Welkom IVERA EEN STAP NAAR EEN NIEUW TIJDPERK
IVERA ® | PROTOCOL VOOR VERKEERSREGELAPPARATUUR
IVERA Kenniscafé 17 NOVEMBER 2015 HOUTEN
IVERA ® | PROTOCOL VOOR VERKEERSREGELAPPARATUUR
Agenda IVERA Kenniscafé 1.
Opening
Freek van der Valk
15.00
2.
Beter Benutten Vervolg
Marcel Westerman
15.15
3.
Beter Benutten Regio
Harm Jan Mostert
15.30
4.
Werkgroep 3 Architectuur Eddy Verhoeven
15.45
5.
Werkgroep 2 Use Cases
Herman van der Vliet
16.00
6.
Werkgroep 1 VLOG3
Michel Huisman
16.15
7.
Vragen over presentaties allen
IVERA ® | PROTOCOL VOOR VERKEERSREGELAPPARATUUR
16.30-17.00
Historie In het verleden tot 90 jaren zijn verkeersregelautomaten en centrale systemen gesloten concepten middels een proprietiere omgeving.
Voorbeeld INCA Promit (Vialis) en BeFa (Siemens) Technische mogelijkheden bepaald door communicatietechnieken van die tijd. Vanuit gebruikers/afnemers druk om open koppelvlak voor VRA te bieden.
Doel de aanschaf van een verkeersregelautomaat niet gebonden aan leverancier van centrale. Verkeerskundige mogelijkheden voor centrale concepten zijn beperkter geworden. In Nederland heeft dat geleid tot zeer sterk ontwikkelde lokale regelingen.
Een bijkomend aspect werd de verkeersregeling te maken in een fabrikant onafhankelijk pakket.
IVERA ® | PROTOCOL VOOR VERKEERSREGELAPPARATUUR
2 belangrijke ontwikkelingen ‘90 jaren IVERA open koppelvlak voor communicatie tussen regelautomaat en verkeerscentrale.
Vandaag zijn 90% van de verkeersautomaten hiermee uitgerust.
Open interface voor het koppelvlak tussen procesbesturing en verkeersregeling.
Vandaag zijn 80% van de automaten uitgerust met CCOL en 5% met RWS-C.
IVERA ® | PROTOCOL VOOR VERKEERSREGELAPPARATUUR
Een nieuwe behoefte communicatie auto Vanuit het Programma Beter Benutten Vervolg een push om nieuwe technologie toe te passen. Gedreven door een verdergaande interactie tussen voertuigen onderling en met de infrastructuur. Automatische voertuiggeleiding komt op ons af, echter dat gaat stapsgewijs en een toenemende mate van sensorisering en robotisering. Om dit te faciliteren dient ook de infrazijde zich te ontwikkelen en in dit kader een verkeersregelautomaat. Uiteindelijk leidt dit tot een hogere verkeersveiligheid en verhoging van de afwikkelcapaciteit. In Nederland is ook een besparing op detectiekosten te verwachten.
IVERA ® | PROTOCOL VOOR VERKEERSREGELAPPARATUUR
Wat gebeurt in de verkeersregelautomaat Er komen nieuwe koppelvlakken bij voor support van bakentechnologie.
De 4 gedefinieerde koppelvlakken zijn: 1.
VLOG 3
streaming on line data
2.
Ivera 4.0
opvolging van huidige versie 3.0 voor functionaliteit
3.
CVN – IP
opvolging van CVN-2 naar een moderne versie met IP mogelijkheden
4.
Coop – IP
een directe koppeling met voertuig/motor/fiets/voetganger
IVERA ® | PROTOCOL VOOR VERKEERSREGELAPPARATUUR
Standaardisatie Met name het Coop IP koppelvlak is een standaard die wereldwijd wordt bepaald. Cooperatief is het woord van de jaren 2020. Al een aantal jaren is hieraan gewerkt in Europees en mondiaal verband voor standaardisatie In Europa noemen we dit de ETSI-G5 standaard en die is ook in ISO verband vastgelegd.
Een andere weg om in/van het voertuig te komen is via cellulair telecom mogelijkheden 4G-5G. Ook deze snelle verbingen gaan een rol spelen.
