Nummer 9 – 3 maart 2007
T s j e r n e l s j e VOORWOORD Wat is zeven weken nu? Het vliegt voorbij. Het lijkt nog maar zo kort geleden – dat is het eigenlijk ook – dat je vol spanning toeleefde naar het moment dat de kinderen zouden arriveren, maar nu is alweer het moment van afscheid nemen aangebroken. Ja, de gezondheidsstage is snel voorbij gegaan, maar als je terugkijkt dan moet je toch ook tot de conclusie komen dat er de afgelopen weken ontzettend veel is gebeurd. Als je de foto’s op internet doorloopt, dan zie je hoeveel de kinderen gezien en gedaan hebben. Ze hebben soms nog meer gezien dan de Elsterse kinderen; zo hebben bijvoorbeeld veel kinderen uit Elst nog nooit de molen van binnen gezien… Maar niet alleen de kinderen zien en beleven veel. Het lijkt er op of de tolk en de juffrouw Nederland te zien krijgen in de Japanse stijl – in sneltreinvaart door Nederland: Kinderdijk, Den Haag, Scheveningen, Rotterdam, Arnhem en Amsterdam. Allemaal kregen ze het te zien en dat is in sommige gevallen ook al meer dan Nederlanders zelf hebben gezien. Zo bleek dat lang niet iedereen Kinderdijk bezocht heeft… Zo blijkt dat je in die paar weken toch een hoop indrukken kunt opdoen. Misschien werden onze gasten er wel eens door overweldigd. Zo las ik in ‘De Hank’ dat de veelheid aan producten in de winkels de verwachtingen van de juffrouw ver overtrof. Maar ongetwijfeld hebben niet alleen onze gasten nieuwe indrukken In dit nummer: opgedaan. Zo’n groep kinderen uit een ●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●● ander land, met zulke andere gewoonVoorwoord..................... 1 tes en levensomstandigheden laat ook Van de redactie.............. 2 een indruk achter. Misschien in somVan de werkgroep .......... 2 mige gevallen ook wel overweldigend. Ingezonden: Wat doen we ermee? Laten we ze Fam. Noorlander .......... 8 vasthouden, je kijkt daardoor toch anKoos van Baalen........... 8 ders – dankbaarder – naar het leven Elly Geers.................... 9 van alle dag. Lianne Krab ............... 10 Maryia (fam. Krab) ..... 11 Met vriendelijke groeten, Annemieke Boon ........ 13 Mark Druijff
-1-
VAN DE REDACTIE Graag breng ik nog even onder de aandacht dat ik de kopij vóór woensdag in mijn bezit wil hebben. Het redactieadres: Oranjestraat 74 3921 BD ELST (0318) 47 23 00
[email protected]
VAN DE WERKGROEP >>>>>>>>>>>>>> MEDEDELINGEN <<<<<<<<<<<<<<<< Afscheidsdienst: Op D.V. zondag 4 maart zal om 18.00 uur in de Hervormde Kerk aan de Rijksstraatweg een afscheidsdienst gehouden worden. Iedereen van harte uitgenodigd! Lekkers voor de terugreis: Op onze terugreis zouden wij graag wat lekkers mee willen nemen. Wie bakt er wat voor ons? Dit mag ook best een hartige taart zijn, want dat is zeker ’s nachts erg lekker, ook voor onze chauffeurs. Hierover kunt u contact met Ina van Laar opnemen. Vertrek: Maandag a.s. kunnen de gastouders ’s middags (van 16.0016.15 uur) de spullen van de kinderen naar school brengen. ’s Avonds om half acht wordt in de hal van de school afscheid genomen en om acht uur vertrekt de bus. Evaluatie: De gastouders kunnen vast in hun agenda’s noteren dat er woensdag 21 maart een gastouderavond in ‘Het Visnet’ is. Op deze avond zal het project geëvalueerd worden. Dit schrijvende besef je dat dit het laatste stukje is, dat geschreven wordt terwijl onze Russische vrienden en vriendinnen er nog zijn. Het aftellen gaat hard… Op dit moment (dinsdagavond) moet er nog wel wat geregeld worden. Dingen op een rijtje proberen te