrijven die in hun pand hebben geïnvesteerd vaker (erg) tevreden met hun pand. Tabel 5: Verband investeren in pand met tevredenheid met het pand Geïnvesteerd in pand (erg) tevreden Neutraal (erg) ontevreden Ja 87% 11% 2% Nee 73% 19% 7%

Totaal 100% 100%

Totaal

100%

80%

15%

5%

2.5.1 Aspecten van het pand waar men het minst tevreden over is Er is ook gevraagd over welk aspect de bedrijven met betrekking tot het pand het minst tevreden waren. 40% van de bedrijven heeft aangegeven over geen enkel aspect minder tevreden te zijn. Echter de bedrijven die wel aspecten ter verbetering noemen, noemen de uitbreidingsmogelijkheden het meest vaak.


9


40%

19%

10% 5%

Over geen enkel aspect minder tevreden

Uitbreidingsmogelijkheden

10%

9%

Parkeerruimte op eigen terrein

Anders, namelijk

7%

Bouw kundige Uitstraling pand Uitstraling staat bedrijfsterrein

Figuur 7: Aspecten van het pand waar bedrijven minder tevreden over zijn (in % van de bedrijven)

2.6

Afzetmarkten

De markten waar de bedrijven in Helmond zich voornamelijk op richten zijn - in orde van meest genoemd - de Nederlandse markt, de regionale markt en de internationale markt (binnen de EU). Op alle drie de markten richten zich rond de 40% van de bedrijven zich. Ongeveer 1 op de 5 bedrijven focust zich op de lokale markt en iets minder dan 1 op 8 bedrijven richt zich op de internationale markt buiten de EU. 46% 41%

40%

22% 11%

Lokale markt

Regionale markt

Nederlandse markt

Internationale Internationale markt; binnen markt; buiten de de EU EU

Figuur 8: Afzetmarkten (in % van de bedrijven) (meerdere antwoorden mogelijk)

Als men de afzetmarkten afzet tegen de bedrijventerreinen ziet men dat twee derde van de bedrijven die op het grootschalige bedrijventerrein B.Z.O.B. zitten, zich richt op de internationale markt (binnen de EU). Tevens richt 57% van de bedrijven gevestigd op bedrijventerrein de Weyer zich op de regionale markt. Op hetzelfde bedrijventerrein richten naar verhouding ook veel bedrijven zich op de lokale markt.


10


Tabel 6:

Verband afzetmarkt met bedrijventerrein (% per bedrijventerrein) B.Z.O.B. Groot Schooten De Weyer 30% Lokale markt 11% 20% 57% Regionale markt 21% 31% Nederlandse markt 37% 50% 30% 66% Internationale markt; binnen de EU 38% 34% Internationale markt; buiten de EU 13% 13% 9%

2.7

Hoogeind 20% 42% 51% 40% 10%

Overig 35% 53% 33% 25% 11%

Totaal 22% 41% 46% 40% 11%

Waar komen werknemers vandaan

Een meerderheid van de bedrijven geeft aan dat de werknemers voornamelijk uit de regio van Helmond komen. Niet heel veel bedrijven hebben werknemers van buiten een straal van 25 km van Helmond. Tabel 7: Waar komen de werknemers voornamelijk vandaan (in % van de bedrijven) Voornamelijk uit Helmond of directe omgeving 43% Voornamelijk uit de regio van Helmond (straal 25 km) 53% Voornamelijk buiten een straal van 25 km van Helmond 4% Totaal


100%

11



12


3

Uitbreidingswens

In dit hoofdstuk wordt besproken hoe groot de uitbreidingswens is qua aantallen werknemers (in fte’s) en oppervlakte (in m²). Ook wordt ingegaan op de uitbreidingswens per tijdsspanne en per type bedrijventerrein en de kenmerken van bedrijven die willen uitbreiden en/of willen verhuizen.

3.1

Uitbreidingswens qua aantal werknemers

Allereerst wordt er ingegaan op de uitbreidingswens van de bedrijven op het gebied van toename van nieuwe werknemers (in fte’s). Ongeveer de helft van de Helmondse bedrijven denkt haar werknemersbestand in de komende tien jaar te kunnen uitbreiden. Er zijn niet veel bedrijven (slechts 5%) dat denkt in de toekomst in te moeten krimpen qua aantallen werknemers (in fte).

49% 45%

5%

Toename van het aantal werknemers (Fte)

Aantal werknemers (Fte) blijft gelijk

Terugloop van het aantal werknemers (Fte)

Figuur 9: Uitbreidingswens in fte’s (in % van de bedrijven)

3.1.1 Verband geïnvesteerd hebben in pand met wens om uit te breiden (in fte’s) Het blijkt, niet geheel onverwacht, dat de bedrijven die de laatste 5 jaar geïnvesteerd in hun pand naar verhouding vaker willen uitbreiden qua aantal werknemers (in fte’s). De bedrijven die niet hebben geïnvesteerd in het pand zijn daarentegen relatief vaker geneigd om het werknemersbestand niet uit te breiden. Verbanden met andere kenmerken (o.a. grootte van het bedrijven en type pand) zijn overigens niet gevonden. Tabel 8:

Verband geïnvesteerd hebben in pand en wens om uit te breiden (in fte’s) Geïnvesteerd de laatste 5 jaar in het pand Ja Nee Totaal Toename van het aantal werknemers (Fte) 61% 39% 50% Aantal werknemers (Fte) blijft gelijk of daalt 39% 61% 50%

