Performance_Spg10_Dutch_1681
3/12/10
11:06
Page 2
Nummer 1 Voorjaar 2010
Wegen: nieuws verspreiden via sociale media
TECHNIEK VOOR OPTIMALE PRESTATIES
BITUMENAFNEMERS IN KAART GEBRACHT
GROOT BRITTANIË A1: NIEUWSTE ONTWIKKELING OP ASFALTGEBIED
De gevolgen van reflectiescheurvorming tegengaan
Vraag naar producten van topkwaliteit voor grotere duurzaamheid
EME met polymeren bedoeld voor extra versterking
Performance_Spg10_Dutch_1681
3/12/10
11:06
Page 3
Inhoud en Redactioneel
S
“Speurwerk: Een virtuele cirkel met klanttevredenheid als doel”
uccesvol ondernemen is gebaseerd op gelijke tred houden met de veranderende behoeften van klanten en dit betekent research: onderzoek van de markt en vervolgens onderzoek gekoppeld aan ontwikkeling om de levering van de juiste materialen en diensten mogelijk te maken. Het bereiken van een virtuele cirkel, zo u wilt, met een scherp oog voor tevreden klanten. Onderzoek staat bij Nynas voorop en dit nummer van Performance weerspiegelt onze kunde en inzet die ervoor zorgen dat wij de wegenbouw op elk moment het juiste niveau van innovatie en ondersteuning kunnen bieden. Bepaalde vormen van onderzoek hebben slechts zijdelings met deze activiteiten te maken maar zijn daarvoor niet minder belangrijk. Zo doet Nynas (samen met anderen) momenteel onderzoek naar ‘Social Influence Marketing’, met andere woorden het ontwikkelen van de publieke belangstelling via online sociale media. Wij onderzoeken de mogelijkheden tot verhoging van de publieke belangstelling voor het onderhoud en de verbetering van wegen, door middel van discussies op sociale netwerksites, blogs, forums en andere internetmedia. De achterliggende bedoeling hiervan is de versterking van het collectieve bewustzijn
Redactioneel 2 Doelgericht onderzoek en ontwikkeling zijn cruciaal voor het succesvol produceren van producten die aansluiten op de behoeften van klanten. Drie voorbeelden demonstreren de inzet van Nynas voor R&D Nieuws 3 Actueel nieuws uit de bitumensector en de asfaltindustrie. Hoofdartikel 4-5 ‘Social media’ - sociale netwerksites, blogs en forums op het internet – zijn ideaal voor het publiceren van informatie, het op gang brengen van discussies en het uitdragen van ideeën. Is de zaak van goede wegen hiermee gediend?
van het belang van wegen voor het algemene sociale en economische welzijn. In dit nummer van Performance vindt u meer informatie over het SIM-onderzoek. Meer prozaïsch maar niet minder belangrijk is een marktonderzoek naar de ‘value proposition’ ofwel het ‘denken vanuit de klant’ van de bitumenindustrie - dat wil zeggen de voordelen, kosten en waarde - en welke elementen hiervan voor de klanten het zwaarst wegen. De uitkomsten hiervan worden op pagina 10 nader toegelicht. Ten slotte en vanuit hoogst praktisch perspectief kijkt de Nynas gids naar de precaire vraag hoe het probleem van reflectiescheurvorming in de bovenliggende asfaltbetonlaag het best kan worden opgelost. Momenteel loopt in Zweden een mede door Nynas gesteund onderzoek waarbij onze bindmiddelen (inclusief een experimenteel ultrahoog gepolymeriseerd type) worden gebruikt bij experimenten met asfaltsystemen die deze scheurvorming tegengaan. William Hunter Business Development Director Nynas Bitumen
Nynas Gids 8-9 Reflectiescheurvorming kan optreden in samengetelde verhardingslagen waarin scheuren in de betononderlaag leiden tot scheuren in de bovenliggende asfaltlaag. De Gids bekijkt PMB's en uit meerdere componenten bestaande oplossingen om deze scheurvorming te bestrijden. In Beeld Gebracht 10 De zienswijze van klanten peilen – en vervolgens hierop reageren met producten van topkwaliteit. Werfprofiel 11 Gemodificeerde asfaltlagen met een hoog polymeergehalte en glasvezelwapening verleggen de grenzen van de onderhoudstechnologie voor autosnelwegen op een van de belangrijkste routes in Engeland. EME-asfalt met PMB wint snel terrein.
