WELKOM!
Wie de woorden ‘Opera Gala’ via Google zoekt komt al vrij snel een pagina tegen van het Royal Northern College of Music: het conservatorium van Manchester. Daar heb ik in de tachtiger jaren mijn eerste stappen gezet op een operapodium. Soms denk ik terug aan mijn tijd aan dat RNCM-conservatorium. Daar heb ik voor het eerst gevoeld hoe overweldigend het kan zijn de meest levenskrachtige emoties van de mens te vertalen in operavoorstellingen. In zang, maar ook in decors, kostuums, mise-en-scène en belichting. En vooral in drama. Opera heeft, als geen andere kunstvorm, de potentie de wereld(-geschiedenis) om zich heen tot zich te nemen, te vertalen, te verwerken en vorm te geven, om het vervolgens met de volste overtuiging weer terug te kaatsen. Dit maakt opera nog steeds tot de meest levendige actuele kunstvorm van de moderne tijd. Handelend over de thema’s van vandaag, vol historisch besef maar ook altijd kijkend naar de toekomst. Wie operagala’s in het algemeen natrekt, raakt digitaal letterlijk verzeild in een wereld van klassieke podiumcultuur: Baden Baden, San Francisco, Utrecht, New York, Seattle, Chicago. De tentoonstelling van de Reisopera in Museum TwentseWelle in Enschede vertelt over de geschiedenis van de Reisopera. Daar kunt u kennis maken met een stukje van het verleden van dit bedrijf waar wij zo trots op zijn. Trots - vooral - omdat het kloppend hart van ons kunstbedrijf bruist van passie. Voor opera zelf en vanwege het besef dat deze kunstvorm, ondanks stormachtige tijden, telkens weer zijn waarde zal bewaren en bewijzen. OperaGala laat u kennismaken met een opgefriste Reisopera. Met de zangers uit het nieuwe zangersensemble van de Nationale Reisopera: jonge artiesten die een aantal jaren aan de Reisopera verbonden zullen zijn om hun vak te leren perfectioneren. Buitengewoon verheugd ben ik dat het spraakmakende Nederlands Blazers Ensemble voor de begeleiding van ons OperaGala gaat zorgen. Opera in een nieuwe jas; uitdagend, vernieuwend en vooral van deze tijd. Zij zullen in de toekomst vaker te zien zijn bij producties van de Reisopera. Mijn grootst mogelijke waardering gaat uit naar u, ons publiek. Uw steun en belangstelling maakt dat wij onze kracht en visie hebben weten te bundelen. De Reisopera wil u blijven voorzien van onze passie: opera. Ik wens u een sprankelende en gedenkwaardige avond en hoop u nog vaak te mogen ontmoeten bij de uiteenlopende voorstellingen van de Nationale Reisopera.
NICOLAS MANSFIELD Directeur
Progamma OperaGala
De enscenering van OperaGala is in handen van Xander Straat. Hij geeft deze avond vorm als een veranderingsritueel, waarin de zangers en de musici de omstandigheden creëren voor een nieuwe start. Zij zijn de gangmakers op dit OperaGala en leiden het publiek langs de grote thema’s uit de opera en het leven: liefde, schoonheid, humor, haat, dood en overgave. Xander Straat heeft een verfrissend en niet-voorspelbaar OperaGala voor ogen, waarin intrigerende beelden gecombineerd worden met schitterende muziek. Het merendeel van de stukken, die op het programma van dit gala staan, verwijzen naar de programmering van de Reisopera in het seizoen 2013-2014 of daarna.
Dit gala markeert een aantal bijzondere momenten tegelijkertijd. Het vormt het startschot voor de nieuwe Nationale Reisopera, met alles wat daarbij hoort: een nieuwe huisstijl, een nieuwe visie op opera en muziektheater. Bovendien wordt tijdens dit galaconcert het kersverse ensemble van jonge zangers van de Reisopera gepresenteerd. Of beter gezegd, de jonge zangers van het nieuwe huisensemble stellen zichzelf aan hun publiek voor. We worden meegenomen naar een ruimte die door zangers en instrumentalisten na een periode van leegstand uit haar winterslaap wordt gewekt. De musici bereiden zich voor op een feestelijke avond, ze zoeken naar een vorm voor een OperaGala. De ramen moeten open, het stof moet eraf.
Ik omring mij graag met mensen die goed zijn in hun vak Tania Kross Operaliefhebbers kennen Tania Kross natuurlijk van haar rollen in Reisoperaproducties als The Rake’s Progress of Madama Butterfly en veel Nederlanders hebben haar leren kennen als een van de kandidaten in het kijkcijferkanon Wie is de Mol? Maar Tania Kross is nog veel meer dan zangeres en tv-persoonlijkheid. Ze is een gepassioneerde vrouw met een grote gave voor communicatie. Gelukkig is ze deze zomer weer te zien in het theater, onder andere bij de Reisopera. Niet alleen als presentatrice van OperaGala, maar ook in Katibu di Shon, ofwel Slaaf en Meester, de eerste Papiamentstalige opera ter wereld die op 30 juni en 1 juli in de Stadsschouwburg van Amsterdam te zien is en die hopelijk ook snel door het land kan reizen. Katibu di Shon is een initiatief van Tania Kross. Haar stond een grote opera naar het gelijknamige boek van auteur Carel de Haseth voor ogen, met muziek van Randal Corsen. De economische malaise die zoveel culturele instellingen heeft getroffen, heeft haar, als initiatiefneemster van deze opera, aanvankelijk ook geraakt. Met pijn in het hart moest alles wat zij had georganiseerd weer worden afgezegd. Maar, waar deuren dichtgaan, gaan ergens anders wel weer ramen open. En dat gebeurde ook… ‘Ik heb een mooi libretto en mooie muziek, maar er komt nogal wat bij kijken als je een opera op de planken wilt krijgen. Daarom moest ik creatief zijn. Een van mijn sterke kanten is dat ik mij graag omring met mensen die heel goed zijn in hun vak. Dus ik dacht, ik neem contact op met Nicolas Mansfield van de Reisopera en daarna heb ik Monique Wagemakers gevraagd of ze wil regisseren. Beiden reageerden positief.’
