Waarom worden de woningen van 15 vervangen door woningen van 8?

Erkenningsnummer P708430

Wingerdstraat 14, 3000 Leuven Tel. 016/28.47.90 — Fax. 016/20.44.45

V.U.: P. Coosemans, Schoolbergenstraat 165, 3010 Kessel-Lo

BELGIE(N) - BELGIQUE

In deze editie:

Wingerd

25steng a

jaarg

Driemaandelijkse huiskrant van het woonzorgcentrum De Wingerd ¤ Kleinschalige groepswoningen voor personen met dementie ¤ Zorgflats voor echtparen ¤ Centra voor Dagverzorging & Kortverblijf ¤ Lokaal Dienstencentrum Wijnveld ¤ Expertisecentrum Dementie Vlaams Brabant — MEMO

PB- PP B-22444

Woonzorgnet-Dijleland vzw

Uitbreiden, bouwen en verbouwen Bewegingstherapie in De Wingerd Een wereld in beweging Fietsend naar het werk Afscheid van Rik Alles kan beter Winigerdlied Interview: kinesitherapie bij dementie Levensloop 2015 Reizen om te leren MEMOrabel Preekstoel Poëzie Colofon

1 2 2 3 3 4 4 5 5 6 7 7 7 8

UITBREIDEN, BOUWEN EN VERBOUWEN ER BEWEEGT WAT IN DE WINGERD Ach, we weten het al maanden: De Wingerd gaat uitbreiden; er zijn dus verbouwingen op til.

Waarom worden de woningen van 15 vervangen door woningen van 8?

Maar wat is precies de bedoeling van die uitbreiding? En waar precies zal er gebouwd worden? Wanneer start men met deze onderneming? En hoe wil men dat verwezenlijken zonder al te veel last voor de bewoners?

Daar zijn verschillende redenen voor: • Het is veel makkelijker in harmonie met elkaar te leven in een kleine groep dan in een grote en we willen in de eerste plaats dat de bewoners in goede verstandhouding kunnen leven. • Een kleine woning is uiteraard gezelliger en rustiger. • In een grotere woning zijn er altijd twee gangen voor de slaapkamers. Twee gangen leiden makkelijker tot verwarring dan één. • We hebben vastgesteld dat in de grote woningen de bewoners vaker vallen. Dat vindt waarschijnlijk zijn oorzaak in het makkelijker verward raken, in een lager gehalte aan “rust”. • In de grote woningen zijn er twee personeelsleden, in de kleine staat er slechts één persoon in voor de groep. In het laatste geval is deze persoon exclusief gericht op de bewoners en geeft hij automatisch zijn volle aandacht aan de hem toevertrouwde mensen. • Uit de vergelijking van de tevredenheidsenquêtes die we gehouden hebben in 2007 en 2014 leiden we ook af dat de personeelsleden uit de kleine woningen zich meer polyvalent opstellen en hierdoor qua tevredenheid hoger scoren, minder werkdruk ervaren, de momenten van verzorging intensiever beleven en dat de bewoners in die situatie meer op hun eigen ritme kunnen leven.

Dat zijn veel vragen waarop slechts weinigen het antwoord kennen, ik trek dus met papier en pen naar Jan Vanwezer om een en ander uit te klaren. Wat zijn de precieze plannen? En wanneer wordt er gestart? Gestart is men al een hele tijd geleden. Zo’n project vraagt een enorme voorbereiding, dus veel vergaderen en overleggen, plannen en nog eens plannen. De aanzet van dit alles ligt al jaren terug in de tijd, van vóór mijn aantreden hier. We maken onderscheid tussen verbouwingen en uitbreidingen. Enerzijds worden de 3 grote woningen van 15 bewoners omgezet in kleinschalige kernen van 8 en anderzijds worden er, bovenop de huidige woning 11, twee woningen bijgebouwd ook voor elk 8 bewoners. Eens de plannen concreet waren, moest er een hele papierwinkel worden afgewerkt. Men had bouwvergunningen nodig en subsidies werden aangevraagd. De goedkeuring van de bouwplannen door de hogere instanties betekent per definitie dat er wat geduld dient opgebracht te worden. Een toezegging van subsidies alleen volstaat niet om de werken te beginnen, er komt pas een eind aan de financiële kopzorgen wanneer de fondsen ook effectief vrijgemaakt zijn. Veel administratie, groot tijdsverloop. Ondertussen is dat stadium afgewerkt en kunnen we in augustus of ten laatste september hopelijk echt starten met de concrete verwezenlijking van alle plannen.

Eén grote woning wordt omgezet in twee kleine. Houdt dit grote verbouwingswerken in? Eén woning van 15 worden er twee van acht, samen 16. Er moet sowieso een slaapkamer bijkomen en de gemeenschappelijke ruimte moet gesplitst, uitgebreid en aangepast worden. Dat is niet niks. Hoe kan dit allemaal verwezenlijkt worden met een minimum aan overlast voor de bewoners? Er komen tijdelijke containerwoningen op het grasveld vóór het Grand Café. Op de afwikkeling van de paperassen en toelatingen hiervoor zijn we nog aan het wachten. Hier zullen de bewoners van woning 11 gedurende de ganse duur van de werken verblijven. Ze krijgen er elk een kamer met toilet en wastafel - maar geen eigen douche - en uiteraard, zoals nu, een gezellige woonkamer en de nodige gemeenschapsinfrastructuur voor hygiëne en verzorging. Bovenal trachten we de huiselijke sfeer en de gezelligheid, die De Wingerd typeert, te behouden. Vervolgens beginnen we ermee het gebouwencomplex van woning 9 en 11 te vergroten, om te bouwen en met één verdieping te verhogen. Dat gebeurt uiteraard in fasen zodat ook de verhuis gefaseerd kan plaatsvinden. Hier krijgen we dan 6 woningen van 8 personen.

