Wat was het bestuurlijke nieuws oktober 2014 ? DE REGIEGROEP RECREATIE & NATUUR Nieuwe wetge ving voor Natuur en Omge ving
In de Tweede Kamer is de lijst van vragen over de nieuwe natuurwet gepubliceerd. De vragensuggesties die de RRN onder de aandacht heeft gebracht en de bijbehorende bezorgde signalen over regeldruk zijn goed doorgekomen. Nu is het wachten op de beantwoording door de Staatssecretaris. Daarnaast worden de lobbywandelgangen momenteel druk door onze belangenbehartigers bemensd. Via ambtelijk contact zijn er ook belangrijke technische aanpassingen voorgesteld en wordt er naar verwachting een aantal gehonoreerd. In de nieuwe Omgevingswet wordt de uitvoering in vier zgn. Besluiten neergelegd. De RRN probeert de wettelijke borging van o.a. de vaarroutenetwerken in deze regelgeving te laten opnemen, zodat we op die wijze van het bevoegde gezag kunnen vergen aandacht hieraan te besteden Het neemt echter vele kleine lobbystapjes om de juristen en politici hiertoe te bewegen omdat zij denken dat gemeenten en provincies wel vanzelfsprekend hierover afstemming zoeken. Onze vertegenwoordigers zijn daarom bij vele vergadertafels aanwezig om hiervoor te pleiten. De RRN heeft tijdens een regiosymposium van het ministerie over de Omgevingswet ook de vertegenwoordiging van de provincies (IPO), waterschappen (UvW) en de gemeenten (VNG) bereid gevonden nog eens te praten over de uitvoering van de omgevingswet. Stikstof
Op 9 oktober jl. is bij de Tweede- en Eerste Kamer het “Ontwerp Besluit grenswaarden programmatische aanpak stikstof (PAS)’ in de zgn. voorhangprocedure gebracht. Deze voorhang duurt t/m 7 november a.s. Het is zeer wel denkbaar dat bij het aanvragen van uitbreiding bij recreatieve accommodaties (havens,campingparken en verenigingsgebouwen), ondanks geringe uitstoot en soms zelfs vallend buiten de meldplichtnorm van 0,05 mol, een project toch niet kan doorgaan als de bestaande ontwikkelingsruimte ingenomen is door andere sectoren (lees vooral agrariërs). Dit gevoegd bij de pessimistische kijk van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) maakt de RRN bezorgd of er wel ontwikkelingsruimte overblijft voor de recreatie. Daarom heeft de RRN een indringende brief geschreven aan de Kamerleden. ALGEMEEN De riviercruise vaart le vert Hoorn jaarlijks circa 1 miljoen euro aan bestedingen op
De circa 60.000 passagiers besteden in winkels en horeca gemiddeld 11 euro per persoon. Daarnaast geven zij geld uit aan excursies waarvoor ook lokale ondernemers worden ingeschakeld. Ook de leden van de bemanning (circa 10.000 per jaar) besteden geld in Hoorn. Verder wordt geld uitgegeven aan havengelden, bevoorrading en entertainment. Dat blijkt uit het onderzoek Bestedingen riviercruises Hoorn. Projectbureau Vrolijks heeft dit
voorjaar onderzoek gedaan naar het economische belang van de riviercruisevaart in Hoorn. De komst naar Hoorn is vaak onderdeel van een reis langs grotere toeristische steden. De compactheid van Hoorn biedt volgens de onderzoekers mogelijkheden om zich positief te onderscheiden. Het cruiseseizoen loopt van maart tot september, met een piek in april. De onderzoekers geven ook aan dat de groei van de afgelopen jaren (15 procent in passagiers, 10 procent in schepen) de komende jaren zal doorzetten. Er staat n.l. een record aantal cruiseschepen in bestelling. De verwachting is ook dat riviercruises een steeds breder publiek aanspreken, dat de gemiddelde leeftijd zal dalen en dat de afhankelijkheid van excursies zal afnemen. In zijn algemeenheid is er wel een probleem met aanlegvoorzieningen. De opkomst van de zeilchartervaart, de ‘Bruine Vloot’, heeft in de afgelopen decennia mede de stimulans gegeven voor de aanleg van voorzieningen voor grotere schepen. Met de groei van de ‘Witte Vloot’, de riviercruiseschepen, ontstaat opnieuw behoefte aan meer aanlegaccomodatie om beide categorieën bezoekers goed te kunnen ontvangen. WINDENERGIE Mega windmolenpark IJsselmeer dichterbij
Friesland moet van het Rijk in 2020 530 megawatt windenergie produceren. Vanwege de grote weerstand was de Commissie Winsemius ingesteld die een advies zou uit brengen na een lange maatschappelijke inspraakperiode. Volgens de commissie is een windmolenpark in het IJsselmeer onvermijdelijk, al hoeft dat niet zo groot te zijn als in eerdere plannen is geopperd. In de provincie Friesland zijn voldoende andere geschikte plaatsen voor het opwekken van windenergie en wel op land. Maar er zou altijd 'aanvulling' nodig zijn met windmolens in het IJsselmeer. Volgens de commissie kan het aantal windmolens flink worden beperkt als alle mogelijkheden op land worden benut. Daarvoor waren er 20 locaties verspreid door de hele provincie geselecteerd op draagvlak onder de bevolking en de invloed op landschap en natuur. Plan Winsemius: http://tegenwind-gerkesklooster-stroobos.nl/12-cva/40-rapporten-cva Helaas heeft GS op 28 oktober jl. een besluit genomen inhoudende de GEHELE opgave in het IJsselmeer te realiseren en op de kop van de Afsluitdijk. Daar is in Fryslân zeker het laatste woord niet over gezegd omdat door de vele maatschappelijke discussie het afgelopen jaar grote verdeeldheid is gezaaid in een flink aantal dorpen en GS met dit advies niets doet. De laatste berichten zijn overigens dat de Friese PvdA zich van het GS standpunt distantieert en dus blijft de verdere gang onduidelijk. Provinciale Staten van Friesland nemen op 17 december een besluit over de plaats waar de windparken moeten komen. Op 17 en 18 november vinden er hoorzittingen plaats en op 3 december is de behandeling in de desbetreffende Statencommissie. NATURA Stand van zaken aanwijzingsbesluiten
Van de 160 Natura 2000-gebieden zijn er nu 151 definitief aangewezen. Ingevolge beroepsprocedures en uitspraken van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State moest tot nu toe van 7 gebieden de begrenzing middels een wijzigingsbesluit worden aangepast: Duinen en Lage Land van Texel (2011), Ketelmeer & Vossemeer (2011), Arkemheen (2011) Oude Maas (2011), Westerschelde & Saeftinghe (2012), Loevestein, Pompveld & Kornsche Boezem (2014). Meijendel & Berkheide (2014). Van vier andere gebieden waarvan het aanwijzingsbesluit met betrekking tot begrenzing recentelijk (gedeeltelijk) door de Afdeling is vernietigd, is een wijzigingsbesluit nog niet genomen: Eilandspolder, Kennemerland-Zuid, Brabantse Wal en Loonse en Drunense Duinen &
Leemkuilen. De strekking van de betreffende uitspraken, die steeds betrekking hebben op enkele plekken in het desbetreffende gebied, is dat de gevolgde begrenzing onvoldoende (in ecologische zin) is onderbouwd en/of bebouwing op onjuiste wijze op de kaart is uitgezonderd. Verder is recent het aanwijzingsbesluit Haringvliet vernietigd omdat een deel van het oorspronkelijk bij de Europese Commissie aangemelde gebied geen deel uitmaakt van de aanwijzing. Een nieuw besluit kan worden genomen nadat de (gewijzigde) aanmelding door de Commissie is goedgekeurd. In 2014 is het voornemen om de volgende gebieden nog definitief aan te wijzen: Wierdense Veld, Wormer & Jisperveld, Noord-Hollands Duinreservaat en Geuldal. Op 12 september jl. is de inspraakprocedure gestart voor drie Natura 2000-gebieden in de Exclusieve Economische Zone: Doggersbank, Klaverbank en Friese Front. Na voorhanging bij Eerste en Tweede Kamer worden deze gebieden, naar verwachting, begin 2015 aangewezen. In 2015 zal besluitvorming plaatsvinden over het in procedure nemen van twee aanvullende gebieden: Borkumse Stenen en Bruine Bank. Dan resteren Krammer- Volkerak- Zoommeer, wat in samenhang zal gaan met de besluitvorming over de desbetreffende Rijksstructuurvisie. Toetsing buitendijkse ha ven moet beter
De gemeente Lelystad en de provincie Flevoland hebben het plan het bedrijventerrein Flevokust verder te ontwikkelen. Dit plan betreft de aanleg van een buitendijkse haven in het IJsselmeer bestemd voor op- en overslag van goederen en containers en een binnendijks industrieterrein. Om de haven goed met het bedrijventerrein te kunnen verbinden heeft de provincie ook de mogelijkheden voor een kruinverlaging van de dijk onderzocht. De Commissie MER heeft het milieueffectrapport getoetst en constateert dat de effecten op het Natura 2000-gebied IJsselmeer niet volledig zijn beschreven. De tekortkomingen, die de commissie in het rapport ziet, hebben met name betrekking op de effecten door ruimtebeslag, licht en vaarbewegingen op het IJsselmeer. Ook zijn effecten van stikstofdepositie op Natura 2000-gebieden niet volledig uit te sluiten. Het gaat dan om de uitstoot van stikstof door verkeer, bedrijven en als gevolg van de aanleg van het haven- en industrieterrein. Ook stelt de commissie vast dat de effecten van de aanleg van een golfbreker op natuur, milieu en water niet zijn beschreven. De Commissie adviseert om de essentiële tekortkomingen in een aanvulling uit te werken en deze aanvulling te betrekken bij de besluitvorming. VEILIGHEID Automatic Identification System ( AIS) straks verplicht
De verplichting om een AIS-systeem aan boord te hebben wordt steeds een stapje verder uitgebreid. Inland AIS is vanaf 1 december 2014 op de Rijn verplicht – ook in combinatie met elektronische kaarten (ECDIS) - en zal naar alle waarschijnlijkheid in 2015 verplicht zijn op alle Nederlandse binnenwateren. Deze verplichting zal dan gelden voor alle schepen die voorzien moeten zijn van een Certificaat van Onderzoek (CvO). Dat betekent dat alle beroepsvaart, maar ook pleziervaartuigen langer dan 20 meter AIS aan boord moeten hebben. Binnenkort zal een uitgebreid persbericht met bijbehorende brochure over dit onderwerp via o.a. het Platform Waterrecreatie worden verspreid. Aangepaste vaarsnelheid Fryslân- Groningen
Bij de bruggen en sluizen tussen Lemmer-Delfzijl : voorlopig nog 6 km/u Er is een nieuw verkeersbesluit voor de vaarweg Lemmer-Delfzijl in voorbereiding en wellicht wordt de maximumsnelheid op het kanaal dan weer verhoogd. Maar tegen de zin van de gebruikers blijft de huidige zes kilometer per uur bij de kunstwerken voorlopig gehandhaafd. De VVD had vragen hierover gesteld: http://www.rijksoverheid.nl/documenten-enpublicaties/kamerstukken/2014/10/14/beantwoording-kamervragen-van-het-lid-de-boer-vvd-
over-de-nieuwe-regels-op-het-prinses-margrietkanaal-en-het-van-starkenborghkanaal.html EUROPA Willem Dekker voorzitter European Boating Association
Tijdens de najaarsvergadering van de European Boating Association (EBA) is oud-bestuurslid van het Watersportverbond Willem Dekker verkozen tot nieuwe voorzitter. European Boating Association De EBA is opgericht in 1982 en zorgt ervoor dat bootgebruikers worden geïnformeerd en geraadpleegd over EU-wetgeving. De EBA houdt zich bezig met een breed scala van onderwerpen die invloed hebben op varen binnen Europa en doet indien nodig passende voorstellen aan de Europese overheden. Denk hierbij aan milieu-, technische en regelgevende kwesties, specifieke projecten zoals de bevordering van het ICC (International Certificate of Competence) en het behartigen van de recreatieve belangen op de Europese binnenwateren WADDENGEBIED Maatregelen Actieplan vaarrecreatie zichtbaar