Totaal

100%

100%

100%

3.1.2 Schatting uitbreidingswens in fte per tijdsspanne De bedrijven die willen uitbreiden qua aantallen werknemers zijn gevraagd met hoeveel fte (fulltimeequivalent) ze verwachten uit te breiden in de volgende tijdspannes: nu tot 2 jaar, 2 tot 5 jaar en 5 tot 10 jaar. In totaal wordt geschat dat de bedrijven hun werknemersbestand de komende 2 jaar met zo’n 1.730 fte uit gaan breiden. Het gaat hier om additionele werkgelegenheid. In de periode 2 tot 5 jaar is de verwachte groei het hoogst. De bedrijven die willen uit breiden verklaren namelijk in deze periode gezamenlijk 2.920 fte nodig te hebben. De totale groei aan fte in de komende 10 jaar wordt geschat op 7.520 fte. Overigens is er voor de bedrijven met een uitbreidingswens in aantal werknemers die niet hebben doorgegeven hoeveel fte ze verwachten uit te


13

Wensen van Helmondse bedrijven breiden van uit gegaan dat deze een uitbreidingswens hebben die even groot is als de gemiddelde uitbreidingswens (in fte) van de Helmondse bedrijven. Tabel 9:

Geschatte groei van het bedrijf qua aantal werknemers (in fte’s) (afgerond op tientallen) Gemiddelde groei Totaal Nu tot 2 jaar 9 1.730 2 tot 5 jaar 15 2.920 5 tot 10 jaar 15 2.870

De uitbreidingswens qua fte in de komende 2 jaar is wat minder groot dan de groei die de Helmondse bedrijven met 5 of meer werknemers de laatste 2 jaar gezamenlijk hebben gerealiseerd (zo’n 2.180 fte). Mogelijk komt dit door de economische mindere periode. De grootte van de uitbreidingswens qua fte in de komende 10 jaar lijkt echter wel redelijk overeen te komen de gerealiseerde groei van de bedrijven met 5 of meer werknemers in de laatste 10 jaar (zo’n 7.320 fte) Om de gerealiseerde groei qua fte per periode in te schatten is allereerst met behulp van het bedrijvenregister de groei van het aantal werkzame personen per jaar bepaald. Aangezien er in de schatting van de uitbreidingswens qua fte geen rekening is gehouden met bedrijven die zich nieuw in Helmond komen vestigen, zijn de nieuwe bedrijven niet meegenomen in de bepaling van de groei qua aantal werkzame personen per jaar. Omdat niet alle werkzame personen fulltime werken, is de groei in werkzame personen minder groot dan de groei in fte. Om de groei in fte te bepalen zijn de werkzame personen in verschillende groepen per werkduurcategorie ingedeeld en vermenigvuldigd met een fulltime quotiënt. In het vestigingenregister kan er “slechts” onderscheid worden gemaakt in de groei in aantal personen die meer of minder dan 12 uur per week werken. Aangezien er uit deze twee groepen onvoldoende kan worden geconcludeerd met betrekking tot groei in fte is er voor de groep personen die meer dan 12 uur per week werken van uitgegaan dat deze, net als de Helmondse werkzame bevolking die meer dan 12 uur per week werkt, voor 64% uit fulltimers (minimaal 35 uur in de week), voor 27% uit personen die 20 tot 35 uur per week maken en voor 9% uit personen die 12 tot 20 uur in de week werken, bestaat (bron: CBS, Statline). Het fulltime quotiënt is vervolgens bepaald door het gemiddelde van de werkduurcategorie te delen door 35 uur in de week. bijvoorbeeld de personen die 20 tot 35 uur werken, word van gerekend met een gemiddelde van 27.5 uur per week oftewel een fulltime quotiënt van 0,79 fte. Voor de werkzame personen die minder dan 12 uur per week werken is er in de groeiberekening vanuit gegaan dat deze gemiddeld 1 dag in de week werken (0,22 fte). Tabel 10: Gerealiseerde groei van het bedrijf qua aantal werknemers (in fte’s) (afgerond op tientallen) In de laatste 2 jaar In de laatste 5 jaar In de laatste 10 jaar werkzame werkzame werkzame Gerealiseerde groei: in fte in fte in fte personen personen personen Fulltime (1 fte) 1.510 1.510 3.550 3.550 5.070 5.070 20 tot 35 uur per week (0,79 fte) 720 490 1.680 1.150 2.400 1.640 12 tot 20 uur in de week (0,46 fte) 220 100 510 230 730 330 Minder dan 12 uur in de week (0,22 fte) 350 80 820 180 1.180 270 Totaal 2.710 2.180 6.340 5.110 9.070 7.320

3.2

Uitbreidingswens qua oppervlakte

Naast uitbreiding in aantallen werknemers is ook de verwachte uitbreiding in oppervlakte (m²) bekeken. 45% van de bedrijven hebben aangegeven uitbreidingswensen te hebben qua oppervlakte. Ongeveer evenveel bedrijven hebben deze plannen op korte termijn als op lange termijn.


14

Wensen van Helmondse bedrijven Tabel 11: Uitbreidingswens qua oppervlakte (in % van de bedrijven) Ja, op zowel korte als lange termijn Ja, op korte termijn Ja, maar niet op korte termijn Nee, er zijn geen uitbreidingsplannen, zelfs niet op lange termijn Totaal

11% 18% 17% 55% 100%

De bedrijven die willen uitbreiden (op lange en/of korte termijn) zijn naar verhouding vaak bedrijven die verwachten te groeien qua aantallen werknemers, groot zijn en/of het pand hebben gekocht. De verbanden worden in de volgende paragrafen in detail besproken. 3.2.1 Verband uitbreidingswens in m² met uitbreidingswens qua aantal werknemers Zoals verwacht kan worden vertonen de bedrijven die een toename verwachten in aantal werknemers in de komende 10 jaar overlap met de bedrijven die ook willen uitbreiden in oppervlakte. Namelijk rond de drie kwart van de bedrijven dat wil uitbreiden in fte wil dat ook in m². Andersom geldt hetzelfde, bedrijven die niet qua werknemers verwachten te groeien, willen veelal ook niet uitbreiden qua oppervlakte.

