Voorwoord. Hart op de goede plaats

Voorwoord Hart op de goede plaats Kerk en Buurt is een vrijwilligersorganisatie. De inzet van de vrijwilligers varieert. Sommigen doen één keer per maand iets, anderen iedere week of zelfs meerdere dagen per week. Als ik om me heen kijk bij Kerk en Buurt dan zie ik veel „50 plus vrijwilligers‟, mensen die vaak geen betaald werk meer hebben, maar nog steeds veel te bieden hebben en dat ook graag doen. Ik heb wel eens gedacht, moeten we niet verjongen? Moeten we niet proberen meer twintigers, dertigers en veertigers bij Kerk en Buurt te betrekken? Inmiddels is mijn conclusie dat leeftijd er niet zo veel toe doet. Ook jonge mensen zijn van harte welkom. Waar het om gaat is of vrijwilligers het hart op de goede plaats hebben, niet of ze 20 of 80 jaar oud zijn. Anders gezegd, als u het hart op de goede plaats heeft, overweeg dan om vrijwilliger bij Kerk en Buurt te worden. We bekijken samen welke mogelijkheden er voor u zijn. Hokon Hansen Voorzitter Kerk en Buurt Westerpark

Rob van der Putten Het bestuur draagt de Terugblik 2011 op aan Rob van der Putten. Hij is jarenlang coördinator geweest van het Meubelproject in de kelder van de Nassaukerk. Door ziekte heeft hij de laatste tijd een stap terug moeten doen. Lees verder op de volgende bladzijde.

1

Rob is ernstig ziek. Afgelopen oktober werd hij 65 jaar. Voor veel mensen is dat de leeftijd om het rustiger aan te gaan doen, niet voor Rob. Voor zover zijn ziekte het toelaat, gaat hij gewoon door. Het werk in de kringloop en het contact met de mensen houden hem op de been. Op zijn 65e verjaardag hebben we Rob een schilderij van de Nassaukerk cadeau gedaan, als symbool voor zijn verbondenheid met deze kerk. Het geloof heeft Rob geïnspireerd en energie gegeven om verder te gaan. Het liefste wil hij, dat wij allemaal de kracht van het geloof ontdekken. Rob komt wel eens stug over, hij is niet wat je noemt „makkelijk in de omgang‟. Van lovende woorden lijkt hij al helemaal niets te moeten hebben. Maar hij heeft ze wel verdiend, als één van de steunpilaren van Kerk en Buurt, eerst bij Filah en nu al vele jaren bij het Meubelproject. Rob, we bedanken je voor je jarenlange inzet voor Kerk en Buurt en alle mensen die je daar een stapje verder hebt geholpen. 2

Activiteiten in de Staatsliedenbuurt Ontbijt Koffie? Suiker? Melk? Het is ‟s ochtends half acht. Aan de Wittenkade is de Schakel de enige plek waar licht brandt. Het ontbijtteam helpt de eerste bezoekers, die komen ontbijten, aan koffie. Op de Daklozendag Amsterdam heeft de Schakel dit jaar de eerste prijs gekregen, omdat het als enige inloophuis in Amsterdam zo vroeg de deuren opent. Iedere maandag- tot en met donderdagochtend van 7.30 tot 9.00 uur kunnen de bezoekers voor weinig geld een keuze maken uit een zeer smakelijk en gevarieerd ontbijt. Door deze formule geniet het ontbijt grote bekendheid onder dak- en thuislozen in Amsterdam Vooral de uitsmijter speciaal met kaas, ham of spek is zeer geliefd, liefst met een glas vruchtensap of yoghurt. Bezoekers met weinig geld hoeven geen honger te leiden. Een pakje brood met zoetigheid is voldoende. In een ontspannen ochtendsfeer genieten kleurrijke mensen van een „breakfast at Vitaly„s‟.

3

Vitaly is de kok van de Schakel. Zoals andere jaren was er ook dit jaar geen betere en goedkopere ontbijtplek op aarde dan de Schakel. Het ontbijt voorzag in 2011 dagelijks in de behoefte van 35 tot 50 mensen, die zonder het ontbijt met weinig fut en een lege maag de dag zouden beginnen. Charme van het ontbijt is dat mensen met zoveel verschillende achtergronden elkaar respecteren. Teamoverleg van de vrijwilligers vindt plaats wanneer het nodig is. Enkele weken terug werd een bezoeker ontzettend boos, omdat ik zijn bestelling verkeerd had doorgegeven. In plaats van wit kreeg hij bruin brood. Hij eiste zijn geld terug. Ik zei “Sorry, ik heb me vergist”. Hij werd woest en begon tegen me te schreeuwen en te schelden. Ik bleef heel rustig. Ik trok me er persoonlijk niets van aan, want ik wist dat deze bezoeker nogal eens agressief uit de hoek kan komen. Ik gaf hem zijn geld terug en vroeg hem rustig te doen. Hij besloot zelf naar buiten te gaan om af te koelen. Tien minuten later kwam hij naar me toe en bood zijn excuses aan. Hij vertelde me dat zijn gedrag niks met mij te maken had, maar dat hij aan het afkicken was. Ik zei dat ik het begreep en heb zijn excuses aanvaard.