Europees nieuws 6-7 Projecten over heel Europa die een voorbeeld zijn voor innovatie, technische vooruitgang, goede wegenaanleg en -onderhoud en gunstige prijs/kwaliteitverhouding.
Performance Magazine is een publicatie van Nynas, een gespecialiseerde oliemaatschappij. Ga voor meer informatie naar www.nynas.com Projectmanagement: Rozenn Trebossen,
[email protected] Eindredactie: Siobhan McKelvey,
[email protected] Redactie: Barrett, Byrd Associates Vormgeving en productie: Route 2 Market Voor meer informatie over een of meer artikelen kunt u contact opnemen met Siobhan McKelvey.
2 Performance Nummer 1/2010
Performance is milieuvriendelijk. Dit magazine is gedrukt op papier dat materiaal bevat afkomstig van verantwoord beheerde bossen die door de Forest Stewardship Council (FSC) zijn gecertificeerd.
Performance_Spg10_Dutch_1681
3/12/10
11:06
Page 4
Nieuws
EME-onderzoek speelt hoofdrol op IRF 2010 EME (Enrobé à Module Elevé)-asfalt van hoge kwaliteit is het onderwerp van een van de twee voordrachten die door Nynas medewerkers zal worden gebracht tijdens de 16e World Meeting van de International Road Federation dat van 25 tot 28 mei 2010 wordt gehouden. Deze lezing met de titel ‘The development of EME in Europe requires an appropriate approach to the climate’ door de coördinator van het Nynas laboratorium in Antwerpen, Tine Tanghe, is mede samengesteld met projectmanager Hilde Soenen. De lezing geeft een beeld van het onderzoek van Nynas naar de meest geschikte bindmiddelen voor EME-mengsels onder verschillende klimatologische omstandigheden. De tweede voordracht gaat over Social Influence Marketing, door Nynas’ marketingmanager voor bitumen, Siobhan McKelvey (zie pagina 4-5). Ga naar: www.irf2010.com
Groen licht voor EG-bitumenconformiteitsmerk Het EG-conformiteitsmerk voor bitumen –een bewijs van conformiteit met de voorzieningen van de CPD ofwel Bouwproductenrichtlijn – kan beginnen volgend op het opsommen van de productnomen voor bitumen door de Europese Commissie. De formele aankondiging hiervan verscheen afgelopen maand december in het officiële orgaan van de Europese Unie. Vanaf 1 januari van dit jaar is het mogelijk de CE-markeringsprocedure te beginnen voor bitumentypen voor de wegenbouw en harde bitumentypen voor de wegenbouw evenals voor bitumenemulsies. De CE-markering voor vloeibitumen kan dit jaar vanaf 1 juni beginnen.
Een coëxistentieperiode (met nationale normen) van 12 maanden volgt op de start van de CEmarkeringsprocedure. Vanaf het einde van deze periode is de CE-markering verplicht en mogen producten zonder een CE-markering in bepaalde landen van de Europese Unie niet worden verkocht. De productnorm voor polymeergemodifieerde bitumentypen, EN 14023, wordt naar verwachting deze zomer formeel goedgekeurd en gepubliceerd, met vermelding in het OJEU later in de loop van het jaar. Ga naar http://europa.eu; zoek naar 'CE marking'.
Belangrijke benoeming in het Verenigd Koninkrijk Simon Parker is onlangs toegetreden tot Nynas als directeur Verkoop voor het Verenigd Koninkrijk, met kantoor in de Eastham raffinaderij in Engeland. Als gerespecteerd lid van de bitumenindustrie kan hij bogen op 35 jaar ervaring in deze bedrijfstak. Na zijn gymnasiumopleiding te Salford trad hij op 18jarige leeftijd in dienst van Lancashire Tar Distillers. Als verkoper werkte hij achtereenvolgens bij Lanfina Bitumen, Petrofina en Total Bitumen. In 2003 richtte hij UK Bitumen op, dat afgelopen jaar door Nynas werd overgenomen. “Nynas levert alles wat de bitumenklant nodig heeft, van onderzoek en ontwikkeling tot en met producten van topkwaliteit. Met veel genoegen heb ik een taak bij de toonaangevende bitumenonderneming van het Britse bedrijfsleven aanvaard”, aldus Simon Parker.
