Essay De media-invloed op het aantal toegenomen familiedrama s

Essay De media-invloed op het aantal toegenomen familiedrama’s.

N

© Hogeschool inHolland, School of Communication and Media / Lotte Pieck

Essay

De media-invloed op het aanta Inleiding

Standpunten

De afgelopen weken hebben er zich een aantal

Er zijn een aantal stakeholders en publieksgroepen betrokken

familiedrama’s achter elkaar afgespeeld in België en

bij dit issue. De stakeholders bij dit issue zijn de media

Nederland. De media hebben uitgebreid over deze

en de journalisten. Als blijkt dat media invloed hebben op

zaken bericht. Maar het lijkt erop alsof mensen elkaar

gezinsdrama’s komt de vraag naar boven of de media hun

imiteren en elkaar besmetten met het virus, dat je gezin

berichtgeving over zaken rondom gezinsmoorden in moeten

uitmoorden heet. Heeft een uitgebreide berichtgeving op

perken. Vooral het expressieve aspect in de berichtgeving

de televisie en in de dagbladen, invloed op het gedrag van

zou minder naar voren moeten komen in de verslaggeving.

mensen, om tot een soortgelijke daad als gezinsmoord

De journalisten zijn het hier over het algemeen niet mee

te komen? Dit zou bijna wel moeten want hoe is het

eens omdat zij van mening zijn dat we tegenwoordig in een

anders mogelijk dat er binnen een paar weken tijd drie

samenleving leven waar de verslaglegging van zaken als

afschuwelijke familiedrama’s hebben afgespeeld?

deze, er gewoon bij horen en niet meer weg te denken zijn in de huidige maatschappij. Maar ze zijn wel bereid om na te

De hypothese luidt: Hoe meer berichtgeving over de

denken over de gevolgen van hun verslaglegging.

familiedrama’s, hoe meer familiedrama’s er zullen plaatsvinden.

De Raad voor de Journalistiek stelt de vrijheid van een journalist voorop maar meent ook dat deze een goede

In het overzicht hieronder, is duidelijk te zien dat

afweging moet maken tussen het belang van de publicatie

familiedrama’s zich vaak in clusters voordoen. Hebben de

en de mogelijke gevolgen daarvan. De raad schrijft: ‘Naar

media, televisie en de dagbladen, de macht en de invloed om

aanleiding van recente berichtgeving over familiedrama’s

andere mensen op foute ideeën te brengen? Hierna volgt een

is discussie ontstaan over de vraag of media wellicht

overzicht van de betrokken stakeholders en publiekgroepen.

terughoudender over dergelijke drama’s zouden moeten berichten. De Raad stelt voorop dat een journalist vrij is in

Overzicht van enkele recente familiedrama’s in Nederland: • • • • • • •

In juli 2002 steekt een vader (35 jaar) in Roermond zijn huis in brand. Zes van zijn zeven kinderen vinden hierbij de dood. In december 2003 steekt een man in Schiedam van 30 jaar zijn vriendin en twee kinderen overhoop. In mei 2004 vermoordt in Berghem een moeder haar drie kinderen. Zij pleegt daarna zelfmoord door voor de trein te springen. In oktober 2004 wordt in Naaldwijk een moeder met drie kinderen gevonden. Zij hebben ernstige steekwonden, waaraan de moeder overlijdt. In december 2004 wordt in Ruurlo een 22-jarige vrouw door haar ex-man vermoord. Ook haar moeder komt naar aanleiding hiervan om het leven. In januari 2005 vindt de politie in een woning in Zoetermeer twee dode kinderen. De moeder pleegt zelfmoord door voor de trein te springen. In april 2005 doodt een man uit Zoetermeer zijn 31-jarige vrouw en zijn dochters van 3 en 5 jaar. Later worden de lichamen in Alphen gevonden.

• • • • • • •

Nog in april 2005 vermoordt een man in Hilversum zijn drie kinderen en zijn vrouw, waarna hij de hand aan zichzelf legt. In maart 2006 schiet een man uit Zoetermeer zijn ex-vriendin dood en schiet haar stiefvader neer. Zij laat twee kinderen van 6 en 8 jaar achter. In juni 2006 worden een meisje van bijna twee en een jongetje van zes maanden dood gevonden in een woning in Purmerend. In juli 2006 worden in een woning in Ermelo de lichamen gevonden van een politieman en een vrouw. Uit onderzoek blijkt dat de politieman zijn vrouw met zijn dienstwapen heeft doodgeschoten en daarna zichzelf. In december 2006 wordt een 5-jarig jongetje aangetroffen in een woning in Apeldoorn. De 27-jarige moeder meldt zich kort daarna bij het politiebureau. In maart 2007 worden in een woning in Hengelo drie levenloze lichamen van een moeder en twee kinderen aangetroffen. De vader is zwaargewond naar het ziekenhuis overgebracht. Ook in maart 2007, nauwelijks een week na het familiedrama in Hengelo, springt een man samen met zijn twee kinderen voor de trein.


