Wat is bijbels verantwoord leiding geven?

Bijbels leiderschap

Wat is bijbels verantwoord leiding geven? 1

Instituut voor Christelijk Leiderschap

De nood die Mozes zag… Num 27: 15-16

Toen sprak Mozes tot de HERE: De HERE, de God der geesten van alle levende schepselen, stelle over de vergadering een man, die voor hun aangezicht uitgaat en die voor hun aangezicht ingaat, en die hen doet uittrekken en hen weer terugbrengt, opdat de vergadering des HEREN niet zij als schapen die geen herder hebben. ¾

(zelfde woorden als de Jezus gebruikt) 2


Weiden en leiden…

Psalm 78: 70-72

Hij verkoos David, zijn knecht, en nam hem van de schaapskooien; vanachter de zogende schapen haalde Hij hem, om Jakob, zijn volk, te weiden, en Israël, Zijn erfdeel. Deze weidde hen naar de oprechtheid van zijn hart, en leidde hen met kundige hand.

3


Israël is Gods aparte erfdeel Deut 32:8-9

Toen de Allerhoogste aan de volken hun erfdeel gaf, en de kinderen der mensen scheidde, toen stelde Hij de grenzen der volken vast, naar het aantal der zonen Gods; Maar het deel van Jahweh was Zijn volk, Jakob was zijn erfdeel. 4


Verschil koningschap van Saul en David Saul

David

Gekozen om zijn hart Was onlogische keuze Opleiding in vernedering, wachtkamer In stapjes koning Corrigeerbaar op z’n fouten Team mens

Niet corrigeerbaar Uiterlijke vroomheid Ongehoorzaam Eer en imago belangrijk Trok taak priester naar zich toe… Was jaloers

5


Wat zegt de Bijbel over leiderschap

Vraag: Wie leidt de leider? Criteria voor zoeken/aanstellen van oudsten ¾

1 Tim 3 + Titus 1

Over het functioneren van oudsten ¾

1 Petrus 5:1-11

6


Conclusies over leiderschap N.a.v. 1 Tim 3:2 (Het Boek)

Wel, een voorganger moet een goed man zijn, op wiens leven niets aan te merken is. Hij mag maar één vrouw hebben en moet beheerst, attent en ordelijk zijn. Hij moet het fijn vinden om gasten te ontvangen en goed onderwijs kunnen geven. Hij mag geen drinker of driftkop zijn, maar is vriendelijk en vredelievend. Hij mag niet aan het geld vast zitten. Hij moet een goede man en vader zijn, die zijn kinderen aankan. Want als iemand zijn eigen gezin niet kan leiden, hoe zou…. hij dan voor de gemeente van God kunnen zorgen? 7


Over zoeken van oudsten vv

Titus 1: 5-9

Ik heb u op Kreta achtergelaten met de bedoeling, dat gij in orde zoudt brengen hetgeen nog verbetering behoefde, en dat gij, zoals ik u opdroeg, in alle steden als oudsten zoudt aanstellen mannen, die onberispelijk zijn, een vrouw hebben, die gelovige kinderen hebben, die niet in opspraak zijn wegens losbandigheid of van geen tucht willen weten. Want een opziener moet onberispelijk zijn als een beheerder van het huis Gods, niet aanmatigend, niet driftig, niet aan de wijn verslaafd, niet opvliegend, niet op oneerlijke winst uit, maar gastvrij, met liefde voor wat goed is, bezadigd, rechtvaardig, vroom, ingetogen, zich houdende aan het betrouwbare woord naar de leer, zodat hij ook in staat is te vermanen op grond van de gezonde leer en de tegensprekers te weerleggen. 8


Over functioneren van oudsten

(1 Petr. 5: 1-4)

De oudsten onder u vermaan ik dan als medeoudste en getuige van het lijden van Christus, die ook een deelgenoot ben van de heerlijkheid, welke zal geopenbaard worden: hoedt de kudde Gods, die bij u is, niet gedwongen, maar uit vrije beweging, naar de wil van God, niet uit schandelijke winzucht, maar uit bereidwilligheid, niet als heerschappij voerend over hetgeen u ten deel gevallen is, maar als voorbeelden der kudde. En wanneer de opperherder verschijnt, zult gij de onverwelkelijke krans der heerlijkheid verwerven.