4

Inloop Na het Ontbijt, om een uur of negen, begint de Inloop. De Inloop lijkt wel een beetje op een ouderwetse herberg. De sfeer is ontspannen. Iedere bezoeker voelt kennelijk de rust en de veiligheid om er het zijne of hare te doen of te halen. Voor de één is dat een traag geconsumeerde kop koffie, de ander komt wat doelgerichter voor de „post‟, om daarna naar een baantje te vertrekken, dat hij voor dat moment heeft weten te bemachtigen. Een derde vertrekt naar een afspraak bij Mentrum of een andere instelling. De Schakel is ook het verzamelpunt voor het project Workforce. Een deel van de bezoekers doet als dagbesteding daaraan mee. Zo komen, afhankelijk van het weer, dagelijks 30 tot 45 bezoekers, allen met een eigen „agenda‟, naar die ene inloop in de Schakel.

5

De vrijwilligers benaderen de bezoekers respectvol. Ze tonen oprechte belangstelling voor „de ander‟. Dat maakt de sfeer in de Inloop zo uniek en is de basis van het succes. Ook dit jaar wordt de Inloop ondersteund door stagiaires van de Hoge School Amsterdam en het ROC die hier praktische ervaring opdoen. De bezoekers waarderen de inbreng van deze jonge mensen zeer. Grootste succes uit stagejaar Het grootste succes vind ik wel dat ik op een hele andere manier naar de dak- en thuislozen ben gaan kijken. Ik dacht altijd dat alle daklozen psychische klachten hadden en wist helemaal niet het verschil tussen dak- en thuislozen. Ik heb onder meer ontdekt, dat er heel veel ongelofelijk intelligente mensen tussen zitten. Dat is iets wat ik nooit had gedacht. Sommigen zijn ontzettend creatief en schilderen de mooiste schilderijen. Sommigen zijn ontzettend goed in dammen en schaken. Ik heb dit hele jaar misschien in totaal maar tien keer mogen winnen. En het laatste waardoor ik mijn kijk op dak- en thuislozen compleet heb veranderd, is dat ze allemaal zo vriendelijk zijn en het geweldig vinden om contact te hebben met andere mensen. Stagiaire Melanie Contact met collega’s Het contact met de collega‟s was vanaf de eerste dag al goed. Niemand was te beroerd om elkaar te helpen en er was ruimte voor een grapje. De sfeer in de Schakel tussen collega‟s onderling was losjes en je kon op elkaar rekenen. Ik heb altijd met veel plezier samengewerkt met de vrijwilligers en de vaste krachten die in de Schakel werkzaam zijn. Ook met mijn werkbegeleider had ik goed contact. Ik kon met al mijn vragen bij hem terecht. Als ik niet goed wist hoe ik met een situatie of persoon om moest gaan, dan gaf hij mij feedback en advies. Daar heb ik het afgelopen half jaar heel veel van geleerd. Stagiaire Sophie 6

De vrijwilligers evalueren iedere zes, zeven weken de afgelopen periode en stellen het rooster vast voor de komende tijd. Ze overleggen over mogelijke verbeteringen en over het omgaan met bezoekers. De Schakel is altijd al een mengeling geweest van culturen en nationaliteiten. De laatste jaren is er ook een, relatief vaste groep Oost-Europeanen bijgekomen, ongeveer twintig procent van het totaal. Ze richten zich vooral op de (veilige) eigen groep. Op bescheiden schaal, en alleen met „handen en voeten‟, nemen zij deel aan het sociale verkeer buiten de groep. Het ontbijt wordt altijd afgerekend en er is geen sprake van onheus gedrag. Een enkeling waagt zich met plezier aan de schilder- en tekenactiviteit op de dinsdag.

7

Schilderen in de Schakel Carla Baarspul is wekelijks in de Schakel te vinden waar zij tekent en schildert. Zij maakt portretten van de bezoekers en nodigt de mensen ook uit zelf te schilderen. Dat doet zij intussen al weer 5 jaar. Carla is kunstenaar en schilderen in de Schakel is voor haar een link met de maatschappij. In de dak- en thuislozen herkent zij de mens die een goede plek zoekt. Daar voelt zij zich mee verbonden en bovendien vindt zij die mensen mooi doordat zij zo zichzelf zijn. De herkenning is wederzijds. De bezoekers van de inloop voelen zich bij haar thuis, doen hun verhaal en willen ook zelf graag schilderen. In het tekenen van mensen geef je, heel letterlijke, aandacht aan mensen. Zij krijgen een gezicht, worden gezien. Zo tekende zij eens een man met een lichamelijke beperking die ineens zei: “Maar ik heb wel mooie ogen, hè?” waarop een van de andere bezoekers zei: “Ja, zachte ogen”. Dat is de waarde van dit tekenen: mensen krijgen eigenwaarde, een identiteit. Het leert mensen soms ook weer de regie over hun leven te nemen. Sommigen hebben speciaal talent. Van een aantal schilderijen maakt Carla dan een boekje, dat door de schilder ook met teksten wordt ondersteund. “Moet je ook doen”, zegt een bezoeker tot een ander, “anders verveel je je toch maar en rook je teveel”. Zo schrijft Anne bij haar schilderijen over haar jeugd vlak na de oorlog in Scheveningen, over aangrijpende gebeurtenissen in het gezin, haar rondzwerven in de Himalaya en hoe zij door haar vader werd opgehaald van Schiphol vlak voor zijn dood. Zo brengt het schilderen weer lijn en kleur in het leven. Reza Hedayat is niet dakloos; hij is al 25 jaar vrijwilliger bij Kerk en Buurt. Ook hij schildert, met hart en ziel. En schrijft daarbij: Na een lange periode gewerkt te hebben als vrijwilliger, met mensen met verschillende culturele achtergrond, grijp ik nu iedere gelegenheid aan om de mystieke kant van de mooie literatuur van het Oosten en de prachtige schilderijen en tekeningen van het Westen te bestuderen en te delen met andere mensen. 8