Performance Nummer 1/2010 3
Performance_Spg10_Dutch_1681
3/12/10
11:06
Page 5
Hoofdartikel
Onderzoek wijst op mogelijkheden van internetpromotie Kan Social Influence Marketing – het ontwikkelen van de publieke belangstelling via online sociale media – een positief ‘merk' voor wegen bevorderen?
“Wij hebben een enorme hoeveelheid gegevens verzameld.” Simon Heath.
4 Performance Nummer 1/2010
Simon Heath – Friend Digital director
H
oe je het brede publiek het best kunt motiveren om luider te spreken over en campagne te voeren voor het onderhoud en de verbetering van onze wegeninfrastructuur wordt momenteel onderzocht als onderdeel van een initiatief van een aantal grote spelers in de bitumenwereld. Het doel van deze onderneming is in heel Europa de publieke perceptie van het belang van wegen en wegenonderhoud te verhogen, vooral met het oog op economische groei en het welzijn van de verschillende landen. Om dit te bereiken wordt in het kader van dit initiatief gedacht aan een nieuwe manier voor beïnvloeding van de publieke opinie en wel op grond van de enorme groei van 'sociale media'. Dit zijn media die zijn ontwikkeld om met behulp van op het internet gebaseerde toepassingen via sociale communicatie over en weer te worden verbreid. Voorstanders van online-PR zeggen dat sociale netwerksites, blogs en forums ideaal zijn voor het
verbreiden van informatie, het aanzwengelen van discussies en het promoten van ideeën. Met behulp van deze middelen – bekend onder de naam Social Influence Marketing (SIM) – kan een merk worden gebouwd en de kracht ervan versterkt. De sleutel tot succes is ervoor zorgen dat nauwkeurig opgebouwde berichten door ‘beïnvloeders’ – online communicators, columnisten en experts die discussies op gang brengen en gaande houden en die een enorme aanhang hebben – worden opgemerkt en opgepikt. Vanaf dat punt is de promotie positief ‘viraal’, zoals SIM-beoefenaars zeggen. Merkbekendheid (en andere SIM-doelstellingen) groeien in een proces dat vergelijkbaar is met de verspreiding van computervirussen. Elke ‘volgeling’ of ‘vriend’ van een beïnvloeder 'infecteert’ anderen waarmee hij of zij contact onderhoudt. Ideeën, aanbevelingen, gespreksthema’s, vragen, protesten, actieplannen en dergelijke: alles wordt verspreid zodra iemand met een andere persoon computercontact maakt. Een merk – aldus de voorstanders – kan gecreëerd worden en een onderdeel gaan vormen van het publieke bewustzijn. Een begrip waarover men positief denkt en waarnaar men verwijst, waarover men praat en waarvoor men pleit, alles in afwezigheid van enig bewustzijn van het oorspronkelijke marketingplan. SIM is nog in ontwikkeling maar volgens hen nu al een doeltreffend strategisch marketinginstrument. “We vermoedden al,” zegt de Nynas marketingmanager voor bitumen, Siobhan McKelvey, “dat de rol van onze wegen en de vraagstukken die eraan verbonden zijn lang niet de aandacht krijgen die ze verdienen.” Nynas is de drijvende organisatie achter het initiatief om de wegen te promoten. “De sponsors van het initiatief staan positief tegenover het idee om wegen wellicht in heel Europa beter te ‘verkopen’, waarbij een krachtig sociaal merkbeeld moet worden gecreëerd en bevorderd om het imago van wegen te verbeteren waardoor de collectieve druk op de aanleg van nieuwe duurzame infrastructuren en beter onderhoud van de bestaande kan worden opgevoerd.” “Social Influence Marketing is de volgende generatie van communicatie met het publiek en daarom kwamen
Performance_Spg10_Dutch_1681
3/12/10
11:06
Page 6
Hoofdartikel
beïnvloeders binnen bepaalde groeperingen; channel splits (d.w.z. taartpuntdiagrammen die de uitsplitsing naar sociale media zichtbaar maken); en rationele en emotionele sentimenten. “Van elk land hebben we een enorme hoeveelheid informatie en gegevens verzameld. Deze werden vervolgens nauwkeurig vergeleken en geordend om de instructie van onze klanten te kunnen beantwoorden,” zegt Simon Heath. “Vervolgens werd een mogelijk te volgen strategie uitgezet.”
