HANDEN AF VAN ONZE HELMONDSE HELPERS !
Zo werkt dat niet.
Inhoudsopgave
blz.
Voorwoord
2
Inleiding
3
1.
Doelstelling
4
2.
Aanpak
4
3.
Projectinrichting en voorwaarden
5
4.
Plannen
5
5.
Samenwerking/evaluatie
6
6.
Communicatieplan
6
7.
Kosten
7
8.
Bijlagen: 1. Nul meting/enquête 2. Communicatieplan
-1-
Voorwoord Agressie en geweld beïnvloeden onze samenleving steeds vaker op een negatieve wijze. De confrontatie hiermee kan ingrijpende gevolgen hebben voor functionarissen die werkzaam zijn op het brede terrein van de publieke dienstverlening. Binnen de stichting Stadswacht Helmond zijn wij van mening dat niemand geconfronteerd mag worden met agressie of geweld. Zeker niet bij de uitoefening van zijn of haar werk. Werknemers van de stichting Stadswacht Helmond zetten zich in voor alle inwoners en bezoekers van de gemeente Helmond. Wij tolereren niet dat onze werknemers bij het werk vóór de samenleving te maken krijgen met agressie en geweld, vanuit die samenleving. Als directie zorgen we ervoor dat alle werknemers van de stichting Stadswacht Helmond veilig hun werk kunnen doen. Wij zorgen er voor dat: • • • • •
We grenzen stellen die we duidelijk maken aan iedereen die met ons te maken krijgt. Maatregelen nemen die voorkomen dat werknemers geconfronteerd worden met agressie of geweld. Alle incidenten met agressie en geweld geregistreerd worden. Er altijd aangifte wordt gedaan bij schade of letsel door agressie of geweld. De kosten van de schade en het letsel altijd worden verhaald op de dader.
-2-
Inleiding Tijdens het BOA congres in november 2008 in Amsterdam zijn we als organisatie bekend geraakt met het project “Handen af van onze helpers” van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Bij deze presentatie viel het ons op dat veel beroepsgroepen onderzocht waren maar de beroepsgroep Buitengewoon Opsporings Ambtenaren (BOA’s) nog niet. Bij de presentatie werd gemeld dat er nog geen onderzoek was verricht onder de beroepsgroep BOA’s. De stichting Stadswacht Helmond (SSH) is vanaf 1998 operationeel en in de laatste 4 jaren gegroeid van een werkgelegenheidsproject naar de toezicht- en handhavingorganisatie van de gemeente Helmond. Hierbij beschikt de organisatie per mei 2009 over 18 regulier in dienst zijnde BOA’s en 3 toezichthouders. De handhavingstaken bestaan uit het uitvoeren van parkeercontrole en de aanpak van kleine ergernissen zoals parkeeroverlast, overlast hondenpoep, overlast (zwerf)afval, eenvoudige verkeersovertredingen en eenvoudige gemeentelijke bestuursrechtelijke handhaving Door de grote vraag naar handhaving is het aantal BOA’s de laatste jaren sterk gegroeid en zal naar verwachting de komende jaren nog verder blijven groeien. De handhavende taak van de SSH is de laatste jaren steeds groter geworden. Dit vraagt in kwalitatieve zin meer van de individuele BOA alsmede van de organisatie waarbinnen deze medewerkers werkzaam zijn. Inmiddels zijn hiervoor door de SSH een aantal trajecten in gang gezet. Onder andere is er een geweldsprotocol ontwikkeld en wordt in de opleiding en het periodieke werkoverleg aandacht geschonken aan het omgaan met agressie en geweld. Ook wordt er doorlopend aandacht geschonken aan beroeps attitude en de ontwikkeling hiervan. Tot op heden werd door de directie steeds uitgegaan van het beeld wat wij hadden van de problematiek “omgaan met agressie en geweld”. Om echter een zo goed mogelijk en objectief inzicht hierin te krijgen is besloten dit middels een uitgebreide personeelsenquête te onderzoeken. Omdat landelijk nog geen cijfers bekend zijn, kan deze enquête ook landelijk voorzien in een behoefte om inzicht te geven in het veiligheidsprobleem van de BOA medewerker. Door de lokale publiciteitsaanpak en de gezamenlijke aanpak met de medewerkers van de drie Helmondse Politieafdelingen is er sprake van een innovatieve aanpak en is deze aanpak tevens bruikbaar voor andere organisaties. Derhalve wordt voor de financiering van dit project een beroep gedaan op een bijdrage vanuit de stimuleringsregeling “Veilige publieke taak” van het ministerie van Binnenlandse zaken en Koninkrijkrelaties.
-3-
1. Doelstelling Om goed inzicht te krijgen in de geweld- en agressiebeleving van de medewerkers van de SSH is een medewerkeronderzoek onontbeerlijk. Omdat er landelijk nog geen onderzoek is verricht naar de beroepsgroep BOA’s is getracht dit onderzoek te verwerken in een meting welke tevens als 0-meting kan worden gebruikt. Enerzijds dus kijken waar we op dit moment als Helmondse organisatie staan op het terrein van beleving van agressie en geweld (intern en extern) en anderzijds als organisatie een instrument voorhanden krijgen om te meten zodat op een later tijdstip een effectmeting kan plaatsvinden. De projectdoelstelling luidt als volgt: Vermindering van het aantal voorvallen van agressie en geweld tegen werknemers van de stichting Stadswacht Helmond met 15% in 2011 ten opzichte van de 0-meting in 2009. Omdat de handhavers en de toezichthouders van de stichting Stadswacht Helmond evenals de politie geüniformeerd optreden in de openbare ruimte van de gemeente Helmond is het onderwerp van agressie en geweld bespreekbaar gemaakt in het reguliere (wekelijkse) overleg met de lokale regiopolitie in de gemeente Helmond. Hierbij is inmiddels afgesproken dat bij een eventuele publiciteitscampagne nadrukkelijk gezamenlijk zal worden opgetreden. Immers bij het duidelijk stellen van de grens kan en mag er geen verschil zijn tussen geüniformeerde handhavers (politie of gemeente).
2. Aanpak Binnen de aanpak zijn inmiddels de navolgende deelprojecten ontwikkeld: 1. Houden van een 0-meting onder alle toezichthoudende en handhavende medewerkers van de stichting Stadswacht Helmond. 2. Analyse van de 0-meting en vertalen in deelprojecten. 3. Initiatieven om de aangiftebereidheid te stimuleren. 4. Treffen van maatregelen om de door agressie of geweld verkregen schade te verhalen. 5. Ontwikkelen van strategieën en trainingen die een respectvolle omgang bevorderen. 6. Ontwikkelen van intern voorlichtingsmateriaal dat de grenzen aangeeft. 7. Trainingen hoe om te gaan in geval van/met agressie of geweld intern of extern. 8. Publiciteitscampagne met als pay-off line; “Zo werkt dat niet” waarbij: • De taak van de geüniformeerde Helmondse handhaver (BOA/politieambtenaar) duidelijk wordt gemaakt. • De menselijke impact van agressie of geweld wordt duidelijk gemaakt. • De grens wordt aangegeven waarbij agressie en geweld in welke vorm dan ook tegen de geüniformeerde handhaver (BOA/politieambtenaar) niet wordt toegestaan. • Aan de burger de gevolgen duidelijk worden gemaakt indien men agressie of geweld hanteert tegen de geüniformeerde handhaver.(BOA/politieambtenaar).
-4-
3. Projectinrichting en voorwaarden Om de doelstelling te bereiken zal sprake zijn van een gefaseerde invoering van het project. Voor het project wordt een beroep gedaan op de stimuleringsregeling van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties. Bij de opzet van het project wordt uitgegaan van een toekenning van een bijdrage uit de genoemde stimuleringsregeling. Bij niet toekenning zal binnen de bestaande mogelijkheden naar een alternatieve financiering worden gezocht óf het project inclusief de omschreven doelstelling zal noodgedwongen moeten worden bijgesteld.