Toename van het aantal werknemers (fte)

Aantal werknemers (fte) blijft gelijk of daalt

Totaal

72%

20%

28%

80%

45% Uitbreidingswens in m²

55% Geen uitbreidingswens in m²

Figuur 10: Verband uitbreidingswens qua oppervlakte en uitbreidingswens qua aantal werknemers

3.2.2 Verband uitbreidingswens in m² met grootte bedrijf qua aantallen mensen De bedrijven die groot of middelgroot zijn qua aantallen werknemers willen relatief vaker uitbreiden qua oppervlakte dan de bedrijven met minder dan 20 werknemers. Tabel 12: Verband uitbreidingswens qua oppervlakte met grootte bedrijf (in aantal werknemers) Klein bedrijf Middelgroot bedrijf Groot bedrijf Uitbreiden in m² (<20 werknemers) (20 tot 100 werknemers) (≥100 werknemers) Ja 37% 52% 69% Nee 63% 48% 31% Totaal

100%

100%

100%

Totaal

45% 55% 100%

3.2.3 Verband uitbreidingswens in m² met pand gehuurd of eigendom Bedrijven die een huurpand hebben, willen relatief minder vaak uitbreiden in oppervlakte. Bedrijven met een pand in eigendom willen daarentegen naar verhouding vaker uitbreiden qua oppervlakte.


15


55%

Eigendom

Huur

Totaal

45%

36%

64%

45%

55%

Uitbreidingswens in m²

Geen uitbreidingswens in m²

Figuur 11: Verband uitbreidingswens qua oppervlakte met of pand gehuurd of eigendom is

3.2.4 Uitbreidingswens in m² per grootteklasse bedrijf (in m²) per tijdsspanne Uit de antwoorden op de vraag hoeveel ruimte de bedrijven extra nodig hadden qua buitenruimte, bedrijfshal en kantoorruimte per tijdspanne wordt geschat dat de bedrijven gezamenlijk binnen 10 jaar met ongeveer 84 hectare willen uitbreiden. Voor de bedrijven die niet hebben doorgegeven hoe groot de uitbreidingswens is in m² is aangenomen dat deze bedrijven een uitbreidingswens hebben die even groot is als de gemiddelde uitbreidingswens van de andere bedrijven in dezelfde grootteklasse qua oppervlakte. De uitbreidingswens wordt bekeken per grootteklasse bedrijf (in m²) aangezien het is gebleken dat deze variabele de beste voorspeller is van de uitbreidingswens in m². De uitbreidingswens is vrij aardig verdeeld over de 3 tijdsspannen: rond de 26-32 hectare per tijdspanne. Sommige bedrijven die de wens hebben om uit te breiden kunnen die op eigen terrein realiseren. Dit maakt dat de bovenstaande uitbreidingswens in m² niet gelijk is aan de oppervlakte die extra nodig is aan bedrijfsterrein in Helmond. Ook moet er opgemerkt worden dat er in de berekening naar behoefte geen rekening is gehouden met zaken als infrastructuur of ruimte nodig voor milieuzonering. Deze 84 hectare betreft puur hetgeen bedrijven aan eigen terrein willen hebben. De uitbreidingswens die bedrijven hebben die de gewenste uitbreidingen niet (geheel) op eigen terrein kunnen realiseren wordt in de volgende paragraaf besproken. Tabel 13: Uitbreidingswens in m² per grootteklasse bedrijf (in m²) per tijdsspanne per onderdeel (afgerond op tientallen) De buitenruimte: De bedrijfshal: De kantoorruimte: Nu tot 2 jaar

2 tot 5 jaar

5 tot 10 jaar

Nu tot 2 jaar

2 tot 5 jaar

5 tot 10 jaar

Nu tot 2 jaar

2 tot 5 jaar

5 tot 10 jaar

230 25.060

230 24.630

160 17.000

410 45.180

460 49.780

540 59.270

150 16.590

140 14.850

170 18.170

Middelgrote bedrijven Gemiddelde 360 Som 13.940

250 9.770

650 25.610

750 29.390

680 26.530

1.690 65.950

290 11.210

60 2.310

120 4.780

Kleine bedrijven Gemiddelde Som

Grote bedrijven Gemiddelde Som

770 21.870

1.090 30.840

30 840

3.680 103.940

3.270 92.430

4.330 122.460

90 2.410

140 4.010

90 2.510

Totaal

60.870

65.240

43.460

178.510

168.740

247.680

30.210

21.170

25.460


16


3.3

Uitbreidingwens in m² maar dit niet kunnen realiseren op eigen terrein

Van alle bedrijven die de wens hebben uit te breiden qua oppervlakte geeft 44% aan dit geheel op eigen terrein te kunnen realiseren. Dit betekent ook dat 56% van de bedrijven dat wil uitbreiden dit niet kan. Het grootste deel van deze bedrijven kan dit zelfs in zijn geheel niet, dus ook niet op korte termijn. Redenen die hiervoor genoemd zijn dat er simpelweg geen ruimte meer is en dat er geen mogelijkheden meer zijn aangezien het bebouwingspercentage is bereikt. Andere bedrijven geven aan dat ze niet kunnen uitbreiden omdat ze de huurder zijn van het terrein in plaats van de eigenaar. Er is gekeken of er op bepaalde bedrijfsterreinen naar verhouding veel bedrijven zijn die haar uitbreidingswens niet kunnen realiseren op eigen terrein. Het is gebleken dat op de bedrijventerreinen de Weyer en Overig de bedrijven relatief vaak de uitbreiding in zijn geheel op eigen terrein kunnen realiseren. Op de andere bedrijventerreinen is het tegenovergestelde waar. Tabel 14: Verband kunnen uitbreiden op eigen terrein met bedrijventerreinen Ruimte over eigen terrein: B.Z.O.B. Groot Schooten De Weyer Genoeg ruimte 43% 42% 63% Deels of niet genoeg ruimte 57% 58% 37%