tal toegenomen familiedrama’s. zijn selectie van nieuws. Er is geen norm van journalistieke

De publiekgroepen die bij het issue zijn betrokken, zijn:

zorgvuldigheid die meebrengt dat een journalist toe- of

burgers, specialisten en politie. Nederland is in de ban van een

instemming behoeft te hebben van degene over wie hij

reeks schokkende familiedrama’s. De Nederlandse bevolking

publiceert.

vraagt zich af of er daadwerkelijk een verband is tussen de

NOS Nieuws-hoofdredacteur Hans Laroes: We hebben

hoeveelheid berichtgeving en het aantal familiedrama’s.

geprobeerd de berichtgeving zo sec mogelijk te houden

Veel burgers zijn van mening dat de televisie en dagbladen

met o.a. een deskundige over het risico van kopieergedrag.

zich meer moeten beperken tot de feiten. Op de site van het

Geserreerd, in tegenstelling tot NOVA waar een ooggetuige

programma van Peter R. de Vries is er zelfs een poll gewijd

met bloedige details kwam. De journalistiek heeft de taak

aan het issue3. De mensen kunnen stemmen op de volgende

bij dit soort gebeurtenissen een toelichting te verschaffen

stelling:

op een manier die aansluit op de maatschappelijke verantwoordelijkheid.1

‘‘Over dergelijke gezinsdrama’s moet uiterst terughoudend en desnoods helemaal niet worden gepubliceerd.’’

Veel redacties van kranten vinden niet dat er terughoudend aandacht aan de familiedrama’s moet worden besteed,

67% van de burgers, die hebben gestemd bij deze poll, zijn

omdat elk medium bang is dat één van de concurrenten wel

het eens met deze stelling. Dit geeft aan dat veel burgers het

veel aandacht aan de zaak besteedt. Maar ze nemen hun

er mee eens zijn dat de media zich terughoudend moeten

maatschappelijke verantwoordelijkheid nog uiterst serieus.

opstellen. Slachtofferhulp Nederland is ook van mening dat de media

Ook de Tweede kamer bemoeit zich met het issue.

zich moeten beperken tot de noodzakelijke feiten en de

Onlangs verscheen er een artikel dat de journalisten zich

emotionele details achterwegen moeten laten.

terughoudender moeten opstellen bij verslaggeving over familiedrama’s.

‘‘Waarom moet ik weten waar die kinderen op school zaten, wat de buren ervan vinden en welke tekeningen de

De Tweede Kamer wil dat media terughoudender gaan

klasgenootjes maakten. Dat gaat mij als burger geen bal

berichten over familiedrama’s zoals die zich onlangs

aan.’’ 4

hebben voorgedaan in Hengelo en Haarlem. CDA, PvdA, ChristenUnie, de Partij voor de Dieren en de SGP vinden dat

De psychologen en andere deskundigen op het gebied van

journalisten hun maatschappelijke verantwoordelijkheid

suïcide, spelen de rol van opinieleider. De two-step-flow of

moeten nemen omdat er een verband zou bestaan tussen

communication zorgt ervoor dat de optiek van de specialisten

berichtgeving en de opeenvolgende drama’s.2

terechtkomt bij de burgers. De meningen van deze specialisten

Volkskrant, Hoe moet de media omgaan met familiedrama’s? 14 maart 2007. http://medialog.blogspot.com/2007/03/hoe-moet-de-media-omgaan-met.html Nu.nl, Media en gezinsdrama’s, 16 maart 2007, bekeken op: 4 april 2007. http://nu.web-log.nl/nu/2007/03/media_en_gezins.html 3 Peterrdevries.nl, Stelling Poll, 9 maart 2007. http://www.peterrdevries.nl/frames2/framerechts.html 4 Elsevier, Gezinsdrama’s: terughoudendheid media gevraagd, 13 maart 2007. http://www.elsevier.nl/nieuws/nederland/artikel/asp/artnr/143223/index.html 1

2


zijn dan ook uitgebreid in de media terechtgekomen. Klinisch

‘‘Mensen kunnen zeker op het idee worden gebracht. Dat

psycholoog prof. Dr. W. Wolters is van mening dat media-

hebben we tien jaar geleden gezien, in 1997, en nu weer,

aandacht als katalysator kan werken bij de totstandkoming

dat dergelijke familiedrama’s in clusters plaatsvinden.