9


Wat mag je van leiders verwachten 1. 2. 3.

Corrigeerbaar, aanspreekbaar op hun functioneren Functie staat in het licht van een visie (Gods heerlijkheid die komt) Je werk is hoeden, leiden, begeleiden, oppassen

4.

Over de gewenst houding staat veel…

5.

De kudde die bij jou is Niet gedwongen (omdat het je vak is), vrije beweging, onderworpen aan God Niet om er beter van te worden Bereid om te dienen (weten wat dienen is) Niet om de baas te spelen; geen misbruik van autoriteit Een inspirerend voorbeeld zijn Je màg echt wel een beloning van God verwachten Heel bewust hanteren (aandoen) een houding van nederigheid

Vanuit je houding krijg je als een oudste volop vrucht 10


Over het functioneren van leiders vv

6. 7. 8.

Onderlinge relaties zijn zeer belangrijk in een kerk Jongeren moeten leren om te leren van oudsten Durf je kwetsbaar en transparant te maken onder de Machtige Hand van God 9. Maak je zorgen in elk geval aan God bekend 10. Je krijgt met geestelijke strijd te maken, wees dus nuchter en alert (waakzaam) 11. Weersta de satan met vast vertrouwen

Je bent niet alleen; anderen gebeurt het ook; praat erover

12. Je hebt de God van alle genade nodig

Je zult fouten maken

Vier dingen gebeuren:

VOLMAKEN STERKEN 11

BEVESTIGEN GRONDVESTEN Instituut voor Christelijk Leiderschap

Vormen van leiderschap Elke fase z’n eigen stijl

12


Leiderschapproblemen in de kerk… Wat kan er fout gaan bij leiders (in dit geval: voorgangers)

13


De moeilijkheid voor een christen…

tact n o c s hart

Bijbel

God

P

Heilige Geest

14


Wat kan er fout gaan…? De waarde van de inhoud verliezen ¾

structuur/methode belangrijker dan het doel

Mensen die hun gaven verkeerd benutten Mensen die geen zelfkennis over gaven hebben Geen gaven voor A hebben en toch A willen doen Mensen die hun gaven in de grond stoppen Niet herkenbaar maken van gaven Niet coachen/begeleiden van gaven

15


Wat kan er fout gaan vv Het monopoliseren van gaven ¾

bij predikant en/of oudste

Preken als hoogste gave zien ¾

dan moet die ‘broeder’ ook alles maar kunnen

Geen plan hebben met/voor gemeente ¾

(richtingsgevoel kwijt)

Niet alle (ook creatieve) gaven gebruiken in zo’n plan met de gemeente

16


Een visie op besturen van het kerk-zijn vaardigheden

houding Visie

Leiderschap talent

De kerk als MODELLEN Huis van de Levende God

Ontmoeten Spiegelen scherpen

Coachen

17


Modellen om een kerk te besturen hangen af van aantal variabelen Relatie met traditie ¾

Relatie met (vaste) structuren

Relatie met eigen mogelijkheden (team) Focus op kudde (eigen kerk) Focus op groei (naar buiten gericht)

18


Modellen van kerk-zijn Predikant-kerkenraad model ¾

Preken en zorg is hoofdtaak

Voorganger-oudsten model ¾

Voorganger hoeft niet perse predikant te zijn

Oudsten-diakenen model ¾

Diakenen als uitvoerders

Oudsten-team en diakenen ¾

Oudsten als “meegangers”