Voordat de nieuwe, compacte versie van Katibu di Shon in première gaat, is er OperaGala: ‘Ik wil graag als ambassadeur voor het operavak optreden. Hoewel het woord ‘ambassadeur’ mij veel te stoffig klinkt. Voor die term moet maar iets anders bedacht worden! Het gaat mij vooral om het bekendmaken van opera onder een breed publiek. Het zou mooi zijn als ook jonge mensen denken: “we kunnen vanavond naar die nieuwe film, of we gaan naar de opera”. Zo leuk moet het zijn! Ik ben dan ook heel blij dat regisseur Xander Straat voor OperaGala een concept heeft ontwikkeld, waardoor het niet gewoon een liedjesprogramma wordt waarin iemand opkomt en na het zingen weer afgaat. Het wordt een verrassende en niet-voorspelbare avond. Het moet duidelijk zijn dat deze zangers en musici speciaal voor het publiek naar een stad komen, zodat het publiek voelt: daar moet ik naar toe, want ze komen voor mij! Ik presenteer Opera Gala dan ook met heel veel plezier!’
Nederlands Blazers Ensemble Het Nederlands Blazers Ensemble (NBE) is een groep van ruim twintig topmusici die zo’n tachtig keer per jaar samenkomen om in binnen- en buitenland bijzondere programma’s te spelen. Gezamenlijke bezieling en honger naar avontuur drijft het NBE tot het maken van theatrale muziekprogramma’s die zelden onder één muzikale noemer te vangen zijn; het NBE speelt muziek van alle soorten en maten die de zinnen en verbeelding prikkelt. Naast de Amsterdamse concertseries in het Concertgebouw en het Muziekgebouw aan ‘t IJ verzorgt het NBE ieder jaar het spraakmakende Nieuwjaarsconcert dat door de VARA op tv wordt uitgezonden. Het ensemble wordt regelmatig uitgenodigd voor bijzondere gelegenheden. Zo trad het NBE op tijdens staatsbezoeken in India, Thailand en Turkije en was het te gast in de fameuze PROMS serie in de Royal Albert Hall in Londen. In 2011 kreeg het NBE de Radio 4 Prijs toegekend. De jury zei hierover: ‘Het Nederlands Blazers Ensemble is een hele goede ambassadeur voor de klassieke muziek. De musici bereiken door een opvallende en avontuurlijke programmering een divers en vooral jong publiek. De blazers slechten muren tussen de diverse muzikale genres, combineren eigentijdse muziek met oude muziek en zoeken spannende combinaties met andere disciplines. Het is het meest ondernemende ensemble van Nederland’.
Onder het motto ‘voor wie erbij was of erbij had willen zijn’ startte het NBE het eigen cd-label NBELIVE dat elk jaar registraties van bijzondere projecten uitbrengt. Dat blijft niet onopgemerkt: zo werd de cd Gran Partita bekroond met de Edison Publieksprijs. Artistiek leider Bart Schneemann over het NBE: ‘Wij houden ervan muziek te spelen uit alle windstreken en van alle tijden, en alle muziekstijlen met elkaar te verbinden. In elke voorstelling proberen wij de kracht van al die prachtige noten te gebruiken om u een verhaal te vertellen. Een verhaal dat u zal ontroeren, verbazen en op andere gedachten zal brengen.’ Na afloop van OperaGala verzorgt het Nederlands Blazers Ensemble nog een klein concert in de foyer van het theater zodat u, als bezoeker van deze bijzondere avond, muzikaal uitgeleide wordt gedaan. Een samenwerking tussen de Nationale Reisopera en het Nederlands Blazers Ensemble in dit compilatieprogramma lag voor de hand omdat beide gezelschappen elkaar hebben gevonden om gezamenlijk opera in een nieuwe jas te steken; uitdagend, vernieuwend en vooral van deze tijd. In de toekomst zult u hen vaker zien bij producties van de Reisopera.
Fluit
Jeanette Landré
Hobo
Bart Schneemann
Hobo
Justine Gerretsen
Hobo
Irma Kort
Klarinet
Harmen de Boer
Klarinet
Gerrit Boonstra
Fagot
Dorian Cooke
Fagot
Johan Steinmann
Fagot
Marijke Zijlstra
Saxofoon
Johan van der Linden
Saxofoon
Willem van Merwijk
Hoorn
Ron Schaaper
Hoorn
Laurens Otto
Hoorn
Kirsten Jeurissen
Trompet
Hans van Loenen
Trompet
Bas Duister
Trompet
Anton van Houten
Bastrombone
Brandt Attema
Bastrombone
Marijn Migchielsen
Contrabas
Wilmar de Visser
Slagwerk
Peter Prommel
Slagwerk
Richard Jansen
Artistiek leider
Bart Schneemann
Zakelijk leider
Niek Wijns
nbe.nl
WE ZIJN ER NOG De Reisopera is een springlevend en eigentijds operabedrijf. Ook in 2013 en 2014 reist het weer langs de Nederlandse theaters met onder andere OperaGala, Tristan und Isolde, Il barbiere di Siviglia, The Fairy Queen, Johannes Passion, The News en de eerste opera in het Papiaments: Katibu di Shon (Slaaf en Meester).