Adoptieratio van sociale media 06-08 Adoptie van sociale media % respondenten
we op het idee voor onze bedrijfstak de mogelijkheden te onderzoeken van het gebruik van SIM voor de ontwikkeling en de promotie van het merk ‘Wegen’.” Het bureau voor sociale media en online-PR, Friend Digital, is gevraagd een oriënterend onderzoek te doen naar de uitvoerbaarheid van het promoten van wegen door middel van online-technieken en vervolgens de resultaten van dit onderzoek te analyseren. Dit initiatief zoekt op de eerste plaats naar een antwoord op de volgende vragen: Praat het brede publiek online en voert men gesprekken over wegen? Zo ja, wie praat er dan over wegen en waardoor worden deze mensen het meest beïnvloed? Kunnen deze personen en hun beïnvloeders via sociale media worden bereikt? Hoe kunnen ze worden bereikt? Wat zeggen ze precies en hoe zeggen ze het? Hoe kan het initiatief tot wegenpromotie ‘aansluiten’ op bestaande gesprekken – en tot nieuwe aanzetten? “Wij kregen de opdracht in juli 2009 en onze taak nam vier maanden in beslag. We analyseerden alle sociale mediakanalen in een eerste proefveld van drie landen: Frankrijk, Duitsland en Groot-Brittannië, Onze bevindingen werden begin oktober 2009 aan de deelnemers aan het initiatief gepresenteerd en met veel belangstelling bestudeerd,” aldus Simon Heath, directeur van Friend Digital. De onderzoeksresultaten waren complex, gezien de verschillende lagen van complexiteit van de sociale media netwerken die zich in de drie landen hebben ontwikkeld. De elementaire methodiek werd in GrootBrittannië ontwikkeld waarna deze op de Franse en Duitse situatie werd aangepast; Engelse, Franse en Duitse sprekers werden ingehuurd om het onderzoek uit te voeren en aan de analyse mee te werken. Zowel het gebruik van sociale media als de internetpenetratie binnen Europa werden in het verslag meegenomen. Zo werden ook cijfers vergaard over het lezen en schrijven van blogs. Later werd elk van de drie landen geanalyseerd met betrekking tot groepen in het brede publiek die belangstelling hebben voor wegen;
80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
Globaal
Frankrijk
Duitsland
Italië
Spanje
VK
Land Curve 1 (sept 06)
Curve 2 (juni 07)
Curve 3 (mrt 08)
Bron: Social Influence Marketing | Onderzoek door Friend Digital
Social Influence Marketing en onderzoek naar het gebruik ervan als medium voor de promotie van wegen als merk, is het onderwerp van een voordracht door Nynas’ marketing manager voor bitumen, Siobhan McKelvey, dat wordt gebracht op de IRF 2010, tijdens de 16e IRF World Meeting die van 25-28 mei 2010 wordt gehouden.
Digitale definities Sociale media: media die zijn ontwikkeld om met behulp van op het internet en het web gebaseerde technologieën via sociale communicatie over en weer te worden verbreid. Deze media onderscheiden zich nadrukkelijk van de traditionele massamedia doordat ze de uitgezonden mediamonologen (één tot vele) transformeren tot sociale mediadialogen (velen tot velen). Sociale media zijn (voor iedereen) toegankelijke instrumenten waarmee iedereen informatie kan publiceren of consumeren. Social Influence Marketing (SIM): informatie publiceren, discussies aanzwengelen, actie door middel van strategisch gebruik van sociale netwerksites, blogs en forums bevorderen en stimuleren.
Virale berichtgeving: een bericht snel naar een doelpubliek overbrengen door middel van e-mails (die de ontvangers aanmoedigen ze door te geven), onmiddellijke berichtgeving via servers zoals Yahoo en MSN, websites die 'send to a friend'links bevatten, mondeling doorgeven. Virale promotie (of virale marketing, virale reclame): promotie- of marketingtechnieken die sociale netwerking gebruiken om de merkbewustheid te verhogen of om andere doelstellingen te bereiken. Search Engine Optimisation (SEO): eigenlijk het proces van verbetering van het volume of de kwaliteit van het verkeer naar een bepaalde website vanaf zoekmachines. SEOtechnieken kunnen worden gebruikt om het voorkomen van sleutelwoorden in sociale netwerksites op te zoeken.