van dergelijke tragedies. Hij meent dat deze drama’s te vaak

Die zie je vlak na elkaar optreden en dan weer een tijdje

en snel als een kleurrijke soap worden opgediend. Ruim tien

niet. Wat dat betreft is het gewoon heel besmettelijk

jaar geleden riep Wolters al op tot meer terughoudendheid in

omdat mensen zien dat het bij andere mensen kan. Dat

de media.

je inderdaad de handen aan je kinderen kunt slaan en je familie om zeep kan helpen. Het is zelfs schadelijk zoals wij

‘‘ Destijds vonden er relatief veel gezinsdrama’s plaats

het er nu over hebben, daarom zal ik het beperken tot deze

en bij enkele daarvan was ik beroepsmatig betrokken.

keer.Het is wel zo dat we het niet kunnen verzwijgen want

De toenmalige minister Sorgdrager ondersteunde mijn

dan zetten we de klok 15 jaar terug en worden het weer

standpunt ook, maar in de praktijk is er niet zoveel van

familiegeheimen. Maar te veel details vermelden is niet

terechtgekomen. Ik zie en lees nog te vaak kleurrijke

goed. Er is dan sprake van sensatie en niet van objectieve

verhalen, waarbij de vorm belangrijker is dan de inhoud.

verslaggeving.’’ 7

En het mechanisme wil nu eenmaal dat mensen met bepaalde fantasieën daarin de oplossing kunnen zien.’’ 5

De politie is ook betrokken bij de familiedrama’s. Zij zijn degenen die de zaken moeten oplossen. De ervaringen van een

Ook hoogleraar suïcidepreventie Ad Kerkhof van de Vrije

politieman zijn niet gering. Maar waarom een artikel plaatsen

Universiteit in Amsterdam weet niet of er een causaal verband

in de krant ‘De Pers’ met de ervaring van 3 politieagenten die

bestaat tussen deze zaken, maar zegt dat er vaak sprake is

dienst hadden, toen het familiedrama plaatsvond in Berghem

van een imitatie-effect.

in 2004? Bij andere misdaden wordt ook nooit de ervaring van de politieagenten gedeeld in de kranten. Dus waarom wel bij

“Het is wetenschappelijk bewezen dat berichtgeving over

zo’n gevoelig issue als deze?

zelfmoorden tot meer zelfmoorden kan leiden. Als er sensationeel over wordt gepubliceerd kan dat anderen over

‘‘Jay, Jurgen en Bas gaan mee naar binnen.Jay, Jurgen

een bepaalde grens trekken. Ik zeg niet dat niets erover

en Bas helpen elkaar door de moeilijke momenten. De

moet worden bericht, maar wel dat het terughoudend

aanblik van de verminkte lichamen laat diepe sporen na.

moet gebeuren.” 6

Beelden worden in het geheugen gegrift. Voor Jurgen zijn dat de beentjes van het jongste kind die over de bedrand

Ook Professor. dr. Hjalmar van Marle, hoogleraar forensische

bungelen, voor Jay het slagwapen dat nog in de woning

psychiatrie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam geeft zijn

ligt en voor Bas de voetstappen in het bloed. Allen zullen

mening in het programma Nova van 12 maart:

zich de dozen met gebak herinneren die klaarstaan voor de verjaardag van het oudste kind. Een verjaardag die op deze dag gevierd zou worden.’’ 8

AD, Het ene drama lijkt het andere uit te lokken, 8 maart 2007. Indymedia.nl, Draagt media bij aan familiedrama’s? 13 maart 2007. http://indymedia.nl/nl/2007/03/43011.shtml 7 Nova, 12 maart 2007. http://www.novatv.nl/index.cfm?ln=nl&fuseaction=videoaudio.details&reportage_id=4997 8 De Pers, ‘In een woning aan de Pachthoeve in Berghem...’, 16 maart 2007. http://depers.coolcreations.nl/weblog.php?id=196 5

6


Al deze informatie die je gezichtsvermogen binnenkomt,

onderzocht de invloed van de media op suïcidaal gedrag. Via

zonder dat je er een halt aan kan toe roepen, zijn toch om

verschillende onderzoeksmethoden is nagedacht over de

misselijk van te worden? Vooral omdat er onderzoek is gedaan

invloed van de media die het suïcidale gedrag weergeven in

naar de gevolgen van het imitatie-effect die de media kunnen

cijfers van pogingen tot zelfmoord, geslaagde zelfmoordacties,

veroorzaken. Het is bewezen in Amerika dat de berichtgeving

of op methodes die gebruikt zijn bij deze daden. Ook is er

over suïcide kan leiden tot meer suïcidegevallen.

nagedacht over de preventie van negatieve media omdat de media het suïcidale gedrag kunnen beïnvloeden.