zetten. Nog even die bellen. Door deze of gene gebeld worden. Ondertussen zit je toch een stukje te schrijven, terwijl je denkt dat je niets hebt om over te schrijven. Ook overvalt je een gevoel van weemoed en blijdschap. Weemoed om dat we opzien tegen het afscheid. Blijdschap dat we terug mogen kijken op een gezegende tijd met elkaar. Het afscheid zal heftig zijn. Maar daar tegenover staat dat ik maandagmorgen even op het schoolplein was en dat ik van diverse kanten hoorde dat de kinderen toch ook wel naar huis verlangen. Een goed teken. Dit maakt het afscheid iets dragelijker. Ze gaan ten slotte weer naar hun geliefden, die ook naar hen uit kijken. Daar ben ik van overtuigd! Dit moet ons toch ook weer blij -2-
stemmen. Hoe goed en fijn we het ook met ze gehad hebben. En ondanks de mooie banden die er gesmeed zijn. Laten we elkaar in de harten sluiten en elkaar blijven dragen in het gebed! Dan de afscheidstournee. Zaterdag het eerste gedeelte. Het afscheidsfeest in het Ichthus College. Vanaf 16.00 uur bent u hartelijk welkom. We willen er een ontspannen middag en avond van maken met veel ruimte voor informele ontmoeting. Ik kan hier verder over uitweiden, maar dan is de verrassing voor zaterdag er vanaf. Zondag de afscheidsdienst. De dienst begint om 18.00 uur in de hervormde kerk aan de Rijksstraatweg en zal gedeeltelijk tweetalig zijn. Wij als werkgroep hopen op grote belangstelling, zodat we de kinderen een warm gevoel van afscheid en bovenal Gods onmisbare zegen mogen meegeven. Tijdens de dienst is er oppas in Pniël. Na de dienst is hier ook koffie drinken. Een heel gezegende dienst toegebeden voor allen en in het bijzonder hen die de volgende dag op reis gaan. Maandag de finale van de afscheidstournee. Maandagmiddag tussen 16.00 en 16.15 uur kunt u de spullen van de kinderen op school brengen. De ingang aan de Beatrixstraat. Wij verwachten iedereen dan weer om 19.30 uur in de hal van de school voor de laatste zaken die bij dit afscheid horen. Wij verzoeken iedereen dan ook om 19.30 uur aanwezig te zijn. Zeker de Russische kinderen! Komt u alstublieft op tijd, want om 20.00 uur moet de bus gaan rijden. Wellicht ten overvloede: zorgt u dat de kinderen voor in de bus een tasje hebben met spullen voor de overnachting in Debe Wielkie. Wilt u ze niet te veel snoep meegeven. Dit bevordert alleen maar misselijkheid en overgeven in de bus. Voor de catering onderweg wordt meer dan goed gezorgd. Ze zullen niets te kort komen. Dit klinkt misschien belerend, maar zo is dit niet bedoeld. Dit wordt ingegeven door ervaring. Al met al is het nog een heel stukje geworden. Ik wil dan ook afsluiten met de vraag om in ieder geval de laatste paar dagen nog van elkaar te genieten en elkaar meer in de harten te sluiten. Namens de werkgroep, Ruud Geers Verslag bezoek aan Amsterdam Woensdagmorgen rond 09.00 uur stapt Clasina Bootsman op de Franseweg in onze auto. Samen rijden we naar Het Bosje om daar onze -3-
Wit-Russische vrienden op te halen. Vandaag laten we beiden onze hoofdstad zien. Dit wordt de derde in de reeks van vier uitstapjes die gepland staan. Na Rotterdam, Den-Haag/Scheveningen nu dan Amsterdam. We hebben het advies gekregen om de auto bij het Transferium onder de ArenA te parkeren, waarna je met je parkeerkaart twee gratis vervoersbewijzen krijgt, om naar het Centraal Station te reizen met de metro. Zo gezegd zo gedaan. Maar wat is de ArenA een kolossaal gebouw! Eigenlijk toch wel indrukwekkend, zeker ook de gebouwen eromheen. Groot-groter-grootst! Met