Wat voor een invloed hebben mobiele netwerkapplicaties op je sociale leven?
Nicol Knipping Format: Essay Docent: Michiel Rovers
8 januari 2014
Inleiding
Sinds een jaartje heb ik een smartphone. Dit heeft invloed op mijn sociale leven en als ik naar anderen om mij heen kijk, zie ik dat het invloed heeft op velen. Op straat heeft bijna iedereen een telefoon in de hand en in de trein zit zelden iemand nog een krant te lezen of met elkaar te praten. Het altijd in contact staan met internet – 24 uur per dag en overal – verandert de manier van omgaan met andere mensen radicaal. Alles kan op ieder moment gedeeld worden en iedereen wil up to date blijven. Whatsapp en Facebook spelen hier in een grote rol. Een manier van communiceren via je smartphone die eigenlijk heel onpersoonlijk is volgens velen. De smartphone is tegenwoordig een gemeengoed geworden en het is een gewoonte om een app te raadplegen. Een spelletje spelen omdat je je verveelt, Facebook checken en gemakkelijk geld overmaken zijn slechts enkele voorbeelden van hoe we ons leven vergemakkelijken. Maar wat gebeurt er met het sociale leven? Bestaat dat over een paar jaar nog op deze manier of gaat ons communicatieniveau veranderen? Wat voor een invloed hebben mobiele netwerkapplicaties op je sociale leven? Het is interessant voor een CMDer inzicht te krijgen in de technologische ontwikkelen die het gedrag van de consument veranderen. Door dit inzicht zie je een groot verschil van invloeden van nieuwe producten op de markt. Zo is de smartphone een nieuwe situatie waarop je als CMDer moet inspelen. De gebruiker moet door de smartphone anders benaderd en beïnvloed worden. De apps van de smartphone vormen een nieuwe vorm van communicatie. Het is belangrijk als CMDer om in kaart te brengen wat de consument tegenwoordig van communicatie verwacht. De CMDer zou door de opkomst een andere manier van communicatie moeten bedenken. Zij zullen nieuwe strategieën moeten ontdekken om de wijze waarop gecommuniceerd wordt aan te sluiten bij deze nieuwe trend.
Nicol Knipping
Invloed van mobiele applicaties op je sociale leven
2
8 januari 2014
Gebruikers van mobiele netwerkapplicaties
Het zal geen verrassing zijn dat jongeren mobiele apps vaker gebruiken dan ouderen. Volgens een onderzoek van het CBS1 maken ruim zeven op de tien 12 tot 25-‐jarigen onderweg gebruik van een smartphone. Ook blijkt uit onderzoek van ‘ GfK Trends in Digitale Media’2 dat er momenteel 8.5 miljoen smartphone-‐bezitters zijn in Nederland. Dat zijn er 1.1 miljoen meer dan vorig jaar. Hiervan geeft 20% aan om niet te bellen met het toestel, maar gebruik te maken van andere applicaties zoals Whatsapp (76%), email (72%) en internet (78%). Van de jongeren onder de 25 jaar maakt maar liefst 54% meerdere keren per dag gebruik van apps, terwijl dit percentage bij mensen boven de 50 jaar 42% is. Vooral games, amusement en sociale netwerken worden vaak gedownload door jongeren. Ook maken mannen vaker gebruik van mobiele apps dan vrouwen. De man maakt 75% meer gebruik van mobiele apps dan de vrouw.
