Welke financiële zekerheid zoek je?
PIANOo CONGRES 2010 Loek van Beurden
03102006
Voorstellen Loek van Beurden (directeur Pro 10 BV) “Het inkoopadviesbureau voor de overheid” Nadere informatie: Pro 10 BV Carolina van Nassaustraat 27 2595 TK Den Haag www.pro10.nl 070 – 3819724 [email protected]
03102006
Disclaimer “Aan dit product kleven risico’s” “Aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend”
Weet waar U mee bezig bent. © op aanbestedingen = misschien wel voor Uw veiligheid. 03102006
Agenda 1. Wat zegt het Bao? 2. Instrumenten en ratio’s 3. De zin en onzin van financiële eisen 4. Pro actieve risico reductie 5. Gevolgen van verkeerde toepassing 6. Afsluiting
03102006
1. Wat zegt het Bao?
03102006
Wat zegt het Bao? Het is niet verplicht, het mag. Het Bao zegt niets over nut en noodzaak, maar is procedureel van aard. Gericht op leverancierselectie, gebaseerd op de omvang van de opdracht. Proportioneel, objectief en transparant
03102006
Ben een keer “PROTIEN” (art. 44 BAO)* P roportioneel* R ealistisch O bjectief* T ransparant* I nteger E enduidig N ormerend
: : : : : : :
niet onnodig hoog, in verhouding branch conform, haalbaar, max 3 jr niet toegeschreven, non discriminatoir verifieerbaar, in aankondiging verband houden met de opdracht heldere definities met een meetlat
Tip: Leg in uw aanbesteding uit waarom u iets vraagt.
03102006
2. Instrumenten en ratio’s
03102006
Instrumenten • • • •
Bankverklaringen, Bewijs van beroepsaansprakelijkheidsverzekering Balansen, liquideit, solvabiliteit, rentabiliteit, werkkapitaal Totale omzet, omzet bedrijfsactiviteit over ten hoogste laatste 3 boekjaren of start bedrijfsactiviteit
03102006
Liquiditeit (3 vormen) De mate waarin (hoe vaak) een onderneming aan de direct opeisbare betalingsverplichtingen kan voldoen. o
Current ratio: met de voorraden meegerekend Vlottende activa / vlottende passiva = minimaal 1 en liefst 1,5
o
Quick ratio: zonder de voorraden meegerekend (Vlottende activa – voorraden) / vlottende passiva = minimaal 1
o
Netto werkkapitaal: mate waarin er ruimte is om “voor te schieten” Vlottende activa (voorraden, debiteuren en liquide middelen) – vlottende passiva (rekening courant – crediteuren – bankgaranties) = voldoende groot in relatie tot de opdracht (absoluut bedrag)
03102006
Solvabiliteit (3 vormen) In staat om alle schulden te voldoen en dus onafhankelijk is van een bank. Hoe lager de solvabiliteit hoe moeilijker het is om nieuw kapitaal aan te trekken. o Eigen vermogen / totaal vermogen x 100% = liefst minimaal 20% o Eigen vermogen / vreemd vermogen x 100% = liefst minimaal 25% o Vreemd vermogen / totaal vermogen = liefst maximaal 80%
03102006
Rentabiliteit (3 vormen) Inzicht in de mate van winstgevendheid. De eis kan zijn dat een onderneming over de afgelopen 3 jaar gemiddeld genomen winstgevend moet zijn geweest; dus gemiddeld meer dan 0. o Rentabiliteit van het totale vermogen: (Bedrijfsresultaat voor belasting + betaalde rente) / totaal vermogen x 100% o Rentabiliteit eigen vermogen: Nettowinst / eigen vermogen x 100% o Brutowinstmarge: Ondernemingswinst / omzet x 100%
03102006
Hoe stelt u een goede norm? Hoe ziet de toekomst eruit in het licht van de opdracht, de markt en de potentiële leveranciers? Inkoopperspectief (Kraljic), verkoopperspectief Branchegegevens en shortlist leveranciers (D&B, Graydon, KvK) Dashboard, kredietadvies, algemeen, financieel, relaties, jaarrekening
03102006
03102006
03102006
Tips • Hanteer invulschema, dit bevordert de eenduidigheid, de vergelijkbaarheid en de snelheid • Hanteer definities, immers de ratio’s kunnen anders verschillend worden uitgelegd • Check eventueel a.d.h.v. financiele jaarverslagen • Wijzigingen in selectie eisen kunnen alleen door opnieuw te publiceren (gelijkheid) • Beroep op derden mag mits aantoonbaar over diens middelen is te beschikken. Deze derden hoeven niet voor de uitvoering van de opdracht te worden ingezet.
03102006
3. De zin en onzin van financiële eisen.
03102006
Stelling
Het stellen van eisen rond financieel economische draagkracht heeft weinig waarde, immers in het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst
03102006
Waarom FED toetsen? Welke risico’s denkt/hoopt u ermee af te dekken?
… … … …
03102006
Wanneer is een risico een risico? Kans Impact Verstorende werking Alternatieven voorhanden? (Omschakel)kosten Imago …
03102006
Risico; Leverancier is te afhankelijk van de klant Wat vraagt u? Waarom? Voorbeeld?
Solvabiliteit Liquiditeit Omzet Anders
03102006
Risico; Klant is te afhankelijk van de leverancier Wat vraagt u? Waarom? Voorbeeld?
Solvabiliteit Liquiditeit Omzet Bankgarantie, BA verzekering Anders
03102006
Risico; Grote investering, risico faillissement Wat vraagt u? Waarom? Voorbeeld?
Solvabiliteit Current Ratio Quick ratio Omzet
Bankgarantie BA verzekering Werkkapitaal Rendement
03102006
4. Pro actieve risicoreductie “Bezint eer ge begint”
03102006
Voorkomen is beter dan genezen Hoe kunt u in uw inkooppakket- respectievelijk aanbestedingsstrategie maatregelen treffen om risico’s te vermijden of te beheersen?
… … … ..
03102006
Inkooppakket- aanbestedingsstrategie Voorbeelden In uw vraagstelling over risico’s en maatregelen, plan van aanpak leverancier In uw keuze over het aantal te contracteren leveranciers en het creëren van “redundancy” In de contractvoorwaarden bijvoorbeeld eisen stellen aan FED tijdens de uitvoering van de opdracht, rapportageplicht In het bewaken en onderhouden van de leveranciersrelatie. Wie bewaakt wat, kom tot een taakverdeling In afspraken rond betalingscondities
03102006
5. Jurisprudentie Gevolgen van een verkeerde toepassing
03102006
Jurisprudentie: Solvabiliteit
• Openbare aanbesteding Arbodiensten (2b) • Solvabiliteitseis 50% (0,5) • Looptijd 2+2 • ArboUnie tekent bezwaar aan; volgens D&B minimale kans op faillissement Geen arbodienst voldoet zelfstandig
03102006
Uitspraak solvabiliteit
ArboUnie wint Staat kan niet onderbouwen waarom solvabiliteitseis hoger is dan nodig voor de gewenste continuiteit. Volledig willekeurig gekozen.
03102006
Jurisprudentie: faillissement Faillissement Kembo, CBS ontbindt n.a.v. surceance en sluit nieuwe opdracht met onderaannemer Gispen die op basis van dezelfde voorwaarden doorgaat. Ahrend eist van CBS nieuwe aanbesteding
03102006
Uitspraak faillissement CBS wint, dwingende spoed is genoegzaam onderbouwd
03102006
Jurisprudentie: beroep op draagkracht derde Parkeertoegangscontroleapparatuur Parkmobile wint ofschoon deze zich beroept op Park-line BV. Als bewijsvoering is accountantsverklaring bijgevoegd. Concurrent Scanton tekent bezwaar aan.
03102006
Uitspraak beroep draagkracht derde Scanton verliest. Heeft onvoldoende aannemelijk gemaakt dat Parkmobile niet zou voldoen aan FED eisen.
03102006
6. Ter afsluiting
03102006
De toegevoegde waarde van FED Stel uzelf de vraag Wat gebeurt er als ik geen eisen stel rond financieel economische draagkracht. Stel eerst risico’s vast en bepaal dan passende maatregelen om te voorkomen: a) Dat u wel maatregelen treft, terwijl er geen risico’s zijn. Hiermee ontstaan juist risico’s b) De verkeerde maatregelen worden getroffen. Hiermee ontstaan nog meer risico’s.
03102006
Bedankt voor uw inbreng What I don’t understand is how all three of us managed to get the figures wrong.
03102006
