Waterbroei tulp: Sortimentslijst

Waterbroei tulp:

Sortimentslijst In opdracht van: Productschap Tuinbouw juni 2004

Ing. H. Meester René Clemens

Proeftuin Zwaagdijk Tolweg 13 1681 ND Zwaagdijk-Oost Telefoon (0228) 56 31 64 Fax (0228) 56 30 29 E-mail: [email protected]

Proeftuin Zwaagdijk

Samenvatting In opdracht van Productschap Tuinbouw heeft Proeftuin Zwaagdijk in het broeiseizoen van 2003/2004 het sortiment geïnventariseerd van tulpencultivars die gebroeid worden op water. De doelstelling hiervan was, een lijst met cultivars te realiseren die goed, minder goed of niet geschikt waren voor de waterbroei, met daarbij tips en aanwijzingen voor een geslaagde teelt. Om de gegevens van de verschillende ondernemers goed te kunnen inventariseren is er een enquête opgesteld, die na het maken van een afspraak, mondeling op de bedrijven in de praktijk is afgenomen. Er zijn 45 verschillende ondernemers benaderd die op water broeiden. Van de 45 ondernemers die benaderd zijn, zijn er 42 bezocht, 3 van de 45 ondernemers waren weer geheel terug op potgrond, omdat hun ervaring met waterbroei niet goed was. Zij vonden het verschil in kwaliteit ten opzichte van potgrondbroei te groot. Uit de enquête kwamen veel cultivars uit het bestaande sortiment naar voren, maar het nieuwere sortiment was ook duidelijk aanwezig. Bij veel van de nieuwere cultivars is maar één waarneming gedaan. Hierdoor is de betrouwbaarheid van de cijfers van die cultivars minder groot dan van cultivars met meerdere waarnemingen. In totaal zijn 153 cultivars geïnventariseerd, waarvan er 116 goed te broeien zijn op water. Van de overige 37 cultivars zijn er 28 minder goed te broeien op water en 9 cultivars hebben niet tot een goed resultaat geleid. De problemen die veel voorkwamen waren zweet- en scheurblad in de vroege broei als er dikke bolmaten gebruikt werden en een groot aantal broeiers constateerden bruine wortels. Dit kwam grotendeels door gevoelige cultivars die te vroeg gerooid waren. De kastemperatuur lag bij veel bedrijven rond de 17ºC. Bij een aantal bedrijven werd met goed resultaat belicht en de EC van het water lag in ruim 90% van de gevallen rond de 1,5 mS/cm voor alle cultivars. Het bewortelen gebeurde bij bijna de helft van de broeiers bij 5ºC. Het water verversen, dit is het leegkiepen van de bakken met oud water om de bak daarna te vullen met schoon water, gebeurde bij bijna een derde van de bedrijven nog niet. De gemiddelde toekomstvisie van alle geënquêteerde bedrijven is dat, in 2010 van alle tulpen 75% op water gebroeid wordt, tegenover ongeveer 55% nu. In de ogen van de broeiers is de reden van deze stijging vooral toe te rekenen aan de lagere kostprijs van waterbroei ten opzichte van potgrondbroei. Daarnaast is het oogsten bij waterbroei gemakkelijker dan bij potgrond, het is schoner, lichter werk en het broeien gaat sneller. Dit seizoen werden er in totaal op 36 bedrijven 77,9 miljoen tulpen op water afgebroeid. In 2010 komen er zoals de verwachting nu is 31 miljoen stuks bij en stijgt het aantal naar 109 miljoen stuks, dit is een stijging van ruim 40% bij de geënquêteerde ondernemers.

Waterbroei tulp: sortimentslijst

2

Proeftuin Zwaagdijk

Inhoudsopgave SAMENVATTING………………………………………………………………….

2

INHOUDSOPGAVE………………………………………………………………..

3

1.

INLEIDING…………………………………………………………………

4

2.

MATERIALEN & METHODEN………………………………………….. 2.1 Bedrijven…………………………………………………… 2.2 Systemen……………………………………………………

5 5 5

3.

RESULTATEN BROEISCHEMA………………………………………... 3.1 Waardering………………………………………………… 3.2 Slechte ervaringen op water……………………………….. 3.3 Geprobeerde cultivars op water……………………………. 3.4 Het afbroeien………………………………………………. 3.4.1 Kastemperatuur…………………………….. 3.4.2 Relatieve luchtvochtigheid…………………. 3.4.3 Belichting en water verversing……………... 3.4.4 Beworteling en EC…………………………. 3.4 De toekomst………………………………………………...

6 11 11 13 16 16 16 17 17 19

4.

DISCUSSIE………………………………………………………………..

20

5.

CONCLUSIES……………………………………………………………..

20

6.

AANBEVELINGEN……………………………………………………….

20

7.

REFERENTIES…………………………………………………………….

21

BIJLAGE 1. Enquêtevragen………………………………………………………

22

BIJLAGE 2. Alle waarnemingen uitgesplitst..……………………………………

25

BIJLAGE 3. Uitgesplitste resultaten slechte ervaringen………………………….

36

BIJLAGE 4

38

Verklaringen van termen bij hfst. 3 en Bijlage 2……………………


3

Proeftuin Zwaagdijk

1. Inleiding Het broeien op water is de afgelopen jaren sterk toegenomen in de tulpenbroeierij. Kennis over het broeien van de verschillende cultivars is opgedaan in de praktijk en in teeltonderzoek. Dit behelst voornamelijk het bestaande sortiment, over het nieuwere sortiment is daardoor weinig tot niets bekend. De kennis over de verschillende cultivars is echter nog niet gebundeld. Terwijl in de praktijk veel geëxperimenteerd wordt. Veel vragen hierover worden gesteld door exporteurs en broeiers uit binnen- en buitenland. Naar aanleiding van deze vragen is een aanvraag gedaan bij het Productschap Tuinbouw (PT) om een sortimentslijst voor waterbroei samen te stellen. Deze aanvraag werd ondersteund door de Landelijke Commissie (LC) Tulp van LTO groeiservice en de Bond van Bloembollenhandelaren (KBGBB) De kennis is vaak aanwezig bij de diverse kwekers die deze cultivars hebben en broeien. Het is daarom betrekkelijk eenvoudig deze ervaringen te bundelen. Naar aanleiding van dit gegeven is een enquête opgesteld en zijn 45 ondernemers geselecteerd. Dit onderzoek is uitgevoerd in het broeiseizoen 2003/2004. De gegevens zijn verkregen in de maanden februari t/m april en zijn alleen van dit seizoen. De doelstelling van het onderzoek is: een lijst met cultivars opstellen die goed, minder goed of niet geschikt zijn voor waterbroei, met daarbij tips en aanwijzingen voor een geslaagde teelt.


4

Proeftuin Zwaagdijk

2. Materialen en methoden Om de gegevens van de ondernemers goed te kunnen inventariseren is een enquête opgesteld (Bijlage 1), die mondeling bij de ondernemers is afgenomen. De enquête was opgebouwd uit vijf onderdelen: 1. Het hoofddoel van deze enquête was: het broeischema van de bezochte ondernemers in kaart brengen. Welke cultivars zijn er gebroeid, hoe zijn de bollen geprepareerd en zijn er problemen geconstateerd tijdens het broeien. 2. Het tweede onderdeel in de enquête was gebaseerd op minder goede ervaringen die de broeiers de afgelopen jaren hadden gehad met bepaalde cultivars. 3. Het derde onderdeel omvatte de vraag of de broeiers nog enige soorten als proef op water hadden staan om te kijken of deze cultivar(s) op water gebroeid kan (kunnen) worden. 4. Het vierde onderdeel moest aangeven hoe de broeiers de tulpen afbroeiden qua kastemperatuur en dergelijke. 5. Het laatste onderdeel bevatte de vraag over de toekomst van de waterbroei. Deze vraag moest naar boven brengen hoe de broeiers denken over het procentuele aandeel van de waterbroei in 2010. Een vervolg op deze vraag was hoeveel tulpen de broeier in 2010 op water zou hebben staan. De gegevens zijn verkregen d.m.v. van het enquêteren van 42 ondernemers. Deze ondernemers zijn telefonisch benaderd om een afspraak te maken. In de periode februari t/m april is Proeftuin Zwaagdijk bij deze ondernemers langs geweest om zo mondeling hun broeierijschema van het seizoen 2003/2004 door te nemen en in kaart te brengen. 2.1 Bedrijven De betreffende ondernemers zijn geselecteerd uit een lijst van 250 bedrijven in Nederland die deels of geheel op water broeien. De ondernemers die geselecteerd zijn voor het afnemen van de enquête, zijn in tabel 1 ingedeeld naar regio. Van de 45 ondernemers die benaderd zijn, zijn er 42 bezocht, 3 van de 45 ondernemers zijn weer geheel terug op potgrond, omdat hun ervaring met waterbroei niet goed was. Zij vonden de kwaliteit te slecht ten opzichte van potgrondbroei. Tabel 1. Bedrijven ingedeeld naar regio. Regio De Bollenstreek De Veenstreek Noordoostpolder (NOP) West Friesland Oost (oostelijk v.d. A7) West Friesland West (omg. Heerhugowaard) Westerkoggenland De Wieringermeer Noordelijk Zandgebied Kennemerland Totaal aantal ondernemers

Aantal bedrijven 7 4 2 12 7 7 3 2 1 45

2.2 Systemen Binnen de geselecteerde ondernemers bevonden zich twee verschillende systemen, stromend water (Holland Hydra tray) en stilstaand water (Hydrobak ofwel prikbak en Delta tray). De waarnemingen die in de verschillende systemen zijn gedaan, zijn terug te vinden in Bijlage 2.


5

Proeftuin Zwaagdijk

3. Resultaten broeischema De geïnventariseerde broeischema’s die uit de enquête naar voren zijn gekomen zijn gebundeld in Tabel 2. In totaal zijn 153 cultivars geïnventariseerd op 42 ondernemingen. Yokohama werd maar liefst bij 20 bedrijven gebroeid en is hierdoor het meest geïnventariseerd. De grootte van de broeierij op de bedrijven waar de enquête is afgenomen liep uiteen van het afbroeien van 100.000 tulpen tot 6,5 miljoen tulpen. De meeste bedrijven broeiden er het afgelopen jaar rond de 2 miljoen. Tabel 2. de geïnventariseerde broeischema’s gebundeld

Cultivar Abba Abra Ad Rem Ad Rem's Beauty Agrass Creme Agrass White Ajax Akela Angelique Apeldoorn Apricot Beauty Apricot Parrot Arie Hoek Arke Arma Attila Graffiti Ballade Ballerina Barcelona Bastogne Ben van Zanten Black Out Blenda Blue Diamond

Mutant van M. Carlo

Type

DVT TRT DWH Ad Rem DWH TRT TRT TRT ELT Granda DLT DWH EVT K. Doorman PKT TRT Coriolan TRT C. Cardinal CRP Attila TRT LBT LBT TRT TRT TRT Recreado TRT TRT Pr. Charles TRT


Kleur Rood Rood-gele rand Rood-gele rand Oranje Geel Wit R-R gevlamd Rose Rose Rood Rose Rose Rood Rood Rood Paars Paars-witte rand Oranje Rose Rood Rood Paars Rose Paars

Aantal waarn. 9 2 6 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3 1 1 2 6 3 10 1 2 2

Bolmaat 10 tot 12 10 tot 13 10 tot 13 12 en 13 12 10 10 tot 12 10 en 11 11 en 12 10 tot 12 11 en 12 11 en 12 11 11 en 12 10 tot 13 10 tot 12 12 10, 12 en 13 10 tot 13 11 en 12 10 tot 13 10 10 tot 12 11 en 12