onze vervoersbewijzen en een strippenkaart stappen we op station Bijlmer-ArenA in de Metro. Sneller in het centrum komen kan eigenlijk niet. Gewapend met paraplu’s volgen we een route, welke ik met tips van anderen van tevoren heb uitgestippeld. We lopen eerst via de Warmoesstraat richting de Dam. Achteraf hadden we beter deze straat met veel cafés, die vroeger bezocht werden door scheepslui, kunnen overslaan, want er staan niet echt kuise winkeltjes tussen de cafés. De Dam is wel interessant. We vertellen Hanna en Mikhail over wat er zoal op het plein en in de gebouwen rondom gebeurt. Veel dat te maken heeft met ons koninklijk huis. Je kunt merken dat ze dit wel interesseert, zeker na het bezoek aan Den Haag. Grappig is, dat er net over het plein een ouderwets transportmiddel van Heineken Bier voorbijkomt (zie foto). Hiervandaan lopen we de Kalverstraat in. Schijn je eens geweest te moeten zijn! Maar voor de mannen onder ons; het is gewoon een winkelstraat, zoals je overal in Nederland aantreft! En hij is nog best lang ook! Hanna heeft interesse voor de bloembollenkraam. Ze staat op het punt om een zakje te kopen, maar we raden haar dit af. Zes euro en nog wat voor drie Begoniabollen is toch veel te gek? Clasina moeten we ook in de gaten houden. Zij staat met een pakketje met zaad voor wietplanten (drugs) in haar hand. ‘Starterspakket’ staat erop geschreven! ’t Is maar dat u het weet! We lopen verder langs verschillende straten en grachten richting de Jodenbreestraat, waar we het Rembrandthuis kunnen vinden. Het ziet er wat verlaten uit. Met de raamluiken dicht ziet het er niet echt aantrekkelijk uit. Maar goed, we hebben toch wel een heel bijzondere historische plek gezien. Toch wel apart dat Rembrandt hier gelopen heeft. Als -4-
hobbytekenaar heb ik wel iets met deze locatie en ben ik altijd wel verdiept geweest in zijn leven en werk. Net voor het Waterlooplein… ♪ ♫ “Oh, waterlooplein. Na na na na na. Oh, waterlooplein!” ♫ ♪ Sorry, het kwam er zomaar uit! Clasina maakt me erop attent, dat de mensen kijken! Net voor het Waterlooplein dus, drinken we even koffie, thee en warme chocomel. Even opdrogen, na al die regen buiten. Al snel komen we op de Magere Brug over de Amstel. Mooi exemplaar. Vroeger schijnt er een versie gestaan te hebben die veel smaller was dan deze. Vandaar die naam. Over de kerkstraat gaan we richting de Nieuwe Spiegelstraat. Om daar linksaf te slaan naar de Stadhoudersgracht. ’t Is leuk om te zien hoe onze beide gasten genieten van al die stadspanden en mensen die er in de straten rondlopen langs al dat water. Vooral de donkere mensen blijven wennen, m.n. bij Hanna. De Singelgracht overstekend kijk je direct op het Rijksmuseum. Een geweldig mooi pand. We lopen er voor een groot deel omheen, omdat Mikhails liefde voor de werken van Van Gogh groter zijn dan, die van bijvoorbeeld Rembrandt. En die zijn juist, met o.a. de ‘Nachtwacht’, te vinden in het Rijksmuseum. Aan de Paulus Potterstraat vinden we het Van Goghmuseum met daarachter het museumplein. ’t Is druk bij de garderobe. Alles moet afgegeven worden. Clasina probeert nog een flesje water mee naar binnen te smokkelen, maar dat gaat regelrecht de prullenbak in. Alle andere losse spullen die we bij ons hebben, gaan in bakjes om zo om de detectors heengeleid te worden. We krijgen het gevoel ingecheckt te worden op het vliegveld. Binnen krijgen we ieder een geluidsdrager. Hanna en Mikhail met de Russische teksten en Clasina en ik toch maar met de