Performance Nummer 1/2010 5
Performance_Spg10_Dutch_1681
3/12/10
11:06
Page 7
Europees nieuws
Nynas in Europa Performance doorkruist Europa om verslag te doen over uiteenlopend nieuws, producten en oplossingen in de branche Noorwegen Toegepast product: Nypol 90/150-75 Naam project: RV3 Tynset/Alvdal Aannemer toplaag: Mesta Asfalt AS Periode: Augustus 2009
Verenigd Koninkrijk Toegepast product: Nypave FX 20 Naam project: A9 Carrbridge, Schotland Aannemer toplaag: R J McLeod Asfaltproducent: Bardon, Schotland Periode: Maart – mei 2009
Polen Toegepast product: Nyfoam 85 Naam project: Wysogotowo (Poznan area) Aannemer toplaag: Aprivia S.A Periode: September 2009
België Toegepast product: Nypave FX15 Naam project: N29 Tienen Aannemer toplaag: Betonac Periode: September – oktober 2009
Duitsland Toegepast product: Nypave PX 35 Naam project: B70 (Waldbröl) – Duitsland Aannemer toplaag: Fa. EER Raithel Straßen- und Tiefbau GmbH Asfaltproducent: Westdeutsche Grauwacke – Union GmbH, Asphaltmischwerk Wildbergerhütte Periode: Gestart in december 2007
Frankrijk Toegepast product: Nynas 20/30 Naam project: A36 (tussen Besançon en Beaune) Aannemer toplaag: SJE/STD Periode: September 2009
Sommige hier vermelde Nynas producten en oplossingen zijn niet in alle regio’s leverbaar. 6 Performance Nummer 1/2010
Performance_Spg10_Dutch_1681
3/12/10
11:06
Page 8
Europees nieuws
Zweden Toegepast product: Nyfoam 85 Naam project: Årsunda Aannemer toplaag: NCC Roads AB Asfaltproducent: NCC Roads AB, Green Asphalt Concept. Periode: Augustus 2009
Ga voor een volledige beschrijving van de projecten naar www.nynas.com/bitumen; zie onder Publicaties
Performance Nummer 1/2010 7
Performance_Spg10_Dutch_1681
3/12/10
11:06
Page 9
Nynas Gids
Reflectiescheurvorming in samengestelde verhardingslagen verhinderen
Inleiding Technische oplossingen met meercomponentenasfalt kunnen reflectiescheurvorming tegengaan die zich voordoet in samengestelde verhardingslagen – dat wil zeggen verhardingslagen op een betononderlaag met een deklaag van asfalt. Dit artikel wil verkennen hoe zulke oplossingen de verwachte prestaties van asfalt kunnen verbeteren om een dergelijke scheurvorming tegen te gaan. Materiaalgedrag Asfaltbitumen is een thermoplastisch visco-elastisch materiaal dat altijd in een dynamische toestand verkeert. Deze toestand, die asfalt wezenlijk onderscheidt van door cement gebonden beton, wordt door het bindmiddel (bijvoorbeeld het type en volume) bepaald. Het is deze dynamische eigenschap waardoor het materiaal blijvend flexibel is. In asfalt uitgevoerde verhardingslagen worden doorgaans 'flexibel' genoemd. Talrijke andere factoren echter – waaronder mengseltype/ontwerp, milieuaspecten, belasting door het verkeer en dergelijke – zijn ook van invloed op de mate van flexibiliteit en de spanningsvervormingsdrempels in de aangelegde flexibele verhardingslaag. Goed ontworpen, aangelegde en onderhouden flexibele verhardingslagen zijn berekend op het opvangen van druk- en trekspanningen gedurende
8 Performance Nummer 1/2010
hun hele technische levensduur. De zelfherstellende eigenschappen gekoppeld aan bitumen bevorderen het herstel van de herhaalde microbeschadigingen die kunnen optreden. Vandaag kunnen asfaltverhardingslagen als blijvende verhardingslagen worden aangelegd met een technische levensverwachting van ruim 40 jaar. Verhardingslagen worden echter ondanks de vele voordelen niet uitsluitend met asfalt opgebouwd. De aanleg van stijve verhardingslagen van uitsluitend beton neemt gaandeweg af maar de toepassing van samengestelde verhardingslagen is tegenwoordig tamelijk gebruikelijk. Bestaande betonwegen worden vaak van een asfalt toplaag voorzien. Deze fungeert als een solide oppervlaktebewerking die vaak wordt toegepast om geluidshinder tegen te gaan, de rijcondities te verbeteren en de technische levensduur van versleten verhardingslagen te verlengen. Beton is een stijf materiaal met een relatief hoge thermische expansie. Door het uitzetten en krimpen van de betonplaten ontstaat een aanzienlijke horizontale beweging. Om de scheuren die hierdoor ontstaan binnen de perken te houden is de toepassing van voegen en/of voorgespannen beton noodzakelijk. Oudere betonwegen kunnen ook verticale bewegingen vertonen die meestal worden veroorzaakt door versleten voegen en een verzwakte steenfundering. Onder extreme omstandigheden – bijvoorbeeld