Vr. Mv. L. X

X

X X X X X X X

X X

X X

X X X

X

X X X X X X

X X X

X X X X X X

X

X X

X

Koude weken 14 tot 19 14,5 tot 18 15 tot 16,5 17 15 14,5 13,5 tot 15 17 17 12 14 16 14,5 16 17 en 19 17 16 12 en 14 14 tot 17 11,5 tot 13 11,5 tot 15 17 14,5 tot 16 15

Problemen

Waardering

zie bijlage 4

zie paragraaf 3.1

5

goed zeer goed goed zeer goed zeer goed zeer goed zeer goed zeer goed zeer slecht zeer slecht zeer goed zeer goed zeer slecht zeer goed voldoende zeer goed onvoldoende goed zeer goed voldoende goed zeer goed voldoende zeer goed

2 en 3

15 6

7,11,16, 20 2 en 4 17 8 6 1, 5, 7 en 21 2

6

Proeftuin Zwaagdijk

Cultivar Bright Parrot Brigitta Carola Casablanca Cassini Charade Charmeur Chato Cheers Cheirosa Cherida Christmas Dream Christmas Marvel Cilesta Claudia Coquette Corina's Choice Cream Perfection Dallas Debutante Deshima Destiny Dix' Favourite Double Price Dow Jones Dynasty Encounter Erna Lindgreen Escape Fidelio Fire Queen First Class Flair

Mutant van Kees Nelis

Pr. Victoria

Chr. Marvel

Yoko L. Witwe

L. v.d. Mark

C. Cardinal


Type PKT TRT TRT DLT TRT TRT TRT DLT TRT TRT TRT TRT TRT DVT LBT TRT TRT TRT CRP TRT TRT PKT TRT DVT TRT TRT TRT PKT TRT TRT TRT TRT EVT

Kleur Rood-geel Oranje Rose Wit Rood Oranje Rood-witte rand Rose Geel Rood Geel Rose Rose Rood-gele rand Paars-wit Wit Rood Geel Rose Rood-witte rand Rood Rood-witte rand Rood Rose Rood-gele rand Rose Paars Rood Rood Oranje Oranje Rose Oranje-gele vlam

Aantal waarn. 1 2 9 1 2 1 2 1 5 4 1 1 3 1 1 4 1 1 1 3 2 1 1 1 2 2 1 2 1 1 1 1 1

Bolmaat 11 en 12 11 en 12 10 tot 12 10 tot 13 11 10 tot 12 11 en 12 11 en 12 11 en 12 10 tot 12 10 tot 12 10 en 11 11 en 12 12 en 13 10 en 11 10 tot 12 11 10 12 10 tot 13 10 tot 12 11 tot 13+ 11 en 12 11 en 12 10 tot 13 11 en 12 12 en 13 10 tot 13 12 11 en 12 10 tot 13 11 en 12 11

Vr. Mv. L. X X X X

X

X X

X X X

X X X

X

X X X X X X X X X X

X X

X X

X X

X X

X X X X X

X X

X X X

X X

X X X X

X X X X X

Koude weken 16 13 en 13,5 14,5 tot 16 17 14,5 en 17 14,5 tot 15 15 tot 17 16 15 tot 16 13,5 tot 15,5 13 en 14 14 9 - 14,5 en 15 11,5 15 12 tot 16 15 16 14 12,5 tot 15 15 en 16 13,5 tot 14,5 13,5 en 14 15 14 13 en 14 13 15 tot 18 15 16 en 17 17 13,5 11

Problemen

Waardering

zie bijlage 4

zie paragraaf 3.1

9 4, 10 en 18

19

2

6 en 10 2 en 9

1 25

3, 4 en 22

zeer goed goed goed zeer goed zeer goed zeer goed zeer goed zeer goed zeer goed zeer goed zeer goed zeer goed voldoende zeer goed zeer goed voldoende zeer goed zeer goed onvoldoende voldoende zeer goed zeer goed zeer goed onvoldoende voldoende zeer goed zeer goed zeer goed zeer goed zeer goed zeer goed zeer goed zeer slecht

7

Proeftuin Zwaagdijk

Cultivar Flaming Parrot Friso Furand Gabriella Gander's Rhapsody Globe Golden Brigitta Golden Parade Happy Family Happy Generation Hollandia Ile de France Inzell Jackpot Jan Reus Jimmy Kiss Ladylike Largo Laura Figi Leen van der Mark Leo Visser Libretto Libretto Parrot Lily Star Louvre Lucky Strike Lustella Lustige Witwe Margarita Maria Verano Menuet Merry Christmas

Mutant van Red Parrot

Type

PKT TRT TRT TRT Gander TRT DLT Brigitta TRT Parade DWH TRT Ida TRT TRT TRT Blenda TRT TRT TRT TRT TRT Valentine TRT DVT TRT TRT TRT Prominence TRT Prominence PKT TRT CRP TRT L. Witwe TRT TRT DVT TRT TRT Chr. Marvel TRT


Kleur Rood-gele vlam Rood Rood-witte rand Rose Rose Rose Geel Geel Rose Witrood gevlamd Rood Rood Wit Paars-witte rand Paars Oranje Wit-rose rand Rose Rood Rood-gele rand Rood-witte rand Rood-Wit Rose Rose Rood-witte rand Rose Rood-witte rand Rose Rood-witte rand Rose Rose Paars Rood

Aantal waarn. 1 2 1 1 5 1 3 1 1 1 3 14 5 1 1 1 1 1 2 3 13 3 1 3 2 1 2 1 4 1 1 1 1

Bolmaat 12 11 en 12 11 en 12 10 tot 13 10 tot 12 10 11 tot 13 11 en 12 12 en 13 12 en 13 10 tot 12 10 tot 13 10 tot 12 12 11 tot 13 11 10 10 11 en 12 11 en 12 10 tot 13 10 tot 12 12 10 tot 12 10, 12 en 13 11 en 12 11 tot 13 11 en 12 10 tot 12 10 en 11 12 en 13 12 11

Vr. Mv. L.

X

X X X

X X X X X X X

X X

X X X X X

X X X

X X

X X X

X X

X X X

Problemen

Waardering

zie bijlage 4

zie paragraaf 3.1

13 en 13,5 16 tot 17 17 16 14 en 15 15 tot 17 14,5 tot 16 14 en 15 16 14 - 16 en 17 15 15,5 en 16 13 en 16 15,5 en 16 15 - 16 en 17 14 15 16 9

2 en 6

2 en 5 1 en 3 1

6 1 2

3, 6 en 8

X

X X X X X X X X X X X X X X

Koude weken 16 14 tot 16 14 en 14,5 14 11,5 tot 14 15,5 13 - 13,5 en 15 12 17 14 13,5 - 16 en 17 15 tot 19 15 en 16

X X

X X X X X X X

6 1 en 12 1 en 8 9 13 Veel 13 1 5

3 en 4

zeer goed goed zeer goed onvoldoende goed zeer goed zeer goed onvoldoende zeer slecht onvoldoende zeer goed zeer goed voldoende zeer goed onvoldoende zeer slecht zeer goed zeer goed zeer goed goed goed voldoende onvoldoende zeer goed goed zeer slecht goed zeer goed goed zeer goed zeer goed zeer slecht zeer goed

8

Proeftuin Zwaagdijk

Cultivar Mondial Monsella Monte Carlo Montreux Nashville Negrita New Design Nova Zembla Orange Cassini Orange Monarch Orange Princess Orange Surprise Passionale Pechmelba Pretty Woman Primavera Primavista Prince Charles Princess Sarvath Prinses Irene Prominence Purple Flag Purple Lady Purple Prince Queen of Marvel Red Nova Rococo Ronaldo Sachi Sally Salmon Parrot Seadov Sevilla

Mutant van

M. Carlo

Alberio Cassini C. Cardinal

Upstar B. Crosby Primavera

C. Cardinal

Chr. Marvel Prominence C. Cardinal

Thule K. Doorman


Type

Kleur

DVT DVT DVT DVT TRT TRT TRT TRT TRT TRT DVT TRT TRT

Wit G. R. gevlamd Geel Geel Rood-rand Paars Roodwit gevlamd Wit Oranje Oranje Oranje Oranje Paars

LBT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT EVT DVT DVT PKT TRT TRT TRT PKT TRT TRT

Rood Rose Rood Paars Rose Oranje Rood Paars Paars Paars Rose Rood Rood Paars Rose Geel Oranje Rood Rood

Aantal waarn. 2 3 14 1 1 6 1 1 3 5 2 1 5 1 2 3 4 1 1 8 2 4 1 10 1 2 5 1 1 1 1 8 4

Bolmaat 11 tot 13 10 en 11 10 tot 13 11 en 12 12 10 tot 13 12 11 en 12 10, 12 en 13 10 tot 13 10 tot 13 11 en 12 10 tot 13 12 11 en 12 11 en 12 11 tot 13 11 12 10 tot 13 10 tot 12 10 tot 13 11 en 12 10 tot 13 10 tot 12 11 tot 13 10 tot 13 12 en 13 10 tot 12 11 en 12 11 en 12 10 tot 13 10 tot 13

Vr. Mv. L.

X

X

X X X

X X X X X X X X X

X X X X X X X X X X X X X

X X X X X X

X X X

X X X X X X X X X X

X X

X X

X

X X X

X X

X X X

X

Koude weken 15 en 15,5 15 13 tot 18 15 15 14 tot 16 15 16 14,5 - 15 en 17 14,5 - 15 en 16 17 13 en 14 15 - 16 en 17 16 15,5 en 16 9 - 13 en 14 13 en 14 16 tot 17 16 16 tot 20 16 13 - 15 en 17 15 9 tot 17 13 en 14 15 en 15,5 17 tot 20 16 en 17 17 16 16 15,5 tot 16,5 14 tot 16

Problemen

Waardering

zie bijlage 4

zie paragraaf 3.1

1 en 23

1 2 en 9

1 1 4 24 28 2 en 10 2 2 en 8 1

12

1

zeer goed zeer goed goed zeer goed zeer goed zeer goed zeer goed zeer goed goed goed zeer goed zeer goed goed onvoldoende zeer goed goed goed zeer goed zeer goed goed onvoldoende voldoende zeer goed goed zeer goed zeer goed goed zeer goed zeer goed zeer goed zeer goed zeer goed goed

9

Proeftuin Zwaagdijk

Cultivar Silver Dollar Smiling Face Snow Lady Striped Bellona Strong Gold Surprise Star Synaeda King Synaeda Orange Tecla The Cure Topparrot Tres Chic Upstar Valerie Gergiev Van Nelle Traditional Verona Victor Mundi Viking Washington Weber's Parrot White Dream White Marvel Wibo Winterberg Wirosa Wonder of Spring Yellow Flight Yellow King Yellowa Yokohama

Mutant van

Bellona Prominence

Prominence

L. Witwe

M. Carlo G. Melody Weber Chr. Marvel Prominence Prominence Blenda

M. Carlo


Type TRT TRT TRT TRT TRT TRT LBT LBT TRT TRT PKT LBT DLT CRP TRT DVT TRT DVT TRT PKT TRT TRT TRT TRT DLT TRT TRT TRT DVT TRT

Kleur Wit Rose Wit Geelrood gevlamd Geel Rose Rood-geel Oranje Rood-geel Rose Rood Wit Rose Rood Rood-gele rand Geel Rood Oranje Geelrood gevlamd Rose Wit Wit Rose Geel Rood-witte rand Rose Geel Geel Geel Geel

