Welke batterijen stop je in je flitser
Koop je vier batterijen op de hoek van de straat, of wil je oplaadbare? En in dat laatste geval, welke dan? Er zijn vele soorten batterijen te koop. Maar bedenk dat naast goede batterijen ook een goede lader belangrijk is. In dit artikel behandel ik batterijen en laders. En een beetje theorie waarom je nu soms iets wel moet kopen, of juist moet laten liggen.
Bijna alle flitsers voor op de camera vragen batterijen van het model AA. Dit is een standaard maat en op iedere hoek bij het tankstation en sigarenboer wel te verkrijgen. De meeste flitsers vragen 4 batterijen en werken daardoor op 6 Volt. Via een elektronisch proces weet de flitser dit om te vormen tot een vermogen wat groot genoeg is om de flitsbuis in de flitser af te laten gaan. Maar je zult begrijpen dat het op een gegeven moment over is. Ooit zijn de batterijen leeg en kunnen ze de flitser niet (snel genoeg) meer opladen. Tijd voor nieuwe dan. Afhankelijk van hoeveel je flitst kan dit na een paar uur zijn of een hele tijd duren. Als het nu meerdere keren per week voorkomt, dan kun je twee dingen doen. Accepteren dat je op jaarbasis best veel uitgeeft aan nieuwe batterijen, of oplaadbare nemen. Mijn ervaring is dat je met gewone batterijen nog wel het beste resultaat hebt. Het nadeel is dat het een kostenpost is en dat het voor het milieu ook niet de beste oplossing is. Oplaadbare batterijen zijn op de lange termijn goedkoper en daardoor ook vriendelijker voor het milieu. Ze kosten qua aanschaf iets meer, maar dat verdien je op de lange termijn terug. Maar welke oplaadbare batterijen moet je nu in je flitser stoppen? Je hebt verschillende soorten.
Soorten batterijen Om te beginnen batterijen die gemaakt zijn van Nikkel en Cadmium. De zogenoemde NiCdaccu's.NiCd heeft voordelen en nadelen. De Voordelen: Ze zijn hoog belastbaar en snel oplaadbaar. Dat laatste kan wel eens fijn zijn. Het nadeel: Ze hebben last van een geheugeneffect. Dit geheugeneffect is wel enigzins belangrijk omdat dit de totale performance van je flitser kan beïnvloeden. Met een goede lader is dit op te lossen, maar daar kom ik later nog op terug. Daarnaast zijn er ook Nikkel Metaalhydride (NiMH) batterijen. De voordelen: Ze hebben minder last van het geheugeneffect. Nadelen: Ze kunnen niet goed tegen lage en hoge temperaturen, dan verliezen ze al snel hun energie. Maar de technologie heeft niet stilgezeten en daarnaast is er inmiddels ook de LSD-NiMh batterij. Het beste is deze bekend onder Sanyo's handelsnaam; de Eneloop. Het LSD-gedeelte in LSD-NiMh staat niet voor Lysergic acid diethylamide (de drugs), maar voor Low Self Discharging. Kortom, die zelfontlading is drastisch teruggedrongen. Voordelen: Er is haast geen zelfontlading waardoor de batterijen na lange tijd op de plank bijna nog even krachtig zijn Nadeel: Ze zijn wat duurder dan normaal Ik zou voor de laatste kiezen; De lsd-NiMh. Een setje van 4 Eneloops heb je voor ongeveer een tientje of twee. Dan heb ik het over oplaadbare batterijen met een capaciteit van 2400 mAh. Gewone NiMh batterijen zijn misschien ietsjes goedkoper, maar deze lopen uit zichzelf dus sneller leeg. Wel hebben gewone Ni-Mh voor hetzelfde geld vaak een iets hogere capaciteit, maar de meeste mensen zullen dat in de praktijk niet merken. Merk je dat wel, dan kun je beter een batterypack aan je flitser hangen. Dat is een soort extra accu waarmee je veel meer vermogen aan je flitser kunt leveren en is deze nog sneller opnieuw geladen voor de nieuwe flits. Maar daar gaat het nu niet om.
Goed opladen Om dat te bekijken, beginnen we bij het ontladen van de batterijen via de flitser: Je moet je voorstellen dat je vier volle batterijen in je flitser hebt. Maar één van de batterijen was niet helemaal 100% vol of net iets sneller leeg dan de anderen. In een tekening; de beginsituatie: Je ziet hier rechts mijn digitale tekenkunsten (schaam, schaam) Je ziet dat die ene batterij eigenlijk net niet helemaal vol is. Dit kan doordat je misschien niet de goede lader gebruikt of vanwege afwijkingen in het productieproces. Ik ga voor dit voorbeeld even uit van oplaadbare NiCdbatterijen Op een bepaald moment is die ene batterij leeg en de andere drie nog niet.