Nederlandse. Zo kunnen we ieder de route van de vaste tentoonstelling over het leven en werk van Vincent van Gogh aflopen. Ideaal zo! Door steeds het nummer naast het schilderij in te toetsen, krijg je keurig uitleg het over desbetreffend schilderij. Na ongeveer een uur lopen we weer de trap af om nog even in de shop te kijken en wat artikelen te kopen verbandhoudend met Van Gogh. Alle vier zijn we het er over eens dat het een prachtige tentoonstelling is. Met name Mikhail heeft erg genoten. Thuis heeft hij wel een platenboek met werken van Vincent van Gogh, maar om ze nu in levende lijve te zien, in een land waar hij normaal gesproken niet zo maar heen kan, is voor hem een -5-
geweldige ervaring. Buiten wacht de regen weer. Het Koninklijk Concertgebouw laten we even links liggen en lopen via de P.C. Hooftstraat terug richting de Stadhouderskade. Mikhail maakt de opmerking dat de winkels zo leeg zijn. Ja, dat heb je in die chique winkels, zoals in deze dure straat. Prijzen zie je overigens ook niet. Vragen we maar niet naar. Zal toch wel schrikken zijn! Net voor de brug naar het Leidseplein komt onze rondvaartboot van Rederij Noord aan. Kunnen we weer droog zitten. Alsof het nog niet genoeg is, begint het tijdens het varen nog harder te regenen. Bij de kapitein vraag ik of hij het verhaal tijdens de tocht ook in het Russisch kan laten horen. Op internet had ik al gezien dit dat mogelijk is. Maar deze kapitein, alias stuurman, matroos en wat al niet meer voor titels op een boot te vinden zijn, vertelt dat het afhangt van het publiek wat meevaart. Wij zijn mooi de eerste aan boord, dus…! Net voor vertrek inventariseert hij welke nationaliteiten er aan boord zijn. Er blijken Engels-, Frans-, Spaans-, Russisch- en zowaar ook twee Nederlandstalige toeristen (Clasina en ik) aan boord te zijn. Of Mikhail zo goed wil zijn alles te vertalen voor Hanna. Het is namelijk mogelijk om maar vier talen achtereenvolgens te laten horen. Na vertrek en het eerste verhaal gehoord te hebben, doet onze gids het voorstel om de Nederlandse uitleg te verruilen voor een Russische. Prima! Daar zit je dan als Nederlander in hartje Amsterdam te luisteren naar vier andere talen. Pure discriminatie! Maar ja, je moet wat overhebben voor je naaste! De tour is boeiend en ook Hanna en Mikhail zie je de informatie als een spons opnemen. Als we na 75 minuten weer uit de rondvaartboot stappen is het eindelijk droog. Maar het is gezien de tijd (16.45 uur), het moment dat we onze tocht moeten gaan afsluiten. Eigenlijk is het nog een hele trippel richting station en daarom lopen we eerst even naar het gezellige Leidseplein om daar één van de tramlijnen 1, 2 of 5 te nemen. De tram is binnen een mum van tijd vol. Beter gezegd; overvol! Mijn reisgenoten zie ik niet eens meer. Ze zijn naar voren gedreven door de massa, terwijl ik verder naar achter wordt gedrongen in deze zeer lange tram. Maar goed dat wij het eindpunt moeten hebben, anders zou je er nooit op tijd voor het sluiten van de deuren uit kunnen stappen. Dat -6-