4. Plannen De uitvoering van de deelprojecten zal gefaseerd plaats vinden: April/mei 2009 1. Houden van een 0-meting onder alle toezichthoudende en handhavende medewerkers van de stichting Stadswacht Helmond. (ziebijlage) Juni/juli 2009 2. Analyse van de 0-meting en vertalen in deelprojecten. Juli/Augustus 2009 3. Initiatieven om de aangiftebereidheid te stimuleren. 4. Treffen van maatregelen om de door agressie of geweld verkregen schade te verhalen. Augustus 2009/december 2009 5. Ontwikkelen van strategieën en trainingen die een respectvolle omgang bevorderen. 6. Ontwikkelen van intern voorlichtingsmateriaal dat de grenzen aangeeft. Augustus 2009 t/m december 2010 7. Trainingen hoe om te gaan in geval van/met agressie of geweld intern of extern. 8. Publiciteitscampagne waarbij: a) De taak van de geüniformeerde handhaver(BOA/politieambtenaar) duidelijk wordt gemaakt. b) De menselijke impact van agressie of geweld wordt duidelijk gemaakt. c) De grens wordt aangegeven waarbij agressie en geweld in welke vorm dan ook tegen de geüniformeerde handhaver (BOA/politieambtenaar) niet wordt toegestaan. d) Aan de burger de gevolgen duidelijk gemaakt worden indien men agressie of geweld hanteert tegen de geüniformeerde handhaver.(BOA/politieambtenaar).
-5-
5. Samenwerking/evaluatie Omdat de handhavers en de toezichthouders van de stichting Stadswacht Helmond evenals de politie geüniformeerd optreden in de openbare ruimte van de gemeente Helmond is het onderwerp van agressie en geweld tevens bespreekbaar gemaakt in het reguliere wekelijkse overleg met de lokale regiopolitie in de gemeente Helmond. Hierbij is inmiddels afgesproken dat bij een eventuele publiciteitscampagne nadrukkelijk gezamenlijk zal worden opgetreden. Immers bij het duidelijk stellen van de grens kan en mag er geen verschil zijn tussen geüniformeerde handhavers (politie of gemeente). De bewaking van de voortgang van het project zal worden uitgevoerd door de directie van de SSH. In januari 2010 zal er door de directie van de SSH een tussen evaluatie worden gehouden. In januari 2011 zal er door de directie van de SSH een eind evaluatie worden uitgevoerd.
6. Communicatieplan Samen met de afdeling communicatie van de gemeente Helmond is een plan van aanpak opgesteld. Dit plan van aanpak bevat de navolgende onderdelen: • • • •
De taak van de geüniformeerde Helmondse handhaver (BOA/politieambtenaar) wordt duidelijk gemaakt. De menselijke impact van agressie of geweld wordt duidelijk gemaakt. De grens wordt aangegeven waarbij agressie en geweld in welke vorm dan ook tegen de geüniformeerde handhaver (BOA/politieambtenaar) niet wordt toegestaan. Aan de burger de gevolgen duidelijk maken indien men agressie of geweld hanteert tegen de geüniformeerde handhaver.(BOA/politieambtenaar).
-6-
7. Kosten. In onderstaand overzicht zijn alle kosten weergegeven: Algehele project coördinatie
€ 27.000,-
Project samenstelling
€ 9.000,-
April/mei 2009
€ 1.650,-
1. Houden van een 0-meting onder alle toezichthoudende en handhavende medewerkers van de stichting Stadswacht Helmond. Juni/juli 2009
€
6.750,-
2. Analyse van de 0-meting en vertalen in deelprojecten. Juli/Augustus 2009
€
4.000,-
3. Initiatieven om de aangiftebereidheid stimuleren. 4. Treffen van maatregelen om het door agressie of geweld verkregen schade te verhalen. Augustus 2009/december 2009
€
5.400,-
5. Ontwikkelen van strategieën en trainingen die een respectvolle omgang bevorderen. 6. Ontwikkelen van intern voorlichtingsmateriaal dat de grenzen aangeeft. Augustus 2009 t/m december 2010
€ 55.000,-
7. Trainingen hoe om te gaan in geval van/met agressie of geweld intern of extern. 8. Publiciteitscampagne waarbij: a. De taak van de geüniformeerde handhaver(BOA/politieambtenaar) duidelijk wordt gemaakt. b. De menselijke impact van agressie of geweld wordt duidelijk gemaakt. c. De grens wordt aangegeven waarbij agressie en geweld in welke vorm dan ook tegen de geüniformeerde handhaver (BOA/politieambtenaar) niet wordt toegestaan. d. Aan de burger de gevolgen duidelijk maken indien men agressie of geweld hanteert tegen de geüniformeerde handhaver.(BOA/politieambtenaar). Totale kosten
€ 108.800,-
8. Bijlagen: •
•
0-meting agressie en geweld stichting Stadswacht Helmond. Communicatieplan.
-7-
Enquêteformulier agressie en geweld 1. Wat is uw geslacht? O man O vrouw 2. Wat is uw geboortejaar?
3. Hoe veilig of onveilig voelt u zich tijdens uw werk? O zeer veilig O veilig O niet veilig/onveilig O onveilig O zeer onveilig 4. Voelt u zich,vergeleken met een jaar geleden,veiliger of onveiliger tijdens uw werk? O veel veiliger dan vorig jaar O veiliger dan vorig jaar O hetzelfde als vorig jaar O minder veilig dan vorig jaar O veel minder veilig dan vorig jaar 5. Hoe vaak heeft u zelf in de afgelopen twaalf maanden te maken gehad met verbaal geweld,door externen.
6. Wanneer vond het meest recente voorval van verbaal geweld plaats? O n.v.t. ga verder met vraag 20 O minder dan 1 maand geleden O 1 tot 3 maanden geleden O 4 tot 6 maanden geleden O 7 tot 9 maanden geleden O 10 tot 12 maanden geleden 7. Om wat voor type verbaal geweld ging het bij het laatste voorval?(meerdere antwoorden mogelijk) O schelden O schreeuwen O vernederen O treiteren O pesten O anders, namelijk:……………………………………………………….
Enquêteformulier stichting Stadswacht Helmond-mrt.2009
1
8. Hoe laat vond het laatste voorval met betrekking tot verbale agressie ongeveer plaats? O ochtend (7-10) O middag (10-12.30) O vroege avond (13.30-17.30) O late avond (18.00-22.00) 9. Vond het laatste voorval van verbale agressie tijdens uw werk plaats? O vroege ochtend (7-10) O ochtend (10-12.30) O middag (13.30-17.30) O avond (18.00-22.00) 10. Vond het meest recente voorval van verbale agressie tijdens uw werktijd plaats? O ja,tijdens mijn werk. O nee, buiten werktijd. 11. Wat was de situatie waarin het meest recente voorval van verbale agressie plaatsvond? O ik wees deze persoon terecht O ik betrapte deze persoon op een regelovertreding O ik voerde een controle uit O ik hield deze persoon aan O deze persoon was ontevreden over de dienstverlening O deze persoon ergerde zich aan mijn werkhouding O deze persoon was het niet eens met de opgelegde sanctie O deze persoon moest te lang wachten voor hij aan de beurt was O anders..namelijk………………………………………………………….. 12. Was de dader een man of een vrouw? O man O vrouw
13. Hoe oud was de dader ongeveer?
14. Wilde de dader met het gebruik van verbaal geweld iets gedaan krijgen? O nee O ja 15. Is het de dader van verbaal geweld gelukt iets gedaan te krijgen? O nee O ja 16. Zag u de dader voor het eerst of was hij/zij een bekende van u? O ik zag hem/haar voor het eerst O ik kende hem/haar al
Enquêteformulier stichting Stadswacht Helmond-mrt.2009
2
17. Heeft u het voorval van verbaal geweld besproken met iemand binnen uw organisatie? O nee, met niemand O ja, met een collega O ja, met mijn leidinggevende(n) O ja, met de vertrouwenspersoon of bedrijfsmaatschappelijk werker O ja, met iemand anders,namelijk; 18. Heeft u of iemand anders dit voorval van verbaal geweld gemeld bij de politie?’ O nee O ja 19. Heeft u een aangiftekaart of procesverbaal naar aanleiding van verbaal geweld, ondertekend?
20. Het kan natuurlijk ook dat u niet zelf slachtoffer was van verbaal geweld maar een collega. Hoe vaak bent u de afgelopen maanden getuige geweest van verbaal geweld tegen een collega?
21. Wat deed u bij de laatste keer dat u getuige was van verbaal geweld? O n.v.t. ga verder met vraag 23 O ik greep direct in O ik ging bemiddelen O ik haalde collega/leidinggevende bij O ik vroeg politie om assistentie O ik vluchtte weg O ik sprak er later over met de betrokken collega O ik deed niets O iets anders, namelijk………………………………………….
22. Kunt u aangeven waarom u niets deed bij het laatste voorval van verbaal geweld? O ik was te angstig/ik stond verstijfd O het was niet mijn zaak O het gebeurt zo vaak,dan kan ik wel bezig blijven O ik zag dat mijn collega de situatie onder controle had O anders namelijk;…………………………………………………………..