Voor een verkeersregelautomaat is er een tijdkritische communicatie nodig <100msec.
IVERA ® | PROTOCOL VOOR VERKEERSREGELAPPARATUUR
Deze nieuwe periode vergt ook een bijbehorende organisatie De Stichting Ivera 1.0 zet zich in voor het beheer en certificering van het IVERA protocol De Stichting Ivera 2.0 zet zich in voor het beheer, standaardisatie en cetificering van de 4 koppelvlakken:
1.
VLOG 3
streaming on line data
2.
Ivera 4.0
opvolging van huidige versie 3.0 voor nieuwe functionaliteit agv architectuur
3.
CVN – IP
opvolging van CVN-2 naar een moderne versie met IP mogelijkheden
4.
Coop – IP
een directe koppeling met voertuig/motor/fiets/voetganger
Dit vergt een aanpassing van de huidige organisatie en zo ook de verhouding tussen de publieke en private entiteiten. Aangezien dit een migratieproces is vergt dit tijd. Dit zal zijn beslag krijgen in 2016. Een evenwichtige verhouding met een doel voor de lange termijn.
IVERA ® | PROTOCOL VOOR VERKEERSREGELAPPARATUUR
Beter Benutten vervolg C-ITS - connected & coöperatief Intelligente kruispunten Marcel Westerman en Harm Jan Mostert 17 november 2015
11
Technologische ontwikkelingen
Trends
Landelijke ambities:
Context: Beter Benutten vervolg ITS • Samenwerking Rijk, regio en bedrijfsleven (bestuurlijke trio’s) • Verbeteren bereikbaarheid in drukste regio’s over weg, water en spoor • ‘Slimme maatregelen’ – ITS, 10 werkstromen: 1. Data 7. Incidenten 2. C-ITS 8. Evenementen 3. Informatiediensten 9. Supermarktlogistiek 4. IMMA 9. Blauwe Golf 5. Stakeholders 10. Fiets-ITS • Landelijke werkstromen: komen tot slimme diensten door marktpartijen
Landelijke aanpak 12 Beter Benutten regio’s
Top 10 landelijke toepassingen C-ITS (use cases) 1. Continu individueel snelheidsadvies in-car i.c.m. in-vehicle signage 2. Individuele en in-car filestaartbeveiliging 3. Waarschuwing bij WIU t.b.v. veiligheid wegwerkers 4. Prioritering zwaar vrachtverkeer op doorgaande strengen in stedelijk gebied 5. Geconditioneerde prioriteit voor OV (Coöperatief KAR) 6. Prioriteit hulpdiensten 7. Optimalisatie VRI’s o.b.v. informatie van weggebruikers en voertuigen 8. Tijd-tot-groen van VRI’s individueel en in-car, met snelheidsadvies 9. Betere verdeling verkeer stad in/uit door samenspel VM regelscenario’s & in-car 10.Prioriteren fietsverkeer voor betere doorstroming
Aanpak en organisatie: 4 kwadranten HWN / OWN
Coöperatief
Connected
Rijtaakondersteuning HWN/OWN
Informeren HWN/OWN (routeadvies)
VRI’s
Gemeenschappelijke Doelgroepen (vloot) ICT infrastructuur
Prioriteren / Optimaliseren VRI’s
Informeren / Optimaliseren VRI’s
18
Werkgroepen gerelateerd aan VRI ontwikkelingen C-ITS
Organisatie
19
Uitgangspunt: Waardeketen en financiële stimuli
Stakeholders: belanghebbenden – leasebranche, fleet owners, verzekeraars, werkgevers, wegbeheerders Gebruikers: keuzen uit vele diensten en aanbieders Diensten: Informatie & adviezen door vele aanbieders Data: Publieke en private data – verzameling & verrijking
Data: Publiek en private data – beschikbaarstelling Infrastructuur: Snelle datatransmissie (o.a. VRI´s, bakens)
Effecten Connected en Coöperatieve VRI? ? Lokaal kruispuntniveau Winsten (korte termijn) zitten vooral op leefbaarheid en veiligheid Netwerkniveau Winsten (korte termijn) ook in netwerkoptimalisatie doorstroming Informeren over groentijden 5%-13% in vermindering uitstoot verbetering veiligheid door eerder afremmen Snelheidsadvies voor vrachtverkeer (Freilot) 13% procent brandstofbesparing
21
Activiteiten vanuit BBv C-ITS i.r.t. VRI’s 1. 2. 3. 4. 5.