Performance_Spg10_Dutch_1681
3/12/10
11:06
Page 10
Nynas Gids
overmatige materiaalwerking – is het mogelijk dat de vermogenskarakteristiek van normale wegenbouwbitumen onvoldoende in staat is de hoge trekbelastingen op te vangen die zich kunnen ontwikkelen in de bitumenfilm of op het raakvlak tussen het aggregaat en het bindmiddel. Hierdoor kunnen in de asfalttoplaag scheuren ontstaan, een gesteldheid die als reflectiescheurvorming bekend is. Reflectiescheurvorming vormt een geweldige uitdaging. In de meeste gevallen zijn systematische, uit meerdere componenten bestaande oplossingen vereist om dit tegen te gaan zoals het gebruik van polymeer-gemodifieerde bindmiddelen (PMB’s), stress absorbing membrane interlayers (SAMI’s), isolerende deklagen van deeplift asfalt, gestuurde pre-cracking van betonplaten of cut-and-seal van asfaltdeklagen. Asfalttechnologie met PMB’s Het antwoord op verhoging van de weerstand tegen reflectiescheurvorming en instandhouding van de kwaliteit van de verhardingslaag ligt in de verlaging van de trekspanningen die zich in de asfalttoplaag ontwikkelen. Het is bekend dat door polymeermodifiëring de prestatiekarakteristieken van bitumen fundamenteel worden veranderd. De omvang en de mate van modificatie kan op de eisen van de verwachte prestaties worden afgestemd. Polymeermodifiëring verlaagt de temperatuurgevoeligheid en verbetert de elastische eigenschappen van het bitumen. Bepaalde polymeren kunnen ook worden gebruikt om de cohesiesterkte, treksterkte en breukbestendigheid van het bindmiddel te verhogen. Dit verbetert de koude vervormbaarheid door verhoging van de spanningsdrempel ten opzichte van het prestatievermogen van het bindmiddel. Scheurvorming in asfaltmateriaal is gekarakteriseerd als een tweetraps proces: de initiële aanzet tot scheurvorming en de daarop volgende uitbreiding door het wegmateriaal zelf. PMB’s kunnen de scheurbestendigheid in beide stadia aanzienlijk verbeteren. Wegens hun spanningsabsorberende karakter, kunnen PMB’s de ontwikkeling van krachten sterk afremmen met als resultaat een verhoogde weerstand tegen scheurvorming en de mogelijkheid om deze te ontwikkelen. Dat betekent dat het materiaal bestand is tegen hogere bewegingsniveaus voordat scheurvorming zich kan manifesteren. Gekoppeld aan verbeterde zelfherstellende eigenschappen kunnen PMB's de hogere toegevoerde spanningen absorberen en zijn ze beter bestand tegen scheurvorming onder extreme omstandigheden. Nieuwste onderzoek De technologische ontwikkelingen blijven doorgaan. In Zweden wordt momenteel een experimenteel asfaltmengsel met een sterk gepolymeriseerd bindmiddel gebruikt bij proeven die gericht zijn op het ontwikkelen van nieuwe
systemen voor het bestrijden van reflectiescheurvorming in asfalttoplagen. Het testbed is een sectie van 7,5 km van de Zweedse nationale weg 690 in de buurt van Orebro, bestaande uit een oude betonweg waarop een asfalt toplaag is aangebracht. Aannemer Skanska is in samenwerking met Nynas bezig met het testen van vijf typen van reparaties, stuk voor stuk gebaseerd op het uitfrezen van afzonderlijke dwarsscheuren in de 40 mm dikke SMA-toplaag en het weer vullen ervan met nieuw materiaal. Elke kastvormige ‘sleuf ’ is gevuld met een van de vijf potentiële asfaltoplossingen. Twee van deze vijf zijn gebaseerd op een supersterke maar flexibele SMA, bestaande uit een experimentele bitumen van topkwaliteit met een extra hoog gehalte aan polymeren. Bij Nynas Nordic is dit bindmiddel bekend onder de veelzeggende naam XP (experimental product). Conclusie Het is mogelijk asfalt te produceren dat tegen reflectiescheurvorming bestand is. Uit meerdere componenten bestaande oplossingen zijn, afhankelijk van de omstandigheden, waarschijnlijk de beste keuze. PMB’s van topkwaliteit zijn waarschijnlijk noodzakelijk om aan de hoogste eisen te voldoen.