23.We stellen nu vragen over fysiek geweld. Daarbij moet u denken aan duwen en trek ken, slaan, schoppen, spugen, vastgrijpen, verwonden, fysiek hinderen, gooien met voorwerpen, vernielen van voorwerpen, diefstal van eigendommen.
Enquêteformulier stichting Stadswacht Helmond-mrt.2009
3
24.Hoe vaak heeft u in uw werk de afgelopen 12 maanden te maken gehad met fysiek geweld?
25.Wanneer vond het meest recente voorval van fysiek geweld plaats? O n.v.t. ga verder met vraag 40 O minder dan een maand O 1 tot en met 3 maanden geleden O 4 tot en met 6 maanden geleden O 7 tot en met 9 maanden geleden O 10 tot en met 12 maanden geleden 26.Om wat voor type fysiek geweld ging het bij het meest recente voorval? O duwen en trekken O slaan O schoppen O spugen O vastgrijpen O verwonden O fysiek hinderen O gooien met voorwerpen (bv. Meubilair of stenen) O vernielen van voorwerpen O diefstal van eigendommen O anders, namelijk:………………………………………………….. 27.Werd er bij het meest recente voorval van fysiek geweld een wapen of ander voorwerp als wapen gebruikt. O nee O ja, met een slag/steekwapen O ja, met een vuurwapen O ja, met beide O ja, met iets anders, namelijk:…………………………………………
28. Bent u gewond geraakt bij het meest recente voorval van fysiek geweld? O nee O ja
29. Hoe laat vond het meest recente voorval van fysieke agressie ongeveer plaats? O ochtend (7-12u) O middag (12-17u) O vroege avond (17-21u) O late avond (21-24u) O nacht (24-7u)
Enquêteformulier stichting Stadswacht Helmond-mrt.2009
4
30. Vond het meest recente voorval van fysieke agressie tijdens uw werktijd plaats? O ja, tijdens werktijd O nee, buiten werktijd 31. Wat was de situatie waarin het meest recente voorval van fysieke agressie plaatsvond? (meerdere antwoorden mogelijk) O ik wees deze persoon terecht O ik betrapte deze persoon op een regelovertreding O ik voerde een controle uit O ik hield deze persoon aan O deze persoon was ontevreden over de dienstverlening O deze persoon ergerde zich aan mijn werkhouding O deze persoon moest te lang wachten voor hij aan de beurt was O deze persoon was het niet eens met de opgelegde sanctie O een andere situatie, namelijk:……………………………………….. O er was geen bijzondere situatie 32. Was de dader (van fysieke agressie) een man of een vrouw? O man O vrouw 33. Hoe oud was de dader van het fysieke geweld? U mag een schatting geven
34. Wilde de dader met het gebruik van fysiek geweld iets gedaan krijgen? O Nee O Ja 35. Is het de dader van fysiek geweld gelukt iets gedaan te krijgen? O Nee O Ja 36. Zag u de dader van het fysieke geweld voor het eerst of was hij/zij een bekende voor u? O Ik zag hem/haar voor het eerst O ik kende hem/haar al
37. Heeft u het voorval van fysiek geweld besproken met iemand binnen uw organisatie? O nee, met niemand O ja, met een collega O ja, met mijn leidinggevende(n) O ja, met de vertrouwenspersoon of bedrijfsmaatschappelijk werkster O ja, met iemand anders, namelijk:……………………………………………….
38. Heeft u of iemand anders dit voorval van fysiek geweld gemeld bij de politie? O nee O ja
Enquêteformulier stichting Stadswacht Helmond-mrt.2009
5
39. Heeft u een aangiftekaart of procesverbaal naar aanleiding van dit voorval van fysiek Geweld ondertekend? O nee O ja 40. Het kan natuurlijk ook gebeuren dat u niet zelf slachtoffer wordt van fysiek geweld, maar Een collega. Hoe vaak bent u de afgelopen twaalf maanden getuige geweest van fysiek Geweld tegen een collega?
41. Wat deed u de laatste keer dat u getuige was van fysiek geweld? O n.v.t. ga verder met vraag 43 O ik greep direct in O ik ging bemiddelen O ik haalde een collega/leidinggevende bij O ik belde de politie O ik vluchtte weg O ik sprak er later over met de betrokken collega O ik deed niets O iets anders, namelijk:………………………………………………….
42. Kunt u aangeven waarom u niets deed bij het laatste voorval van fysiek geweld? O ik was te angstig/ik stond verstijfd O het was niet mijn zaak O het gebeurt zo vaak, dan kan ik wel bezig blijven O ik zag dat mijn collega de situatie onder controle had O anders, namelijk:………………………………………………………… 43. We stellen u nu vragen over seksuele intimidatie. Daarbij moet u denken aan nafluiten, seksueel getinte opmerkingen of blikken, exhibitionisme, seksuele chantage, aanranding (betasten, knijpen, graaien), verkrachting, hijgers of pornomail. Hoe vaak heeft u in uw werk de afgelopen 12 maanden persoonlijk te maken gehad met seksuele intimidatie door externen?
44. Wanneer vond het meest recente voorval van seksuele intimidatie plaats? O n.v.t. ga verder met vraag 59 O minder dan een maand geleden O 1 tot en met 3 maanden geleden O 4 tot en met 6 maanden geleden O 7 tot en met 9 maanden geleden O 10 tot en met 12 maanden geleden
Enquêteformulier stichting Stadswacht Helmond-mrt.2009
6
45. Om wat voor soort seksuele intimidatie ging het bij het meest recente voorval? O nafluiten O seksueel getinte opmerkingen O exhibitionisme/potloodventen O seksuele chantage O aanranding (betasting, knijpen e.d.) O verkrachting O hijgers O pornomail O anders, namelijk:……………………………………………………. 46. Werd er bij het meest recente voorval van seksuele intimidatie een wapen of een ander Voorwerp als wapen gebruikt? O nee O ja, met een slag/steekwapen O ja, met een vuurwapen O ja, met beide O ja, met iets anders, namelijk:…………………………………………. 47. Bent u gewond geraakt bij het meest recente voorval van seksuele intimidatie? O nee O ja 48. Hoe laat vond het meest recente voorval van seksuele intimidatie ongeveer plaats? O ochtend (7-12u) O middag (12-17u) O vroege avond (17-21u) O late avond (21-24u) O nacht (24-7u) 49. Vond het meest recente voorval van seksuele intimidatie tijdens uw werk plaats? O Ja, tijdens mijn werktijd O nee, buiten werktijd 50. Wat was de situatie waarin het meest recente voorval van seksuele intimidatie plaatsvond? O ik wees deze persoon terecht O ik betrapte deze persoon op een regelovertreding O ik voerde een controle uit O ik hield deze persoon aan O deze persoon was ontevreden over de dienstverlening O deze persoon ergerde zich aan mijn werkhouding O deze persoon moest te lang wachten voor hij aan de beurt was O deze persoon was het niet eens met de opgelegde sanctie O een andere situatie, namelijk:………………………………………………………. O er was geen bijzondere situatie 51. Was de dader (van seksuele intimidatie) een man of een vrouw? O man O vrouw O weet ik niet meer
Enquêteformulier stichting Stadswacht Helmond-mrt.2009
7
52. Hoe oud was de dader van seksuele intimidatie? U mag ook een schatting geven.
53. Wilde de dader met het gebruik van seksuele intimidatie iets gedaan krijgen? O nee O ja 54. Is het de dader van seksuele intimidatie gelukt iets gedaan te krijgen? O nee O ja 55. Zag u de dader van de seksuele intimidatie voor het eerst of was hij/zij een bekende voorU O ik zag hem/haar voor het eerst O ik kende hem/haar al 56. Heeft u het voorval van seksuele intimidatie besproken met iemand binnen uw organisatie? O nee, met niemand O ja, met een collega O ja, met mijn leidinggevende(n) O ja, met de vertrouwenspersoon of bedrijfsmaatschappelijk werkster O ja, met iemand anders, namelijk:……………………………………………… 57. Heeft u of iemand anders dit voorval van seksuele intimidatie gemeld bij de politie? O nee O ja 58. heeft u een aangiftekaart of procesverbaal naar aanleiding van dit voorval van seksuele Intimidatie ondertekend? O nee O ja
59. Het kan natuurlijk gebeuren dat u niet zelf slachtoffer wordt van seksuele intimidatie, Maar een collega. Hoe vaak bent u de afgelopen twaalf maanden getuige geweest van Seksuele intimidatie tegen een collega?