Het Actieplan vaarrecreatie Waddenzee is het gezamenlijk resultaat van de samenwerking tussen Waddenprovincies, ministerie van Economische Zaken (incl. Waddenunit), Rijkswaterstaat, kust- en eilandgemeenten in het Waddengebied, natuurorganisaties en watersportorganisaties. De eerste maatregelen van het Actieplan Vaarrecreatie Waddenzee zijn inmiddels zichtbaar. Uiteindelijk doel is om de natuur in het Waddengebied te versterken, terwijl er genoeg ruimte is voor (duurzame) vaarrecreatie. Begin mei is Kim Uittenbosch als projectleider aangesteld. Zij is deze zomer gelijk begonnen om de hoofdlijnen uit het akkoord om te zetten in concrete resultaten. Hieronder een overzicht van de vorderingen: 1) De Erecode is geactualiseerd, met name tekstueel. Dit najaar wordt de 'nieuwe' Erecode verspreid ter voorbereiding op het nieuwe vaarseizoen in 2015. 2) De eerste pilottraining voor ‘droogvallers’ staat gepland in november. Hierbij komt vooral de fauna van de Waddenzee aan bod; vogels en zeehonden, hun gedrag en gewoonten. Verder zal in deze training stil worden gestaan bij het ontstaan van het Wad en het biologisch systeem. 3) Er zijn drie pilotlocaties (hotspots) gekozen, waar de balans tussen natuur en vaarrecreatie nijpend is, dit zijn: de Razende Bol, Blauwe Balg en Balgzand/Amsteldiep. Voor deze locaties zullen specifieke plannen gemaakt worden over o.a. voorlichting, monitoring en dynamische zonering. In 2014 worden deze plannen uitgewerkt, zodat in 2015 de werkzaamheden kunnen starten. 4) De uitkomsten van het project Kleine Jachthavens worden op 5 november gedeeld tijdens een symposium. Een opvallende uitkomst is dat een innovatie baggermethode kan bijdragen om kleine jachthavens toegankelijk en exploitabel te houden. Volgend jaar moeten de belangrijkste uitkomsten tot uitvoer worden gebracht. 5) Sinds de zomer van 2010 wordt er geëxperimenteerd met dynamische zonering rond vogelbroedgebieden “het Rif” en “Engelsmanplaat”. Om de hoogwatervluchtplaatsen zoveel als mogelijk open te laten voor medegebruik, worden er alleen rondom de delen waar zich broedkolonies bevinden bordjes geplaatst in plaats van een gehele plaat af te sluiten. Binnenkort wordt deze werkwijze geëvalueerd, daarbij wordt gekeken of het aantal locaties mogelijk wordt uitgebreid in het nieuwe vaarseizoen. 6) Een nieuw monitoringsconcept voor het gehele Waddengebied zal in 2015 worden uitgevoerd. Evaluatie ‘Programma naar een Rijke Waddenzee’ positief
Met het dit programma willen het Rijk, de regio, de Coalitie Wadden Natuurlijk, samen met
vissers, recreanten en andere gebruikers in het gebied een impuls geven aan natuurherstel in de Waddenzee. Daarbij gaat het om het realiseren van natuurherstelprojecten langs de randen van het Wad in combinatie met veiligheid en beleving, verduurzaming van de visserij, herstel van biobouwers en visbestanden, voldoende schoon en helder water en het versterken van de internationale samenhang van het Werelderfgoedgebied. Belangrijke resultaten in de afgelopen jaren waren, naast de procesbegeleiding van de mosseltransitie, het meerjarenakkoord handkokkelvisserij, de Samenwerkingsovereenkomst Economie en Ecologie in balans, Eems-Dollard gebied, de ‘zandige dijk’ op Texel, de uitwerking van de Vismigratierivier Afsluitdijk en de gesprekken in het kader van verduurzaming van de garnalenvisserij. Onlangs is het programma geëvalueerd door een extern bureau. Het bureau constateert