19


Four Leadership Styles in the Church? System Orientation

General

Conductor

Sheep driven

Growth driven

Paternalistic entrepreneur

Coach

People Orientation

20


Nederland en de grenzen van leiderschap

Amerikaanse manier van leiderschap en strategieprocessen werken hier niet... De stijl van de dirigent en de generaal zijn niet zo geliefd. In Nederland moet je mensen laten ondervinden en/of ze daarin begeleiden (coach of paternalistisch ondernemerschap). Dit zijn de vier hoofdkenmerken van de vier stijlen: ¾ Stijl van generaal is discipline en gezag. ¾ Stijl van de paternalistische ondernemer is streng en goed zijn voor je mensen, maar wel in eigen straatje blijven kijken. ¾ De stijl van de dirigent is mensen wel gevoel van verantwoordelijkheden geven maar binnen een vast patroon waar eentje de lijntjes uitzet. ¾ De coach heeft veel van het poldermodel in zich. Onderhandelen, laten ontdekken en voelen en daarin mensen stimuleren.

Stijl leiderschap

De generaal

Paternalistische ondernemer

Dirigent

Coach

Dit is de dominante stijl in

Frankrijk

Italië

UK

Netherland

10%

35%

10%

45%

Organisaties met stijl in Nederland aanwezig

21


Zo wordt er in de maatschappij naar gekeken!

22


Maar in de Bijbel is dat toch iets anders Corrigeerbaar Herder zijn… ¾ ¾

Dienen is basis houding Dienstbaar aan God en de kudde

God gebruikt je gaven (talenten) ¾

Zet ze in voor Zijn kudde!

23


Leiderschap in de bijbelse context De Visionair

Luisteren

aanvoelen

regelen

denken

De Herder

Vernieuwen/Plannen

kijken

Bemiddelen

24 De Beschouwer

De Manager

Controleren


De tijd creëert een ontwikkelingsproces met zijn eigen wetten en onvermijdelijkheden

verschillende periodes vereisen verschillend leiderschap 25


De levenscyclus van een christelijke organisatie en kerk?

Fase 1

Fase 2

Fase 3

26

Fase 4

renew


Leiderschap en ontwikkelingsfase horen bij elkaar Ken de fase van je eigen kerk/gemeente Zoek de noodzakelijke leiderschapsvaardigheden die daarbij passen Bouw een leiderschapsteam

27


Fase 1: geestelijke bediening die gedeeld wordt door mensen Vision Casting = hartsenthousiasme + dadendrang identificeren +enthousiasmeren

Fase 1

Fase 2

Fase 3

28

Fase 4

renew


Fase 2: groei!

Steeds meer mensen doen mee, vrucht! Vision sharing = draagvlak creëren voor idee + multiplicatie van dat wat werkt: 1= hartszaak; 2 = bekwaamheid + introductie van procedures en methodes

Fase 1

Fase 2

Fase 3

29

Fase 4

renew


Fase 3: de manier van werken en de bediening/cultuur bieden veiligheid Processing = doorontwikkelen = context-switch tussen hart en proces principes komen achter de vorm en vormen worden vast!

Fase 1

Fase 2

Fase 3

30

Fase 4

renew


Fase 4: Onvrede! Vasthouden aan vormen om oude visie terug te halen Proces failing = desoriëntatie chaos ontstaat want vormen komen ter discussie ze werken niet meer; principes op de achtergrondÎ verlangen naar vernieuwing = loskomen van de vorm en vernieuwen inhoud. FOUT: VORMEN VERNIEUWEN

Fase 1

Fase 2

Fase 3

31

Fase 4

renew


Vernieuwing is: veranderen om het missionaire geestelijke enthousiasme terug te halen! Vision Casting identificeren enthousiasmeren

Vision sharing draagvlak multiplicatie procedures en methode

Processing context-switch principes raken achter vormen vast

Fase 1

Fase 2

Fase 3

32

Proces failing chaos ontstaat vormen ter discussie procedures weg verlangen naar principes?

Fase 4

Vision Casting identificeren enthousiasmeren

renew


Modellen waarin leiderschap zichtbaar wordt in een kerk

33


Leider en gemeente

Leiderschap heeft een spiegel in de gemeente! ¾ Je krijgt de gemeente die je verdient ¾ De gemeente krijgt de leider die ze verdienen ¾

34


De 20-60-20 regel geldt helaas ook voor christenen 15% 10

10 %

%

5%

5

15

15

15

15

15

10

10

15% 15% 15% 35

15%


Tweede deel Module leiderschap Covey modellen

36


De harde praktijk heeft zijn lessen Leiderschap weet… …dat het niet gaat om het realiseren van een missie… …maar om het effect daarvan… (dat heet vrucht dragen)

37


Van Visie tot Effect

1

Visie missie

2 3

Strategie

4

Tactiek

5

Operatie

effect 38


Over de trekkende kant van leiderschap Nederlanders houden niet van leiderschap… ¾ ¾

Koopman en dominee Duitsers, Fransen en Amerikanen hebben leiderschapscultuur

In Nederland nu ook toegespitst leiderschap ¾

Obadja Platform, GMV, RMU, CBMC, Logos, Triple-C, Instituut voor Christelijk Leiderschap

Mensen voelen leiderschap aan ¾ ¾ ¾

Wordt herkend en hoeft nauwelijks afgedwongen te worden Leiderschap inspireert en geeft richting aan Leiderschap heeft altijd een visie,.. een authentieke droom

Leiderschap en cultuur horen bij elkaar ¾

In Nederland past vooral een teamleiderschap 39


Nederland en leiderschap Willow Creek ervaring ¾

En eigen ervaring... En onderzoek CGEY/Erasmus

Amerikaanse manier van leiderschap en strategieprocessen werken hier niet...

Style

Dominant Style Dutch Corp

General

Paternalistic entrepreneur

Conductor

Coach

France

Italy

UK

Netherlands

10%

35%

10%

45%

40


Wat wordt van leiders verwacht? (Uit het onderzoek)

Congruentie ¾

Je moet op het werk en thuis hetzelfde zijn

Betrouwbaar en transparant ¾

Waarom zou een bedrijf mij vertrouwen als…

Team Player ¾

Leiderschapsvraagstukken te complex geworden

Communicator ¾

Uitleggen, vertalen, inspireren

41


Problemen van eigentijds leiderschap

Niet luisteren (waarnemen) Niet waardevrij interpreteren Niet in staat (met relevantie) te inspireren Niet transparant Niet congruent Teveel erebaantjes en niet dienstbaar… Geen aansprekende visie

Een echte leider begeleidt mensen om ze beter te maken dan hemzelf 42


Elke leider heeft te maken met paradigma’s

Voorbeelden op dia

43


Leiderschap heeft vier kenmerken 1. Visie (Gepassioneerd Dromen) 2. Dienend Besturen 3. Godgericht Beschouwen 4. Medemenselijk Herderen 44


Leiderschap herdert…. tijdens de tocht van nu naar straks… Tijd

Processen = 30%

Huidige situatie analyse

Structuur = 10% Mensen = 60%

Gewenste situatie Inspirerend en duidelijk

Plannen 45


De grootste valkuil Leiderschap is nooit een doel op zich… … Maar een middel in dienst van een doel!

LEIDERSCHAP IS WAT ANDERS DAN DE BAAS SPELEN Leiderschap is dienstbaar zijn aan het realiseren van een opdracht of een droom. 46


Leiderschap is nooit mono… De Visionair

De Herder

Leiderschap met 4 kenmerken

De Manager

De Beschouwer 47


Kenmerken van de Visionair

Dromen Enthousiasmeren Inspireren Innoveren

Wat zijn de valkuilen?

48


Kenmerken van de manager

Doelgerichtheid Planning en organisatie Procesgericht Samenhang in het oog houden

Wat zijn de valkuilen?

49


Kenmerken van de beschouwer/leraar?

Goed kunnen analyseren Sterk in lessen trekken Goed in theoretische concepten Goed oog voor wortels, identiteit en cultuur

Valkuilen?

50


Kenmerken van de herder?

Goed aanvoelen van sfeer Aandacht voor mensen Gevoel voor cultuur Oog voor de kern van weerstand

Valkuilen?

51


Wat is bijbels verantwoord leiding geven?

Recommend Documents