60. Wat deed u de laatste keer dat u getuige was van seksuele intimidatie? O n.v.t. ga verder met vraag 62 O ik greep direct in O ik ging bemiddelen O ik haalde er een collega/leidinggevende bij O ik belde de politie O ik vluchtte weg O ik sprak er later over met de betrokken collega O ik deed niets
Enquêteformulier stichting Stadswacht Helmond-mrt.2009
8
O iets anders, namelijk 61. Kunt u aangeven waarom u niets deed bij het laatste voorval van seksuele intimidatie? O ik was te angstig/ik stond verstijfd O het was niet mijn zaak O het gebeurt zo vaak, dan kan ik wel bezig blijven O ik zag dat mijn collega de situatie onder controle had O anders, namelijk:…………………………………………………………….. 62. We stellen nu vragen over andere vormen van intimidatie. Daarbij moet u denken aan zaken als bedreiging, stalken, achtervolgen, chanteren, dreigbrieven en dergelijke. Hoe vaak heeft u in uw werk de afgelopen twaalf maanden te maken gehad met intimidatie door externen?
63. Wanneer vond het meest recente voorval van intimidatie plaats? O n.v.t. ga verder met vraag 78 O minder dan een maand geleden O 1 tot en met 3 maanden geleden O 4 tot en met 6 maanden geleden O 7 tot en met 9 maanden geleden O 10 tot en met 12 maanden geleden 64. Om wat voor type intimidatie ging het bij het meest recente voorval? O bedreigen O stalken O achtervolgen O chanteren O onder druk zetten O bommelding O dreigbrief O gezinsleden bedreigen O anders, namelijk:………………………………………………………… 65. Werd er bij het meest recente voorval van intimidatie een wapen of een ander voorwerp als wapen gebruikt? O nee O ja, met een slag/steekwapen O ja, met een vuurwapen O ja, met beide O ja, met iets anders, namelijk:………………………………………………. 66. Bent u gewond geraakt bij het meest recente voorval van intimidatie? O nee O ja
Enquêteformulier stichting Stadswacht Helmond-mrt.2009
9
67. Hoe laat vond het meest recente voorval van intimidatie ongeveer plaats? O ochtend (7-12u) O middag (12-17u) O vroege avond (17-21u) O late avond (21-24u) O nacht (24-7u) 68. Vond het meest recente voorval van intimidatie tijdens uw werktijd plaats? O ja, tijdens mijn werktijd O nee, buiten werktijd 69. Wat was de situatie waarin het meest recente voorval van intimidatie plaatsvond? O ik wees deze persoon terecht O ik betrapte deze persoon op een regelovertreding O ik voerde een controle uit O ik hield deze persoon aan O deze persoon was ontevreden over de dienstverlening O deze persoon ergerde zich aan mijn werkhouding O deze persoon moest te lang wachten voor hij aan de beurt was O deze persoon was het niet eens met de opgelegde sanctie O een andere situatie, namelijk:………………………………………………….. O er was geen bijzondere situatie 70. Was de dader (van intimidatie) een man of een vrouw? O man O vrouw O weet ik niet meer 71. Hoe oud was de dader? U mag ook een schatting geven
72. Wilde de dader met het gebruik van intimidatie iets gedaan krijgen? O nee O ja
73. Is het de dader van intimidatie gelukt iets gedaan te krijgen? O nee O ja 74. Zag u de dader voor het eerst of was hij/zij een bekende voor u? O ik zag hem/haar voor het eerst O ik kende hem/haar al
Enquêteformulier stichting Stadswacht Helmond-mrt.2009
10
75. Heeft u het voorval besproken met iemand binnen uw organisatie? O nee, met niemand O ja, met een collega O ja, met mijn leidinggevende(n) O ja, met de vertrouwenspersoon of bedrijfsmaatschappelijk werkster O ja, met iemand anders, namelijk: 76. Heeft u of iemand anders dit voorval gemeld bij de politie? O nee O ja 77. heeft u een aangiftekaart of proces-verbaal naar aanleiding van dit voorval van seksuele Intimidatie ondertekend? O nee O ja 78.Het kan natuurlijk ook gebeuren dat u niet zelf slachtoffer wordt van intimidatie, maar een collega. Hoe vaak bent u de afgelopen 12 maanden getuige geweest van intimidatie tegen een collega?
79. Wat deed u bij de laatste keer dat u getuige was van intimidatie? O n.v.t. ga verder met vraag 81 O ik greep direct in O ik ging bemiddelen O ik haalde er een collega/leidinggevende bij O ik belde de politie O ik vluchtte weg O ik sprak er later over met de betrokken collega O ik deed niets O iets anders, namelijk…………………………………………………. 80. Kunt u aangeven waarom u niets deed bij het laatste voorval van intimidatie? O ik was te angstig/ik stond verstijfd O het was niet mijn zaak O het gebeurt zo vaak, dan kan ik wel bezig blijven O ik zag dat mijn collega de situatie onder controle had O anders, namelijk:………………………………………………………
81. We stellen nu vragen over discriminatie. Daarbij gaat het om vervelende opmerkingen of vervelend gedrag dat op u was gericht vanwege uw huidskleur, uw geslacht, uw leeftijd uw seksuele geaardheid of voorkeur of uw geloofsovertuiging. Hoe vaak heeft u in uw werk de afgelopen twaalf maanden persoonlijk te maken gehad Met discriminatie door externen?
Enquêteformulier stichting Stadswacht Helmond-mrt.2009
11
82.Wanneer vond het meest recente voorval van discriminatie plaats? O n.v.t. ga verder met vraag 94 O minder dan een maand geleden O 1 tot en met 3 maanden O 4 tot en met 6 maanden O 7 tot en met 9 maanden O 10 tot 12 maanden
83. Om wat voor type discriminatie ging het bij het meest recente voorval? O discriminatie naar sekse O discriminatie naar huidskleur O discriminatie naar geloofsovertuiging O discriminatie naar seksuele geaardheid/voorkeur O discriminatie naar leeftijd O anders,namelijk;……………………………………………………… 84. Hoe laat vond het meest recente voorval van discriminatie plaats? O ochtend O middag O vroege avond O late avond O nacht 85. Vond het meest recente voorval van discriminatie tijdens uw werktijd plaats? O ja,tijdens werktijd O nee, buiten werktijd 86. Wat was de situatie waarin het meest recente voorval van discriminatie plaatsvond? O ik wees deze persoon terecht O ik betrapte deze persoon op een regelovertreding O ik voerde een controle uit O ik hield deze persoon aan O deze persoon was ontevreden over de dienstverlening O deze persoon ergerde zich aan mijn werkhouding O deze persoon moest te lang wachten voordat hij aan de beurt was O deze persoon was het niet eens met de opgelegde sanctie O een andere situatie, namelijk;…………………………………………………
87. Was de dader (van de discriminatie) een man of een vrouw? O man O vrouw O weet ik niet meer
Enquêteformulier stichting Stadswacht Helmond-mrt.2009
12
88. Hoe oud was de dader? (schatting leeftijd) O …………………………………… O weet ik niet meer 89. Wilde de dader met het gebruik van discriminerende opmerkingen iets gedaan krijgen? O nee O ja 90. Zag u de dader voor het eerst of was hij/zij een bekende van u? O ik zag hem/haar voor het eerst O ik kende hem/haar al 91.Heeft u het voorval besproken met iemand binnen uw organisatie? O nee, met niemand O ja, met een collega O ja, met mijn leidinggevende O ja, met een vertouwenspersoon O ja, met iemand anders, namelijk;………………………………. 92. Heeft u of iemand anders dit voorval gemeld bij de politie? O nee O ja 93. Heeft u een aangiftekaart of proces-verbaal naar aanleiding van dit voorval getekend? O nee O ja 94. Het kan natuurlijk ook gebeuren, dat u niet zelf het slachtoffer wordt van discriminatie,maar een collega. Hoe vaak bent u de afgelopen 12 maanden getuige geweest van discriminatie tegen een collega?