Welke data nodig voor VRI use cases (& aanvullende wensen o.a. CVN) Uitbreiden VLOG (3.0) en vaststellen als nieuwe standaard De connected “C-ITS VRI’s” voorzien van #2 Landelijke ontsluiting connected VRI data Stimuleren invulling andere lagen in de (connected) waardeketen
6. 7. 8. 9.
Ontwikkelen coöperatieve VRI architectuur Ontwikkelen universele unit voor snelle datatransmissie (WiFi-p - 4G/LTE) De coöperatieve “C-ITS VRI’s” voorzien van #6 en #7 Stimuleren invulling andere lagen in de (coöperatieve) waardeketen
23
Fasering en planning • Okt-nov-dec:
• Januari 2016:
• April 2016: • September:
Uitwerking: - VLOG3.0 - Landelijke ontsluiting connected VRI data - Coöperatieve VRI architectuur - Use cases VRI’s Vaststelling uitwerkingen Start implementatie VLOG3.0 (t/m Q3 2016) Start connected data ontsluiting Eerste connected diensten Proof of concept coöperatieve VRI Eerste coöperatieve VRI diensten
24
Andere landen: Japan
25
Andere landen: V.S.
26
Andere landen: Noorwegen/Trondheim • 48 VRI’s worden uitgerust met coöperatieve functies. • Test voor cooperatieve use cases via bestaand 4G netwerk
27
Andere landen: Duitsland/Berlijn
28
VRI’s: connected Connected VRI: • verkeerslicht gebruiker • data (Verbinding + Distributie) • ‘lange afstandscommunicatie’ via cloud • ‘autonome VRI’ Informeren • Wachttijdvoorspeller
Optimaliseren • Routeadvies
• In-car signalering
• Weer adaptie
• Prioriteitmelding
• Netwerkregeling
29
VRI’s: coöperatief Coöperatieve VRI • gebruiker verkeerslicht • korte afstandscommunicatie • minimale vertraging informatieoverdracht • ‘heteronome VRI’ Informeren • Snelheidsadvies
• Coöperatieve prioriteit
Optimaliseren • Coöperatief netwerk
• Roodlicht waarschuwing
30
Opgaven Intelligente kruispunten 1. Knelpunten op zowel kruispunt, traject en netwerkniveau aanpakken door slimme toepassingen op kruispunten: a. Gebruik “big data” ter verrijking en optimalisatie regelproces b. Mogelijkheden In-car informeren en beïnvloeden weggebruiker 2. Uitwerken van landelijke vraagstukken op thema’s: a. Data b. Communicatie c. Optimalisatie d. Architectuur 3. Implementatie door elke regio van meest kansrijke use cases afhankelijk van specifieke verkeerskundige problematiek
Uitgangspunten Intelligente kruispunten
Functionele menukaart Use cases Kruispuntprioritering Status info t=0 Cyclus info t + 60 Optimalisatie Rood licht waarschuwing Routekeuze Regelarchetype Voertuigafhankelijk Half star Netwerkregeling Star
Gebruikers OV Vrachtauto Auto Fiets Voetganger Hulpdiensten
Schaal Lokaal Traject Netwerk
Beleidsmatige doelen Doorstroming Veiligheid Leefbaarheid Comfort
Vraag aan de regio’s Welke kruispunten? Welke use case? Welke technische staat kennen de verkeerslichten afzonderlijk? • Leeftijd automaat? • IVERA communicatie? • Vaste verbinding? • Streaming VLOG? • File-based VLOG? • Data centraal verzameld? • Data getoetst op kwaliteit? • Data openbaar ontsloten? Welke contracten en afspraken zijn een risico voor de toepassing?