Het onderzoek in Amerika In november 2003 is er in Amerika een rapport verschenen

Dertig studies zijn gevonden en onderzocht, op de mogelijke

over de gevolgen van media en zelfmoord. De onderzoekers

invloed van het verslaggeven over zelfmoord in de kranten.

Professor Keith Hawton, directeur van het suïcide

In 21 gevallen was er bewijs dat het aantal zelfmoorden was

onderzoekscentrum en Chris Frost, hoofd van de afdeling

toegenomen nadat het verscheen in de media. Van deze 10

journalisten, presenteerden hun bevindingen. Keith Hawton

gevallen is er ook bewijs gevonden dat er een causaal verband


zou bestaan tussen de verschenen zelfmoorden in de media

die al zelfmoord heeft gepleegd. Zo zijn er gelijkenissen

en de zelfmoorden die daarna plaatsvonden. Ten eerste kan de

gevonden in termen van leeftijd, sekse en nationaliteit.

berichtgeving in de media, het suïcidale gedrag beïnvloeden

Bovendien worden de mentale gezondheidsproblemen bij

wat leidt tot toename van het aantal suïcides en toename in

mensen die sterven aan zelfmoord, vaak over het hoofd gezien

het gebruik van bijzondere methoden van suïcide. Daar staat

bij de verslaglegging over zelfmoord. Ook worden de oorzaken

tegenover dat er geen bewijs is dat stelt, dat de berichtgeving

van suïcidaal gedrag vaak te simpel weergegeven. Suïcide

over suïcide, het suïcidale gedrag vermindert bij anderen, en

neigt ernaar om vaak te worden toegeschreven aan enkele

dus mensen ervan weerhoudt om zelfmoord te plegen. Ook

factoren (verbroken relaties, het mislukken van een belangrijk examen of mislukking), in tegenstelling tot de meer complexe verklaringen die in de realiteit worden gevonden. Tot slot is er ook een positief punt. Wijzigingen in de verslaglegging zijn mogelijk en dat zou kunnen leiden tot significante verminderingen in het imitatiegedrag van suïcidaal gedrag.

Chris Frost schetste de problemen die de verslaggeving over suïcide stelt voor de journalisten. Er is namelijk sprake van een dramatisch verhaal van een menselijke tragedie maar ook is er sprake van een complex ethisch dilemma. Suïcide is namelijk een nieuwswaardige gebeurtenis. verschillende kenmerken van het berichten van een zelfmoord

De nieuwswaarde wordt bepaald door duidelijkheid, het

en van de omstanders, leidt tot een toename van het gevaar

ontstaan van een snelle verandering en raakt mensen door

van imitatiegedrag. Hiermee wordt bedoeld dat: de artikelen

issues die voor vele individuen van belang zijn. Bovendien,

die gedetailleerde informatie bevatten over de methode van de

kunnen suïcides afspelen in een publieke arena (bijvoorbeeld

zelfmoord, waarin wordt gerapporteerd dat het herhaaldelijk

bij het spoor), of kan het voorkomen bij bekende mensen wat

is gebeurd of dat de betrokken persoon een bekend iemand is

bijdraagt aan de nieuwswaarde.

kan leiden tot een toename van het imitatiegedrag.

Ten tweede werken journalisten onder intense tijdsdruk.

Vaak zijn er verbanden te vinden tussen de doelgroep in

Hoewel dit niet kan worden gebruikt als een excuus voor de

de artikelen in de media en de mensen die vervolgens een

slechte berichtgeving, is het desalniettemin het geval dat

zelfmoord plegen. Zij voelen zich geïdentificeerd met degene

beslissingen over zulke gevoelige issues snel moeten worden


genomen. Er moeten dus richtlijnen voor handen zijn die

heeft immers de taak om in een korte tijd een aantrekkelijk/

gemakkelijk beschikbaar zijn.

sensationeel artikel te schrijven. Terwijl een deskundige

Ten derde is suïcide een gebeurtenis die gemakkelijk te

uitgebreid de tijd kan nemen om onderzoek te doen en om zijn

begrijpen is voor het publiek. Maar achtergronden kunnen

ervaringen op papier te zetten.

moeilijk worden vastgesteld (vooral omdat familieleden

Wat ook duidelijk naar voren komt is de maatschappelijke

in rouw zijn en medische specialisten niet in staat zijn om

verantwoordelijkheid die journalisten moeten nemen. Door

commentaar te geven over de mentale staat van het individu).

de berichtgeving over gezinsmoorden zo in te vullen, door

Tevens is de ruimte die verkrijgbaar is voor een feature, vaak

allerlei details te vertellen en beelden te laten zien, die geen

erg beperkt en daarom ligt de focus van een artikel vaak op de

toegevoegde waarde hebben, kan dit leiden tot beïnvloeding van

gebeurtenis van de zelfmoord, in plaats van de factoren die

de medemens. Mensen kunnen via de media worden overtuigd

daartoe leiden.

om een gezinsmoord te plegen.

Ten vierde zijn er een aantal richtlijnen verkrijgbaar voor

De media-agenda wordt duidelijk bepaald door de televisie en

journalisten. De richtlijnen van de ‘Press Complaints

dagbladen. Het gros van de stakeholders en publieksgroepen

Commission’ zijn de meest invloedrijke richtlijnen, maar

vinden de familiedrama’s een verschrikkelijk feit. Zij zijn

behandelen niet specifiek zelfmoord maar alleen de bredere

van mening dat er terughoudender moet worden bericht

categorie, namelijk persoonlijke rouw.

over het issue omdat meer berichtgeving zorgt voor meer

Tot slot zouden journalisten, die streven naar een goede

gezinsmoorden.

professionele uitvoering, altijd gevoelig moeten zijn voor

We hebben dus duidelijk te maken met culturele indicatoren,

issues die te maken hebben met fatsoen, met daarbij

want de media zorgen ervoor dat het geweld toeneemt.

het risico van pogingen tot het imiteren of tot het teveel

Door de beelden op de televisie en artikelen in de dagbladen,

simplificeren van een complex issue en het opdringen van

verliest men de realiteit uit ogen. Men ziet en leest dingen in

rouw. 9

de media en doet het vervolgens zo na, zonder na te denken

Uit dit onderzoek blijkt dat bepaalde zaken over de

over de gevolgen. Het publiek wordt gehersenspoeld door

berichtgeving over zelfmoord en daarbij de gezinsmoorden,

alle informatie die op hen afkomt. Bepaalde mensen die met

kan worden aangepast en dus verbeterd. Er moet beter worden

psychische problemen kampen, zijn hier vaak gevoelig voor. Als

omgegaan met het expressieve aspect van de boodschap.

blijkt dat andere mensen het doen, is dit een steuntje in de rug

om het ook te doen.

Communicatieaspecten

De specifieke media-invloed speelt ook een rol. Het medium

De framing die bij het hele issue speelt, is dat we te maken

televisie heeft een indringende rol. Beelden worden

hebben met een hype. Het is namelijk populair om over het

geprojecteerd op het netvlies van mensen. Zo werd er in het

issue te schrijven. Maar ook om over het issue te discussiëren.

programma Pauw & Witteman, uitgebreid gepraat over de

De labelling in de artikelen verschilt per stakeholder en

ervaring van een treinmachinist die een wanhoopsdaad 9

publieksgroep. Journalisten hebben nou eenmaal andere

keer heeft meegemaakt. In het programma werd uitgebreid

belangen dan bijvoorbeeld deskundigen. Een journalist

aandacht besteed aan de psychische schade die een machinist

SUICIDE & THE MEDIA: PITFALLS AND PREVENTIONS, 18 november 2003, onderzoeksrapport van Reuters Foundation, Green College en de Oxford University Centre for Suicide Research (CSR), Oxford. 10 Pauw & Witteman, 12 maart 2007. http://player.omroep.nl/?aflID=4178686 9


altijd met zich mee blijft dragen. Op een groot beeldscherm

komen voor de journalisten zodat ze weten hoe ze om moeten

werd het uitzicht van een machinist geprojecteerd. Dit heeft

gaan met zaken als deze, want terughoudende berichtgeving

als resultaat dat de mensen die vervolgens in de trein zitten

is noodzakelijk. De stakeholders moeten zich ervan bewust

en het spoor zien, terugdenken aan de beelden uit de televisie-

zijn wat voor impact en wat voor gevolgen een sensationeel

uitzending van Pauw & Witteman. Dit zorgt voor angst en

artikel kan hebben. Het expressieve aspect van de boodschap

onbegrip. Het familiedrama in Haarlem blijft dan afspelen in

moet veel meer worden beperkt. Er moet bij zaken als deze,

het hoofd van de mens. 10

sprake zijn van objectieve verslaglegging.