95.Wat deed u bij de laatste keer dat u getuige was van discriminatie? O n.v.t. ga verder met vraag 97 O ik greep direct in O ik ging bemiddelen O ik haalde er een collega/leidinggevende bij O ik belde de politie O ik vluchtte weg O ik sprak er later over met de betrokken collega O ik deed niets O iets anders,namelijk;…………………………………………………
Enquêteformulier stichting Stadswacht Helmond-mrt.2009
13
96. Kunt u aangeven waarom u niets deed bij het laatste voorval? O ik was te angstig/ik stond verstijfd O het was niet mijn zaak O het gebeurt zo vaak, dan kan ik wel bezig blijven O ik zag dat mijn collega de zaak onder controle had O anders,namelijk;……………………………………………………….. 97. Heeft u zich de afgelopen 12 maanden als gevolg van ongewenst gedrag door externen Ziek gemeld en zo ja hoe lang? O nee >> ga naar vraag 99 O ja, 1 week O ja, 2-4 weken O ja,5-8 weken O ja 9-12 weken O ja, langer dan 12 weken. 98. Door welk type voorval heeft u zich ziek gemeld? O Verbaal geweld O Fysiek geweld O Seksuele intimidatie O Overige vormen van discriminatie O Discriminatie 99. Heeft u de afgelopen twaalf maanden als gevolg van ongewenst gedrag minder goed gefunctioneerd in uw werk en zo ja hoe lang? O Nee>> ga naar vraag 101 O ja, 1 week O ja, 2-4 weken O ja,5-8 weken O ja 9-12 weken O ja, langer dan 12 weken. 100. Door welk type voorval heeft u zich ziek gemeld? O Verbaal geweld O Fysiek geweld O Seksuele intimidatie O Overige vormen van discriminatie O Discriminatie
Enquêteformulier stichting Stadswacht Helmond-mrt.2009
14
101 Ongewenst gedrag door collega’s en leidinggevenden: In het vorige deel hebben we u vragen gesteld over ongewenst gedrag door externen. Het kan ook voorkomen dat er tussen collega’s onderling gedrag plaatsvindt dat ongewenst is. Hieronder staan dezelfde vijf soorten ongewenst gedrag als hiervoor. Wilt u per soort aangeven hoe vaak u daar in uw werk mee te maken heeft gehad?
Verbaal geweld door een collega/leidinggevende fysiek geweld door een collega/leidinggevende Seksuele intimidatie door een collega/leidinggevende Overige intimidatie door een collega/leidinggevende Discriminatie door een collega/leidinggevende
Aantal keer O …………
Niet mee te maken gehad O
O …………
O
O …………
O
O …………
O
O …………
O
102 Hieronder stellen we een aantal vragen over werkomstandigheden en preventiemaatregelen. Heel slecht
De communicatie tussen O mij en mijn collega’s is: De communicatie tussen O de directie en de werkvloer is: De communicatie tussen O onze organisatie en externen is:
Goed
Heel goed
O
Niet slecht/niet goed O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
Slecht
Enquêteformulier stichting Stadswacht Helmond-mrt.2009
15
103 Hieronder stellen we een aantal vragen over werkomstandigheden en preventiemaatregelen: Mee eens
Ik heb voldoende tijd voor contact met externen De werksfeer tussen collega’s is prettig De hoeveelheid werk is eerlijk verdeeld in mijn organisatie Ik heb voldoende invloed op de inhoud van mijn werk Ik word gedwongen om in bepaalde teams te werken Er is teveel concurrentie tussen de werknemers
Mee oneens
O
Niet eens/niet oneens O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
104 Hieronder stellen we een aantal vragen over werkomstandigheden en preventiemaatregelen.
Is er nazorg als er ongewenst gedrag heeft plaatsgevonden? Hebben we minstens 1 x per maand werkoverleg? Worden ervaringen met ongewenst gedrag besproken in een werkoverleg? Is er een protocol(lijst met afspraken)waarin staat hoe je om moet gaan met ongewenst gedrag? Zijn er trainingen voor het om gaan met ongewenst gedrag? Zijn er gedragsregels afgesproken waar externen zich aan dienen te houden? Zijn er gedragsregels afgesproken waar het personeel zich aan dient te houden? Zijn er organisatorische maatregelen getroffen om incidenten tegen te gaan? Zijn er bouwkundige, technische of elektronische maatregelen getroffen om incidenten tegen te gaan? Is er een registratiesysteem voor incidenten met ongewenst gedrag? Worden alle incidenten die gebeuren worden ook echt geregistreerd?
Ja O
Nee O
Weet niet O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
Enquêteformulier stichting Stadswacht Helmond-mrt.2009
16
105 Hieronder stellen we een aantal vragen over werkomstandigheden en preventiemaatregelen.
Externen zijn over het algemeen tevreden over onze dienstverlening Afwijkende normen en waarden zijn in mijn organisatie goed bespreekbaar In mijn organisatie zijn de werknemers bang om conflicten met elkaar aan te gaan Er heerst binnen mijn organisatie een taboe op het aanspreken van een collega op ongewenst gedrag Er is binnen mijn organisatie sprake van kliekvorming en uitsluiting Er is binnen mijn organisatie alleen aandacht voor ongewenst gedrag als er een incident is geweest, daarna niet meer.
Mee eens Niet Mee eens/niet oneens oneens O O O O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
106Wat zou uw organisatie volgens u moeten doen om de veiligheid te vergroten.
Enquêteformulier stichting Stadswacht Helmond-mrt.2009
17
107 Ten slotte leggen we u een aantal stellingen voor over de nazorg na incidenten. He gaat om de vraag wat uw organisatie aan zorg biedt als u of een collega te maken krijgt met ongewenst gedrag.
Ik weet wat ik moet doen als ik last heb van ongewenst gedrag op mijn werk Ongewenste gedragingen worden meestal gemeld binnen de organisatie Ik krijg voldoende steun van collega’s als ik last heb van ongewenst gedrag Ik krijg voldoende steun van mijn leidinggevenden als ik last heb van ongewenst gedrag Meldingen van ongewenst gedrag moeten meer serieus worden genomen in mijn organisatie Er is voldoende nazorg na ongewenst gedrag
Mee eens Niet Mee eens/niet oneens oneens O O O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
108 Dat was de laatste vraag. Als u naar aanleiding van deze vragenlijst nog opmerkingen of vragen heeft, dan kunt u die hieronder invullen.
Enquêteformulier stichting Stadswacht Helmond-mrt.2009
18
Enquêteformulier agressie en geweld
Van de 25 medewerkers leverden 22 medewerkers de enquête in, 88%. Waarom 3 medewerkers niet hebben deelgenomen aan de enquête is niet bekend. Van de deelnemers betrof het 10 vrouwelijke medewerkers en 11 mannelijke. Bij één enquête formulier was het geslacht niet ingevuld. De leeftijd van de medewerkers is gelegen tussen 39 en 51 jaar. In de tabel hieronder is de leeftijdssamenstelling weergegeven. Verhouding man -vrouw
Verhouding leeftijd
1 11
10
1947-1955
5
6
man
1956-1960
vrouw niet ingevuld
6
1961-1965
4
1965-1970
Op de vraag of men zich veilig voelt tijdens het werk gaf 59% aan dat dit het geval was en gaf 36% aan dat men zich niet veilig maar ook niet onveilig voelde. Geen van de medewerkers gaf aan dat men zich zeer veilig voelde en één medewerkster gaf aan dat ze zich onveilig voelt tijden het werk.
Veiligheidsgevoel
zeer veilig
Verloop Veiligheidsgevoel
veel veiliger veilig
veilig
3
1 niet onveilig/niet veilig
8 13
hetzelfde
3
onveilig zeer onveilig
minder 16
veel minder onbekend
Op de vraag of dit veiligheidsgevoel vergeleken met een jaar geleden was afgenomen of juist is toegenomen antwoordde 72% dat dit het zelfde was gebleven. Dit werd namelijk aangegeven door 16 medewerkers(8vrouwen en 8 mannen). Het merendeel namelijk 11 medewerkers, hadden in de vorige vraag aangegeven dat men zich veilig voelde. Van de overige medewerkers hadden 3 medewerkers in de vorige vraag aangegeven dat men zich niet veilig of onveilig voelde en 1 medewerkster had aangegeven dat ze zich vorig jaar ook al onveilig voelde. Ook gaven 3 medewerkers (22%) aan dat men zich minder veilig voelde dan vorig jaar. Alle drie de medewerkers (2 mannen en 1 vrouw)hadden in de vorige vraag aangegeven dat men zich niet veilig of onveilig voelde. 3 medewerkers (1man, 1 vrouw en 1 onbekend)hebben geen antwoord gegeven op deze vraag w.o. de medewerkster welke had aangegeven dat ze zich onveilig voelde.
