Vragen en uitdagingen voor het intermediair

De Bedrijfsregeling Brandregres 2014 Vragen en uitdagingen voor het intermediair

Vereniging van Financiele Dienstverleners Brabant Vught, 24 februari 2014

mr. Paul L. Soeteman, RMiA Soeteman Risk and Insurance Consultancy

Soeteman Risk and Insurance Conultancy

24 februari 2014

1

De Bedrijfsregeling Brandregres 2014 (BBr) Gedragscode Verzekeraars 2011, kernwaarden en gedragsregels:  2.3 Zekerheid bieden  2.5 Maatschappelijk betrokken zijn

VRAAG: Voldoet de BBr hier aan?


24 februari 2014

2

De Bedrijfsregeling Brandregres 2014 1.

Voorgeschiedenis

2.

Overleg - of niet ?

3.

Argumenten Verbond van Verzekeraars

4.

Redactie: (on)duidelijk?

5.

Gevolgen voor de groot-zakelijke markt, MKB, het intermediair en andere partijen

6.

Gevolgen - hoe op te vangen?


24 februari 2014

3

1.


VOORGESCHIEDENIS

24 februari 2014

4

Artikel mr. P. van Zwieten in NTVH 2012-6 over achtergrond BBr

 Subrogatierecht art. 284 WvK resp. art. 7:962 BW werd beperkt gebruikt door brandverzekeraars.  Al ruim voor WO II werd door een aantal brandverzekeraars bekend gemaakt geen verhaal uit te oefenen behoudens op hen “door wier opzet of met wier goedvinden de brand ontstaat”.  1953 : “Afstandverklaring Regres” in 1954,idem: er werd aanvullend bepaald dat wel verhaal werd uitgeoefend tegen iemand die veroordeeld werd voor brandstichting.


24 februari 2014

5

Bindend Besluit Regres 1984  Behoefte aan een (beperkte) verhaalsafstand vanuit maatschappelijk oogpunt

 Gehele afstand verhaal op particulier (behoudens opzet op strafrechtelijke veroordeling)

 Verzekerbaarheid onder AVB dekkingen is nu eenmaal beperkt

 Brandverzekeraar kan financiele risico’s/gevolgen beter inschatten dan AVB verzekeraars

 Wel ondergrens verhaal Fl. 5.000,-- , bovengrens Fl.1.000.000,--

 Premieverhoging voor (zeer) brandgevaarlijke beroepen van 10 % resp. 30 %


24 februari 2014

6

Bedrijfsregeling Brandregres 2000  Bandbreedte tussen Euro 2.500,-- en Euro 500.000,- Handhaving uitsluiting regres op particulieren m.u.v. opzet of strafrechtelijke veroordeling  In 2002 bezwaren van een buitenlandse verzekeraar  Ook kritische opmerkingen NMa maar uiteindelijke conclusie: geen conflict met mededingingsregelgeving  Rechtvaardiging nmm in art 6 lid 3 MW, zie vlg sheets  Aan de daar gestelde 4 cumulatieve eisen: 1,2, 3a en 3 bleek voldaan te worden gezien het maatschappelijk belang.  2007 Platform buitenlandse verzekeraars: “benadeling door het verplichtende karakter”


24 februari 2014

7

Nederlands kartelverbod, art 6 Mw - art.101 VWEU Art 6.1 Verboden zijn overeenkomsten tussen ondernemingen, besluiten van ondernemersverenigingen en onderling afgestemde feitelijke gedragingen van ondernemingen, die er toe strekken of ten gevolge hebben dat de mededinging op de Nederlandse markt of een deel daarvan wordt verhinderd, beperkt of vervalst. Art 6.2 De krachtens het eerste lid verboden overeenkomsten en besluiten zijn van rechtswege nietig.


24 februari 2014

8

Nederlands kartelverbod, art 6 Mw - art.101 VWEU Art. 6. 3 Het eerste lid geldt niet voor overeenkomsten, besluiten en onderling afgestemde feitelijke gedragingen (1)

die bijdragen tot verbetering van de productie of van de distributie of tot bevordering van de technische vooruitgang mits

(2)

een billijk aandeel in de daaruit voortvloeiende voordelen de gebruikers ten goede komt, en

(3)

zonder nochtans aan de betrokken ondernemingen a) beperkingen op te leggen die voor het bereiken van deze doelstellingen niet onmisbaar zijn, of b) de mogelijkheid te geven, voor een wezenlijk deel van betrokken goederen en die de mededinging uit te schakelen.