25ste jaargang, nr. 2 — zomer 2015

Ook het kapsalon krijgt een “remake” door er de naastliggende badkamer in op te nemen. Gezien het aantal bewoners zal toenemen, moet deze ruimte zeker vergroot worden. Het is nu een van de gezelligste ontmoetingsplaatsen maar tevens het meest overbezette lokaal. Ook de vergaderzalen zullen zich vermenigvuldigen, wat dan weer de mogelijkheid geeft om bij grote evenementen het Grand Café uit te breiden. Tenslotte wordt ook woning 10 in twee gesplitst. Het wordt dus echt wel een werk van lange adem. We hopen uiteraard dat de bewoners er niet al te veel ongemak zullen van ondervinden, maar je kan natuurlijk geen omelet bakken zonder eieren te breken. We zijn iedereen dankbaar voor het begrip dat ze willen opbrengen voor de minder aangename aspecten van het hele project, dat toch maatschappelijk erg relevant is. Klopt het dat de nieuwe woningen deels bestemd zijn voor mensen met jongdementie? Bij mensen met jongdementie heb je twee types: enerzijds nog jonge actieve mensen die dementie hebben, maar zich helemaal niet op hun plaats voelen bij de wat oudere bewoners. Voor hen willen we inderdaad één van de woningen voorbehouden. Anderzijds zijn er nog relatief jonge mensen met dementie die ook fysiek niet meer de mobiliteit en energie hebben van gezonde leeftijdgenoten. Zij kunnen samen met de andere bewoners gehuisvest worden, zoals dat tot nu steeds het geval was. Hoeveel mensen zal De Wingerd uiteindelijk huisvesten? En wanneer verwacht men het einde van deze moeilijke periode? De capaciteit zal vermeerderd worden met 19 kamers. We krijgen in totaal ruimte voor 146 bewoners. Onze kristallen bol toont de afloop van alle werkzaamheden - dat wil zeggen de terugkeer van de mensen uit de tijdelijke woningen naar hun definitieve thuis - in juni 2016. Maar zoals iedereen wellicht weet wekken kristallen bollen hoge verwachtingen, maar geven zij in geen geval ook maar enige garantie. Het wordt dus afwachten en duimen voor de voorspoedige afloop van een groots project. Ik zie het wel zitten. En weg is Jan Vanwezer, glimlachend, naar een volgende bespreking. Een heel pak wijzer ga ik een kijkje nemen in het Grand Café en bestudeer ik, bij een lekkere kop koffie, de plannen zoals ze daar tegen de wand geëtaleerd zijn. Inderdaad een groots project. Op hoop van zegen! Mieke

e-post: [email protected]

1.

Internet: www.wingerd.info

BEWEGINGSTHERAPIE IN DE WINGERD

EEN WERELD IN BEWEGING

Niets in het geheugen, wat niet eerst in de zintuigen was - Aristoteles

Wat beweegt er bij de vrijwilligers? Vrijwilligers zijn vandaag de dag niet meer weg te denken in de zorgsector. Het woonzorgcentrum De Wingerd kan beroep doen op een team van een 94-tal vrijwilligers: zij worden ingezet voor praktische, ondersteunende en organisatorische taken. Ze zijn niet alleen, elk op zijn manier, gemotiveerde helpers voor de bewoners, maar ze werken, variërend van meermaals per week tot maandelijks, ook met de familie, zorgverleners en met andere vrijwilligers samen. Er beweegt heel wat bij de vrijwilligersgroep in het woonzorgcentrum en ook op het vlak van bijscholingen reikt men op regelmatige basis concrete tools aan om hen te ondersteunen in hun dagdagelijkse taken. Om de vrijwilligers de kans te geven ervaringen uit te wisselen en vragen en bedenkingen te uiten, nodigde Mia De Brabander, zij coördineert de vrijwilligerswerking in de verschillende woningen van De Wingerd, haar team uit op een informatieve bijscholingsnamiddag rond ergonomie. Die vond plaats op dinsdag 28 april 2015.

Bewoners in beweging

Medewerkers in beweging

‘Bewegingstherapie in De Wingerd’ is een nieuw project dat opgestart werd in maart door kinesitherapeute Ines Devulder met als doel de bewoners te stimuleren om meer te bewegen.

Werken in de zorgsector is zeer belastend voor lichaam en geest. Medewerkers in een woonzorgcentrum hebben wel eens last van een pijnlijke rug, schouders, knieën of nek na een dag werken in de zorg of achter het bureau en komen er soms niet toe zelf te bewegen.

Bewegen is goed voor de bewoner en zeker bij dementie. Door het lichaam te bewegen, activeert men de hersenactiviteit. De bewoner zal zich beter voelen en de zorg in het algemeen zal vlotter en leuker verlopen. Het algemeen welbevinden verbetert, de bewoner slaapt rustiger, heeft betere eetlust en een betere conditie. Door de betere lichamelijke conditie blijft de bewoner actiever en dat betekent dat je meer leuke dingen kan doen. De bewegingstherapie werd in alle woningen geïntroduceerd om aan iedere bewoner op maat beweging aan te bieden. Zo doen we stoelengymnastiek, korte ochtendwandelingen, fitness-sessies in de gym, sportactiviteiten (family-golf, badminton, tafeltennis….)…. Er zullen wandel- en fietsroutes uitgewerkt worden in de omgeving, zodat er spontaan meer gewandeld en gefietst wordt. Dit project is in de leer-en groeifase. Alle woningen komen beurtelings aan bod. De bewegingsactiviteiten worden bepaald naargelang de gang van zaken in de woning, de beschikbaarheid van vrijwilligers en het weer. De ondersteuning door de vrijwilligers is van onschatbare waarde. Dankzij hun ondersteuning kan het ‘bewegen’ in meer woningen aangeboden worden, kunnen meer bewoners er van genieten en kan het aanbod verruimd worden. Vele handen geven namelijk meer mogelijkheden. Hierbij wordt dan ook een sportieve oproep gedaan aan wie zich geroepen voelt om deze activiteiten mee te dragen. Wie interesse heeft kan zich bij Ines of in de woning melden.

