Duurzaamheid Professionaliteit Innovatie
Metaalrecycling Branche van en voor de toekomst
Roestbruin is groener dan u denkt In de ontwikkeling naar een meer duurzame samenleving vormt de metaalrecycling al jarenlang een niet meer weg te denken factor. Meer dan 80% van alle afgedankte metalen komt via hergebruik weer beschikbaar. Hierdoor vindt niet alleen een sterke besparing plaats op schaarse grondstoffen, maar ook een aanzienlijke reductie van afval, energieverbruik en de uitstoot van CO2 in vergelijking met de gebruikelijke wijze van metaalwinning.
Ad Lansink voormalig Tweede Kamer
lid CDA, geestelijk vader van de (Ladder van Lansink) en voorzitter Federatie Herwinning Grondstoffen:
Handel en hergebruik Met een jaaromzet van 3 miljard euro levert de metaalrecyclingbranche tevens een belangrijke bijdrage aan de Nederlandse economie. Die unieke combinatie van handel en hergebruik maakt de metaalrecyclingsector tot een onmisbare steunpilaar van een meer duurzame economie.
Een eigen keurmerk
Metaalrecycling is in meer opzichten duurzaam: vanuit milieuoogpunt, maar ook economisch en maatschappelijk gezien. Door de certificering wordt de metaalrecyclingbranche zelf ook duurzaam
Dit economisch en maatschappelijk succes van de metaalte invoering van een eigen keurmerk - het MRFrecyclingbranche was alleen mogelijk dankzij een Keurmerk - waarmee een kwaliteitsnorm voor voortdurend streven naar verdere professionaliVan de de gehele sector werd vastgelegd. sering. Een streven dat gestalte kreeg in 700 miljoen ton aan jarenlange investeringen in technologie en aluminium dat sinds innovatie voor een milieuvriendelijker en 1880 is geproduceerd wordt De Metaal Recycling Federatie efficiënter inzamelings- en recyclingproces. vandaag nog 75% gebruikt De Metaal Recycling Federatie (MRF), is de Dit professionaliseringsproces bereikte in brancheorganisatie van de metaalrecyclingals secundaire 2008 een belangrijke mijlpaal met de verplichsector. De MRF is een samenwerkingsverband grondstof. van meer dan 155 ledenbedrijven (en ruim 30 geassocieerde leden) die actief zijn op de drie terreinen Positie van de MRF t.o.v. de totale branche, 2010 van de metaalherwinning: ferro schroot, non-ferro metalen en shredders. De federatie vertegenwoordigt 85% van totaal aandeel van 0,525 milj. ton het totale verhandelde volume van de gehele branche. niet MRF-leden is 15%
*
NIET LEDEN
percentage van de geregistreerde bedr.
445 is 74%
inzameling per gem. bedrijf
1178 ton
marktvolume inzameling Ned. 2010
3,5 miljoen ton is 100%
MRF-LEDEN
totaal aandeel van MRF-leden
2,975 milj. ton is 85%
percentage van de geregistreerde bedrijven
155* is 26%
inzameling per gem. bedrijf
19.194 ton
* exclusief geassocieerde leden van de MRF
Metaalrecycling voor een duurzame toekomst Metaalrecycling draagt bij aan een duurzame samenleving, want het voorkomt uitputting van schaarse grondstoffen en het ontstaan van afval. Daarnaast bespaart recycling energie en levert het een grote bijdrage aan de vermindering van de uitstoot van CO2. Door de recycling van lood wordt bijvoorbeeld 99% van de energie bespaard die anders gebruikt wordt bij de winning uit erts. Tenminste zo spectaculair zijn de verschillen waar het gaat om de uitstoot van CO2. Bij het herwinnen van ijzer uit schroot is de uitstoot van CO2 bijvoorbeeld bijna 60% minder dan bij de winning van dit metaal uit ijzererts. Met een recyclingpercentage van meer dan 80% levert de metaalrecyclingbranche al vele jaren een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling naar een meer duurzame
Wat is, wat wil en wat doet de MRF? De Metaal Recycling Federatie stelt zich de bevordering ten doel van de milieuvriendelijke en economisch verantwoorde recycling van alle gebruikte metalen in Nederland. Daarnaast zet de MRF zich in voor de belangen van de sector in het algemeen, en voor de leden van de vereniging in het bijzonder. De MRF komt voort uit de Nederlandse Schroot Vereniging, de Vereniging Herwinning Non-Ferro Metalen en de Shredder Vereniging Nederland en is