Aantal waarn. 4 1 1 1 10 1 1 3 1 1 1 2 3 1 1 1 1 11 1 2 3 10 2 4 1 1 4 1 1 20

Bolmaat 10 tot 12 10 tot 12 12 en 13 10 en 11 10 tot 13 10 tot 12 11 en 12 10 tot 12 10 tot 13 11 en 12 12 11 en 12 10 tot 12 11 tot 13 10 tot 12 11 en 12 11 en 12 10 tot 13 11 10, 12 en 13 10 tot 13 10 tot 13 10 tot 12 10 tot 13 11 11 en 12 11 en 12 10 en 11 12 10 tot 13

Vr. Mv. L. X X

X

X

X X

X X X X X X X X X X X X X X X

X X X

X X X X X X X

X

X X X

X

X

X

X X X X X

X X

X X X X X X X X X X

Koude weken 12,5 tot 14 13 16 14,5 13,5 tot 17 15 14 14 tot 15 12,5 en 14 15,5 en 16 16 14,4 en 16 13 - 14 en 15 16 15 15 13 14 tot 17 14 14 en 15 15 en 16 13 tot 17 15 tot 16 14,5 tot 16 16 en 17 15 en 16 15 - 17 en 19 14 16 14 tot 18

Problemen

Waardering

zie bijlage 4

zie paragraaf 3.1

5 17

goed onvoldoende zeer goed onvoldoende goed zeer goed onvoldoende voldoende zeer goed zeer slecht zeer goed voldoende zeer goed zeer goed onvoldoende onvoldoende zeer goed goed zeer goed goed onvoldoende goed goed goed goed zeer goed zeer goed zeer goed zeer goed goed

3 3 en 7 29 1 1, 13 en 25 1 2

26 3 27 1 13 1, 2, 8 en 9 1 en 4 4 2 11

9 en 14

10

Proeftuin Zwaagdijk

3.1 Waardering Bij veel cultivars worden alle bolmaten gebruikt in verschillende periodes. Het aantal koude weken per onderneming is zeer verschillend en loopt soms ver uiteen. De problemen die achter de cultivars staan gelden niet voor alle waarnemingen. Bij elke waarneming is een oordeel +, ± of – gegeven. (bijlage 2) De waardering (P) die is gegeven in tabel 2 berust op het aantal waarnemingen (Q) dat is gedaan en op het oordeel (R) die terug te vinden is in bijlage 2. Dit oordeel (R) heeft een cijfer gehad: + = 10 (S) ± = 5 (T) - = 1 (U) Aantal maal dit oordeel is (V). Bij de totale waardering per cultivar is gebruik gemaakt van de volgende formule: P= (V*S + V*T + V*U)/Q De uitkomst van de formule geeft een cijfer (P) die relateert aan de waardering in tabel 2: 1 = zeer slecht 6 en 7 = voldoende 2 en 3 = slecht 8 en 9 = goed 4 en 5 = onvoldoende 10 = zeer goed Een belangrijk gegeven is dat 84 van de 153 cultivars maar 1x voor zijn gekomen. Dit is op zich wel een goede ontwikkeling, want er zijn veel nieuwere soorten bij. Een nadeel is dat de totaal waardering ook gebaseerd is op die ene waarneming, daar moet heel goed rekening mee worden gehouden. 3.2 Slechte ervaringen op water In de enquête is ook aan de broeiers gevraagd, of zij ooit slechte ervaringen hebben gehad met bepaalde tulpencultivars op water. Bij de 42 broeiers kwamen in totaal 35 soorten naar voren waar zij een probleem in geconstateerd hadden. Deze constateringen dateren ongeveer vanaf 6 jaar terug tot aan dit jaar. In die 6 jaar is er in de waterbroei zeer veel kennis opgedaan, door praktijkervaring, onderzoek en studieclubs, daardoor kunnen veel van de vroegere problemen nu snel verholpen worden. In tabel 3 is te zien dat bijvoorbeeld de cultivar White Dream bij 9 van de 42 broeiers gebroeid is in de afgelopen jaren en dat het grootste probleem bruine wortels waren.

Figuur 1 Tulipa ‘White Dream’


Figuur 2 Tulipa ‘Leen van der Mark’

11

Proeftuin Zwaagdijk

In diezelfde lijst is te zien dat de cultivar Leen van der Mark, in de afgelopen 6 jaar bij 6 van de 42 broeiers slecht bevallen is. 4 broeiers hebben de ervaring dat deze cultivar bij een grote bolmaat (maat 12op) snel last had van scheurblad en zweten, zeker in de vroege broei. In Bijlage 3 staan de cultivars, met de problemen per onderneming. Tabel 3. langjarige slechte ervaringen.

Cultivar Abra Ad Rem Amsterdam Arena Angelique Arabian Mystery Arie Hoek Bastogne Black Parrot Carnaval de Nice Carola Demeter Denise Flyer Gander's Rhapsody Gerbrand Kieft Inzell Jan van Zanten's Memory Laura Figi Leen van der Mark Lucky Strike Merry Go Round Monte Carlo Negrita Ollioules Orange Princess Peche Melba Pink Diamond Prinses Irene Professor Röntgen Prominence Purple Lady Rococo Silver Dollar Upstar White Dream

Mutant van

Arma Granda

Nizza

Gander Blenda

C. Cardinal Upstar P. Supreme C. Cardinal K. Doorman

C. Cardinal

Type Kleur Bijlage 4 TRT Rood - gele rand DWH Rood - gele rand DLT TRT TRT TRT PKT DLT TRT ELT TRT TRT EVT DLT TRT LBT TRT TRT TRT TRT DVT TRT DWH DVT ELT TRT PKT TRT TRT PKT TRT DLT TRT

Aantal Problemen waarn. 1 1 in de 12 op 3 2, 6 en 13 1 1 Rose 1 2, 4, 7, 8, 10, 11 Paars - witte rand 1 12 Rood 1 10 Rood 1 4 en 7 Paars 1 16 Wit - rood gevlamd 1 1 Rose 2 4, 7 en 17 Paars 1 1 Wit - rood gevlamd 1 12 Rose 1 13 Paars 1 1 in de 12e Rood - witte rand 1 14 Wit 3 2, 3, 4, 5, 7en 8 Rood 1 10 Rood - gele rand 1 5 Rood - witte rand 6 1, 7 en 9 Rood - witte rand 1 7 Rood 1 1 in de 12 op Geel 1 4 genoeg kou Paars 1 5 Rose 1 6 Oranje 2 7 en 12 1 1 Rose 1 5 en 6 genoeg kou Oranje 5 4, 7, 9 en 12 Oranje 1 15 Rood 1 3 Paars 1 5 Rood 4 1, 3, 4 en 7 Wit 1 7 Rose 1 14 Wit 9 1, 2, 5, 6, 7, 9, 11 en 13

Verklaring van de nummers bij de kolom problemen: 1 Scheurblad en Zweetblad 10 2 Bruine wortels 11 12 3 Slechte beworteling 4 Te kort gewas 13 5 Nekken 14 6 Te lang gewas 15 7 Te licht gewas 16 8 Zuur 17 9 Enkele kieper


Penicillium Te veel uitval Te bleek gewas Te weinig wortels Op potgrond betere kwaliteit Snel te rijp Geel blad voor het oogsten Last van witte bloempunten

12

Proeftuin Zwaagdijk

Figuur 3 Tulipa ‘Carnaval de Nice’

Figuur 4 Tulipa ‘Prinses Irene’

Figuur 6 Tulipa ‘Merry Go Round’

Figuur 5 Tulipa ‘Black Parrot’

Figuur 7 Tulipa ‘Gerbrand Kieft’

3.3 Geprobeerde cultivars op water Dat broeiers veel uitproberen is een gegeven, dit bleek ook wel uit de vraag of ze nog enige cultivars op water hadden staan dit seizoen, om te kijken of ze al dan niet geschikt zijn voor de waterbroei. De resultaten staan in tabel 4. In totaal zijn 36 verschillende cultivars geïnventariseerd bij 14 van de 42 broeiers. Van deze 36 cultivars kregen er 27 de waardering goed, dit is 75%. 6 van de 36 soorten kregen de waardering kan beter. Dit is bijna 17%. De waardering kan beter houdt in dat er een probleem geconstateerd is in de broeierij, maar dat wel alle bloemen geoogst zijn. 3 van de 36 soorten kregen de waardering slecht. Dit is ongeveer 8%. De waardering slecht houdt in dat er ziektes en problemen zijn gezien binnen de broeierij, bij deze cultivars zijn niet alle bloemen geoogst. Deze 3 soorten zijn: • Tulipa ‘Claudia’ • Tulipa ‘Gerrit de Jongh’ • Tulipa ‘Reputation’


13

Proeftuin Zwaagdijk

Kleur Type Bij. 4 Agrass Gold TRT Geel Antraciet DLT Paars Arlo TRT Paars Atilla TRT Paars Ballade LBT Paars-witte rand Barcelona TRT Rose Bastogne TRT Rood Casablanca DLT Wit Chato DLT Rose Claudia LBT Paars-wit Cummins CRP Lila-witte rand Deshima Yokohama TRT Rood Gerrit de Jongh TRT Rood-witte rand Golden Apeldoorn Apeldoorn DWH Geel Holland Star TRT Rose Huis ten Bosch CRP Rose Judith Leyster ELT Rose Lily Fire LBT Oranje New Holland Violet Orange Bouquet R. Bouquet TRT Oranje Purple Flag TRT Paars Purple Lady TRT Paars Red Lion TRT Rood Reinier Paping TRT donker paars Reputation TRT Rood-Geel Royal Dream TRT rose-witte rand Seadov TRT Rood Silver Dollar TRT Wit Strong Gold TRT Geel Sweetheart Purissima FOS Geel Synaeda Blue TRT Lila-witte rand Synaeda Orange LBT Oranje Synaeda Pride Oranje

Cultivar

Mutant van


bakken / bollen Temp. 4 bak 20 bak 500 bollen 30.000 bollen 4 bak 60.000 bollen 40.000 bollen 50.000 bollen 60.000 bollen 250.000 bollen 1000 bollen 500 / 2000 bollen 30.000 bollen 2000 bollen 20.000 bollen 500 bollen 10.000 bollen 1200 bollen 2 bak 4000 bollen 300.000 bollen onbekend 10 bak 4 bak 4 bak 500 / 2000 bollen 80.000 bollen 100.000 bollen 5000 bollen 30.000 bollen 500 / 2000 bollen 1 bak 500 / 2000 bollen

16 17 - 18 15,5 ±18 17 - 18 17 - 18 18 ±18 17 - 18 ±18 17 15,5 15,5 15 15 17 15 15,5 16 15 ±18 16 - 18 15 16 16 15,5 15 17 15 ±18 15,5 14 15,5

RV tussen gewas onbekend onbekend 80% tot 90% kasruimte 78% onbekend 80% 80% kasruimte 78% 80% kasruimte 78% onder 70% 80% tot 90% 80% tot 90% 70% 70% onder 70% 70% 80% tot 90% onbekend 70% kasruimte 78% 75% 75% tot 80% onbekend onbekend 80% tot 90% 80% tot 85% 75% tot 80% 80% tot 85% kasruimte 78% 80% tot 90% onbekend 80% tot 90%

EC 1,8 1,8 1,8 tot 1,9 ±2 1,8 1,5 1,5 ±2 1,5 ±2 1,6 - 2,0 1,8 tot 1,9 1,8 tot 1,9 1,8 tot 1,9 1,8 tot 1,9 1,6 - 2,0 1,8 tot 1,9 1,8 tot 1,9 1,8 1,8 tot 1,9 ±2 1,2 - 2,5 2 1,8 1,8 1,8 tot 1,9 1,5 tot 1,7 1,6 1,5 - 1,7 ±2 1,8 tot 1,9 2 1,8 tot 1,9

Waard Opmerking ering 1 onder kunstlicht 1 1 100% bloei 1 1 1 2 Te licht en kort 1 2 Witte bloempunten 3 Slap en mijt aantasting 2 Last van nekken 1 3 Veel te kort en ongelijk 1 1 2 Bijblad en kleine bloem 1 Last van bloemverdroging 1 Weinig kasdagen 1 1 Last van bloemverdroging 1 1 1 1 geen verschil met potgrond 3 Veel last van zweters 1 topper 1 2 licht gewas 1 2 Korte houdbaarheid 1 100% bloei 1 1

Methode

stromend

stromend stromend

stromend

stromend

14

Proeftuin Zwaagdijk

Cultivar

Mutant van

Upstar Yellow Flight Yellow Flight Yellow King

Type Bij. 4 DLT TRT TRT TRT

Kleur Rose Geel Geel Geel

bakken / bollen Temp.