In de dagbladen wordt er dieper ingegaan op de achtergronden van de gezinsdrama’s. Er zijn meer feiten en

Lotte Pieck, mediaspecialist, in opdracht van het

details te vinden in de artikelen. Maar al die details zorgen in

onderzoeksinstituut Amsterdam School for Cultural Analysis

het hoofd van de mens voor een filmpje dat af blijft spelen in

(ASCA).

de gedachten van de mens. Zijn de media wel zo goed als wij altijd dachten? Misschien is het voor de redacties van kranten en programmamakers verstandig om op een terughoudende manier te berichten over familiedrama’s. De berichtgeving zou zich moeten richten op objectieve verslaglegging. Maar het lijkt er juist op dat de Nederlandse media zich steeds emotioneler en sensationeler gedragen. Wat is het nut om alle Nederlanders te laten weten hoe de familiedrama’s exact in zijn werk zijn gegaan? Hoe de twee kleine jongetjes tegenstribbelend voor de trein werden gesleurd door hun vader? Waarom moeten wij als heel Nederland weten hoe de treinconducteur zich voelde? Waarom moeten de burgers weten hoe de politieagenten zich voelden nadat ze een huis binnentraden waar net een gezinsdrama heeft plaatsgevonden? Wat is daar de nieuwswaarde van?

Conclusie Het blijkt uit verschillende onderzoeken dat de media wel degelijk invloed hebben op het gedrag van mensen. Heel veel berichtgeving over het issue kan het beslissende zetje zijn voor mensen, om de kinderen mee de dood in te nemen. De daders weten immers dat anderen het ook hebben gedaan, dus dan kan hij/zij het ook. Er moeten duidelijke richtlijnen


Literatuurlijst:

• AD Utrechts Nieuwsblad (2007), titel artikel: Het ene drama • Peterrdevries.nl (2007), stelling Poll: Over dergelijke gezinsdrama’s moet lijkt het andere uit te lokken.

uiterst terughoudend en desnoods helemaal niet worden gepubliceerd.

Verschenen op donderdag 8 maart 2007.

Verschenen op: 9 maart 2007. Bekeken op: 12 maart 2007. Link:http://www.peterrdevries.nl/frames2/framerechts.html

• De Pers (2007), titel artikel: ‘In een woning aan de Pachthoeve in Berghem...’

• SUICIDE & THE MEDIA: PITFALLS AND PREVENTION (2003),

Verschenen in: De Pers van 16 maart 2007.

onderzoeksrapport naar aanleiding van een seminar. Georganiseerd door

Link: http://depers.coolcreations.nl/weblog.php?id=196

de Reuters Foundation, Green College en de Oxford University Centre for Suicide Research (CSR), Oxford. Verschenen op: 18 november 2003.

• Elsevier (2007), titel artikel: Gezinsdrama’s:

Bekeken op: 12 maart 2007.

terughoudendheid media gevraagd. Verschenen op: 13 maart

Link: http://cebmh.warne.ox.ac.uk/csr/Suicide%20&%20the%

2007. Bekeken op: 13 maart 2007. Link: http://www.elsevier.

20Media%20seminar.pdf.

nl/nieuws/nederland/artikel/asp/artnr/143223/index.html

• Indymedia.nl, titel artikel: Draagt media bij aan

• Volkskrant (2007), titel artikel: Hoe moet de media omgaan met familiedrama’s? Verschenen op: 14 maart 2007. Bekeken op: 8 april 2007.

familiedrama’s? Verschenen op: 13 maart 2007.

Link: http://medialog.blogspot.com/2007/03/hoe-moet-de-media-omgaan-

Bekeken op: 2 april 2007.

met.html

Link: http://indymedia.nl/nl/2007/03/43011.shtml

• Nova (2007), programma: Uitzending Nova. Verschenen op: 12 maart 2007. Bekeken op: 13 maart 2007.

• Wijk, Kees van, De Media-Explosie, Trends en issues in massacommunicatie, Academis Service, Schoonhoven, 2003. Tweede herziene druk.

Link: http://www.novatv.nl/index.cfm?ln=nl&fuseaction=vi deoaudio.details&reportage_id=4997

De externe bronnen:

Verschenen op: 16 maart 2007. Bekeken op: 4 april 2007.

• Titel rapport: SUICIDE & THE MEDIA: PITFALLS AND PREVENTION • Uitzending televisieprogramma: Uitzending Nova van 12 maart 2007. • Titel artikel: Het ene drama lijkt het andere uit te lokken.