Art. 6.4 Een onderneming of ondernemersvereniging die zich op het derde lid beroept bewijst dat aan dat lid is voldaan.


24 februari 2014

9

2.


OVERLEG OF NIET?

24 februari 2014

10

Overleg binnen het Verbond  Voorstel verhoging grensbedrag tot Euro 1.000.000,--

 Afweging voor- en nadelen Resultaat:  BBr blijft gehandhaafd

 Voorstellen om op termijn tot gefaseerde afschaffing te komen leidden tot besluit Sectorbestuur Schade op 3 februari 2012 om na een geleidelijke verhoging deze afschaffing in te voeren


24 februari 2014

11

Maar:  19 december 2012 besluit het Verbond tot afschaffing BBr, zonder enige fasering, voor nietparticulieren

 12 juni 2013 wordt dit geformaliseerd

 Communicatie en overleg met stakeholders in de markt laat te wensen over: Strategie van een voldongen feit

 Overleg met VNAb en Adfiz leidt helaas tot niets

 Argumenten die destijds golden voor beperkt regres gelden kennelijk plotseling niet meer en dus ook geleidelijke invoering waar eerder ook binnen het Verbond voor werd gepleit van tafel


24 februari 2014

12

3.


ARGUMENTEN VERBOND VAN VERZEKERAARS

24 februari 2014

13

Argumenten overtuigend? 1.Bevordering preventie

2. Toename brandschaden 3. Internationale concurrentie

WAT VINDT U ?


24 februari 2014

14

Argumenten overtuigend? 1. Preventie VOORBEELD TU DELFT – Brand 13 mei 2008  Schadebedrag rond de € 140.000.000,- Oorzaak: een elektrische storing door insijpeling van water in koffieautomaat door een zwakke verbinding in een waterleiding.  Stel dat de installateur, een MKB bedrijf, heeft onzorgvuldig gehandeld of nagelaten.

Wat gebeurt er dan?


24 februari 2014

15

Brand TU Delft


24 februari 2014

16

Argumenten overtuigend ? IS DIT DE BESTE MANIER OM PREVENTIE TE BEVORDEREN?  Clausuleringen in polissen en voorlichting/scholing niet effectiever ?


24 februari 2014

17

Argumenten overtuigend ? 2. Toename aantal brandschaden Zie rapport SEO- Schade Voorziening bij Brand- en Bouwveiligheid nr. 2013-52 ( sept.2013), para 2.1.:  Cijfers met betrekking tot brand zijn slechts beperkt en onvolledig beschikbaar….. Jaarlijks zijn er volgens CBS-cijfers ruim 40.000 branden. Dit aantal neemt volgens deze cijfers af sinds 2007….  Van de ruim 18.000 branden met schade in 2011 hadden 91 branden schade van meer dan een miljoen euro. Het gaat bij deze grote branden om een gemiddeld geraamd schadebedrag van bijna € 3,8 miljoen in 2011.Dit betreft verzekerde schade. Het aantal schommelt per jaar maar lijkt sinds 2007 een dalende trend weer te geven.  Evenwel : cijfers van NIVRE over eerste helft 2013 geven een ander beeld nl. toename van grote brandschaden. De vraag is of dit structureel zo blijft.

Conclusie: Eenduidig betrouwbaar cijfermateriaal is kennelijk niet beschikbaar.


24 februari 2014

18

Argumenten overtuigend ? 3. Internationale concurrentie

 In de praktijk blijken ook in het buitenland weinig regresacties plaats te vinden.

 Accuraat cijfermateriaal is niet voorhanden.  Dit argument lijkt dus niet echt onderbouwd.

 Wat is dus de mogelijke conclusie t.a.v. de echte redenen?


24 februari 2014

19

4.


REDACTIE (ON) DUIDELIJK ?

