Webinar Jeugdrecht, AvdR Waardenburg, 12 juni 2015

Webinar Jeugdrecht,

• AvdR • Waardenburg, 12 juni 2015

Prof.mr. Paul Vlaardingerbroek ([email protected])

Vanuit Kasteel Waardenburg Cursusduur: van 15.00 – 17.15

Onderdeel 1 • • • • •

Actualiteiten (herziening) kinderbeschermingsmaatregelen (incl. jurisprudentie) Jeugdwet (incl. jurisprudentie) Gesloten jeugdzorg (incl. jurisprudentie)

Eerst enige actualiteiten (1) In werking getreden op 1 april 2014: - Afstammingsrecht Stb. 2013, 480 (duomoederschap) - Gezagsrecht (Stb. 2013, 486: gelijkstelling huwelijk en GP) -deels - Wet wijziging curatele, beschermingsbewind en mentorschap (Stb. 2013, 414) - deels op 1 april 2014

Eerst enige actualiteiten (2) Trad in werking op 1 juli 2014: Transgenders (Stb. 2014, 1)

In werking getreden op 1 januari 2015: - Herziening kinderbeschermingsmaatregelen (Stb. 2014, 130 en 131) - Jeugdwet (Wet van 1 maart 2015; Stb.105) - Besluit Jeugdwet 5 november 2014, Stb. 441 - Invoeringswet Jeugdwet 5 november 2014, Stb. 442 - Invoeringsbesluit 14 november 2014, Stb. 243

Eerst enige actualiteiten (3) • Stb. 2015, 183 Organisatiebesluit raad voor de kinderbescherming 2015 (28 mei 2015, met terugw. kracht vanaf 1-1-2013, muv art. 5 - klachtencommissie - : i.w.tr. 1 juli 2015 )

• Stb. 2015, 140 Instellingswet Raad voor strafrechtstoepassing en jeugdbescherming 2015 (i.w.tr. op 1 juli 2015): splitsing in adviserende en rechtsprekende leden/afdelingen.

Treedt binnenkort in werking I.w.tr op 1 juli 2015: • Wet van 8 oktober 2014, Stb. 380, tot wijziging van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek en enige andere wetten in verband met de vereenvoudiging van en de invoering van een elektronische dienstverlening bij de burgerlijke stand (Wet elektronische dienstverlening burgerlijke stand)

Treedt binnenkort in werking: I.w.tr. op 1 september 2015: • Deels: Wet van 10 juli 2013 houdende aanpassing van wetten aan de Wet basisregistratie personen (Aanpassingswet basisregistratie personen; eerder al gewijzigd op 6 januari 2014: BRP i.p.v. GBA) • Deels: Wet van 8 oktober 2014, Stb. 380, tot wijziging van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek en enige andere wetten in verband met de vereenvoudiging van en de invoering van een elektronische dienstverlening bij de burgerlijke stand (Wet elektronische dienstverlening burgerlijke stand)

Treedt binnenkort in werking: I.w.tr. op 1 juli 2015 • Besluit Ict-randvoorwaarden elektronische burgerlijke stand • Bevat technische randvoorwaarden voortbouwend op de door het College Standaardisatie ontwikkelde uitgangspunten, oa inzake de veiligheid waaraan gemeenten bij de elektronische dienstverlening door de burgerlijke stand moeten voldoen. • Bekendmaking: Stb-2015-176 (15 mei 2015) Inwerkingtreding: Stb-2015-181 (1 juli 2015)

Treedt binnenkort in werking: • Aanpassing Besluit burgerlijke stand i.v.m. met de invoering van de elektronische burgerlijke stand • De Wet elektronische dienstverlening burgerlijke stand voorziet in een vereenvoudiging voor de burger van de procedures inzake de burgerlijke stand alsmede in de invoering van elektronische dienstverlening. Het Besluit burgerlijke stand dient in verband hiermee te worden aangepast. • Bekendmaking: Stb-2014-587 op 30 december 2014 • I.w.tr.: Stb-2015-181: deels 1 juli 2015, volledig 1 sept. 2015

Lopende wetsvoorstellen: Kst II, 34 212, nrs. 1-3 Aanpassing van wetten in verband met de invoering van de Wet tot wijziging van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering en de Algemene wet bestuursrecht in verband met vereenvoudiging en digitalisering van het procesrecht en van de Wet tot wijziging van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering in verband met vereenvoudiging en digitalisering van het procesrecht in hoger beroep en cassatie (Invoeringswet vereenvoudiging en digitalisering procesrecht)

Lopende wetsvoorstellen • Beperking recht op omgang na partnerdoding • Het concept-wetsvoorstel stelt voor dat in het geval van (vermoedelijke) partnerdoding de kinderrechter altijd oordeelt of contact/omgang in het belang van het kind is op basis van een verzoekschrift van de raad voor de kinderbescherming. Hierbij is de norm geen contact/omgang, tenzij dit in het belang van het kind is. • (www.internetconsultatie.nl)

VVD: geen omgangsregeling ouder na kindermisbruik (16 april 2015) •

•

Ouders die zijn veroordeeld voor incest moeten het recht op een omgangsregeling met hun misbruikte kind kwijtraken. Volgens VVD-Kamerlid Brigitte van der Burg moet in dit soort zaken het belang van het kind voorop komen te staan. Van der Burg vindt dat een rechter geen omgangsregeling moet mogen opleggen aan een kind dat zwaar is mishandeld of misbruikt door de vader of moeder. Zij wil dat er alleen nog een omgangsregeling komt als het kind nadrukkelijk aangeeft dat het de veroordeelde ouder ook echt wil zien, bijvoorbeeld om het verleden te kunnen verwerken. Voor eventuele broertjes en zusjes moet hetzelfde gelden. Van der Burg gaat ervan uit dat het Ministerie van V&J bereid is te kijken hoe dit geregeld kan worden. ‘Er zullen ongetwijfeld juridische haken en ogen aan zitten, maar we vinden dit een zeer belangrijk punt om op te pakken.’ Twee dagen later is het idee weer losgelaten wegens weerstand in Tweede Kamer

Omgangsrecht grootouders • Kst II, 34 168, nr 1: • Initiatiefnota van de leden Oskam en Keijzer «Opgroeien met opa en oma». Omgang in het belang van kleinkind en grootouders

Oppas-grootouders • • • • • • • • •

30 545 Uitvoering Wet Werk en Bijstand Nr. 159 GEWIJZIGDE MOTIE VAN DE LEDEN ULENBELT EN KARABULUT TER VERVANGING VAN DIE GEDRUKT ONDER NR. 155 (Voorgesteld 14 april 2015) De Kamer, gehoord de beraadslaging, constaterende dat in het algemeen geldt dat grootouders natuurlijk op hun kleinkinderen mogen passen als zij een bijstandsuitkering ontvangen; overwegende dat oppaswerkzaamheden van bijstandsgerechtigden niet in de weg mogen staan van de arbeidsinschakeling; verzoekt de regering om, gemeenten op te roepen het oppassen op eigen kleinkinderen door bijstandsgerechtigde grootouders toe te staan, indien en voor zover deze oppaswerkzaamheden de arbeidsinschakeling niet in de weg staan, en gaat over tot de orde van de dag. Ulenbelt en Karabulut

… vervolg… • Handelingen Tweede Kamer, Vergaderjaar 2014-2015 Aanhangselnummer 1789 Gepubliceerd op 3 april 2015 09:40 • Vragen van het lid Karabulut (SP) aan de Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid over het bericht dat een grootmoeder is beboet omdat ze op haar kleinkinderen paste (ingezonden 3 maart 2015). • Antwoord van Staatssecretaris Klijnsma (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) (ontvangen 1 april 2015)

Lopende wetsvoorstellen: Kst II, 34 191 • Wijziging van wetten teneinde misslagen en omissies in wetten op het terrein van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport herstellen, de broninhouding van eigen bijdragen voor beschermd wonen te kunnen voortzetten en het College bouw zorginstellingen op te heffen (Veegwet VWS 2015)

Verplichte meldcode Wet tot Wijziging van diverse wetten i.v.m. de invoering van de verplichting voor bepaalde instanties waar professionals werken en voor bepaalde zelfstandige professionals om te beschikken over een meldcode voor huiselijk geweld en kindermishandeling en de kennis en het gebruik daarvan te bevorderen, onderscheidenlijk die meldcode te hanteren (verplichte meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling). • Hierin worden professionals verplicht om met een meldcode te gaan werken bij signalen van huiselijk geweld of kindermishandeling. Deze meldcode geldt voor: de gezondheidszorg, ouderenzorg, gehandicaptenzorg, jeugdhulp, onderwijs maatschappelijke ondersteuning, kinderopvang en justitie. • Wet van 14 maart 2013, Stb. 142 (Kamerstuk- ken 33 062; i.w.tr. sinds 1 juli 2013) • Zie www.vooreenveiligthuis.nl

18

Stappenplan meldcode • De vijf verplichte stappen van de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling: • 1. In kaart brengen van signalen • 2. Overleggen met collega en eventueel raadplegen AMHK (Veilig Thuis) of letselduidingdeskundige • 3. Gesprek met cliënt • 4. Wegen van het geweld of de kindermishandeling, bij twijfel altijd AMHK raadplegen • 5. Beslissen: hulp organiseren of melden 19

Kamerstukken I, 33 488, nrs. A-C

Wijzigingen zijn onder andere; A. Artikel 31 wordt als volgt gewijzigd: • 1. In het eerste lid vervalt de aanduiding 1. • 2. Het tweede en het derde lid vervallen. B • Artikel 35 en 36 vervallen. C • Na artikel 41 wordt een artikel ingevoegd: • Artikel 41a • Een huwelijk mag niet worden gesloten tussen hen die elkander, hetzij van nature hetzij familierechtelijk, als bloedverwanten bestaan in de derde of vierde graad in de zijlinie, tenzij de aanstaande echtgenoten bij de ambtenaar van de burgerlijke stand ieder een beëdigde verklaring hebben afgelegd, inhoudende dat zij hun vrije toestemming tot het huwelijk geven.

Wijzigingen zijn onder andere: ….

M Artikel 233 komt te luiden: • “Minderjarigen zijn zij die de leeftijd van achttien jaren niet hebben bereikt en evenmin met toepassing van artikel 253ha meerderjarig zijn verklaard.” • Etc….