gebeurt inderdaad bij een jonge dame die bij mij in de buurt staat. Bij het Centraal Station herenigen we de Russisch-Nederlandse groep en begeven we ons naar de ‘Underground’, zoals Mikhail het noemt. Je kunt wel merken dat hij, komend uit de stad, deze drukte gewend is. Bij Hanna is dat anders. Clasina verklaart zich een provinciaaltje te voelen. En ik ben bang dat ik vannacht nog al die geluiden van de stad om me heen hoor. Heerlijk om in een dorp te wonen, toch!? Ook bij het metrostation is het uitermate druk. Clasina laat zich ontvallen dat de massa mensen die uit twee metro’s stromen wel eens net zoveel mensen kunnen zijn als er in Elst wonen. De metro brengt ons weer snel naar het Transferium. Mikhail vertelt dat de metro’s in Minsk sneller rijden. Ik probeer te bedenken waarom. En als ik vraag of dat komt door de grotere afstanden tussen de stations, beaamt hij dit met een knik! Inderdaad, de afstanden tussen de stations zijn hier wel heel kort. Ik weet dat dit bijvoorbeeld op sommige trajecten in Rotterdam, maar ook in Parijs en Londen anders is. Terug bij de parkeerplaats lopen we nog langs een vrouw met piercings in het gezicht, vergezeld van een hond. Zij is duidelijk een zwerver en bedelt om een kleinigheidje, zoals ze het noemt. Het is niet de eerste zwerver vandaag. Wat schuilt er voor ellende achter deze mensen? Misschien goed om deze mensen ook in het gebed op te dragen. We lopen er zo gauw met een boog omheen! Komend op de snelweg, rijden we gelijk de file in. Was te verwachten! Maar even over zevenen zetten we Clasina thuis af. Zij wil graag samen met Jan eten. Hanna en Mikhail daarentegen eten weer bij ons thuis. Lang kunnen ze niet blijven, want het werk wacht weer. Ze moeten nog een huisbezoek bij de familie J. Geers afleggen. Maar dat is een hele lange gezellige avond geworden, hoor ik later. Dat was dus een lange en intensieve dag! We ervaren de uitstapjes met onze beide Wit-Russische vrienden als heel plezierig. De tevreden en dankbare gezichten en uitingen maken ook ons dankbaar dat we dit werk mogen doen. Of je nu met de kinderen bezig bent of met hun begeleiders; het is mooi werk! Kijk voor meer foto’s in het webalbum (www.tsjernobylelst.nl). Ronald Tamerus -7-
Samenstelling werkgroep De werkgroep is ook per e-mail te bereiken:
[email protected]. Voorzitter: Ruud Geers (Oranjestraat 75, 471916) Coördinatie gastgezinnen: Mieke Pitlo (Christinastraat 35, 472557) en Ronald Tamerus (Prinsenweg 28, 518985) Coördinatie activiteiten: Clasina Bootsman (Franseweg 91, 478002), Ina van Laar (Elsterstraatweg 85, 472538) en Gretha van Wolfswinkel (Franseweg 55a, 471106) Financiën en sponsors: Fred Kok (Beatrixstraat 38, 472504)
INGEZONDEN Fam. Noorlander Een berichtje uit Zalk: Zo vlak voor het afscheid van de Russische kinderen willen ook wij nog even reageren. Mark mailde ook ons elke week het Tsjernelsje. Bedankt Mark! Ook de andere berichten kwamen bij ons binnen. We hebben er van genoten! Ons hart ligt nog steeds bij dit project. Nog elke zomer logeert Marina vier weken bij ons. Geweldig dat jullie zijn door gegaan! We wensen jullie sterkte met het afscheid op 5 maart. Er zullen best wat tranen zijn, maar jullie mogen terug zien op een fijne periode. We wensen jullie allemaal Gods zegen en in het bijzonder de kinderen, juf en tolk en de begeleiders. Voor ons is het leuk om te weten dat Noordhorn met jullie meegaat. De plaats waar wij aan dit project zijn begonnen. Hartelijke groeten, Ds. en mevr. Noorlander en Nandine Koos van Baalen Op zaterdag 24 februari jl. zijn ondergetekende en Mikhail een dag uit geweest naar Arnhem en omgeving. In de voorafgaande week was me duidelijk geworden, dat Mikhail een brede belangstelling heeft, variërend van wat er tijdens de tweede wereldoorlog in en om Nederland gebeurd is tot en met de vraag hoe het hier rond de salarissen van artsen en schoolmeesters geregeld is. Die verdienen in Belarus overigens evenveel en dat is ook relatief wat minder dan bij ons, want Mikhail vroeg zich af waarvan ik toch een auto kon rijden: hij is tenslotte ook leraar en hij kan geen auto rijden… We reden eerst richting Ede, waar we de landingsterreinen van de geallieerde parachutisten bekeken hebben. Mikhail toonde zich verbaasd dat dit nog ieder jaar herdacht wordt en dat er parachutisten van ruim -8-
