Voorwoord & Disclaimer

ProSim Advanced: deelnemershandleiding

Voorwoord & Disclaimer Dit document is de deelnemershandleiding voor de managementsimulatie: “ProSim Advanced”. De handleiding is zeer compact opgebouwd en bestaat uit een beknopte uitleg van de diverse spelelementen. Voor alle overige vragen kunt u zich wenden tot de spelleiding of de helpdesk van Bedrijfssimulaties.nl op Internet: www.bedrijfssimulaties.nl/helpdesk.

Den Haag, 18 februari 2009

Toonaangevend S(t)imulerend You tell me – I forget You show me – I remember You involve me – I understand (Confucius)

Den Haag, februari 2009. Versie 3.0.4. Auteurs: Drs. Menno M. Thijssen & Drs. Patrick Bouwens Copyright © Bedrijfssimulaties.nl / .be Contactformulier: http://www.bedrijfssimulaties.nl/helpdesk Alle rechten voorbehouden, spel & taalfouten onder voorbehoud. Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van de auteurs worden gedupliceerd.

2


Inhoudsopgave Inhoudsopgave................................................................................................................. 3 Hoofdstuk 1: ProSim Advanced .................................................................................... 5 1.1 Spelsituatie .............................................................................................................. 5 1.2 Beoordeling binnen de simulatie ......................................................................... 6 1.3 Speelvolgorde en tijdprocedures ......................................................................... 7 1.4 Inloggen en ingelogd zijn ..................................................................................... 9 1.5 Startstramien en “ruiken aan het spel”............................................................. 10 1.6 Het doel van ProSim Advanced ........................................................................ 10 Hoofdstuk 2: Hoofdnavigatie van de simulatie ........................................................ 11 Hoofdstuk 3: Profiel....................................................................................................... 12 3.1 Inloggegevens....................................................................................................... 12 3.2 Producten .............................................................................................................. 12 3.3 Spelers.................................................................................................................... 13 3.4 Bedrijfsprofiel ....................................................................................................... 13 Hoofdstuk 4: Communicatie ........................................................................................ 15 4.1 Nieuwsberichten .................................................................................................. 15 4.2 Privé-berichten ..................................................................................................... 15 4.3 Persberichten ........................................................................................................ 15 4.4 Marketingcampagnes .......................................................................................... 16 4.5 Rondetijden ........................................................................................................... 16 4.6 Assortiment........................................................................................................... 16 Hoofdstuk 5: Strategie................................................................................................... 18 5.1 Balanced Score Card (optioneel)........................................................................ 18 5.2 Doelstellingen ....................................................................................................... 19 5.3 Overige strategie modules .................................................................................. 20 Hoofdstuk 6: Beslissingen, de kern van ProSim Advanced .................................... 21 6.1 Marketing .............................................................................................................. 22 6.2 Inkoop.................................................................................................................... 23 6.3 Distributie (optioneel) ......................................................................................... 25 6.4 HRM (optioneel)................................................................................................... 26 6.5 R&D (optioneel) ................................................................................................... 29 6.6 Financieel............................................................................................................... 30 6.6.1 Aflossen .......................................................................................................... 31 6.6.2 Kortlopende schuld ...................................................................................... 31 6.7 Marktonderzoek................................................................................................... 32 6.8 Algemeen (optioneel) .......................................................................................... 33 6.9 Invoertips .............................................................................................................. 34 Hoofdstuk 7: Resultaten................................................................................................ 35 7.1 De Balans (optioneel)........................................................................................... 35 7.2 De resultatenrekening (optioneel) ..................................................................... 36 3


7.3 Toelichtingen ........................................................................................................ 37 7.4 Kasstroomoverzicht (indirecte methode) (optioneel)..................................... 39 7.5 Kasstroomoverzicht (directe methode) (optioneel) ........................................ 40 7.6 Voorraad................................................................................................................ 42 7.7 Marktonderzoek................................................................................................... 43 7.8 Marktaandelen...................................................................................................... 44 7.9 Balanced ScoreCard (optioneel)......................................................................... 45 7.10 Journaal (optioneel) ........................................................................................... 46 7.11 Afdrukken ........................................................................................................... 47 Hoofdstuk 8: Ranglijst/ effectenbeurs........................................................................ 48 8.1 De effectenbeurs / ranglijst ................................................................................ 48 8.2 Details .................................................................................................................... 49 Hoofdstuk 9: Kostenoverzicht...................................................................................... 50 Bijlage A........................................................................................................................... 52