24 februari 2014

20

Is de BBr nu duidelijk?  De inmiddels aangepaste toelichting geeft wat meer duidelijkheid dan de tekst van de regeling zelf.

 Voor particulieren en niet particuliere huurders, pachters, lessees, bruikleners, en bewaarnemers van de beschadigde zaak: geldt geen regres tenzij er sprake is van opzet of strafrechtelijke veroordeling etc. (art. 2.)

 Op niet particulieren (niet particuliere huurders dus uitgezonderd !) verhaal bij onzorgvuldig handelen of nalaten wat ook geldt voor een ieder die verantwoordelijk is voor onzorgvuldig handelende of nalatige personen

 Aanvankelijke verwarring over het mogelijk loslaten van het onzorgvuldigheidscriterium is verholpen: dit criterium blijft bestaan.


24 februari 2014

21

Is de BBr nu duidelijk ?  Vordering moet gebaseerd zijn op schuldaansprakelijkheid (art. 6:162 BW – onrechtmatige daad). Dus de BBr ziet niet op contractuele aansprakelijkheid, maar geldt ook niet bij een aantal vormen van wettelijke aansprakelijkheid dit op grond van de tijdelijke regeling verhaalsrechten cf art 7:197 BW, zie art. 6:164 BW t/m 6:177 BW, te weten:  Risico-aansprakelijkheid voor kinderen, dieren, niet–ondergeschikten, gebrekkige zaken en opstallen, gevaarlijke stoffen, productenaansprakelijkheid en mijnbouw  Geestelijke of lichamelijke tekortkoming of groepsaansprakelijkheid.


24 februari 2014

22

Tijdelijke regeling verhaalsrechten art. 6: 197 BW  Deze inmiddels niet zo ”Tijdelijke” regeling verhaalsrechten houdt dus een beperking van verhaalsmogelijkheden - in dit kader- voor verzekeraars in waarbij een aantal vormen van wettelijke aansprakelijkheid van subrogatie wordt uitgesloten, zie met name art. 6:197 lid 2 BW.

NB 1 : art. 6:170 BW - aansprakelijkheid voor ondergeschikten - staat niet bij de in deze regeling opgenomen van subrogatie uitgezonderde artikelen. Logisch omdat art 7:962 BW, zie verder, in principe geen subrogatie op werknemers toestaat. NB 2: op grond van contractuele aansprakelijkheid kan een schadelijdende partij - uiteraard binnen de mogelijkheden van het contract - wel zijn schade op zijn contractspartij verhalen.


24 februari 2014

23

Voor de fijnproevers  Art.6:197 BW lid 2: Rechten uit de artikelen 165,166,169,171,173,174,175,176,177 en 185, alsmede de afdelingen 4 van titel 6,4 van titel 11,1 van titel 14 en 4 van titel 19 van Boek 8 zijn niet vatbaar voor subrogatie. Het laatste vanaf “alsmede” betreft bepalingen in Boek 8 betreffen vorderingen met betrekking tot het vervoer van gevaarlijke stoffen door zee- en binnenvaartschepen, voertuigen en per spoor. NB:

wel subrogatie bij artikel 6:197 BW, niet bij artikel 6:171BW.

CRITERIUM: in hoeverre was er “ondergeschiktheid”?


24 februari 2014

24


24 februari 2014

25

Open deur  Geen regres op basis van subrogatie als geen subrogatie kan plaatsvinden. Zie artikel 7:962 BW . dus niet op : verzekeringnemer, medeverzekerden, echtgenoten of geregistreerde partners niet van tafel en bed gescheiden), andere levensgezel, bloedverwanten in rechte lijn, werkgever of werknemer, of collega van een verzekerde, tenzij….


24 februari 2014

26

Wel subrogatie?  Bij opzettelijk of roekeloos handelen van de “dader” of het verzaken door hem van bereddingsplicht . Er wordt dan geredeneerd:

“Stel dat verzekerde zo gehandeld zou hebben: was er dan dekking geweest?” Zo niet dan wel subrogatie


24 februari 2014

27

Enkele scenario’s binnen het kader van de BBr 1. Verzakkingsschaden in Loppersum als gevolg van gaswinning. Verhaal op NAM?