Op bezoek bij de Boom Op 13 november was het „diaconale zondag‟ in de katholieke parochies waar ook de Magdalena bij hoort. De parochianen brachten geld en goederen mee voor het Ontbijtproject in de Schakel. Tijdens de viering in De Boom, de kerk aan de Admiraal de Ruijterweg, mocht ik iets vertellen over Kerk en Buurt. Voorin de kerk stonden twee grote dozen vol meegebrachte spullen. De collecteschaal werd goed gevuld. Als slotlied zongen we: De deur roept je een welkom toe, een stoel staat voor je klaar; de tafel is gastvrij gedekt, een heerlijk avondmaal. Een land van licht en zonneschijn, een haard waar men zich warmt, een overvolle beker wijn, een mens die je omarmt.

9

Filah Al meer dan 25 jaar wordt er gekookt en gegeten in de ruimte aan de Van der Hoopstraat 43. Filah is het Egyptische woord voor welbevinden. Die naam probeert Filah waar te maken. Het begon ooit als internationale kookgroep, om mensen met verschillende culturen met elkaar kennis te laten maken. Na een paar jaar veranderde de bezoekersgroep. Filah wordt nu bezocht door dak- en thuislozen en door buurtbewoners.

In de ruimte van Filah kunnen met wat passen en meten 40 personen. Geregeld zit het vol. Gelukkig hebben we ook een tuin. De populariteit van Filah is te danken aan het feit dat er echt wordt gekookt. Het eten is goed en niet duur. Ook komen velen voor het sociaal contact. Afgelopen jaren is er een vaste groep bezoekers bijgekomen. Oudere mensen die elkaar bij Filah hebben leren kennen. Bij hen gaat het, naast het eten, vooral om het contact. 10

Vanaf de invoering van de euro kostte de maaltijd € 1,50. In 2011 is dat € 2,- geworden. De strippenkaart bleef € 15,- kosten, maar het aantal maaltijden ging van 13 naar 10. Hoewel er flink wat protesten werden verwacht, is deze verhoging zonder noemenswaardige tegenwerpingen geaccepteerd. Het aantal gasten schommelt tussen de 35 en 40 mensen. Zou de crisis hier meespelen?

Naast vrijwilligers uit de buurt komen er ook (professionele) koks en kookgroepen van (ver) buiten Amsterdam. In 2011 zijn er ploegen geweest uit Spakenburg, Krommenie, Wieringerwerf, Heerde, Apeldoorn, Zuidwolde, Leeuwarden, Wormerveer, Bathmen en Heiloo. Excuus als we iemand vergeten. Ook doen leerlingen een maatschappelijke stage bij Filah, zoals van de Scholengemeenschap Dingstede uit Meppel. De jeugd is altijd onder de indruk; ze hebben contact met mensen die ze normaal gesproken niet snel zouden ontmoeten. De functie van Filah is daarmee veel breder dan het aanbieden van een goede en goedkope maaltijd. De inzet van de vrijwilligers Filah was afgelopen jaar weer geweldig, hoewel de bezoekers in hun gedrag niet altijd even makkelijk zijn. De 11

vrijwilligers hebben een luisterend oor voor de bezoekers. Mensen die hulp nodig hebben worden verwezen naar de kerk en buurtwerkers. Het is belangrijk om de sfeer goed te houden, ook als er iemand onder invloed binnen komt. Soms moet er wel eens iemand buiten worden gezet of zelfs voor enige tijd worden geschorst. Dat is ook in 2011 weer gebeurd, maar gelukkig zelden. Een van de vrijwilligers van Filah, Fred Barella, woont in Uitgeest. Een buurvrouw daar maakt prachtige halskettingen voor Filah. Een bezoekster van Filah deelt deze kettingen uit onder de vrouwelijke bezoeksters. Dat gaat gepaard met veel plezier. De dames zijn er erg blij mee. Inmiddels heeft de goede geefster al meer dan 30 kettingen cadeau gedaan.

12

Het thuiste gevoel Kerk en Buurt kreeg twee prijzen op de Amsterdamse Daklozendag van de Protestantse Diaconie. Als eerste was de categorie „openingstijden‟ aan bod. Er is maar één inloop waar je al om half acht naar binnen kunt en waar 't ontbijt dan al klaar staat! Onze Schakel dus. Jammer dat Vitaly er niet was, want dan was de gouden plak om z'n nek gehangen. Maar de grote verrassing voor ons kwam bij het bekendmaken van de hoofdprijs. Die ging naar Filah ging omdat daar „het thuiste gevoel‟ van heel Amsterdam heerst. De prijs is een staande schemerlamp van zo'n 40cm hoog. De lamp heeft vijf maanden bij Filah gestaan. Jammer genoeg heeft iemand hem onlangs mee naar huis genomen. Erg flauw. Terugbrengen mag. 13

Meubelproject Een bezoek aan de meubelkelder is altijd de moeite waard. Bijna dagelijks worden er nieuwe spullen aangevoerd in deze winkel vol met tweedehands meubelen en huisraad voor een schappelijke prijs. In de kelder onder de Nassaukerk is al meer dan 25 jaar het Meubelproject gevestigd. Bewoners worden opgeroepen door middel van advertenties in de Staatskrant en Echo hun niet gebruikte meubelen en andere spullen in te leveren. Voor de wat grotere stukken komen de vrijwilligers langs met de eigen bus. Het Meubelproject is mede door een groot bord op De Wittenkade voor buurtbewoners goed zichtbaar. Het biedt aan een groep vrijwilligers met twee rechterhanden de mogelijkheid een bijdrage te leveren aan de recycling van spullen, die anders zouden worden weggegooid. Het project verwerft met de activiteiten ook inkomsten, waardoor het zichzelf kan financieren. 14

Dagje Texel De weergoden zijn ons goed gezind. Op deze prachtige zonnige dag gaat de bus met 55 bezoekers van de Schakel en Filah op weg. In de veerhaven van Texel worden we opgewacht door een robuuste eilander, onze chauffeur en gids op het eiland. Hij vertelt over het leven op het eiland, aangevuld met prachtige anekdotes en legendes. De bus voert ons over landweggetjes waar we in de verte karakteristieke boerderijen zien liggen omringd door akkerland en weiden. We doorkruisen schilderachtige dorpjes met hun smalle straatjes en typische eilandhuisjes en rijden voorbij dijken waarop schapen en lammetjes gretig het verse gras voor zich weg grazen. Ook natuurgebieden met vogelkolonies worden niet vergeten.

Aangekomen in de haven van Oudeschild eten we bij het visrestaurant een heerlijk broodje vis. Na een korte wandeling door het dorp gaan we aan boord van de met vlaggetjes versierde garnalenboot. Een belevenis op zich. We laten ons verrassen door weidse uitzichten over 15

door het zonlicht reflecterende zee met aan de horizon dromerig enkele zeilboten die zich door een strakke zeewind laten leiden. Verder de Waddenzee op worden de netten door de bootsman over boord gegooid op zoek naar de fel begeerde garnalen. Tijdens het wachten op een hopelijk goede vangst geeft hij een gedegen college over het vissen en verwerken van garnalen. Na een half uur haalt hij de netten op terwijl de zeemeeuwen zich hongerig storten op allerlei zeegedierte dat boven komt drijven. We hebben een redelijk goede vangst. Aan boord bevindt zich een apparaat dat de garnalen scheidt van ander gedierte en ze klaarstoomt voor de consumptie. De garnalen rollen vers uit het apparaat. We eten garnalen zoveel we willen en genieten intussen van de natuur. Op de terugweg passeren we een aantal zandbanken als opgespoten strandjes waar zeehonden zich lui op hun rug of buik liggen te koesteren in de zon. Tevreden en wel zitten we na een dag Texel weer in de bus op weg naar huis. De vraag of we weer verlangen naar Amsterdam wordt door ons allen volmondig en luid met ja beantwoord. Dit dagje uit was geweldig. Het kan niet meer stuk!

16

Vital Vital biedt mensen met verschillende achtergronden de mogelijkheid met elkaar muziek te maken. Het jaar 2011 is wat moeizaam verlopen. Hopelijk komen nieuwe mensen Vital in 2012 nieuw leven in blazen. Alex buigt zich over zijn basgitaar en slaat aan. Het C-akkoord klinkt in de kelder van de Nassaukerk. Hij heeft zich voorgenomen om dit instrument te bespelen i.p.v. slagwerk en dus geeft Rudo vier tellen vooraf en kan de blues beginnen. Na een intro van twee maten zet Hennie in: "I 've got the blues". Hassan is er vanavond ook en bespeelt de toetsen. Na het C-septiem akkoord moet hij overgaan naar F. Dat loopt nog niet zo soepel en dus geeft Rudo opnieuw vier tikken vooraf. Alex slaat opnieuw C aan en knikt naar Hassan als de overgang naar F aan de orde is. Helemaal vlekkeloos gaat het nog niet. Hennie swingt door. Het is oefenavond voor Vital. Spreekuur in de Schakel Elke dinsdagmiddag houdt kerk en buurtwerker Guus van Es spreekuur, maar ook daarbuiten krijgt hij vragen. Mensen doen een beroep op Kerk en Buurt voor problemen met financiën, huisvesting of andere nijpende situaties. Guus van Es begeleidt mensen naar instanties en heeft contact met hulpverlenende instellingen. De hulp die we zelf kunnen bieden is beperkt. Soms kan de nood tijdelijk worden gelenigd door -zonder bureaucratische rompslomp - kleine leningen te verstrekken die meestal in termijnen worden terugbetaald.

Spreekuur predikant De predikant van de Nassaukerk, Klaas Holwerda, heeft ook een spreekuur. Er komen mensen met diverse vragen en problemen. Voor de praktische zaken wordt verwezen naar de kerk en buurtwerker. De predikant richt zich meer op zingevingsvraagstukken. Onze bezoekers worstelen vaak met de vraag wat voor hen een zinvol leven is. 17

Activiteiten in de Spaarndammerbuurt Cabana ’t Winkeltje

Het tweedehands kledingwinkeltje van Kerk en Buurt in de Spaarndammerstraat had een goed jaar. Ondanks de mededeling begin van het jaar dat de Magdalenaparochie, waarbij het project is gehuisvest, haar deuren gaat sluiten. De vrijwilligers waren natuurlijk niet blij met dit bericht, maar zeiden gelijk dat de toekomst van het project niet alleen van de plek afhangt. Het zoeken naar nieuwe huisvesting is in volle gang. Er werden dit jaar twee nieuwe vrijwilligers aangetrokken, er was een constante aanvoer van tweedehands kleding en er kwamen nieuwe klanten: bezoekers van Casa Migrante, die op een bon kleding konden komen uitzoeken en veel jonge gezinnen die na het opknappen van de buurt hier een huurkoop-woning hebben betrokken. Het Winkeltje is 18

een begrip in de buurt en zal in de toekomst zeker gemist worden als ontmoetingsplek en als plek waar goede tweedehands kleding kan worden gekocht. Wie Cabana bezoekt treft een goed verzorgde uitstalling van de kleding aan en een betrokken groep vrijwilligers. Het is een hechte groep, die tussen de middag tijdens de gezamenlijke lunch de krant, het wereldnieuws en de persoonlijke wederwaardigheden uitgebreid doorneemt.

Burenhulp Wie in stadsdeel West woont en een hulpvraag of een aanbod heeft is welkom bij de Burenhulp. Een greep uit de hulp die het afgelopen jaar is verleend: mee naar het ziekenhuis, boodschappen gedaan, opgepast, samen gewandeld, een kopje thee wezen drinken, computer weer aan de praat gekregen. Vragen om te komen schilderen of behangen 19

kunnen we niet beantwoorden, die verwijzen we door. Meegaan naar het ziekenhuis is vaak een moeilijke vraag. Er zijn weinig vrijwilligers die er een halve dag voor vrij kunnen maken. Toch hebben we maar een paar keer „nee‟ moeten verkopen. Een paar maanden geleden is het Vraag en Aanbod-bord in gebruik genomen. Buurtbewoners kunnen op een blaadje schrijven wat de vraag of het aanbod is. De blaadjes plakken we op het bord. Dit bord willen we in 2012 op verschillende plekken in de buurt hangen zodat het een verlengstuk wordt van de Burenhulp. De Burenhulp heeft al jarenlang een goede samenwerking met Centram. Hierdoor konden een aantal vrijwilligers van de Burenhulp deelnemen aan de EHBO cursus. Dit hebben zij als leerzaam en verrijkend ervaren.

20

Soos Om de week kwamen de acht dames van de soos trouw bij elkaar. Er is ruimte voor ontmoeting en gesprek tijdens een kopje koffie of thee. We bespreken een thema en zingen met elkaar (christelijke) liedjes uit de goede oude tijd. Verder vieren we met elkaar Pasen, Sinterklaas en Kerst. Eén bezoekster kwam trouw helemaal uit Diemen. Door lichamelijke beperkingen gaat dit niet meer. Maar gelukkig is er ook nieuwe aanwas. Zo blijft de soos toch in balans.

Buurt Kerst-inn Op zondag 18 december vierden we het jaarlijkse kerstfeest met als thema „Sterren op je pad‟. Het is goed om ons er van bewust te zijn dat we op elkaars pad kunnen schijnen. Om drie uur ging de zaal open en begon het vol te lopen. Uiteindelijk hebben we met zeventig mensen kerstfeest gevierd. Het programma bestond uit het gezamenlijk zingen van kerstliederen met begeleiding van het orgel 21

door Cora Coenen, het vertellen van (kerst) verhalen door Marin Millenaar en Eveline Masetti, en een optreden van zanger John Molenvliet. Het creatieve element in het programma was het versieren van kerstballen. Ook kon iedereen een vraag of aanbod doen voor het Vraag en Aanbod-bord. En natuurlijk was er weer een heerlijke maaltijd: oma‟s groentesoep met ballen of vegetarische tomatensoep, salades, Italiaanse en Surinaamse gerechten. De sfeer was goed. We hebben de avond afgesloten met muziek en dans. Avondvierdaagse Westerpark Ieder jaar doet Kerk en Buurt mee met de Avondvierdaagse. Met een groep van zo‟n twintig vrijwilligers geven we bewoners van de Bogt Westerbeer de mogelijkheid deel te nemen, dit jaar ook met enkele stagiaires. Mensen, die zelf niet kunnen lopen worden in een rolstoel voortgeduwd. Hoewel het vaak hard werken is voor de vrijwilligers, en dat vier avonden lang, is het ook erg gezellig. Tijdens de wandeling is er ruimte voor gesprek. Na afloop is er een hapje en drankje in De Bogt.

22

Hindeloopen, here we come Op donderdag 17 augustus 2011 was het zover. Een groep van 54 mensen uit de Spaarndammerbuurt stapten met enthousiasme en verwachting in de bus die om half negen klaar stond voor de Magdalenakapel. Mensen uit kerk, buurt, verzorgingshuis de Bogt/Westerbeer en de Poort, die niet snel op vakantie gaan of een uitstapje maken, werden vandaag in het zonnetje gezet. Voordat we vertrokken sprak onze pastor Igno Osterhaus een gebed en reiszegen uit. Daarna vertrokken we en zat de sfeer er al goed in. Buschauffeur Jelle vertelde onderweg op een leuke manier over de bezienswaardigheden. In een dorpje in Friesland stopten we voor een bushalte. Jelle vertelde ons dat we een boerin op moesten halen. De boerin stapte de bus in en vertelde dat ze kort werd gehouden door haar man en gepast geld had gekregen om een suikerbrood te kopen in Hindeloopen. En toevallig gingen wij daar ook naar toe. Onderweg vertelde de boerin over de geschiedenis van de zuidwesthoek van Friesland. En natuurlijk de legende over het vrouwtje van Stavoren. 23

Eenmaal in Hindeloopen aangekomen nuttigden we een warme lunch. We aten soep, rode kool, stoofvlees en aardappels en als toetje een pudding. Daarna werden we uitgenodigd in de kerk en vertelde onze boerin over de klederdracht van Hindeloopen. De boerin had zich zo gekleed. Het was een mooi gezicht. Het woog bij elkaar vier kilo wat ze droeg. Behoorlijk zwaar dus en warm in de zomer. Nadat we genoten hadden van het mooie verhaal en de klederdracht werden we uitgenodigd voor een kop koffie met een stuk Fries suikerbrood. Na nog een mooie groepsfoto te hebben gemaakt en even de benen te hebben gestrekt was het tijd om weer richting Amsterdam te gaan. We hebben deze fantastische dag afgesloten met een drankje en een hapje bij restaurant Volendam. We bedanken de rooms-katholieke PCI die dit uitstapje financieel mogelijk heeft gemaakt.

24

‘Luister naar elkaar met oren en hart, maar laat het hart antwoorden Ellis is vrijwilliger in Cabana sinds juni 2011. In de Staatskrant las ze een advertentie van Kerk en Buurt om de bewoners van het verzorgingshuis De Bogt in de avondvierdaagse rond te duwen. Dat was wel wat voor haar, concreet werk. Het pakte goed uit, dankzij de inzet van Eveline en Giovanni, het gezamenlijke eten, en de stagiairs. Er was aandacht voor elkaar. Ze werd spontaan uitgenodigd voor het kloosterweekend. Daarna deed ze mee met de Kerst-inn. Ze zocht spreuken uit, zoals die hierboven. Op kleine papiertjes werden die verstopt in de kerstkoekjes. De spreuk spreekt haar aan, omdat zij dat associeert met keuzes maken, als het moet tegen de stroom in. Bijvoorbeeld als men vanuit vooroordelen buitenlanders onheus bejegent. Zij zijn toch ooit gekomen op onze uitnodiging? Ellis is leerkracht, heeft op verschillende scholen in Amsterdam lesgegeven, maar heeft nu geen vast werk. Ze heeft wel grote behoefte aan zinvol werk en is vrijwilliger. Niet alleen in Kerk en Buurt. Zij heeft ook Nederlandse les gegeven en geeft huiswerkbegeleiding. Wat vindt ze zo zinvol aan het werk binnen Kerk en Buurt? De eenvoud, het feit dat iedereen wordt begroet, de diepe betrokkenheid van Eveline en Giovanni. Vooral door wat zij uitstralen naar de wereld.

Spreekuur in Cabana Ook in de Spaarndammerbuurt heeft Kerk en Buurt een spreekuur. Bewoners uit de buurt kunnen daar praten met kerk en buurtwerker Eveline Masetti. Mensen komen met allerlei vragen. Zo nodig begeleidt de kerk en buurtwerker mensen naar instanties.