100%

Totaal

100%

Hoogeind 36% 64%

Overig 73% 27%

Totaal 44% 56%

100%

100%

100%

100%

Zoals eerder vermeld, wordt de totale behoefte aan extra bedrijventerrein bepaald door de groep bedrijven die willen uitbreiden, maar die deze uitbreiding niet op eigen terrein kan realiseren en door de groep die de uitbreiding slechts deels (op korte termijn) op eigen terrein kan plaatsen. De behoeften aan extra bedrijventerrein van deze 2 groepen bedrijven worden besproken in de volgende paragrafen. Deze behoeften worden vervolgens in paragraaf 3.3.3 bij elkaar opgeteld om de totale behoefte aan extra bedrijventerrein te verkrijgen. 3.3.1 Uitbreidingswens in m² van de bedrijven die niet kunnen uitbreiden op eigen terrein Geschat wordt dat de bedrijven die willen uitbreiden maar dit niet meer kunnen tezamen ongeveer 57 hectare binnen 10 jaar extra nodig hebben aan bedrijfsterrein. Ook hier is de uitbreidingswens vrij aardig verdeeld over de 3 tijdsspannen (17 tot 22 hectare). Wederom moet er worden opgemerkt dat er in deze berekeningen geen rekening is gehouden met zaken als infrastructuur of ruimte nodig voor milieuzonering. Voor de bedrijven die geen oppervlakte hebben doorgegeven bij de vraag naar de gewenste uitbreiding in m² is wederom aangenomen dat deze bedrijven een uitbreidingswens hebben die even groot is als de gemiddelde uitbreidingswens van de andere bedrijven in dezelfde grootteklasse qua oppervlakte. Aangezien het aantal bedrijven in de grote en middelgrote grootteklassen wilden uitbreiden en dat geheel niet kon realiseren op eigen terrein niet erg groot was (14 middelgrote en 13 grote bedrijven) zijn deze twee klassen bij elkaar gevoegd. Tabel 15: Uitbreidingswens in m² van bedrijven die niet meer op eigen terrein kunnen uitbreiden per tijdsspanne(afgerond op tientallen) De buitenruimte: De bedrijfshal: De kantoorruimte:

Kleine bedrijven Gemiddelde Som

Nu tot 2 jaar

2 tot 5 jaar

5 tot 10 jaar

Nu tot 2 jaar

2 tot 5 jaar

5 tot 10 jaar

Nu tot 2 jaar

2 tot 5 jaar

5 tot 10 jaar

340 17.130

260 12.990

110 5.630

530 26.330

410 20.610

740 36.570

220 11.040

220 11.160

310 15.190

Middelgrote en grote bedrijven Gemiddelde Som

1.020 27.630

1.200 32.720

340 9.170

3.450 93.740

3.290 89.360

5.400 146.910

380 10.440

80 2.260

90 2.360

Totaal

44.760

45.710

14.790

120.070

109.970

183.480

21.480

13.420

17.550


17


3.3.2 Uitbreidingswens in m² van de bedrijven die wel korte maar niet op lange termijn kunnen uitbreiden op eigen terrein Naast de bedrijven die de uitbreiding in zijn geheel niet kunnen realiseren op eigen terrein, zijn er ook bedrijven die hebben aangegeven dat ze wel kunnen uitbreiden op eigen terrein op korte termijn echter niet op lange termijn. Voor deze bedrijven is er hierdoor niet gekeken naar de uitbreidingswens in de tijdsspannen “nu tot 2 jaar” en “2 tot 5 jaar” (korte termijn) en daarom worden deze ook niet weergegeven in de tabel. De bedrijven die willen uitbreiden en die dit wel op korte maar niet op lange termijn op hun eigen terrein kwijt kunnen, zeggen een totale uitbreidingswens te hebben van naar schatting 8 hectare. Er is er vanuit gegaan dat de bedrijven die geen oppervlakte hebben ingevuld een uitbreidingswens hebben die even groot is als een gemiddeld bedrijf. Vanwege het lage aantal bedrijven (respons van 22 bedrijven in totaal) is er geen onderscheid gemaakt in uitbreidingswens naar grootteklassen. Tabel 16: Uitbreidingswens in m² van bedrijven die deels kunnen uitbreiden op eigen terrein in 5 tot 10 jaar (afgerond op tientallen) De buitenruimte: De bedrijfshal: De kantoorruimte: Gemiddelde Totaal