Stand van zaken 33 488(nr. C) Het verslag van het schriftelijk overleg werd vastgesteld op 13 maart 2015. De vaste commissie voor V&J heeft bij brieven aan de Minister en Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie van 27 februari jl. gevraagd naar het beoogde tijdpad voor de beantwoording van de vragen in het voorlopig verslag inzake het wetsvoorstel Wijziging van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering in verband met de enkelvoudige behandeling van het hoger beroep in kantonzaken (33 316), het voorlopig verslag inzake het wetsvoorstel tegengaan huwelijksdwang (33 488) en het voorlopig verslag inzake het wetsvoorstel langdurig toezicht, gedragsbeïnvloeding en vrijheidsbeperking (33 816). • Reactie van Minister van V&J van 13 maart 2015 gereageerd: De MvA inzake het Wv 33 488 is in voorbereiding. Verwacht wordt dat deze MvA begin april aan de EK kan worden aangeboden. Nee dus…

Raad voor de Kinderbescherming Jaarbericht over 2014

Cijfers, afgeronde onderzoeken/activiteiten in 2014, 2013 (2012): • Beschermingsonderzoeken: 17.025 18.329 (19.746) • Gezag&Omgangsonderzoeken: 5594 5601 (5.249) • Adoptie gerelateerde activiteiten: 2044 2347 (2.360) • • •

Strafonderzoeken : Coördinatie Taakstraffen: Schoolverzuimonderzoeken:

Bevolkingsopbouw Nederland • Totaal aantal inwoners: • Totaal 0-18-jarigen: • Jongeren 12-19 jaar:

9242 3816 2014 16.829.289

24565 11.814 4.335

22.357 (14.462)

2013 16.779.302 3.442.802 1.206.685 23

3.666.083 1.399.264

(18.493)

Rapport NO + KO over de OTS bij omgangsproblemen

• Onderzoek op eigen initiatief van de NO+ Kinderombudsman naar aanleiding van klachten en signalen over de RvdK en Bureaus Jeugdzorg. • De RvdK en de rechter kunnen Bjz helpen. Zij kunnen er voor zorgen dat tijdens de rechtszitting de neuzen, ook die van de ouders, zoveel mogelijk dezelfde kant op komen te staan. Alleen dan heeft een ondertoezichtstelling onder deze moeilijke omstandigheden een zekere kans van slagen. Ook zijn er verbeteringen mogelijk in het aanbod van hulp, bijvoorbeeld bij het begeleiden van omgang 24

• • • •

Verruiming aansprakelijkheid minderjarigen ≥ 14 jaar Kamerstukken I, 30 519, A: Initiatiefvoorstel-Oskam/Cöruz betreffende verruiming aansprakelijkheid voor gedragingen van minderjarigen vanaf veertien jaar Doel voorstel: ouders/verzorgers kunnen volledig aansprakelijk worden gesteld voor de door hun minderjarige kinderen bewust toegebrachte schade. In het debat in de Eerste Kamer maakte een aantal woordvoerders bezwaar dat de 'vrijpleitmogelijkheid' van ouders in het initiatiefwetsvoorstel geheel komt te vervallen. Zo ook over de verzekerbaarheid van de algehele risicoaansprakelijkheid van ouders van minderjarigen. Initiatiefnemer Oskam (CDA) zou zich naar aanleiding van de in de Eerste Kamer geuite bezwaren herbezinnen op het wetsvoorstel. Aanhouding wetsvoorstel, maar vraagt nu om een publieke stemming.

25

Onderwijs als wapen voor recidive • Jongeren van 12 tot 23 jaar kunnen bij een veroordeling straks een maatregel opgelegd krijgen die ervoor zorgt dat ze weer naar school gaan om hun diploma te halen. Het doel van het volgen van onderwijs is tweeledig: voorkomen dat zij zich schuldig maken aan nieuwe strafbare feiten en vergroten van hun kansen op werk. Dit staat in het wetsvoorstel maatregel terbeschikkingstelling aan het onderwijs (tbo-maatregel) van staatssecretaris Teeven van Veiligheid en Justitie, mede namens minister Bussemaker en staatssecretaris Dekker van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap dat voor advies naar verschillende instanties is gestuurd. De maatregel vloeit voort uit het regeerakkoord. Gelijktijdig wordt daarmee uitvoering gegeven aan de motie van het Tweede Kamerlid Marcouch (bericht MinV&J, 2 oktober 2013).

26

Stopzetten NODO-procedure • Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (NVK), het Forensisch Medisch Genootschap (FMG) en Publieke Gezondheid en Veiligheid (PGV) Nederland hebben de NODO (Nader Onderzoek DoodsOorzaak)-procedure per 1 januari 2014 stopgezet, met akkoord van VWS en V&J. • De wet was ingevoerd in 2012! • (Kritiek: te hybride regeling en te kostbaar onderzoek + te emotioneel belastend) • Zie de brief van 16 december 2013 van de Staatssecretaris van VWS 33 750 XVI Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2014, nr. 80 27

Scheiden zonder rechter • Kamerstukken II, 2014-2015, 34 118, nrs. 1-3 •

Wijziging van Boek 1 en Boek 10 van het Burgerlijk Wetboek en enige andere wetten betreffende het uitspreken van de echtscheiding en ontbinding van het geregistreerd partnerschap door de ambtenaar van de burgerlijke stand (Wet scheiden zonder rechter)

Wetsvoorstel herziening kinderalimentatie (Kamerstukken II, 2014/15, 34 154, nrs. 1-3) • •

De initiatiefnemers (Van der Steur en Recourt) willen met dit wetsvoorstel de berekeningsmethodiek voor kinderalimentatie wettelijke vaststellen. De hoofdlijnen van het wetsvoorstel zijn: Met behulp van een internettool kan de kinderalimentatie worden berekend in vijf stappen: – – – – –

•

behoefte minderjarige; draagkracht ouders; toets: valt de behoefte van het kind binnen de draagkracht van de ouder; welke ouder is verantwoordelijk voor welke lasten; vaststelling van de te betalen kinderalimentatie.

Ouders moeten met een rekensysteem, dat in de wet wordt opgenomen, met behulp van een internettool de kinderalimentatie eenvoudig zelf kunnen berekenen.

Vervolg (Kamerstukken II, 33 784, nrs. 1-3) • • • • • •

De kinderalimentatie wordt beperkt tot 18 jaar in plaats van tot 21 jaar, tenzij het kind studeert of naar school gaat. In dat geval ontstaat een recht op kinderalimentatie tot 23 jaar. Er geldt niet langer een alimentatieverplichting voor stiefouders. De hoogte van de kinderalimentatie houdt rekening met de zorgverdeling tussen ouders. Er is een minimumbijdrageverplichting van € 50,= per maand ongeacht de draagkracht. Ouders moeten afspraken maken over wie welke kosten betaalt. De tabellen van het Nibud voor de behoefte van de minderjarige(n) zijn leidend, in combinatie met de draagkracht van beide ouders. De hoogte van de kinderalimentatie blijft gerelateerd aan de welstand tijdens het huwelijk.

Toename eenoudergezinnen •

•

•

Bijna 15 procent van alle kinderen en jongeren woonde in 2014 in een eenoudergezin. In 1999 was dat nog 11 procent. Dat maakte het CBS 26 maart 2015 bekend. De gezinssamenstelling is de afgelopen vijftien jaar flink veranderd. Er wonen meer minderjarige kinderen in een eenoudergezin. Per leeftijdsgroep zijn er grote verschillen. Van de pasgeboren baby's woont ruim 8 procent in een eenoudergezin, onder jongeren van 17 jaar is dat opgelopen tot bijna 20 procent. Bijna een op de tien baby's woont al vanaf de geboorte bij één ouder, bijna steeds bij de moeder. In 2013 waren ruim 34 duizend kinderen en jongeren betrokken bij een echtscheiding. Kinderen en jongeren die opgroeien in een eenoudergezin zijn over het algemeen kwetsbaarder dan kinderen en jongeren die bij beide ouders wonen. Ze lopen een groter risico om op te groeien in armoede en ze verlaten vaker het onderwijs zonder startkwalificatie.

Kinderontvoering door vader leidt tot twee jaar gevangenisstraf • •

•

Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, 30 maart 2015, ECLI:NL:GHARL:2015:2260 M en V wonen in de Verenigde Staten en treden aldaar in 2000 met elkaar in het huwelijk. In 2001 dochter D geboren. In september 2002 gaan M en V uit elkaar. M en V behouden beiden het juridisch gezag over D, V heeft het feitelijk gezag. Met instemming van M vestigen V en D zich in 2003 in Nederland. Bij uitspraak van een Amerikaanse rechter van 15 juni 2007 is tussen M en V de echtscheiding uitgesproken. M voerde daarna diverse procedures over het gezag over D. Op 20 mei 2009 beschikte de Amerikaanse rechtbank dat het eenhoofdig gezag bij M zou zijn. M vertrok daarop naar Nederland. Op 27 mei 2009 nam hij hun gillende en hevig tegenstribbelende dochter op 27 mei mee van het schoolplein in een auto. Via een route door verschillende landen, komen M en D uiteindelijk in Amerika aan waar hij zijn dochter zestien maanden lang bij zich. In sept. 2010 komt dochter weer naar Nederland Het hof veroordeelt M (cfm. de eis) tot twee jaar gevangenisstraf, waarvan een jaar voorwaardelijk. Aan V moet hij een schadevergoeding van ongeveer € 65.000 betalen, aan D € 2.500.

Omgang: effectuerings(on)mogelijkheden • • • • • • • • • • • • •

Reële executie (art. 812Rv, 3:299 jo. 326 BW; met sterke arm politie of deurwaarder)? Dwangsom (art. 611a Rv)? Gezagswijziging (art. 1:253o BW)? Wijziging hoofdverblijfplaats? Gijzeling (art. 587 lid 2 Rv)? Ondertoezichtstelling? Opschorting alimentatie ex-partner? Opschorting alimentatie kind? Benoeming bijzondere curator (art. 1:250 BW; zie ook Stb. 2008, 500)? Bemiddeling (art. 1:253a BW)? Strafrecht (art. 279 Sr)? Omgangshuizen? Berusting? (zo ja, vastleggen in beschikking of p-v zitting) Eventueel gekoppeld aan informatierecht ex art. 1:377b BW?

33

Omgangseffectuering • Rechtbank Rotterdam 30 september 2014, ECLI:NL:RBROT:2014:9379 • Gescheiden ouders. Moeder heeft kind jarenlang van vader afgehouden. Rb: Toekenning eenhoofdig gezag aan de vader in het belang van de minderjarige, ook al verblijft kind momenteel in een internaat. • Partneralimentatie. De gedragingen van de vrouw zijn zonder meer grievend te noemen. De gedragingen zijn echter niet zodanig grievend dat de lotsverbondenheid, waarop de partneralimentatie gegrond is, in het geheel verloren is gegaan. De gedragingen zijn evenwel zodanig ernstig dat deze een matiging van de onderhoudsbijdrage rechtvaardigen. De bijdrage in het levensonderhoud van de vrouw zal dan ook worden gematigd tot 50%.

Rechtbank Overijssel, 27 november 2014, ECLI:NL:RBOVE:2014:7046 Grootouders geen recht op omgang, wel op informatie Uit het, inmiddels door echtscheiding ontbonden, huwelijk tussen M en V is (de thans nog minderjarige) zoon Z geboren. M is belast met het eenhoofdig gezag over Z. Hoewel het hof van oordeel is dat omgang met de grootouders in het belang van de minderjarige is, verzet de minderjarige zich hier hevig tegen. Hierdoor wordt het verzoek van de grootouders om het vaststellen van een omgangsregeling afgewezen. Wel dient vader de grootouders te informeren over de schoolgang en de gezondheid van de minderjarige.

Gerechtshof Den Haag, 23 februari 2015, ECLI:NL:GHDHA:2015:331 en ECLI:NL:GHDHA:2015:330 •

•

Een opa en oma zoeken contact met hun kleinkinderen. Hun dochter is daar niet van gediend en doet aangifte van belaging.

Feiten M en V zijn met elkaar gehuwd, uit welk huwelijk twee (thans nog minderjarige) kinderen zijn geboren. Op 11 maart 2011 doet V, mede namens M en de twee kinderen, aangifte tegen haar ouders wegens belaging. Volgens V hebben haar ouders, tegen de wil van het gezin, tussen 2007 en 2011 foto’s gemaakt van de kleinkinderen, brieven en kaarten gestuurd en zich opgehouden in de buurt van hun huis, de sportvereniging en de school. De politierechter veroordeelt de grootouders tot een voorwaardelijke werkstraf van 40 uur, met een proeftijd van drie jaar. De grootouders gaan in hoger beroep. De zaak komt voor bij het Gerechtshof Den Haag. De A-G vordert een schuldigverklaring zonder straf (artikel 9a Sr).

…vervolg… • Strafmaat Bij het bepalen van de op te leggen straf weegt het hof de verstoorde familierelatie, het verdriet daarover, het blanco strafblad van de grootouders en hun leeftijd (80 jaar) mee. Net als de advocaat-generaal concludeert het hof dat geen strafrechtelijk doel gediend is bij oplegging van een straf. Het hof bepaalt om die reden dat aan de grootouders geen straf wordt opgelegd.

Geen effectieve actie om omgangsregeling op gang te brengen EHRM, 2 april 2015, appl. no. 27148/12 (Ribić v. Croatia) • M en V (beiden van Kroatische nationaliteit) zijn in 1992 met elkaar gehuwd, uit welk huwelijk in 1993 zoon Z wordt geboren. Twee maanden na de geboorte gaan partijen feitelijk uiteen, als V (samen met Z) haar intrek neemt bij haar ouders en het contact met M verbreekt. De civielr. procedure heeft 7 jaar en 8 maanden geduurd over twee instanties. Vervolgens hebben gedurende 6 jaar en 3 maanden procedures over de executie van de omgangsregeling plaatsgevonden. Pas nadat partijen al 7 jaar aan het procederen waren en M Z maar drie keer had gezien, is actie ondernomen. De Kroatische autoriteiten hebben geen verklaring kunnen geven voor de lange duur van beide procedures. EHRM: gebrek aan actie om omgang tot stand te brengen is een inbreuk op art. 8 EVRM, €25000 schadevergoeding voor de vader M.

Vader verplicht tot omgang? • Hof Arnhem-L’warden, 15 mei 2015, ECLI:NL:GHARL:2015:3688 • Man (kinderpsycholoog) heeft buitenechtelijk twee kinderen verwekt. • Hof: de enkele stelling van de man dat hij geen (positief) gevoel heeft voor kind 1 (2000)3 jaar) en kind 2 (2003), dat hij geen band met ze heeft en dat gedwongen contact naar hij verwacht alleen maar schade zal veroorzaken voor de kinderen, is op zich onvoldoende om het verzoek van de vrouw om een omgangsregeling met de kinderen vast te stellen reeds op voorhand af te wijzen. Het hof neemt hierbij in aanmerking dat een kind recht heeft op omgang met zijn ouders en dat de niet met het gezag belaste ouder, naast het recht op omgang, ook een wettelijke plicht heeft tot omgang met zijn kind. • Hof: benoeming bijzondere curator

Toename seksueel grensoverschijdend gedrag in jeugdhulp Inspectie Jeugdzorg ziet aantal misbruikmeldingen stijgen (4/6/2015) Jaarbericht 2014 IJZ: Het aantal meldingen van seksueel grensoverschrijdend gedrag is vorig jaar toegenomen. Het ging om 70 gevallen, vergeleken met 59 in 2013. De meldingen variëren van lichte tot zware vormen van misbruik, in de meeste gevallen gepleegd door jongeren. Maar ook pleegouders, ouders en hulpverleners maakten zich er schuldig aan. Ook in 2014 komt in een groot deel van de signalen bejegening als belangrijk punt naar voren. Van de ruim 300 signalen van burgers handelde ruim 1/3 over bejegening. Ruim 60 daarvan gingen expliciet over tekortschietende bejegening door de jeugdbescherming. De Inspectie vindt het verontrustend dat voor het derde jaar op rij het aantal meldingen van suïcides in de jeugdzorg stijgt (van 8 in 2013 naar 10 in 2014).

HR 13 maart 2015, ECLI:NL:HR:2015:599 Deskundigenonderzoek. •

•

•

Partijen zijn gescheiden in 2010. Zij strijden over het gezag. De vrouw is van mening dat haar ex-man de zoon (geboren in 2006) mishandelt of seksueel misbruikt. De Rb laat een deskundigenbericht uitbrengen, waarop de man werd belast met het eenoudergezag over de zoon. De Rb bekrachtigde die beslissing zonder de vrouw in de gelegenheid te stellen de ruwe test- en onderzoeksgegevens en de concept-rapportage te laten onderzoeken door een partijdeskundige. HR: om effectief commentaar te kunnen leveren op een deskundigenbericht behoeven partijen niet steeds de beschikking te hebben over alle (onderliggende) bescheiden en andere gegevens waarop het deskundigenbericht mede is gebaseerd. Deskundigenbericht. Afwijzing verzoek om inzage in onderliggende ruwe test- en onderzoeksgegevens en concept-rapportage, ten behoeve van second opinion. ‘Equality of arms’. Effectieve mogelijkheid commentaar te leveren op deskundigenbericht (vgl. EHRM 18 maart 1997, ECLI:NL:XX:1997:AD4449, NJ 1998/278 (Mantovanelli/Frank-rijk)). Anders de A-G, die concludeert tot vernietiging en verwijzing.

Beleid draagmoeders voorlopig niet aangepast Het beleid rond draagmoeders wordt voorlopig niet aangepast, aldus oud-staatssecretaris Teeven (Veiligheid en Justitie) in een algemeen overleg van de Tweede Kamercommissie Veiligheid en Justitie over draagmoederschap. Maar hij wil misstanden wel aanpakken. In het overleg met de Tweede Kamer op 5 februari jl. verwees Teeven enkele keren naar de Staatscommissie herijking ouderschap. Die commissie doet in opdracht van het kabinet onderzoek naar vraagstukken rond het juridisch ouderschap, het meerouderschap, meeroudergezag en draagmoederschap. Teeven benadrukte dat draagmoederschap een ingewikkeld onderwerp is, met veel ethische en juridische kanten en dat hij daarom het rapport afwacht. Dat is er waarschijnlijk volgend voorjaar. Coalitiepartij PvdA vindt dat Teeven zich te afwachtend opstelt. • Kamerstukken II, 2014/15, 28 638, nr. 131 (Mensenhandel ) • Nr. 131 VERSLAG VAN EEN ALGEMEEN OVERLEG • Vastgesteld 11 maart 2015

Drie miljoen euro voor aanpak eergerelateerd geweld en huwelijksdwang

• 08-01-2015 • Het kabinet stelt tot en met 2017 jaarlijks € 1 miljoen beschikbaar voor de aanpak van huwelijksdwang, homofobie en eergerelateerd geweld. Ruim 150 speciaal hiervoor opgeleide vrijwilligers krijgen ondersteuning om in de eigen gemeenschappen deze taboeonderwerpen bespreekbaar te maken. Ook komt er een “social mediacampagne” met verhalen van mensen die opstaan om een mentaliteitsverandering op gang te brengen rondom deze thema’s. Dat heeft minister Asscher (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) op 5 januari 2015 aan de Tweede Kamer medegedeeld.

Vernieuwde wetgevingskalender online

• Nieuwsbericht | 08-04-2015 • Degene die meer wil weten over de totstandkoming van wetten en algemene maatregelen van bestuur kan vanaf 8 april terecht bij de geheel vernieuwde wetgevingskalender. De verbeterde website is het resultaat van een samenwerking tussen de ministeries van Veiligheid en Justitie en Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Vrijwel alle ministeries doen mee. In de loop van 2015 sluiten ook de ministeries van Defensie, Buitenlandse Zaken en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap aan.

Machtiging gesloten jeugdhulp met instemming van de wettelijke vertegenwoordiger (zonder ots); wie verzoekt? •

•

Verzoeken voor bedoelde machtigingen worden in principe ingediend door het college van de gemeente waar de jeugdige zijn woonplaats heeft (zie artikel 6.1.8 Jw). De colleges zullen dit in de meeste gevallen niet zelf doen, maar deze bevoegdheid mandateren of delegeren aan een gemeentelijke instantie (zoals aan het Centrum voor Jeugd en Gezin). In de praktijk blijkt bij veel gerechten onduidelijk of en hoe dat lokaal geregeld is. De projectgroep raadt de gerechten aan zo mogelijk bij de gemeentelijke contactpersonen na te gaan aan wie/welke instantie de bevoegdheid tot het doen van verzoeken tot gesloten jeugdhulp is gemandateerd dan wel gedelegeerd. Ook kan aan de lokale GI’s worden verzocht in de verzoekschriften tot uitdrukking te brengen (al dan niet door bijvoeging van de mandaatverklaring of het delegatiebesluit) hoe deze bevoegdheid is geregeld. Ook van belang: wie vertegenwoordigt gemeente ter zitting?

• •

•

Ouderbijdrage hoog op landelijke en lokale politieke agenda Bericht Jeugdzorg Nederland: 11.02.2015 Steeds meer gemeenten, onder aanvoering van de grote steden, besluiten de inning van de ouderbijdrage voor jeugdhulp (deels) op te schorten. Ondertussen wacht de Tweede Kamer op een brief van de staatssecretaris over de toepassing van hardheidsclausule en volgt er nog een uitgebreider onderzoek dat tot de zomer duurt. De Tweede Kamer wees deze week een motie over het opschorten van de inning af, maar steeds meer gemeenten regelen dit nu alsnog zelf. Een overzicht van de huidige stand van zaken: De ene gemeente legt de nadruk op de kosteneffectiviteit: de inning van de ouderbijdrage kost meer dan het oplevert (omdat de software om dit eenvoudiger te doen pas eind 2015 beschikbaar komt). De andere gemeente noemt nadrukkelijk ook inhoudelijke argumenten: het risico op zorgmijding en vraagtekens bij de aanname dat ouders kosten uitsparen die de ouderbijdrage rechtvaardigen.

..vervolg … • Staatssecretaris Van Rijn en de VNG benadrukken dat de gemeenten niet gaan over de inning van de ouderbijdrage: zij zijn op basis van de Jeugdwet verplicht de benodigde informatie aan te leveren bij het CAK. Het CAK int de ouderbijdrage vervolgens en de opbrengst gaat naar de betreffende gemeente. Een toenemend aantal gemeenten ziet dit anders en kiest voor een lokale invulling van het beleid rond de ouderbijdrage. Het is nog onduidelijk óf en hóe het rijk de naleving van de Jeugdwet op dit punt zal afdwingen bij gemeenten. Door de stellingname van met name enkele grote steden, neemt de druk op een snelle landelijke oplossing toe.

Artsen en vermoedens bij kindermishandeling

• Artsen die kindermishandeling vermoeden, kunnen vanaf 12 december 24 uur per dag bellen met het Landelijk Expertise Centrum Kindermishandeling (LECK) voor overleg met een gespecialiseerde kinderarts. Het LECK is een samenwerking van de academische kinderziekenhuizen in Amsterdam, Rotterdam en Utrecht en het Nederlands Forensisch Instituut (NFI).

Een vijfde minder kinderen onder toezicht jeugdzorg

• Het aantal kinderen onder toezicht van jeugdinstanties is de afgelopen jaren gedaald. Sinds 2010 staan 20% minder kinderen onder toezicht. Eind 2014 waren het er 26.354. Volgens het Ministerie van Veiligheid en Justitie, dat de cijfers op 22 januari 2015 naar buiten bracht, is dat goed nieuws: 'Door een slimmere manier van werken worden ouders en kinderen sneller geholpen, waardoor kinderbescherming vaak korter of helemaal niet meer nodig is.'

terminologie • • • • •

kind (zie o.a. Boek 1 BW; bijv. art. 1:2 e.v. BW) jeugdige (zie art. 1.1.Jeugdwet); minderjarige (art. 1:233 BW); jongvolwassene /adolescent (zie WvSr) jongere?

• • • • • •

ouder (moeder, vader, duomoeder) adoptiefouder/adoptieouder (zie art. 1.1 Jw) gastouder Stiefouder (art. 1:395 BW pleegouder (art. 1.1 Jw) gezamenlijk-gezag-ouder/253t-ouder

Trangenders •

Precieze aantallen onbekend (Cijfers Transgender Netwerk Nederland, TNN; mei 2015)

•

167.000 personen met een INCONGRUENTE GENDERIDENTITEIT (d.w.z. met een sterkere psychologische identificatie met het andere geslacht dan het geboortegeslacht) (ca. 1% nederlandse bevolking)

•

668.000 personen met een AMBIVALENTE GENDERIDENTITEIT (d.w.z. gelijke psychologische identificatie met het andere geslacht en het geboortegeslacht] (ca. 4 % Nederlandse bevolking)

•

104.370 personen met een MEDISCHE BEHANDELWENS

51

Transgender-wetgeving •

Artikelen 1:28 t/m 28c BW

•

Art. 1:28c lid 3 BW: “Indien de betrokkene na de wijziging van de vermelding van het geslacht een kind baart, wordt voor de toepassing van Titel 11 en hetgeen daaruit voortvloeit uitgegaan van het geslacht dat deze voor de wijziging had…..”

• • • • •

Wie? Waar? Hoe? Vereisten? Gevolgen?

Jeugdhulp en kinderbescherming

Wie zijn belanghebbenden bij OTS?

Prejudiciële vraag “belanghebbende” •

Gerechtshof ‘s-Hertogenbosch 27 maart 2014 ECLI:NL:GHSHE:2014:885:

•

Dient in een procedure tot (verlenging van de) ondertoezichtstelling de ouder zonder, indien het verzoek tot (verlenging van de) ondertoezichtstelling niet van hem/haar afkomstig is, als belanghebbende te worden aangemerkt?

•

Hoge Raad 12 september 2014 ECLI:NL:HR:2014:2665:

•

Het antwoord luidt ontkennend: deze ouder heeft niet de bevoegdheid hoger beroep in te stellen van een beslissing over de (verlenging van de) ondertoezichtstelling indien het verzoek daartoe niet van hem afkomstig is. 55

Vader belanghebbende? Gerechtshof ‘s-Hertogenbosch 5 februari 2015, ECLI:NL:GHSHE:2015:365 OTS twee kinderen (geboren in 2008 resp. 2011). Vader heeft beide zonen erkend, maar oefent alleen over tweede zoon samen met moeder gezag uit en heeft zorgregeling Hof: De rechten en verplichtingen van de niet met het gezag beklede ouder worden daardoor niet rechtstreeks geraakt in de zin van art. 798 lid 1 Rv. Hiermee strookt dat, wanneer een OTS eenmaal van kracht is geworden, slechts de met het gezag beklede ouder(s) en de minderjarige zelf (mits ≥ 12 jaar) tegen de door de met het toezicht belaste stichting gegeven aanwijzingen kunnen opkomen en – naast de stichting – om opheffing van de maatregel kunnen vragen en dus niet de niet met het gezag beklede ouder. Vader in hoger beroep tegen andere kind niet-ontvankelijk. 56

Vader belanghebbende? ja Gerechtshof 's-Hertogenbosch 19 februari 2015, ECLI:NL:GHSHE:2015:585: 15 jarig kind verblijft bij biologische vader die hem niet erkend heeft en geen gezag over hem heeft. Vader komt in hoger beroep tegen uitgesproken ondertoezichtstelling. Hof verklaart vader ontvankelijk in zijn verzoek. Bijzondere omstandigheden. Kind al vanaf geboorte in gezinsverband met vader geleefd en sinds september 2013 zorgt vader alleen voor het kind. Moeder maakt geen gebruik van haar gezagspositie. Hof:Vader het instellen van hoger beroep ontzeggen, zou hem te zeer belemmeren in zijn uit 8 EVRM voortvloeiende recht op bescherming van zijn ‘family life’ en daarmee dus in strijd komen. 57

Bureau Jeugdzorg Noord-Brabant heeft van het Keurmerkinstituut een voorlopig certificaat (2 jaar geldig) • •

•

•

Bericht Keurmerkinstituut 31 maart 2015: BJZ N-B heeft een voorlopig certificaat gekregen en mag weer kinderen aannemen. Dat maakte interim-directeur Durk Kooistra op 31 maart bekend. De niet-certificering van dit Bjz in 2014 leidde tot zorgen in alle Brabantse gemeenten. Door bezuinigingen waren er te weinig gecertificeerde medewerkers over en moest personeel worden bijgeschoold. Kinderen die hulp nodig hadden, werden de afgelopen maanden geholpen via de William Schrikker Groep. Volgens het Keurmerkinstituut is de kwaliteit van zorg inmiddels op orde. Ook zijn de interne processen verbeterd en de werkwijzen verder ontwikkeld. Het voorlopige certificaat is twee jaar geldig. Bureau Jeugdzorg Noord-Brabant staat nog wel onder verscherpt toezicht van twee inspecties die eerder concludeerden dat de uitvoering van de kinderbescherming en jeugdreclassering niet op orde was.

Verdere beperking gezag door GI Rechtbank Zeeland-West-Brabant, 26-02-2015, ECLI:NL:RBZWB:2015:1216 • Wet Herziening kb-maatregelen. Toelichting artikel 1:265e BW. • GI had kind tijdens spoedplaatsing kind op andere school geplaatst. GI heeft moeder daarvoor excuses aangeboden, maar meent dat zij dat mocht doen. • Kire concludeert: een beperking van het gezag is alleen mogelijk middels een beslissing van de kinderrechter, nadat daartoe door de gecertificeerde instelling een verzoek is gedaan. 59

Verleningsbeslissing voor machtiging gesloten UHP Rechtbank Amsterdam 9 februari 2015, ECLI:NL:RBAMS:2015:978 • Kire verwerpt verweer ontbreken van verleningsbeslissing van College B&W bij verzoek ots en gesloten uhp van Raad. • De raadsvrouw van de minderjarige heeft ter zitting verweer gevoerd op het punt dat bij de stukken ex artikel 6.1.2 van de Jeugdwet een verleningsbeslissing van het college van BenW of de GI ontbreekt. • Artikel 6.1.2 lid 5 van de Jeugdwet bepaalt dat een machtiging tot uithuisplaatsing slechts kan worden verleend indien het College of de GI heeft bepaald dat een voorziening op het gebied van jeugdhulp nodig is. • De kinderrechter heeft ter zitting expliciet gevraagd of JBRA instemt met de gesloten plaatsing van de minderjarige. JBRA heeft daarmee uitdrukkelijk ingestemd. • De kinderrechter houdt het ervoor dat de gecertificeerde instelling daarmee heeft bepaald dat een dergelijke machtiging nodig is. Het verweer van de raadsvrouw treft derhalve geen doel. 60

bevoegdheid tot het doen van een verzoek om gesloten plaatsing Rb Rotterdam 25 maart 2015, ECLI:NL:RBROT:2015:2064 •

•

•

Verzoek machtiging gesloten jeugdhulp voor de duur van drie maanden. Nu de minderjarige geen kinderbeschermingsmaatregel opgelegd heeft gekregen en ten aanzien van hem ook niet om een kinderbeschermingsmaatregel is verzocht, dient op grond van artikel 6.1.8, eerste lid, van de Jeugdwet het verzoek daartoe door het college te worden gedaan. Een dergelijk verzoek kan dus niet zelfstandig - op eigen titel - door JBRR of door een andere (rechts)persoon worden gedaan. Wil JBRR een verzoek om een (spoed)machtiging als bedoeld in artikel 6.1.8, eerste lid, van de Jeugdwet doen, dan zal in ieder geval moeten blijken dat het college aan JBRR daartoe de bevoegdheid heeft verleend. Dat moet bij volmacht gebeuren, nu enkel het nemen van besluiten kan worden gemandateerd. Het indienen van een verzoekschrift bij de rechtbank valt daar niet onder. O.g.v. de schakelbepaling van artikel 10:12 Awb kan echter geen volmacht worden verleend als de aard van de bevoegdheid zich daartegen verzet. De vraag echter of JBRR door het college gemachtigd was om de verzoeken van 26 en 27 februari 2015 te doen, en zo ja, of de aard van de bevoegdheid zich verzet tegen het verlenen van een volmacht om namens het college dergelijke verzoeken te doen, laat de rechtbank onbeantwoord, nu het college bij brief van 18 maart 2015 de verzoeken van JBRR van 26 en 27 februari 2015 heeft bekrachtigd. Een verzoekschrift kan niet tevens gelden als een verleningsbeslissing. Aan het ontbreken van een verleningsbeslissing heeft de rechtbank echter om verschillende redenen geen gevolgen verbonden.

Recht jeugdige op inzage/ontvangst dossier? Hoge Raad 5 december 2014, ECLI:NL:HR:2014:3535 • Minderjarige heeft geen recht op inzage en afschrift van processtukken inzake zijn eigen ondertoezichtstelling. • Minderjarige kan via wettelijke vertegenwoordiger vragen om inzage stukken en als die weigert verzoeken om bijzondere curator.

62

Rechtspositie kinderen • Hoge Raad 29-05-2015, ECLI:NL:HR:2015:1409 Kinderen kunnen bij de rechtbank informeel verzoeken indienen tot benoeming van een bijzondere curator en tot wijziging van het gezag en de zorgregeling. Zij kunnen van de afwijzing van deze informele verzoeken hoger beroep instellen, maar dan wel vertegenwoordigd door een wettelijke vertegenwoordiger of een bijzondere curator.

Gecertificeerde instelling • Een rechtspersoon die in het bezit is van een (voorlopig) certificaat als bedoeld in art. 3.4. Jeugdwet en die een jeugdbeschermingsmaatregel of jeugdreclassering uitvoert. • Gecertificeerd door het Keurmerkinstituut

64

Taken GI • Taken (art. 3.5 Jeugdwet): De GI stichting heeft tot taak te bezien welke jeugdhulp in het kader van een kb/jb-maatregel of jeugdreclassering nodig heeft Afdelingen GI • Gezinsvoogdij • Voogdij • Jeugdreclassering

65

Vergoedingen pleegzorg (pm/pd) vanaf 1-1-2015 • • • • •

0 t/m 8 jaar € 537/17,66 9 t/m 11 jaar € 543/17,86 12 t/m 15 jaar € 591/19,45 16 t/m 17 jaar € 653/21,47 18 jaar en ouder € 660/21,70

• De toeslag voor extra kosten bedraagt maximaal € 3,51 per dag.

66

Huidige organisatiestructuur

67

Taakverdeling gemeenten na stelselherziening - De gemeenteraad: stelt een verordening en periodiek een plan vast m.b.t. preventie, jeugdhulp en de uitvoering van kb-maatregelen en jr (art. 2.2 lid 1 Jw) - Het college van B&W: voert alle overige taken en verantwoordelijkheden op grond van de Jw uit - De burgemeester: kan de RvdK verplichten een zaak voor te leggen aan de KIR (art. 1:255 lid 3 BW) 68

Verantwoordelijkheid gemeenten sinds stelselherziening - Treffen van voorzieningen (art. 2.3 lid 1 Jw) incl. mogelijk maken van een plaatsing bij pleegouder of in gezinshuis i.g.v. uhp (art. 2.3 lid 6 Jw) - Zorgen voor kwalitatief en kwantitatief toereikend aanbod jeugdhulp en GI’s (art. 2.6 lid 1a Jw) - Zorgen voor toegang tot jeugdhulp en de crisisdienst (art. 2.6 lid 1b Jw) - Uitvoering kb-maatregelen en jeugdreclassering (art. 2.4 lid 2 Jw) - Veilig Thuis - AMHK (art. 4.1.1 WMO 2015) 69

Woonplaatsbeginsel • • • • •

Art. 2.4 lid 2 Jw jo art. 1.1 Jw Minderjarige volgt ouder/voogd Bij voogdij bij GI: werkelijk verblijf Onbekend: werkelijk verblijf op moment hulpvraag Na 18e levensjaar: woonplaats jeugdige

70

Ouderbijdrage • Ouders betalen een ouderbijdrage bij de uithuisplaatsing van hun kind, behalve wanneer het gaat om ouders wier gezag beëindigd is door een beslissing van de Rb. • De gemeente is verantwoordelijk voor alle vormen van jeugdhulp, zoals ondersteuning, jeugdbescherming en jeugdreclassering. De gemeente wijst aan wie een ouderbijdrage moet betalen. Daarna stuurt de gemeente hierover gegevens naar het CAK.

Ouderbijdragen per 1-1-2015 • De bedragen in onderstaande tabel zijn per maand en op basis van verblijf van 7 dagen p. w. voor ‘dag’ en 10 dagdelen per week voor ‘dagdeel’. De bedragen gelden vanaf 1 januari 2015. • Leeftijd kind Dag Dagdeel • 0 t/m 5 jaar € 75,75 € 37,88 • 6 t/m 11 jaar € 104,16 € 52,08 • 12 t/m 20 jaar € 132,56 € 66,28

• •

•

Ruim 70 gemeenten hebben de inning van ouderbijdragen opgeschort Bericht NJI en Binnenlands bestuur (1 april 2015): Het aantal gemeenten dat het innen van de ouderbijdrage voor jeugdhulp heeft opgeschort is toegenomen tot meer dan zeventig. Binnenkort worden in nog eens 150 gemeenten moties ingediend om te stoppen met de bijdrage. De bijdrage is omstreden omdat voor kinderen met een lichamelijke aandoening geen bijdrage geldt. Ook wordt alleen een bijdrage gevraagd voor kinderen tot 18 jaar. Daarnaast zou een groot deel van de bijdrage opgaan aan administratiekosten. Ouderplatforms roepen de Tweede Kamer en staatssecretaris Van Rijn van VWS in een brief op tot een landelijke opschorting van de bijdrage. Die is niet alleen oneerlijk vinden zij; ouders met zieke kinderen hebben vaak al extra kosten. Ook vinden zij de bijdrage in strijd met internationale verdragen voor de rechten van het kind. Het ministerie van VWS onderzoekt de kritiek en geeft rond de zomer 2015 duidelijkheid.

De Raad voor de Kinderbescherming

•

Uitvoeringsinstelling Ministerie van Veiligheid en Justitie

• • • •

Beschermingszaken: tweedelijnsorganisatie! Gezag en omgang na scheiding Strafrecht Afstand, Screening, Adoptie en Afstammingsvragen (ASAA)

• • •

Advies/onderzoek (ongewijzigd na stelselherziening) Toetsende taak RvdK wordt uitgebreid: Indien een OTS met UHP twee jaar of langer heeft geduurd, dient het verlengingsverzoek een advies van de RvdK te bevatten (art. 1:265j lid 3 BW) Mogelijk later ook een herziene taak van de RvdK m.b.t. het toezicht op de voogdij (art. 1:305 BW  treedt voorlopig niet in werking)

74

Van BJZ naar Gecertificeerde Instelling Provinciaal beleid  vanaf 1-1-2015: gemeentelijk niveau Wettelijke taken BJZ waren: • Indicatiestelling (naar CJG) = verleningsbeslissing • Uitvoering taken AMK (naar AMHK) • Uitvoering jeugdbeschermingsmaatregelen (gezinsvoogdij, voogdij) • Uitvoering jeugdreclassering •

Taken zijn overgeheveld naar gemeenten! Jeugdbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering mogen alleen worden uitgevoerd door gecertificeerde instellingen (art. 3.2 lid 1 Jw); een GI biedt zelf geen jeugdhulp (art. 3.2 lid 2 Jw) 75

Gecertificeerde instelling • Certificering geschiedt door het Keurmerkinstituut (zie www.keurmerk.nl) • Verlening certificaat indien voldaan aan kwaliteitseisen zoals opgenomen in normenkader (normen aanvullend op kwaliteitseisen Jw) (art. 3.4 lid 2 en 3 Jw) • Certificaat is 2 of 3 jaar geldig, afhankelijk van de ervaring van de instelling (art. 3.4 lid 5 Jw) • Aanvullende (kwaliteits)eisen in H4 Jw

76

Gecertificeerde instelling • De GI bepaalt of en, zo ja welke jeugdhulp is aangewezen bij de uitvoering van de kb-maatregel of JR; zij overlegt hiertoe met het college (art. 3.5 lid 1 Jw), tenzij de verplichting tot het bieden van jeugdhulp rechtstreeks voortvloeit uit een strafrechtelijke beslissing (art. 3.5 lid 4 Jw) • …vervolg op volgende sheet… 77

Centrum voor Jeugd en Gezin • Gemeentelijk beleid • Bundeling bestaande lokale voorzieningen • Bijv. consultatiebureau’s, jeugd-GGD, steunpunt opvoeding, welzijnswerk, ZAT’s. • Thans schakel BJZ /Gecertificeerde Instelling • Indicatiestelling is nu verleningsbeslissing • Nieuw: de wijkteams met integrale samenwerking van disciplines en bevoegdheden 78

Jeugdhulp •

Jeugdhulp (art. 1.1 Jw):

Ondersteuning van en hulp en zorg aan jeugdigen en hun ouders bij alle opgroei- en opvoedingsproblemen, psychische problemen en stoornissen – Enkele terreinen van jeugdhulp (w.o. jeugd-ggz) overgeheveld vanuit Zvw en AWBZ naar Jw – Preventie, de uitvoering van kb-maatregelen en jeugdreclassering vallen niet onder het begrip jeugdhulp, maar de gemeente is daar wel verantwoordelijk voor (art. 2.1 Jw) – Jeugdhulp kan in principe alleen worden verleend aan jeugdigen tot 18 jaar, tenzij in het kader van jeugdstrafrecht of indien jeugdhulp al gestart voor 18e jaar 79

Eigen kracht • • • • •

Art. 4.1.2 jo 4.1.1. Jw: verantwoorde hulp Familiegroepsplan: eigen kracht betrekken Plan van aanpak of hulpverleningsplan (art. 4.1.3 Jw) Schriftelijk bij JR, Kbm en gesloten jeugdhulp Instemmingsrecht pleegouders: lid 6

80

Jeugdhulpplicht • Gemeenten zijn gehouden een voorziening te treffen als de jeugdige en zijn ouders er zelf niet uitkomen vervolgens beslist de gemeente of en welke voorziening de jeugdige nodig heeft (art. 2.3 Jw) • De gemeente maakt een zelfstandige afweging, maar is gehouden om te zorgen voor een deskundige advisering over en beoordeling van de vraag of een (niet vrij toegankelijke) voorziening nodig is  verleningsbeslissing • N.B. bezwaar en beroep is mogelijk: bezwaarcommissie gemeente en beroep kinderrechter als bestuursrechter van verleningsbeslissing 81

Rechtsbescherming •

Hoger beroep staat bij UHP steeds open! Art. 806 Rv T.a.v. verleningsbeslissingen bij MUHP geldt: besluit staat op de ‘negatieve lijst’ van de Awb, dus o.g.v. art. 8:5 Awb geen bezwaar en beroep mogelijk

•

Noodzaak MUHP (en dus de noodzaak van de verleningsbeslissing) kan in de procedure bij de KIR (en vervolgens in hoger beroep en cassatie) worden getoetst

82

Jeugdhulpplicht (vervolg) • Het college moet bij de bepaling van de aangewezen vorm van jeugdhulp rekening houden met de behoeften en persoonskenmerken van de jeugdige en zijn ouders en de godsdienstige gezindheid, levensovertuiging en culturele achtergrond van de jeugdige en zijn ouders (art. 2.3 lid 4 Jw). • Het college zorgt ervoor dat hier ook bij de uitvoering van de kb-maatregelen en jeugdreclassering rekening mee gehouden wordt (art. 2.4 lid 3 Jw).

bureaucratisering •

•

De William Schrikker Groep (WSG) schat 1,5 miljoen euro meer kwijt te zijn aan bureaucratie dan vóór de decentralisatie van de zorg. Dat zei bestuursvoorzitter Erik Heijdelberg van de WSG op 30 maart 2015 in een interview op NPO Radio 1. Tot aan de invoering van de Jeugdwet had de WSG een centraal aanspreekpunt voor pleegzorg, jeugdbescherming en reclassering bij de provincie. Nu moet ze als landelijke jeugdzorgorganisatie zaken doen met 392 loketten van de betreffende gemeenten. Acht administratieve krachten zijn daar fulltime mee bezig. Erik Heijdelberg stelt voor dat gemeenten een werkmaatschappij oprichten voor landelijke organisaties om kosten te besparen.

Geheimhoudingsplicht bij declaraties jeugdhulpverleners? • Bericht NJI 21 april 2015:In de Jeugdwet ontbreekt een bepaling over het doorbreken van de geheimhoudingsplicht bij de afwikkeling van declaraties van jeugdhulpverleners. Zo'n wettelijke bepaling moet er zo snel mogelijk komen, schrijft het College bescherming persoonsgegevens (CBP) in een brief aan de ministeries van VenJ en VWS. Voor de afwikkeling van en controle op declaraties heeft de gemeente persoonsgegevens van cliënten nodig. Volgens de Jeugdwet hebben jeugdhulpverleners echter een geheimhoudingsplicht. Zij mogen geen persoonsgegevens aan derden verstrekken. Een uitzondering is gemaakt voor het leveren van beleidsinformatie aan het CBS.

…Vervolg… • Voor de afwikkeling van declaraties bij de gemeente is geen uitzondering geregeld. Daarom mogen jeugdhulpverleners alleen informatie doorgeven als ze voor dat specifieke doel toestemming hebben gevraagd aan de cliënt. • Het CBP betwijfelt of het voor jeugdhulpverleners mogelijk is om rechtsgeldige toestemming te krijgen. Ook zijn er geen criteria voor welke persoonsgegevens gemeenten redelijkerwijs nodig hebben. Verschillen tussen gemeenten in aard en omvang van te verstrekken persoonsgegevens vindt het CBP niet te rechtvaardigen. Verder zijn er geen garanties dat gemeenten zorgvuldig zullen omgaan met de gegevens.

Gegevensuitwisseling ten behoeve van facturatie en declaratie van jeugdhulp (11 juni 2015) •

Op 2 juni 2015 hebben verschillende partijen, waaronder VNG, VWS, branche- en beroepsorganisaties waaronder ook GGZ Nederland en het landelijk platform GGZ met elkaar gesproken over de privacy in de Jeugdwet. De aanleiding voor het overleg is het ontbreken van een wettelijke grondslag voor het uitwisselen van persoonsgegevens ten behoeve van de facturatie en declaratie van jeugdhulp. Deze zienswijze wijkt overigens af van het standpunt van VWS, die van mening is dat de huidige wet- en regelgeving voldoende waarborgen bieden onder meer door een Veegwet. GGZ Nederland adviseert haar leden om te wachten met het aanleveren van persoonsgegevens, aangezien zonder een wettelijke grondslag deze uitwisseling in strijd is met de wet.

… vervolg … •

Binnenkort komt VWS met een ministeriële regeling waar exact in zal komen te staan welke persoonsgegevens wel gewisseld mogen worden met het oog op financiering en bekostiging. De Veegwet biedt daartoe nog onvoldoende garanties. Het College Bescherming van persoonsgegevens heeft zich kritisch uitgelaten over deze Veegwet. VWS bereidt op dit moment een Tweede Nota van Wijziging op de Veegwet voor, waarmee mogelijk tegemoet wordt gekomen aan de kritiek van het CBP. Voordat de Veegwet inwerking treedt, is een ministeriele regeling nodig om een wettelijke grondslag te creëren voor het verstrekken en verwerken van persoonsgegevens. Dit hele proces gaat zeker een paar weken duren. VWS heeft op 2 juni tijdens het overleg aangekondigd om een tijdelijke ministeriële regeling te maken, om de facturatie en declaratie op korte termijn veilig te stellen. Gemeenten die nu persoonsgegevens opvragen bij zorgaanbieders, handelen in strijd met de wet.

Justitiële jeugdhulpverlening Als eigen kracht niet (meer) mogelijk is Verdieping in justitiële jeugdhulpverlening

• • • •

Vrijwillig, drang, dwang: opvoedingsondersteuning Leeftijdsgrenzen? Verschil uitgangspunten BW en Jeugdwet Beperking of ontneming van het gezag Voorlopige OTS en voorlopige voogdij

Bescherming van minderjarigen • Bescherming van minderjarigen Minderjarigen (art. 1:233 BW) < 18 jaar; o niet getrouwd, geregistreerd (geweest): zie art. 31 BW; o niet meerderjarig verklaard (art. 1:253ha BW) • Jongvolwassenen? • En ongeboren kinderen? Preventieve kinderbescherming bij onverantwoord ouderschap? 90

Minderjarigheid - gezag Gevolgen minderjarigheid: o Beperkt handelingsbekwaam (formeel + materieel art. 1:234 BW) o Minderjarige staat onder gezag (art. 1:245 BW) o Ouderlijk gezag of voogdij (lid 2) o Vermogen/ persoon/ vertegenwoordiging (lid 4) Art. 1:2 BW Art. 19 IVRK jo. art. 3 IVRK 91

OTS Rechtsgrond OTS (art. 1:255 lid 1 BW) De KIR kan een minderjarige onder toezicht stellen van een gecertificeerde instelling indien een minderjarige zodanig opgroeit dat hij in zijn ontwikkeling ernstig wordt bedreigd, en: a. de zorg die in verband met die bedreiging noodzakelijk is (…) door de ouder(s) niet of onvoldoende wordt geaccepteerd (i.p.v. en andere maatregelen hebben gefaald of zullen falen), en b. de verwachting gerechtvaardigd is dat de ouders binnen een gelet op de persoon en de ontwikkeling van de minderjarige aanvaardbaar te achten termijn, de verantwoordelijkheid voor de verzorging en opvoeding (...) in staat zijn te dragen

Gevallen? Ruime discretionaire bevoegdheid KIR •Ouder- en/of kindfactoren •Prenatale kinderbescherming? Zie bijv. Rb. Arnhem 20 oktober 2009, ECLI:NL:RBARN:2009:BK9430 en Rb. Dordrecht 7 februari 2012, ECLI:NL:RBDOR:2012:BV6246 (afwijzing i.v.m. levensvatbaarheidsgrens) •Zaak- Laura Dekker •Omgangszaken (HR 13 april 2001, NJ 2002, 4, ECLI:NL:HR: AB1009; Hof Den-Bosch 21 mei 2007, ECLI:NL:GHSHE:2007:BB1484; HR 21 maart 2008, ECLI:NL:HR:2008:BC0261) •Medische behandeling (toepassing art. 1:265h BW) •Ambtshalve OTS voor andere minderjarigen en gezin, als verzoek niet alle minderjarigen betreft (art. 1:255 lid 5 BW) 93

Betrokkenheid minderjarige Bespreking verzoekschrift met minderjarige Art. 799a lid 2 Rv: • Uit het verzoekschrift tot OTS moet blijken of, en zo ja hoe, de inhoud dan wel de strekking ervan is besproken met de minderjarige en welke reactie de minderjarige hierop heeft gegeven Art. 799a lid 3 Rv: • Deze bepaling is ook van toepassing bij andere verzoeken, o.a.: vervanging GI, verlenging OTS, opheffing OTS, UHP, verlenging UHP, gedeeltelijke gezagsuitoefening GI, medische behandeling, etc. In overeenstemming met art. 12 IVRK (i.t.t. art. 809 Rv)

94

Inhoud OTS • Plan van aanpak – (art. 1:262a BW wordt niet ingevoerd; zie Stb. 2014, 442 • Zie echter: art. 4.1.3 Jw

• Uitvoering door GI – schriftelijke aanwijzingen!

Schriftelijke aanwijzingen Art. 1:263 BW • Wat is het? Aan wie? • Aan jeugdige • Of ouder (mits de aanwijzing de opvoeding betreft) • Inhoud? – Beschikking in de zin van Awb

96

Rechtsmiddelen Verzoek tot vervallenverklaring ex art. 1:264 BW • Ouder(s) met gezag of jeugdige vanaf 12 jr • KIR • Binnen 2 weken • Geen schorsende werking • Rechtsbescherming: geen HB – 807 Rv Verzoek tot intrekking ex art. 1:265 BW • Ouder(s) met gezag of jeugdige vanaf 12 jr • ‘gewijzigde omstandigheden’ • GI • Rechtsbescherming: beroep bij KIR

Bekrachtiging Art. 1:263 lid 3 BW • Bekrachtiging schriftelijke aanwijzing op verzoek van GI door KIR • Daarbij kan een door de wet toegelaten dwangmiddel (dwangsom of lijfsdwang) worden verzocht bij niet nakoming van de aanwijzing, tenzij het belang van het kind zich tegen oplegging daarvan verzet

98

Geschillen OTS Vervanging GI – art. 1:259 BW Geschillenregeling – art. 1:262b BW • Geschillen die de uitvoering van de OTS betreffen • Niet: gedragingen waarop het klachtrecht van de Jeugdwet (art. 4.2.1 Jw) van toepassing is • De KIR neemt een zodanige beslissing als hem in het belang van de minderjarige wenselijk voorkomt • De KIR beproeft eerst een vergelijk Verplichte vertegenwoordiging advocaat – art. 1:265k BW 99

Gedeeltelijke gezagsoverheveling Art. 1:265e BW - Alleen bij UHP - Inhoud/ratio

– Aanmelding onderwijsinstelling – Toestemming medische behandeling – Doen van aanvraag tot verlenen verblijfsvergunning Wie verzoekt? Verhouding pleegouders Zie Rb Zeeland-W-Brabant 26 februiari 2015, ECL:NL:RBZWB:2015:1216: Foutje BJZ nu BJZ het kind zelf had aangemeld op school na spoed-UHP, maar zonder beslissing Kire ex art. 1:265e BW 100

Verdere beperking ouders in hun gezag • • • •

•

Rb Gelderland 2 maart 2015, ECLI:NL:RBGEL:2015:1677 De GI heeft verzocht de ondertoezichtstelling te verlengen van het kind voor de duur van een jaar. Tevens wordt verzocht de machtiging UHP van het kind in een voorziening voor pleegzorg te verlengen voor de duur van de ondertoezichtstelling. Voorts heeft de GI op grond van artikel 1:265e lid 1 BWverzocht te bepalen dat het gezag over het kind gedeeltelijk, namelijk voor zover het betreft de aanmelding bij een onderwijsinstelling, de toestemming van een medische behandeling en de aanvraag van een verblijfsvergunning toegekend wordt aan de GI met ingang van heden. KIRE: Toewijzing OTS. Afwijzing verzoek ex art. 1:265e BW. Gelet op de ingrijpendheid hiervan, dient het geen automatisme te zijn om dergelijke verzoeken te doen in het kader van een uithuisplaatsing en zullen deze verzoeken vanzelfsprekend goed onderbouwd dienen te worden.

Vaststelling of wijziging verdeling zorg- en opvoedingstaken of omgangsregeling Art. 1:265g BW • KIR kan op verzoek GI voor de duur OTS een verdeling van de zorg- en opvoedingstaken of omgangsregeling vaststellen, voor zover in het belang van de minderjarige noodzakelijk • Vastgestelde regeling kan o.g.v. gewijzigde omstandigheden worden gewijzigd • Bij einde OTS geldt de regeling als regeling o.g.v. art. 1:253a lid 2 of art. 1:377a lid 2 BW 102

De voorlopige OTS Art. 1:257 BW -

Snel optreden in acute noodsituatie Verzoek door? Verhoor ouders, andere belanghebbenden, minderjarige > 12 jr? Rechtspositie betrokkenen; Venema-casus Max. 3 maanden Geen hoger beroep (art. 807 Rv). Wel HB mogelijk bij UHP in kader OTS

Uithuisplaatsing Hoofdregel art. 1:265a BW • Bij een uithuisplaatsing gedurende dag en nacht is een machtiging UHP nodig! Art. 1:265a BW • Plaatsing van de minderjarige gedurende dag en nacht buiten het gezin

Verzoek UHP: verleningsbeslissing (art. 1:265b BW), tenzij…. Lid 3 • Hiërarchie verzoekers: GI of anders RvdK of OM • I.g.v. verzoek door RvdK of OM  overleggen verleningsbeslissing van college noodzakelijk (KIR kan beslissen op verzoek zonder verleningsbeslissing indien belang van het kind dit vergt) • Gesloten jeugdhulp: hoofdstuk 6 Jw van toepassing 105

Grond(en) UHP KIR verleent machtiging indien dit noodzakelijk is (art. 1:265 b lid 1 BW): 1. in het belang van de opvoeding en verzorging van de jeugdige, of: 2. tot onderzoek van de geestelijke of lichamelijke gesteldheid van de jeugdige (observatieplaatsing)

106

Duur en tenuitvoerlegging machtiging UHP • • • • • •

Art. 1:265 c BW Maximaal 1 jaar, met telkens 1 jaar verlenging Op verzoek GI, anders op verzoek RvdK of OM Tenuitvoerlegging: binnen 3 maanden, anders vervalt machtiging (lid 3) Niet langer dan termijn verleningsbeslissing? Looptijd mag niet langer zijn dan looptijd OTS!

•

Art. 1:265 d BW – mogelijkheid tussentijdse beëindiging

Positie pleegouder/stiefouder Art. 798 Rv • Bij amendement (Kooiman, Van Toorenburg) is aan art. 798, lid 1 Rv een passage toegevoegd: “Degene die niet de ouder is en de minderjarige op wie de zaak betrekking heeft gedurende ten minste een jaar als behorende tot zijn gezin verzorgt en opvoedt, wordt aangemerkt als belanghebbende.” • Ziet blijkens toelichting amendement m.n. op pleegouders, maar stiefouders kunnen hier ook onder worden begrepen 108

Positie pleegouder- bijzonder Art. 1:265i BW • De GI behoeft de toestemming van de KIR voor wijziging in het verblijf van een minderjarige die ten minste een jaar door een pleegouder is opgevoed en verzorgd • Deze toestemming wordt alleen afgewezen indien de KIR dit in het belang van de minderjarige noodzakelijk oordeelt • N.B. dit artikel is toegevoegd aan de artt. 800 en 809 Rv, dus ook als spoedbeslissing (zonder horen) mogelijk! 109

UHP en omgang • Beperking contact ouder en uit huis geplaatst kind – art. 1:265f lid 1 BW • Geldt als schriftelijke aanwijzing – lid 2 • Verzoek wijziging omgangsregeling – art. 1:265 g BW

Rechtsbescherming •

Hoger beroep staat bij UHP steeds open! Art. 806 Rv T.a.v. verleningsbeslissingen bij MUHP geldt: besluit staat op de ‘negatieve lijst’ van de Awb, dus o.g.v. art. 8:5 Awb geen bezwaar en beroep mogelijk

•

Noodzaak MUHP (en dus de noodzaak van de verleningsbeslissing) kan in de procedure bij de KIR (en vervolgens in hoger beroep en cassatie) worden getoetst

111

Gesloten jeugdhulp •

•

Tot 2008 samenplaatsing OTS-jongeren met ‘gesloten’ UHP met jeugdige delinquenten in Justitiële Jeugdinrichting Wet op de jeugdzorg: gesloten jeugdzorg: – Ander departement Ministerie VWS i.p.v. Ministerie van Veiligheid en Justitie; – Ander regime: i.p.v. Beginselenwet nu de Wet op de Jeugdzorg (art. 29o t/m 29v Wjz) en per 2015 Jeugdwet (hoofdstuk 6). – Individueel hulpverleningsplan, geen normaal of beperkt beveiligd regime; – Civielrechtelijk geplaatste jongeren worden gescheiden geplaatst van strafrechtelijk geplaatste jongeren.

Daarna : gesloten UHP in een accommodatie voor gesloten jeugdhulp (JeugdhulpPlus) •

Per 2015: gesloten jeugdhulp, geregeld in nieuwe Jeugdwet

Afwijzing verzoek machtiging gesloten jeugdhulp i.v.m. met de mogelijkheid van een familiegroepsplan Rb Rotterdam 4 maart 2015, ECLI:NL:RBROT:2015:1979 • Gelet op artikel 6.1.2, tweede lid, Jeugdwet kan een machtiging gesloten jeugdhulp slechts worden verleend indien naar het oordeel van de kinderrechter deze jeugdhulp noodzakelijk is in verband met ernstige opgroei- of opvoedingsproblemen die de ontwikkeling van de jeugdige naar volwassenheid ernstig belemmeren. Bovendien dient de opneming en verblijf noodzakelijk te zijn om te voorkomen dat de jeugdige zich aan deze jeugdhulp onttrekt of daaraan door anderen wordt onttrokken. Hiervan is thans geen sprake. Integendeel, het kind heeft een groei doorgemaakt en accepteert de hulpverlening. Dat de moeder en de broer van het kind te kampen hebben met psychische problematiek is niet voldoende redengevend om dat kind opnieuw uit huis te plaatsen zonder alternatieven, zoals een familiegroepsplan, te overwegen. • De kinderrechter heeft de mogelijkheid geboden een familiegroepsplan op te stellen, voor het geval de thuissituatie escaleert. De moeder heeft te kennen gegeven dat zij gebruik wenst te maken van deze mogelijkheid.

Gesloten jeugdhulp • Inhoud? • Welke jongeren? • Vrijheidsbeneming – Art. 37b IVRK jo. art. 5 EVRM – Besloten of gesloten

114

Gesloten Jeugdhulp - criteria Art. 6.1.2 lid 2 Jw • De jeugdige ernstige opgroei-of opvoedingsproblemen heeft; en • deze ernstige opgroei-of opvoedingsproblemen zijn ontwikkeling naar de volwassenheid ernstig belemmeren; en • deze ernstige opgroei- of opvoedingsproblemen maken dat opneming en verblijf noodzakelijk zijn om te voorkomen dat de jeugdige zich aan de zorg die hij nodig heeft zal onttrekken of daaraan door anderen zal worden onttrokken.

Gesloten jeugdhulp – leeftijdsgrenzen? • •

Situatie tot 1-1-2015  naar de letter van de wet tot 21 jaar Strijd met art. 5 lid 1 onder d EVRM - EHRM Koniarska - Rb. Amsterdam, 23 januari 2009, ECLI:NL:RBAMS:2009:BH0778: onverbindend verklaring art. 29a lid 2 Wjz. - Thans: aangepaste toepassing - afronding binnen korte en afzienbare tijd? OF - instemming direct betrokkenen \ (Rb. Rotterdam 2 december 2009, ECLI:NL:RBROT:2009:BK5163) Maar ook: afwijzing  zie Rb. ’s-Gravenhage 17 maart 2009, ECLI:NL:RBSGR:2009:BJ7545; Rb. ’s-Hertogenbosch 27 februari 2009, ECLI:NL:RBSHE:2009:BH4397. Nu (vanaf 1-1-2015): art. 6.1.2 lid 4 Jw

Besluit Jeugdwet •

•

• •

Amvb met nadere regels, o.a. over: - toegang tot en kwaliteit van jeugdhulp - certificering - professionalisering - gesloten jeugdhulp m.n. van belang: - Paragraaf 4.2 over de uitvoering van de kb-maatregelen en JR door GI’s; expliciet opgenomen: termijn van 5 werkdagen voor het 1e contact tussen de GI en de minderjarige en zijn ouders (in het kader van een OTS of JR)

Zie brochure VNG: april 2015 15 VRAGEN OVER HET KWALITEITSKADER JEUGD Kwaliteitskader Jeugd: waarom is dit belangrijk voor u als gemeente? http://www.vng.nl/files/vng/publicaties/2015/201504_10_vragen_over_kwaliteitskader_jeugd. pdf

117

Rechtspositie jeugdige en ouders • Vertrouwenspersoon (art. 2.6.1. lid 1 sub f Jw) • Klachtrecht jeugdhulpaanbieder en GI (art. 4.2.a Jw): gedragingen dan wel nalaten, innemen van standpunten of beslissingen; jegens jeugdige of ouder(s); structurele aard: melden aan gemeente (art. 4.2.2 Jw) • Medezeggenschap (art. 4.2. b Jw): cliëntenraad; adviesfunctie: art. 4.2.6 Jw; gevraagd en ongevraagd; • Representatief: art. 4.2.5 Jw: ook jeugdigen opnemen?

118

CORV CORV = Collectieve Opdracht Routeer Voorziening • Digitaal knooppunt dat zorgt voor de elektronische afhandeling van het formele berichtenverkeer tussen justitie-partijen (RvdK, politie, OM/CJIB, rechtbank) en het gemeentelijke domein (gemeenten, AMHK, GI’s) • Verplicht per 1 januari 2015 • Rechtspraak sluit begin 2017 aan (i.v.m. KEI) •

Zie het Youtube-kanaal van MinvanVenJ en van MinvanVWS: tps://www.youtube.com/watch?v=Akfh_jD1xY4&feature=youtu.be 119

Gedragsdeskundige rapportages • Taal: juridisch kader • Waarheidsvinding: RvdK en GI zijn verplicht in rapportages of verzoekschriften de feiten volledig en naar waarheid aan te voeren (art. 3.3 Jw) • Toestemming – Ouders/kinderen? – Richtlijnen inschakelen externe deskundigen

120

Informatie Art. 7.3.11 lid 4 Jw: Derden die beroepshalve beschikken over informatie m.b.t. een onder toezicht gestelde minderjarige, diens verzorging en opvoeding of de persoon van de ouder(s), welke informatie noodzakelijk is voor de uitvoering van de OTS, verstrekken de GI deze informatie desgevraagd of uit eigen beweging, zonder toestemming van de betrokkenen en indien nodig met doorbreking van de geheimhoudingsplicht  indien nodig specifieke informatie vragen in beschikking! 121

Melden • Art. 7.3.11 lid 4 Jw geldt als een meldplicht (of liever: informatieplicht, zodat de gevraagde informatie aan de GI moet worden verstrekt • Lijkt vooral bestemd voor informatieplicht medisch circuit) • Vgl. art. 1:240 BW  hier is een meldrecht opgenomen waar het aan de RvdK te verstrekken informatie betreft  Let op: de GI heeft na 1 januari 2015 dus een sterker recht op informatie dan de RvdK! 122

Verzoekers Art. 6.1.8 Jw ▪ Een verzoek tot het verkrijgen van een machtiging, een spoedmachtiging of een vwe machtiging wordt ingediend door het college van de woonplaats van de jeugdige

▪ I.g.v. een (verzoek tot) OTS, kan het verzoek worden ingediend door de RvdK of de officier van justitie of de GI

123

Gesloten jeugdhulp – procedurele vereisten I Machtiging!

Art. 6.1.2 lid 5 Jw • Nieuw: = verleningsbeslissing • Verzoek moet in alle gevallen (m.u.v. spoedmachtiging) een verleningsbeslissing van college of GI bevatten, tenzij uitzondering van art. 6.1.2 lid 7 Jw (dan alleen verklaring RvdK dat aan de gronden is voldaan noodzakelijk)

Gesloten jeugdhulp - procedurele vereisten II Art. 6.1.2 lid 6 Jw • Instemming gekwalificeerde gedragswetenschapper, die jeugdige met oog daarop kort te voren heeft onderzocht Zie https://skjeugd.nl/ en http://www.professionaliseringjeugdzorg.nl/pjz/Bestanden/KwaliteitskaderJeugdzorg.pdf?highlight=kwaliteitskader%2c%20jeugdzorg – • –

Rb. Zwolle 8 december 2008, ECLI:NL:RBZLY:2008:BG8871 – rechtswaarborgen verklaring? Rb. Maastricht 25 oktober 2011, ECLI:NL:RBMAA:2011:BU3427 – bevooroordeelde gedragswetenschapper HR 18 april 2014, ECLI:NL:HR:951 • Eisen aan onderzoek gedragswetenschapper • Positie gedragswetenschapper • Art. 5 lid 1, aanhef en onder d, EVRM en art. 12 IVRK 125

Verklaring GW’er Niet voldoen aan de eisen van art. 29b lid 5 Wjz (per 1-1-2015 art. 6.1.2 lid 6 Jw) leidt tot afwijzing verzoek Rb Oost-Brabant 28 maart 2014, ECLI:NL:RBOBR:2014:2310 • Door BJZ overgelegde verklaring van de gedragswetenschapper voldeed niet aan de eisen als vermeld in de Wjz: -Nagelaten aan te geven voor welke termijn hij van oordeel is dat de machtiging wordt verzocht. -- Nagelaten aan te geven waarom de behandeling naar overplaatsing (begeleide kamertraining) in een instelling voor gesloten jeugdzorg nodig is. -De gw’er stelt dat ‘een korte periode van geslotenheid wenselijk’ is, maar BJZ vraagt een periode van 6 maanden. -- De instemmingsverklaring van 30 juli 2013 is identiek aan de eerdere instemmingsverklaring van 13 maart 2013. Van een recent onderzoek is i.c. dus geen sprake. 126

Gesloten jeugdhulp – procedurele vereisten II • • •

Minderjarige > 12 jr / redelijke waardering belangen mag zelfstandig in rechte optreden (art. 6.1.2 lid 2 Jw) Rechter verleent ambtshalve last tot toevoeging raadsman aan jeugdige (art. 6.1.10 lid 4 Jw) ‘Hoorplicht’ rechter (art. 6.1.10 lid 1 Jw) • Minderjarige ongeacht leeftijd • Degene die gezag over minderjarige uitoefent • Degene die jongere als behorende tot gezin verzorgt en opvoedt • tenzij niet bereid te doen horen • Indiener verzoek •

•

Ook in spoedsituaties?

Art. 6.1.10 lid 2 Jw – familiegroepsplan – Spoedmachtiging uitgezonderd 127

Gesloten jeugdhulp – spoedeisende situaties Art. 6.1.3 Jw ▪ Voorlopige machtiging heet in Jeugdwet : spoedmachtiging ▪ Ongewijzigd: grond, alleen i.g.v. ots/voogdij/instemming ouders, alleen indien onmiddellijke verlening jeugdhulp noodzakelijk is • •

Max. 4 weken Instemming gedragswetenschapper, tenzij feitelijk onmogelijk –

HR 31 mei 2013, ECLI:NL:HR:2013:BZ5422

•

Horen?

•

Nieuw: bij intrekken instemming ouder(s) niet nog twee weken, maar gehele termijn spoedmachtiging geldig (i.t.t. reguliere machtiging) N.B. in art. 6.1.3 lid 4 Jw wordt art. 6.1.2 lid 7 Jw (verklaring RvdK) van overeenkomstige toepassing verklaard (dit lijkt een foutje te zijn)

•

Gesloten jeugdhulp - duur Art. 6.1.12 Jw ▪ Geldigheidsduur ‘gewone’ machtiging ten hoogste één jaar, eerste vwe machtiging ten hoogste zes maanden, verlenging vwe machtiging ten hoogste een jaar ▪ Spoedmachtiging geldt tot het tijdstip van de beslissing op de ‘gewone’ machtiging, maar voor ten hoogste vier weken ▪ Beschikking uitvoerbaar bij voorraad ▪ Machtiging vervalt als deze gedurende drie maanden niet ten uitvoer is gelegd

Trajectaanpak Schorsing van de machtiging Art. 6.1.12 lid 5 Jw •

Door de jeugdhulpaanbieder; schorsing alleen na instemming door een gedragswetenschapper;

•

De schorsing kan worden ingetrokken indien blijkt dat de TUL (weer) nodig is Op de intrekking van de schorsing is de procedure tot vervallenverklaring (art. 6.1.7 Jw) door de KIR van overeenkomstige toepassing [N.B. voor de intrekking van de schorsing is geen instemmingsverklaring noodzakelijk]

•

130

De voorwaardelijke machtiging I Art. 6.1.4 Jw Slechts indien: a. [aan de grond is voldaan] b. (…) de [bedreiging] alleen buiten de accommodatie kan worden afgewend door het stellen en naleven van voorwaarden + overige voorwaarden ‘reguliere machtiging’ Hulpverleningsplan: omschrijving van de voorwaarden en het toezicht daarop en de in te zetten jeugdhulp; opgesteld door de jeugdhulpaanbieder(s) De KIR kan – naast de algemene voorwaarde van het aanvaarden van jeugdhulp – andere voorwaarden stellen die het gedrag van de jeugdige betreffen! ▪ Jeugdige (of ouders) moet zich bereid verklaren de voorwaarden na te leven / redelijkerwijs aannemelijk dat jeugdige zich aan voorwaarden zal houden? ▪ Na verlenen vwe machtiging kan het hulpverleningsplan slechts met instemming van de jeugdige worden gewijzigd (art. 6.1.5 Jw)

131

De voorwaardelijke machtiging II Art. 6.1.6 Jw • De jeugdhulpaanbieder die bereid is de jeugdige op te nemen ziet toe op de naleving van de voorwaarden • Opneming indien de vwen niet worden nageleefd of de bedreiging niet langer kan worden afgewend door het naleven van de vwen • Stelt zich eerst op de hoogte van actuele situatie! • Voor ten hoogste de resterende duur van de vwe machtiging, maar nooit langer dan zes maanden • Schriftelijke kennisgeving beslissing tot opneming binnen vier dagen aan jeugdige (met afschrift aan…) Art. 6.1.7 Jw • KIR kan wijziging hulpverleningsplan of opneming geheel of gedeeltelijk vervallen verklaren • Dit geldt zowel bij een opneming in het kader van een vwe machtiging als een opneming na een schorsing (zie art. 6.1.12 lid 5 Jw)! • Indien de jeugdige al is opgenomen, beslist de KIR in elk geval binnen 3 weken na het indienen van het verzoekschrift (redelijke termijn?)

132

Schorsing vs. voorwaardelijk Schorsing machtiging vs. voorwaardelijke machtiging ▪ Voorwaarde voor voorwaardelijke machtiging (i.t.t. schorsing machtiging): opstellen hulpverleningsplan met voorwaarden ▪ In beide gevallen beslissing tot opneming door jeugdhulpaanbieder ▪ In beide gevallen procedure tot vervallenverklaring bij KIR mogelijk 133

Inhoud/regeling verblijf • • •

Uitgangspunt ‘verantwoorde zorg’ – art. 4.1.1 Jw Hulpverleningsplan? Art. 4.1.3 Jw Huisregels en protocollen Art. 6.2.4 Jw

• •

Verlof – art. 6.4.1 Jw Maatregelen – art. 6.3.1 t/m 6.3.5 Jw • Vrijheidsbeperkend • Beperkend • Controle • Noodzakelijk in kader doel?

134

Klachtrecht gesloten jeugdhulp • • • •

Bij klachtencommissie Beroep bij (voorzitter) beroepscommissie RSJ te Den Haag Zie art. 6.5.1 Jw (en art. 74 t/m 76 BJJ) Wie zitten in klachtencommissie?: – Jurist – Gekwalificeerde gedragswetenschapper – Arts, bij klachten over medische behandeling • Klager kan zich laten bijstaan door vertrouwenspersoon 135

De verleningsbeslissing bij gesloten jeugdhulp Verleningsbeslissing bij gesloten jeugdhulp (geen spoedmachtiging) (let op bij verlengen = verlenen!) Verzoeker • GI: nee, maar wel verklaring van GI dat jeugdhulp nodig is (6.1.9/1 jo 6.1.2/5) • RvdK: ja (6.1.9/1 jo 6.1.2/5), tenzij Raad verklaart dat voldaan is aan de vereisten voor gesloten jeugdhulp (6.1.2/7) • OM: ja (6.1.9/1 jo 6.1.2/5), tenzij Raad verklaart dat voldaan is aan de vereisten voor gesloten jeugdhulp (6.1.2/7) Verleningsbeslissing bij gesloten jeugdhulp (spoedmachtiging) • In alle gevallen : nee (6.1.9/3)

Verleningsbeslissing bij “gewone” machtiging • GI: nee (265b/1) • RvdK: ja (265b/2), tenzij het belang van het kind zich hiertegen verzet (265b/3) • OM: ja (265b/2), tenzij het belang van het kind zich hiertegen verzet (265b/3)

137

Beslissen zonder verhoor • Slechts een beperkt aantal verzoeken aan de kinderrechter of rechtbank kan worden toegewezen zonder betrokkenen vooraf te horen. Het gaat om de verzoeken waaraan de artikelen 800 en 809 Rv refereren, namelijk: -schorsing gezag/voorlopige voogdij; -VOTS; en -spoed-uhp. Bij alle andere verzoeken dienen partijen, al dan niet op korte termijn, te worden gehoord.

Bedankt voor uw aandacht.

Verbergen kind voor GI (art. 279 Sr) Rb Overijssel, 13 mei 2015, ECLI:NL:RBOVE:2015:2290 Begin december 2014 heeft X chatcontact met de dertienjarige Y. Y staat onder toezicht van Bureau Jeugdzorg (BJZ) en woont in een pleeggezin. Y geeft aan dat zij van huis weg wil lopen. X, fervent strijder tegen BJZ, plaatst een oproep op zijn Facebookgroep ‘Jeugdzorgmissers’. Een vrouw reageert en zegt dat zij Y wel op wil vangen. X regelt het vervoer naar de vrouw en draagt Y op de chatgesprekken te wissen, haar telefoon uit te zetten en de batterij eruit te halen. Op 5 december 2014 wordt Y door de politie bij de vrouw thuis aangetroffen. Dat de verdachte goede bedoelingen had, maakt voor de rechtbank niet uit. Omdat de man heeft aangegeven ouders en kinderen te blijven helpen in de strijd tegen Jeugdzorg, legt de rechtbank een deels voorwaardelijke gevangenisstraf (6 maanden waarvan vier voorw. met drie jaar proeftijd op).