25

Kloosterweekend In het weekend van 2 t/m 4 september waren we zo‟n vijf en twintig mensen te gast bij de broeders van de Sint-Benedictusabdij, beter bekend als de „Achelse Kluis‟. Wie hier komt, maakt duidelijk de keuze te willen vertoeven in stilte, zich aan te sluiten bij het koorgebed en zich toe te leggen op geestelijke verdieping, met respect voor de christelijke traditie. Op vrijdagavond na de completen kwamen we als groep bij elkaar. We hadden allemaal een voorwerp meegenomen wat ons verbond aan een herinnering. Dit vertelden we aan elkaar. De volgende morgen na de lauden, ontbijt en de terts maakten we een wandeling naar de plaats waar de Kluis in de vijftiende eeuw als schuilkerk gebouwd is. De fundering en het stenen altaar staan er nog. Het was een heerlijke zonnige wandeling. Op zondag stond de Hoogmis centraal. De overdenking ging erover dat we elkaar meer mogen aanspreken op minder positieve gedragingen en dat we vaak niets durven zeggen en dit moeilijk vinden. Het blijft de uitdaging om elkaar wel aan te spreken op een opbouwende manier. 26

Activiteiten voor beide buurten

Nieuwjaarsmaaltijd Een koude en donkere donderdagavond in januari. De Nassaukerk, bij de ingang drommen mensen voor de Nieuwjaarsmaaltijd. Inmiddels voor mij een traditie. Ik kom uit een andere buurt maar voel me welkom. Aan een tafeltje met mij bekende en onbekende mensen is nog een plaats vrij. Ik schuif aan. Rond mij schuift het eten. Het ruikt goed maar ik kan me niet voorstellen dat het genoeg is voor alle aanwezigen. Geeft niet, ik kan altijd nog een patatje halen en de sfeer is goed. Een driegangen maaltijd volgt en met verbazing moet ik achteraf constateren dat er echt voldoende is voor iedereen. Tijdens het eten praat ik met mijn buren, luister naar een gedicht en prettig swingende muziek afgewisseld met een kort verhaal of toespraak. Dat alles binnen twee uur. De nieuwe wethouder kon met verbazing constateren dat dit een unieke bijeenkomst was, uniek in Amsterdam. En zij heeft gelijk. Luc Klaphake.

27

Vieringen voor Kerk en Buurt Vieringen voor kerk en buurt in de Nassaukerk maken ruimte voor bezoekers van de projecten en zijn experimenteel van karakter. Op 30 januari gingen we bijvoorbeeld allemaal de banken uit om aan tafels te tekenen wat ons bezielt. Dat leverde een prachtige waslijn vol tekeningen op waarbij veel te vertellen viel. Over de viering die het Midwinter Buurtfeest op 6 maart opende, schreef iemand: Fraai is de viering vormgegeven door gebruik te maken van een hele grote fotolijst, waarin de ongeziene ander in beeld wordt gebracht. Tijdens de viering wordt speels met die lijst omgegaan. De lijst wisselt om de tekeningen van de kinderen. Op het moment van stilte komt de voorgangster even in dat kader te voorschijn. Letterlijk wordt zij even gezien. Zij lijkt het zelf niet in de gaten te hebben! De overweging wordt afgesloten met het kijken door dat venster naar de ongeziene ander. Mooi. Volgende vieringen borduurden op het thema voort: de ongeziene ander, de geziene ander, verbonden met de ander, ik en de ander. Op verschillende manieren werd de aandacht gevangen en het hart geraakt: met de verbeelding door een dramagroep die uitliep op het samen met alle aanwezigen delen van een Turks brood, met de hartstochtelijke zang van de Straatklinkers of met een interactieve „preek‟ over een bijbelverhaal dat in elk geval niet op het eerste gehoor lekker ligt. Aan het einde van het jaar bezochten veel buurtbewoners - inmiddels traditiegetrouw - de kerstnachtviering in de Nassaukerk, met kerstliederen, een dramagroep die de woorden „Vrees niet‟ van de engel beeldend vorm gaf, voor ieder een brandende kaars en natuurlijk kerstbrood en warme chocolademelk toe. Dit jaar is er in de Magdalenakapel twee keer een Kerk en Buurtdienst gehouden waarbij in de laatste dienst het Vraag en Aanbodbord is gepresenteerd. Zo weten mensen in de buurt elkaar te vinden met hun vragen en met wat zij een ander aan te bieden hebben. 28

Rondje om de kerk Na de Kerk en Buurtvieringen in de Nassaukerk zijn er nu voor het derde jaar wandelingen met een bestemming georganiseerd. De wandelingen zijn aangekondigd in de buurtbladen, via de mail en bij de vieringen. Er is veel belangstelling voor deze activiteit. Dit jaar brachten we een bezoek aan de Fatima parochie aan de Jacob Catskade, molen de Bloem en de begraafplaats Vredenhof. Samenwerkingsprojecten Samenwerkingsproject Workforce Workforce is een samenwerkingsproject van Streetcornerwork, Stadsdeel West, Buurtbeheer, wijkregisseur en Kerk en Buurt. Dak -en thuislozen, die de projecten van Kerk en Buurt bezoeken, maken in ploegen van zeven deelnemers de buurt schoon. Er wordt vijf dagen in de week gewerkt. In de Schakel wordt tussen de middag gegeten. De verdiensten zijn tien euro per dag plus een warme maaltijd. Iedere deelnemer kan maximaal twaalf keer per maand meedoen. De begeleiding is in handen van Streetcornerwork. De begeleider Danny geeft ook aandacht aan hulpvragen van de deelnemers die hij doorverwijst naar o.a. Veldwerk Amsterdam. Tweemaal per jaar is er overleg tussen de betrokken organisaties. Samenwerkingsproject Kantlijn Elke maandagmiddag is de wijkzaal van de Nassaukerk het werkterrein van de Amsterdamse schrijfclub van dak- en thuislozen, een project van de Protestantse Diaconie. Elke middag begint met het uitreiken van een schrijfopdracht. Daarmee gaan de schrijvers vervolgens ieder voor zich aan de slag. De hongerige magen worden intussen gevuld met boterhammen en andere etenswaren die altijd beschikbaar zijn. Aan het einde van de middag lezen de deelnemers elkaar hun gedichten en verhalen voor. Dan klinkt telkens applaus op vanuit de wijkzaal. Ook leverden deelnemers van Kantlijn opnieuw bijdragen aan vieringen in de Nassaukerk. 29