RV tussen gewas 200.000 bollen 17 - 18 80% 800 bakken 16 - 17 80% tot 85% 30.000 bollen 15 80% tot 85% onbekend 18 75%

EC

Waard Opmerking ering 1,5 1 1,8 1 1,5 tot 1,7 1 1,5 1

Methode

Tabel 4. geprobeerde cultivars

Verklaringen bij de kolom waardering: 1 = goed 2 = kan beter 3 = slecht

Figuur 8 Tulipa 'Red Lion'


Figuur 9 Tulipa 'Huis ten Bosch'

Figuur 10 Tulipa 'Antraciet'

Figuur 11 Tulipa 'Yellow King'

15

Proeftuin Zwaagdijk

3.4 Het afbroeien In de enquête werd ook geprobeerd te achterhalen hoe de broeiers de tulpen het afgelopen seizoen hebben afgebroeid. Deze vraag had betrekking op de kastemperatuur en bij welke relatieve luchtvochtigheid werd gebroeid. Of er belichting werd gebruikt, of het water werd ververst en bij welke EC er werd gebroeid. Daarnaast werd gekeken naar het aantal bewortelingsdagen en de bewortelingstemperatuur.

3.4.1 Kastemperatuur

Aantal waarnemingen

Bij de broei op water geldt over het algemeen dat voor een goede kwaliteit de maximum temperatuur 17ºC is. Op het moment dat er boven de 17ºC wordt gebroeid groeien de tulpen te snel waardoor ze lichter van gewicht zijn en neemt de kans op bladzweten toe, bij daarvoor gevoelige soorten. Bij alle 42 broeiers is gevraagd naar de kastemperatuur in de vroege, middelvroege en late broei. Uit de enquête kwam naar voren dat de meeste broeiers bij 16 en 17ºC broeien (Fig. 10). Boven de 17ºC wordt praktisch 20 alleen vroeg gebroeid, om zo een Vroeg kortere kasperiode te krijgen. Dit Middelvroeg 15 wordt meestal gedaan omdat het Laat broeischema dit vereist. Dit is 10 dus zeer bedrijfsafhankelijk. In de late broei is de tendens dat 5 de temperatuur verlaagd wordt 0 naar 15ºC om zo een betere 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Aantal graden kwaliteit te krijgen. Figuur 12 Kastemperatuur

3.4.2 Relatieve Luchtvochtigheid

Aantal waarnemingen

Het advies met betrekking tot de relatieve luchtvochtigheid (RV) is om die onder de 80% te houden, om zo de kans op zweters, kiepers en waterstelen te verkleinen. Tevens werkt een hogere RV bleke bloemen en bloemverdroging in de hand. Uit de enquête kwam naar voren dat 20 van de 42 ondernemers naar een RV streefden van 75%. 9 ondernemers hadden geen meting van de RV of deze was onbekend. Er waren 2 bedrijven die een meting hadden van 85%. 25 20 15 10 5 0

Aantal w aarnemingen

RV in % 55

60

65

70

75

80

85

90

95 100

Figuur 13 RV bij de bedrijven


16

Proeftuin Zwaagdijk

3.4.3 Belichting en water verversing Belichten in de waterbroei komt bijna niet voor. Twee ondernemers belichten de tulpen tijdens de nacht met hun werkverlichting ofwel tl-lampen, om de tulpen meer te laten strekken. 7 broeiers broeiden gedeeltelijk of geheel onder assimilatielampen, de resultaten en de duur van het belichten staan in Bijlage 2. Soorten als Rococo, Prinses Irene en Seadov worden vaak onder de lampen gebroeid, omdat ze snel te kort blijven. (Bijlage 2). Alleen de cultivar Flair bleef te kort ondanks 5 dagen assimilatiebelichting. Dit was echter maar 1 waarneming. Over water verversen is veel te doen, de ene broeier doet het niet, de ander doet het standaard en de volgende doet het alleen bij constatering van bruine wortels. De resultaten van de vraag naar water verversen staan in tabel 5. De vatbaarheid voor bruine wortels verschilt per cultivar. Er zijn cultivars die hier snel last van hebben, zoals White Dream, Ad Rem en Prominence. Over het algemeen hebben soorten die te vroeg gerooid worden snel last van bruine wortels. Het advies is dan ook om niet te vroeg te rooien.

Figuur 14 Aantasting bruine wortels Tabel 5. waterverversing bij de bedrijven. Wanneer verversen Aantal waarnemingen 15 Niet 8 Standaard bij het inhalen 15 Bij constatering van bruine wortels 1 3 dagen na opplanten 1 1 week na opplanten 2 Stromend water

3.4.4 Beworteling en EC In de enquête was ook een vraag opgenomen over het aantal bewortelingsdagen en bij welke temperatuur werd beworteld. Hier kwam uit naar voren dat, de meerderheid van de broeiers dit seizoen bewortelden op 5ºC zie tabel 6. Deze temperatuur is ook als advies aangegeven in de literatuur over het broeien van tulpen op water. Hierin staat dat bij een hogere temperatuur de beworteling sneller gaat en de spruiten sneller beginnen te groeien. Tevens reduceert een hogere temperatuur de totale kougift periode en worden de wortelpruiken langer. In de resultaten is ook te zien dat een aantal bedrijven boven de 5ºC bewortelen. Dit heeft niet tot problemen geleid (bijvoorbeeld teveel wortels, te veel spruitvorming of korte planten).


17

Proeftuin Zwaagdijk

In de middelvroege en late broei zijn er een aantal broeiers die de temperatuur van bewortelen naar 2ºC hebben laten zakken. Dit werd gedaan omdat de spruit te snel ging groeien en dus tegen de bovenliggende bak aan dreigde te groeien wat bladbeschadiging geeft. In tabel 6 wordt bij totaal aangegeven hoeveel broeiers er vroeg, middelvroeg en laat hebben gebroeid. Tabel 6. bewortelingstemperatuur Temperatuur Vroeg 0 2ºC 17 5ºC 2 6ºC 6 7ºC 3 8ºC 5 9ºC 33 Totaal

Middelvroeg 2 17 4 5 3 1 32

Laat 4 16 3 4 2 1 30

Aantal waarnemingen

De geënquêteerde broeiers gebruikten voornamelijk 14 en 21 dagen voor het bewortelen van de tulpen, zowel in de broeiperiode vroeg als middelvroeg en laat. Dit blijkt ook uit figuur 13. In de vroege broei werd er bij de meeste bedrijven wel wat langer beworteld dan bij de latere broei, dit kunt u goed zien in het verloop van de grafiek. 80

aantal maal vroeg

70

aantal maal middelvroeg

60

Aantal maal laat

50 40 30 20 10 0 5

6 7

8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 Aantal dagen

Figuur 15 Bewortelingsdagen per periode

De EC van het water lag in ruim 90% van de gevallen tussen de 1,5 en 2,0 mS/cm voor alle cultivars. Bij 1 broeier op stromend water was de EC per cultivar verschillend, dit was mogelijk omdat de desbetreffende broeier beschikte over een substraatunit.


18

Proeftuin Zwaagdijk

3.5 De toekomst De laatste vraag in de enquête ging over de toekomst van de waterbroei in Nederland en was als volgt: hoeveel procent van de tulpen die in 2010 gebroeid worden, worden dan op water gebroeid en wat is uw eigen aandeel daarin? Het percentage waterbroei ligt in het broeiseizoen 2003/2004 ongeveer tussen de 50% en 55%. Uit de enquête kwam naar voren dat alle broeiers dit percentage nog wel zien stijgen de komende jaren. Hun visie liep uiteen van 60% tot 90%. De gemiddelde visie van alle geënquêteerde broeiers is dat er 75% van alle tulpen op water gebroeid gaan worden in 2010. In de ogen van de broeiers is de reden van deze procentuele stijging vooral toe te rekenen aan de lagere kostprijs van waterbroei. Daarnaast werkt waterbroei makkelijker, schoner, lichter en gaat het broeien sneller. De reden dat er in 2010 nog 25% van de totale tulpenbroei op potgrond staat komt doordat een aantal broeiers zware kwaliteit willen leveren en vinden dat dit niet mogelijk is op water. Tevens past waterbroei bij sommige bedrijven niet in hun bedrijfslogistiek en willen of kunnen ze niet zoveel investeren in waterbroei, terwijl ze nu op potgrond ook goede resultaten halen. Aan de geënquêteerde broeiers is gevraagd hoeveel tulpen zij op water broeiden. Dit liep per bedrijf uiteen van 100.000 tot 6,5 miljoen stuks. Het vervolg op deze vraag was hoeveel tulpen deze broeiers in 2010 op water broeien. Dit seizoen werden er totaal op 36 bedrijven 77,9 miljoen tulpen op water afgebroeid. In 2010 komen er, zoals het er nu naar uit ziet, ruim 31 miljoen stuks bij en stijgt het aantal naar 109 miljoen stuks. Dit is een stijging van ruim 40% bij de geënquêteerde ondernemers. Er zijn een aantal ondernemers die wel willen groeien, maar dit niet kunnen door het bestemmingsplan binnen hun gebied. Ook zijn er een aantal bedrijven die nog niet weten of ze gaan groeien. Dit hangt af van het feit of zij een opvolger hebben voor hun bedrijf.


19

Proeftuin Zwaagdijk

4. Discussie Omdat de enquête mondeling bij de ondernemers werd afgenomen is gekozen om een selectie te maken van 45 bedrijven, verschillend van grootte en ook verschillend in broeisystemen. Op deze manier is geprobeerd een zo breed mogelijke lijst tulpencultivars op te stellen. Deze doelstelling is beter te bereiken bij kleine broeiers, die cultivars uitproberen en een exclusief sortiment willen leveren dan op de grote massabedrijven die een standaard sortiment broeien. Doordat niet alle broeibedrijven zijn geënquêteerd, zijn niet alle cultivars geregistreerd die op water gebroeid worden en zullen er waarnemingen gemist worden van de cultivars waar wel waarnemingen van zijn gedaan. De uitkomsten van deze enquête zijn gebaseerd op de waarnemingen die op de bedrijven gedaan zijn, er is dus geen wetenschappelijke basis. Dit geldt zeker voor de cultivars met een enkele waarneming. De broeiers hebben echter geen reden om een verkeerd beeld te geven, omdat dit onderzoek ten goede komt aan het gehele tulpenvak.