OUD & NIEUW Elk jaar, op 1 januari, is het oude jaar onherroepelijk afgesloten. We kunnen nog wel terugblikken, maar er niets meer aan doen. Zo voelt het ook voor de Reisopera. We staan voor een nieuw begin. Bij een nieuw begin kun je niet exact voorspellen wat er gaat gebeuren. Net zomin als bij de start van een nieuw jaar. Wel weten we dat alles anders zal zijn. Aan het einde van alles wat oud was, werd gezegd dat we ten onder gingen. Er zou geen steen op de andere blijven. Dat werd door sommige media gretig opgepikt. Zij hebben nu eenmaal ook een drama op hun eigen bühne op te voeren, dat begrijpen we. Er zou slechts een productiekern overblijven, geen volwaardig operahuis.
Wat dat voor u als toeschouwer betekent kunnen we maar beter even uitleggen. We hebben namelijk niet bepaald het voornemen u plichtmatig met halfbakken producties te gaan vervelen, of met uit het voormalige Oostblok opgeduikelde decors en kostuums op reis te gaan of terug te vallen naar een niveau van decennia geleden. We gaan ook niet minder doen of alleen maar opera’s maken die door studenten worden opgevoerd. We worden gedreven door een jeugdig elan waarmee we de opera er fris uit kunnen laten zien, als was hij gisteren bedacht. We willen de voorbije reorganisatie niet tot uw zorg maken en wat de sanering voor de oude Reisopera heeft betekend, ziet u niet terug op het podium. De vernieuwing werd al eerder ingezet dan in het afgelopen jaar. We hebben de kernwaarden kwaliteit, diversiteit en zichtbaarheid in ons ‘paspoort’ laten bijschrijven. We blijven in contact staan met excellentie in onze kunstvorm en daarbuiten. Zo zullen we meerdere voorstellingen in een kleiner aantal steden gaan geven. We zullen blijven komen naar daar waar ons publiek zich bevindt. Soms zal ons publiek een stad verder met ons mee gaan reizen. Ten opzichte van vroeger tijden zijn we mobieler geworden, dus ergens zullen we elkaar weer tegenkomen. We zullen meer diversiteit tonen omdat we met meer en andere partners gaan samenwerken. Dat ziet u niet alleen terug in de diversiteit aan orkesten die ons zullen begeleiden, maar ook in de samenwerking met verrassende ensembles, zoals het inmiddels zeer bekende Nederlands Blazers Ensemble. We zullen ook verschillende soorten voorstellingen maken die naar nieuwe plaatsen toe reizen. Onder andere naar een industrieterrein buiten Maastricht en ook naar Londen. Want het trekken van nieuw publiek in Nederland begint over de grenzen. Voor verschillende voorstellingen op verschillende locaties gaan we uit van verschillende kwaliteitsnormen. Niet minder, wel anders. Een openluchtopera of een opvoering in een stadion moet nu eenmaal aan andere criteria voldoen dan een optreden in de reguliere theaters. De ervaring zal er niet minder om zijn. Daarin laten we ons blijvend leiden door vooraanstaand vakmanschap. Zonder schroom zeggen we: we zijn goed in wat we doen. De zichtbaarheid, ten slotte, heeft ook te maken met het digitale tijdperk. Een groeiend deel van ons aanbod zal online te vinden zijn. We willen de barrières tussen de kunstvormen verlagen want we weten dat u ook een bredere smaak hebt gekregen. We gaan in de zomermaanden vaker door. We verheugen ons er op een jonger, geestdriftiger en groeiend publiek te mogen begroeten en dat betekent dat we onszelf vaker en nadrukkelijker gaan presenteren.
Operasterren van morgen
Het nieuwe zangersensemble In het najaar van 2013 gaat de Nationale Reisopera van start met een van de meest opwindende projecten van de afgelopen jaren. Een ensemble van jonge getalenteerde zangers zal zich in Enschede vestigen en beginnen met een op maat gesneden ontwikkelings- en ervaringsprogramma van twee tot vier jaar. Het ensemble van jonge zangers neemt kleinere rollen in reguliere producties voor zijn rekening, of grotere rollen in kleinere producties. Ze worden gecoacht door zangers en regisseurs met internationale ervaring. Op deze manier willen wij de talenten van vandaag klaarstomen voor de nationale en internationale podia van morgen.
TRISTAN UND ISOLDE
OPERAGALA Cast EN creatieF team Regie en vormgeving
Xander Straat
Muzikaal leider
Bart Schneemann
Licht Bas Berensen Presentatie Tania Kross sopraan Johane Ansell sopraan Bernadeta Astari sopraan Iris van Wijnen mezzosopraan Tania Kross mezzosopraan Anna Traub tenor Bassem Alkhouri bariton Bora Balci bas-bariton Nicholas Crawley bas-bariton Yavuz Arman İşleker Nederlands Blazers Ensemble Repetitor Nathalie Doucet Regieassistent Roos Mikx Voorstellingsleider Janneke Lindner
BIOGRAFIEËN Xander Straat
Regie EN VORMGEVING Xander Straat studeerde architectuur aan de TU Delft en doorliep vervolgens de acteursopleiding aan de Arnhemse Toneelschool. Sinds zijn theateropleiding is hij actief als regisseur en vormgever. In 2008 debuteerde hij als operaregisseur met Nabucco bij operagezelschap Belcanto. In 2009 regisseerde hij bij RAPNationale Reisopera Candide van Bernstein. Begin 2010 regisseerde hij L’elisir d’amore bij Belcanto, bewerkte en regisseerde hij La Cenerentola voor een educatief project van de Nationale Reisopera en Het Gelders Orkest en maakte hij met basisschoolleerlingen Nachtmuziek voor de herdenking van de vuurwerkramp in Enschede. In het najaar van dat jaar regisseerde hij Gerda Havertong en het Gelders Orkest in Tijl Uilenspiegel van Richard Strauss en was hij assistent-regisseur bij de Nederlandse Opera voor Legende van PeterJan Wagemans. Verder regisseerde hij voor het Internationaal Danstheater de voorstelling Oorsprong. In 2011 regisseerde Xander Straat bij ensemble de Ereprijs Nederland Muziekland van Martijn Padding en Baal van Bertolt Brecht met muziek van Chiel Meijering. Voor Het Gelders Orkest was hij verantwoordelijk voor de regie van Petra en de Wolf. Vorig seizoen regisseerde Xander Straat Il segreto di Susanna voor RAP-Nationale Reisopera, een productie die eerder dit seizoen werd hernomen. Ook was hij verantwoordelijk voor de enscenering van LLibertat voor Het Concertgebouw en het Nederlands Philharmonisch Orkest, La finta giardiniera van Mozart voor de Dutch National Opera Academy en Nozze Don Così – een vluggertje met Mozart – voor het Grachtenfestival. Naast OperaGala werkt Xander Straat voor de Nationale Reisopera aan The News van Jacob ter Veldhuis, die later dit seizoen in première zal gaan.