Analyse veiligheid medewerkers stichting Stadswacht Helmond 2009
1
Verbaal geweld in 12 maanden
Wel/geen verbaal geweld in 12 maanden
wel
<10
10> niet 6; 27%
38% 62%
16; 73%
Op de vraag hoe vaak men zelf in de afgelopen 12 maanden met verbaal geweld te maken heeft gehad werd verschillend geantwoord. De antwoorden varieerde van één maal tot 11 maal. Ook werden algemene termen gebruikt zoals onbekend, regelmatig, vaak en heel vaak en meer dan 10. Van de 22 medewerkers gaven 16 medewerkers (73%) aan één of meerdere keren met verbaal geweld door externen te maken te hebben gehad. Van deze medewerkers gaf 62% aan meer dan 10 keer met verbaal geweld te maken te hebben gehad. Naar verhouding hebben mannen 2 keer zoveel met verbaal geweld te maken dan vrouwen. Alle gevallen van verbale agressie vonden plaats tijdens werktijd. Op de vraag wanneer het laatste voorval van verbaal geweld plaats vond antwoorden 13 medewerkers dat dit minder dan 6 maanden geleden was en 3 medewerkers dat dit tussen de 6 en 12 maanden geleden was. Type verbaal geweld
schelden schreeuwen
1 2
vernederen 13
6
treiteren 11
pesten middelvinger
Op de vraag om wat voor type verbaal geweld het gaat voeren omschrijvingen zoals schelden, schreeuwen en vernederen de hoofdmoot. Hierna volgend treiteren, pesten en het opsteken van een middelvinger. Tijdstip verbaal geweld
16%
11%
36%
07-10 uur
10-12.30 uur
12.30-17.30 uur
37% 18-22 uur
De meeste voorvallen van verbale agressie vinden overdag plaats. Slechts 16 % van de verbale agressie vindt plaats in de avonduren.
Analyse veiligheid medewerkers stichting Stadswacht Helmond 2009
2
Situatie verbaal geweld
opleggen sanctie
13% 19%
betrappen op ovetreding
43%
bij uitvoeren controle
25% geen reden
Verbale agressie vindt vooral plaats bij het uitvoeren van handhavingwerkzaamheden zoals betrappen op een overtreding, opleggen van een sanctie en uitvoeren van controle. Slechts bij 13% van de incidenten was er geen aanwijsbare aanleiding voor de verbale agressie. Man/vrouw verhouding dader
man vrouw
28%
72%
Als we gaan kijken wie er vooral verbaal agressief zijn betreft het hier vooral mannen. In 75% van de incidenten betrof het een man en in slechts 25% van een incidenten een vrouw die zich verbaal agressief gedroegen. Als we gaan kijken naar de leeftijd van de daders loopt dit van 15 tot 50 jaar zijn alle leeftijdsgroepen (15-25, 25-35, 35-50 jaar) gelijk vertegenwoordigd. Bij de helft van de incidenten wilden de dader(s) van verbaal geweld iets gedaan krijgen. Bij geen van de incidenten is dit echter gelukt. Bij alle incidenten was de dader geen bekende van de medewerker.
Analyse veiligheid medewerkers stichting Stadswacht Helmond 2009
3
Melden verbaal geweld 6%
Collega
6% Leidingge vende Vertrouw ensperso on 88%
De meeste incidenten werden met collega’s besproken en slechts 6% met een leidinggevende en 6% met een vertrouwenspersoon. Aangifte politie Aangifte
19% Geen aangifte 81%
Bij slechts 19% van de incidenten aangifte gedaan bij de politie. Omdat medewerkers altijd met zijn tweeën surveilleren geven veel collega’s (60%) aan ooit getuige te zijn geweest van verbaal geweld tegen een collega. Op de vraag wat men deed gaven de meeste aan meteen in te grijpen. De overigen gingen bemiddelen of vroegen om assistentie van collega’s of de politie.
Analyse veiligheid medewerkers stichting Stadswacht Helmond 2009
4
Wel/geen fysiek geweld in 12 maanden
wel
niet 5; 23%
17; 77%
Op de vraag of men de laatste 12 maanden te maken heeft gehad met fysiek geweld antwoordde 23 % dat dit het geval was. Het betroffen hier 3 mannelijke en 2 vrouwelijke medewerkers. Ook gaven 3 medewerkers aan getuige te zijn geweest van fysiek geweld tegen een collega. Soort fysiek geweld
14%
duwen-trekken
slaan 43%
14%
spugen 29% vastgrijpen
Het fysieke geweld bestond vooral uit duwen-trekken en slaan. Ook spugen en vastgrijpen werden als vormen van fysiek geweld genoemd. Bij geen van de voorvallen van fysiek geweld was er sprake van wapengebruik en bij één incident raakte een medewerker gewond. Als een medewerker getuige was van fysiek geweld tegen een collega probeerde men meestal te bemiddelen of men waarschuwde de politie. De meeste incidenten van fysiek geweld vonden overdag plaats en vonden allen tijdens werktijd plaats. In alle gevallen was er sprake van een bekeuring/handhavingsituatie.
Man/vrouw verhouding dader
man vrouw
20%
80%
Het zijn vooral mannen welke fysiek geweld toepassen. In 80% van de incidenten betrof het een man en in slechts 20% van een incidenten een vrouw. Als we gaan kijken naar de
Analyse veiligheid medewerkers stichting Stadswacht Helmond 2009
5
leeftijd van de daders loopt dit van 15 tot 50 jaar zijn alle leeftijdsgroepen (15-25, 25-35, 35-50 jaar) gelijk vertegenwoordigd. In alle gevallen heeft het fysieke geweld de dader niets opgeleverd en in de meeste gevallen zag de medewerker de dader voor het eerst en kende deze niet.
Melden fysiek geweld Collega
57%
43%
Leidingge vende
Bij 3 incidenten van fysiek geweld werd dit besproken met de collega en bij 4 incidenten werd dit besproken met een leidinggevende. Aangifte politie Aangifte
60%
40%
Geen aangifte
Bij slechts 2 incidenten werd er aangifte gedaan bij de politie.
Seksuele intimidatie Eén medewerk(st)er geeft aan de laatste 12 maanden last te hebben gehad van seksuele intimidatie tijdens het werk. Het betrof hier een seksueel getinte opmerking tijdens het uitvoeren van een controle. De medewerk(st)er geeft aan dit met niemand besproken te hebben en hiervan geen aangifte te hebben gedaan. Geen van de medewerkers geeft aan ooit getuige te zijn geweest van seksuele intimidatie.
Analyse veiligheid medewerkers stichting Stadswacht Helmond 2009
6
Andere vormen van intimidatie
Andere vormen van intimidatie de laatste 12 maanden
wel
niet 3; 14%
19; 86%
Op de vraag of men de laatste 12 maanden met andere vormen van intimidatie te maken heeft gehad geven 3 medewerkers aan dat dit het geval was. Het betreffen hier 2 mannelijke en één vrouwelijke medewerker. In alle gevallen was er sprake van bedreiging waarbij geen wapen werd gebruikt. Alle gevallen van bedreiging vonden plaats in de middag of de avonduren. In één geval vond het voorval plaats buiten het werk en in twee gevallen tijdens het werk. Tijdens het werk betrof dit in een handhavingsituatie en buiten het werk het vermoeden van aangeven bij de politie m.b.t. drugsgebruik. In alle gevallen betrof de dader een man en is het de dader niet gelukt met de intimidatie iets gedaan te krijgen. In één geval is het incident alleen besproken met een collega bij de overige twee incidenten is dit ook besproken met een leidinggevende. Bij één incident werd van de bedreiging aangifte gedaan bij de politie. Discriminatie Discriminatie
wel
Getuige van discriminatie
niet
niet
6; 27% 16; 73%
wel
7; 32% 15; 68%
Op de vraag of men de laatste 12 maanden persoonlijk met discriminatie te maken heeft gehad geven 6 medewerkers aan dat dit het geval was. Eén medewerkers geeft aan dit 1 keer te hebben meegemaakt, 2 medewerkers geven aan dit twee keer te hebben meegemaakt en 3 medewerkers geven aan dit vaak te hebben meegemaakt. Het betreffen hier 3 mannelijke en 2 vrouwelijke medewerkers. Ook gaven 7 collega’s aan getuige te zijn geweest van discriminerende opmerkingen tegen een collega. In de meeste gevallen als men getuige was greep men in of ging men bemiddelen. In één geval werd aangegeven dat men niets deed omdat men dan wel bezig kan blijven.