34
Regionale opgave: VRI’s MRDH Brabant MN MRA Arnhem/Nijmegen Twente Zwolle-Kampen Stedendriehoek Groningen Leeuwarden Maastricht RWS
180 390 104 142 43 38 34 90 32 25 42 66
Totaal:
1351
(40% cooperatief, 60% connected)
35
Use cases (100+ VRI locaties in NL) Code U04-a U05-a U06-a U07-a U07-b U07-c U07-d U07-e U07-f U07-h U07-i U08-a U08-b U09-a
Naam Tovergroen in-car Geconditioneerde prioriteit voor OV Prioriteit voor hulpdiensten prioriteren obv (prognose) HB-matrix uit regelscenario voorkomen onterechte hiaatmeting / afbreken groen voor colonne Reageren op detectie file op afvoerende richting via Wifi-p Zelflerende regelingen op langere termijn gebruik HB-matrix in netwerk voor netwerkoptimalisatie Optimalisatie multimodaal op basis van verkeerstromen in het netwerk Prioriteren van pelotons Groene golf coöperatief Tijd tot groen voor adviessnelheid, start/stop systeem Tijd tot rood voor adviessnelheid Routekeuze in de stad
36
Standaarden NL Data:
Communicatie:
Europa Data: Communicatie:
Functie Events VRI Kruispuntconfiguratie Verkeersinformatie VRI centrale centrale centrale VRI gebruiker
Naam VLOG ? DATEX II IVERA DVM Exchange KAR
Beheerder Vialis ? MOGIN St. IVERA CONNECT BISON
Events VRI Kruispuntconfiguratie
SPAT MAP
ETSI ETSI
VRI centrale centrale centrale VRI gebruiker
? ? Wifi-p
? ? ETSI
37
Architectuur VRI Applicatie
Applicatie
UA/IA
CVN
VRA
APPS
CAM/DENM/ SPAT/MAP/LDM
GN & CAM/DENM/ SPAT/MAP/LDM
BTP
GN & BTP ITS G5 GN & BTP ITS G5 ITS G5
Security
IVERA 4.0
APPS
CAM/DENM/ SPAT/MAP/LDM
Security Security
RWSC
Management Management
VLOG
Management
APPS
CCOL
Cooperatieve architectuur
39
Topologie
40
Fasering en planning • Okt-nov-dec:
• Januari 2016:
• April 2016: • September:
Uitwerking: - VLOG3.0 - Landelijke ontsluiting connected VRI data - Coöperatieve VRI architectuur - Use cases VRI’s Vaststelling uitwerkingen Start implementatie VLOG3.0 (t/m Q3 2016) Start connected data ontsluiting Eerste connected diensten Proof of concept coöperatieve VRI Eerste coöperatieve VRI diensten
41
Agenda IVERA Kenniscafé 1.
Opening
Freek van der Valk
15.00
2.
Beter Benutten Vervolg
Marcel Westerman
15.15
3.
Beter Benutten Regio
Harm Jan Mostert
15.30
4.
Werkgroep 3 Architectuur Eddy Verhoeven
15.45
5.
Werkgroep 2 Use Cases
Herman van der Vliet
16.00
6.
Werkgroep 1 VLOG3
Michel Huisman
16.15
7.
Vragen over presentaties allen
IVERA ® | PROTOCOL VOOR VERKEERSREGELAPPARATUUR
16.30-17.00
Werkgroep 3 Architectuur Principes: 1) VRA (TLC) blijft verantwoordelijk voor aansturing signaalgroepen 2) Architectuur voldoet aan Europese standaarden (o.a. ETSI ITSC referentie architectuur) 3) ITS Applicaties kunnen beschikken over zowel de TLC als de RIS faciliteit 4) Open standaarden en protocollen worden zover als mogelijk toegepast 5) Toegang tot RIS faciliteit is onafhankelijk van toegang tot TLC faciliteit en vice versa 6) Koppelvlakken met TLC en RIS zijn generiek t.b.v. Internationale acceptatie
TLC = VRA
RIS = C-ITS Wegkant Infra
IVERA ® | PROTOCOL VOOR VERKEERSREGELAPPARATUUR
ITSC = ITS Communicatie Architectuur ETSI
Werkgroep 3 Architectuur VLOG3 (TCP/IP)
IVERA-APP (IP)
Traffic Management System
0..*
1..*
0..* Traffic Control System
ITS Applicatie
TLC-FI (IP) IVERA-TLC (IP)
TLC Faciliteit
TCS-IF
0..*
RIS-FI (IP)
0..*
1..*
IVERA-TLC {IP}
RIS-MGMT {IP}
IVERA-APP {IP}
Traffic Data Centre
ITS Application 0..1
0..*
VLOG {TCP/IP - streaming)
RIS Faciliteit
RIS-FI {IP}
0..* 0..*
RIS Facilities
0..* TLC Facilities
0..*
0..*
0..*
TLC-FI {IP} 1..*
1..*
C-ITS message
Conventional detection 0..*
IVERA ® | PROTOCOL VOOR VERKEERSREGELAPPARATUUR
0..* Vehicle
C-ITS Vehicle
Agenda IVERA Kenniscafé 1.
Opening
Freek van der Valk
15.00
2.
Beter Benutten Vervolg
Marcel Westerman
15.15
3.
Beter Benutten Regio
Harm Jan Mostert
15.30
4.
Werkgroep 3 Architectuur Eddy Verhoeven
15.45
5.
Werkgroep 2 Use Cases
Herman van der Vliet
16.00
6.
Werkgroep 1 VLOG3
Michel Huisman
16.15
7.
Vragen over presentaties allen
IVERA ® | PROTOCOL VOOR VERKEERSREGELAPPARATUUR
16.30-17.00
Use cases Zowel connected als coöperatief Architectuur en interfaces ondersteunen alle use cases Eerste implementatie beoogt beperkt aantal use cases Inventarisatie en prioritering via scoringsmechanisme Uitwerking use cases in volle gang Sterke afhankelijkheid van regeltechniek en beleid
IVERA ® | PROTOCOL VOOR VERKEERSREGELAPPARATUUR
Use case selectie Informeren ◦ U08-a: Tijd tot groen voor adviessnelheid, start/stop ◦ U08-b: Tijd tot rood voor adviessnelheid
Prioriteren ◦ U07-b: Voorkomen onterechte hiaatmeting ◦ U07-i/U10-f: Groene golf coöperatief
Optimaliseren ◦ U04-a: Tovergroen coöperatief ◦ U05-a: Prioriteit specifieke doelgroepen (m.n. OV)
IVERA ® | PROTOCOL VOOR VERKEERSREGELAPPARATUUR
Use case 8a/b – TTG/TTR Toepassingen zijn legio, b.v. adviessnelheid, start/stop systeem, autonome voertuigen
Effect afhankelijk van ◦ Penetratiegraad coöperatieve voertuigen ◦ Regelmethodiek (Star, VA, Netwerk, etc.) ◦ Functionaliteit in voertuigen (apps)
Uiteindelijk vervanging van wachttijdvoorspellers Informatie wordt continue gedistribueerd naar voertuigen Winst: ◦ Betere doorstroming, verhoging verzadigd groen ◦ Minder stops, minder milieubelasting
IVERA ® | PROTOCOL VOOR VERKEERSREGELAPPARATUUR
Use case 7b – hiaatmeting Huidige hiaatmeting geen kennis van downstream verkeer
Toepassing afhankelijk penetratiegraad coöperatieve voertuigen ◦ Initieel ◦ Tussentijds ◦ Uiteindelijk
Coöperatief meenemen in beslissing einde verlenggroen Vervanging traditioneel mechanisme op zijrichtingen Complete vervanging traditioneel mechanisme
Lokale optimalisatie waardoor alleen coöperatieve toepassing Winst ◦ Voorkomen ongewenst afbreken peloton (comfort verbetering) ◦ Vervanging lange lus (kostenbesparing) ◦ Toepasbaar voor alle weggebruikers (doorstroming verbetering)
IVERA ® | PROTOCOL VOOR VERKEERSREGELAPPARATUUR
Use case 7i – groene golf Groene golf indicator in voertuig brengen Cooperatief op lokaal niveau Connected op langere afstanden Afhankelijkheden ◦ Meerdere VRI’s in scope ◦ Verantwoordelijke actor (VRI, Netwerk, Centrale) ◦ Dynamiek regeling
Winst ◦ Verminderen pelotondiffusie ◦ Optimalisatie regeling door voertuig informatie
IVERA ® | PROTOCOL VOOR VERKEERSREGELAPPARATUUR
Use case 4a – tovergroen Vervanging bestaand mechanisme
Meer detail info voor beslissingen (b.v. type, lading)
Traffic Management System
Vervanging borden langs de weg Road traffic manager
In Vehicle Information
C-ITS Vehicle iTLC
IVERA ® | PROTOCOL VOOR VERKEERSREGELAPPARATUUR
Use case 5a – OV prioriteit Vervanging van VECOM / KAR Prioriteit op basis onderhandeling voertuig en VRI
Eerdere en nauwkeuriger inmelding Gedurende transitie periode hybride oplossing Coöperatief meest effect
Minimaliseren “verstoring” A
rijstrook BUS
650m
IVERA ® | PROTOCOL VOOR VERKEERSREGELAPPARATUUR
Reference Track
Agenda IVERA Kenniscafé 1.