Bas Berensen Licht Bas Berensen begon zijn loopbaan in 2003 als belichter bij de Nationale Reisopera. Sinds 2005 maakte hij in het kader van RAP-Nationale Reisopera lichtontwerpen voor de producties The Rake’s Progress, Turn of the Screw, Die Entführung aus dem Serail, La traviata, Les contes d’Hoffmann en Zauber ohne Flöte. Daarnaast ontwierp hij bij de Estonian National Opera Rossini’s La Cenerentola, voor de Novaya Opera Moscow Die Fledermaus en voor het Dorset Opera Festival Otello, Il trovatore en Tosca. Voor Welsh National Opera werkte hij aan Fidelio en voor de Nationale Opera van Kroatië aan Hamlet van Thomas. Voor het Grachtenfestival belichtte hij Der Vampyr, The Lighthouse en Mozarts Da Ponte-trilogie. Voor het Gergiev Festival werkte hij aan Egmont,
Xander Straat
Pierrot Lunaire, Slapen zonder Schumann en het pianoconcert Darkness Visible met Ralph van Raat. Voor het ArtEZ Conservatorium belichtte hij Ascanio in Alba en Le nozze di Figaro en voor de New Dutch Opera Academy verzorgde hij het licht bij La finta giardiniera. Toekomstige projecten zijn onder andere Der fliegende Holländer en La traviata voor het Dorset Opera Festival en TheTurn of the Screw voor L’Opéra de Paris.
Tania Kross
Mezzosopraan en presentatie Tania Kross werd geboren te Curaçao. Zij behaalde cum laude haar Bachelor en Masterdiploma aan het Utrechts Conservatorium. Al tijdens haar opleiding won zij verschillende concoursen waaronder de eerste prijs van het Stichting Jong Muziektalent Nederland, de Rosa Ponselle International Competition for Vocal Arts in New York en het Cristina Deutekom Concours te Enschede. Na haar studie was zij lid van de Opera Studio in Amsterdam en werd zij door Het Concertgebouw verkozen tot ‘Rising Star’. Op de prestigieuze BBC Singer of the World Contest 2003 in Cardiff trad Tania Kross op als vertegenwoordiger van Nederland. Zij debuteerde bij de Nationale Reisopera als Flora in La traviata en zong daarnaast de rol van Suzuki in Madama Butterfly en Baba the Turk in The Rake’s Progress. Bij de Nederlandse Opera was zij te horen als Lola in Cavalleria rusticana, Messagiera, Melanto en Fortuna in de Monteverdi Cyclus en Mahler, Queen en Sheherazade in Marco Polo van Tan Dun. Buiten Nederland was zij te zien en te horen in Stuttgart, Riga en op het Glyndebourne Festival als Carmen. Ze debuteerde in de Munt in Brussel als Tolomeo in Giulio Cesare onder leiding van René Jacobs en als Baba the Turk in The Rake’s Progress onder muzikale leiding van Lawrence Renes. Zij nam de rol van Bersi voor haar rekening in Andrea Chenier tijdens de Bregenzer Festspiele en aan de staatsopera’s van Hannover en Hamburg zong zij Rosina in Il barbiere di Siviglia, Hänsel in Hänsel und Gretel, Sesto in Giulio Cesare en Cherubino in Le nozze di Figaro. In de ZaterdagMatinee in het Concertgebouw van Amsterdam maakte Tania Kross haar debuut in Daphne onder leiding van Edo de Waart. Bij het Koninklijk Concertgebouworkest debuteerde zij met de Derde Mis van Anton Bruckner onder leiding van Philippe Herreweghe. Bovendien zong zij bij het galaconcert ter ere van het 120ste jubileum van het Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. Mariss Jansons. Tania heeft reeds een aantal cd’s op haar naam als artiest bij Universal Music. Haar eerste cd, Corazon, werd bekroond met de Edison Muziekprijs. Ze maakte onlangs ook een cd voor kinderen in opdracht van het Concertgebouw voor het educatieprogramma Zing met ons mee. Naast haar carrière zet Tania zich ook in voor verschillende organisaties ten behoeve van de jeugd, cultuur en onderwijs. Zo is zij ambassadeur van Muziek Telt! muziekonderwijs voor alle schoolkinderen en is ze forumlid van Stichting Lezen en Schrijven. Zij streeft ernaar om klassieke muziek zo dicht mogelijk bij – nieuw – publiek te krijgen. Haar grote droom, Katibu di Shon (Slaaf en Meester), de eerste Papiamentstalige opera op tekst van Carel de Haseth en
Tania Kross
muziek van Randal Corssen, wordt geproduceerd door de Reisopera en zal op 1 juli 2013 in Amsterdam in première zal gaan.
