VRIJDAG 6 OKTOBER 2006, THEATER AAN HET VRIJTHOF, MAASTRICHT

Juryrapport VS C D DA N S P R I J Z E N D E Z WA N E N 2 0 0 6

UITREIKING OP HET GALA VAN DE NEDERLANDSE DANS TIJDENS DE NEDERLANDSE DANSDAGEN VRIJDAG 6 OKTOBER 2006, THEATER AAN HET VRIJTHOF, MAASTRICHT

Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties

De Zwanen De dansprijzen, uitgereikt door de Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties (VSCD) gaan sinds 2003 als ‘Zwaan’ door het leven. De ‘Zwanen’ worden jaarlijks in twee categorieën uitgereikt: Zwaan voor de beste dansprestatie > naar het inzicht van de jury voor de danser/danseres werkzaam in Nederland, van wie gesteld kan worden dat deze de meest indrukwekkende prestatie van het seizoen heeft geleverd. Zwaan voor de beste dansproductie > naar het inzicht van de jury uitgereikt aan de meest indrukwekkende productie van het seizoen. Colofon

Gouden Zwaan De Gouden Zwaan is een speciale prijs; naar het inzicht van de jury voor de danser/danseres of choreograaf(afe) werkzaam in Nederland, van wie gesteld kan worden dat deze een indrukwekkende/ belangwekkende prestatie heeft geleverd gedurende de ontwikkeling van zijn/haar loopbaan als danser(es)/ choreograaf(afe). Deze prijs kent geen nominaties en hoeft niet jaarlijks te worden uitgereikt.

Bureau Promotie Podiumkunsten Johannes Vermeerstraat 55 1071 DM Amsterdam tel 020 – 57 89 200 e-mail [email protected] www.promotiepodiumkunsten.nl Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties Johannes Vermeerstraat 55 1071 DM Amsterdam tel 020 – 66 47 211 e-mail [email protected] www.vscd.nl

Periode De Zwanen 2006 worden toegekend aan dansproducties en dansprestaties uitgevoerd in het seizoen 2005 – 2006. De jury en de prijzen De VSCD Dansjury benoemt in opdracht van de Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties de genomineerden en de winnaars van de prijzen. De jury opereert in haar taak volkomen onafhankelijk van de opdrachtgever. De VSCD is de juryleden erkentelijk voor het enthousiast en deskundig uitvoeren van deze taak.

ontwerp WAT ontwerpers, Utrecht drukwerk Donmail, culturele publicaties fotografie Robert Benschop, Joris-Jan Bos, Bert Holtmann, Antoinette Mooy, Sharon Mor Yosef, Angela Sterling, Karel Zwaneveld, Berend Schans

De VSCD dansjury 2005-2006 bestaat uit de volgende personen: Stef Avezaat (voorzitter, directeur Schouwburg De Lawei Drachten); Hildegard Draaijer (artistiek leider Theatergroep DOX); Roland Helmer (directeur LAKtheater Leiden); Cees de Graaff (directeur Kunst en Cultuur Noord-Holland); Jennifer Karius (voormalig danseres); Mirjam van der Linden (journalist); Simone Mager (dansprogrammeur Theaters Tilburg); Jasper Weck (dansprogrammeur en hoofd marketing Theater de Veste Delft).

teksten Stef Avezaat, Cees de Graaff, Roland Helmer, Mirjam van der Linden, Jasper Weck eindredactie Larissa Velkers, Karin Geelink (Bureau Promotie Podiumkunsten) beeld omslag Fotograaf: Jasper Zwartjes, campagnefoto Dansweek (6 t/m 15 oktober 2006) ontwerp Zwaan Toer van Schayk

2

Zwaan beste dansprestatie 2006 CV

Genomineerd zijn:

Ivan Peréz (1983, Spanje) genoot zijn opleiding aan het Koninklijk Conservatorium voor Dans in Alicante de Alicia Alonso School te Madrid. Dansdocenten waren onder andere Debra Wayne, Mirta Pla, Jeanne Solan, Robert Stromgen, Eva Lopez Crevillen en Sofia Sancho. Als stagiair deed hij werkervaring op bij het National Ballet of Cuba (2001) en het Nederlands Dans Theater II (seizoen 2002-2003). Vervolgens werkte hij bij het Joven Ballet de Campra de Madrid en IT Dansa, Barcelona. Sinds 2004 danst hij bij het Nederlands Dans Theater II. In zijn jonge carrière heeft hij al diverse prijzen gewonnen: eerste prijzen ontving hij in 2002 bij 'Young Creators Competition' in Madrid en een jaar later bij het 'International Choreography Competition' New York-Burgos.

> Ivan Peréz voor zijn rol in

Indigo Rose van Nederlands Dans Theater II (choreografie Jiří Kilián) > Kim Savéus voor zijn rol in

(P)art-Trap/Time Remix van Dance Works Rotterdam (choreografie Ton Simons ) > Igone de Jongh voor haar rol in

Six Piano Pieces van Het Nationale Ballet (choreografie Hans van Manen) > Tadayoshi Kokeguchi voor zijn rol in

Äffi van Scapino Ballet Rotterdam (choreografie Marco Goecke)

Ivan Peréz Jiří Kylián maakte Indigo Rose in 1998, ter gelegenheid van het twintigjarig bestaan van Nederlands Dans Theater II. Hij bood daarmee de jonge dansers van de groep alle mogelijkheden om flink uit te pakken. Het stuk bevat een staalkaart aan contrasterende elementen, van heftige dynamiek tot ontroerende verstilling. Ivan Peréz laat zien dat hij de kwaliteiten in huis heeft die nodig zijn om dit stuk tot zijn recht te laten komen. De van oorsprong Spaanse danser gebruikt zijn technisch kunnen niet voor een staaltje virtuositeit, maar zet zijn vakmanschap in om het publiek deelgenoot te laten worden van de vele facetten van Indigo Rose. In het spetterende begin van het stuk danst Ivan Peréz bijna uitbundig, het dansplezier straalt van hem af. Hij geeft de humor van die scène alle kans en ook in volgende scènes ondersteunt zijn mimiek de dans. Ivan Peréz is een nog jonge danser die met zijn aandeel in Indigo Rose een belangwekkende prestatie heeft neergezet.

Kim Savéus De van oorsprong Zweedse Kim Savéus is genomineerd voor zijn in het oog springende rol in (P)art-Trap/Time Remix, een choreografie van Ton Simons bij Dance Works Rotterdam. Savéus toont zich een uiterst toegewijde danser, niet alleen voor zichzelf, maar ook voor zijn collega-dansers en zijn publiek. Zijn timing kent een zeer hoge graad van volmaaktheid en met name in de solo's schittert hij door technische virtuositeit. Maar zijn dans is ook levendig en muzikaal, waardoor hij als vanzelfsprekend de aandacht van de toeschouwer opeist. En in het samenspel met de andere dansers toont hij zich communicatief sterk, als iemand met hoofd en hart voor zijn partner(s). Hoewel Savéus pas relatief kort aan het gezelschap van Simons is verbonden, heeft hij zich diens stijl al tot in de finesses eigen gemaakt. In zijn bewegingen weet hij scherpte en precisie te laten samengaan met lyriek en gevoeligheid.

3

Een essentiële combinatie voor het abstracte lijnenspel van Simons. Savéus is bij uitstek een danser die meer is dan technisch perfect alleen. Hij verdiept zich vol overgave in zijn rol en dat is te zien. In (P)art-Trap/Time Remix laat hij door zijn uitstraling en persoonlijkheid een diepe indruk achter.

elegantie en altijd organisch, doordrongen van een aanstekelijke vanzelfsprekendheid.