Ook aan hen werd gedacht in het bewegingsproject en werd er recent gestart met ‘Gym Fit’. ‘Gym Fit ’ is er voor iedereen die fit en soepel wil blijven of worden op de werkvloer en dit met een gezonde rug. Met ‘Gym Fit’ geven we aandacht aan deze specifieke noden op een holistische manier. We starten met opwarmingsoefeningen gevolgd door stretching, versoepelende en versterkende rugschooloefeningen voor alle belangrijke spiergroepen. Het deugddoende en ontspannende aspect komt aan bod met zachte oefeningen uit de Tibetaanse yoga en Qi Gong. De lessen worden gegeven door Ines Devulder, kinesitherapeute en gespecialiseerd in verschillende disciplines, waaronder Gym Fit. Hartelijk dank voor jullie enthousiasme! Ines

Er kwamen heel wat interessante onderwerpen aan bod, waaronder een presentatie door kinesiste Marijke Wolput omtrent: • Hoe rugklachten voorkomen? • Hoe rugsparend werken? • Correcte hef- en tiltechnieken met de rolwagen. Vervolgens gaf de bewegingsverantwoordelijke, Ines Devulder, een uiteenzetting over hoe het nieuwe bewegingsproject er concreet zal uitzien en hoe de vrijwilligers daar actief hun medewerking aan kunnen verlenen. Tot slot werden er door psychologe Marieke Verbiest nieuwe en creatieve ideeën aangereikt over de organisatie van kleine, belevingsgerichte en zinvolle activiteiten in de woningen en hoe we mekaar daarin kunnen stimuleren en motiveren. Er werden verschillende nieuwe aandachtspunten voorgesteld waarbij je je ondersteuning als vrijwilliger kan afstemmen op de persoonlijke behoeften van de bewoners. Het werd een zeer geslaagde en leerrijke vormingsnamiddag. Het woonzorgcentrum en het vrijwilligersteam: samen een wereld van beweging!

Carina

2.

AFSCHEID VAN RIK

FIETSEND NAAR HET WERK

Terugdenken met een warm gevoel

Sinds ik een jaar geleden verhuisd ben naar Leuven centrum, heb ik geen auto meer. De meeste verplaatsingen doe ik met de fiets en met en fietskar voor mijn zoontje. Ik kom steeds met de fiets naar het werk omdat het onder andere gezond is. Je hebt er je dagelijkse beweging mee. Een betere lichamelijke conditie, grotere weerstand en minder stress. Voor mij is het fietsen ook een ideale uitlaatklep na een dag werken. Bovendien ben je vaak sneller dan met de auto, het is ook veel goedkoper en het is beter voor het milieu.

Niets dan voordelen!

Op 20 maart 2015 overleed mijn vader, Rik Perdieus, in De Wingerd. Voor mij en mijn broers was dit het einde van een tijdperk. Onze beide ouders zijn nu overleden. Beiden hebben ze de laatste jaren van hun leven doorgebracht in De Wingerd. Mama, die aan de ziekte van Huntington leed, nog in de oude Wingerd in de Noormannenstraat. Papa, die Alzheimer had, hier in woning 10. Beiden zijn ook naar de dagopvang geweest. We kijken met een goed gevoel terug op beide verblijven in De Wingerd. We zijn er van overtuigd dat geen van beide ergens anders beter had kunnen zijn. En dat ligt voor een groot stuk aan de aanpak die men in De Wingerd hanteert. Hier is de bewoner centraal en mag hij tot het einde blijven. Er is wel wat veranderd ten opzichte van de oude Wingerd. Daar had men homogene leefgroepen. Wat wil zeggen dat elke keer als iemand achteruitging, deze moest veranderen van leefgroep. Zeer moeilijk voor de bewoners die zich telkens moesten aanpassen maar ook voor het personeel. Vooral dan het personeel van de laatste leefgroep, waar de meeste overlijdens plaatsvonden.

Sommigen zullen zeggen dat het vaak regent, maar statistisch gezien is dat onzin, want eigenlijk regent het amper 6% van de tijd! Ondanks het feit dat ik zo vaak fiets, doe ik dat dus bijna nooit in de regen en met goede regenkledij is het trouwens geen probleem om zelfs dan nog droog toe te komen op het werk. Inaki

IN MEMORIAM Kristel Michiels

Men probeerde in de oude Wingerd ook om de bewoners te laten doen waar zij zin in hadden en zich te schikken naar hun ritme. Het gebouw, een prachtig oud klooster met een geweldig mooie tuin, leende zich hier minder toe. De slaapkamers met de ontbijtruimte bevonden zich op een andere verdieping dan de leefruimte. Wat maakt dat het personeel zich moest opsplitsen als er al bewoners in de leefruimte waren en anderen nog sliepen. Eens beneden konden bewoners moeilijker terug naar hun slaapkamer. Het principe van de kleine heterogene woongroepen die we nu kennen in de Wingerd is een vooruitgang. De bewoners kunnen doen en laten wat zij willen. Het personeel schikt zich naar hun ritme. De Wingerd wordt hun nieuwe thuis waar ze zich goed voelen. Dit zou een voorbeeld moeten zijn voor andere woonzorgcentra. Wij vonden het zo fijn dat we op elk moment van de dag mochten binnenvallen of bellen. Altijd was er wel iemand die ons te woord stond en vertelde hoe het met papa was. Ik heb veel bewondering voor de inzet van het personeel, de dokters en de vrijwilligers. Nooit een kwaad woord, altijd klaar om te helpen, gericht op het comfort en de noden van de bewoner. Ook naar ons toe was het personeel heel attent. Een kopje koffie, een bord soep, een vriendelijk woord, een goed gesprek, info over onze papa, … Daar was tijd voor of daar werd tijd voor gemaakt. Het zijn die kleine dingen die ons enorm deugd hebben gedaan.

mama van Marte, Bert en Linde ergotherapeute in De Wingerd geboren te Bornem op 4 maart 1964 en overleden te Leuven in het UZ Leuven campus Sint-Pieter op 29 maart 2015 Dank je wel lieve collega voor alles, alles wat je voor ons betekend hebt en nog doet. De bewoners en wij allemaal zijn je daar heel erg dankbaar voor en we missen je erg. Jij zal altijd een warm plekje hebben in ons hart!