1.170

2.330

290

25.660

51.060

6.410

3.3.3 Uitbreidingswens in m² van bedrijven die niet genoeg ruimte hebben op eigen terrein Als men de totalen van de bovenstaande 2 groepen bedrijven die de uitbreiding niet (geheel) kunnen realiseren bij elkaar optelt, krijgt men de totale behoefte (in m²) aan extra bedrijfsterrein in Helmond. Deze totale behoefte is 65 hectare binnen 10 jaar. Vertaald naar de 3 tijdspannes is deze behoefte ongeveer 19 hectare binnen 2 jaar, 36 hectare binnen 5 jaar en dus 65 hectare binnen 10 jaar. Ook hier geldt dat we in deze berekeningen geen rekening hebben gehouden met zaken als infrastructuur of ruimte nodig voor milieuzonering. Deze hectare betreft puur hetgeen bedrijven aan extra terrein zouden willen hebben. De bedrijven die willen uitbreiden maar dit niet geheel op eigen terrein kunnen realiseren hebben op dit moment bij elkaar opgeteld een totale oppervlakte van ongeveer 60 hectare. Als deze bedrijven allen hierdoor zouden gaan verhuizen, komt er ongeveer 32 hectare vrij op B.Z.O.B., 1 hectare vrij Groot Schooten, 8 hectare op de Weyer, 17 hectare op Hoogeind en 2 hectare op bedrijventerrein “Overig” Tabel 17: Uitbreidingswens in m² van bedrijven die de uitbreiding niet (geheel) kunnen realiseren op eigen terrein per tijdsspanne (in m²) (afgerond op tientallen) De buitenruimte: De bedrijfshal: De kantoorruimte:

Totaal

Nu tot 2 jaar

2 tot 5 jaar

5 tot 10 jaar

Nu tot 2 jaar

2 tot 5 jaar

5 tot 10 jaar

Nu tot 2 jaar

2 tot 5 jaar

5 tot 10 jaar

44.760

45.710

14.790

120.070

109.970

183.480

21.480

13.420

17.550

Bij de bovenstaande berekeningen naar behoefte aan extra bedrijfsterrein moeten wel de volgende opmerkingen worden geplaatst: 1. Het moment van enquêteren en onderzoeken is gedaan tijdens een economisch mindere fase. Mogelijk zien de ondernemers de toekomst wat minder positief doordat ze een economische minder tijd mee maken, wat zijn doorwerking kan hebben gehad in de uitbreidingswens die de bedrijven hebben doorgegeven. Waarschijnlijk zijn er in economisch betere tijden meer bedrijven met uitbreidingswensen en is de uitbreidingswens nog groter dan nu wordt aangegeven. Dit punt maakt een aantal bedrijven overigens ook in de sectie waar ze opmerkingen kunnen plaatsen naar aanleiding van de enquête. 2. Aan de andere kant is het ook mogelijk dat bedrijven de behoefte aan extra bedrijfsterrein wat overschatten. Namelijk, de bedrijven met uitbreidingswensen zijn mogelijk wat meer gemotiveerd om de enquête in te vullen en terug te sturen dan bedrijven die deze wensen niet (urgent) hebben.


18

Wensen van Helmondse bedrijven 3.

4.

Kijkend naar hetgeen Helmondse bedrijven met minimaal 5 werknemers de afgelopen jaren aan uitbreiding hebben gerealiseerd en wat de komende jaren wensen dan lijkt het met de over- of onderschatting mee te vallen. De wensen en hetgeen gerealiseerd is komen zeker op wat langere termijn (10 jaar) redelijk met elkaar overeen. Met dit onderzoek is alleen inzicht verkregen in de wensen van de Helmondse bedrijven. Alhoewel dit wel een belangrijke component is, is de vraag naar bedrijventerrein in Helmond echter groter. Zo zijn de volgende aspecten in de behoefteberekening niet meegenomen terwijl deze toch van belang zijn bij het bepalen hoe groot een nieuw bedrijventerrein moet zijn; de bovenlokale vraag, de ruimte voor de infrastructuur die nodig is indien er een extra bedrijventerrein komt en de huidige beschikbare ruimte op de bestaande bedrijventerreinen. Met de huidige beschikbare ruimte worden de leegstand die mogelijk nog opgevuld kan worden en de extra ruimte die het herstructureren van oude bedrijventerreinen kan opleveren, bedoeld.

Bedrijven met milieucategorie D Met bepalen van de behoefte aan extra bedrijventerrein in m² moet ook rekening worden gehouden met de extra ruimte die bedrijven in milieucategorie D om hun kavel heen nodig hebben ter bescherming van het groen en/of de inwoners. De behoefte van de huidig in Helmond gevestigde bedrijven in categorie D naar extra bedrijventerrein is gezamenlijk naar schatting 16 hectare: 4 hectare in de periode nu tot 2 jaar, 3 hectare in de periode 2 tot 5 jaar, en 7 hectare in 5 tot 10 jaar. Merk op dat er is deze behoefte berekening geen rekening is gehouden met de ruimte die nodig is voor milieuzonering. Tabel 18: Uitbreidingswens in m² van bedrijven in milieucategorie D die de uitbreiding niet (geheel) kunnen realiseren op eigen terrein per tijdsspanne (in m²) (afgerond op tientallen) De buitenruimte: De bedrijfshal: De kantoorruimte:

Totaal

Nu tot 2 jaar

2 tot 5 jaar

5 tot 10 jaar

Nu tot 2 jaar

2 tot 5 jaar

5 tot 10 jaar

Nu tot 2 jaar

2 tot 5 jaar

5 tot 10 jaar

14.590

11.460

10.440

16.580

19.080

54.410

10.870

3.110

6.100

3.3.4 Behoefte per type bedrijventerrein In de vorige paragrafen is beschreven dat de totale behoefte naar extra bedrijventerrein naar schatting 65 hectare bedraagt. In deze paragraaf wordt beschreven hoe groot de behoefte is (van de totale behoefte aan extra bedrijventerrein) die de bedrijven hebben aan extra grootschalige bedrijventerrein (kavels van minimaal 1 hectare) en aan bedrijvenparken (zoals Groot Schooten) waar meer kennisintensieve bedrijven staan. Deze bedrijven hebben meer kantooroppervlakte dan oppervlakte voor een bedrijfshal ter beschikking. Behoefte aan extra grootschalig bedrijventerrein De behoefte naar grootschalig bedrijventerrein bestaat naast de behoefte aan extra bedrijventerrein van bedrijven die momenteel een kavel hebben van minimaal 1 hectare en de behoefte hebben om uit te breiden maar die dit niet op eigen terrein kunnen realiseren ook uit de behoefte van kleine of middelgroot bedrijven (met een kavel van minder dan 1 hectare) die de ambitie hebben om binnen 10 jaar uit te breiden tot een groot bedrijf. Er zijn in totaal 19 bedrijven die als groot worden gezien of de ambitie hebben om groot te zijn maar niet meer kunnen uitbreiden. Bijna de helft van deze bedrijven heeft momenteel nog een kavel van minder dan 1 hectare. Gezamenlijk hebben de bedrijven een behoefte aan extra grootschalig bedrijventerrein van naar schatting 58 hectare binnen 10 jaar. 31 hectare is de behoefte aan extra grootschalig bedrijventerrein van bedrijven die al een kavel hebben van minimaal 1 hectare. De overige 27 hectare bestaat uit de uitbreidingswens van de nu nog kleinere bedrijven van naar schatting 19 hectare binnen 10 jaar plus de oppervlakte van hun huidige kavels van in totaal 8 hectare. Een van de eisen waaraan een bedrijf zou moeten voldoen om op een grootschalig bedrijventerrein te worden geplaatst is dat het bedrijf gemiddeld minimaal 40 medewerkers per hectare in dienst heeft.


19

Wensen van Helmondse bedrijven Op een na voldoen de bedrijven die de ambitie hebben om een kavel te hebben van meer dan 1 hectare op dit moment aan deze eis. Behoefte aan bedrijvenpark Naast grootschalige bedrijventerrein onderscheidt Helmond ook het bedrijvenpark in haar typologie voor bedrijventerreinen. Vaak kenmerken de bedrijven die zich op deze terreinen vestigen door dat de bedrijven meer kantooroppervlakte dan oppervlakte voor een bedrijfshal hebben. Deze bedrijven zijn vaak kennisintensieve bedrijven. Naar schatting hebben deze bedrijven met meer kantoor- dan bedrijfshaloppervlakte (een ratio van minimaal 3:2) een behoefte te hebben aan een kleine 2 hectare wat niet geheel op het eigen terrein kan gerealiseerd worden. Tabel 19: Behoefte aan extra bedrijvenpark in m² van bedrijven die de uitbreiding niet (geheel) kunnen realiseren op eigen terrein per tijdsspanne (in m²) (afgerond op tientallen) De buitenruimte: De bedrijfshal: De kantoorruimte:

Gemiddelde Totaal

Nu tot 2 jaar

2 tot 5 jaar

5 tot 10 jaar

Nu tot 2 jaar

2 tot 5 jaar

5 tot 10 jaar

Nu tot 2 jaar

2 tot 5 jaar

5 tot 10 jaar

60 610

50 460

20 200

100 940

80 740

140 1.310

140 1.320

460 4.440

700 6.720


20


4

Verhuisplannen

In dit hoofdstuk worden de verhuiswensen van de bedrijven besproken. Aan bod komen hoeveel bedrijven plannen hebben om te verhuizen, de redenen om te verhuizen, wensen ten aanzien van de locatie/ligging en voorkeur voor een bestaand of nieuwbouw pand.

4.1

Verhuisplannen

Het grootste deel (77%) van de gevraagde bedrijven heeft geen plannen om op korte of lange termijn van huisvesting te veranderen. En als er verhuisplannen zijn dan zijn deze er voornamelijk over minimaal 1 jaar. Noot: het Planbureau voor de Leefomgeving (“Verhuiswensen en verhuisgedrag in Nederland. Een landsdekkend onderzoek”, 2008) geeft aan dat er een discrepantie is tussen verhuiswens en verhuisgedrag bij burgers, mogelijk is deze discrepantie er ook voor bedrijven. De bedrijfskenmerken die een verband hebben met de verhuisplannen worden in de volgende paragrafen beschreven. Tabel 21: Verhuisplannen Verhuisplannen Ja, er is al een pand gekocht/gehuurd en gaan verhuizen Ja, zijn op zoek en willen binnen 1 jaar een ander pand Ja, we willen over 1 à 2 jaar verhuizen Ja, we willen over 3 à 5 jaar verhuizen Nee, hebben helemaal geen verhuisplannen Totaal

3% 3% 7% 10% 77% 100%

4.1.1 Verband verhuiswens met uitbreidingswens in m² De bedrijven met een uitbreidingswens qua oppervlakte zijn naar verhouding vaker geneigd om van huisvesting te veranderen dan bedrijven zonder uitbreidingswensen qua oppervlakte (32% ten opzichte van 16%). Voor de werkgelegenheid in een gemeente blijken de bedrijven die een nieuwe grotere locatie zoeken erg belangrijk te zijn. Verhuizende bedrijven groeien namelijk sneller qua werkgelegenheid dan bedrijven die niet verhuizen. Aangezien de meeste bedrijven binnen de gemeente verhuizen is het van belang om de bedrijven die een nieuwe grotere locatie zoeken te helpen en zo te behouden. Volgens het Ruimtelijk Planbureau (2007) heeft het behouden van dit soort bedrijven namelijk hetzelfde effect voor de werkgelegenheidsgroei als het stimuleren (en laten overleven) van nieuwe bedrijvigheid enkel draagt dit minder kosten met zich mee.