CV Igone de Jongh (1979, Nederland) danst al vanaf haar 6e levensjaar. Haar opleiding volgde ze aan de Nationale Balletacademie in Amsterdam en Royal Ballet School in Londen. Sinds 1996 danst ze bij Het Nationale Ballet. Loopbaan bij Het Nationale Ballet: élève (1997), corps de ballet (1998), coryphée (1999), grand sujet (2000), weede solist (2002), eerste solist (2003). Hoofdrollen danste zij in ondermeer La Sylphide, Het Zwanenmeer, Romeo en Julia, Carmen en Sleeping Beauty. Onderscheidingen die ze reeds heeft mogen ontvangen zijn: Arnold Haskell Award (1996), Aanmoedigingsprijs Stichting Dansersfonds ’79 (2002) en Alexandra Radius Prijs (2003).

CV Kim Savéus (1974, Zweden) is sinds seizoen 2004-2005 danser bij Dance Works Rotterdam. Hij studeerde dans aan de Royal Swedish Ballet School. Als stagiair danste hij met het Béjart Ballet Lausanne. Gedurende zijn professionele carrière danste hij bij het Skanes Danstheater, Balletto di Toscana, Marie Brolin-Tani Dance Company en Compagnia Michele Pogliani. Kim Savéus won de eerste prijs van de Stora Daldansen in Zweden, was finalist bij de Prix de Lausanne en won een zilveren medaille bij de ITI International Competition in Helsinki.

Tadayoshi Kokeguchi Een danser die imponeert door zijn flair en zijn natuurlijke presentatie. Hij heeft een zeer overtuigende présence op het toneel en weet daarbij de kleinste details op een zeer subtiele en tegelijkertijd krachtige manier te laten spreken. Ogenschijnlijk lijkt dat wat hij doet onbevangen en van het grootste gemak. Dit maakt het een genot om naar Kokeguchi’s dans te kijken. Zijn bewegingen zijn wisselend geconcentreerd en van een bijzondere elasticiteit, hij switcht daarbij mooi tussen techniek en nonchalance. Voor het grootste gedeelte is hij met de rug naar het publiek gekeerd; dat doet niks af aan de intensiteit van zijn spel die je als toeschouwer ervaart. Zijn solo toont dat live theater werkt; de energie en het ongedwongen plezier spatten van het podium af. De setting is minimaal, Kokeguchi creëert echter veel meer. Een verrassende, veelzijdige presentatie van deze kleine man, die in de solo Äffi van choreograaf Marco Goecke bij Scapino Ballet Rotterdam echt tot leven komt. Het is de VSCD Dansjury dan ook een groot genoegen om hem de Zwaan voor beste dansprestatie 2006 toe te kennen.

Igone de Jongh

Een in Holland geboren en getogen danseres die de afgelopen jaren heeft bewezen haar grenzen telkens weer te kunnen verleggen. Bij Het Nationale Ballet, waar zij sinds haar afstuderen aan de Nationale Balletacademie danst, krijgt zij daartoe ook alle kansen. Zij was te zien in een uiteenlopend repertoire, met afgelopen seizoen een opvallende prestatie in een nieuw werk van ook zo’n Hollandse school-exponent, Hans van Manen. In zijn Six Piano Pieces laat Igone de Jongh, in 2003 benoemd tot eerste soliste, zichzelf van een onvermoede kant zien. In het centrale duet met Alexander Zhembrovskyy, op een adagio van Janáceck, betuigt zij zich een danseres die in staat is perfectie en schoonheid te combineren met een aardse, menselijke aanwezigheid. Achter haar beheersing blijven de gevoelens van passie en strijd zichtbaar. Krachtig en weerbarstig, zelfbewust en veerkrachtig als een Spiderwoman, buigt en strekt zij haar ledematen. Maar nooit zonder

4

CV

naar Scapino Ballet Rotterdam danste hij in enkele producties van het Béjart Ballet Lausanne en in de Staatsoper van Hamburg op een gala voor John Neumeier in Vivacitta van Maurice Béjart. Ook bij Scapino Ballet Rotterdam danste hij in diverse internationale galavoorstellingen. Met het duet Nicht Zureffendes Streichen van Ed Wubbe op gala’s in Hannover, Arnhem en Praag en met Äffi op een gala in Istanbul.