2. Zakelijke huurder van een naburig pand veroorzaakt branden daardoor ook schade aan het verzekerde pand: a) geen onzorgvuldig handelen b) wel onzorgvuldig handelen.

3. Een inleenkracht van een aannemer veroorzaakt brandschade aan het pand waaraan gewerkt wordt.


24 februari 2014

28

Enkele scenario’s Antwoorden: 1.

Geen verhaal van verzekeraars op grond van art. 7:197 BW waarin art. 7:177 BW ( mijnbouw etc.) van subrogatie wordt uitgezonderd

2.

Verhaal op de zakelijke huurder is in deze situatie wel mogelijk bij onzorgvuldig handelen; immers het gaat niet om de huurder van het beschadigde pand

3.

Art 6:76 BW aansprakelijkheid hulppersonen en art 6:197 BW. Conclusie is dat wel verhaal door verzekeraars op de hulppersoon mogelijk is, niet op de aannemer die de hulppersoon inschakelde nu aansprakelijkheid op basis van art. 6: 171 BW in art. 6: 197 BW van subrogatie is uitgesloten. Wel evt. verhaal door opdrachtgever op aannemer op basis van contract


24 februari 2014

29

Enkele scenario’s

 Werknemer Piet veroorzaakt bij laswerkzaamheden in het bedrijf van zijn baas door onoplettendheid brand met als gevolg dat de loods en inventaris grotendeels door brand verloren gaan.

 Verzekeraars van zijn baas willen verhaal nemen op Piet op grond van de BBr.

Kan dit ?


24 februari 2014

30

Enkele scenario’s

Antwoord:  Nee, dat kan niet nu op grond van art. 7:962 lid 3 BW in principe subrogatie niet plaatsvindt.


24 februari 2014

31

Enkele scenario’s  Als particuliere bestuurder rijdt Klaas door een stuurfout de loods van het bedrijf van Piet binnen en veroorzaakt een forse schade aan loods en inventaris. Kan de opstalverzekeraar van Piet die een uitgebreide dekking aan Piet biedt de schade verhalen op Klaas ?  En wat als Klaas de huurder van het beschadigde deel van de loods is en de schade door een vorkheftruck die Klaas bestuurt wordt toegebracht ?


24 februari 2014

32

Enkele scenario’s Antwoord:

 Ja, verhaal op Klaas (i.c. zijn WAM verzekeraar) is mogelijk

 Nee, niet wat betreft het gehuurde deel van de loods. De vraag is wel hoe ver zich dit uitstrekt.


24 februari 2014

33

Enkele scenario’s  Een afsluiter in pijpleiding tussen Rotterdam en Antwerpen waardoor ethyleen wordt gepompt barst als gevolg van onvoldoende zorg bij onderhoudswerkzaamheden en veroorzaakt een steekvlam en ontstaat een grote brand in een opslagloods op een naburig bedrijventerrein.

 De exploitant van de pijpleiding wordt door brandverzekeraars van het daardoor gedupeerd bedrijf aansprakelijk gesteld op basis van de BBr.

Kan dit?


24 februari 2014

34

Enkele scenario’s Antwoord:

 Op grond van art. 6:197 BW is art. 6:175 BW, in dit geval met name lid 3, van subrogatie uitgesloten als de vordering wat voor de hand ligt op deze wettelijke aansprakelijkheid is gebaseerd immers aansprakelijkheid is eenvoudig vast te stellen . Als verhaal op basis onzorgvuldig handelen dus op basis art 6:162 BW plaats vindt rijst de vraag: was dit personeel van de pijpleiding exploitant of niet? In het eerste geval valt dan wel veel te verhalen in het tweede geval vermoedelijk minder.  Dit art. 6:175 BW heeft o.m. betrekking op het beroeps- of bedrijfsmatig gebruiken/vervoeren van gevaarlijke stoffen incl. de aansprakelijkheid van pijpleiding exploitanten.


24 februari 2014

35

Toelichting bij de BBr “omzeilen brandverzekeraar” “Als een benadeelde rechtstreeks de aansprakelijke partij of diens aansprakelijkheidsverzekering aanspreekt voor een schade die op grond van de BBr 2014 voor rekening van een brandverzekeraar zou zijn gebleven als die schade direct bij de brandverzekeraar zou zijn gemeld zal de aansprakelijkheidsverzekeraar de benadeelde de schade vergoeden. De brandverzekeraar vergoedt vervolgens het betaalde aan de aansprakelijkheidsverzekeraar”.