Factoren die een rol spelen bij het gebruik van mobiele applicaties
De vele keuzes van apps zorgen vaak voor een gevoel van vrijheid en onafhankelijkheid. Het Leefritme Kenniscenmtrum3 heeft onderzoek verricht onder bijna 700 Nederlandse app-‐gebruikers, van wie bijna de helft aangeeft dat apps hun sociale leven hebben veranderd. Zo is 60% het helemaal met de stelling “Apps maken het leven voor mij een stuk eenvoudiger” eens. Een factor die daarbij een rol speelt is dat het contact leggen met de buitenwereld een stuk gemakkelijker gaat. Mensen willen graag laten weten waar ze mee bezig zijn of hoe belangrijk vrienden voor hen zijn. Het onderhouden van contacten is tegenwoordig een belangrijk onderdeel in het leven geworden. Social media heeft daarbij een nieuwe impuls gekregen. Men heeft sneller en vaker contact waardoor ze het gevoel krijgen dichter bij elkaar te komen. Veel gebruikers van deze sociale applicaties zijn ervan overtuigd dat hun sociale contact door het gebruik van deze apps verbeterd is. Deze makkelijke manier van entertainment heeft ook een negatieve kant. Namelijk het gevoel van controle kwijt raken en verslaafd te zijn. Een paar jaar geleden was het belangrijk dat men mobiel toegang had tot mail en agenda. Vandaag de dag kan je zien dat de behoefte van de mens verder gaat dan het kunnen reageren op een mail. Apps moeten het leven van de consument optimaliseren. Verslavend eraan is dat mensen ook altijd bereikbaar willen zijn en bang zijn dat ze zich zonder een mobiel gaan vervelen. Daarnaast willen mensen nieuwe dingen ontdekken en leren. Hiervoor downloadt men een museum app of een andere leerzame app. Daarbij kan zo’n mobiele app je een onafhankelijk en vrij gevoel geven. Mensen hoeven niks meer te vragen maar raadplegen een app om bijvoorbeeld de weg te vragen. Nicol Knipping
Invloed van mobiele applicaties op je sociale leven
3
8 januari 2014
Meest gebruikte mobiele applicaties Leefritme Kenniscenmtrum3 heeft de aangeboden applicaties onderverdeeld in drie groepen: entertainment, productiviteit en connectiviteit. Op dit moment is plezier nog de belangrijkste drijfveer om een app aan te schaffen. Vooral beginnende app-‐ gebruikers zijn hier erg gevoelig voor. GfK2 heeft in het onderzoek gekeken naar de ontwikkeling van de meest gebruikte applicaties. Daaruit blijkt dat Facebook nog steeds groeit in gebruik. De applicatie wordt met 6% meer gebruikt dan vorig jaar. Onder de jongeren is Instagram het meest populair. De aantal actieve gebruikers van Twitter is daarintegen gedaald. Sociale applicaties worden het meest gebruikt omdat zij vaak meerdere functie hebben. Je kunt namelijk snel delen waarmee je bezig bent en contacten leggen, maar ook kijken waar je vrienden mee bezig zijn. De groep games komt op de tweede plaats. De Volkskrant4 meldt dat Sarista onderzoek heeft gedaan naar de meest gebruikte app. Op 1 staat met 54 % Google maps. Op de tweede plek staat Facebook met 44%. Verder worden ook YouTube en Twitter flink gedownload. Google en Facebook zijn goed vertegenwoordigd in deze lijst want ook Facebook Messenger en Google+ staan in de lijst.
Het sociale leven door de jaren heen Bijna alle mensen hebben tegenwoordig toegang tot internet. Volgens Frank Janssen5 oprichter van Frankwatching, een blogger die zich richt op innovaties en veranderingen in online publishing, heeft de opkomst van de mobiele telefoons een gigantische impact gehad op het sociale leven. Hij vertelt in zijn artikel “Hoe de mobiele telefoon ons leven verandert” dat jongere generaties (18-‐29 jaar) er naar neigen om eerder bezig te zijn met hun telefoon dan met het voeren van een gesprek met de mensen in de omgeving. Van de mobiele gebruikers kan 92% geen dag zonder hun telefoon en zelfs 9% van de jongeren geeft aan dat ze verslaafd zijn aan hun telefoon. Voor diezelfde jongeren is de mobiele telefoon zelfs belangrijker geworden dan de televisie. Ook heeft het mobieltje, volgens deze blogger, een flinke impact op het liefdesleven van jongvolwassenen. Meer dan de helft van de jonge generatie gebruikt zijn of haar telefoon om mensen uit te nodigen voor een date, het sturen van seksueel getinte berichten en het contact houden met mensen waarvan niemand weet dat ze contact hebben. Een onderzoek van Leefritme Kenniscentrum3 komt tot een opmerkelijke conclusie: de helft van de app-‐gebruikers in Nederland is ervan overtuigd dat zij met hulp van apps hun sociale contacten beter kunnen onderhouden. Een vijfde van het onderzoekpanel geeft zelfs aan dat zij dankzij apps meer vrienden krijgen.