Asfalt toplaag
Reflectiescheurvorming
Thermische beweging Betonfundering
Funderingslaag
Verticale beweging
Betonvoeg of scheur
Holte onder betonplaat door voegbreuk
Aardebaan Schematische voorstelling samengestelde wegverharding – mogelijke oorzaken van reflectiescheurvorming
In verschillende Europese centra houdt Nynas zich continu bezig met onderzoek en ontwikkeling om te voldoen aan de vraag naar afdoende praktijkoplossingen van haar afnemers en hun klanten, in de wegbouw- en onderhoudsindustrie en andere sectoren. Het Nynas leveringsprogramma omvat meer dan 50 veelgevraagde bitumenproducten die in drie categorieën onder het Performance Programme van het bedrijf worden aangeboden. Op de eerste plaats de categorie Regular: standaardproducten van hoge kwaliteit die geen speciale additieven bevatten; Extra: producten met speciale eigenschappen en op specifieke behoeften afgestemde specificaties; Premium: producten die beantwoorden aan het hoogste specialisatieniveau, voor unieke uit meerdere componenten bestaande oplossingen.
Performance Nummer 1/2010 9
Performance_Spg10_Dutch_1681
3/12/10
11:06
Page 11
In Beeld Gebracht
Reageren op de mening van klanten
Klantenonderzoek: groeiende behoefte aan groenere producten van topkwaliteit
B
elangrijke bitumengebruikers zijn gepolst over de vraag welke elementen van de ‘value proposition’ van de bitumenindustrie – dat willen zeggen de voordelen, kosten en door de industrie geleverde waarde – het zwaarst voor de klanten wegen. De bedoeling is om de opinies van de klanten te verzamelen, deze te analyseren en acties voor te stellen om het leveren van waarde te verzekeren naarmate de wegenmarkt zich in de toekomst verder ontwikkelt. Onderzoekers keken speciaal naar het belang van factoren als prijs, duurzaamheid, specialistische producten, milieufactoren en het voldoen aan veranderende behoeften. De invloed van milieumaatregelen en hoe deze in termen van waarde het best kunnen worden beantwoord, kwam als een van de belangrijkste onderwerpen uit de analyse naar voren. Zo tonen de onderzoeksresultaten aan dat er een aanzienlijke en onomkeerbare verandering gaande is naar een groeiende vraag om groenere oplossingen en meer gespecialiseerde producten. Uit het onderzoek komt een groeiende behoefte aan groenere producten van topkwaliteit naar voren die het mogelijk maken meer duurzame wegen te bouwen met een lagere koolstofuitstoot. Deze wetenschap moet met kracht naar de hele wegenindustrie worden uitgedragen, aldus de conclusie van het onderzoek, samen met toepasselijke voorstellen voor hetgeen onder waarde moet worden verstaan. De opdracht tot het onderzoek was een initiatief van Nynas. “De bevindingen ervan sluiten in grote lijnen aan bij de opvattingen van onze onderneming en versterken
de validiteit van onze strategie, waarvan de ontwikkeling van de Nynas Endura reeks topproducten een tastbaar bewijs is,” aldus Nynas productstrategiemanager Steve Harris. Nynas’ Endura bitumen zijn sterk gemodifieerde bindmiddelen die uitstekend verwerkbaar zijn, niet het minst door hun uitgebalanceerde verhouding tussen sterkte en flexibiliteit. “Ze zijn ideaal voor toepassingen waarbij het de uiteindelijke bedoeling is om duurzame verhardingslagen aan te brengen die door hun lange levensduur en lagere behoefte aan onderhoud meer waarde leveren – zowel in termen van gebruikskosten als wat betreft een lagere belasting van het milieu.” Het onderzoeksdocument erkent het belang van de prijs van bitumen voor de kopers van bitumen en voor de eigenaren en opdrachtgevers van nieuwe wegen; en dat er een stevige behoefte aan rechttoe rechtaan bitumen zal blijven bestaan. Maar het laat ook duidelijk uitschijnen dat de belangstelling voor producten van topkwaliteit met aantoonbare toegevoegde waarde de komende jaren zal blijven groeien. Respondenten aan het onderzoek noemen milieuoverwegingen de belangrijkste drijfveer voor verandering in de toekomst. Ze kregen de vraag voorgelegd om 11 onderwerpen die vermoedelijk van invloed zijn op de bitumenmarkt in volgorde van belangrijkheid te rangschikken - het milieu en aan het milieu gerelateerde zaken (duurzaamheid, zuinig energieverbruik) werden als eerste drie aangewezen. De prijs van het product kreeg de vierde plaats.