Vraag:  Wat doet de AVB verzekeraar met het eigen risico onder de AVB polis?  Wat als de aansprakelijkstelling op basis van contract gebeurt?


24 februari 2014

36

Toelichting bij de BBr “omzeilen brandverzekeraar” Antwoord:  Antwoord op de eerste vraag lijkt te zijn dat de verzekeraar het eigen risico vervolgens bij zijn verzekerde in rekening brengt

 Antwoord op de tweede vraag: het moet binnen het uitgangspunt van de BBr nl. wettelijke aansprakelijkheid op grond van onzorgvuldigheid passen


24 februari 2014

37

Toelichting omzeilen brandverzekeraar Volgens art. 4 BBr zijn regresclausules niet toegestaan.

Onduidelijk is wat er in de praktijk zou gebeuren als een opstalverzekeraar toch naar de aansprakelijke partij verwijst in situaties waarin de BBr geen regres zou toestaan.

Ook de benadeelde kan er voor kiezen niet zijn opstalpolis maar de aansprakelijke partij en dus diens AVB verzekeraars aan te spreken. In dat geval geldt wat in de toelichting staat onder “omzeilen brandverzekeraar”.

Dit biedt hem wellicht soms (nl afhankelijk van wat er te verhalen valt) wat meer zekerheid als onduidelijk is of op grond van de BBr de schade voor rekening van de opstalverzekeraar zou moeten blijven.


24 februari 2014

38

Redactie duidelijk? Art. 7.2 BBr  Hierin staan definities van wat onder een brandverzekering verstaan moet worden.

 Opmerkelijk is de vermelding overstromingsverzekering.

 Kennelijk is vergeten dit na het niet toestaan door de ACM van de door het Verbond voorgenomen overstromingspool te schrappen.

 Nog opmerkelijker is het vermelden van stormschades in de lijst Q & A’s van het Verbond bij de vraag om welk types schades het gaat. Verhaal op wie na stormschade?

 Zie het volgende antwoord.


24 februari 2014

39

Verhaal stormschades op….. Aeolus !!!


24 februari 2014

40

5. GEVOLGEN VOOR DE GROOT-ZAKELIJKE MARKT, HET MKB, HET INTERMEDIAIR EN ANDERE PARTIJEN


24 februari 2014

41

Gevolgen BBr 2014 voor stakeholders  Het inschatten van de maximale schadekans voor bedrijven die geconfronteerd worden met de BBr 2014 is in veel gevallen zeer moeilijk.

 Met name geldt dit voor bedrijven die voor veel uiteenlopende opdrachtgevers werkzaamheden verrichten.

 De groot-zakelijke markt beschikt vaak al over dekkingen van meer dan Euro 10 mio maar ook dit kan in de praktijk onvoldoende blijken.

 Met name het MKB zal een grote onzekerheid kunnen ervaren over het economisch verantwoord afdekken van de risico’s.

 Een adequate verzekerde som, als die al mogelijk is, kan meer dan de gehele winst van een MKB bedrijf opsouperen.


24 februari 2014

42

Gevolgen BBr 2014 (vervolg)  Niet uit te sluiten is dat banken vanuit interne risico management voorschriften nog minder bereid tot financiering zullen zijn uit angst voor onvoldoende AVB dekking bij hun clienten en dus voor hen verhoogd risico.

 Het intermediair staat ook voor een soms vrijwel onmogelijke taak om goede adviezen mbt te verzekeren bedragen te geven.

 De zorgplicht van het intermediair wordt in ieder geval zwaarder en daarmee ook de beroepsaansprakelijkheids-exposure.

 De veronderstelde matiging van claims door rechters is geen op voorhand vaststaand feit. Art. 6:109 BW: de rechter kan matigen indien een volledige schadevergoeding tot onaanvaardbare gevolgen zou leiden. “Kan is niet zal”.