Nicol Knipping
Invloed van mobiele applicaties op je sociale leven
4
8 januari 2014
Niet gebruikers versus gebruikers van een smartphone Uit eigen interviews 6kan ik opmerken dat de niet-‐gebruiker van een smartphone niet heel veel verschil merkt in hun sociale leven. Doordat ze geen smartphone gebruiken zien ze de toevoeging niet. Wel merken ze dat het sociale leven in het algemeen hierdoor is veranderd. Wanneer je in een gezelschap zit, zit meer dan de helft van de mensen met een mobiel in de handen. Dit merken ze vooral wanneer ze bij een jongere generatie zitten. De oudere generatie vindt het asociaal om in gezelschap met je mobiele telefoon bezig te zijn. Wanneer je met iemand in gesprek bent die een smartphone in de handen heeft, is diegene vaak snel afgeleid. Deze persoon probeert dan twee dingen tegelijk te doen en krijgt maar de helft mee. Een ondervraagde geeft zelfs aan dat hij geen gesprek gaat aanknopen wanneer hij iemand met een mobiel zien zitten. “Ze luisteren dan toch niet.” De niet-‐gebruikers snappen best dat een smartphone een toevoeging is in je leven: “Met een smartphone is internetresearch doen ideaal, vroeger moest je naar de bieb en was het boek uitgeleend.” Tijdens de observaties die ik voor dit onderzoek heb verricht merkte ik op dat de jongere generatie het vaak meer dan normaal vindt om in gezelschap met een telefoon te zitten. De meeste gesprekken gaan over wat ze op het internet hebben gezien. Met hun smartphone laten ze dan zien wat ze bedoelen. Ook wanneer er een vraag komt, is deze generatie eerder bereid om dit op te zoeken op hun mobieltje.
Nicol Knipping
Invloed van mobiele applicaties op je sociale leven
5
8 januari 2014
Leven zonder smartphone Om te ondervinden hoe het leven zonder een smartphone is heb zelf een week lang zonder applicaties geleefd. Daarnaast ben ik ook op zoek gegaan naar soortelijke onderzoeken en ik kwam op twee experimenten. Een jaar geleden stopte de 26-‐jarige journalist Paul Miller7 met het gebruik van Internet. Hij wilde een pauze van het moderne leven en niet in een constante stroom zitten van www.informatie. Hij wilde ontsnappen en dat deed hij op 1 mei 2012: een jaar zonder internet en ondervinden wat dit voor een ervaring is voor hem. Ook student Bram van Montfoort8 (26jaar) begon zijn experiment in november 2011. Hij heeft een jaar lang zonder mobiele telefoon en internet geleefd. Nu, een jaar later, verschijnt zijn boek ‘Een jaar offline’. Ik lees dat het voor hen een vrijheid gaf, dit voelde ik ook, maar toch kon ik nog veel gebruik maken van mijn laptop. Ik mezelf heel goed vinden in het verhaal. Vooral in het stuk dat het voor Paul moeilijk was om contact te behouden met vrienden. Ik deed het experiment maar een week en toch kreeg ik een aantal keer de opmerking “waarom reageer je niet op Whatsapp” of “is je mobiel kapot”. In een video die Paul heeft geplaats zie je zijn reis zonder internet. Hierin vertelt hij aan zijn kleine nichtje dat hij een jaar zonder internet heeft gezeten en daarom niet met haar kon skypen. Hij tekent voor haar een kaart uit met computers, en vertelt op deze manier dat hij niet meer in contact met hen stond via het internet. Opmerkelijk is dat dit jonge meisje (5 jaar) met deze leeftijd al niet meer stapt waarom hij dat zou doen. Iedereen is tegenwoordig opgegroeid met internet waardoor het normaal is dat je het ook gebruikt. Vooral op mijn leeftijd leven er nog maar weinig mensen zonder een smartphone. In deze korte week merkte ik al snel dat bellen veel persoonlijker is dan Whatsapp. Alles werd werkelijker en ik dacht na over wat er in mijn sms’je moest. Wel kreeg ik het gevoel dat het contact hebben met iemand nu van mijn kant moest komen. Ik had geen internet meer en moest nu maar moeite doen om in contact te komen. Dat is ook iets wat Bram ontdekte tijdens zijn experiment. Hij vertelt in een interview van ult.thepostonline.nl dat vrienden hem slecht konden bereiken. Nicol Knipping
Invloed van mobiele applicaties op je sociale leven
6
8 januari 2014
Conclusie Om de hoofdvraag “Wat voor een invloed hebben mobiele netwerkapplicaties op je sociale leven” te beantwoorden kijk ik vooral naar mijn eigen mening. Mobiele applicaties hebben een invloed op mijn sociale leven en ik denk dat een groot deel van de Nederlanders niet beseft hoeveel invloed het heeft op hun sociale leven. Tijdens dit onderzoek kwam vooral naar voren dat het onwetendheid is. Mijn omgeving heeft een smartphone, dus ik moet er ook maar één. Mensen willen erbij horen en verwachten van anderen dat zij het ook doen. Iedereen wil non-‐stop bereikbaar zijn. Even mail controleren terwijl je zit te eten in een restaurant is nu heel gewoon geworden. Ohja, nog even reageren op een spelletje want anders hebben mijn vrienden het gevoel dat ik afwezig ben. Het is een soort van verplichting geworden. Iedereen doet het, maar tegelijkertijd irriteert iedereen zich mateloos aan deze manier van communiceren. Ik denk dat er een kloof is gekomen tussen de wel-‐ en niet-‐gebruiker. Tussen de jonge generatie en oudere generatie. Communicatie gaat nu anders en geeft het sociale leven een andere draai. In het begin was ik negatief over de ontwikkeling van deze trend, het altijd en overal via mobiele apps bereikbaar moeten en willen zijn. Deze manier van communiceren vind ik onpersoonlijk en ben van mening dat het een verslaving is, dat mensen niet meer zonder kunnen en dat het “echte” sociale leven eronder lijdt. Toch besef ik dat ook dit een manier van sociaal leven is, maar dan anders, het wordt nu anders geïnterpreteerd. Ondanks dat het onpersoonlijker is geworden heb meer contact met vrienden. Ik stuur sneller een berichtje naar een vriendin die in het buitenland zit, wat eerder niet zo gemakkelijk was, en ook is het handig om mijn schoolmail in de gaten te kunnen houden via mijn smartphone. De handige, praktische apps verreiken je leven en geven daarbij een andere wending aan het sociale leven. Nicol Knipping
Invloed van mobiele applicaties op je sociale leven
7
8 januari 2014
Bronnenlijst 1 CBS. Artikel over gebruik van internet onder de huishoudens in Nederland. 2 GfK. Onderzoek naar aantal gebruik smartphones. Geraadpleegd op: http://www.gfk.com/nl/news-‐and-‐events/press-‐room/press-‐releases/paginas/aantal-‐ smartphones-‐hoger-‐dan-‐aantal-‐computers.aspx http://www.telecompaper.com/nieuws/gfk-‐meer-‐nederlanders-‐met-‐smartphone-‐dan-‐ pc-‐of-‐desktop-‐-‐985667 3 Leefrimte Kenniscentrum. Onderzoek invloed van mobiele apps op het leefritme in Nederland. Geraadpleegd op: http://leefritme.nl/lrkc-‐onderzoek-‐viii-‐invloed-‐van-‐ mobiele-‐apps-‐op-‐het-‐leefritme-‐van-‐nederland/ 4 Volkskrant. Artikel over de meest gebruikte apps. Geraadpleegd op: http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2664/Nieuws/article/detail/3487880/2013/08/06/ De-‐10-‐meest-‐gebruikte-‐smartphone-‐apps-‐ter-‐wereld.dhtml 5 Frankwatching. Blogger die zich richt op innovaties en veranderingen in het online publishing. Blog post over hoe de mobiele telefoon ons leven verandert. Geraadpleegd op http://www.frankwatching.com/archive/2006/09/01/hoe-‐de-‐mobiele-‐telefoon-‐ ons-‐leven-‐verandert/ 6 -‐ Interview gehouden met: Peter Molenaar (52jaar) Johanna Knipping (54jaar) Vera van den Broek (16jaar) Sander van den Deijssel (27 jaar) Ria van Dorrestijn (55 jaar) Paul Knipping (45 jaar) 7 Paul Miller. Journalist die experiment uitvoert door een jaar zonder internet te zitten. Blog over zijn ervaringen. Geraadpleegd op http://www.theverge.com/2013/5/1/4279674/im-‐still-‐here-‐back-‐online-‐after-‐a-‐year-‐ without-‐the-‐internet
Nicol Knipping
Invloed van mobiele applicaties op je sociale leven
8
8 januari 2014
8 Bram van Montfoort. Studente die een boek schreef over zijn ervaringen van een jaar lang geen gebruik maken van zijn mobiel en internet. Geraadpleegd op: http://www.ad.nl/ad/nl/1041/Amsterdam/article/detail/3514991/2013/09/24/Stud ent-‐Bram-‐van-‐Montfoort-‐26-‐leefde-‐jaar-‐lang-‐offline.dhtml http://pauwenwitteman.vara.nl/media/300529 http://cult.thepostonline.nl/2013/10/01/interview-‐bram-‐van-‐montfoort-‐ging-‐een-‐ jaar-‐offline/
Nicol Knipping
Invloed van mobiele applicaties op je sociale leven
9