Foto geleverd door Fotolia
10 Performance Nummer 1/2010
Performance_Spg10_Dutch_1681
3/12/10
11:06
Page 12
Werfprofiel
EME asfalt plus PMB bindmiddel = scheurvastheid Hoog polymeergemodifieerde asfaltlagen verleggen de grenzen van het autowegenonderhoud in Engeland
Z
o weinig mogelijk onderbrekingen en uitstekende prestaties waren de belangrijkste eisen van de UK Highways Agency bij de start van de reparatiewerkzaamheden aan een druk gebruikte en sterk versleten sectie van de A1 in Cambridgeshire. Scheuren en verschuivingen in de tweebaans betonnen autoweg plus reflectiescheurvorming in de dunne asfalt toplaag op het beton moesten zo doeltreffend mogelijk in orde worden gebracht.
duurzaamheid en flexibiliteit te geven. “Dit wijkt wel heel sterk af van de gebruikelijke vorm van asfaltlagen,” stelt Tim Smith, technisch manager van Tarmac. “We hebben eigenlijk een polymeergemodifieerde asfalt van het EME-type geproduceerd.” Normaal wordt EME gebonden met conventionele straight-run bitumen waardoor een stijf materiaal van grote sterkte ontstaat. Hoewel sterkte een van de belangrijkste eisen was, wilde Tarmac bovendien een hoge scheurvastheid bereiken en dat betekende flexibiliteit. Het gespecialiseerde bitumenbedrijf dat Tarmac de helpende hand bood bij de ontwikkeling van de innovatieve bindmiddellaag was Nynas, die ook zijn topklasse PMB Endura Z4 leverde om een bindmiddellaag van, wat Tim Smith noemt, uitstekende kwaliteit te produceren. Dit artikel is een uittreksel uit een speciale reportage die het eerst in het blad New Civil Engineer verscheen.
Er werd een oplossing gevonden waarbij alleen tijdens de weekends werd gewerkt. Na diepgaand onderzoek werd besloten het meeste beton te handhaven en de rijbanen te bedekken met een versteviging in de vorm van een gecoat glasvezelnet dat in een laag asfalt van zeer grote sterkte werd ingebed. Het gebruikte asfalt zorgde voor soliditeit en flexibiliteit waardoor – in combinatie met het glasvezelnet – kon worden volstaan met een structurele toplaag met een dikte van slechts 110 mm. Deze minimalistische vorm van herstel betekende dat het contract in 16 weekends – tussen oktober 2009 en januari 2010 – zonder noemenswaardige verkeershinder kon worden uitgevoerd. De eerste asfaltlaag die werd aangebracht bestond uit een polymeergemodifieerde onderlaag van 20 mm dikte die als vlakke basis voor het net fungeerde. Nadat het net was aangebracht, werd dit met een PMB hechtlaag vastgezet. Hierna volgde de ontwikkeling, productie en het aanbrengen van een speciale 70 mm diepe asfalt bindmiddellaag bedoeld om de verhardingslaag sterkte,
FACTFILE Het Cambridgeshire contract valt onder verantwoordelijkheid van het UK Highways Agency’s East & South Eastern Asset Management Framework. De supervisie over het project berustte bij Interserve Project Services. Het raamplan werd opgezet door adviseur URS. Tarmac National Contracting was onderaannemer voor de toplaag terwijl Asphalt Reinforcement Services het GlasGrid net leverde.
Performance Nummer 1/2010 11
Performance_Spg10_Dutch_1681
3/12/10
11:05
Page 1
Ga voor wereldwijde contactinformatie en het laatste nieuws naar www.nynas.com
Geen enkel deel van deze publicatie mag worden gereproduceerd, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van Nynas. Degenen die bijdragen leveren worden gevraagd in deze publicatie hun eigen persoonlijke en professionele mening te geven en de hierin vervatte standpunten komen niet noodzakelijkerwijs overeen met die van Nynas, Barrett Byrd Associates en Route 2 Market Ltd.