sinds 1990 de Nederlandse branchevereniging voor de metaalrecyclingsector. De vereniging is opgericht dóór metaalrecyclingbedrijven, vóór metaalrecyclingbedrijven. Het bestuur bestaat dan ook uit betrokken vakgenoten: metaalmannen en -vrouwen met jarenlange ervaring in de branche die zich als vrijwilliger inzetten voor het belang van de sector. De MRF participeert actief in verschillende overlegorganen (waaronder die van het ministerie van Infrastructuur
toenemend afval, energieverbruik en CO2samenleving. Een samenleving waarin Met de handel en hergebruik, economie en ecouitstoot) wil bij de Europese en Nederlandse energie die nodig is logie hand in hand gaan. om 1 blikje te maken uit wetgevers en handhavingsinstanties maar Tegelijkertijd levert de metaalrecycling- nieuw gewonnen erts, kun- langzaam doordringen. Dit leidt bijvoorbeeld sector een grote bijdrage aan de nen 20 blikjes worden ver- tot de situatie dat ijzererts met een nuttig perNederlandse economie. In 2010 werd in vaardigd uit gerecycled centage ferro van slechts 20%, als grondstof Nederland zo’n 3,5 miljoen ton aan wordt aangemerkt, terwijl ijzerschroot, zelfs met materiaal. schroot en non-ferro metalen ingezameld. een nuttig percentage van meer dan 99%, nog als Die economische en milieuvriendelijke activiteit is goed afval wordt bestempeld. voor een jaaromzet van bijna € 3 miljard. In de branche De afgelopen jaren is de regeldichtheid en daarmee de zijn 2.000 werknemers werkzaam, terwijl 4.000 werkne- administratieve lastendruk voor recyclingbedrijven evenmers indirect bij de branche betrokken zijn, bijvoorbeeld redig toegenomen. Er werden voortdurend nieuwe voorals transporteur of bij het verrichten van onderhouds- waarden gesteld aan bedrijfsvoering, transporten en werkzaamheden. verwerking van zelfs de meest onschuldige materialen. Voorbeelden hiervan zijn de Europese verordening overbrenging afvalstoffen (EVOA), het Besluit melden Hans van de Nes (bestuurslid Federatie bedrijfsafvalstoffen en gevaarlijke afvalstoffen en de Nederlandse Oudpapier Industrie) jan. 2011: VIHB-registratie. Er gebeurt iets goeds met oud Waardevolle recyclingstromen als ferro en non-ferro metapapier en metaal: het is geen afval! len verdwijnen per definitie niet uit de kringloop, omdat zij een positieve waarde vertegenwoordigen en een belangrijke grondstof zijn voor de vervaardiging van nieuwe metalen producten. Schroot en non-ferro metalen
*
Afval, recycling en politiek: een wereld te (her)winnen Hoewel de branche een belangrijke bijdrage levert aan een meer duurzame samenleving, kreeg de ontwikkeling van de metaalrecycling de afgelopen decennia meer dan eens te maken met belemmeringen in de sfeer van regelgeving en toenemende administratieve lastendruk. Het besef dat metaalrecycling geen deel uitmaakt van het probleem, maar juist van de oplossing van dat probleem (schaarse grondstoffen,
Vergelijking tussen benodigde energiehoeveelheid bij de productie van 100.000 ton aan primair (erts) vs. secundair materiaal (schroot).* Uitgedrukt in TJ, terajoule metaal aluminium
erts 4700
schroot 240
besparing 4460
koper
1690
630
1060
ferro
1400
1170
230
lood
1000
13
987
nikkel
2064
186
1878
tin
1820
20
1800
zink
2400
1800
600
Vergelijking tussen de uitstoot aan CO2, bij de productie
INZAMELING EN EXPORT FERRO METALEN 2010 in tonnen
INZAMELING gelegeerd 260.000 (incl. 105.000 ton Cr. staal)
& Milieu) en houdt contact met centrale en decentrale overheden, alsmede verwante brancheorganisaties in binnen- en buitenland. De MRF is dan ook aangesloten bij onder meer de Federatie Herwinning Grondstoffen (FHG), de European Ferrous Recovery and Recycling Federation (EFR), de European Non-Ferrous Metals Recycling Federation (Eurometrec) en het Bureau of International Recycling (BIR). Zodoende is er veel contact, overleg en samenwerking met zusterorganisaties op recyclinggebied.