4


Hoofdstuk 1: ProSim Advanced 1.1 Spelsituatie De huidige ondernemingsmarkt kenmerkt zich door dynamische elementen in marketing en steeds veranderende regelgeving voor verslaglegging. Aan tafel met een aantal collega’s of misschien wel met onbekenden, is het de bedoeling dat er een handelsonderneming geëxploiteerd wordt. Elke onderneming begint met vier dezelfde producten: - voetbal - hockeystick - tennisracket - coureurshelm Alle ondernemingen manoeuvreren zich tussen de diverse prestatienormen op zowel financieel-, markt- als sociaal gebied. Het is de bedoeling om in een fictief land de best presterende handel te worden door de juiste beslissingen op het juiste moment te nemen. Bovendien worden de teams tijdens het spel geconfronteerd met onverwachte events. Dit zijn gebeurtenissen in de markt, die direct of indirect de bedrijfsvoering beïnvloeden. Alle events worden bekendgemaakt via het communicatiesysteem, bijvoorbeeld in de vorm van een krantenartikel. De events dagen de teams uit om adequaat op marktontwikkelingen in te spelen. Het creëren van een gezonde en competitieve teamgeest is essentieel binnen ProSim Advanced. Het functioneel correct opereren in een team is veelal gebaseerd op een duidelijke afbakening van taken per directielid. Het is verstandig om direct aan het begin van de game af te spreken wie welke directierol op zich neemt, waarbij onderscheid gemaakt kan worden tussen bijvoorbeeld een financieel directeur, een personeelsmanager en een algemeen voorzitter. Probeer hierbij eens van het dagelijkse vakgebied af te wijken. Met het zojuist gevormde team wordt de leiding van een reeds bestaande sportartikelenhandel overgenomen. Hierdoor dienen teams geen rekening te houden met opstartkosten, moeilijke kredietgesprekken bij de bank en productietechnische kinderziekten. De onderneming is twee perioden (jaren) geleden opgericht en de startproblemen zijn grotendeels overwonnen. Het nieuwe directieteam kenmerkt zich door een eigen wil en een nieuwe kijk op de handelsmarkt. Met het team dienen beslissingen genomen te worden op het gebied van onder andere: inkoop, R&D, marketing, financiering en personeelsbeleid. Er wordt daarbij geconcurreerd tegen 2 tot 8 andere bedrijven op de markt. Teams kunnen ervoor kiezen om beslissingen te nemen die in de lijn liggen van de beslissingen van het oude

5


management (de managers van de reeds gespeelde 2 ronden), ze kunnen er ook voor kiezen om een geheel andere koers te varen. Er kunnen meerdere landen zijn waar 3 tot 8 handelsondernemingen actief zijn. Wees er wel op bedacht dat men alleen binnen het eigen land concurreert. De markten zijn dus gesloten. Elk land wordt (binnen 1 spelsessie) aan de hand van dezelfde rekenvariabelen & randvoorwaarden doorgerekend. De teams worden elke ronde beoordeeld op diverse criteria (zie § 1.2). Na de rondeberekening wordt het resultaat van de teams weergegeven op de ranglijst in de vorm van een effectenbeurs (zie hoofdstuk 8). → Houd er rekening mee dat de simulatie teams tegen elkaar uitspeelt en dat alle resultaten een gevolg zijn van de marktwerking. Er is dus GEEN vast correct pad binnen ProSim Advanced te vinden is. Om de directieleden op weg te helpen, worden in deze handleiding de diverse spelopties en beslissingen kort toegelicht. Raadpleeg voor meer informatie de spelleiding.

1.2 Beoordeling binnen de simulatie De score, berekend door het spel wordt weergegeven in de effectenbeurs en in de specifieke resultaatgegevens per ronde. Deze ranglijst wordt bepaald aan de hand van verscheidene criteria, die zijn onderverdeeld in 4 deelgebieden, te weten: - het interne perspectief - het klantperspectief - het financiële perspectief - het leer- en groeiperspectief Het is de bedoeling om als team zelf af te tasten welke beslissingen en succesfactoren voor een hoge score op de ranglijst van belang zijn. In het resultatenoverzicht per ronde kun je enkele factoren bekijken. Naast de speltechnische criteria kan er door de begeleider ook worden beoordeeld op: - teamgeest - samenwerking - het resultaat van de extra opdrachten - de mate waarin de doelstellingen zijn behaald Streef op al deze punten de concurrentie voorbij en wordt de winnaar van ProSim Advanced!

6


1.3 Speelvolgorde en tijdprocedures 1. Inschrijving Voordat het spel start, dient elke speler zich eerst als simulatiedeelnemer te registreren; het ingeschreven staan in een team (lees: Sportartikelenhandel) is per individu verplicht. Er zijn vier wijzen van inschrijving. De spelleiding zal kenbaar maken op welke wijze men dient in te schrijven. Buiten het spel Ga naar www.bedrijfssimulaties.nl/managementgame en klik links in het menu op ‘inschrijven’. Vul hier je licentiesleutel en de juiste organisatienaam in. Later ontvangt elk team een inlogcode, waarmee zij toegang krijgt tot het spel. Eventueel moet men zich vervolgens nog inschrijven bij een team. De spelleiding zal toelichting geven. Binnen het spel De spelleiding maakt een teamindeling. Elk team krijgt een inlogcode voor het spel en elke deelnemer ontvangt een persoonlijke licentiesleutel. Ga naar www.bedrijfssimulaties.nl/managementgame en vul de gegevens onder ‘aanmelden’ in. Ga vervolgens via ‘profiel’ naar ‘spelers’. Elke deelnemer vult hier zijn licentiesleutel en naam in. Afgekocht In de meeste gevallen zal het spel door de organisatie worden afgekocht. In dat geval kunnen alle deelnemers, al dan niet reeds ingedeeld in teams, zich zonder licentiesleutel inschrijven voor het spel. Elk team krijgt een inlogcode van de spelleiding. Ga naar www.bedrijfssimulaties.nl/managementgame en vul de gegevens onder ‘aanmelden’ in. Ga vervolgens via ‘profiel’ naar ‘spelers’. Elke deelnemer vult hier zijn naam in. Geen inschrijving Het is ook mogelijk dat de organisatie een teamindeling maakt en geen inschrijving per deelnemer vereist. Elk team krijgt een inlogcode, waarmee zij zich kan aanmelden voor het spel. De deelnemers hoeven zich nu niet als speler in te schrijven. Men kan direct beginnen met het nemen van beslissingen. 2. Presentatie Inleidende presentatie door begeleider over het speelniveau, de inlogprocedures en facilitaire zaken. 3. Inloggen Uiterlijk op het sluitingsmoment van de inschrijving, of bij aanvang van de managementsimulatie, wordt er door de spelleiding een inlognaam en pincode verstrekt. Vanaf dit moment kan er worden ingelogd op het spel. Inlognamen

7


kunnen gedurende het spel NIET veranderd worden, de wachtwoorden wel. Ga naar ‘profiel’ en wijzig onder ‘inloggegevens’ het wachtwoord. 4. Instellen bedrijfsnaam, contactadres, doelstellingen en functieverdeling Voordat de simulatie goed gebruikt kan worden, dient deze eerst “meer eigen” te worden gemaakt.

Een van de eerste dingen die opvallen, is dat de onderneming nog geen naam heeft. Er is besloten om de onderneming tijdelijk A, B, C, D, E, F, G of H te noemen totdat een goede naam bedacht is. Verzin nu een naam voor de onderneming. Zie ook hoofdstuk 3. Stel in de eerste of tweede speelronde meetbare doelstellingen op (de spelleiding kan deze gaan toetsen) en maak de functieverdeling van de ingeschreven teamgenoten bekend. Alle ingevoerde gegevens worden gepubliceerd op de effectenbeurs, het betreft hier openbare informatie. - De volgende handelingen dienen elke ronde opnieuw herhaald te worden 5. Het bekijken van het berichtensysteem (communicatie) In het berichtensysteem kan de spelleiding meldingen plaatsen over tijden en locaties, tevens verschijnen er berichten van vakbonden, aandeelhouders en de toezichthouders. Houd de berichten in de gaten om macro-economische veranderingen, die van invloed zijn op de onderneming, waar te nemen. 6. Het bekijken van de resultaten van eerder doorberekende perioden Er zijn reeds twee rondes gespeeld (startsituatie). Kijk dus eerst naar de resultatenrekening en de balans uit de vorige periode(n) om vervolgens een ondernemingsstrategie te bepalen. Het betreft hier informatie die niet voor andere ondernemingen beschikbaar is, zoals de balans en de verlies- en winstrekening. 7. Het nemen van nieuwe beslissingen Zie voor een uitgebreide beschrijving hiervan hoofdstuk 6. Kijk in de beslisformulieren van vorige rondes voor eerder gemaakte beslissingen (door het oude management). Let wel! Als men geen beslissingen neemt, voert de computer exact de gegevens van de vorige ronde, of een 0, in! Dit kan nare gevolgen hebben voor het bedrijfsresultaat. 8. Het plaatsen van persberichten etc. Gebruik het schrijven van persberichten om andere teams te imponeren en te manipuleren. Kondig bedrijfsmaatregelen aan en beïnvloedt de informatiestromen op een sluwe manier. Alle persberichten zijn openbaar; alle teams, begeleiders en coördinatoren kunnen ze lezen. Let erop dat er aan het plaatsen van persberichten kosten verbonden kunnen zijn. Zorg voor gedegen berichtgeving. Op berichten met te extreem belastende inhoud tegen teams of bevolkingsgroepen wordt censuur toegepast. Zie ook hoofdstuk 4.

8


9. Het verwerken van de rondes door de spelleiding Op vastgelegde tijden worden de rondes berekend, bijvoorbeeld elke vrijdag om 18.00 uur. Alle teams moeten dan uiterlijk 17.55 uur hun beslissingen voor de volgende ronde hebben ingevoerd. Uiteraard wordt het verwerken inlevertijdstip vooraf bekend gemaakt. Na verwerking kan de nieuwe balans, effectenportefeuille en verlies- en winstrekening opgevraagd worden. Op basis van deze gegevens kan men nieuwe beslissingen nemen. Dit zal zich herhalen tot de laatste ronde. → Houd er rekening mee dat er een time-out in het spel zit. Wanneer 18 MINUTEN niets in het scherm verandert, raken al de beslissingen zoek. Het is dus noodzaak tijdig beslissingen naar de databaseserver te verzenden. Wanneer de gegevens verzonden zijn, kunnen deze altijd nog gewijzigd worden totdat de begeleider aangeeft dat hij/zij de ronde gaat doorrekenen/verwerken.

1.4 Inloggen en ingelogd zijn Op de website http://game.bedrijfssimulaties.nl/ of een intranetlocatie kunnen alle teams inloggen op het spel. Bij het inloggen wordt elk team direct naar een simulatieland doorgelinkt. Om in te loggen, gebruikt men de door de begeleider of spelorganisatie verstrekte inlognaam en het bijbehorende wachtwoord. Met behulp van deze gegevens kan ingelogd worden op het hoofdscherm. Let wel op dat men inlogt bij de goede organisatie!

In dit of een hierop lijkend scherm, dienen de inlognaam en pincode ingevoerd te worden. Deze worden voor aanvang van het spel verstrekt.

→ Wanneer de bedrijfsnaam veranderd wordt, blijft de gebruikersnaam hetzelfde. Dus als bedrijf Nederland-A zichzelf ‘TopSportsStuff’ gaat noemen, blijft de gebruikersnaam wel neda.

9


1.5 Startstramien en “ruiken aan het spel” Het startstramien voor ProSim Advanced is kortweg als volgt: 1. Kick-off presentatie door de spelleiding. 2. Kennis maken met teamgenoten en rondklikken in het simulatiespel. 3. Het invoeren van de bedrijfsgegevens, zoals de naam, eventuele eerste doelstellingen en functieomschrijvingen van de deelnemers. 4. Het doorkijken van de handleiding als naslagwerk. 5. Trachten te ervaren met wat voor soort onderneming men te maken heeft a.d.h.v. producten, personeelsomvang, marktpositie, etc. 6. Het bekijken van de reeds verwerkte ronde 2; beslissingen en resultaten naast elkaar leggen. 7. Het invoeren van de beslissingen voor de eerste speelronde, ronde 3.