Link:http://nu.web-log.nl/nu/2007/03/media_en_gezins.html

Verschenen in: AD Utrechts Nieuwsblad van donderdag 8 maart 2007.

• Nu.nl (2007), titel artikel: Media en gezinsdrama’s.

• Pauw & Witteman, Uitzending Pauw & Witteman. Verschenen op: 12 maart 2007. Bekeken op: 13 maart 2007. Link: http://player.omroep.nl/?aflID=4178686


Bijlagen:

Het communicatiedoel Ik wil 40% van de doelgroep van het vakblad: tijdschrift voor

bouwplan

Communicatiewetenschap overtuigen van het feit dat media invloed hebben op het gedrag van mensen, om tot een daad

Onderwerp

als gezinsmoord te komen, in een artikel dat zal verschijnen in

Ik heb gekozen om mijn essay over het issue: hebben de

nummer 2 van het tijdschrift.

media, televisie en dagbladen, invloed op de gezinsmoorden die de afgelopen weken in Nijvel, Hengelo en Haarlem hebben

Motivatie medium

afgespeeld? In het AD Utrechts Nieuwsblad van 8 maart 2007,

Ik heb gekozen om het artikel te laten verschijnen in

die ik in de trein tegenkwam, sprak mij het issue meteen heel

het medium tijdschrift voor Communicatiewetenschap,

erg aan omdat ik denk dat media wel degelijk invloed kunnen

omdat dit een vakblad is dat een schat aan informatie

hebben op mensen die al in hun hoofd hebben om wat ergs

voor wetenschappers op het gebied van communicatie en

te doen. De lead van het krantenartikel luidt: Toeval? Of was

informatie, journalistiek, film, televisie en nieuwe media in

de media-aandacht voor het Belgische drama in Nijvel, waar

Nederland en Vlaanderen biedt. Het tijdschrift is een platform

een moeder haar vijf kinderen vorige week ombracht, voor Erick

voor wie belangwekkende informatie wil publiceren en lezen

K. het beslissende duwtje om zijn vrouw en twee kinderen te

over het wetenschapsgebied Communicatie in de meest ruime

vermoorden?

zin. Ik denk dat de doelgroep interesse heeft in het onderwerp,

De hypothese luidt: Hoe meer berichtgeving over de

vooral omdat het issue nu speelt. Aangezien gezinsmoorden

familiedrama’s, hoe meer familiedrama’s er zullen plaatsvinden?

steeds vaker voorkomen is het een brandende kwestie waar zeker een antwoord op moet komen. Het is een vakblad wat 4

De probleemstelling is:

keer per jaar verschijnt.

Heeft een uitgebreide berichtgeving op de televisie en in de

In eerste instantie wilde ik het artikel in het vakblad tijdschrift

dagbladen, invloed op het gedrag van mensen, om tot een

voor mediastudies plaatsen, maar op internet is niks over

soortgelijke daad als gezinsmoord te komen?

dit medium te vinden. Misschien is het vakblad inmiddels opgeheven. In dat vakblad zou het artikel helemaal goed

Hoofdvragen:

thuishoren omdat het artikel ook echt een mediastudie is.

1. Wat wordt er gecommuniceerd door de televisie en

Maar blijkbaar is het vakblad niet makkelijk verkrijgbaar dus

vandaar dat ik toch heb gekozen voor het tijdschrift voor

dagbladen over het issue?

2. Hoe worden mensen beïnvloed door woordvoerders en

communicatiewetenschap.

journalisten ten aanzien van dit issue?

3. Moet het PR-beleid worden aangepast van betrokken

Omschrijving doelgroep

stakeholders, zoals journalsten en politie, en dan

Het vakblad is gericht op professionals die alles weten van

voornamelijk het expressieve aspect van de berichtgeving

over het issue?

communicatie en de invloed van media.

10


De doelgroep is geïnteresseerd in de ontwikkelingen van

het issue. Ook heeft het issue te maken met de theorie van

de communicatiewetenschap. De doelgroep bestaat uit

agendasetting, two-step-flow of communication namelijk de

hoogopgeleiden in de leeftijdscategorie van

opinieleiders in de rol van psychologen en deskundigen. Ook de

25 t/m 55 jaar, die geïnteresseerd zijn in de ontwikkelingen

culturele indicatoren zal ik gaan gebruiken voor het essay. De

op het gebied van communicatie en wetenschap. Het

gezinsmoorden lijken op een hype.

Tijdschrift voor Communicatiewetenschap richt zich op

Ik denk dat de verhouding tussen journalisten en woordvoerders

het signaleren en registreren van ontwikkelingen binnen

goed zal zijn omdat het een serieus issue is waar onderzoek naar

de communicatiewetenschap en verwante vakgebieden in

moet worden gedaan. Want als het blijkt dat media het gedrag van

Nederland en Vlaanderen. Het tijdschrift is een platform voor

mensen op een dusdanige manier beïnvloeden zodat ze eerder in

wie in onderzoek of beschouwing belangwekkende informatie

staat zijn om het eigen gezin uit te moorden vind ik dat iedereen

wil publiceren over het wetenschapsgebied en zo een bijdrage

daar op een serieuze manier mee om moet gaan en dat er geen

wil leveren aan de discussie binnen, en de ontwikkeling van de

belanghebbenden zijn die het onderzoek in de weg zouden staan.

communicatiewetenschap. Het issue waar ik over ga schrijven is zeker een beschouwing

Bronnen

wat leidt tot verschrikkelijke daden, er wel degelijk wat moet

• http://www.gva.be/dossiers/-g/gezinsdrama’s/recent.asp • http://www.gva.be/dossiers/-g/gezinsdrama’s/dossier.asp • http://player.omroep.nl/?aflID=4178686 • http://www.novatv.nl/novaplayer/player.html?bw=bb&play

veranderen in de berichtgeving over zaken als deze.

Functie

• http://www.nosheadlines.nl/forum.php/list_messages/6178 • http://www.rssonderwijs.nl/read.php?url=http%3A%2F%2F

Ik werk als mediaspecialist in opdracht van het

en artikel waard, wat misschien weer kan leiden tot discussie. Op deze manier komt er aandacht voor het issue, want ik ben van mening dat als media invloed hebben op het gedrag

er=wmp&id=hpe-1-0&x=13&y=7#

www.ad.nl%2Fbinnenland%2Farticle1155514.ece

(ASCA). Ik vervul hier de rol van mediaspecialist om zo het

• http://www.villamedia.nl/journalist/n/Vroomen.shtm • http://www.brabantsdagblad.nl/bdbinnenland/

onderzoeksinstituut te helpen met het analyseren van het

onderzoeksinstituut Amsterdam School for Cultural Analysis

article1202973.ece

• http://www.dood.nl/showit.php3?cid=581 • http://www.ivonnevandevenstichting.nl/word/Kader%20N

issue.

Literatuur

ASP%20definitief.doc

hebben op het gedrag van mensen. De kritische mediatheorie

• http://www.psychiatry.ox.ac.uk/csr/resmedia.html • http://www.bmj.com/cgi/content/full/318/7189/978 • http://www.rino.nl/docenten/K/23526.html • http://www.volkskrant.nl/binnenland/article405700.ece/

en de specifieke media-invloed zal ik gebruiken voor mijn

De theorie die ik ga gebruiken uit de massacommunicatie is fase 4: Sturende macht van de media. Het issue dat ik ga onderzoeken heeft te maken met de macht die media kan

essay omdat ik denk dat deze theorieën thuishoren bij

Minder_familiedrama_s_bij_informatieluwte

• http://jsp.vlaamsparlement.be/website/htm-vrg/313826.html • http://www.elsevier.nl/nieuws/nederland/artikel/asp/

artnr/143223/zoeken/ja/index.html 11


Beeldmateriaal Ik heb door middel van het bewerken van foto’s en illustraties in Photoshop, de suggestie van herhaling bij een afbeelding (pagina 5) laten zien. Op deze afbeelding zie je de omtrek van een lijk, die afgezet is door de politie. Herhaalde beelden op de televisie zorgen voor het besmettingsaspect. Op de afbeelding op pagina 6 is een krant te zien met op de achtergrond een studio. In dit beeld wordt de overvloed aan informatie duidelijk. Op de afbeelding op de voorpagina komt duidelijk de invloed van de media naar voren. Het idee in dit beeld is dat men wordt overspoeld door beelden en teksten. De plaatjes die ik heb gebruikt heb ik van de website www.gettyimages.com. Maar ik heb alles bewerkt zodat het mijn eigen ding is geworden.

Nieuwe bron Hierna volgt de gekopieerde versie van de gebruikte nieuwe bron, namelijk: Het onderzoeksrapport uit Amerika, Suicide & Media, Pitfalls and Prevention.

12


13


Essay De media-invloed op het aantal toegenomen familiedrama’s.

Naam: Lotte Pieck Datum: 4 april 2007 Klas: 1COA Studentnummer: 430937 Modulenaam: Representant Conceptuele lijn Medialandschap Vakdocent: Kees van Wijk

14


Essay De media-invloed op het aantal toegenomen familiedrama s

Recommend Documents