Uitbreidingswens (in m²)

Geen uitbreidingswens (in m²)

Totaal

68%

32%

84%

16%

23% Verhuisplannen

77% Geen verhuisplannen

Figuur 12: Verband verhuisplannen met uitbreidingswens qua oppervlakte

Het blijkt dat er in de groep bedrijven die uitbreidingplannen hebben in m² en willen verhuizen, relatief veel bedrijven zitten die in zijn geheel niet kunnen uitbreiden op eigen terrein. Bedrijven die wel of deels kunnen uitbreiden op eigen terrein hebben relatief weinig verhuisplannen.


21


Tabel 22: Verband verhuisplannen met wel of niet kunnen uitbreiden op eigen terrein Kunnen uitbreiden op eigen terrein: Verhuisplannen Ja Deels Nee Totaal Ja 10% 19% 55% 32% Nee 90% 81% 45% 68% Totaal

100%

100%

100%

100%

Naast de relatie met een uitbreidingwens zijn er ook relaties met andere kenmerken gevonden: huur/koop, grootte bedrijven qua oppervlakte, dichtheid van de bedrijven qua oppervlakte per medewerker, bedrijventerrein en tevredenheid met pand. De verbanden en richtingen van deze verbanden worden in de volgende paragrafen besproken. 4.1.2 Verband verhuiswens met pand gehuurd of in eigendom Bedrijven die huren hebben naar verhouding vaker verhuisplannen dan bedrijven die een pand in eigendom hebben.

Eigendom

Huur

Totaal

11%

89%

31%

23% Verhuisplannen

69%

77% Geen verhuisplannen

Figuur 13: Verband verhuisplannen met pand gehuurd of in eigendom

4.1.3 Verband verhuiswens met grootte bedrijf qua oppervlakte Een ander van invloedzijnd bedrijfskenmerk is de grootte van bedrijf qua oppervlakte. Bedrijven die klein zijn willen vaker verhuizen dan de wat grotere bedrijven.


22


Klein bedrijf (in m²)

27%

Middelgroot bedrijf (in m²)

Groot bedrijf (in m²)

73%

16%

84%

8%

Totaal

92%

23%

77%

Verhuisplannen

Geen verhuisplannen

Figuur 14: Verband verhuisplannen met grootte van het bedrijf (in m²)

4.1.4 Verband verhuiswens met bedrijf qua oppervlakte per medewerker Bedrijven met een dichtheid van minder dan 50m² per medewerker zijn vaker geneigd te verhuizen dan bedrijven die meer oppervlakte per medewerker hebben. Tabel 23: Verband verhuisplannen met dichtheid van de bedrijven qua oppervlakte/medewerker <50m²/ 50 tot 150m²/ 150 tot 250m²/ ≥250m²/ Verhuisplannen Totaal medewerker medewerker medewerker medewerker Ja 31% 26% 8% 15% 23% Nee 69% 74% 92% 85% 77% Totaal

100%

100%

100%

100%

100%

4.1.5 Verband verhuiswens met bedrijventerrein Op bedrijventerreinen B.Z.O.B. en de Weyer hebben bedrijven nauwelijks plannen om te verhuizen (respectievelijk 91% en 88%). Op bedrijvenpark Groot Schooten is dit een andere verhaal; hier zijn relatief veel bedrijven met een verhuiswens. Namelijk, meer dan een derde deel van de bedrijven die hier gevestigd is, geeft aan plannen te hebben om van huisvesting te veranderen. Dit resultaat is in lijn met de vorige verbanden. Op Groot Schooten zitten zoals eerder vermeld naar verhouding veel bedrijven die huren, klein zijn qua oppervlakte en meer bedrijven met een dichtheid van minder dan 50m² per werknemer. Tabel 24: Verband verhuisplannen met bedrijventerrein Verhuisplannen B.Z.O.B. Groot Schooten De Weyer Ja 9% 35% 12% Nee 91% 65% 88% Totaal

100%

100%

100%

Hoogeind 23% 77%

Overig 24% 76%

Totaal 23% 77%

100%

100%

100%

4.1.6 Verband verhuiswens met tevredenheid over het huidige pand Tevredenheid met het huidige pand heeft ook een invloed op de kans dat een bedrijf wil verhuizen of niet. Zoals mag worden verwacht, zijn de bedrijven die ontevreden zijn met hun pand naar verhouding vaker geneigd te verhuizen. Bedrijven die tevreden zijn over het pand zijn daarentegen relatief vaker geneigd om op de huidige locatie te blijven zitten.


23

Wensen van Helmondse bedrijven Tabel 25: Verband verhuisplannen met tevredenheid over het pand Verhuisplannen Tevreden Neutraal Ontevreden Totaal Ja Nee

4.2

15% 85%

50% 50%

59% 41%

23% 77%

100%

100%

100%

100%

Verhuisredenen

Naast dat uitbreidingsmogelijkheden een belangrijke factor speelt in de mate van tevredenheid over het pand is het ook de meeste genoemde reden om te willen verhuizen. Namelijk, ongeveer de helft (52%) van de bedrijven die verhuisplannen hebben, geven uitbreiding van het bedrijf als reden aan. Naast uitbreiding van het bedrijf zijn het pand (verouderd/uitstraling/niet meer functioneel) en de kosten de belangrijkste verhuismotieven. De redenen die bij “andere reden, namelijk” zijn ingevuld zijn zeer verschillend; bijvoorbeeld te veel grootschalige winkels op bedrijventerrein en beëindiging van huurcontract. Trouwens, voor de bedrijven die willen uitbreiden maar dit niet (of slechts deels) kunnen bewerkstelligen op eigen terrein, verklaart 88% dat uitbreiding van het bedrijf inderdaad een belangrijke reden voor hen is om te willen verhuizen. Tabel 26: Verhuisredenen