in de tachtig nog steeds een parachutesprong maken. In Belarus zijn er in de tweede wereldoorlog erg veel slachtoffers gevallen. Waarschijnlijk relatief meer dan bij ons, omdat in Nederland al snel duidelijk was dat wij niet waren opgewassen tegen het Duitse leger. Vervolgens hebben we het Open Luchtmuseum in Arnhem bezocht. Vooral de voorstelling HollandRama boeide zeer. Een aanrader voor iedereen; erg knap gemaakt, deze mix van filmmateriaal en panoramische vertellingen! Mikhail weet al erg veel van ons land, dat was duidelijk te merken tijdens de rondwandeling door het museum. Daarna gingen we naar het centrum van Arnhem, waar Mikhail de toren van de Eusebiuskerk “beklommen” heeft. Met de lift gaat dat in no-time en ben je in een paar minuten weer beneden. In het schip van de kerk was een uitgebreide woningmarkt georganiseerd, waar makelaars uit Nederland en Duitsland het wonen en leven net over de grens (in Duitsland dus) promootten. Zowel Mikhail als ik moesten onwillekeurig denken aan Jezus, die korte metten maakte met de handelaars op het tempelplein. En dit gebeurde nota bene in de kerk! Nog even door het centrum van Arnhem gelopen, maar daar begon het weer ons zodanig parten te spelen, dat we de auto weer opzochten en langs hotel De Wereld in Wageningen zijn gereden, waar de wapenstilstand getekend werd na de oorlog. Tenslotte zijn we op de Grebbeberg geweest en hebben we het informatiecentrum daar bezocht. Het is me al vaker opgevallen dat mensen uit oostelijke contreien meer dan wij gefixeerd zijn op getallen en aantallen. Diverse malen moest ik het antwoord schuldig blijven, omdat ik niet al die gegevens uit mijn hoofd ken: bijvoorbeeld, hoeveel slachtoffers er begraven liggen op de Grebbeberg, hoeveel Duitsers daaronder zijn enzovoort. Gelukkig was het antwoord te vinden in het informatiecentrum. Thuis aangekomen lag er de Hank. Mikhail wees me op een klein foutje in het verslag van het interview met hem en Hanna. Hij gaat namelijk niet lopend naar zijn werk, maar met de bus… waarvan akte! Koos van Baalen Elly Geers “Lekker zwemmen in bassin.” Dit was het antwoord van Marina op mijn uitleg dat er vandaag weer gezwommen zou worden in Rhenen. Ja, ja onze Russische kinderen spreken al een aardig woordje Nederlands na zes weken verblijf in Elst. De werkgroep heeft heel wat voor de kinderen gepland en zo stonden we vandaag weer in Rhenen om ons (ook de leiding hoor) eens lekker uit te leven. Nou het leek wel een wedstrijdje wie zich het eerste had uitgekleed. Eigenlijk was het de bedoeling om -9-
weer op de bank te gaan zitten maar de meeste jongens konden het lonkende water niet weerstaan en sprongen er snel in. Toen was het in het bad binnen de kortste keren een heerlijk kippenhok, waar de ballen heen en weer vlogen. Ook op een mat was je niet veilig. En een bril dragen in een bad met van die krioelende kinderen, dat is ook niet de slimste zet. Goed dat er dan nog van die attente mannen zijn die hem voor je opduiken! De kinderen genoten met volle teugen van het stoeien in het water. De meeste kinderen kunnen dan op papier niet zwemmen maar bang voor water is er geen een!! Er