5. Conclusies •

Van de 153 cultivars krijgen er: 84 de beoordeling zeer goed 32 de beoordeling goed 12 de beoordeling voldoende 16 de beoordeling onvoldoende 9 de beoordeling zeer slecht

•

De grootste problemen in de waterbroei zijn: zweet- en scheurblad, vooral in de vroege broei met dikke bolmaten, bruine wortels, door te vroeg gerooide bollen en gewichtsverlies door het gebruik van stilstaand water.

•

De grote voordelen van de waterbroei zijn: de lagere kostprijs, waterbroei is makkelijker i.v.m. oogsten, het werk is schoner, lichter en het broeien gaat sneller.

•

De toekomst wordt door de geënquêteerde bedrijven positief ingezien, ze gaan naar de toekomst toe groeien en het aandeel waterbroei gaat in hun ogen stijgen naar 75%.

6. Aanbevelingen Het is verstandig om dit onderzoek jaarlijks of om het jaar te herhalen om zo van de nieuwere cultivars, meer gegevens te krijgen zodat deze een betrouwbaardere waardering krijgen. Evenals de cultivars die nu maar 1 waarneming hebben. Daarnaast zullen er ieder jaar weer nieuwe ervaringen opgedaan worden en nieuwe cultivars op water geprobeerd worden en het is goed om deze ervaringen te bundelen en zo het tulpenassortiment breed te houden en het vak sterk.


20

Proeftuin Zwaagdijk

7. Referenties Boskamp P. en Frietema K., 2002; Het broeien van tulpen op water; Plaats van uitgave: Katwijk; Uitgever: Adviesbureau Boskamp; Plaats van uitgave: Oudega; Uitgever: Wettertulp. Buschman J.C.M., z.j.; Tulip Picture Book; Hillegom; International Flower Bulb Centre. Hoek van den J.A. z.j.; Databank Stichting van den Hoek’s Broeiproevenbedrijf; ’t Veld; Stichting van den Hoek’s Broeiproevenbedrijf. Scheepen J. van, 1996; Classified List and International Register of Tulip Names; Hillegom; Koninklijke Algemene Vereniging voor Bloembollencultuur (KAVB). Stuurman J.R., 1987; Classified List and International Register of Tulip Names: With particulars of the Royal General Bulbgrowers’ Association’s Classification of Tulips and arrangements for the Registration of Tulip names; Hillegom; Koninklijke Algemene Vereniging voor Bloembollencultuur (KAVB). Internetsites: www.flowerbulbs.co.uk Klik dan op Professional Klik dan op Variety Pictures Klik een groep aan en dan op search Als u dan op een bepaalde cultivar klikt krijgt u meer informatie


21

Proeftuin Zwaagdijk

Bijlage 1 Enquêtevragen Naar aanleiding van de vraag uit de LTO groeiservice tulpbroei en bloembollenexport om een sortimentslijst op te stellen voor tulpencultivars welke geschikt zijn voor de waterbroei, is deze enquête opgesteld. De gegevens uit deze enquête worden vertrouwelijk behandeld. Cultivar

Water Pot- Bolmaten Inhaal data 34 Kougift grond 10 11 12 13 Vr. mid.vr. laat gr. Temp.


Kougift weken

Bew. dagen

Ziektes/problemen Zweten sch bl pyth. Botr. Versl zuur br. w

22

Proeftuin Zwaagdijk

1. Welke cultivars heeft u dit jaar op water gebroeid en hoe? (zie vorige blz.) Bij kolom bewortelingsdagen, bij welke temperatuur heeft u de tulpen beworteld. 2a. Heeft u ook wel eens cultivars op water gebroeid die niet geschikt bleken om op water gebroeid te worden? Zo ja, welke waren dat en wat was het probleem? Cultivars Problemen Ziektes en welke?

Te licht gewas Te kort gewas Te lang gewas Uitval te hoog Anders namelijk

2b. Broeit u deze rassen nu nog? q Ja, op water q Ja, op potgrond q Nee q Anders namelijk……….

3. Heeft u enige cultivars op water staan om te proberen? Cultivar

aantal bak

temperatuur R.V. tussen EC gewas


Resultaten goed slecht

kan beter

23

Proeftuin Zwaagdijk

4. Onder welke omstandigheden worden de tulpen op water afgebroeid? Cultivar

RV tussen Temperatuur Vr. mid vr laat gewas

Belichting

EC

Waterverversing

5. Wat is uw toekomstvisie van de waterbroei in Nederland hoeveel procent van het totaal gebroeide tulpen wordt in 2010 op water gebroeid, waarom denkt u dat? Wat is uw eigen aandeel daarin? …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….


24

Proeftuin Zwaagdijk

Bijlage 2 Alle waarnemingen uitgesplitst Cultivar

Mutant van Type

Abba M. Carlo Abba M. Carlo Abba M. Carlo Abba M. Carlo Abba M. Carlo Abba M. Carlo Abba M. Carlo Abba M. Carlo Abba M. Carlo Abra Abra Ad Rem Ad Rem Ad Rem Ad Rem Ad Rem Ad Rem Ad Rem's Beauty Ad Rem Agrass Creme Agrass White Ajax Akela Angelique Granda Apeldoorn Apricot Beauty Apricot Parrot K. Doorman Arie Hoek Arke Coriolan Arma C. Cardinal Arma C. Cardinal Arma C. Cardinal Attila Graffiti Attila Ballade Ballerina Ballerina

DVT DVT DVT DVT DVT DVT DVT DVT DVT TRT TRT DWH DWH DWH DWH DWH DWH DWH TRT TRT TRT ELT DLT DWH EVT PKT TRT TRT CRP CRP CRP TRT LBT LBT LBT


Kleur Rood Rood Rood Rood Rood Rood Rood Rood Rood Rood-gele rand Rood-gele rand Rood-gele rand Rood-gele rand Rood-gele rand Rood-gele rand Rood-gele rand Rood-gele rand Oranje

Bolmaat

10 10 tot 12 11 en 12 11 en 12 12 11 11 en 12 12 10 tot 12 10 tot 13 10 tot 12 11 tot 13 11 tot 13 12 12 en 13 11 en 12 11 en 12 12 en 13 12 Wit 10 R - R gevlamd 10 tot 12 Rose 10 en 11 Rose 11 en 12 Rood 10 tot 12 Rose 11 en 12 Rose 11 en 12 Rood 11 Rood 11 en 12 Rood 12 Rood 12 Rood 10 tot 13 Paars 10 tot 12 Paars - wit rand 12 Oranje 12 en 13 Oranje 10

Inhaal 34 ºC data mv nee mv nee mv nee mv ja mv nee mv en l nee l nee l nee v, mv en l nee mv nee mv nee mv nee mv nee mv nee mv nee mv en l nee l nee mv nee mv nee mv nee v, mv en l nee l nee mv nee v nee v ja mv nee mv nee mv nee mv nee l nee v , mv en l nee mv nee mv nee v nee l nee

Koude weken 14 15 - 16 16 15 - 16 17 - 19 15 15,5 16 14 - 15 14,5 - 17 18 15 - 16 17 16 15 16,5 16 - 16,5 17 15 14,5 13,5 - 15 17 17 12 14 16 14,5 16 19 17 17 17 16 12 14

Bewortelings Oordeel Opmerking dagen 12 + 14 + 24 + 21 + 21 tot 25 + 14 + 10 + 14 + 17 tot 21 +5 10 + 14 + 10 +3 10 + 14 + 14 +2 21 + 11 + 14 + 14 + 21 + 10 tot 21 + 14 + 10 15 21 6 17 + 10 + 21 7, 11, 16, 20 28 + 14 +4 14 +2 17 tot 21 + 17 + 14 +17 14 +8 14 +

Kunstlicht Methode 6 uur/ dag

s nachts tl 1 dag

stromend

24 uur/ dag

1e14 dagen

1 dag

stromend

25

Proeftuin Zwaagdijk

Cultivar Barcelona Barcelona Barcelona Barcelona Barcelona Barcelona Bastogne Bastogne Bastogne Ben van Zanten Ben van Zanten Ben van Zanten Ben van Zanten Ben van Zanten Ben van Zanten Ben van Zanten Ben van Zanten Ben van Zanten Ben van Zanten Black Out Blenda Blenda Blue Diamond Blue Diamond Bright Parrot Brigitta Brigitta Carola Carola Carola Carola Carola Carola Carola Carola Carola Casablanca

Mutant van Type

Recreado

Pr. Charles Pr. Charles Kees Nelis

TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT PKT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT DLT


Kleur

Bolmaat

Rose Rose Rose Rose Rose Rose Rood Rood Rood Rood Rood Rood Rood Rood Rood Rood Rood Rood Rood Paars Rose Rose Paars Paars Rood - geel Oranje Oranje Rose Rose Rose Rose Rose Rose Rose Rose Rose Wit

10 tot 12 11 en 12 10 tot 12 11 11 tot 13 10 tot 13 11 11 en 12 11 en 12 10 tot 12 10 tot 12 11 11 11 en 12 11 en 12 12 12 en 13 10 tot 12 10 en 11 10 11 en 12 10 11 11 en 12 11 en 12 11 en 12 12 11 en 12 11 11 en 12 11 en 12 10 tot 12 11 en 12 11 en 12 11 en 12 11 en 12 10 tot 13

Inhaal data mv mv mv en l l l l v v en mv v en mv v v v v v v v v v en mv mv mv mv mv en l mv mv l v v v en mv mv mv mv mv mv en l mv en l l l l

34 ºC nee nee nee nee nee nee ja ja nee nee ja ja nee ja ja ja nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee

Koude Bewortelings Oordeel Opmerking Kunstlicht Methode dagen weken 17 14 + 15 10 + 14 - 15 11 + 16 10 + 14 - 15 14 + 16 8 tot 9 + 6 uur/ dag 11,5 21 +6 12 - 12,5 14 +6 12,5 - 13 16 tot 17 + 12,0 - 13 14 + 6 uur/ dag 11,5 - 12,5 19 + 15 21 +1 en 21 14 21 +5 14 17 + 13 28 + 12 21 + 11,5 24 + 24 uur/ dag 12,5 - 13,5 10 + 14 - 15 10 tot 14 +7 17 28 + 14,5 - 15 21 + 16 10 tot 14 +2 15 21 + 15 14 + 16 10 + 13,5 17 + 13 18 tot 20 +9 1e 5 dagen stromend 16 21 + 16 21 +10 en 18 s nachts tl 15 14 +4 en 18 15 11 + 15 14 + 16 10 tot 14 + 15 14 + 14,5 - 15 11 + 15 10 + 17 10 +

26

Proeftuin Zwaagdijk

Cultivar

Mutant van Type

Cassini Cassini Charade Charmeur Pr. Victoria Charmeur Pr. Victoria Chato Cheers Cheers Cheers Cheers Cheers Cheirosa Cheirosa Cheirosa Cheirosa Cherida Christmas Dream Chr. Marvel Christmas Marvel Christmas Marvel Christmas Marvel Cilesta Claudia Coquette Coquette Coquette Coquette Corina's Choice Cream Perfection Dallas Debutante Debutante Debutante Deshima Yoko. Deshima Yoko. Destiny L. Witwe Dix' Favourite Double Price

TRT TRT TRT TRT TRT DLT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT DVT LBT TRT TRT TRT TRT TRT TRT CRP TRT TRT TRT TRT TRT PKT TRT DVT


