WEER NAAR HUIS
Inhoudsopgave • • • • • • • • • • • •
Bereid je erop voor Leven in JmeO is anders De schok Voorbereiden op je terugkeer Re-entry voorbereiding voor gezinnen met kinderen Praktische punten bij vertrek van het veld Wat kun je van JmeO verwachten op het veld? Wat kun je van JmeO verwachten na je thuiskomst? Wat volgt? Bijlage 1 Voorbeeld bedankbrief Bijlage 2 RAFT Bijlage 3 In Transit ervaringen Page
1
Deze brochure is oorspronkelijk geproduceerd door OM Nederland. Met dank gebruikt, aangepast en uitgebreid voor gebruik binnen JmeO.
Member Care Heidebeek
WEER NAAR HUIS
Jouw levenshuis bestaat uit allerlei bouwstenen. Een heel aantal van deze bouwstenen zullen in de komende weken veranderen. Dit is geen makkelijk proces, alhoewel iedereen dit weer anders ervaart. Des te meer bouwstenen er veranderen, des te ingrijpender de verandering is. De komende tijd zal dit het geval zijn in jouw leven! Dit gaat je niet in de koude kleren zitten. Een schok komt minder hard aan als we er klaar voor zijn. We weten dat het zal gebeuren, dus bereid je erop voor en realiseer je dat je na aankomst thuis te maken krijgt met een gewenningsperiode. Een tijd van overgang. Een tijd om je aan te passen. Herken deze behoefte en gun jezelf er de tijd voor. Verwacht niet dat je in staat bent om alle veranderingen onmiddellijk te accepteren. Rationeel lukt dat misschien wel, maar op emotioneel niveau is dat een heel ander verhaal. Hopelijk krijg je op het veld voor je vertrek een re-entry training. Deze training bereid je er op voor dat je bij thuiskomst een omgekeerde cultuurschok kan ervaren. Weggaan is een avontuur. Je had je erop voorbereid. Maar bij thuiskomst komen de veranderingen meer als een verrassing. Het is algemeen geaccepteerd dat een omgekeerde cultuur schok moeilijker te verwerken is en meer tijd nodig heeft.
Nu je er nog midden in zit is deze leefomgeving gewoon voor je geworden en vergeet je vaak, dat het leven in JmeO erg anders is! De terugkeer is niet te vergelijken met simpel thuiskomen na een verblijf van bijvoorbeeld een vakantie in een ander land. Bijvoorbeeld: - In JmeO leef en werk je vierentwintig uur per dag samen met andere gemotiveerde, jonge christenen. - Je leeft in een gemeenschap die de nadruk legt op gebed. Herinner je je eerste JmeO voorbedetijd nog? Velen herinneren zich dat inderdaad nog, omdat het een diepe indruk op hen gemaakt heeft. - Evangelisatie & hulpverlening. Voor veel JmeO -teams is dat waar het leven om draait; elke dag evangeliseren, praten over je geloof in God. Andere teams staan voornamelijk in het teken van hulpverlening en reiken dagelijks uit naar mensen in nood. - Bijbelstudies, conferenties, bezinning, studie-programma’s en stille tijd, je wordt voortdurend gestimuleerd om je bezig te houden met het woord van God. - Het teamleven is erg intensief. Er zijn altijd anderen om je heen. De regels maken het je gemakkelijk om precies te weten wat je wel en niet kunt doen. Thuis ben je weer op jezelf aangewezen. Je moet erop uit trekken om contact te maken. - Een vol programma, er is altijd iets te doen. In JmeO zou je soms het gevoel kunnen hebben dat je geen tijd voor jezelf hebt, terwijl als je thuis bent, je niet weet hoe je de tijd moet gebruiken. Member Care Heidebeek
2
Nog even en je zet weer voet aan land in Nederland. Je zit in de fase waarin je afscheid moet gaan nemen of al aan het nemen bent van allerlei mensen en activiteiten die nu deel uit maken van je dagelijkse leven. Afscheid nemen en je voorbereiden op je vertrek kost tijd.
Leven in JmeO is anders!
Page
Bereid je erop voor
WEER NAAR HUIS
Toen de Russische astronaut Sergei terugkeerde uit de ruimte, bestond de USSR, het land dat hem had gelanceerd, niet meer. Hij kreeg niet alleen te maken met de schok van het landen op aarde, en de daarmee gepaard gaande problemen in verband met zijn verzwakte spieren door de vele maanden die hij in de ruimte had doorgebracht. Hij moest ook de veranderingen onder ogen zien die zich in de wereld voltrokken hadden terwijl hij weggeweest was. Zelfs de naam van zijn geboorteplaats was veranderd. JmeO’ers, die na maanden en soms jaren van dienen thuiskomen, kunnen zich net zoals Sergei voelen. Het is niet alleen zo dat ze zelf veranderd zijn, de gemeenschap van waaruit ze vertrokken zijn heeft zich ook verder ontwikkeld, en het lijkt wel alsof zij achterop geraakt zijn. Als voorbeeld nemen we Angela, die bij haar thuiskomst met de volgende veranderingen te maken kreeg: - de Angela die terugkwam, is niet meer dezelfde Angela die vertrok. - Haar vrienden waren veranderd, een paar waren er getrouwd. Een van hen volgde de Heer niet meer. - Haar familie was veranderd. Haar jongste broer was bijna twee keer zo lang geworden, haar zus had een baby gekregen, haar oom was gestorven. - De kerk was niet meer hetzelfde. Nieuwe
De woonplaats had een gedaanteverwisseling ondergaan waardoor oude gebouwen een totaal nieuw uiterlijk hadden gekregen. Hele nieuwe wijken waren erbij gekomen, waardoor haar woonplaats er heel anders uitzag. - Het openbaar vervoerssysteem was veranderd. Ze wist niet eens hoe en waar ze een geldig vervoersbewijs moest halen. Of neem Jacqueline, die na een paar jaar in PNG te hebben doorgebracht terugging naar huis om te ontdekken dat haar thuisland, Engeland, het muntenstelsel gereorganiseerd had. Zij voelde zich opgelaten als ze boodschappen moest doen en moest betalen met munten die vreemd voor haar waren. Gelukkig had ze geleerd om een Australisch accent te imiteren. Omdat de winkeliers dachten dat ze een Australische toerist was, hadden ze begrip voor haar onwennigheid met het lokale geld.
Voorbereiden op je Terugkeer Zorg dat je het boek ‘Re-entry’, geschreven door Peter Jordan, te pakken krijgt en leest voordat je het veld verlaat! Van veel pas teruggekeerde JmeO’ers horen we dat ze het boek ‘Re-entry’ in eerste instantie te negatief vonden en dachten ‘dat het wel mee zal vallen’. De realiteit heeft voor velen echter anders bewezen. Als Nederlanders hebben we de karakter eigenschap dat we nuchter en rationeel zijn, maar ook koppig. We denken dat we rationeel zijn, en zoiets als re-entry ons niet zal treffen! Dit is dus echt een illusie! Diverse mensen hebben ons verteld dat zij er Member Care Heidebeek
3
De schok
mensen waren erbij gekomen, anderen verhuisd, waaronder een gezin waarmee ze een hechte relatie had.
Page
Thuiskomen betekent een plotseling verlies van deze aspecten van het dagelijks leven. Ook al had je moeite met sommige ervan, toen je deel uitmaakte van een team, je merkt dat het net zo moeilijk is om zonder deze aspecten thuis weer verder te gaan.
WEER NAAR HUIS
Een ander goed boek om te lezen is: *Burn-up or Splash down. (Surviving the culture shock of re-entry.) By: Marion Knell ISBN: 978-1-932805-83-3
Re-entry voorbereiding voor gezinnen met kinderen Op de website www.missionarycare.com staan een paar goed e-boekjes die speciaal zijn ontworpen om MK’s te helpen in hun re-entry process. We're Going Home - Reentry for Elementary School Children I Don't Want to Go Home: Parents Guide for Reentry for Elementary School Children
We raden gezinnen die gaan terugkeren aan om zeker een half jaar van te voren deze boekjes samen door te werken.
4
Besteed bij het lezen van het boek speciale aandacht aan de volgende punten: - Begin met serieus na te denken over de algemene hoofdpunten; wat zijn veranderingen in jezelf en in de samenleving waarnaar je terugkeert. - Heb je de belangrijke lessen die God je in de afgelopen tijd heeft willen leren inderdaad geleerd? - Houd een evaluatiebespreking met je leider om terug te kijken op je tijd en je functioneren. - Maak na het lezen van elk hoofdstuk aantekeningen van de veranderingen waarvan je denkt dat jij er mee te maken krijgt, onder de betreffende rubriek: lichamelijk, sociaal, emotioneel, politiek, geestelijk, financieel, familiekring en anderen.
- Werk de bijlage door op blz 54 en 55. - Kom in actie om de dingen te doen waarover je in dit hoofdstuk leest: spaar voor cadeautjes, verzamel materiaal wat je helpt om andere mensen te interesseren voor het veld, begin een dagboek, bereid mensen voor op je terugkomst. - Voordat je het veld verlaat is het belangrijk dat je je houding en instelling bepaalt ten opzichte van alle situaties die in de hoofdstukken 4, 5 en 6 genoemd worden. - Gezinnen, lees hoofdstuk 7 en naar aanleiding daarvan kan je een begin maken met de voorbereiding van de kinderen op de komende veranderingen. Ouders en tieners zouden dit hoofdstuk (en het hele boek) samen kunnen bespreken. - Lees hoofdstuk 8.
Het is ook goed om de kinderen er alvast op te wijzen dat er in Member Care Heidebeek
Page
zo over dachten, maar bij thuiskomst bleek dat ze het danig onderschat hadden. Trap ook jij niet in deze valkuil en wees gewaarschuwd! Het moeilijke met de emotionele en psychische kant van ons wezen is, dat je van te voren niet kunt inschatten hoe je emotioneel gaat reageren. Een gewaarschuwd mens telt voor twee! Ook bij jou kan de re-entry tegenvallen, met alle emotionele reacties van dien. Wees dus voorbereid en denk niet dat het jou niet zal beïnvloeden! Deze brochure “Weer naar huis”, zou veel langer zijn als we het boek ‘Re-entry’ van Peter Jordan niet hadden. Je kunt dit boek bestellen via Amazon.com of via een christelijke boekhandel. Het ISBN nummer is: ISBN -13: 978-0-927545-40-2 of ISBN-10: 0-927545-4-3 We willen je aanraden om dit boek bij voorkeur een aantal weken/maanden voor je weer naar huis vertrekt door te lezen. Wanneer het niet door het veld wordt georganiseerd en er meer personen gelijktijdig met jou vertrekken, vorm dan een groep en bespreek de inhoud en gevolgtrekkingen die in het boek naar voren komen.
WEER NAAR HUIS
Van Heinde en Ver(der) Aandachtspunten bij de re-entry van adolescente third culture kids (via de site voor 5 euro + porto te bestellen.)
In het boek ‘Enkeltje Thuis’ van Neal Pirolo wordt in hoofdstuk 8 speciaal aandacht gegeven aan de terugkeer van MK’s. ISBN 9080646024, Interserve Nederland.
Praktische punten bij vertrek van het veld 1. Vermeld na overleg met je TFC in je laatste nieuwsbrief van het veld tot wanneer je nog financiéle ondersteuning nodig hebt. 2. Licht Member-Care in over je reisplannen. Het is niet vanzelfsprekend dat wij hiervan op de hoogte zijn. Op deze manier kunnen wij naar je thuiskomst uitzien. 3. Bedank je supporters met een persoonlijke brief. Zij hebben je in staat gesteld om deze ervaring op de te doen. Het is beter om te schrijven voordat je het veld verlaat, in plaats van wanneer je al thuisgekomen bent (zie bijlage 1 voor een voorbeeldbrief). 4. Wees er zeker van dat je met een goed geweten afscheid kunt nemen van je vrienden en mede JmeO’ers. Als dat niet
5. Draag taken, dossiers, aantekeningen en informatie zo goed mogelijk over, zodat anderen die na jou komen deze weer kunnen gebruiken. 6. Zorg ervoor dat, als je thuis bent, je een goed verhaal kunt vertellen over de bediening waarbij je betrokken was. Daarvoor moet je foto’s, dia’s en verhalen beschikbaar hebben. 7. Ter algemene voorbereiding op het wonen en werken in Nederland is het goed om de verlofhandleiding van Wycliff eens goed door te lezen. Hier staan veel handige en practische tips in. Deze is verkrijgbaar via de website van de EZA op: http://eza.nl/informatie-overzending/brochures. 8. Denk eraan om je TFC/Gemeente ruim van te voren op de hoogte te stellen van speciale noden die je hebt. Hoe beter zij op de hoogte van jouw verwachtingen zijn des te beter ze bepaalde dingen kunnen voorbereiden.
Wat kun je van JmeO verwachten op het veld? Terwijl je nog op het veld bent zal MemberCare Heidebeek: - Je deze brochure toesturen.
5
Terugkeren en thuiskomen. De ervaring van TCKs (gratis te downloaden)
zo is dan maak je het voor jezelf en voor degenen die het betreft moeilijk. Dit afscheid is namelijk niet iets wat je over kunt doen. Als er conflicten bijgelegd moeten worden, excuses aangeboden moeten worden, misverstanden uit de weg geruimd moeten worden, doe het nu. Zie bijlage 2 - RAFT
Page
Nederland een speciale vereniging is van zendingskinderen genaamd MKfocus. Misschien kunnen ze alvast een kijkje op hun website nemen. www.mkfocus.nl Op de website www.intransit.nl (onder info/Publicaties en Literatuur) zijn ook een paar goede nederlandstalige brochures beschikbaar:
Member Care Heidebeek
WEER NAAR HUIS Hopelijk zal het lokale team op het veld: - Tijd met je doorbrengen om de onderwerpen die met je vertrek te maken hebben te bespreken. Als er meerdere mensen tegelijk vertrekken kan dit in groepsverband gebeuren. - Wat meer vrije tijd voor je regelen in de periode van afscheid nemen zodat je je kunt concentreren op de voorbereidingen waar we het over gehad hebben. - Een evaluatie rapport schrijven over de tijd die je met JmeO doorgebracht hebt, wat voor werk je gedaan hebt, welke verantwoordelijkheden je gedragen hebt en hoe je hebt gefunctioneerd. Dit zou nuttig kunnen zijn als je gaat solliciteren of in een andere zendingsorganisatie verder wilt. Ga er niet van uit dat dit automatisch gebeurt. Het zou goed zijn om hier tenminste een maand of zo van te voren om te vragen. - Het is ook goed om je teamleider of basisleider te vragen om een bedankbrief voor je supporters te schrijven. Een brief waarin ze naar je supporters toe hun waardering uitspreken over jou en het werk dat je hebt mogen doen en waarin ze hun waardering uitspreken over de manier waarop ze jou ondersteund hebben. Ook hiervoor geldt: Begin er op tijd over.
Wat je van JmeO kan verwachten na je thuiskomst Member-Care Heidebeek zal je TFC, via jou, een exemplaar van de brochure ‘Thuiskomen’ toesturen.
Je zult zelf contact met EZA (of andere verzekeringsmaatschappij) moeten opnemen i.v.m. met het omzetten van je verzekeringen naar een Nederland dekking. Houd er rekening mee dat je geen recht hebt op een ww uitkering, aangezien je als vrijwilliger bent weggegaan en geen werknemer bent geweest.
Wat volgt? Een baan? Een andere zendingsorganisatie? Een studie? Nog een periode met JmeO in een ander veld? Wanneer je graag met iemand over je toekomstplannen wilt spreken, neem dan het initiatief om iemand van je veld aan te spreken. Als je eraan denkt om in een ander JmeO veld verder te gaan, dan moet je dit vroegtijdig communiceren met het veld waarin je geïnteresseerd bent, je tfc en je zendende gemeente! Vergeet ook niet om dit te communiceren met je achterban en supporters. Houd er rekening mee dat dit proces tijd kost! In het geval dat je verder wilt studeren, raden we je aan om voordat je het veld verlaat je al aan te melden voor een opleiding, dat bespaart je een mogelijk lange wachttijd. In het geval je een baan gaat zoeken, vraag aan je veld om een aanbevelingsbrief te schrijven over je tijd met hen. In de verlofhandleiding van Wycliffe vind je op pagina 17 en 18 behulpzame info over het zoeken naar een baan. Deze handleiding is verkrijgbaar via de website van de EZA op: http://eza.nl/informatie-overzending/brochures.
Page
6
Na terugkeer in Nederland zal er op Heidebeek een evaluatiegesprek plaatsvinden. Dit neemt ongeveer 2 à 3 uur in beslag.
Member Care Heidebeek
WEER NAAR HUIS Bijlage 1
Voorbeeld Bedankbrief Beste Fred, Mijn tijd met JmeO zit er bijna op. Volgende maand zal ik hier vertrekken en kom ik thuis op 5 oktober met vlucht GO 124, die aankomt op Schiphol1705. Jij bent één van de mensen die het voor mij mogelijk heeft gemaakt om de Heer hier te dienen. Het is niet gemakkelijk geweest, maar zeker de moeite waard. Ik ben blij dat ik de mogelijkheid heb gehad om zoveel te leren en te doen. Ik denk vaak na over de vraag of het wat zou hebben uitgemaakt als we hier niet als team zouden zijn geweest. Hoe meer ik hierover nadenk, hoe meer ik de waarde zie van alles wat hier bereikt is. Nancy en John zouden de Heer niet volgen. Veel van de lokale steden en dorpen zouden nog steeds wachten op een evangelisch getuigenis en de piepkleine kerk waarmee we hebben samengewerkt zou de bemoediging gemist hebben die wij gebracht hebben. Bovendien zou ik het zelf ook moeten stellen zonder de lessen die ik geleerd heb, de vriendschappen die ik gesloten heb en de groei die ik ervaren heb. Dat is de reden waarom ik je heel hartelijk wil bedanken. Jouw vriendschap, ondersteuning en gebeden, hebben heel veel voor mij betekend. Ik verheug me erop je te zien om nog veel meer met je te kunnen delen. Thuiskomen en mijzelf aanpassen aan een heel andere wereld, zal natuurlijk een grote uitdaging voor me zijn. Bid alsjeblieft voor me.
Page
7
Je vriend, Sam
Member Care Heidebeek
WEER NAAR HUIS Bijlage 2 RAFT Reconciliation It’s easy to deal with tensions in relationships by ignoring them. When we refuse to resolve interpersonal conflicts, - we are so focused on how good it will be to get away from this problem that we skip over the reconciliation needed for good closure. - we carry with us our mental baggage of unresolved problems as we leave. Affirmation Relationships are built and maintained through affirmation – the acknowledgement that each person in the relationship matters. Four ways to do so: 1. Take time to tell coworkers you have enjoyed working with them. 2. Tell friends how important their friendship has been, perhaps leaving them some memento of a special time you have shared. 3. Send a note with a small gift to your neighbors to let them know what you’ve learned about kindness, faith, love or perseverance through your interactions with them. Part of good closure is acknowledging our blessings – both to rejoice in them and to properly mourn their passing. Farewells Saying good-bye to people, places, pets and possessions. Parents should take special care to help children say good-bye to people with whom they have had meaningful relationships. Helping kids say good-bye may include writing a note or baking cookies together for that special person – anything that acknowledges the importance of that relationship and says: “Thank you for being a special person in my life. I will miss you.” It’s important to say good-bye to special places as well. Recognizing that this stage in life and all that these places represent to us are passing. Pet’s. Children need to know how their pets will be cared for, who will love them. It the pet must be put to sleep, everyone who cares for that pet should say good-bye. Possessions. Parents should talk with their children about what to take and what to leave as they pack. Everyone in the family needs to carry some treasured items to the new location. These become part of the collection of sacred objects that help connect one part of the global nomad’s life to the next. But sometimes even treasures must be left behind. When that happens it is important to part with them consciously. Placing a precious object in the hands of someone else as a gift or taking photographs of it are two ways to say good-bye to an intimate but important old friend. Thinking Destination What will things be like at the other side? What are some of the positives and negatives we can expect?
Page
8
From: The Third Culture Kid Experience, David C. Pollock and Ruth E. van Reken, page 200
Member Care Heidebeek
“In Transit” Ervaringen. Het onderstaande overzicht geeft de diverse stadia aan van verandering en hierbij mogelijke reactiepatronen. Fase 1 BETROKKENHEID Sociale status
Sociale houding
Fase 2 LOSMAKING
Fase 3 OVERGANG
Fase 4 OPNIEUW BEGINNNEN
Fase 5 BETROKKENHEID
ERBIJ HOREN
LOSMAKEN
ZONDER STATUS
MARGINAAL
ERBIJ HOREN
. deel van de groep . reputatie . positie . gekend zijn . vrienden (vertrouwen en luisteren)
. afsluiten . erkenning/ aandacht . afscheidsfeestjes . afsluitingen . terugtrekken
. onbekend . gebrek aan structuur . ‘nutteloze’ kennis . verloren
. oppervlakkig . voorzichtige acceptatie . tijdelijke vriendschappen . op zoek naar mentor . onzekerheid over positie . onzeker over antwoorden . misinterpretatie van non-verbale signalen
. deel van de groep . gekend . op de hoogte . positie
TOEGEWIJD
AFSTAND NEMEN
CHAOS
INTRODUCEREN
TOEGEWIJD
. verantwoordelijk . vrienden
. banden losmaken . rollen op- en overgeven . terugtrekken . kritiek . nieuwe relaties . afsluiten
. in relaties initiatief nemen . isolatie . op zichzelf gericht . overdrijft problemen . dubbel . misverstanden
. marginaal . observeren . vertrouwenskwesties . overdreven gedrag . risico’s nemend . op zoek naar mentor . verkeerd reageren
. betrokken . zorg voor anderen . vriendschappen
ONTKENNING
ANGST
KWETSBAAR
INTIMITEIT
. afwijzing . wrevel . verdriet . down
. verlies van eigenwaarde . verlies van continuïteit van verleden (betekenisvolle voorwerpen) en in het heden (werkschema, taakomschrijving, taken, zorg) . rouw . emotioneel instabiel . teleurstellingen
. bang . ambivalent . snel aangevallen . angstig . psychosomatische problemen
. veilig . bevestigd . zeker
. vooruit kijken ➨ . verwachtingen
. teleurstelling ➨ . paniek
. depressie . psycho-somatische problemen
gericht op TOEKOMST / TIJDELIJKE
TOEKOMSTgericht
gericht op HEDEN / TIJDELIJKE
Psychologische INTIMITEIT . bevestigd ervaring . veilig . zeker
gericht op HEDEN
gericht op HEDEN / PERMANENTE 1989 David C. Pollock