Uitbreiding van het bedrijf Pand (verouderd/uitstraling/niet meer functioneel) Kosten (huur of grondprijs en/of kosten pand) Andere reden, namelijk Te weinig parkeermogelijkheden Terrein (verouderd/uitstraling/niet meer functioneel) Gehuisvest in niet-courant gedeelte van bedrijventerrein Willen kopen in plaats van huren of andersom Ligging ten opzichte van klanten/leveranciers Krimp van het bedrijf Bereikbaarheid van Helmond Clustervorming van bedrijven Bereikbaarheid van mijn bedrijf binnen Helmond Concurrentie Lokale/regionale afzetmogelijkheden

4.3

Totaal(N=49)

Totaal %

25 14 11 9 9 6 4 4 4 3 3 3 2 1 0

52% 29% 23% 20% 18% 13% 9% 9% 8% 6% 6% 6% 4% 2% 0%

Willen maar niet kunnen uitbreiden % 88% 32% 13% 17% 21% 9% 5% 18% 4% 0% 8% 0% 4% 5% 0%

Pand voorkeur

Bedrijven die willen verhuizen hebben niet een uitgesproken voorkeur voor een bepaald type pand. Meer dan een derde deel van de bedrijven heeft geen voorkeur en als de bedrijven wel een voorkeur uitspreken, geven ze net iets vaker aan zich in een nieuwbouwpand (huur/koop) te willen vestigen dan in een bestaand pand (huur/koop) (35% ten opzichte van 30%).


24


35%

35%

Nieuwbouw pand (koop of huur) Bestaand huurpand 12%

Bestaand kooppand

18%

Geen voorkeur

Figuur 15: Type pand dat de voorkeur heeft

4.4

Belangrijke aspecten met betrekking tot locatie

Aan de bedrijven die op korte of lange termijn verhuisplannen hebben, is gevraagd welke aspecten belangrijk zijn met betrekking tot de locatie/ligging van het nieuwe pand. Een overgroot deel van de bedrijven (90%) die verhuisplannen hebben, geeft aan dat goede verbinding via wegen belangrijk is voor de locatie/ligging van het nieuwe pand. Een ander aspect dat meer dan de helft van de bedrijven belangrijk vindt, is een centrale ligging ten opzichte van haar klanten en leveranciers. 90%

57% 43%

37% 27%

25%

17%

Ligging aan een waterweg

Ligging in/nabij centrum

Dichtbij openbaar vervoer

Ligging buiten het centrum

Centrale ligging ten opzichte van andere steden

Ligging in het zicht (zichtlocatie)

Centrale ligging ten opzichte van klanten/leveranciers

Goede verbinding via wegen

3%

Figuur 16: Aspecten die van belangrijk zijn met betrekking tot de ligging/locatie van het nieuwe pand

4.5

Locatie waar de bedrijven naar toe wensen te verhuizen

De meeste bedrijven (69%) die willen verhuizen, willen het liefst in Helmond blijven. Ongeveer 1 op de 7 bedrijven wenst zich te vestigen in een andere gemeente. De genoemde andere gemeenten zijn op een na allemaal in die regio (zoals Deurne, Eindhoven, Geldrop of Nuenen). De bedrijven die naar een andere gemeente willen verhuizen zijn overigens allemaal kleinere bedrijven (oppervlakte van minder dan 3.500m²) die geen uitbreidingswens hebben. 9% van de bedrijven geeft aan geen voorkeur te hebben wat betreft gemeente, maar dat ze wel van plan zijn om in Zuidoost-Brabant te blijven. De gevonden resultaten komen redelijk goed overeen met de resultaten van het Ruimtelijk Planbureau (2007) dat van bedrijven die verhuizen drie kwart binnen de gemeente en zelfs 94 procent binnen de regio blijft.


25


Tabel 27: Locatie waar de bedrijven naartoe willen verhuizen Bij voorkeur in Helmond In een andere gemeente, namelijk Nog geen voorkeur voor gemeente, maar wel in Zuidoost-Brabant Geen voorkeur/nog niet bekend Totaal

69% 15% 9% 7% 100%

4.5.1 Verband waar naartoe verhuizen met waar de werknemers vandaan komen De verhuizende bedrijven lijken rekening met hun werknemers te houden wat betreft welke gemeenten ze naartoe willen verhuizen. Namelijk, indien de werknemers voornamelijk uit Helmond of uit de directe omgeving van Helmond komen dan is de wens voor bedrijven om in Helmond te blijven meer evident dan de bedrijven die veel werknemers in dienst hebben buiten de directe omgeving van Helmond.

Voornamelijk uit Helmond of directe omgeving

Buiten directe omgeving van Helmond

89%

48%

52%

69%

Totaal

11%

Bij voorkeur in Helmond

31% Andere gemeente of geen voorkeur

Figuur 17: Verband waar naartoe willen verhuizen met waar de werknemers vandaan komen

4.6

Behoefte aan contact

Aan het eind van de enquête is de bedrijven gevraagd of ze behoefte hebben aan een persoonlijk gesprek met de gemeente over een of meerdere aspecten van de vragenlijst. Hier is relatief veel animo voor. 99 bedrijven van de 227 (oftewel 44% van de bedrijven) die mee hebben gedaan, hebben hiervoor namelijk contactgegevens achtergelaten.


26

Wensen van Helmondse bedrijven

Recommend Documents