Johane Ansell Sopraan De Iers-Canadese Johane Ansell werd geboren in Saskatchewan, Canada en studeerde aan de universiteit aldaar en aan de universiteit van Toronto. Zij vervolgde haar studie aan de Opera Studio Nederland. Voor haar komst naar Nederland vertolkte zij werken uit de Barok en de achttiende eeuw met ondermeer het Canadese Aradia Ensemble, met wie zij ook cd-opnames maakte voor het label Naxos. Bij de Opera Studio Nederland was zij te horen als Female Chorus in The Rape of Lucretia en als Donna Elvira in Don Giovanni met het Amsterdams Symfonieorkest. Op haar repertoire staan verder rollen als Lauretta in Gianni Schicchi, Liù in Turandot en Mimì en Musetta in La Bohème. Voor de komende tijd staan rollen gepland als Giulietta in Les contes d’Hoffmann voor Opera Project, Koksmaat in Rusalka bij Lyric Opera in Dublin en de sopraanpartij in No Mortal Business van Allan Bevan in het Stratford Festival in Ontario. Ook staat wederom een cd-opname met Aradia ensemble op het programma.
Bassem Alkhouri Tenor De Syrische tenor Bassem Alkhouri studeerde aan het Conservatorium van Damascus, alwaar hij zich specialiseerde in het bespelen van de qanun (de citer van het Midden-Oosten). In 2006 studeerde hij af aan het Koninklijk Conservatorium van Den Haag als tenor. Al tijdens zijn masteropleiding zong hij belangrijke rollen uit het operarepertoire als Rinuccio uit Gianni Schicchi, Basilio in Le nozze di Figaro en Don José in Carmen. Als bespeler van de qanun treedt Bassem Alkhouri regelmatig op met gerenommeerde ensembles op het gebied van eigentijdse muziek zoals het Nieuw Ensemble, het Atlas Ensemble, het Ziggurat Ensemble en Ensemble Modern uit Frankfurt. Als tenor was hij te horen bij theatergezelschap ZT Hollandia in Bacchanten en in eigentijdse opera’s als Rachab de hoer van Wim de Ruiter en Layla en Majnun van Rokus de Groot. Bij Opera Zuid vertolkte hij recentelijk Rinuccio in Gianni Schicchi en bij Het Zuidelijk Toneel zong hij Don José in Een Carmen van Bob Zimmerman. Verder was hij te horen in The Air We Breathe van Merlijn Twaalfhoven en Don José in Carmen bij zowel Het Nationale Toneel en de Delftse Opera Compagnie. Het komend seizoen zal Bassem Alkhouri als solo-tenor werkzaam zijn aan het Staatstheater te Kassel.
Bernadeta Astari Sopraan De Indonesische sopraan Bernadeta Astari kwam dankzij diverse beurzen in 2006 naar Nederland om zang te studeren bij Henny Diemer aan het Utrechts Conservatorium, waar ze in 2012 cum laude slaagde. In 2007 won zij het
Johane Ansell
Prinses Christina Concours. In 2012 won zij de Dutch Classical Talent Tour & Award, de Radio-4 prijs Dutch Classical Talent Award en de Prijs van de Provincie Noord-Brabant op het 49e IVC in ’s Hertogenbosch. Bernadeta Astari vertolkte de rol van Papagena in Zauber ohne Flöte en Suzanna in Figaro in Four Quartets voor RAP-Nationale Reisopera en Despina in de productie Nozze Don Così. Ze zong rollen in De onwankelbare, een opera van Caroline Ansink en in Albert Herring voor de Dutch National Opera Academy. Zij zong Lucy in The Telephone van Menotti, Satirino in La Calisto van Cavalli en Lucia in The Rape of Lucretia van Britten, producties van Opera Studio Nederland, waaraan zij in 2012 verbonden was. Bernadeta Astari is ook regelmatig te horen als vertolkster van liederen. Sinds 2009 vormt zij met de Japanse pianiste Kanako Inoue een duo. Zij traden op in de Kleine Zaal van het Concertgebouw in Amsterdam, tijdens het Grachtenfestival en andere culturele evenementen in Nederland en Indonesië. Samen namen zij recentelijk de cd Perjalanan (Reis) op. Op het concertpodium vertolkte zij in 2011 Bachianas Brasileiras nr. 5 van Villa-Lobos met de cellogroep van het Koninklijk Concertgebouworkest en vorig jaar maakte zij haar debuut in De Vrijdag van Vredenburg.
Bernadeta Astari
Bora Balci Bariton De Turkse bariton Bora Balci studeerde in 2010 cum laude af aan het Hacettepe Conservatorium van Ankara. Hij volgde masterclasses bij Tom Krause aan het Mozarteum in Salzburg, bij Ewa Czermak in Polen en vele anderen. Bora Balci won verschillende prijzen bij zangwedstrijden, waaronder de Grand Prix van de vijfde Halina Halsla Fijalkowska wedstrijd te Wroclaw. Hij maakte vervolgens deel uit van de Opera Studio Nederland, waar hij in 2010 de rol van Pastore in Monteverdi’s L’Orfeo zong, in een regie van Pierre Audi. Hij zong Masetto in Don Giovanni aan de bar voor de 25ste verjaardag van Het Muziektheater in Amsterdam en verder de rollen van Marcello in La Bohème en Apollon en Titye in La déscente d’Orphée van Charpentier voor de Opera Studio Nederland. Tijdens de Operadagen in Rotterdam zong hij in het theaterstuk Figaro Desire Machine van Joachim Robbrecht. Voor RAP-Nationale Reisopera vertolkte hij Bartolo in Figaro in Four Quartets en Marcello in La Bohème, een productie die later dit seizoen ook tijdens het Dorset Opera Festival te zien zal zijn. Recentelijk trad hij toe tot het Home Opera Ensemble van Berlijn, een ensemble dat opera in huiskamers verzorgt. Verder staan rollen in Reisoperaproducties als Fiorello in Il barbiere di Siviglia, op het programma.