→ Houd constant de omgeving in de gaten (landsituatie, berichten, etc) net als in de werkelijkheid!

1.6 Het doel van ProSim Advanced De doelstellingen van het simulatiespel zijn als volgt: - Inzicht krijgen in oorzaak-gevolg relatie van beslissingen; - Inzicht krijgen in de samenhang en gevolgen van verschillende marketingbeslissingen; - Inzicht krijgen in ondernemen in de breedste zin des woords; - Inzicht krijgen in financiële consequenties van sociale en zakelijke beslissingen; - Inzicht krijgen in hoe men het beste financiële middelen kan aanwenden; - Teambuilding en discussievorming; - Het behalen van sociale en financiële doelen, met een beoordeling daarvan. - Het opstellen en realiseren van strategieën.

10


Hoofdstuk 2: Hoofdnavigatie van de simulatie

Het hoofdmenu bereikt men door als team in te loggen. Het menu is opgedeeld in de volgende opties: - Hoofdmenu: Terug gaan naar dit hoofdmenu. - Profiel: Het instellen van de teamgegevens, zie hoofdstuk 3. - Communicatie: Het versturen van berichten, zie hoofdstuk 4. - Strategie: Het invoeren van doelstellingen, zie hoofdstuk 5. - Beslissingen: Het nemen van beslissingen, zie hoofdstuk 6. - Resultaten: Het opvragen van resultaten van alle de periodes, zie hoofdstuk 7. - Ranglijst/Effectenbeurs: De scorelijst van het simulatiespel, zie hoofdstuk 8. - Afmelden: Uitloggen uit het spel.

→ Bij alles wat in de managementsimulatie gedaan en ingevoerd wordt dient direct op het knopje BEVESTIGEN geklikt te worden!

11


Hoofdstuk 3: Profiel Het menuonderdeel bedrijfsgegevens is bedoeld om de simulatie ‘meer eigen’ te maken. Aan het begin van de simulatie wordt hier onder andere de functieverdeling en de ondernemingsnaam bekend gemaakt.

3.1 Inloggegevens In dit scherm kan men de persoonlijke opties, zoals de taal en het wachtwoord wijzigen.

Algemene gebruiksgegevens E-mailadres Geef je emailadres op en ontvang alle spelberichten ook per e-mail. Nieuw wachtwoord Hier kan men een willekeurig nieuw wachtwoord invoeren. Inlognaam blijft hetzelfde! Bevestig wachtwoord Nogmaals invoeren van het nieuwe wachtwoord. Voorkeuren Taal Selecteer hier de speltaal. Alleen Nederlands wordt nog ondersteund. Berichten per e-mail Door deze optie aan te vinken ontvangt men de spelberichten ook op het ingevoerde e-mail adres.

3.2 Producten In dit scherm kan men voor alle vier de producten een passende naam opstellen. De naamgegevens van de producten van alle teams worden in het assortimentoverzicht onder menukop ‘communicatie’ weergegeven.

12


3.3 Spelers In dit scherm staan alle deelnemers vermeld uit het team.

Spelers toevoegen Functie

Functie: Voer hier de functie in (bv marketingmanager of personeelsmanager) die het teamlid zal uitvoeren. Hij/zij zal de verantwoordelijkheden, die bij deze taak horen, moeten dragen.

3.4 Bedrijfsprofiel

13


De hier ingevoerde gegevens worden openbaar gemaakt via de effectenbeurs. Zorg voor een originele naam en een leuke bedrijfsomschrijving. Het logo kan geen animated gif zijn, wel een jpg of gif file van maximaal 30k. De simulatie past het formaat van de afbeelding automatisch aan. Bedrijfsgegevens beheren Organisatienaam Verzin een passende bedrijfsnaam. Vestigingslocatie Optioneel in te vullen plaatsnaam van vestiging Omschrijving Geef hier in enkele zinnen details over het team weer. Logo Creëer een eigen JPG of GIF file als logo. Max grootte: 30 kb, geen Animated GIF.