We mogen ook de rol van de dagopvang niet vergeten. De dagopvang verlaagt de drempel die er is. Voor onze papa was het een periode om beetje bij beetje de zorg voor mama los te laten, die hem uiteindelijk te zwaar werd. Eerst ging mama 1 dag per week, daarna een paar dagen en vervolgens alle dagen van de week naar de dagopvang. Op het moment dat papa, jaren na het overlijden van mam, zelf dan naar De Wingerd moest gaan, maar er nog niet aan toe was (hij woonde graag thuis) heeft de dagopvang gezorgd voor een overgangsperiode. Ook hier hebben we evolutie gezien. Op de nieuwe locatie is er meer plaats en bestaat de mogelijkheid van kortverblijf, waar we dankbaar gebruik van hebben gemaakt. Ik heb al heel veel medewerkers en vrijwilligers van De Wingerd persoonlijk bedankt voor hun inzet en al wat ze voor mijn ouders hebben gedaan. Langs deze weg wil ik iedereen nogmaals bedanken. Doe zo voort!

Ik wil eindigen met de woorden die mijn vader, vele jaren geleden reeds, neerschreef:

Als ik sterven zal treur dan niet om het afscheid de pijn de leegte van mijn afwezig zijn. Mijn levensloop is voltooid ik keer terug naar mijn oorsprong uitgeleefd rust Verheug je dan omdat je me kende omdat ik je liefde delen mocht en jij van mijn. Verheug je om de zon de bloemen en de bomen het huis de mensen die met mij in mijn leven delen Laat dan ongebreideld die vreugde klinken en vier mijn volkomen leven Verstrooi mijn as in de wind en deel met anderen uw levensvreugde omwille van mij.

Wij denken met een warm gevoel aan hem en aan zijn verblijf in De Wingerd terug. Bruun Perdieus zoon van Nora Goovaerts en Rik Perdieus Nota: Rik was verschillende jaren de gewaardeerde voorzitter van de Bewonersadviesraad in De Wingerd.


3.


ALLES KAN BETER

WINGERDLIED

Uitstap naar de dierentuin van Planckendael

op de wijze van “Daar bij die molen” Ik weet een heerlijk plekje grond, ‘t ligt aan de Wingerdstraat. ‘t Is daar dat ik het rustoord vond waarvoor mijn hartje slaat. Ik kwam er voor de eerste keer in kommer en verdriet; maar nu herleef ik meer en meer dat hoor je in dit lied. Refrein De Wingerd zint ons, De Wingerd bindt ons Wij oude mensjes wij voelen ons hier goed; De Wingerd zint ons, De Wingerd bindt ons, Hier geldt de leuze: ‘Wie goed doet goed ontmoet’

Herinner je je ‘Alles kan beter’ nog? Dat was een tv-programma dat door Mark Uytterhoeven werd gepresenteerd, toen hij nog niet zo grijs was. De uitstap naar de dierentuin van Planckendael van 8 juni deed mij aan deze titel denken. Daarbij werden 15 bewoners uit de woningen 9, 11 en de flatjes begeleid door ongeveer evenveel vrijwilligers en medewerkers. Het begon al met het weer. Hoewel het zonnig was en er geen regen voorspeld werd, was er toch een bij tijden felle, koude wind. De bewoners werden dus flink ingeduffeld: bovenop een fleece nog een sjaal en daarop vaak nog een jas. Nee, ze zouden vast geen kou lijden. Een niet-aflatende zon bij zo’n afkoelende wind doet vaak vergeten dat je je kan verbranden. De bewoners werden daarom na het middagmaal met zonnecrème ingesmeerd. Was het tijd om ook de bikini’s te voorschijn te halen? Toch niet, de wind kwam met tussenpozen terug opzetten. Alleen de dieren liepen bij dit weer al in hun blootje. Herinner je je ‘Binnen en Buiten’ nog? Dat was een tv-programma dat door Mike Verdrengh werd gepresenteerd, toen hij nog niet zo dik was. De dieren leken wel een spelletje ‘binnen en buiten’ te spelen. In het olifantenverblijf konden wij binnen zien hoe de verse takken met groene blaadjes, waar de olifanten zo dol op zijn, in de aarde werden gestoken. Er was echter geen olifant te bespeuren. Later zagen wij de olifanten buiten drummen voor gesloten deuren. In het apendomein stonden de bomen met slingertouwen klaar maar geen spoor van de luchtacrobaten zelf. Waren deze vrolijke schavuiten binnen in hun hokken de bloemetjes aan het buiten zetten? Of zaten ze met zijn allen voor een groot tv-scherm naar oude afleveringen van ‘Binnen en Buiten’ en ‘Alles kan beter’ te kijken? Er waren wel meer dieren niet op hun post. Twee roodneusberen lagen op afdakjes hoog boven ons maar of hun neuzen echt rood waren, konden wij niet zien. Verstopten de dieren zich misschien? Iemand zag een koala hoog

in een boom. De leeuw hield de dierentoeristen voor bekeken. Hij lag achter zijn grot. Slechts door kijkgaten in het hek kon je hem ontwaren. Waren de dieren in staking voor betere werkvoorwaarden? Hielden ze stiptheidsacties uit protest tegen de verhoging van de pensioengerechtigde leeftijd? Toch niet, de meeste dieren waren gewetensvol present. De giraffen rekten hun nekken uit om het groene voer uit een hoog gehangen mand te kunnen eten. De antilopen stonden te pronken met hun meterslange horens. De flamingo’s bloosden over hun gehele lichaam bij zoveel bekijks. De buffels stonden onverzettelijk en onverstoorbaar gras te buffelen. De kamelen lieten parmantig hun buitenissige bulten bewonderen. De pinguins wasten zich wentelend in het water. Kortom, de meeste dieren hielden zich stipt aan hun afgesproken rol. Bij het drankje achteraf in De Wingerd zagen de meeste bewoners er moe uit. Later, toen ik in het Grand Café passeerde op weg naar huis, zaten verschillende vrijwilligers achter een trappist na te kaarten. De uitstap was dus vermoeiender voor de mensen die in de rolstoelen zaten dan voor de mensen die de rolstoelen duwden. Dit toont weer aan dat beweging goed is voor de conditie. Gelukkig had ik voor de minst vermoeiende taak gekozen: rolstoeltje duwen. De bewoners die ik in de namiddag sprak, waren erg enthousiast over de uitstap. Met hun jas aan vonden ze het weer ideaal: niet te warm en niet te koud. Ze waren blij dat ze meegegaan waren. En ja, ze hadden veel dieren gezien. Persoonlijk ben ik wat kritischer ingesteld. Bij een toekomstige Plankendaeluitstap verwacht ik wat meer medewerking, zowel van de weergoden (wat minder wind graag!) als van de dieren (wat meer presentie graag!). Tja, alles kan altijd nog beter. Johan