Nicholas Crawley Bas-bariton De Britse bas-bariton Nicholas Crawley begon zijn muzikale loopbaan als koorknaap van het kathedrale koor van St Albans. Hij studeerde aan de Royal Academy of Music en vervolgde zijn opleiding aan de Royal Opera Academy. Tijdens zijn studietijd en ook nog daarna won hij diverse prijzen en beurzen. Recentelijk zong hij bij de Royal Opera Academy de rol van Vorst Gremin
Bora Balci
in Jevgeni Onegin, Villotto in La vera costanza van Haydn en Un Arbre in L’enfant et les sortilèges. Eerder zong hij voor RAO Bartley in Riders to the Sea van Vaughan Williams, Somarone in Béatrice et Bénédict and Zweiter Geharnischter in Die Zauberflöte. Tijdens het Amershem Music Festival zong hij Figaro in Le nozze di Figaro en bij British Youth Opera vertolkte hij Sergente in La Bohème. Voor Grange Park Opera zong hij Zaretski in Jevgeni Onegin, Steuerman in Tristan und Isolde en coverde hij de rollen van Figaro in Le nozze di Figaro, Monterone in Rigoletto, Tomsky in Schoppenvrouw and Vorst Gremin in Jevgeni Onegin. Op het gebied van eigentijdse opera was hij te horen bij Opera Up Close en Grimeborn als The Man in The Raven van Matt Rogers, een opera naar een gedicht van Edgar Allen Poe. Op het concertpodium is Nicholas Crawley een graag geziene gast. Op zijn repertoire staan onder andere werken als de Requiems van Mozart, Verdi en Duruflé, Die Schöpfung en de Nelson Mis van Haydn, Solomon van Händel en het Weihnachts Oratorium van Bach. Deze zomer zal hij te horen zij bij Glyndebourne Festival Opera en het komend seizoen zal hij bij de Reisopera zijn opwachting maken als Escamillo in La tragédie de Carmen, als Don Basilio in Il barbiere di Siviglia en in een aantal rollen in The Fairy Queen van Purcell.
Nicholas Crawley
Yavuz Arman İşleker Bas-bariton De Turkse bas-bariton Yavuz Arman İşleker nam al tijdens zijn middelbare schooltijd deel aan zangwedstrijden. In 2000 begon hij met zijn zangstudie bij Nursel Oncul aan het Conservatorium van de Mimar Sinan Universiteit. In 2004 zong hij Bartolo in Le nozze di Figaro bij de Staatsopera van Istanbul. In hetzelfde jaar won hij de tweede prijs in de internationale zangwedstrijd voor jonge virtuozen in Sofia. Yavuz Arman İşleker zette zijn studie voort bij Suat Arikan en bij professor Yekta Kara voor operainterpretatie. In 2005 vertolkte hij Don Alfonso in Così fan tutte en zong hij Falstaff in Die lustigen Weiber von Windsor. In 2007 won Yavuz Arman İşleker de eerste prijs tijdens de Siemens Zangwedstrijd, een beurs voor een studie van een jaar aan het Badisches Staatstheater en de operastudio te Karlsruhe. In het seizoen 20072008 werd hij gecoached door Roland Hermann. In de seizoenen 2009-2011 was hij verbonden aan de Dutch National Opera Academy. In die periode zong hij Superintendent Budd in Albert Herring, Publio in La clemenza di Tito en Dulcamara in L’elisir d’amore. Na het beëindigen van zijn masteropleiding aan het Conservatorium van Amsterdam, waar hij les kreeg van Peter Nillson en Han Louis Meyer, was hij te horen in La pietra del paragone bij Opera Trionfo in een regie van Laurence Dale. Recentelijk zong hij Morales in Carmen in een productie die geregissseerd werd door Floris Visser en was hij te horen als Colline in La Bohème van RAP-Nationale Reisopera.
yavuz arman İŞleker
Anna Traub Mezzosopraan Anna Traub is geboren en getogen in het Zwitserse Basel. Al op vierjarige leeftijd begon zij met pianoles en zette zij tegelijkertijd haar eerste stappen op het podium als figurante in het Theater Basel, waar zij op haar vijftiende tot het koor toetrad. Ze deed in diverse jeugdkoren ervaring op als soliste. Daarnaast studeerde ze acht jaar aan de dansacademie van Theater Basel. Anna’s zangstudie begon aan de Musikhochschule van Luzern waar zij in 2006 haar diploma met onderscheiding behaalde en als meest veelbelovende afgestudeerde de Mary und Walter Strebi-Erni-beurs won. Ze vervolgde haar studie aan het Conservatorium van Amsterdam bij Valérie Guillorit en Pierre Mak. Op dit moment wordt zij gecoacht door Gemma Visser en Ira Siff. Naast haar optredens als concertzangeres in oratorium, lied en kamermuziek, bouwt ze gestaag aan haar internationale operacarrière. Op haar repertoire staan rollen als Cherubino in Le nozze di Figaro, Sesto in La clemenza di Tito en de titelrol in Orlando van Händel. Meer recent was Anna Traub te zien als Marianna in Il signor Bruschino en als La Marchesa Clarice in La pietra del paragone, beide van Rossini. Afgelopen seizoen zong Anna de titelrol in Carmen en Kate Julian in Owen Wingrave met het Nieuw Ensemble (dirigent Ed Spanjaard in een regie van Floris Visser). Haar interpretatie van Carmen werd met grote bewondering onthaald. In het komende seizoen zal Anna Traub bij de Reisopera te zien zijn als Carmen in La tragédie de Carmen van Peter Brook met muziek van Bizet.