Kleur

Bolmaat

Rood Rood Oranje Rood - wit rand Rood - wit rand Rose Geel Geel Geel Geel Geel Rood Roos Rood Rood Geel Rose Rose Rose Rose Rood-gele rand Paars - wit Wit Wit Wit Wit Rood Geel Rose Rood - wit rand Rood - wit rand Rood - wit rand Rood Rood Rood - wit rand Rood Rose

11 11 10 tot 12 11 en 12 11 en 12 11 en 12 11 en 12 11 en 12 12 11 en 12 12 11 11 en 12 10 en 11 11 10 tot 12 10 en 11 11 en 12 11 11 en 12 12 en 13 10 en 11 12 12 12 10 tot 12 11 10 12 12 10 tot 13 11 en 12 11 en 12 10 tot 12 11 tot 13 11 en 12 11 en 12

Inhaal data v mv mv l l mv mv mv mv l l mv mv l l v en mv v en mv v v mv mv mv v v v v en mv mv l mv v v en mv mv en l l l v v mv

34 ºC nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee

Koude Bewortelings Oordeel Opmerking Kunstlicht Methode dagen weken 17 21 + 14,5 21 + 14,5 - 15 11 + 15 - 16 14 + 16 - 17 14 + 16 14 + 15,5 14 + 16 10 + 16 17 tot 21 + 15 - 16 14 + 15 14 + 15 21 + 13,5 - 14 14 + 15,5 14 + s nachts tl 14 14 + 13 - 14 14 + 6 uur/ dag 14 21 + 15 21 + s nachts tl 9 21 + 14,5 11 19 11,5 14 + 24 uur/ dag 15 21 + 14 14 tot 21 +2 12 24 +2 14 - 16 10 tot 14 + 13 - 13,5 14 tot 25 + 15 21 + 16 uur/ dag 16 10 + 14 21 +6 en 10 14 21 + 12,5 - 14 14 +2 14 - 15 28 +9 15 14 + 16 14 + 13,5 - 14,5 21 + 24 uur/ dag 13,5 - 14 21 + 15 21 +1 s nachts tl

27

Proeftuin Zwaagdijk

Cultivar

Mutant van Type

Dow Jones L. v.d. Mark Dow Jones L. v.d. Mark Dynasty Dynasty Encounter Erna Lindgreen Erna Lindgreen Escape Fidelio Fire Queen C. Cardinal First Class Flair Flaming Parrot Red Parrot Friso Friso Furand Gabriella G. Rhapsody Gander G. Rhapsody Gander G. Rhapsody Gander G. Rhapsody Gander G. Rhapsody Gander Globe Golden Brigitta Brigitta Golden Brigitta Brigitta Golden Brigitta Brigitta Golden Parade Parade Happy Family Happy Generation Ida Hollandia Hollandia Hollandia Ile de France Ile de France Ile de France Ile de France Ile de France

TRT TRT TRT TRT TRT PKT PKT TRT TRT TRT TRT EVT PKT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT DLT TRT TRT TRT DWH TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT


Kleur

Bolmaat

Rood-gele rand Rood-gele rand Rose Rose Paars Rood Rood Rood Oranje Oranje Rose

12 10 tot 13 11 12 12 en 13 11 en 12 10 tot 13 12 11 en 12 10 tot 13 11 en12 11 12 12 11 en 12 11 en 12 10 tot 13 11 en 12 11 en 12 12 10 tot 12 11 en 12 10 11 en 12 12 11 tot 13 11 en 12 12 en 13 12 en 13 10 tot 12 10 en 11 10 en 11 10 11 en 12 12 11 tot 13 10 tot 13

Oranje-gele vlam

Rood-gele vlam Rood Rood Rood - wit rand Rose Rose Rose Rose Rose Rose Rose Geel Geel Geel Geel Rose Wit-rood vlam Rood Rood Rood Rood Rood Rood Rood Rood

Inhaal data l v , mv en l mv mv en l v l v, mv en l mv en l mv en l v, mv en l v l mv v en mv mv mv en l mv en l v v v mv mv mv v v mv v mv mv v l l v v v v v

34 ºC nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee ja nee nee nee nee nee nee ja ja ja nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee ja nee nee nee ja

Koude weken 14 14 13 14 13 15 16 - 18 15 16 - 17 17 13,5 11 16 16 14 - 15 15 - 15,5 14 14 12 14 11,5 - 12 11-12 15,5 13 13,5 15 12 17 14 16 - 17 16 13,5 16 17 16 18 16

Bewortelings Oordeel Opmerking Kunstlicht dagen 14 +25 14 tot 18 + 1e 5 dagen 14 + 7 21 + 24 + 24 uur/ dag 10 + 21 + 21 + 21 + 17 tot 21 + 1 dag 21 + 14 tot 16 3, 4 en 22 1e 5 dagen 14 + 21 + 17 +1e trek 2 en 5 21 + 18 tot 21 +1 en 3 1e 5 dagen 17 + 21 + 17 + 14 tot 21 + 14 +1 21 + 24 + 24 uur/ dag 17 + 14 + 13e 16 uur 14 +6 21 1 17 tot 21 +2 1 dag 14 + 14 + 8 tot 9 + 28 + 28 + s nachts tl 21 + 21 + 21 +

Methode

stromend

stromend stromend

stromend

stromend

28

Proeftuin Zwaagdijk

Cultivar Ile de France Ile de France Ile de France Ile de France Ile de France Ile de France Ile de France Ile de France Ile de France Inzell Inzell Inzell Inzell Inzell Jackpot Jan Reus Jimmy Kiss Ladylike Largo Largo Laura Fygi Laura Fygi Laura Fygi Leen v. d. Mark Leen v. d. Mark Leen v. d. Mark Leen v. d. Mark Leen v. d. Mark Leen v. d. Mark Leen v. d. Mark Leen v. d. Mark Leen v. d. Mark Leen v. d. Mark Leen v. d. Mark Leen v. d. Mark Leen v. d. Mark

Mutant van Type

Blenda Blenda Blenda Blenda Blenda

Valentine

TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT DVT DVT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT


Kleur

Bolmaat

Rood Rood Rood Rood Rood Rood Rood Rood Rood Wit Wit Wit Wit Wit Paars - wit rand Paars Oranje Wit - rose rand Rose Rood Rood Rood-gele rand Rood-gele rand Rood-gele rand Rood - wit rand Rood - wit rand Rood - wit rand Rood - wit rand Rood - wit rand Rood - wit rand Rood - wit rand Rood - wit rand Rood - wit rand Rood - wit rand Rood - wit rand Rood - wit rand Rood - wit rand

11 11 10 tot 12 11 en 12 11 en 12 11 en 12 11 tot 13 11 10 tot 12 11 10 tot 12 10 10 tot 12 11 en 12 12 11 tot 13 11 10 10 11 11 en 12 11 11 en 12 11 en 12 10 en 11 11 12 en 13 11 en 12 10 en 11 10 tot 12 11 en 12 11 11 en 12 10 tot 12 10 en 11 12 en 13 11 en 12

Inhaal 34 ºC Koude Bewortelings Oordeel Opmerking Kunstlicht Methode dagen data weken mv nee 16 - 17 21 + mv nee 15 21 + mv nee 18 - 19 17 + mv nee 18 14 + mv nee 15,5 - 16 21 + mv nee 19 14 + mv nee 17 21 tot 28 + s nachts tl mv en l nee 17 14 + s nachts tl v, mv en l nee 16 - 18 14 + v ja 15 21 +6 en 8 v ja 16 14 tot 21 +3 en 8 mv nee 16 21 +8 mv nee 16 24 + mv nee 15 14 tot 21 + mv en l nee 21 + v nee 13 - 13,5 20 +2 en 6 l nee 16 - 17 14 11 mv en l nee 17 21 + 1e 10 dagen mv nee 16 24 + mv ja 14 24 + mv nee 15 10 + mv nee 15 14 + mv nee 15,5 - 16 14 +6 mv nee 17 19 + v ja 16 17 + v nee 14,5 14 +12 24 uur/ dag v nee 15 21 1 v en mv nee 15 18 + v en mv nee 15 - 15,5 28 + v en mv nee 14,5 - 15,5 14 +1 in de 12e v en mv nee 15 21 + mv nee 15 14 + mv nee 15,5 21 + mv nee 15 - 16 14 tot 21 + mv en l nee 15,5 9 + l nee 15 14 +1 v, mv en l nee 15 21 +

29

Proeftuin Zwaagdijk

Cultivar Leo Visser Leo Visser Leo Visser Libretto Libretto Parrot Libretto Parrot Libretto Parrot Lily Star Lily Star Louvre Lucky Strike Lucky Strike Lustella Lustige Witwe Lustige Witwe Lustige Witwe Lustige Witwe Margarita Maria Verano Menuet Merry Christmas Mondial Mondial Monsella Monsella Monsella Monte Carlo Monte Carlo Monte Carlo Monte Carlo Monte Carlo Monte Carlo Monte Carlo Monte Carlo Monte Carlo Monte Carlo Monte Carlo

Mutant van Type

Prominence Prominence Prominence Prominence

L. Witwe

Chr. Marvel

M. Carlo M. Carlo M. Carlo

TRT TRT TRT TRT PKT PKT PKT TRT TRT CRP TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT DVT TRT TRT TRT DVT DVT DVT DVT DVT DVT DVT DVT DVT DVT DVT DVT DVT DVT DVT DVT


Kleur

Bolmaat

Rood - Wit Rood - Wit Rood - Wit Rose Rose Rose Rose Rood - wit rand Rood - wit rand Rose Rood - wit rand Rood - wit rand Rose Rood - wit rand Rood - wit rand Rood - wit rand Rood - wit rand Rose Rose Paars Rood Wit Wit G. R. gevlamd G. R. gevlamd G. R. gevlamd Geel Geel Geel Geel Geel Geel Geel Geel Geel Geel Geel

11 en 12 10 11 12 11 en 12 11 en 12 10 en 11 10 tot 13 12 11 en 12 11 en 12 11 tot 13 11 en 12 10 tot 12 10 en 11 10 tot 12 10 10 en 11 12 en 13 12 11 12 11 tot 13 10 en 11 11 10 en 11 10 tot 13 12 en 13 11 10 en 11 11 en 12 10 tot 12 10 tot 13 10 tot 13 10 tot 12 11 en 12 10 tot 13

Inhaal 34 ºC Koude Bewortelings Oordeel Opmerking Kunstlicht Methode dagen data weken v nee 15 14 +1 mv nee 15 14 +8 mv en l nee 14 14 + mv nee 16 14 +9 mv nee 17 10 + mv en l nee 16 - 17 21 + v, mv en l nee 14 17 tot 21 + 1 dag stromend mv nee 15 14 +13 l nee 15 28 + mv nee 15,5 - 16 14 Veel 13 mv nee 16 25 +1 in de 12e s nachts tl v, mv en l nee 13 16 tot 24 + 1e 5 dagen stromend mv nee 15,5 - 16 13 tot 25 + v en mv nee 16 14 tot 21 + s nachts tl mv nee 15 - 16 14 tot 21 + mv nee 16 17 +5 l nee 17 14 + l nee 14 8 tot 9 + 6 uur/ dag mv nee 15 14 + mv nee 16 28 3 en 4 v nee 9 21 + l nee 15 21 + l nee 15 - 15,5 10 + mv nee 15 16 + mv nee 15 10 + mv en l nee 15 8 tot 14 + 6 uur/ dag v ja 13 - 15 21 + v nee 15 21 1 mv nee 15 14 + mv nee 15 - 16 14 + mv nee 16 21 + s nachts tl mv nee 16 17 +23 mv en l nee 16 - 17 14 + mv en l nee 15,5 - 16 10 tot 21 + s nachts tl mv en l nee 15 10 + l nee 15 14 +1 l nee 14,5 - 15,5 9 +