Van ‘s morgens vroeg tot ‘s avonds laat Zijn wij met zorg omringd: Wij zijn daarmee oprecht gebaat: Ons hart van vreugde zingt. Wij drinken in het groot café Een koffie, bier of wijn, En vrienden doen er vrolijk mee ‘t is fijn om hier te zijn. Er wordt hier ook al eens gefeest, Verveling wordt verjaagd; Verpleegsters zorgen om ter meest Dat het ons hier behaagt. Dit is een oord waar vriendschap woont En dat is heel wat waard; Dit is een oord waar wordt getoond Hoe liefde welzijn baart. Wij leven hier gezond en fraai De dag verloopt gezwind: maar is de kost soms flets of taai Dan word ik slecht gezind: Mijn valse tanden malen niet, ik krijg het niet geslikt ik laat het staan: het smaakt me niet Dat heeft de kok geflikt. Maar och, het leven is hier fijn, Ontspanning is er bij; Wij kunnen nergens beter zijn: Ja, hier bevalt het mij. Ik dank oprecht wie ons verpleegt: ze weten hoe dat moet; Ik dank al wie ons liefde geeft: Hun zorgen doen ons goed. tekst bewerkt door Jan Stienaers bewoner van de zorgflats

µ Na het overlijden van Jan hebben wij tussen zijn documenten een liedjestekst gevonden. Zijn dochter, Lut, gaf ons de toelating tot publicatie. Kris en ikzelf hebben er een paar aanpassingen op aangebracht zodat het ook kan dienen als ons ‘officieel’ Wingerdlied: wij laten de vierde strofe, waarin Jan klaagt over het eten, weg wanneer we het lied straks opnieuw zullen zingen en zijn “wij oude mensjes” vervangen graag door “wij die hier wonen”. Maar het was de uitdrukkelijke wens van Jan’s dochter om zijn eigen liedjestekst hier integraal af te drukken, vermits uit zijn woorden en doorheen het speelse klagen zo mooi het bijzondere karakter van Jan blijkt. Edgard

4.

HET PRIKKELEN VAN DE ZINTUIGEN STAAT CENTRAAL Een interview met Jo De Clercq over kinesitherapie bij dementie Het geheugenverlies bij dementie gebeurt van achter naar voor in de tijd. Wat men het laatst heeft ingeprent, wordt het eerst vergeten; wat men het eerst heeft ingeprent, wordt het laatst vergeten. Vindt op motorisch vlak een analoog proces plaats?

Kun je jezelf bondig voorstellen? Ik ben als kinesist afgestudeerd in 1997. Al 14 jaar combineer ik een eigen praktijk als zelfstandig kinesist met halftijds werk in De Wingerd.

Inderdaad, de normale ontwikkeling van het kind – de ontogenese – wordt in omgekeerde richting terug afgelegd. Dit noemt men de retrogenese. Een kind leert bijvoorbeeld rechtop zitten, rechtop staan, later stappen en nog later fijne motoriek. Bij dementie valt eerst de fijne motoriek uit, wat bijvoorbeeld blijkt uit zich niet meer kunnen aankleden. Later wordt het stappen een probleem door het gemakkelijk vallen. Nogmaals, dit vallen is niet te wijten aan te weinig spieren maar aan te weinig coördinatie vanuit de hersenen. In dit stadium wordt een beroep gedaan op de rolstoel (= zitcomfort). Als de bewoner niet meer kan stappen maar nog wel kan staan, wordt in de zorg de actieve tillift (met een band rond het middel) gebruikt. Deze maakt plaats voor de passieve tillift (met een hangmat) wanneer de coördinatie van het staan niet meer lukt. Op een gegeven moment wordt rechtop zitten moeilijk: de persoon met dementie zakt onderuit op zijn stoel. Nu wordt overgeschakeld op een speciale rolstoel op maat gemaakt voor de bewoner, waarin deze maximaal ondersteund wordt. Uiteindelijk wordt de bewoner bedlegerig. Dan wordt aandacht besteed aan de standen van het bed voor een correcte positionering, een aangepaste matras en extra kussens (= ligcomfort).

Wat doe jij als kinesist in De Wingerd? De buitenwereld ziet de kinesist als een zorgverlener die zich vooral bezig houdt met het activeren, stimuleren en revalideren van zijn patiënten. Bij mensen met dementie gebeurt het activeren nog wel, vooral in de beginfase. De doelstelling van kinesitherapie in ons woonzorgcentrum ligt echter meer in comfort dan in activatie. De motorische achteruitgang is een kenmerk van dementie en betreft meer de hersenen dan het spierstelsel. Spieren en gewrichten functioneren niet goed meer omdat ze vanuit de hersenen niet meer correct worden aangevuurd. Het onderhoud van de motoriek is daarbij belangrijk maar zware revalidatie of therapeutische hardnekkigheid proberen wij te vermijden. Via de duofiets, de hometrainers en de x-box spelconsole in het kinelokaal biedt De Wingerd instrumenten voor lichaamsbeweging. De kinesist probeert vooral familieleden en vrijwilligers ertoe aan te zetten daar met bewoners gebruik van te maken. Zij kunnen bewoners daarbij evengoed begeleiden als de kinesist.

