Webinar burgerlijk procesrecht Dagvaarding en tips 18 december 2015 Dirk Vergunst 1
Artikel 45 Rechtsvordering • 1. Exploten (pv van ambtshandeling) worden door een daartoe bevoegde deurwaarder gedaan (…) • 3. Het exploot vermeldt tenminste: – de datum van de betekening; – de naam en woonplaats van partijen en de deurwaarder. 2
Artikel 156/157 Rechtsvordering • 156 lid 2. Authentieke akten zijn akten in de vereiste vorm en bevoegdelijk opgemaakt door ambtenaren, aan wie bij of krachtens de wet is opgedragen op die wijze te doen blijken van door hen gedane waarnemingen of verrichtingen. • 157 lid 1. Ze leveren dwingend bewijs op. 3
Artikel 125 Rechtsvordering • 1. Het geding is aanhangig vanaf de dag van dagvaarding. (…) • 4. De aanhangigheid vervalt indien het exploot van dagvaarding niet uiterlijk op de in het tweede lid vermelde tijdstip ter griffie is ingediend, tenzij binnen twee weken na de in de dagvaarding vermelde roldatum een geldig herstelexploot is uitgebracht. Zie JbBr 2015,36. 4
Artikel 126/127 Rechtsvordering • 126 Rv: mogelijkheid van anticipatie. • 127 Rv: gedaagde kan de zaak bij niet indiening zelf op de rol laten inschrijven; hij kan ontslag van instantie vragen of een reconventionele vordering indienen.
5
Niet vergeten Termijn van dagvaarden: 114 Rv: één week. Betekening: waar: zie 46-63 Rv. Betekening: wanneer: zie 64 Rv. 6
Artikel 45, 65 en 66 Rechtsvordering Artikel 45: ‘het exploot vermeldt tenminste’: niet voldoen aan deze minimumeis, betekent nietigheid ingevolge artikel 65 Rv. Correctie 66 Rv, alleen nietigheid, voor zover aannemelijk is dat sprake is van onredelijke benadeling. Geldt voor alle exploten. 7
Artikel 111 Rechtsvordering Het exploot van dagvaarding vermeldt: - de gegevens van artikel 45 Rv; - administratieve gegevens en belehrungsregels gedaagde (111 lid 2 a tot en c, e tot en met l Rv) - de eis en de gronden (111 lid 2 sub d Rv) - de door gedaagde gevoerde verweren en bewijsmiddelen (111 lid 3 Rv) 8
120, 121 en 122 Rechtsvordering 1. Al hetgeen in deze afdeling is voorgeschreven, wordt op straffe van nietigheid in acht genomen. 4. Dit geldt niet voor 111, derde lid Rv.
De rechter spreekt de nietigheid uit. Geeft gelegenheid tot herstel bij verstek. Bij verschijning: is gedaagde onredelijk geschaad. 9
Rechtspersonen, vof, maatschap Advocatenmaatschap? Zie NJ 2013, 290 Verkeerde rechtspersoon: NJ 2013, 59: voldoende belang om door te procederen als de moeder verklaart een inhoudelijk oordeel te willen en zich daaraan ook te zullen houden? 10
Artikel 111 lid 3 Rv De dagvaarding vermeldt de verweren en de gronden daarvoor. Tip!
Eiser vermeldt zijn bewijsmiddelen en getuigen: uitwerking van artikel 20 (rechter waakt tegen onredelijke vertraging). 11
Artikel 21 Rechtsvordering Partijen zijn verplicht de voor de beslissing van belang zijnde feiten volledig en naar waarheid aan te voeren. Wordt deze verplichting niet nageleefd, dan kan de rechter daaruit de gevolgtrekking maken die hij geraden acht.
12
Artikel 23 en 26 Rechtsvordering Artikel 23 Rv: De rechter beslist over al hetgeen partijen hebben gevorderd of verzocht. Geen uitspraken over zaken die niet zijn gevorderd. De rechter mag niet weigeren te beslissen 26 Rv. 13
Artikel 130 Rechtsvordering Eiswijziging altijd mogelijk tot aan eindvonnis. Bij conclusie of akte. Bezwaar: in strijd met goede procesorde. Ook ambtshalve: geldt alleen kantonzaken.
14
De eis en en de gronden daarvan Artikel 24 Rv: De rechter onderzoekt en beslist de zaak op de grond van hetgeen partijen aan hun vordering, verzoek of verweer ten gronde hebben gelegd (…) Niet alleen het petitum bakent af, ook de stellingen. 15
Stelplicht 1 De rechter gaat steeds na of de in de rechtsregel(s) besloten voorwaarden voor het intreden van het beoogde rechtsgevolg zijn gesteld. Als dat niet het geval is, is er niet voldaan aan de stelplicht en moet de vordering worden afgewezen. 16
NJ 2012, 97 Hof passeert aanbod om te bewijzen dat sprake is van een buurweg. HR: de stellingen zijn ongenoegzaam om te kunnen spreken van ongestoord bezit, dat het voor tegenbewijs vatbare vermoeden oplevert dat sprake is van een buurweg. 17
Stelplicht 2 De stelplicht rust ook op gedaagde, namelijk ingeval hij zich beroept op bevrijdende feiten, zoals, overmacht, betaling, verjaring, kwijtschelding, toerekende tekortschieten, de zogenoemde ‘ja, maar verweren’ in tegenstelling tot de ‘nee, want verweren’ die een betwisting zijn van door eiser gestelde feiten. 18
Stellen en verweren Hoe concreet moet je stellen en hoe gemotiveerd moet je betwisten?