14


Hoofdstuk 4: Communicatie In het communicatiesysteem kunnen de teams en spelleiding onderling of openbaar berichten uitwisselen. Tevens kunnen reclamecampagnes worden uitgebracht. Het plaatsen van berichten en campagnes is gratis.

4.1 Nieuwsberichten In dit scherm leest men alle serieuze spelberichten, afkomstig van bijvoorbeeld de bank, de begeleider of het personeel. Het is niet mogelijk om zelf een nieuwsbericht te maken. Nieuwsberichten zijn aankondigingen van zogenoemde ‘events’ zaken die kunnen gebeuren in het spel. Denk hierbij aan onlusten, waarbij je het risico kan lopen dat leveringen niet aankomen.

4.2 Privé-berichten In dit scherm leest men alle serieuze spelberichten, afkomstig van de bank, de begeleider of het personeel. Contoleer constant of er nieuwe berichten zijn!

4.3 Persberichten Persberichten gebruikt men om naar concurrenten, klanten, toezichthouders en aandeelhouders medianieuws te sturen. Met behulp van deze berichten is de lezer via de media manipuleerbaar en kan men bepaalde marketingdoelen bereiken. Wanneer men voor ‘bericht versturen’ kiest, verschijnt de volgende tekstinvoermodule. Let wel op: alle tekst moet zedelijk, niet kwetsend en netjes zijn!

15


4.4 Marketingcampagnes Alle ondernemingen kunnen een reclamecampagne starten. Deze campagne is inzichtelijk voor de concurrerende teams, de aandeelhouders en de klanten. Zorg voor pakkende tekst en een mooi opgemaakte flyer. Let wel op: alle tekst moet zedelijk, niet kwetsend en netjes zijn! De plaatjes kunnen worden opgeslagen als gif of jpg.

4.5 Rondetijden Hier vindt men een schema met daarin alle rondeverwerkingstijden.

4.6 Assortiment In het onderstaande overzicht treft men alle productnamen van de diverse ondernemende teams aan. Door op een naam te klikken verschijnt extra informatie. Deze informatie is alleen beschikbaar van de eigen producten.

16


De assortimentgegevens kunnen gespecificeerd worden wanneer men op een van de productnamen klikt. De prijs wordt per periode inzichtelijk gemaakt en eventuele R&D verbeteringen worden vermeld.

17


Hoofdstuk 5: Strategie Een onderneming is niet te leiden zonder een heldere strategie. Prosim Advanced heeft verschillende modules, waarin men wordt uitgedaagd strategisch na te denken. Sommige modules worden niet direct getoond, maar verschijnen gedurende het spelverloop. In dit hoofdstuk bespreken we enkele modules.

5.1 Balanced Score Card (optioneel) Let op: onderstaande module is optioneel en hoeft dus niet voor te komen in de simulatie. Eveneens is het mogelijk dat de module later zichtbaar wordt! Binnen elke managementsimulatie is het de bedoeling als team en onderneming te scoren. Het scoren kan op meerdere manieren, waarbij men als maatstaven meerdere criteria kan gebruiken; van de prettigste teamsfeer tot aan de hoogste beurskoers of winst. Doel van dit alles is om door ‘trial and error’ wijzer te worden. Binnen ProSim Advanced is het de bedoeling te scoren op 4 deelgebieden, welke afkomstig zijn uit de Balanced Scorecard benadering van Kaplan en Norton. De Balanced Scorecard kijkt niet alleen naar financiële criteria waarop een bedrijf moet scoren, maar houdt ook rekening met, bijvoorbeeld, interne perspectieven. De vier deelgebieden van de Balanced Scorecard zijn:1 - Klantenperspectief. Op welke kritische factoren beoordelen onze klanten ons? - Financieel perspectief. Wat bepaalt het succes richting de aandeelhouders? - Perspectief lerend vermogen. Waardoor zijn wij in staat om in de toekomst te verbeteren? - Perspectief interne bedrijfsprocessen. Wat is essentieel in onze bedrijfsprocessen?