waren natuurlijk ook weer broertjes en zusjes mee gegaan en verschillenden vermaakten zich opperbest want ze hadden het diepe bad bijna voor hen alleen. Tenminste als ze niet in aanvaring kwamen met een rubberbootje. Een bootje vraagt u zich misschien af…?? Ja in het diepe bad lag inderdaad een bootje en daarin zat Maryia (te gast bij de familie Wilmans) te genieten. Zij kon helaas niet mee zwemmen omdat zij een oorontsteking had. Op deze manier was ze wel lekker bij de groep. Aan het einde van ons zwemuurtje zag je langzaam de begeleiding aan de kant staan want zij zijn duidelijk eerder uitgeblust dan onze Russische vriendjes en vriendinnetjes. Fijn om te zien dat zij in de afgelopen tijd al zoveel energie hebben opgedaan. Na het zwemmen was het snel omkleden en op naar zo’n overheerlijke krentenbol!! Mensen bedankt voor dit gezellig uurtje!! Groetjes Elly Geers Lianne Krab Dinsdag 20 februari stond het ‘Zapark’ op het programma. Om 10.00 uur moesten we verzamelen bij het Visnet. En daar mocht iedereen in de auto om te vertrekken naar Ouwehand. Daar aangekomen gingen de kinderen allemaal braaf in de rij staan wachten tot Clasina aan de beurt was. En toen ze eenmaal binnen waren bleven ze nog heel braaf in de rij wachten. Eenmaal het park in gelopen kwamen we giraffen, tijgers, leeuwen en nog veel meer beesten tegen. De groep ging meestal wel precies bij de uitgang naar binnen. Bij de apen, werd er door Anna gevraag of de makaka een banan at, tenminste dat dachten we dat er gevraagd werd… Maar wij kijken nog rustig verder bij de Makaka’s en ineens vliegen er verschillende bana-10-
nen over het water richting de Makaka’s. Oeps, voor wie was dit fruit ook alweer... Maar het was wel lachwekkend want de aap wist precies wat hij er mee moest doen, open maken en opeten uiteraard. En toen werd het wel tijd dat er hongerige magen gevuld werden, dus op naar Ravot Apia en zoeken naar een stoel. En toen was het wachten tot het brood, oh nee de patat en frikandel/kroket kwam. Dat werd met smaak opgegeten, en daarna moesten we toch echt nog naar het Berenbos en de kinderboerderij toe, dus de kinderen gingen weer braaf in de rij om geteld te worden, hey missen we er nu één of toch niet? Nou ik geloof het niet want we kunnen uiteindelijk verder. Op naar het Berenbos en toen we weer bij de uitgang er in gingen, kwamen we beren en wolven tegen. En in het midden van het Berenbos heb je een heerlijke glijbaan, die werd uiteraard ook door alle kinderen inclusief Anna afgegleden, en niet één keer… Maar er was leiding bij die geen beer gezien had dus ja dan lopen we toch nog een keer door het berenbos heen. En na de kinderboerderij moesten we ook nog in de Monkeyrail. Dus weer braaf in de rij staan wachten tot we aan de beurt waren. En dat was natuurlijk ook lachen zo boven de dieren rijden… En toen we dan eindelijk klaar waren gingen de jassen uit en gingen de kinderen los in Ravot Apia. De foto’s werden geteld, (gelukkig deed het fototoestel dat, want anders waren we vast de tel kwijt geraakt) en er moest nog het een en ander gewist worden want anders was de kaart vol… Dus ik weet zeker dat het de moeite loont om even op de website te kijken naar de foto’s, want ik heb mijn fototoestel in m’n tas laten zitten toen ik zag wie de foto’s maakte… En toen we naar huis gingen was er geen één kind nat, van al het water wat er is in Ravot Apia. En na een vermoeiende maar geslaagde dag, ging iedereen moe en vermoeid van alle indrukken weer heerlijk naar huis.