Opening
Freek van der Valk
15.00
2.
Beter Benutten Vervolg
Marcel Westerman
15.15
3.
Beter Benutten Regio
Harm Jan Mostert
15.30
4.
Werkgroep 3 Architectuur Eddy Verhoeven
15.45
5.
Werkgroep 2 Use Cases
Herman van der Vliet
16.00
6.
Werkgroep 1 VLOG3
Michel Huisman
16.15
7.
Vragen over presentaties allen
IVERA ® | PROTOCOL VOOR VERKEERSREGELAPPARATUUR
16.30-17.00
Werkgroep 1 V-Log Wat is V-log: Verkeerskundige logging, standaard beschikbaar in CCOL en RWSC verkeersregel applicaties.
Doel van de werkgroep: Mapping Top 10 use cases naar benodigde V-Log functionaliteit. Uitsluitend mapping op basis van V-Log streaming functionaliteit. (VRI naar VerkeersCentrale) V-Log 2 is de huidige V-Log versie, V-Log 3 is de te realiseren V-Log versie.
Extra: Verbeteren van de betrouwbaarheid Realiseren van de huidige V-log wensen/verbeter voorstellen.
IVERA ® | PROTOCOL VOOR VERKEERSREGELAPPARATUUR
Werkgroep 1 V-Log Use Case 8: Tijd-tot-groen van VRI’s individueel en in-car, met snelheidsadvies. Benodigde Informatie
Details
V-Log 2
V-Log 3
Signaalgroep status
Rood/Geel/Groen sturing van alle signaal groepen.
Snelheidsdetectie informatie
Gemeten snelheid over een detector.
Tijd tot Groen (gebaseerd op ETSI standaard)
Tijd totdat het groen wordt, minimum waarde, voorspelde waarde en maximum waarde. Met een zekerheidswaarde in % van de voorspelde waarde. Per signaalgroep.
Resterende Groen tijd (gebaseerd op ETSI standaard)
Tijd tot geel/rood, minimum waarde, voorspelde waarde en maximum waarde. Met een zekerheidswaarde in % van de voorspelde waarde. Per signaalgroep.
Reden van wachttijd
Er kunnen verschillende redenen voor een afwijkende wachttijd zijn, deze worden in een additionele sheet gedefinieerd.
IVERA ® | PROTOCOL VOOR VERKEERSREGELAPPARATUUR
Werkgroep 1 V-Log Samenvatting van huidige en toe te voegen functionaliteit. Benodigde Informatie
V-Log 2
V-Log 3
Signaalgroep status
Snelheidsdetectie informatie
Detectie informatie
Status regeltoestel
Reden status regeltoestel
Tijd tot Groen
Resterende Groen tijd
Reden van wachttijd
Omgevingsfactoren
IVERA ® | PROTOCOL VOOR VERKEERSREGELAPPARATUUR
Werkgroep 1 V-Log Overzicht van redenen wachttijd en Omgevingsfactoren. Redenen wachttijd
Omgevingsfactoren
OV ingreep
Regen
Hulpdienst ingreep
Mist
Trein ingreep
Kans op gladheid
Brug ingreep
…
Hoogtemelding Weersingreep File ingreep Tunnel afsluiting Doseren …
IVERA ® | PROTOCOL VOOR VERKEERSREGELAPPARATUUR