24 februari 2014

43

Gevolgen BBr 2014 (vervolg) Conclusie:  Veel onzekerheid voor vrijwel alle betrokkenen die bij een geleidelijke aanpassing naar bv Euro 2,5 mio of Euro 5 mio als limiet voor regres voorkomen had kunnen worden.

 Opmerkelijk is dat de politiek hier niet op ingesprongen is. Invloed van het Verbond op VNO/NCW?

 Is de belangrijkste reden voor de aanpassing BBr een gewenste verhoging van premie? Voor een aantal verzekeraars is dat evenwel vestzak-broekzak.


24 februari 2014

44

Nog even een korte samenvatting BBr 2014 1. Geen regres op particulieren behalve bij opzet, veroordeling wegens misdrijf en aanrijding/aanvaringsschade.

2. Geen regres op zakelijke huurders van de beschadigde opstal etc.

3. Vereist: onzorgvuldig handelen waaronder een ieder die verantwoordelijk is voor onzorgvuldig handelende personen maar

4. Geen regres op aannemers voor hun inleen/inhuurkrachten of onderaannemers dat wil zeggen niet ondergeschikten, die in hun opdracht werkzaamheden verrichten, art. 6:171 BW


24 februari 2014

45

Vervolg En voorts:  Verhaal is soms wel mogelijk op basis van de contractuele aansprakelijkheid van bijvoorbeeld de (hoofd)aannemer, maar niet uit hoofde van zijn wettelijke aansprakelijkheid van art. 6:171 BW

 Geen regres op grond van art. 7:962 BW, zoals jegens medeverzekerden en eigen werknemers


24 februari 2014

46

Gevolgen BBr - zijn er de winnaars?  Advocaten ?

 Experts ?

 Verzekeraars ?

 Toch ook het intermediair ?

 Sommige verzekerden ?


24 februari 2014

47

En dan…… de grote publiekscampagne van het Verbond:

IN EEN WERELD ZONDER VERZEKERINGEN... FIJN DAT WE VERZEKERD ZIJN.

maar goed verzekerd ???


24 februari 2014

48

6.


HOE OP TE VANGEN?

24 februari 2014

49

Opvangmogelijkheden


24 februari 2014

50

Opvangmogelijkheden  Gebruik van algemene voorwaarden waarin aansprakelijkheidsbeperking is opgenomen  Dit werkt niet altijd: Wanneer bijvoorbeeld niet?

 Opnemen vrijwaringsclausules in het desbetreffende contract  Zal dit altijd lukken?

 Afstand van verhaal in de opstalpolis  Waarom zal dit maar beperkt soelaas bieden?

 Medeverzekering onder de opstalpolis (Art. 7:962 BW) (zie vorig punt)


24 februari 2014

51

Opvangmogelijkheden  Preventie info vanuit het Verbond van Verzekeraars:  zie www.checklistbrand.nl

 en preventietips voor Bedrijfsaansprakelijkheid (AVB)  https://www.verzekeraars.nl/verzekeringsbranche/publicaties/Publicaties/Preventietips%2 0Bedrijfsaansprakelijkheid%20(mei%202013).pdf


24 februari 2014

52

Voorzichtige conclusies  Nu verzekeraars in heel veel gevallen de gedekte AVB limiet willen verhogen tot € 2.500.000,-zal de rechter dat hopelijk in veel gevallen als richtlijn voor een toe te passen matigingsrecht met name voor het MKB hanteren  Het afdekken van hogere bedragen zal in veel gevallen tot een voor het MKB onredelijke premieverhoging leiden als verzekeraars dat al zouden aanbieden  Verzekeraars kunnen wellicht ook medeverantwoordelijk gehouden worden indien de dekking onvoldoende blijkt

 De BBr 2014 brengt een extra adviesplicht voor het intermediair mee, wat ook extra kansen biedt  Dit advies kan het beste in een persoonlijk gesprek met de klant plaatsvinden

 TENSLOTTE: DEZE PRESENTATIE GEEFT SLECHTS EEN OPINIE WEER WAAR GEEN RECHTEN AAN KUNNEN WORDEN ONTLEEND


24 februari 2014

53

Vragen en uitdagingen voor het intermediair

Recommend Documents