-11-
Maryia (fam. Krab) Maryia (fam. Krab) heeft ook een stukje geschreven over het bezoek aan de dierentuin, althans dat zei Lianne tegen mij…
-12-
Annemiek Boon Op een stralende donderdagmiddag in de voorjaarsvakantie begeven we ons richting Rhenen. “We hebben geweldig weer voor de beklimming,” zeg ik tegen Hanna, waar zij mij duidelijk maakt dat het in Tsjernobyl -15 graden is en er sneeuw ligt, heel koud dus. Als we bij de Cuneratoren aankomen staat onze gids al te wachten met twee enorme sleutels in z’n hand. We gaan naar binnen via een zijdeur en komen zo bij de hoofdentree van de kerk wat tevens de begane grond van de toren is. Als je dus in Rhenen naar de kerk gaat loop je onder een ‘torenhoge’ historie door. De gids vertelt van de bouw van de toren in anno 1400 en de voltooiing daarvan in 1475, dus kinderen deze toren is al meer dan 500 jaar oud!, waar onze Russische gasten met verwondering op reageerden. Gelukkig vertaalt Tanja de gids, en enkele kinderen hadden al tegen haar gezegd: “U boft maar dat u ze verstaat.” We gaan weer naar buiten en de beklimming begint nu echt, de kinderen kijken met spanning toe als de deur van het slot wordt gedraaid. Een betonnen draaitrap van maar liefst 300 treden wacht ons, gelukkig doen we de klim met tussenstops. En zo komen we op de eerste verdieping, menigeen slaat een zucht van verlichting en ik zag zelfs wat kinderen die hun benen wrijven. Midden in deze ruimte zit een groot luik waardoor de klokken naar boven werden gehesen en daar moeten wij ook naartoe!! Dus we klimmen weer verder en komen dan bij een heel kleine ruimte, waar we net met z’n allen inpassen. Toen de toren nog van de Rooms-katholieke kerk was gingen de nonnen hier bidden, later toen deze overging naar de kerk van de Reformatie is het een gevangenis geworden (de z.g.n. kerker). De originele deur met zware sloten zat er nog in en dat is best wel bijzonder,daar de Cuneratoren in de oorlog bijna geheel verwoest is geweest. En weer!! gaan we verder naar boven en komen we, laat ik maar zeggen, op de tweede verdieping, waar onze gids een klavier laat zien en hem demonstreert. Hij vertelt dat de wijsjes van de klokken nu geregeld worden met een computer, maar vroeger had je een carillonspeler. Heel af en toe wordt ook nu nog het carillon handmatig bespeeld. De kinderen mogen ook nog een klepel vasthouden en die is zo te zien best zwaar! Dan gaan we naar de bovenste verdieping van de toren, waar 24 klok-13-
ken hangen en wachten, terwijl onze gids vertelt, met spanning af tot ze gaan slaan. We houden de handen op onze oren, want zo dichtbij BIM BAM’t het wel heel erg hard, geweldig vinden ze dit. Als de klokken uitgeluid zijn gaan we een paar treden naar beneden, op naar ons uitzicht! Door een smalle doorgang komen we buiten, er staat een hoge balustrade omheen zegt de gids, dus we hoeven niet bang te zijn dat ze eraf vallen. Zoals ik al zei met dit schitterende weer heb je een prachtig uitzicht, de kinderen zijn dan ook even beduusd van dit fantastische vergezicht. De gids wijst, kijk daar ligt Nijmegen en de heuvels daarachter is Duitsland. Germany? Zeggen ze verbaasd en denken daarachter ligt ons thuisland. En zo genieten we aan alle zijden van de toren van het prachtige uitzicht, en zien natuurlijk ook Elst liggen waar we langzamerhand weer naar teruggaan. Na 300 treden afdalen staan we weer met ietwat trillende benen onderaan de toren en kijken omhoog. Hoe hoog was de toren ook alweer????? Afijn een heel mooie excursie! Bedankt!
-14-