Dit hangt steeds af van de kwaliteit van de stellingen van de wederpartij. 19
Aard van het ingeroepen recht 1 Zie HR NJ 2011, 273: als de werkgever stelt dat bedrijfsongeval gevolg is van opzet of roekeloosheid, mag van werknemer wordt verlangd dat hij zijn betwisting voldoende concretiseert, maar dat mag niet zo ver gaan dat afbreuk wordt gedaan aan strekking 6:685 BW. 20
Aard van het ingeroepen recht 2 NJB 2011, 2107: Het ligt op de weg van de werkgever in een tbs-kliniek te stellen dat hij heeft zorggedragen voor het vereiste hoge veiligheidsniveau. Aan deze stelplicht dienen zeer hoge eisen te worden gesteld.
21
Stelplicht 3 Zie AG in RvdW 2007,93: - Leent een stelling zich voor concretisering? - Ligt het in de rede dat een partij dat kan? - Hoe plausibel is de stelling zelf? AG NJ 1992, 713 - Is het cruciale stelling? - In welke stadium van het debat kom je er mee? 22
De rechter legt de stukken uit. - Impliciete stellingen: NJ 2000, 700. - Hij moet betalen – opeisbaar? - Een crediteur moet stellen en bewijzen dat hij tijdig heeft geklaagd, maar doet dat meestal pas als er wordt gezegd dat er niet tijdig is geklaagd. 23
Verzwaarde stelplicht 1 - Hoe kun je stellen dat arts tijdens operatie een kunstfout heeft gemaakt? NJ 1988, 500. - Patiënt valt na operatie uit bed, letsel. Hoe kun je stellen dat er onzorgvuldig is gehandeld? NJ 1997, 175.
24
Verzwaarde stelplicht 2 Ziekenhuis/vermogensbeheerder (NJ 2007, 203) moet voldoende feitelijke gegevens verstrekken ter motivering van de betwisting van de stellingen van de wederpartij teneinde deze aanknopingspunten te geven voor bewijslevering (en dus ook stelplicht). 25
Sanctie niet nakomen verzwaarde stelplicht Het is in beginsel aan het beleid van de rechter overgelaten welke sanctie hij in de gegeven omstandigheden passend acht. In de regel niet de bewijslast omkeren, maar de stellingen van de wederpartij als vaststaand aannemen, met ruimte voor tegenbewijs. 26
Producties: 85 Rechtsvordering Als je je beroept op enig stuk, ben je verplicht een afschrift in het geding te brengen, uit je zelf! Nummer je producties: LPr 2.3. Rechter kan vragen bepaalde bescheiden over te leggen (22 Rv) 27
Uitwerking 24 Rechtsvordering NJ 1992, 814: overleggen strafdossier. Behoorlijke rechtspleging vereist dat je feiten zo moet presenteren dat duidelijk is welke stellingen ter beoordeling worden voorgelegd en waartegen de wederpartij zich moet verweren.
28
Tijdig toezenden Rechter waakt ambtshalve of er voldoende gelegenheid was om kennis te nemen en uit te laten. Aard en omvang van bescheiden van belang. Motiveren. NJ 2004, 172. Binnen termijn van LPr hoeft niet tijdig te zijn NJ 2010,650. 29
Verboden aanvulling van feiten Zie artikel 24 Rv, zie ook 149 Rv: De rechter mag slechts die feiten aan zijn beslissing ten grondslag leggen, die in het geding aan hem ter kennis zin gekomen of zijn gesteld. Schending van deze regel: rechter is buiten de rechtsstrijd getreden. Zie ook NJ 2015, 233 30
Artikel 149 lid 2 Rechtsvordering Feiten of omstandigheden van algemene bekendheid, alsmede algemene ervaringsregels mogen door de rechter aan zijn beslissing ten grondslag worden gelegd, ongeacht of zij zijn gesteld. Niet zelf zoeken op internet NJ 2011, 409 31
Jurisprudentie 24 Rv 1 NJ 2006, 46: wel of niet ingebrekegesteld. NJ 1999, 269: uit producties blijkt dat vordering is erkend, debat alleen over stuiting door aanmaning. Erkenning stuit echter ook. NJ 2005,92: verzekeringsdeskundige als hulppersoon van opdrachtnemer? NJ 2006, 507 urenregistratie en overwerk 32
Artikel 25 Rechtsvordering 1 Voor ambtshalve aanvulling van rechtsgronden is noodzakelijk maar ook voldoende dat een partij zodanige feitelijke stellingen aan haar vordering ten grondslag legt dat deze toewijzing van die vordering kunnen rechtvaardigen op de door de rechter bij te brengen rechtsgrond NJ 2012,143. Zie ook RvdW 2011, 508 33
Artikel 25 Rechtsvordering 2 Regels die de rechter niet ambtshalve mag toepassen (niet limitatief) Verjaring 3:322 BW Gezag van gewijsde 236 lid 3 Rv Retentierecht 3:290 BW Opschortingsrecht 6:52 BW Relatieve bevoegdheid 110 Rv Ontbinding 6:265 BW Geringe omvang tekortkoming rechtaardigt geen ontbinding (tenzij ….6:265 lid 1BW) Beroep op vernietiging 3:51 BW Klachtrecht ex 6:89 BW HR NJ 2006, 80 Eigen schuld 6:101 BW Overmacht 6:75 BW 34
Artikel 25 Rechtsvordering 3 HR NJ 2004, 460: het lag zo zeer voor de hand dat er een beroep op eigen schuld gedaan zou gaan worden, dat het de rechtbank vrijstond die vraag ambtshalve aan de orde te stellen.
35