dat de interventie van het programma als ‘tussenfiguur‘ effectief is. De keuze van EZ om pragmatische coalities aan te gaan in het netwerk van het Waddengebied heeft gewerkt. De Staatssecretaris is blij met deze conclusie en constateert ook dat het programma op brede steun kan rekenen van partijen in het gebied. In de ‘Rijksnatuurvisie 2014 Natuurlijk verder’ is al een zwaarder accent gelegd op de natuurlijke dynamiek en het versterken van de beweging om natuur meer midden in de samenleving te zetten. Nagestreefd wordt dat burgers, ondernemers en maatschappelijke organisaties zich betrokken voelen en verantwoordelijkheid nemen voor natuur, zodat natuur- en maatschappelijke activiteiten wederkerig zijn en elkaar kunnen versterken. Het programma wordt gecontinueerd tot en met 2018. DELTAWATEREN Rijks Structuurvisie Gre velingen-Volkerak-Zoommeer gepresenteerd
Met de (ontwerp) rijksstructuurvisie Grevelingen- Volkerak-Zoommeer wil het kabinet helderheid bieden over de waterhuishoudkundige toekomst van deze wateren. Het schetst daarvoor een ontwikkelingslperspectief voor de wateren en beschrijft het pad voor de realisatie daarvan in de komende 20-30 jaar. De rijksstructuurvisie schetst een beperkt getij op het zoute Grevelingen en het weer zout maken van het Volkerak en Zoommeer. Waterberging op het Grevelingen is niet nodig; dit wordt wel voorzien voor Volkerak en Zoommeer bij extreem hoge rivierafvoeren en gesloten Haringvliet spuisluizen. Bij de doorlaat Grevelingen-Noordzee wordt ruimte geboden voor initiatieven voor opwekking van energie door gebruik te maken van de getijstromen. Deze visie doet geen uitspraken over andere vormen van duurzame energieproductie in de regio, zoals bijvoorbeeld de plannen voor een windmolenpark rondom Krammersluizencomplex. Dit project is in deze rijksstructuurvisie als autonome ontwikkeling beschouwd. http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/kamerstukken/2014/10/10/ontwerprijksstructuurvisie-grevelingen-en-volkerak-zoommeer.html
IJSELMEER Vis vriendelijk sluisbeheer bleek niet alleen dit v oorjaar succes vol
De Afsluitdijk gaat vanaf volgend jaar dagelijks open voor vis. De resultaten van een jaar van zogeheten visvriendelijk sluisbeheer zijn zo positief dat Rijkswaterstaat daartoe heeft besloten. Het nu en dan openen van de Afsluitdijk is cruciaal voor de palingstand. Door nu de deuren van de spuisluizen bij aankomend vloedgetij eventjes open te zetten, kunnen de visjes van de Waddenzee onder vrij verval het IJsselmeer in zwemmen. Met miljoenen zwemmen de visjes naar binnen als de sluis open gaat. Overigens was het open zetten van de sluizen voor glasaal in de jaren tachtig een normale zaak. Rijkswaterstaat heeft dit jaren nagelaten zonder over de gevolgen na te denken. Toekomstbestendige variant sluis Afsluitdijk De Staatsecretaris
gaat een dergelijke variant als nieuw uitgangspunt nemen bij het project Afsluitdijk Deze variant van de keersluis is breed genoeg is om de regiovariant(= extra brede sluis) op termijn mogelijk te maken. In plaats van twee kleinere keersluizen wordt er dan één grote keersluis van circa 42 meter gebouwd. De uitvoering van de regiovariant kan dan losgekoppeld worden van het project Afsluitdijk en op een later moment alsnog gerealiseerd worden ( lees o.a. vanwege EU subsidies). Uit de studie is naar voren gekomen dat door een slim ontwerp deze variant niet duurder is dan het vorige referentieontwerp en dat deze variant daarom binnen het budget van het project Afsluitdijk opgevangen kan worden. http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/kamerstukken/2014/10/01/sluiskornwerderzand.html