30

Proeftuin Zwaagdijk

Cultivar

Mutant van Type

Monte Carlo Monte Carlo Monte Carlo Montreux Nashville Negrita Negrita Negrita Negrita Negrita Negrita New Design Nova Zembla Orange Cassini Orange Cassini Orange Cassini Orange Monarch Orange Monarch Orange Monarch Orange Monarch Orange Monarch Orange Princess Orange Princess Orange Surprise Passionale Passionale Passionale Passionale Passionale Persmelba Pretty Woman Pretty Woman Primavera Primavera Primavera Primavista Primavista

DVT Geel DVT Geel DVT Geel DVT Geel TRT Rood rand TRT Paars TRT Paars TRT Paars TRT Paars TRT Paars TRT Paars Alberio TRT Rood-wit vlam TRT Wit Cassini TRT Oranje Cassini TRT Oranje Cassini TRT Oranje TRT Oranje TRT Oranje TRT Oranje TRT Oranje TRT Oranje C. Cardinal DVT Oranje C. Cardinal DVT Oranje TRT Oranje TRT Paars TRT Paars TRT Paars TRT Paars TRT Paars Upstar Rose B. Crosby LBT Rood B. Crosby LBT Rood TRT Rose TRT Rose TRT Rose Primavera TRT Rood Primavera TRT Rood


Kleur

Bolmaat 10 en 11 12 10 en 11 11 en 12 12 10 tot 12 11 en 12 10 tot 13 11 en 12 12 10 tot 12 12 11 en 12 10 tot 13 10 tot 12 10 tot 12 10 en 11 10 tot 13 10 tot 12 10 en 11 10 en 11 11 en 12 10 tot 13 11 en 12 10 tot 13 10 tot 12 11 en 12 10 tot 12 11 en 12 12 11 en 12 11 en 12 11 11 en 12 12 11 tot 13 11 en 12

Inhaal 34 ºC data l nee l nee v, mv en l ja l nee mv en l nee v nee v ja v en mv nee mv nee mv nee mv en l nee mv nee mv ja v ja mv nee mv nee v nee v ja v en mv nee mv nee mv nee mv nee v, mv en l nee mv nee mv nee mv en l nee mv en l nee l nee l nee mv nee mv nee l nee v nee v ja v nee v nee v ja

Koude weken 14,5 18 14 15 15 15,5 15 - 16 14 15 14 15 - 15,5 15 16 15 - 17 14,5 - 15 15 16 14,5 15 - 16 15 15 17 17 13 - 14 16 17 16 16 - 17 15 16 15,5 - 16 16 9 13 14 13 14

Bewortelings Oordeel Opmerking Kunstlicht dagen 14 + 's nachts 7 + 21 + 24 uur/ dag 10 + 21 + 17 + 28 + 18 tot 19 + 1e 5 dagen 21 + 14 + 10 tot 14 + 21 + 28 + 21 +1 in de 12e 21 + 14 + 14 + 21 +2 en 9 14 tot 21 + 21 + 14 + 10 + 17 tot 21 + 1 dag 21 + 21 +1 in de 13e 10 + 14 + 14 + 14 +1 14 +1 14 tot 21 + 10 + 21 + 14 +4 17 + 22 +24 1e 5 dagen 17 +

Methode

stromend

stromend

stromend

31

Proeftuin Zwaagdijk

Cultivar Primavista Primavista Prince Charles Princess Sarvath Prinses Irene Prinses Irene Prinses Irene Prinses Irene Prinses Irene Prinses Irene Prinses Irene Prinses Irene Prominence Prominence Purple Flag Purple Flag Purple Flag Purple Flag Purple Lady Purple Prince Purple Prince Purple Prince Purple Prince Purple Prince Purple Prince Purple Prince Purple Prince Purple Prince Purple Prince Queen of Marvel Red Nova Red Nova Rococo Rococo Rococo Rococo Rococo

Mutant van Type Primavera Primavera

C. Cardinal C. Cardinal C. Cardinal C. Cardinal C. Cardinal C. Cardinal C. Cardinal C. Cardinal

Chr. Marvel Prominence Prominence C. Cardinal C. Cardinal C. Cardinal C. Cardinal C. Cardinal

TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT EVT EVT EVT EVT EVT EVT EVT EVT EVT EVT DVT DVT DVT PKT PKT PKT PKT PKT


Kleur

Bolmaat

Rood Rood Paars Rose Oranje Oranje Oranje Oranje Oranje Oranje Oranje Oranje Rood Rood Paars Paars Paars Paars Paars Paars Paars Paars Paars Paars Paars Paars Paars Paars Paars Rose Rood Rood Rood Rood Rood Rood Rood

12 11 11 12 12 11 tot 13 11 10 tot 12 10 tot 12 10 tot 13 12 en 13 10 tot 13 11 en 12 10 tot 12 11 10 tot 13 11 10 en 11 11 en 12 11 12 en 13 10 tot 13 11 11 en 12 10 en 11 11 11 11 10 tot 13 10 tot 12 12 en 13 11 10 10 11 12 en 13 10 tot 13

Inhaal 34 ºC Koude Bewortelings Oordeel Opmerking Kunstlicht dagen data weken v nee 14 21 + mv nee 14 21 + v nee 16 - 17 14 + mv nee 16 28 + 28 mv nee 16 14 + mv en l nee 17 - 18 12 + l nee 18 - 20 10 tot 14 + l nee 19 14 tot 18 +10 in de 10e l nee 17 - 17,5 11 + l nee 16 15 tot 18 + 1e 5 dagen l nee 17 14 + 24 uur/dag v, mv en l nee 17 17 tot 21 +2 1 dag mv nee 16 28 +2 v, mv en l nee 16 10 tot 21 +2 v nee 15 21 + v en mv nee 15 - 17 21 +2 mv nee 15 14 +2 en 8 mv nee 13 11 tot 14 + mv nee 15 14 + v nee 9 21 + v nee 15 21 1 v nee 14 21 + mv nee 15,5 14 + mv nee 15,5 - 16 21 + mv en l nee 15 - 15,5 14 + mv en l nee 16 14 + mv en l nee 17 21 +1 mv en l nee 15 10 tot 14 +1 v, mv en l nee 13,5 - 14,5 8 tot 14 +1 in de 12op 6 uur/ dag v, mv en l nee 13 - 14 17 tot 21 + 1 dag mv nee 15 14 + mv nee 15,5 21 + mv ja 17 21 +12 24 uur/ dag l nee 18 - 20 10 tot 14 + l nee 18 28 + l nee 17 14 + 24 uur/dag v, mv en l nee 17 17 tot 21 + 1 dag

Methode

stromend stromend

stromend

stromend

32

Proeftuin Zwaagdijk

Cultivar

Mutant van Type

Ronaldo Sachi Sally Salmon Parrot Seadov Seadov Seadov Seadov Seadov Seadov Seadov Seadov Sevilla Sevilla Sevilla Sevilla Silver Dollar Silver Dollar Silver Dollar Silver Dollar Smiling Face Snow Lady Striped Bellona Strong Gold Strong Gold Strong Gold Strong Gold Strong Gold Strong Gold Strong Gold Strong Gold Strong Gold Strong Gold Surprise Star Synaeda King Synaeda Orange Synaeda Orange

TRT Paars TRT Rose Thule TRT Geel K. Doorman PKT Oranje TRT Rood TRT Rood TRT Rood TRT Rood TRT Rood TRT Rood TRT Rood TRT Rood TRT Rood TRT Rood TRT Rood TRT Rood TRT Wit TRT Wit TRT Wit TRT Wit TRT Rose TRT Wit Bellona TRT Geel-rood vlam TRT Geel TRT Geel TRT Geel TRT Geel TRT Geel TRT Geel TRT Geel TRT Geel TRT Geel TRT Geel Prominence TRT Rose LBT Rood - geel LBT Oranje LBT Oranje


Kleur

Bolmaat 12 en 13 10 tot 12 11 en 12 11 en 12 11 en 12 12 11 tot 13 10 tot 12 10 tot 13 10 10 11 11 tot 13 12 en 13 10 tot 13 11 en 12 11 en 12 11 10 tot 12 10 tot 12 10 tot 12 12 en 13 10 en 11 11 en 12 11 en 12 11 en 12 11 en 12 11 en 12 12 en 13 10 tot 12 12 11 en 12 11 en 12 10 tot 12 11 en 12 11 en 12 12

Inhaal 34 ºC data l nee mv en l nee v nee l nee mv nee mv nee mv nee mv nee mv nee l nee l nee l nee mv nee mv nee mv en l nee l nee v ja mv nee v, mv en l nee v, mv en l nee v nee mv nee mv en l nee mv nee mv nee mv nee mv nee mv nee mv nee l nee l nee l nee v, mv en l ja mv nee mv en l nee mv nee mv nee

Koude weken 16 - 17 17 16 16 16,5 16 15,5 - 16 15 16 16 15 - 16 15,5 14 - 15 16 16 15,5 12,5 - 13 14 14 13 13 16 14,5 15 15 15 - 15,5 14,5 - 15 16 13,5 15 16 -17 16 15,5 15 14 14,5 - 15 14

Bewortelings Oordeel Opmerking dagen 14 + 14 - 17 + 14 tot 21 + 10 + 14 + 14 + 21 + 21 + 21 + 8 tot 9 + 10 tot 14 + 14 + 14 +1 21 + 18 tot 22 + 11 tot 14 + 28 + 21 + 21 +5 10 tot 21 + 18 tot 21 +17 in de 10e 28 + 8 tot 14 +3 14 +7 21 + 14 +3 14 + 14 + 14 + 14 + 14 + 10 + 21 + 14 + 29 17 tot 20 +1 14 +1 en 13 14 +25

Kunstlicht Methode

's nachts 24 uur/ dag 24 uur/ dag 6 uur/ dag ’s nachts s nachts tl 1e 5 dagen stromend

1e 5 dagen stromend 6 uur/ dag s nachts tl

24 uur/ dag

24 uur/ dag 16 uur/ dag 1e 5 dagen stromend

33

Proeftuin Zwaagdijk

Cultivar Synaeda Orange Tecla The Cure Topparrot Tres Chic Tres Chic Upstar Upstar Upstar Valerie Gergiev Van Nelle Trad. Verona Victor Mundi Viking Viking Viking Viking Viking Viking Viking Viking Viking Viking Viking Washington Weber's Parrot Weber's Parrot White Dream White Dream White Dream White Marvel White Marvel White Marvel White Marvel White Marvel White Marvel White Marvel

Mutant van Type

Prominence

L. Witwe

M. Carlo M. Carlo M. Carlo M. Carlo M. Carlo M. Carlo M. Carlo M. Carlo M. Carlo M. Carlo M. Carlo G. Melody Weber Weber

Chr. Marvel Chr. Marvel Chr. Marvel Chr. Marvel Chr. Marvel Chr. Marvel Chr. Marvel