Anna Traub
Iris van Wijnen Sopraan Iris van Wijnen studeert bij Henny Diemer aan het Utrechts Conservatorium en is lid van Studio 32 een organisatie die regelmatig masterclasses en workshops verzorgt, maar ook concertante en scenische operavoorstellingen. Dit seizoen was Iris van Wijnen als gastzangeres betrokken bij Opera Studio Nederland. Voor RAP-Nationale Reisopera werkte zij vorig seizoen al mee aan Il segreto di Susanna. Verder zong ze de rol van Contessa in Le nozze di Figaro, een operaproductie van Studio 32 en in Figaro In Four Quartets, van RAP-Nationale Reisopera. Tijdens het Grachtenfestival van 2012 zong Iris van Wijnen in de productie Nozze Don Così, een verkorte versie van de drie Da Ponte-opera’s van Wolfgang Amadeus Mozart, nogmaals de rol van Contessa, maar ook die van Fiordiligi en Donna Elvira. Op dit moment werkt ze aan, onder andere, de volgende operarollen: Fiordiligi in Così fan tutte, Iphigénie in Iphigénie en Tauride en Iphihénie en Aulide en Micaëla in Carmen. Iris van Wijnen hoopt dit jaar af te studeren.
Iris van Wijnen
Speellijst OperaGala ENSCHEDE Wilminktheater
zaterdag 1 juni 2013, 20.00 uur, première
ROTTERDAM Rotterdamse Schouwburg
zondag 2 juni 2013, 17.00 uur
HEERLEN Parkstad Limburg Theaters zaterdag 8 juni 2013, 20.00 uur
MAASTRICHT Theater aan het Vrijthof
dinsdag 11 juni 2013, 20.00 uur
UTRECHT Stadsschouwburg
donderdag 13 juni 2013, 20.00 uur
ARNHEM Schouwburg Arnhem woensdag 19 juni 2013, 20.15 uur
ZWOLLE Odeon De Spiegel
donderdag 20 juni 2013, 20.15 uur
AMSTERDAM Concertgebouw
Robeco Summernights concerten donderdag 14 augustus 2013, 20.00 uur
IL BARBIERE DI SIVIGLIA
LA TRAGÉDIE DE CARMEN
Met dank aan Het komt wel eens voor dat een lijst van begunstigers en ondersteuners op protocollaire wijze in correcte volgorde wordt opgesomd. Dan denk je: moet dat echt zo plichtmatig? Oprechte dankbaarheid is doorvoeld en mag best spontaan. De Reisopera is oprecht dankbaar voor de steun en goodwill vanuit zijn omgeving. Als de spontaniteit leidt tot het vergeten van iets of iemand dan zijn we ons bewust dat we dat dan nog eens goed te maken hebben, en verontschuldigen we ons. We zijn al onze oud-medewerkers dankbaar voor het nalaten van een kostbare erfenis en vooral onze recente oud-medewerkers voor het leggen van een robuuste fundering onder alles wat we doen en zullen gaan doen. We danken alle ensembles waarmee we contact hebben gelegd voor aanstaande en toekomstige samenwerking, voor hun vertrouwen in onze nieuwe verschijning. We zijn er nog en we zijn dankbaar dat jullie er zijn. We danken de vereniging van vrienden voor hun betrokkenheid en betoonde loyaliteit. Blijf ons volgen, mensen! Voor het gestelde vertrouwen door alle theaterdirecteuren en programmeurs zeggen we ook een welgemeend dankuwel. We hopen jullie nog vaak te zien. Journalisten die naast hun professionaliteit ook een zekere betrokkenheid bij ons bedrijf tonen zeggen we ook dank. We zijn ons bewust van de waarde van het verspreiden van de boodschap dat we er zijn en waarderen ook de kritische blik. De Raad voor Cultuur zijn we intens dankbaar dat ze de levenskracht in ons gezelschap herkend hebben. Onze erkentelijkheid voor het reanimeren van ons bedrijfslijf en -leden. Het publiek zeggen we ook in al hun diversiteit dank. Bedankt voor uw belangstelling en trouw. Al het publiek dat na een eerste bezoek blijkt terug te komen sluiten ook wij in ons hart. Ieder die een eerste kennismaking beloont met het
delen van hun ervaring met anderen zijn we ook dankbaar. Onze continuïteit ligt in uw handen. Als bezoeker bent u geliefd en buigen we ook in de coulissen en achter de schermen voor u. We danken de Raad van Toezicht voor zijn oplettendheid. Er staat een dankbare stuurman aan het roer die vertrouwt op degenen die de koers doorrekenen. We danken sponsoren en investeerders voor het herkennen van onze waarde en hun partnerschap met ons merk. Al wat ze voor ons mogelijk maken, al is het nog zo klein vervult ons met dank. We willen u nu en in de toekomst niet graag missen. We danken onze vrijwilligers voor hun galante toegestoken hand en zijn blij dat ze deel uitmaken van ons gezelschap. We danken onze culturele collega’s in het land voor hun welkome houding. Het is fijn om voor raad en daad terecht te kunnen, ook bij degenen die er niet direct een belang bij hebben. In het bijzonder danken we onze culturele partners in de stad Enschede. We vormen met z’n allen de pijlers onder een gevaarte dat cultuur heet. Ieder voor zich, dan zouden we omvallen. Tezamen vormen we een magneet voor het publiek. Dank voor de respectvolle benadering die we telkens weer tegen komen. Dank ook voor het delen van het ambacht er te zijn voor publiek. U weet wel wie we bedoelen. Dank aan alle openbare bestuurders die in hun besluitvorming meedenken met ons, en de scharnier vormen tussen ons en de burger. Uw taak is een moeilijke, welke bij ons wordt (h)erkend. We danken alle orkesten, solisten en overige kunstenaars voor hun hart en ziel. Dankzij hen wordt kunst verder gedragen. Zij brengen de kunst, wij laten het reizen. Dank, dank, grote dank.