EXPORT gelegeerd 960.000
2.600.000 ferro schroot
3.220.000 ferro schroot
Totaal 2.860.000 ton Waarde € 1.030 miljoen
Totaal 4.180.000 ton Waarde € 2.250 miljoen
INZAMELING EN EXPORT NON-FERRO METALEN 2010 INZAMELING
Fred Nijkerk (erelid BIR en MRF) juli/aug.08:
in tonnen
EXPORT
zink zinkassen 4) zink De enorme besparing van energie 20.000 25.000 30.000 en CO2-uitstoot, dankzij recycling, accu’s accu’s 45.000 50.000 is toch op zijn minst één overwealuminium 1) ging waarom men veel genuan185.000 ceerder naar recycling zou moeelectromotoren ten kijken.(…) schredder n-f etc. 200.000 electromotoren Recycling is duurzaamheid in optima forma. schredder n-f etc. 200.000
zinkassen 4) 50.000
aluminium 1) 390.000
koper 2) (incl. messing/brons) 150.000
Vergelijking tussen benodigde energiehoeveelheid bij de zijn waardevolle grondstoffen en geen afvalstoffen. productie van 100.000 ton aan primair (erts) vs. Specifieke afvalstoffenwetgeving vormt daarom voor secundair materiaal (schroot).* Uitgedrukt in de TJ, terajoule
lood 30.000
koper 2) 285.000 (incl. messing/brons 3)
metaalrecyclingbranche een administratieve metaal erts in de regel schroot besparing lood Totaal 685.000 ton Totaal 1.035.000 ton 60.000 belasting zonder toegevoegde waarde voor het milieu. De aluminium 4700 240 4460Waarde € 1.170 miljoen Waarde € 1.705 miljoen metaalrecyclingsector wijst erop dat onderscheid moet Noten: koper 1690 630 10601 bron: Bureau Casteller worden gemaakt tussen recyclingstromen met een 2 exclusief koperassen, elektromotoren en gemengd shredder non-ferro 159.000 ton positieve economische Staalferro 1400en financiële 1170waarde 23034 messing/brons zinkassen uit de baden van verzinkerijen (zoals onder meer metalen en oudpapier en recycling bespaart lood 1000 13 987 karton) en recyclingstromen waarvan de 75% aan energie in verge- minium. Onder bepaalde voorwaarden nikkel nog dient 2064 186 1878 worden deze metalen dan niet meer als recycling te worden onderlijking met de productie van steund en gestuurd met overheidsmaat- staal uit delfstoffen. Met deze afval beschouwd, maar als secundaire tin 1820 20 1800 regelen. Eind 2010 zijn door de Europese besparing kunnen 18 miljoen grondstof. Dit vormt een goed begin, zink 2400 Commissie de criteria vastgesteld 1800 voor de woningen van energie 600 maar vergt nog een verdere vermindering van de administratieve lasten. Verder zorgt ‘End-of-Waste'-status van ijzer, staal en alu- worden voorzien. een veel te rigide uitwerking Vergelijking tussen de uitstoot aan CO2, bij de productie van de regeling ervoor dat van 100.000 ton aan primair (erts) vs. secundair materiaal een veel te gering percentage (schroot).* Uitgedrukt in kiloton CO2 (ktCO2)/100.000 ton van de metaalstroom voor in % metaal erts schroot besparing in 100.000 ton CO2 End-of-Waste in aanmerking aluminium 383 29 354 92% komt.
*
koper
125
44
81
65%
ferro
167
70
97
58%
lood
163
2
161
99%
nikkel
212
22
190
90%
tin
218
3
215
99%
zink
236
56
180
76%
De MRF zal zich blijven inzetten voor een fundamenteel andere benadering van de metaalrecyclingbranche, die recht doet aan de belangrijke bijdrage die de sector levert aan een meer duurzame toekomst.