Tadayoshi Kokeguchi (1982, Frankrijk/Japan) danst sinds 2004 bij Scapino Ballet Rotterdam. Hij studeerde twee jaar musicologie aan de Sorbonne universiteit in Parijs en volgde 12 jaar lang een piano-opleiding waarmee hij in 2001 met de vermelding ‘Supérieure’ afstudeerde. Nog tijdens zijn pianostudie volgde hij in Parijs klassieke danslessen bij onder andere Wayne Byars en Andrew Glegowsky en moderne danslessen bij Anne Dreyfus en Corinne Lanselle. In 2002 vervolgt hij zijn dansscholing aan de Rudra-Béjart Dansopleiding in Lausanne. Dansdocenten waren onder andere Azari Plitssesky, Juichi Kobayashi, Michel Gascard en Myra Woodroff. Voor zijn komst

> De VSCD Dansjury kent de

Zwaan voor de beste dansprestatie 2006 toe aan:

Tadayoshi Kokeguchi

5

Zwaan beste dansproductie 2006 Genomineerd zijn:

pende choreografie. Shaker Loops is een bijzondere voorstelling geworden.

> Shaker Loops van NND/Galili Dance,

Hypertopia van Korzo Producties, choreografie André Gingras In Hypertopia maakt André Gingras een krachtig statement. Hij grijpt je als toeschouwer bij de keel en houdt je een spiegel voor: hoe sta jij in een wereld waarin geweld een vanzelfsprekendheid is geworden, sterker nog, dat mede door de media onderdeel wordt van de vermaakindustrie? Gingras slaagt erin relevante maatschappelijke thema’s te vertalen en overtuigend neer te zetten in een choreografie met een energie die er niet om liegt. Hypertopia is een dansvoorstelling die als een politiek pamflet beschouwd kan worden. De bewegingen zijn zowel figuurlijk als letterlijk schokkend. Het decor is simpel maar effectief en het licht grafisch. De reflectie van de harde wereld en daarmee de werkelijkheid knalt van het podium. De dansers bewegen rauw en zeer fysiek. Vol bravoure en lef zoeken ze de confrontatie met het publiek terwijl ze een mop vertellen om vervolgens in alle heftigheid een scène neer te zetten die in bewegingsidioom verwijst naar marteling en oorlog; de totale waanzin. De scène die verwijst naar Robert Wilson’s Deafman Glance en waarin iemand het hoofd wordt afgesneden werkt als een fremdkörper, als een oase van rust en versterkt daarmee het gevoel van onbehagen. Een verontrustend heftige voorstelling. Dans die er toe doet.

choreografie Itzik Galili > Hypertopia van Korzo Producties,

choreografie André Gingras > Tar and Feathers van Nederlands Dans Theater I,

choreografie Jiří Kilián > Shoot the Moon van Nederlands Dans Theater I,

choreografie Lightfoot León

Shaker Loops van NND/Galili Dance, choreografie Itzik Galili Itzik Galili draagt al langere tijd op belangrijke wijze bij aan de ontwikkeling van de dans. Hij verkent de grenzen van het genre en dat heeft al tot veel fraaie producties geleid. Het muziekstuk Shaker Loops van John Adams inspireerde hem tot een choreografie uitgaande van de repetitieve, minimal dance. Ook dit mag zonder meer geslaagd genoemd worden. Shaker Loops, dat samen met The Freckle Hunters de voorstelling Membrane vormt, opent met tien dansers in een strakke V-formatie. Ze zijn uniform gekleed in rechte hemden en door kappen over hun hoofd blijven ze aanvankelijk anoniem. Ze lopen gedecideerd heen en weer, waarbij de strakke geometrische patronen verschuiven. De groep lijkt bepalend: slechts af en toe springt één van de dansers, daartoe door de muziek aangezet, er (letterlijk) even uit. Later proberen de individuen meer vrijheid te krijgen. Dit geeft Shaker Loops een mooie spanning. Galili laat zien dat hij het idioom van de minimal dance beheerst en dat hij in staat is om er een eigen invulling aan te geven. Vervolgens voegt hij er elementen uit zijn eigen vocabulaire aan toe, hetgeen resulteert in een intrigerende en meesle-