Analyse veiligheid medewerkers stichting Stadswacht Helmond 2009
7
Vorm van discriminatie
Huidskleur
Leeftijd
1
1
3 1
Land van herkom st Het w erk
Bij de meeste incidenten van discriminatie was er sprake van discriminatie naar huidskleur. Alle gevalle van discriminatie vonden plaats tijdens het werk en in alle gevallen was er sprake van een handhavingsituatie. De dader was bijna in alle gevallen een onbekende en bij de helft van de incidenten was de dader een man en de andere helft van de incidenten een vrouw.
Bespreken discriminatie Collega 20%
Leidingge vende 80%
De meeste incidenten van discriminatie werden besproken met een collega, slechts één incident werd besproken met een leidinggevende. Bij geen van de incidenten van discriminatie werd er aangifte gedaan bij de politie.
Analyse veiligheid medewerkers stichting Stadswacht Helmond 2009
8
Ziek
Ziekmelding tgv incidenten Ziek 1
Niet ziek
20
Op de vraag of men zich als gevolg van het ongewenst gedrag van externen de laatste 12 maanden heeft ziek gemeld gaf één medewerker aan dat dit het geval was. Het ziekteverzuim als gevolg van het incident betrof 2 tot 4 weken.
Minder functioneren Ja 2
Ne e 19
Op de vraag of men als gevolg van ongewenst gedrag van externen in de laatste 12 maanden minder goed gefunctioneerd heeft gaven 2 medewerkers aan dat dit het geval was. Men gaf aan dat de periode van minder functioneren 2 tot 8 weken bedroeg.
Analyse veiligheid medewerkers stichting Stadswacht Helmond 2009
9
Ongewenst gedrag collega’s en leidinggevenden.
Verbaal geweld collega/leidinggevende
Intimidatie door collega/leidinggevende
Ja
1
1 2
3 Nee
18
Ja
Nee
Geen mening
19
Discriminatie door collega/leidinggevende
Geen mening
Ja
2 2 Nee
18
Geen mening
Op de vraag of er binnen de organisatie ook sprake is van ongewenst gedrag gaven enkele medewerkers aan dat dit het geval was. Met betrekking tot de onderwerpen fysiek geweld of seksuele intimidatie gaven geen van de medewerkers aan dat hier van sprake was. Op deze onderwerpen gaven echter 3 medewerkers geen antwoord. Met verbaal geweld gaven 3 medewerkers aan hiermee intern geconfronteerd te worden het betroffen hier 2 mannelijke en één vrouwelijke medewerker. Eén medewerker heeft hier geen antwoord gegeven. Twee medewerkers gaven aan te naken te hebben gehad met interne intimidatie. Het betroffen hier 2 vrouwelijke medewerkers. Eén medewerker heeft hier geen antwoord gegeven. Met discriminatie gaven 2 medewerkers aan intern geconfronteerd te worden het betrof hier één mannelijke en één vrouwelijke medewerker. Twee medewerkers gaven op deze vraag geen antwoord.
Analyse veiligheid medewerkers stichting Stadswacht Helmond 2009
10
Analyse veiligheid medewerkers stichting Stadswacht Helmond 2009
11
Communicatieplan: “Handen af van onze Helmondse helpers” “Zo werkt dat niet”
Afdeling Communicatie, gemeente Helmond© Mei 2009.
Inleiding Op 29 mei 2008 heeft minister Ter Horst van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties de campagne ‘handen af van onze helpers’ geïntroduceerd in het kader van ‘Veilige publieke taak”. Als gevolg hiervan heeft van 16 december 2008 tot eind januari 2009 de landelijke publiekscampagne ‘Vindt u dit normaal?’ gelopen. De campagne was bedoeld om mensen met een publieke taak te beschermen tegen agressie en geweld. Tijdens de BOA-confertentie in november 2008 bleek dat bij de campagne de BOA’s over het hoofd zijn gezien. Daarom start Helmond nu een plaatselijke publiekscampagne ‘Handen af van onze Helmondse helpers’. Politie Helmond heeft aangegeven bij de campagne te willen aansluiten. De campagne is daarom bedoeld voor zowel de BOA’s van Stadswacht Helmond als de politiebeambten van Politie Helmond. Voor het gemak spreken we hierna over Stadswacht en politie. De campagne start in augustus 2009 en loopt tot en met december 2010. Probleemanalyse Bij geweld, agressie en intimidatie tegen de Stadswacht en politie komt de volgende problematiek naar voren: 1. Over handhavend optreden door Stadswacht en politie wordt vaak negatief gedacht of minachtend gedaan; 2. Iedereen wil dat er handhavend wordt opgetreden tegen anderen, maar zodra men zelf in de fout gaat, is handhavend optreden niet gewenst (“onterecht”); 3. Er is geen eenduidige grens tussen toelaatbaar en ontoelaatbaar gedrag jegens handhavers; 4. De beambten accepteren zo langzamerhand dat agressie en geweld bij hun vak hoort (‘risico van het vak’); 5. De gedachte bij agressie en geweld tegen een beambte is: ik spreek tegen iemand zijn functie of uniform, terwijl er een persoon in dat uniform zit die gevoelens heeft; 6. Agressie en geweld is vaak een vorm van onverklaarbaar verdrag, ze laten zich niet aankondigen of voorspellen, maar treden prompt op, het gebeurt niet met voorbedachten rade, maar onverwachts. Het doel van dit communicatieplan is oplossingen te vinden voor deze problematiek. Doelgroep Alle inwoners van Helmond en bezoekers van de stad zouden agressief kunnen worden tegen Stadswacht en politie. Dat gebeurt bijvoorbeeld als zij geconfronteerd worden met handhavend optreden; een boete voor fout parkeren of de hond die poept op de stoep. Hiervan kunnen logischerwijs geen groepen mensen worden uitgesloten. Verder is het belangrijk om ook aan mensen die zich niet schuldig maken aan agressief gedrag tegen Stadswacht en politie duidelijk te maken dat de maat vol is: ‘Zo werkt dat niet’. Tevens kunnen we dan laten blijken wat de rol en taak van Stadswacht en politie is en waarom die zo belangrijk is voor de Helmondse samenleving. Voor wat betreft de interne communicatie zijn er de geüniformeerde medewerkers die geconfronteerd worden (verleden en heden) of kunnen worden (toekomst) met agressie en geweld. We kiezen voor de volgende interne en externe doelgroepen: Intern • •
Medewerkers Stadswacht Helmond Medewerkers Politie Helmond
Extern • • • •
Inwoners van Helmond Bezoekers van de stad Helmond Bedrijven en instellingen Klankbordgroepen (wijkraden)
Doelstellingen We zouden een te grote broek aantrekken als we hier aangeven dat we er met de publiekscampagne ‘handen van af van onze Helmondse helpers’ in slagen om alle vormen van agressie en geweld tegen Stadswacht en politie te kunnen oplossen of voorkomen. Het zal sowieso lastig blijken om agressie en geweld tegen te gaan met behulp van communicatie. Er zal namelijk een verandering in gedrag moeten optreden. Zoals aangegeven bij de probleemanalyse is agressie en geweld een soort van onverklaarbaar gedrag, dat lastig te omvatten is. We besluiten daarom in dit plan geen harde uitspraak te doen over een vermindering van agressie en geweld tegen Stadswacht en politie in Helmond. Wel benoemen we de volgende communicatiedoelstellingen: Interne communicatie • • •
Duidelijk maken waar de grens ligt tussen toelaatbaar en ontoelaatbaar gedrag door een burger, ondernemer of bezoeker van Helmond; Duidelijk maken welke stappen er ondernomen kunnen worden als er sprake is (geweest) van agressie en geweld: altijd aangifte doen, melding bij leidinggevende, enz.; Duidelijk maken welke stappen er in Helmond ondernomen worden om agressie en geweld tegen ambtenaren te verminderen.
Externe communicatie • • • •
Duidelijk maken wat de rol en taak is van de Stadswacht en politie en waarom deze taak zo belangrijk is voor Helmond; Duidelijk maken waar de grens ligt tussen toelaatbaar en ontoelaatbaar gedrag jegens Stadswacht en politie; Duidelijk maken dat ontoelaatbaar gedrag niet langer wordt getolereerd; Duidelijk maken wat de consequenties zijn als er toch ontoelaatbaar gedrag wordt vertoond, voor zowel de BOA/agent (medelijden/spijt), als degene die het gedrag vertoont (straf).
Strategie Propositie De centrale boodschap in de campagne luidt: “handen af van onze Helmondse helpers”. Deze boodschap/propositie is afgeleid van de landelijke slogan en gerichter gemaakt voor Helmond. “Handen af van onze Helmondse helpers” moet een soort keurmerk (stempel) worden, dat geldt als houvast voor de handhaver zelf en als waarschuwingssymbool voor de persoon die agressief of gewelddadig dreigt te worden. Concept Naast dit keurmerk, een soort overall pay-off, waar de publiekscampagne aan vast hangt, komt er een slogan van de campagne zelf. Deze slogan vormt de basis voor het communicatieconcept. De slogan luidt: “Zo werkt dat niet” Deze slogan omvat alle facetten die in deze publiekscampagne van belang zijn: 1. Stadswacht en politie kunnen door agressie en geweld niet (normaal) werken; 2. Agressie en geweld zijn niet normaal; 3. Stadswacht en politie verrichten goed werk, maar door agressie en geweld kunnen zij dat goed werk niet verrichten; 4. Agressie en geweld, zo werkt dat niet, en als iemand vindt dat dat toch zo werkt, zijn de consequenties niet mals (boete en straf).
“Zo werkt dat niet” is een gebiedende wijs die door Stadswacht en politie op straat gebruikt kan worden in het confrontatiemoment met de burger of bezoeker van Helmond. “Zo werkt dat niet” kan dan uitgesproken worden tegen de persoon die agressief of gewelddadig is of dreigt te worden. Het is een slogan die lekker bekt en goed aansluit op het Helmondse dialect en de Helmondse manier van werken. Ten slotte is het een slogan die niets te wensen overlaat. “Vindt u dit normaal?” (de landelijke slogan) is een vraagzin, terwijl dit een zin is die geen tegenspraak duldt. Het communicatieconcept bij deze slogan valt uiteen in drie onderdelen, waarin we laten merken dat het zo niet werkt: 1. Stadswacht en politie verrichten goed werk. We laten zien wat er gebeurt als zij dit werk niet doen: een trottoir vol met auto’s, afval metershoog opgestapeld, fietsen voor de ingang van de winkels, een stoep vol met hondenpoep. “Zo werkt dat niet”. 2.
Agressie en geweld zijn niet normaal
We laten merken dat agressie en geweld ontoelaatbaar zijn en waar de grens tussen toelaatbaar en ontoelaatbaar ligt. Ga je over die grens: “zo werkt dat niet”. Een voorbeeld is een persoon met een spreekwolkje en daarin !@#$%^&* richting de Stadswacht of politie, waarbij staat: “Zo werkt dat niet”. 3. Bij ontoelaatbaar gedrag zijn de consequenties daar We confronteren mensen met de consequenties bij ontoelaatbaar gedrag. De gevolgen zijn een boete en een taakstaf of zelfs gevangenisstraf. Een voorbeeld is een persoon op een poster die voor een rechter zit of een taakstraf uitvoert. De tekst luidt: “agressie of geweld tegen Stadswacht of politie? Zo werkt dat niet”. Communicatie op het “agressiemoment” Agressie is een soort onverklaarbaar gedrag, zoals al enkele keren aangegeven. Het kondigt zich niet aan of laat zich niet voorspellen, maar gebeurt prompt, op een bepaald moment en op een bepaalde plek. Het is belangrijk juist op dat moment en op die plek duidelijk aan te geven: “Zo werkt dat niet” en “Handen af van onze Helmondse helpers!” De momenten waarop agressie zich voordoet, zijn in de meeste gevallen wanneer de Stadswacht of politie handhavend optreedt of een waarschuwing geeft voor verkeerd gedrag. Op die momenten moet de persoon die de overtreding begaat, duidelijk gemaakt worden dat agressie en geweld niet langer worden getolereerd. Tegelijkertijd moeten we laten zien wat voor nuttig werk de handhaver doet en wat de consequenties zijn als er toch agressie of geweld wordt toegepast. Outdoor campagne Agressie en geweld spelen zich in de meeste gevallen op straat af. Het is daarom heel belangrijk op die plek te laten merken: “zo werk dat niet!” Hiermee kunnen ook de bezoekers van de stad Helmond bereikt worden. Te denken valt aan busreclame, abri’s in bushokjes en posters op de evenementenborden langs de weg. Horeca Een andere plek waar vaak agressie en geweld, ook tegen handhavers, plaatsvindt, is de horeca. Ook op die plekken dient er gecommuniceerd te worden: “zo werkt dat niet”. Voorbeelden zijn posters in horecagelegenheden, bierviltjes en bioscoopreclame in de Pathé bioscoop in Helmond.
Middelen en planning Interne communicatie Periode: augustus – december 2009 Middelen: •
Agressie- en geweldkaart, waarop duidelijk de grenzen staan aangegeven. Uit de 0-meting enquête onder de medewerkers (april/mei 2009) komt naar voren wat de meest voorkomende vormen van agressie en geweld zijn. Deze worden vermeld op de agressie- en geweldkaart, waarbij staat hoe de handhaver het beste kan reageren en wat de vervolgstappen zijn: altijd aangifte doen en melding maken bij de leidinggevende.
•
Keurmerk op het uniform: op de uniformen van de Stadswacht wordt het beeldmerk “handen af van onze Helmondse helpers” gestikt. Stadswachten kunnen daar, zelfs letterlijk, op wijzen (houvast) als er agressie of geweld optreedt. In plaats van een gestikt beeldmerk kan het ook gaan om een speldje of button.
•
Pagina op intranet: op Intercom komt een afzonderlijke pagina over agressie en geweld. Daarop wordt het nieuws van de campagne geplaatst en vinden de handhavers van de gemeente Helmond alle informatie over “handen af van onze Helmondse helpers”. Ook staat er de mogelijkheid om digitaal aangifte te doen bij de politie (hyperlink) en een meldingsformulier om agressie en geweld te melden bij een leidinggevende. In de overige communicatie kunnen de medewerkers hierop gewezen worden.
Externe communicatie Periode: augustus 2009 – december 2010 Middelen: •
Flyers of boemerangkaarten. Op de flyer of kaart staat korte informatie over de campagne en waarom deze campagne wordt ingezet. Dit middel worden ingezet bij communicatie op het “agressiemoment”, door het ter plekke uit te delen of samen met de boete achter de ruitenwisser van de auto te steken.
•
Posters op evenementenborden: gedurende de periode augustus 2009 – december 2010 wordt elk kwartaal 3 of 4 weken lang een poster ingezet op de evenementenbord langs de wegen in Helmond. Hiermee bereiken we zowel inwoners als bezoekers van Helmond.
•
Busreclame: een banner op de lijnbussen van Hermes.
•
Bioscoopreclame: in de Pathé in Helmond laten we gedurende enkele weken na elkaar (2 of 3 weken) een kort filmpje van 30 seconden zien over “handen af van onze Helmondse helpers”.
•
Spotje op Gemeente Helmond TV: hetzelfde als bioscoopreclame
•
Nieuwsitem op Gemeente Helmond TV: laten zien wat voor goed werk de Stadswacht en politie doen, laten merken waar de grenzen liggen en dat agressie en geweld niet langer worden getolereerd.
•
Korte stills op de reclamezuilen bij Rabobank Helmond (boven Kasteel Traverse) en in de Elzaspassage.
•
Website of gedeelte op de website van de gemeente: helmond.nl/zowerktdatniet
•
Banieren en/of vlaggen bij outdoor-evenementen als Impact.
Budget Als het budget van 30.000 euro voor de publiekscampagne “Handen af van onze Helmondse helpers” wordt toegekend, selecteren we twee of drie communicatiebureaus die een offerte mogen uitbrengen voor het realiseren van de campagne “handen af van onze Helmondse Helpers”, concreet weergegeven in het concept “Zo werkt dat niet”. Hieraan zijn enkele belangrijke regels verbonden: • • •
De campagne moet voldoen aan de huisstijl van de Stadswacht Helmond en Politie Helmond. Posters op de evenementenborden worden verzorgd door Dazoe evenementenreclame Veel van de middelen zijn in eigen beheer bij de gemeente Helmond en kunnen tegen relatief lage kosten gerealiseerd worden.
Regie en uitvoering De regie van de publiekscampagne “Handen af van onze Helmondse helpers” ligt bij de Stadswacht Helmond. Zij is verantwoordelijk voor de coördinatie, planning, het budget en de tussentijdse evaluatie met mogelijke bijstelling van de campagne. De afdeling Communicatie van de gemeente Helmond ondersteunt hierbij en zorgt – in overleg met Stadswacht Helmond – voor de briefing en beoordeling van het communicatiebureau dat wordt geselecteerd.