MRF-Keurmerk als toonbeeld van kwaliteit en professionaliteit In het kader van het streven naar een verdere professionalisering van de branche heeft de Metaal Recycling Federatie per 1 januari 2008 een verplichte certificering ingevoerd, waaraan alle aangesloten ledenbedrijven moeten voldoen: het MRF-Keurmerk. Met de Erkenningsregeling MRF-Keurmerk laat de Metaal Recycling Federatie zien dat niet alleen metaalrecycling zelf duurzaam is, maar dat ook de leden van de MRF bouwen aan een duurzame bedrijfsvoering. De Erkenningsregeling is een praktijkgericht en branchespecifiek kwaliteitszorgsysteem dat exclusief voor MRF-leden is ontwikkeld. De zorg voor veiligheid, arbo en milieu is nadrukkelijk in deze regeling geborgd. Met het optrekken van de ondergrens en het aanscherpen van de vereisten, beschikt de MRF over een instrument om het kwaliteitsniveau van de branche verder te verhogen.
Frans Kok (adviseur MRF) juli/aug. 2009:
De politiek weet nu heel goed dat wij zeer zorgvuldig met het milieu omspringen. En daar mogen de leden best trots op zijn!
Het Keurmerk heeft tot doel: a. Het onderstrepen van het belang dat voldaan wordt aan eisen van diverse gemeente- en overheidsinstellingen ten aanzien van een adequate, efficiënte en milieuvriendelijke be- of verwerking van de voor recycling geschikte metalen; b. Het optimaliseren van het imago van de metaalrecycling branche; c. De bevordering van een herkenbare marktpositie van ondernemingen die voldoen aan de op grond van de in het Keurmerk gestelde kwaliteitseisen; d. Te bepalen welke bedrijven en/of locaties van bedrijven voldoen aan de voorwaarden voor een lidmaatschap van de MRF; e. Het voldoen aan de met de overheid gemaakte afspraken in het kader van het Project Vernieuwing Toezicht.
In de regeling zijn onder andere eisen opgenomen over: • Het voldoen aan geldende wet- en regelgeving (voldoen aan alle voor de metaalrecyclingbranche geldende regels, onder andere op het gebied van vergunningen, verzekeHet Keurmerk heeft in de afgelopen jaren duidelijk zijn ringen, inschrijvingen en het hebben van een Arbo Risico meerwaarde bewezen. Het biedt afnemers en leveranciers Inventarisatie en Plan van Aanpak, etc.); van MRF-leden de zekerheid van kwaliteit, terwijl De recy• Professionaliteit van de administratieve orgaoverheden en handhavinginstanties inzicht clingwaarde nisatie (het bijhouden van registraties, mashebben in de uitgangspunten van en minivan koper van hoge male vereisten aan de bedrijfsvoering. Zo kwaliteit scrap is min- sabalans, klachten, etc.); wordt het vertrouwen in de kwaliteit en de stens 95% van de waar- • De gebruikte bedrijfsmiddelen en persodeskundigheid van de branche verder ver- de van nieuw gewon- neel; • De Certificerende Instelling die een onafgroot en het imago van de metaalrecycling als nen koper. hankelijke en deskundige toetsing moet uitprofessionele branche verder verbeterd. voeren.
*
642 kWh energie
2,3 m2 ruimte
1,8 vat (287 ltr.) olie
55 kilo kalksteen
630 kilo kolen
1100 kilo ijzererts
97% mijnafval
86% luchtvervuiling
76% waterverontr. stoffen
40% water
90% grondstof
74% energie
Hoeveel bespaart het recyclen van 1 ton staal t.o.v. de productie uit primaire grondstoffen? *
Het Keurmerk heeft MRF-leden een boegbeeld gegeven om zich achter te verenigen. Het Keurmerk staat symbool voor het streven van de MRF om erkenning te krijgen voor de metaalrecyclingsector als een professionele en duurzame branche. In het kader van het Project Vernieuwing Toezicht wordt in 2011 de certificering op basis van het MRF-Keurmerk uitgangspunt voor vermindering van het overheidstoezicht. Hierover zijn afspraken gemaakt met IPO en VROM-Inspectie.
Vernieuwing Toezicht Sinds 2008 werkt de MRF met Provincies, VROM-Inspectie en de Belastingdienst samen met het Ministerie van Financiën om de plannen uit te werken rond het Project Vernieuwing Toezicht. Doel van het Project Vernieuwing Toezicht is dat de overheid een stapje terug doet in de controle van gecertificeerde MRF-leden en de focus van de handhaving verschuift Raymonde Kromjong (senior medewerker handhaving, handhaving reststof- naar niet-gecertificeerde metaalrecyclingbefen en bodem bij DCMR Milieudienst Rijnmond en landelijk branchemana- drijven. De afgelopen jaren hebger metaalrecycling) feb. 2010: ben de toezichthoudenVernieuwing Toezicht biedt handde overheidsinstanties having ruimte om de bedrijven die indringend naar het zich minder goed aan de milieuregels houden, MRF-Keurmerk gekeextra aandacht te geven . ken en aangegeven of en in hoeverre de normen en de wijze van toetsing de zogenaamde kernrisico’s voor deze toezichthouders afdekten en op welke punten nog niet. Vervolgens is de MRF het Keurmerk gaan actualiseren. De ‘kernrisico’s’ van de overheden zijn hierbij betrokken en in de nieuwe Keurmerkregeling opgenomen. De nieuwe aangescherpte Keurmerkregeling is in 2011 doorgevoerd. De MRF werkt aan praktische hulpmiddelen voor de leden om zonder al te veel extra inspanning aan het nieuwe Keurmerk te kunnen voldoen. Voor meer informatie over de inhoud van het Keurmerk kunt u contact opnemen met het secretariaat of de volledige tekst van de norm downloaden van de website www.mrf.nl .
Initiatieven van de MRF Belangenbehartiging De MRF heeft zich de afgelopen jaren onder andere bewezen op de volgende dossiers: • End-of-Waste: door participatie in internationale discussies heeft de MRF er samen met partnerorganisaties in het buitenland voor gezorgd dat gerecycled metaal de End-of-Waste status kan gaan krijgen; • EVOA: minder ongerichte overheidscontroles op containers met ferroen non-ferro metalen na bezwaren en Kamervragen van de MRF; • VIHB: de MRF heeft er mede voor gezorgd dat de eisen voor het verkrijgen van VIHB-registratie zijn verlicht.
Metaal Recycling Federatie Laan Copes van Cattenburch 79 Postbus 85645 2508 CH Den Haag t : 070 362 46 10 f : 070 363 63 48 e :
[email protected] i : www.mrf.nl
Deze brochure is een uitgave van de Metaal Recycling Federatie, 2011. De in deze brochure opgenomen tekst en grafieken zijn met de grootst mogelijke zorgvuldigheid opgesteld. De MRF noch anderen kunnen aansprakelijk worden gesteld voor eventuele onjuistheden of onvolkomenheden in tekst of uitvoering. De tekst en of de afbeeldingen in deze brochure mogen niet worden gekopieerd, gedownload, verspreid, afgedrukt, bewerkt of op enige andere manier gebruikt worden zonder uitdrukkelijke toestemming van de MRF.
De MRF laat zich horen De MRF communiceert regelmatig over haar standpunten en over ontwikkelingen in de metaalrecyclingbranche. Dit doet zij door middel van de maandelijkse nieuwsbrief MRF Actueel, E-nieuwsbrieven (MRF@Actueel), de website en door het publiceren van Position Papers over, voor de branche, belangrijke onderwerpen.
Concept: Joop G. Fischer/Communicatiegroep 777 Redactie en projectbegeleiding: Hielke van den Brink/MRF
Voor meer informatie over de MRF en voor de Position Papers kunt u terecht op de website www.mrf.nl . Mocht u de gedrukte of de digitale nieuwsbrief willen ontvangen, dan kunt u contact opnemen met het secretariaat: tel. (070) 362 4610 of
[email protected] .
*
Bron: Report on the Environmental Benefits of Recycling, gepubliceerd door Bureau of International Recycling (BIR), 2008
Tekst: Kees M. Paling/KMP Productions Ontwerp: Frank van Veen/idonuts.nl Drukwerk: De Swart, Den Haag Deze brochure is gedrukt op FSC gecertificeerd papier. Dit is een keurmerk voor verantwoorde bosbouw. Hiermee wordt de groei van goed beheerde bossen wereldwijd gesteund.