Maar ook in de tekening hier links hebben we nog genoeg vermogen om te kunnen flitsen, dus we gaan nog even door. Die ene lege batterij gaat nu de andere kant op. Waar de plus aan de ene kant zit en de min aan de andere kant, gaat deze batterij zich negatief laden. Dit noemen we ook wel ompolen.
Een paar flitsen verder is er te weinig vermogen meer om nog fatsoenlijk door te kunnen werken en geeft de flitser aan dat ju het maar moet uitzoeken, maar met dit setje batterijen komt er geen flits meer uit. Je zit nu met drie batterijen die praktisch leeg zijn en eentje die zich heeft omgepoold. Dus thuis aangekomen alles weer in de lader.
De drie lege batterijen gaan zich volladen. De omgepoolde batterij moet eerst terug naar het nulniveau voordat hij zich op kan gaan laden. En dat zal nooit voor de volle 100% gaan gebeuren met een slechte lader. Een slechte lader slaat namelijk af zodra één van de batterijen aangeeft dat hij vol is. Bij onderstaand schema zie je hoe dat bijvoorbeeld kan eindigen:
Hiernaast dus drie batterijen die volledig opgeladen zijn. En eentje die het bijna maar half is (de eerder omgepoolde batterij) Wanneer je dit in je flitser stopt en weer vooraf in de tekeningen begint, dan zul je doorhebben dat die half opgeladen batterij zich alweer snel om gaat polen waardoor je setje batterijen om de een of andere rare reden steeds minder flitsen produceert (nu weet je waarom) Een goede lader kan dit ondervangen. Een goede lader zal om te beginnen iedere batterij los kunnen behandelen. En zal dus ook niet totaal afslaan als er eentje van je setje vol is. Hij zal dan stoppen met het laden van die ene batterij, maar nog doorgaan met de andere drie. Net zolang totdat alle vier de batterijen vol zijn. Batterijen van NiMH hebben dit ompolen niet en zijn gewoon leeg als ze leeg zijn. Maar ook dan zou je, met een lege batterij en drie met nog een beetje energie, nooit een volledig opgeladen setje kunnen krijgen met een slechte lader. Je stopt dus iedere keer vier volle batterijen in je flitser als je een fatsoenlijke lader gebruikt. Dat is wat je wilt om het maximale aantal flitsen uit je batterijen te halen. Daarnaast bieden duurdere laders ook nog andere voordelen. Ze hebben vaak een computertje erin zitten wat bepaalde laadprogramma's kan draaien. Hierdoor zijn ze ook in staat om oudere batterijen binnen bepaalde marges weer tot leven te wekken. Of verschillende soorten batterijen op verschillende manieren laden. Het loont dus om te investeren in een goede lader voor je batterijen. Het is misschien nog wel belangrijker dan de batterijen zelf. Ook hier geld namelijk; wat je er niet instopt, haal je er ook niet uit. Een snellader van twee tientjes is dus niet de juiste keuze. Een fatsoenlijke lader maakt het laden niet moeilijker, maar geeft je wel meer plezier van je batterijen (hoe frustrerend is het immers om je flitser na 5 flitsen alweer in de tas te kunnen stoppen omdat de batterijen leeg zijn?)
Wat zijn dan goede laders? Tja, dat is natuurlijk lastig te zeggen. Zelf heb ik een lader van Maha. Om precies te zijn een Powerex MH-C808M. Destijds voor gekozen omdat ik hier ook acht batterijen in kan stoppen. Als ik dan een hele dag geflitst had, dan kon ik gewoon naar bed als ik ze in de flitser had gestopt en hoefde ik er niet halverwege de nacht uit om ze om te ruilen (of ik kon twee laders kopen) Maar de technologie in deze lader is er ook in een variant voor vier batterijen; de Powerex MHC9000. Deze kost een tientje of 5. Dat is dus niet eens zo heel veel meer dan dat je voor een slechte lader zou betalen. En de totale kosten? Een goede lader en 4 eneloop oplaadbare LSD-NiMh batterijen kosten je bij elkaar ongeveer 60 euro. Je kunt je batterijen ongeveer 1000 keer opladen, maar zeg dat er na 750 keer de fut wel uit is (die 1000 keer komt natuurlijk uit laboratoriumomstandigheden, dan is het altijd geweldig.) 750 maal 4 nieuwe gewone batterijen zijn er in totaal 3000. Bedenk eens wat dat zou moeten kosten
(Een doosje met 24 stuks van dat roze-pluche-konijntjes-die-blijven-trommelen-merk kost 19 euro.) In totaal zou je dus € 2375,- kosten. Dat is best een verschil.