Tar and Feathers van Nederlands Dans Theater I, choreografie Jiří Kilián De productie Tar and Feathers van Jiří Kylián overweldigt door haar rijkdom aan ingrediënten. De choreografie en het toneelbeeld vormen samen een uitzonderlijk, zowel delicaat als krachtig geheel, dat opvalt door zijn bijzondere contrasten. Zo is er de fascinerende combinatie van raadsel6

achtige afstandelijkheid tegenover aangrijpende directheid. Elegantie tegenover beestachtigheid. Wit tegenover zwart. Dit alles in een setting die in de verte iets weg heeft van een eigentijdse Salvador Dali-schildering. De zes dansers dansen uitermate geconcentreerd. Eenvoud lijkt hun leidraad, hiermee komen prachtig uitgebalanceerde bewegingen tot stand. Men lijkt gevangen te zitten in een wereld waarmee niet te communiceren valt. Het stuk gaat over het hier en nu en is in die zin urgent. Tegelijkertijd is het ook een ballet van een tijdloze schoonheid. Binnen Kylián’s hoge mate van esthetiek is de dramatiek geladen. Dit gaat samen met een geestige, absurde toon, wat het geheel een prikkelende gelaagdheid geeft. Tar and Feathers nodigt uit tot veelvoudig bezoek.

tisch spel van verschijnen en verdwijnen, waarbij de interactie van dans en film de verbeelding functioneel en optimaal dient, wordt de complexiteit van de liefde ontleed. Een draaiend platform geeft het publiek inkijkjes in drie huiskamers. Hoe verschillend de stellen in die huiskamers ook zijn, er is iets wat hen bindt. Enerzijds de eindeloze akkoorden van Philip Glass’ Tirol Concerto en de twee muren waartussen ze gevangen lijken te zitten. Anderzijds het verlangen naar elders, naar buiten, naar die ander. De deuren staan niet voor niks altijd op een kier. Door live filmbeelden van de dansers boven de kamers te projecteren, worden de verhalen op een ingenieuze manier ook nog eens gedubbeld, gespiegeld en aangevuld. In zowel het gebruik van film als het gebruik van een bewegend decor, creëert Lightfoot León een bijna filmische ervaring met dans als voertaal. Een veelzijdig en gelaagd gebeuren, dat de dansers echter alle ruimte en expressie laat. Shoot the Moon is een onalledaags fascinerend dansstuk. De VSCD Dansjury kent de Zwaan meest indrukwekkende dansproductie daarom van harte toe aan de makers ervan: choreografenduo Lightfoot León, dansers en crew van het Nederlands Dans Theater I.

Shoot the Moon

van Nederlands Dans Theater I, choreografie Lightfoot León De laatste jaren levert het choreografenkoppel Paul Lightfoot en Sol León het ene na het andere prachtige ballet af, maar Shoot the Moon is een zeldzaam fijnzinnig dansverhaal. Het bewijst hoe krachtig en genuanceerd een goede choreografie en goede dans kunnen spreken. Het stuk zindert van emotie, waarbij elke beweging, hoe minimaal ook, een nieuwe zin, een nieuw woord of een nieuw leesteken in een verhaal is. In een surrealis-

> De VSCD Dansjury kent de

Zwaan voor de beste dansproductie 2006 toe aan:

Shoot the Moon van Nederlands Dans Theater I, choreografie Lightfoot León

7

Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties