Waarde creeren in de keten: over marktgerichtheid, innovatie en duurzaamheid
prof. dr Arjan J. van Weele Eindhoven University of Technology/Eindhoven ‘
[email protected]’ ‘www.arjanvanweele.com’
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Waarde creeren in de keten: over marktgerichtheid, innovatie en duurzaamheid
‘Competition is eternal. There is no such thing as winning. There is no end to the game. Even if you compete and win today, you must compete and win tomorrow’ Kuniyasu Sakai Chairman Taiyo Kogyo
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Page 1
Waarde creeren in de keten: over marktgerichtheid, innovatie en duurzaamheid
Competition between enterprises is based upon the belief that sustainable, product related competitive advantages are unlikely to be developed... • Therefore, there is no mechanism to avoid competition. The only effective strategy is to confront it... • Future competition will not be among individual companies... shareholder value will be determined by competitiveness of integrated supply chains... •
Are You Ready For It?
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Waarde creeren in de keten: over marktgerichtheid, innovatie en duurzaamheid
• •
• •
•
Veranderingen in het concurrentielandschap… Ketenmanagement als concurrentiefactor… – Waarde creatie – Succesfactoren Quiz: vraag en antwoord met de zaal op stellingen Waarde creatie in ketens: resultaten van wetenschappelijk onderzoek – Ketenmanagement, marktgerichtheid en innovatie – Ketenmanagement, innovatie en duurzaamheid – Leveranciers als bron van concurrentievermogen Samenvatting en conclusies.
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Page 2
Veranderingen in het concurrentielandschap
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Waarde creeren in de keten: over marktgerichtheid, innovatie en duurzaamheid
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Page 3
Veranderingen in het concurrentielandschap …
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Page 4
Veranderingen in het concurrentielandschap …
The ten forces that flattened the world… • • • • • • • • • •
Flattener # 1 11/9/89 Flattener # 2 8/9/95 Flattener # 3 Workflow software Flattener # 4 Uploading Flattener # 5 Outsourcing Flattener # 6 Offshoring Flattener # 7 Supply Chaining Flattener # 8 Insourcing Flattener # 9 Informing Flattener # 10 The Steroids © PROF DR ARJAN VAN WEELE
Flattener # 1: 11/9/89
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Page 5
Flattener # 2: 8/9/95
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Flattener # 3: Workflow software
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Page 6
Flattener # 4: Uploading
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Flattener # 5: Outsourcing
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Page 7
Flattener # 6: Offshoring
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Flattener # 7: Supply Chaining
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Page 8
Flattener # 8: Insourcing
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Flattener # 9: Informing
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Page 9
Flattener # 10: The steroids
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
The changing business landscape…
The ten forces that flattened the world… • • • • • • • • • •
Flattener # 1 11/9/89 Flattener # 2 8/9/95 Flattener # 3 Workflow software Flattener # 4 Uploading Flattener # 5 Outsourcing Flattener # 6 Offshoring Flattener # 7 Supply Chaining Flattener # 8 Insourcing Flattener # 9 Informing Flattener # 10 The Steroids © PROF DR ARJAN VAN WEELE
Page 10
Strategic role for Supply Chain Management…
How to define this future role…?
Ketenmanagement als concurrentiefactor…
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Ketenmanagement als concurrentiefactor…
Uitdaging voor veel ondernemingen: hoe onze EXTENDED ENTERPRISE te managen…? Verkoop omzet: 100%
Winstmarge 1,5 % Toegevoegde waarde: 20 %
Inkoopwaarde: 78,5 %
Vraag: Wat zouden ondernemers moeten/ kunnen doen?
Externe kosten hebben grote invloed op het rendement van ondernemingen… © PROF DR ARJAN VAN WEELE
Page 11
Ketenmanagement als concurrentiefactor… Uitdaging voor veel ondernemingen: hoe onze EXTENDED ENTERPRISE te managen…? Verkoop omzet: 100%
Winstmarge 1,5 % Toegevoegde waarde: 20 %
Vraag: Wat zouden ondernemers moeten/ kunnen doen?
Inkoopwaarde: 78,5 %
Leveranciers bepalen 78,5% van kosten, innovatievermogen, CO2 footprint en klantwaarde… © PROF DR ARJAN VAN WEELE
Waarde creeren in de keten: over marktgerichtheid, innovatie en duurzaamheid Some questions: •
What % of your salesvolume is spent on suppliers?
•
How many suppliers does your company deal with?
•
Are you satisfied with the performance of your suppliers?
•
Does your company challenge your suppliers to give you their best performance?
•
To how many of those suppliers is your company a ‘customer of choice’ ?
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Page 12
Ketenmanagement als concurrentiefactor…
Waarde
Risico
Kosten
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Ketenmanagement als concurrentiefactor…
Samen verbeteren van klantproposities Versnellen van klantprocessen
Waarde
? Verlagen van kosten van goederen en diensten en transactiekosten
Garanderen van beschikbaarheid van goederen en diensten in alle omstandigheden in lijn met duurzaamheid
Risico
Kosten
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Page 13
Wat is ‘waarde’ ?
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Wat is ‘waarde’ ?
Sprake van drie samenhangende waardebegrippen: – Klantwaarde – Maatschappelijke waarde – Aandeelhouderswaarde
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Page 14
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Wat is ‘waarde’? Klantwaarde… ‘In the field of marketing a customer value proposition consists of the sum total of benefits which a vendor promises that a customer will receive in return for the customer's associated payment (or other value-transfer).
• •
A customer can evaluate a company’s value-proposition on two broad dimensions: Relative performance: what the customer gets from the vendor relative to a competitor's offering… Price: which consists of the payment the customer makes to acquire the product or service…’
Waarde: kan zowel objectief als subjectief van karakter zijn… (Bron: Wikipedia) © PROF DR ARJAN VAN WEELE
Page 15
Wat is ‘waarde’? Sprake van drie samenhangende waardebegrippen: – Klantwaarde: waarde die de klant aan uw product hecht ten opzichte van de prijs die hij voor dat product betaalt…. – Maatschappelijke waarde: waarde die door de samenleving aan uw product wordt toegekend op grond van de eigenschappen van het product en de wijze waarop dit wordt voortgebracht en verkocht… – Aandeelhouderswaarde: dit is de waarde die aandeelhouders toekennen aan uw onderneming op grond van de resultaten die door de onderneming worden behaald… Deze drie waardebegrippen lijken nauw met elkaar samen te hangen… © PROF DR ARJAN VAN WEELE
Wat is ‘waarde’ ?
Maatschappelijke waarde
Klantwaarde Bedrijfs succes
Duu
Financiele waarde
Vraag: wat is nodig om inhoud aan deze drie waardebegrippen te geven? © PROF DR ARJAN VAN WEELE
Page 16
Wat is ‘waarde’ ? Hoe ‘waarde’ te creeren…? Sprake van drie samenhangende activiteiten: – Markgerichtheid: voortdurend afstemmen van de producten en processen van uw onderneming op uw bedrijfscontext … – Innovatie: verbeteren van produkten en processen zodanig dat zij bijdragen aan hogere klantwaarde. Onderscheid tussen uitvinding en innovatie, productverbetering en radicale innovatie… – Duurzaam Ondernemen (MVO): is een vorm van ondernemen gericht op het realiseren van economische prestaties (Profit), met respect voor de sociale kant (People), binnen de ecologische randvoorwaarden van onze planeet (Planet).
Samenhang tussen deze activiteiten lijkt bepalend voor het realiseren van bedrijfssucces...
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
33
PROPELLER MODEL: COMBINEREN VAN KLANTWAARDE, MAATSCHAPPELIJKE WAARDE EN AANDEELHOUDERSWAARDE Marktgerichtheid
Maatschappelijke waarde
Klantwaarde Bedrijfs succes
Duu
Innovatie Aandeelhouderswaarde
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Page 17
MVO/ Duurzaamheid
Wat is ‘waarde’ ?
• • • •
Marktgerichtheid Innovatie Duurzaamheid Prestatie
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Wat is ‘waarde’ ?
Voorgaande leidt tot enkele interessante vragen… • Is het met het oog op het realiseren van bedrijfssucces interessant en relevant om een onderscheid te maken tussen klantwaarde, maatschappelijke waarde en aandeelhouderswaarde…? • Leveren het nastreven van marktgerichtheid in uw bedrijfsvoering, innovatie en Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen nu ook echt geld op…? • Als leveranciers meebepalend zijn voor uw bedrijfssucces, leidt het nastreven van duurzaamheid in ketenverband dan ook tot betere bedrijfsresultaten…?
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Page 18
Quiz…
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Een kleine quiz…
1. Hoe marktgerichter mijn onderneming is, des te tevredener mijn klanten. 2. Zaken doen met innovatieve leveranciers leidt direct tot grotere klanttevredenheid. 3. Innovatieve leveranciers hebben een positief effect op het innovatievermogen van uw bedrijf.
Mee eens
of
Mee oneens
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Page 19
Een kleine quiz…
• • •
Duurzaam ondernemen leidt niet tot betere financiele prestaties Duurzaam ondernemen leidt tot innovatie. Duurzaamheid in de keten is gebaat bij afdwingen van compliance bij leveranciers via gedragscodes.
Mee eens
of
Mee oneens
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Marktgerichtheid en innovatie in ketens resultaten van wetenschappelijk onderzoek
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Page 20
Aanleiding voor het onderzoek • • •
•
Verdere toename van uitbesteding Meer druk op ondernemingen Resultaat: rol van leveranciers op effectiviteit neemt toe
Waarde
•
In wetenschap zijn vakdisciplines zoals marketing en operations management sterk ontwikkeld Onderzoek is vaak beperkt tot één onderneming.
Risico
Kosten
Wat is de bijdrage van leveranciers in proces van waarde creatie van ondernemingen? © PROF DR ARJAN VAN WEELE
Wat is waarde?
Hoe dragen leveranciers bij aan het creëren van klantwaarde, maatschappelijke waarde en financiële waarde?
Klantwaarde
Leverancier Leverancier
Effectiviteit van een onderneming
Leverancier
Maatschappelijke waarde Financiële waarde
Twee perspectieven spelen een rol: • Waardeperspectief •©Keten perspectief PROF DR ARJAN VAN WEELE
Page 21
Waardeperspectief: drie projecten
Project 2 Maatschappelijke waarde: Duurzaamheid Innovatievermogen
Project 1 Klantwaarde: Marktgerichtheid Innovatievermogen
Project 3 Financiële waarde: Leveranciersmanage ment Prestatie
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Keten perspectief: data verzameling
• • • •
Marktgerichtheid Innovatie Duurzaamheid Prestatie
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Page 22
Verzamelen van gegevens Contact met kernbedrijven via: • INKA • Voka Kempen • MVO Nederland
Leverancier Kernbedrijf Leverancier Kernbedrijf Leverancier Kernbedrijf Leverancier Kernbedrijf Leverancier Kernbedrijf Leverancier Kernbedrijf Leverancier Kernbedrijf
Klant Klant Klant Klant Klant Klant Klant
86 ketens van bruikbare, volledig ingevulde vragenlijsten © PROF DR ARJAN VAN WEELE
Verzamelen en verwerken van gegevens
Verzamelen Vragenlijsten
Resultaten Gegevens
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Page 23
Marktgerichtheid en duurzaamheid (zie presentatie)
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Duurzaamheid en innovatie (zie presentatie)
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Page 24
Conclusies
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Conclusies
• • •
• •
In onze (internationale) samenleving een doorgaand proces van specialisatie waarneembaar, leidend tot uitbesteding… Als gevolg worden bedrijven steeds afhankelijker van het functioneren van hun toeleveranciers… Toeleveranciers in toenemende mate niet alleen bepalend voor uw financieel resultaat, maar ook voor uw imago bij de eindklant. uw innovatievermogen en uw CO2 footprint… Klantwaarde en maatschappelijk waarde zijn sterk meebepalend voor het creeren van aandeelhouderswaarde… Inhoud geven aan deze drie waardebegrippen vergt een gebalanceerde inspanning ten aanzien van: – Ontwikkelen van marktgerichtheid – Innovatie – Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen © PROF DR ARJAN VAN WEELE
Page 25
Conclusies •
•
• •
•
Marktgerichtheid op zich leidt niet tot betere bedrijfsresultaten…dat gebeurt pas als u uw innovatie afstemt op uw (toekomstige) klantenwensen… Innovatieve leveranciers leiden niet direct tot meer tevreden eindklanten… wel verhogen innovatieve leveranciers uw eigen innovatievermogen… Zaken doen met duurzame leveranciers en het zelf nastreven van duurzaamheid werken positief uit op het uw imago bij de eindklant… Nastreven van duurzaamheid werkt positief uit op uw innovatievermogen…maar alleen als u ok zelf een eigen duurzaamheidsbeleid nastreeft… Het lijkt erop dat duurzaamheid positief uitwerkt op de motivatie en betrokkenheid van medewerkers…jonge medewerkers werken liever voor bedrijven die maatschappelijk betrokken zijn…
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Conclusies
Er is alle reden duurzaamheid om ‘business reasons’ uiterst serieus te nemen…voor uzelf, uw medewerkers, uw aandeelhouders en de generaties die na ons komen…!
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Page 26
Concluderend (quiz-vragen)
Ja, leveranciers beïnvloeden klanten… via het kernbedrijf door hun innovatievermogen • •
Duurzaam ondernemen levert me niks op. Duurzaam ondernemen lijkt innovatie te stimuleren. Ook resulteert duurzaam ondernemen in een duurzaam imago bij de klant. Zowel innovatie als een duurzaam imago beïnvloedt klanttevredenheid positief.
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
• Duurzaam ondernemen leidt tot innovatie. Op basis van het werk van Tim Speth denken we te zien dat duurzaam ondernemen de creativiteit van de onderneming verhoogd. Ook de betrokkenheid van medewerkers lijkt toe te nemen onder invloed van duurzaam ondernemen. Gedragscodes zijn van belang om duurzaamheid te garanderen bij leveranciers. • Uit het onderzoek blijkt dat duurzaamheid van leveranciers op zichzelf een negatieve invloed heeft op het innovatievermogen van de eigen onderneming.
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Page 27
Concluderend (quiz-vragen)
Ja, leveranciers beïnvloeden klanten… via het kernbedrijf door hun innovatievermogen Hoe marktgerichter mijn onderneming is, des te hoger de tevredenheid bij mijn klanten. • Blijkt niet het geval te zijn. Marktgerichtheid jaagt een ‘open mind’ aan binnen de onderneming, en lijkt geen effect te hebben op de klant noch de leverancier.
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Concluderend
De prestatie van mijn leveranciers op het gebied van innovatie vertalen direct door naar mijn klanten. • Een innovatie leverancier heeft geen direct effect op de eindklant. Wel een indirect effect: een innovatieve leverancier verbetert innovativiteit in het kernbedrijf. Als ondernemer kan ik mijn innovatief vermogen stimuleren door in zee te gaan met innovatieve leveranciers. • Inderdaad, de mate van innovatievermogen bij de leverancier bepaalt mede de mate van innovatie binnen de onderneming. Dit kan vervolgens een positieve uitwerking hebben op de klant.
© PROF DR ARJAN VAN WEELE
Page 28