1

Ahaus & Diepman, Balanced Scorecard & Model Nederlandse Kwaliteit, Apeldoorn 1998

18


Marktaandelen Imago Prijs/Kwaliteit Onbezorgde relatie Innovatie Opleidingsniveau Omzet Winstgevendheid Bruto marge Voorraad Loyaliteit personeel

Percentage dat men wenst te halen binnen de marktsegmenten. Het gewenste imago op de schaal van 0 tot 10 De gewenste prijskwaliteitsbeoordeling op de schaal van 0 tot 10 De beoordeling vanuit de klant met betrekking tot de relatie op de schaal van 0 tot 10. De gewenste innovatiegraad op de schaal van 0 tot 10 Het gewenste opleidingsniveau, qua beoordeling vanuit het personeel, op de schaal van 0 tot 10. De gewenste omzet in gehele getallen. De doelwinst De brutomarge, welke behaald wenst te worden. De omvang van de voorraad in aantallen De tevredenheid van het personeel

5.2 Doelstellingen Het invoeren van MEETBARE doelstellingen is van belang, omdat aandeelhouders de onderneming zullen afrekenen op de al dan niet behaalde doelen.

19


Zorg dat de doelstellingen SMART-geformuleerd zijn.: SMART-formule S = specifiek M = meetbaar A = acceptabel R = realistisch T = tijdsgebonden

5.3 Overige strategie modules Er zijn diverse andere invoervariabelen voor strategie; zoals de missie, markt, groei, swot en concurrentiemodules. Er zijn geen kosten aan het invoeren verbonden. Wel kan de invoer worden gesloten door een begeleider, waardoor de laatste invoer telt en die dus wordt beoordeeld. Voor meer informatie: de begeleider en begeleidende lesboeken.

20


Hoofdstuk 6: Beslissingen, de kern van ProSim Advanced In dit menu vindt men alle beslissingsvelden van het spel. Alle beslissingen die deze periode worden genomen, gaan over de producten die men vorige periode besteld heeft + de huidige voorraad. Ook in de laatste ronde is het van belang om de juiste inkoop en marketingbeslissingen te nemen. Men moet immers een gezond en continu bedrijf achterlaten.

21


6.1 Marketing

Bij de marketingbeslissingen worden naast de prijsgegevens extra marketinginspanningen gedaan om de producten zo goed mogelijk te verkopen (4p’s). Marketing Prijs Budget Marketingcommunicatie Communicatie mix

Boodschap

Bedrag in de vorm van een geheel getal zonder decimalen dat de prijs van het product weergeeft. Het geld wat beschikbaar wordt gesteld voor de promotieactiviteiten van een product. Concrete invulling van het communicatiebeleid. Afhankelijk van de doelgroep, doeleinden en boodschap kan het geschikte instrument gekozen worden. Mogelijkheden zijn: • Niets • Reclame • Persoonlijke verkoop • Sales promotion • Public relation • Sponsoring • Direct Marketing Keuzemogelijkheid om een speciale eigenschap van een product te communiceren naar de klant. Hierop baseert een klant zijn verwachtingen. Zo zal een klant verwachten dat bij een boodschap “goedkoop” de prijs ook significant lager ligt dan die van de concurrenten. Mogelijkheden zijn: • Geen speciaal doel Er is geen specifieke boodschap, hoofdzakelijk naamsbekendheid.

22


Rijke geschiedenis Benadrukt de lange tradities en geschiedenis die een product heeft. • Goedkoop Benadrukt dat het product significant goedkoper is dan de rest. • Beste kwaliteit Benadrukt dat het product een significant betere kwaliteit heeft dan de rest. • Milieu Benadrukt de lage milieubelasting van het voortbrengen van het product. • Samenleving Benadrukt de waarde welke voor de samenleving gedaan wordt door het product. • Prijs/kwaliteit Benadrukt de goede prijs-kwaliteit verhouding. Tijdelijke actie om een product een eenmalige impuls te geven. Mogelijkheden zijn: • Geen Geen speciale acties worden voor dit product geïnitieerd. • Ludieke actie een opvallende en spraakmakende actie in het breedste zin van woord. • Demonstratie Laat tijdens evenementen en markten een aantal demonstraties zien van de producten aan potentiële klanten. • Extra aankleding Op beurzen je stand extra aankleding geven om sneller de aandacht van voorbijgangers te pakken te krijgen. •

Actie

Kwaliteit Kwaliteitscontrole

Het uitvoeren van een kwaliteitscontrole kan leiden tot een betere ervaring van het product door de klant. Er kan een event optreden van kwaliteitscontrole. Als de producten niet voldoen aan het dan vereiste niveau, zullen er nadelen voor de onderneming ontstaan. Deze nadelige consequenties (een boete of terugtrekken product) worden via het berichtensysteem bekend gemaakt.