Kleur

Bolmaat

LBT Oranje 10 tot 12 TRT Rood - geel 10 tot 13 TRT Rose 11 en 12 PKT Rood 12 LBT Wit 11 en 12 LBT Wit 11 en 12 DLT Rose 10 tot 12 DLT Rose 10 en 11 DLT Rose 11 CRP Rood 11 tot 13 TRT Rood-gele rand 10 tot 12 DVT Geel 11 en 12 TRT Rood 11 en 12 DVT Oranje 10 tot 12 DVT Oranje 11 en 12 DVT Oranje 12 en 13 DVT Oranje 12 DVT Oranje 12 DVT Oranje 10 tot 12 DVT Oranje 10 tot 12 DVT Oranje 10 tot 12 DVT Oranje 10 tot 13 DVT Oranje 10 tot 13 DVT Oranje 10 tot 12 TRT Geel-rood vlam 11 PKT Rose 12 en 13 PKT Rose 10 TRT Wit 10 tot 12 TRT Wit 10 TRT Wit 12 en 13 TRT Wit 11 en 12 TRT Wit 12 TRT Wit 11 tot 13 TRT Wit 10 TRT Wit 10 TRT Wit 10 en 11 TRT Wit 11 en 12


Inhaal 34 ºC Koude Bewortelings Oordeel Opmerking Kunstlicht Methode dagen data weken mv en l nee 14 - 14,5 8 tot 14 + 6 uur/ dag v, mv en l ja 12,5 - 14 10 tot 21 + mv nee 15,5 - 16 14 1 mv nee 16 14 + mv nee 16 14 + mv nee 14,5 14 +2 24 uur/ dag mv nee 14 - 15 11 + l nee 15 10 + l nee 13 14 + 24 uur/ dag mv en l nee 16 17 tot 21 + 1 dag stromend mv nee 15 18 +26 mv nee 15 15 tot 18 +3 1e 5 dagen stromend v ja 13 17 + 27 v en mv ja 16 17 + mv ja 15,5 - 16 21 + mv nee 15 14 + 24 uur/ dag mv nee 14 21 + mv nee 15 21 + mv nee 16 - 17 21 +1 in de 12e mv en l nee 15 - 16 9 + mv en l nee 14,5 - 15,5 11 +1 in de 12e 6 uur/ dag mv en l nee 14 14 tot 17 + 1e 5 dagen stromend mv en l nee 14 - 15,5 14 tot 21 + l nee 15,5 14 + mv nee 14 21 + mv nee 15 14 +13 l nee 14 10 + mv nee 15 14 1, 2 en 9 l nee 16 14 +2 en 8 l nee 15 17 tot 21 + 1 dag stromend v ja 14 17 +4 v nee 16 - 17 14 +1 v nee 14 - 15 10 + mv nee 16 14 + mv nee 16 21 + mv nee 15 17 + mv nee 15 28 + s nachts tl

34

Proeftuin Zwaagdijk

Cultivar

Mutant van Type

White Marvel White Marvel White Marvel Wibo Wibo Winterberg Winterberg Winterberg Winterberg Wirosa Wonder of Spring Yellow Flight Yellow Flight Yellow Flight Yellow Flight Yellow King Yellowa Yokohama Yokohama Yokohama Yokohama Yokohama Yokohama Yokohama Yokohama Yokohama Yokohama Yokohama Yokohama Yokohama Yokohama Yokohama Yokohama Yokohama Yokohama Yokohama Yokohama

Chr. Marvel Chr. Marvel Chr. Marvel Prominence Prominence Prominence Prominence Prominence Prominence Blenda

M. Carlo

Kleur

TRT Wit TRT Wit TRT Wit TRT Rose TRT Rose TRT Geel TRT Geel TRT Geel TRT Geel DLT Rood - wit rand TRT Rose TRT Geel TRT Geel TRT Geel TRT Geel TRT Geel DVT Geel TRT Geel TRT Geel TRT Geel TRT Geel TRT Geel TRT Geel TRT Geel TRT Geel TRT Geel TRT Geel TRT Geel TRT Geel TRT Geel TRT Geel TRT Geel TRT Geel TRT Geel TRT Geel TRT Geel TRT Geel


Bolmaat 11 10 tot 12 10 tot 12 10 tot 12 10 11 en 12 10 12 en 13 10 en 11 11 11 en 12 11 en 12 11 11 en 12 11 en 12 10 en 11 12 11 en 12 12 en 13 10 tot 13 11 en 12 11 11 en 12 11 en 12 12 en 13 10 tot 12 11 11 en 12 10 tot 12 10 tot 13 10 tot 13 11 12 10 tot 12 10 tot 13 10 tot 13 11 en 12

Inhaal data v en mv v en mv v, mv en l v en mv mv v mv mv l l mv mv l l l v, mv en l l v v v v en l mv mv mv mv l l l mv en l mv en l mv en l mv en l mv en l v, mv en l v, mv en l v, mv en l v, mv en l

34 ºC nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee ja nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee

Koude weken 13 14,5 13 - 14 15,5 15 - 16 14,5 15 15 15,5 - 16 16 - 17 15 - 16 15,5 19 15 17 14 16 16 15 15 16 - 17 16 15,5 - 16 15 15 14 - 15 15 14 15 14 - 15 15,5 - 16 16 - 17 16 15 - 16 15 16 - 18 14 - 15

Bewortelings Oordeel Opmerking Kunstlicht Methode dagen 18 + 1e 5 dagen stromend 21 + 17 tot 21 +1 1 dag stromend 14 tot 35 +4 14 + 21 +2 24 uur/ dag 14 + 14 + 14 + s nachts tl 14 + 17 + 14 + 14 + s nachts tl 14 + 10 + 17 tot 21 + 1 dag stromend 21 + 17 + 28 + s nachts tl 14 + 6 uur/ dag 14 + 14 + 21 + 14 + 21 +14 28 + 14 + 21 + 14 +9 9 + 10 tot 28 + s nachts tl 14 + 9 + 14 + 15 tot 20 + 1e 5 dagen stromend 21 + 14 tot 21 +14

35

Proeftuin Zwaagdijk

Bijlage 3 Uitgesplitste resultaten slechte ervaringen Cultivar Abra Ad Rem Ad Rem Ad Rem Amsterdam Arena Angelique Arabian Mystery Arie Hoek Bastogne Black Parrot Carnaval de Nice Carola Carola Demeter Denise Flyer Gander's Rhapsody Gerbrand Kieft Inzell Inzell Inzell Jan van Zanten's Memory Laura Figi Leen van der Mark Leen van der Mark Leen van der Mark Leen van der Mark Leen van der Mark Leen van der Mark Lucky Strike Merry Go Round Monte Carlo Negrita Ollioules Orange Princess Orange Princess Persmelba Pink Diamond Prinses Irene Prinses Irene Prinses Irene Prinses Irene Prinses Irene Professor Röntgen Prominence Purple Lady Rococo Rococo Rococo Rococo Silver Dollar Upstar

Mutant van

Arma Granda

Nizza

Gander Blenda Blenda Blenda

C. Cardinal C. Cardinal Upstar P. Supreme C. Cardinal C. Cardinal C. Cardinal C. Cardinal C. Cardinal K. Doorman

C. Cardinal C. Cardinal C. Cardinal C. Cardinal


Type TRT DWH DWH DWH

Kleur Rood - gele rand Rood - gele rand Rood - gele rand Rood - gele rand

DLT TRT TRT TRT PKT DLT TRT TRT ELT TRT TRT EVT DLT TRT TRT TRT LBT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT DVT TRT DWH DVT DVT

Rose Paars - witte rand Rood Rood Paars Wit - rood gevlamd Rose Rose Paars Wit - rood gevlamd Rose Paars Rood - witte rand Wit Wit Wit Rood Rood - gele rand Rood - witte rand Rood - witte rand Rood - witte rand Rood - witte rand Rood - witte rand Rood - witte rand Rood - witte rand Rood Geel Paars Rose Oranje Oranje

ELT TRT TRT TRT TRT TRT PKT TRT TRT PKT PKT PKT PKT TRT DLT

Rose Oranje Oranje Oranje Oranje Oranje Oranje Rood Paars Rood Rood Rood Rood Wit Rose

Problemen 1 6 3 2 1 2, 4, 7, 8, 10, 11 12 10 4 en 7 15 1 16 4 en 7 1 12 3 1 in de 12e 13 5 3, 4 en 7 2 en 8 10 5 1 7 9 1 in de 12e 1 in de 12e 1 en 9 in de 12e 7 1 in de 12op 4 genoeg kou gehad 5 6 12 7 1 5 en 6 genoeg kou gehad 12 9 7 en 12 7, 9 en 12 4 en 7 14 3 5 1 4 en 7 7 3 7 13

36

Proeftuin Zwaagdijk

Cultivar White Dream White Dream White Dream White Dream White Dream White Dream White Dream White Dream White Dream

Mutant van

Type TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT TRT

Kleur Wit Wit Wit Wit Wit Wit Wit Wit Wit

Problemen 5, 6 en 7 2 en 9 3 2 2 en 5 1 en 2 2 2 2, 7 en 11

Verklaring van de afkortingen bij type: TRT = Triumf Tulp DVT = Dubbele Vroege Tulp DWH = Darwin Hybride Tulp ELT = Enkele Late Tulp DLT = Dubbele Late Tulp PKT = Parkiet Tulp CRP = Crispa Tulp LBT = Leliebloemige Tulp EVT = Enkele Vroege tulp Verklaring van de nummers bij de kolom problemen 1 Scheurblad en Zweetblad 2 Bruine wortels 3 Slechte beworteling 4 Te kort gewas 5 Nekken 6 Te lang gewas 7 Te licht gewas 8 Zuur 9 Enkele kieper


10 11 12 13 14 15 16

Penicillium Te veel uitval Te bleek gewas Op grond betere kwaliteit Snel te rijp Geel blad voor het oogsten Last van witte bloempunten

37

Proeftuin Zwaagdijk

Bijlage 4 Verklaringen van termen bij hfst. 3 en Bijlage 2 Verklaring van de nummers bij de kolom problemen: 1. Scheurblad en zweetblad 11. Te slap gewas 2. Bruine wortels 12. Waterstelen 3. Slechte beworteling 13. Enkele Kieper 4. Te kort gewas 14. Blinde 5. Verslijming 15. Penicillium 6. Nekken 16. Teveel uitval 7. Te lang gewas 17. Slap gewas 8. Te licht gewas 18. Kleine bloem 9. Zuur 19. Veel temperatuur wisselingen 10. Ongelijk gewas 20. Te bleek gewas Verklaring van de afkortingen bij de kolom type: TRT = Triumf Tulp DWH EVT = Enkele Vroege Tulp PKT DVT = Dubbele Vroege Tulp CRP ELT = Enkele Late Tulp LBT DLT = Dubbele Late Tulp

21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29.

Botrytis éénbladers Borium gebrek Zwanenhalzen Galmijt Slechte bollen Knop diep in het blad Kaalmaken voor beworteling 12e een week meer kou geven

= Darwin Hybride Tulp = Parkiet Tulp = Crispa Tulp = Leliebloemige Tulp

Verklaring van het aantal waarnemingen: Iedere waarneming is gedaan bij een andere ondernemer en kan berusten op 1 of meerdere trekken. Verklaring van de kolommen Vr. , Mv. en L.: Vr. = Vroeg, is inhalen voor 17 december MV. = Middelvroeg, is inhalen tussen 17 december en 24 februari L. = Laat, is inhalen na 24 februari Verklaring bij de kolom mutant van: Bij deze kolom is aangegeven welke cultivars mutanten zijn van andere cultivars. Dit is gedaan omdat mutanten vaak vergelijkbare eigenschappen hebben als de oorspronkelijke cultivar. Verklaring bij de kolom koude weken: In deze kolom staan de koude weken die gebruikt zijn door de broeiers, de aanbeveling is echter om het voorgeschreven aantal koudeweken te hanteren.


38

Waterbroei tulp: Sortimentslijst

Recommend Documents