Stilstaan bij Uit de kring van Kerk en Buurt ontvielen ons in 2011: Hector Lucero. Hij was lang een gewaardeerde vrijwilliger in vooral de Spaarndammerbuurt. Piet Betz. Hij was vele jaren medewerker in de meubelkelder. Augusto Pais Fedalgo. Hij was huisgenoot en levensgezel van een van onze bezoekers. Alle drie genoten zij een liefdevolle uitvaart en ook hier gedenken wij hen met eerbied. Onze herinneringen houden hen levend. Bestuurlijke zaken Bestuur Stichting Kerk en Buurt Het bestuur bestaat nu uit de volgende mensen: Hokon Hansen (voorzitter), Sophia Kwikkel (secretaris), Markus Kruyswijk (penningmeester) en de bestuursleden Jaap Buning, Hans van Herwaarden, Rolf Steenwinkel, Ko van Teeffelen en Fred Younge. Nol Holterman heeft het bestuur verlaten, Nol zat in het bestuur vanuit de Magdalenaparochie. Zonder Nol zouden we nooit zo‟n overzichtelijke boekhouding hebben gekregen. Het bestuur heeft acht keer vergaderd met de kerk en buurtwerkers en de pastores. We hebben ons intensief bezonnen op de toekomst van Kerk en Buurt, omdat er veel ontwikkelingen zijn. Veel daklozen hebben de afgelopen jaren een dak boven hun hoofd gevonden. De subsidies staan onder druk. De Magdalenakapel gaat sluiten, hierdoor zal Cabana op zoek moeten naar nieuwe huisvesting. Guus van Es, onze Kerk en Buurtwerker gaat volgend jaar mei met pensioen. Stadsdeel Westerpark is in 2010 opgegaan in het veel grotere stadsdeel West. Nog niet alle politici en ambtenaren hebben een helder beeld van wat Kerk en Buurt is en doet. Gehoord: “In kerk en buurt geeft men elkaar de ruimte anders te zijn” 30

Financiën De salariskosten vormen sinds jaar en dag samen met de kosten voor het gebruik van ruimtes verreweg het grootste deel van onze uitgaven. Er zijn drie parttime betaalde krachten: de kerk en buurtwerkers. Aan zowel de Nassaukerk als de Magdalenaparochie wordt een huurvergoeding betaald voor het gebruik van de ruimtes. De verantwoording van de inkomsten en uitgaven geschiedt via de jaarrekening, die door een kascommissie en door een accountant wordt gecontroleerd. Het Meubelproject en Filah voeren een eigen boekhouding en financieel beleid. Wij zien het aantal donaties gaandeweg teruglopen. Tot heden is het ons niet gelukt dat te keren. Een eigen fondswervingscampagne is nog niet voldoende van de grond gekomen. Dat zal in 2012 beter kunnen. Met de bijdragen van de Dienst Zorg en Samenleven van de gemeente Amsterdam, het stadsdeel Westerpark, de Protestantse Diaconie van Amsterdam, verschillende kerkgemeenschappen en kerkelijke fondsen, en van particulieren gaan wij ervan uit de projecten in 2012 voort te kunnen zetten. Financiële steun is van harte welkom. Op de volgende pagina vindt u het nummer van de bankrekening van Kerk en Buurt. Ster op mijn pad Mijn kleinzoon. Hij kan niet praten, maar lult de oren van mijn kop, ja hij is de ster op mijn pad. Co Knuffel Soms krijg ik een knuffel van een bezoeker. Dat is toch wel erg waardevol!

31

Colofon Dit jaarverslag verschijnt onder de verantwoordelijkheid van het Bestuur Kerk en Buurt Westerpark. Voor meer informatie over Kerk en Buurt kunt u contact opnemen met: Hokon Hansen Voorzitter Telefoon 020-488 0178

Sophia Kwikkel Secretaris [email protected]

Eveline Masetti Kerk en buurtwerker Telefoon 020-686 2914

Giovanni Masetti Kerk en buurtwerker Telefoon 020-686 2914

Guus van Es Kerk en buurtwerker Telefoon 06-2672 0828 Bankrekening Kerk en Buurt ING 120952 Kerk en Buurt Westerpark p.a. Muiderstraatweg 54 1111 PT Diemen Wilt u meer weten over de financiën of over de mogelijkheid bij te dragen, neem dan contact op met de penningmeester, Markus Kruyswijk, tel. 020-6276558 [email protected]

32