In het kinelokaal staat op de muur een uitspraak van de Griekse filosoof Aristoteles: “Er is niets in het geheugen wat niet eerst in de zintuigen was.” Wat betekent dit citaat precies en wat is het belang ervan voor de kinesitherapie bij dementie? Een kind wordt via de zintuigen geprikkeld tot het aanleren van iets nieuws, bijvoorbeeld nieuwe bewegingen. Alles wat in het geheugen van een volwassen mens zit, is er via de zintuigen in opgenomen. Bij dementie vermindert de werking van het geheugen, maar de zintuigen kunnen nog geprikkeld worden. De zintuiglijke prikkeling staat centraal bij het geven van comfort. Een bewoner die motorisch onrustig is of die de spieren hard aanspant, heeft eigenlijk behoefte aan prikkels om het eigen lichaam terug te voelen. Tijdens het dementeren wordt namelijk het lichaamsschema uitgeveegd: het beeld dat men van het eigen lichaam heeft verdwijnt. De kinesist probeert dit via extra sensoriële stimulatie wat te compenseren. Jaren geleden zijn wij begonnen met het relaxatiebad. De bewoner wordt via een passieve tillift op een drijfmat in een bad geplaatst met water van 37°C. Over hem heen wordt een strandlaken gelegd dat nat gemaakt wordt. Door drijfmat en strandlaken helemaal omhuld, voelt de bewoner beter zijn lichaamsomtrek. Door gedempt licht, aangename muziek op de achtergrond en etherische olie met een bepaalde geur (b.v. lavendel) worden ook andere zintuigen aangesproken. Door dit bad treedt een motorische en mentale ontspanning op. Ondertussen wordt de tactiele prikkeling ook in bed toegepast met een dynamische ligorthese, waarbij onder de dunne matras het lichaam wordt omgeven met steunen en kussens. Op zich krijgt de bewoner een ballendeken (een hoes met ballen per compartement) dat hem bovenaan omhult. Er bestaat ook een rolstoel die volgens het principe van de omhulling is uitgewerkt en waarop een ballendeken kan gelegd worden.

een multidisciplinaire samenwerking. Daarom worden deze kennis en kundigheden doorgegeven aan de verpleeg- en zorgkundigen zodat zij deze ook kunnen toepassen in de dagdagelijkse zorg. Deze therapie heeft ook voordelen voor de zorgverleners zelf. Een meer ontspannen bewoner betekent minder werkdruk op de werkvloer. Het gebruik van tilliften en andere hulpmiddelen houdt meer ergonomisch en dus gezonder werken in. Kleden, wassen en verschonen worden gemakkelijker voor de zorgverlener. De ergonomie is echter niet de eerste insteek. Het comfort van de bewoner is het centrale uitgangspunt. Waar ligt het overgangspunt van activeren naar comfort geven? Bij de overgang van een matige naar een ernstige dementie? Daarvoor bestaat geen algemene regel. Dit moet voor elke bewoner individueel worden bepaald. Dit is afhankelijk van het soort dementie, het stadium, de leeftijd, de vroegtijdige zorgplanning en vooral van de wensen van de bewoner. Zelfs bij persomen met dementie die in hetzelfde stadium zitten, zul je soms anders tewerk moeten gaan. Bij een lichte dementie bijvoorbeeld is bij sommigen een hometrainer bruikbaar, bij anderen niet omdat ze niet graag fietsen. Voor familieleden is het soms niet duidelijk waarom sommige bewoners bijvoorbeeld gestimuleerd worden tot activiteiten, terwijl dat bij hun familielid met dementie niet het geval is. Zij ervaren dit als een onrechtvaardige behandeling, terwijl alles afhangt van de concrete mogelijkheden en belangstelling van elke individuele bewoner. Een artikel als dit kan daarom helpen om bij familieleden de kinesitherapeutische werkwijze te verduidelijken. Johan

LEVENSLOOP 2015 De Leuvense editie van Levensloop werd zaterdag 25 april om 16u stipt op gang geschoten en klokte zondag af met niet minder dan €213.000 op de teller! Alle records werden verbroken met 216 vechters en 3174 teamleden. Met team Wingerd (Woonzorgnet-Dijleland vzw) en gesteund door heel wat milde sympathisanten verzamelden we ruim €4250 voor het goede doel. Zo eindigden we zelfs in de top tien van de 73 deelnemende teams. Hartelijk bedankt allemaal, om dit mee mogelijk te maken: lopers, stappers, helpende handen en sponsors. De eerste kandidaten om onze ploeg te komen versterken voor de editie 2016 hebben zich al aangemeld. Afspraak volgend jaar: zelfde plaats, zelfde doel, samen strijden tegen kanker.

Yes we care!

Bij ernstige dementie, waarbij de comfortzorg centraal staat, is het streefdoel dus de hele dag een zintuiglijke prikkeling te voorzien? Dat klopt. Het is de bedoeling deze sensoriële integratietherapie 24 uur op 24, 7 dagen op 7 toe te passen. De prikkels in de therapie worden via allerlei kanalen voorzien: via ligtherapie, via zittherapie, via verplaatsen, kleden, wassen en verschonen. Dit vereist



5.


WIJ REIZEN OM TE LEREN... Uitstap vrijwilligers 28 mei 2015

naar P. Van Ostayen

Vrijwilligersreis - 8u30 - spiegelei met spek - spek zonder ei koffiekoeken met koffie - alleen maar koffie - lekker lekker lekker zusterinstelling ‘Ter Meeren’ - uitleg over billen bloot - begroeting van oudjes - twee broodjes de man - water à volonté nogmaals drie maar lekker - stad van Bart Somers - prachtige ‘De Witse’ wandtapijten klapgat - jongen met dubbel fluit achter tralies - korte stadswandeling - moe doodop - tong plakt tegen gehemelte - velen te laat in Dossinkazerne geen koeken - dorstigen worden gelaafd met een natje - zonder droogje tuin van rozen, rosis, rosas, rosarum - Salons Van Dijck worden ingenomen een bedje van asperges, eendenfilet, wortelsaus - geen drie maar zesmaal lekker bus op - bus af - formidabel voldaan - oogjes dicht. P. Trekker

Bezoek aan WZC Ter Meeren, Neerijse Stadswandeling, Mechelen

6.

Enkele gevierden in de Salons Van Dijck Manufactuur De Wit, Mechelen

MEMORABEL

PREEKSTOEL God kan niet alles!

De speelweek die vorig jaar voor het eerst georganiseerd werd, sloeg zo goed aan dat ze dit jaar verdubbeld wordt tot twee weken: van maandag 13 juli tot en met vrijdag 17 juli en van maandag 20 juli tot en met vrijdag 24 juli (uitgezonderd dinsdag 21 juli). De speelweken sluiten aan het bij het thema van dit nummer: beweging. De speeltuigen en spelletjes doen de kinderen bewegen, maar de kinderen brengen op hun beurt ook de bewoners in beweging door hen te motiveren tot een wandeling naar het Grand Café. Ter gelegenheid van de speelweken bespreken wij in dit nummer een boek dat kan helpen om aan jonge kinderen duidelijk te maken wat dementie precies is.

Touwtje springen met oma - Amber ten Brink

Hoeveel mensen geloven nog in een God die alles kan? Hij luistert naar ons gebed en Hij moet maar doen wat wij vragen. Hij moet naar onze pijpen dansen. Doet hij het niet, dan laten wij hem gewoon vallen. Dan trekken wij ons besluit: Hij bestaat niet! Wij trekken zelf wel ons plan! Met dit laatste is niets verkeerd. Want inderdaad: God kan niet alles! God heeft ons immers geschapen als vrije mensen. Mensen met een vrije wil, mensen die ‘ja’ of ‘neen’ kunnen zeggen, mensen die kunnen kiezen tussen goed en kwaad. De menselijke natuur is een grote stap voorwaarts in Gods scheppingsplan. Lichamelijk heeft de mens veel gemeen met de dierlijke natuur, maar in de mens is iets goddelijks aanwezig. Na de schepping van de mens staat in het boek Genesis, dat Hij alles ‘heel goed’ heeft gemaakt. Dat is grotendeels de vrijheid van keuze. God heeft het zo gewild en daarvoor mogen wij Hem dankbaar zijn. Maar wanneer het slecht gaat, wanneer dingen tegenzitten, wanneer wij te maken hebben met pijn, ziekte en dood, wanneer wij getroffen worden door oorlogen, natuurrampen, ongevallen, dan moeten wij niet verwachten dat God - op onze vraag - alles in orde maakt. God kan niet alles! Zichzelf verloochenen kan Hij niet! Hij is goed, barmhartig en vol liefde. Wat wij Hem wel mogen vragen is sterkte, volharding, wilskracht en geestdrift in ons doen en laten.

Daarom bidden wij eerder tot U, o God, om sterkte, vastberadenheid, wilskracht en moed, zodat wij het waar maken mens te zijn of te worden naar Uw beeld en gelijkenis. ‘Menselijke wezens zijn de taal van God’ zo besluit Kushner. In een Frans dorpje, dat in de oorlog totaal werd verwoest bleef een kruisbeeld rechtop, maar de handen en de armen van Christus lagen in puin. Een Engelse soldaat had een bordje gemaakt en dat aan de voet van het kapotte kruisbeeld geplaatst. Hij had er volgende tekst op geschilderd: ‘I have no hands but yours’. Wat dan met de mirakelen? Zolang deze niet in strijd zijn met de natuurwet, kunnen wij volmondig stellen dat echte mirakelen, wonderen van liefde zijn. Van goddelijke liefde in mensen werkzaam.

Ik vond in het boek ‘When bad things happen to good people’ van Rabbijn Harold Kushner volgend gebed:

Dementie is een problematiek die voor kinderen moeilijk te begrijpen is. Dit prentenboek wil een praktisch instrument zijn om kinderen op gepaste wijze te informeren en te begeleiden. De oma van Sofie woont in een woonzorgcentrum en lijdt aan dementie. Mensen met dementie vergeten veel dingen en doen soms een beetje gek. De oma van Sofie bijvoorbeeld vergeet dat ze al gegeten heeft en wordt dan heel boos. Of ze danst midden in de nacht vrolijk door haar kamer. Sofie en haar mama bezoeken oma elke week. Soms gaat het niet goed met oma en begrijpt Sofie niet wat er gebeurt. Ook haar mama wordt er verdrietig van. Maar oma heeft ook goede momenten, dan gaan ze samen touwtje springen en doen ze allerlei leuke dingen. Oma kan de juiste woorden niet meer vinden, maar ze laat wel merken dat ze het fijn vindt om bezoek en liefdevolle aandacht te krijgen. Ze missen de oma van vroeger heel erg, maar ze leren haar te nemen zoals ze nu is en te genieten van het samenzijn in het nu. Dit boek laat zien dat het voor iedereen een opgave is verlies te verwerken en dat het normaal is dat het contact met je familielid niet elke keer ‘lukt’. Het is een uitdaging om je naaste elke keer met open vizier tegemoet te treden en de gebeurtenissen te nemen zoals ze komen, in sereniteit en tederheid met jezelf en de anderen.

Wij kunnen niet zomaar tot U bidden, o God, om oorlogen te stoppen, om een einde te stellen aan hongersnood, om vooroordelen uit te roeien, om wanhoop weg te nemen, om ziek(t)en te genezen. Wij kunnen dit alles niet zomaar aan U, o God, vragen, want Gij hebt ons geschapen om zelf wegen van vrede te zoeken, Gij hebt ons wijsheid en middelen geschonken om heel de wereld te voeden. Gij hebt ons ogen en een hart gegeven om het goede te zien in elke mens en om hem lief te hebben als een zus of een broer. Gij hebt ons een geest van wijsheid en verstand ingestort om op zoek te gaan naar het heil en de gezondheid van allen. Expertisecentrum Dementie Vlaams-Brabant Tel: 016/50.29.06 Open op werkdagen van 9 tot 12 en van 14 tot 17 uur. E-mail: [email protected] Meer info: www.ecdmemo.be

PRAATCAFÉS DEMENTIE •

Donderdag 24 september 2015 Wanneer gedrag een uitdaging wordt. Hilde Vanderlinden, psychologe Beginuur: 19u30 Locatie: WZC d’Eycken Brug Bergenlaan 5, 3360 Bierbeek

•

Donderdag 15 oktober 2015 Mijn familielid lijdt aan dementie. Wat doet dat met mij? Marieke Verbiest, klinisch neuropsychologe Beginuur: 19u30 Locatie: WZC Edouard Remy Frederik Lintsstraat 33, 3000 Leuven

A. ten Brink, Touwtje springen met oma - Garant Uitgevers nv, Antwerpen. Uit te lenen in het documentatiecentrum Memo of aan te kopen via: http://infocentrum.dementie.be/mod_catalog/38/ Prijs: 20 euro Stien


•

Pater Piet

POËZIE Beweeglijk als het water dat zich altijd geheel naar zijn omgeving plooit soms stil en soms met luid geklater; dat als het stijfvriest weer ontdooit zo gauw de zon het streelt met lieve stralen; het water, dat het gras met parels tooit en dat van dauw tot dauw trouw blijft herhalen; het water, dat de planten laaft en ze doet groeien dat de rivieren zoekend naar de zee laat vloeien waarin de dartele dolfijnen stoeien; het water dat in druiven rijpt tot wijn, ja, zo beweeglijk zou ik soms wel willen zijn... RT 2007

Donderdag 19 november 2015 Heeft het nog zin dat ik langs ga? Meerwaarde van een bezoek bij een persoon met dementie. Katja Van Goethem, consulente ECD Memo Beginuur: 19u30 Locatie: WZC Ter Meeren Wolfshaegen 186, 3040 Neerijse


7.


‘T ZOMERT IN DE WINGERD 2015 Tijdens de vakantiemaanden ligt het gewone verenigingsleven even stil. We maken dan ook tijd, om naast enkele kleinere activiteiten, een zomers programma aan te bieden voor onze bewoners en hun familie. Om praktische redenen vragen we om ten laatste een week op voorhand in te schrijven. Soms zullen de plaatsen beperkt zijn, dus tijdig inschrijven is de boodschap.

Maatjesavond Muzikale omlijsting met koperkwintet Brass Grand Cru Op donderdag 6 augustus serveren wij u tussen 17u30 en 19u30 een welgevuld bord met twee hele maatjes en een frisse garnituur, inclusief een glas witte wijn aan € 13 - bewoners eten gratis mee.

O.L.V. Hemelvaart Moeder, Maria zo puur als een bloem Op zaterdag 15 augustus om 16u00 misviering voorgegaan door Piet Debruyn. Bij goed weer op het terras, bij slecht weer in het Grand Café; aansluitend genieten we nog van een hapje en een drankje.

Franse Chansons Optreden Jan Hautekiet en Patrick Riguelle Dinsdag 25 augustus om 18u00 in lokaal 1-2 van het Grand Café, nadien gezellig samenzijn bij een glaasje wijn en enkele hapjes aan de prijs van € 8 - bewoners gratis, aantal plaatsen is beperkt! Wij hopen jullie zeker op één of meerdere feestelijke activiteiten te mogen ontmoeten!

BEWONERSNIEUWS We verwelkomen 12 nieuwe bewoners: dhr. en mevr. Van Audenaerde - Leyman in de zorgflats, mevr. Davans, mevr. Artoos in woning 3, mevr. Abtsin woning 5, dhr. Van Gerven in woning 6, mevr. Huisman in woning 7, mevr. Morren, dhr. Brouwers en dhr. De Coster in woning 9, mevr. Genijn en mevr. Bonne in woning 10. We deelden in het afscheid van de families: Van Wolvelaer, Perdieus, Vanderspinnen, Daenen, Boon, Geuens, Van Loo, Vanhamel, Van Eylen, Haesendonck en Biesemans.

RECHTZETTING In het artikel “Organisatie” van ons lentenummer haalden we de rollen van de Raad van Bestuur en het Dagelijks Bestuur van Woonzorgnet-Dijleland vzw door elkaar. Daarom benadrukken we graag dat onze zorgorganisatie naast haar Raad van Bestuur in de praktijk geleid wordt door het Dagelijks Bestuur, samen met onze directie, en de drijvende kracht vormt achter de vier woonzorgcentra.

WOONZORGCENTRUM

DE WINGERD

Wingerdstraat 14 - 3000 LEUVEN T: 016 28 47 90 F: 016 20 44 45 E: [email protected] Centra voor Dagverzorging & Kortverblijf Thuisondersteunende Diensten T: 016 28 48 00 E: [email protected] Kleinschalig Genormaliseerd Wonen Zorgflats voor echtparen Sociale Dienst De Wingerd T: 016 28 47 93 E: [email protected] Lokaal Dienstencentrum Wijnveld T: 016 28 49 50 E: [email protected]

WOONZORGNET DIJLELAND

VZW

Samen met de woonzorgcentra Ter Meeren in Neerijse, Keyhof in Huldenberg en Dijlehof in Leuven, werkt De Wingerd aan kwaliteitsvolle zorg in deze regio. [ www.woonzorgnet-dijleland.be ]

8.

WERKTEN

MEE AAN DEZE EDITIE

Johan Beullens, Stien Claus, Paul Coosemans, Piet Debruyn, Ines Devulder, Karen Dourée, Carina Ix, Edgard Pouelmans, Bruun Perdieus, Griet Robberechts, Mieke Soens, Rudi Thomassen, Paul Trekker, Inaki Truyens en Jan Vanwezer. Foto’s: medewerkers en vrijwilligers Vormgeving: Eindredactie:

S. Paemelaere P. Coosemans tel. 016/25.45.64

Reageren op de inhoud via: [email protected] Jaarabonnement: Steunabonnement:

€ 12,00 € 50,00

IBAN: BE69 7343 5622 0078 BIC: KREDBEBB

SPONSORS BECKERS MOTORS

Pues Begrafenissen

Drukkerij Ameel

KBC Bank

Ambachtenlaan 50 a 3001 Heverlee

Eikestraat 2 3020 Winksele

Platte-Lostraat 216 3010 Kessel-Lo

Dorpsstraat 54 3040 Neerijse

Verzekeringskantoor Vanden Eynde-Tuyls ‘s Hertogenlaan 42 3000 Leuven

Patrona pharma group

Viridee Hof-makers

SCA hygiene products

Henri Jasparlaan 138 1060 Brussel

W. Degreefstraat 10a 1560 Hoeilaart

Culliganlaan 1D B-1831 Diegem

Uitvaartcentrum De Meerleire -Tossyn Brusselsestraat 61 3000 Leuven

Apotheek Vivantia Kon. Leopold I-straat 34 3000 Leuven

Waarom worden de woningen van 15 vervangen door woningen van 8?

Recommend Documents