Vergezicht van een directeur Cultuur is een noodzaak. Dat is mijn wezenlijke overtuiging. Het verbindt mensen, draagt bij aan een positief zelfbeeld en verbetert je denkvermogen. Je kunt elke mogelijke opleiding ambiëren; de bereidheid om te leren ontwikkel je via inspiratie en stimulans. Opera levert hieraan een belangrijke bijdrage omdat het als kunstvorm geschikt is voor een omvangrijk en breed, steeds veranderend publiek. Educatie en talentontwikkeling (zelfverwezenlijking) hangen hiermee nauw samen en zijn van doorslaggevend belang: opera begrijpen en opera maken betekent ook opera beleven. De essentie van de kunstvorm is dat je waardering er voor groeit naarmate je het beter kan bevatten. Daarin verschilt het vaak wezenlijk met populair entertainment. Er zijn ook raakvlakken. Opera mag ook gewoon leuk zijn. Iedereen in Nederland, die dat wil, heeft hetzelfde recht op toegang tot kwaliteitscultuur. Omdat mensen de cultuur zijn. Niet ‘het beleid’ is cultuur. Niet ‘het onderwijs’ is cultuur. Maar het publiek, de mensen; die vormen de cultuur. Mijn droom voor alle cultuurmakers, door Nederland en door heel Europa, is dat ze elkaar meer opzoeken. Vaker de cultuur uit het politieke debat weten te trekken. Dat meer cultuurmakers zich bezig houden met de vraag hoe ze een ander, buiten hun eigen winkeltje, verder kunnen helpen. Ik droom bij dag dat we over tien jaar in ons deel van de wereld, en daarbuiten, bekend mogen staan om onze culturele aantrekkingskracht en als het land dat -toen de haren eenmaal uitvielenzichzelf aan de intrinsieke waarde van cultuur uit het moeras heeft getrokken. De Reisopera draagt opera uit als een levende, actuele en zich steeds vernieuwende kunstvorm. De grote veranderingen die gaande zijn in theatertechniek en belichting betekenen dat je steeds beter in staat bent subtielere nuanceringen aan te brengen. Dat je alom bekende verhalen steeds weer opnieuw anders kunt vertellen. De Reisopera wil met bereikbaarheid, verrassende programmering en ondernemerschap het beleven van klassiek muziektheater met zoveel mogelijk mensen delen.
Gedurende de laatste twee jaar is mij vaak gevraagd: waarom zet je je zo in voor de cultuur? Wat is daarvan de waarde? En mijn antwoord was en is: “Cultuur is de verzameling van alle liefde, alle levenslust en alle gedachten die de mensheid door de eeuwen heen heeft verbonden, bevrijd en geïnspireerd”. Cultuur is niet de investering in het rendement van ons bestaan, het is de nonmateriele winst die we met elkaar delen!
The Fairy Queen
WORDT VERWACHT LA BOHÈME
THE FAIRY QUEEN
on tour in Engeland – Dorset Opera Festival Giacomo Puccini La bohème in pocketversie is geproduceerd voor en door jonge operatalenten. 29 juni - 26 juli 2013
Henry Purcell Een spektakel van kleur, kostuums en personages. 14 februari - 6 maart 2014
KATIBU DI SHON (Slaaf en Meester)
Johann Sebastian Bach Geënsceneerde versie van Bachs oratorium. 21 maart - 18 april 2014
Randal Corsen De eerste opera in het Papiaments. 30 juni - 1 juli 2013
ZOMEROPERA voor KIDS Doe mee aan het maken van de ZomerOpera! Workshop 12 - 18 juli eindvoorstelling 19 juli 2013
TRISTAN UND ISOLDE Richard Wagner Wagners bekendste liefdesepos. 22 september - 31 oktober 2013
JOHANNES PASSION
THE NEWS Jacob ter Veldhuis Reality-opera over de actualiteit. 23 mei - 17 juni 2014
Meer informatie vindt u in onze seizoensbrochure. Heeft u nog geen seizoensbrochure in uw bezit? Vraag er een aan bij de Nationale Reisopera tel. 053 487 85 00 of mail naar
[email protected]
IL BARBIERE DI SIVIGLIA Gioacchino Rossini Geniaal, fijnzinnig en komisch. 22 november - 20 december 2013
KERST MEEZING SPEKTAKEL
Meezing kerstconcert o.l.v. Nicolas Mansfield Joy to the World! - A Christmas Celebration december 2013
COLOFON UITGAVE Nationale Reisopera
DIRECTEUR
Nicolas Mansfield
SAMENSTELLING
Afdeling Communicatie & Marketing Nationale Reisopera
PRODUCTIE CONCEPT EN REDACTIE Nicolas Mansfield Nettie Olde Hartmann Ben Coelman
GRAFISCH ONTWERP
DRUK
Drukkerij Veltmann BV
COPYRIGHT
Nationale Reisopera prijs € 5,00
Nationale Reisopera Postbus 1321 - 7500 BH Enschede Bezoekadres: Perikweg 97 – 7512 BH Enschede www.reisopera.nl -
[email protected] tel. 053 487 85 00
Daan Noppen
FOTOGRAFIE
Marco Borggreve
Volg ons op
THE NEWS
BRAVISSIMO VANAF 1 JUNI
2013 REISOPERA 4 maanden
MUSEUM
TwentseWelle Het grootste reizende operagezelschap van Nederland is al sinds 1955 gevestigd in Enschede. Vanaf 1 juni 2013 is de Reisopera vier maanden lang te gast in Museum TwentseWelle. In de expositie kunnen de bezoekers kennismaken met de boeiende wereld van de opera achter de schermen, toen en nu. Van nabij meemaken hoe het operabedrijf werkt en welke traditie al bijna 60 jaar binnen de grenzen van de stad Enschede aanwezig is.