6.2 Inkoop De inkoopbeslissingen worden genomen per productsegment. Zorg voor voldoende voorraad om aan de bij marketingbeslissingen gecreëerde vraag te kunnen voldoen.

23


BELANGRIJK! Net als in de realiteit heb je de bestelde producten niet meteen in huis. De inkoophoeveelheid die in deze periode wordt besteld, is pas de volgende periode ter beschikking. Alle beslissingen die deze periode worden genomen, gaan over de producten die men vorige periode besteld heeft + de huidige voorraad.

Inkoop Hoeveelheid

Kwaliteit

Een geheel rond bedrag dat de hoeveelheid (eenheden) aangeeft welke wordt gekocht en die de volgende ronde beschikbaar is voor de verkoop. De inkoopkwaliteit zegt iets over de aard van het product, de smaak, het imago en de ervaring van de klanten.

24


6.3 Distributie (optioneel) Let op: onderstaande module is optioneel en hoeft dus niet voor te komen in de simulatie. Eveneens is het mogelijk dat de module later zichtbaar wordt!

Het distributiekanaal dat gekozen wordt, bepaalt welke distributiestrategie wordt gevolgd in het komende jaar. Daarbij hebben de diverse strategieën ieder hun eigen voor- en nadelen. Inkoop Direct Inkoop regionaal Eigen magazijn Initiële kosten Vaste kosten transportkosten

Producten bestellen bij fabriek, hoge distributiekosten. Producten regionaal inkopen, duurder product. Producten zelf halen bij de handel, hoge investeringskosten. Eenmalige kosten . deze worden over 4 jaar lineair afgeschreven. Vaste kosten per jaar. Variabele kosten (per product).

25


Een voorbeeld: In onderstaand overzicht zie je het verschil in de jaarlijkse kosten per distributiekanaal bij een lage en een hoge inkoop. We hebben de initiële kosten even buiten beschouwing gelaten.

Direct Regionaal Eigen opslag

Inkoop 50 stuks 3.000 2.150 1.250

Inkoop 500 stuks 25.500 13.400 3.500

De keuze voor een distributiekanaal wordt dus grotendeels bepaald door de te verwachten verkoop en daarmee de inkoop.

6.4 HRM (optioneel) Let op: het kiezen van een manager is optioneel en hoeft dus niet voor te komen in de simulatie. Eveneens geldt dat sommige sessies een zwaardere HRM-module hebben met secundaire arbeidsvoorwaarden. De omschrijving van de elementen is te vinden in Bijlage A, achterin de handleiding.

Naast klanttevredenheid is personeelstevredenheid van belang in de managementsimulatie. Zorg voor goede salarisverhoudingen binnen de onderneming. Naam Directiesalaris Omvang verkoopafdeling Salaris verkoopstaf

Omschrijving Het bedrag dat het jaarsalaris weergeeft voor de voltallige directie. Zorg dat dit in evenwicht is met andere salarissen. Het aantal verkoopmedewerkers dat in dienst is. Hoe meer personeelsleden men inhuurt, hoe meer verkoopinspanningen er worden gedaan. Het salaris dat men per verkoopmedewerker in Euro per periode toekent.

26


Onderwijsbudget

Arbeidsomstandighede n

Men kan investeren in de scholing van personeel om de effectiviteit van werken te verbeteren. Bij te veel scholing kan men leermoe worden! Bij het investeren in arbeidsomstandigheden kan men denken aan meubilair, werksfeer en secundaire arbeidsvoorwaarden. Het zal leiden tot personeelstevredenheid.

Een optie in de managementgame is het kiezen van deze eigen manager. Deze behartigt de zaken op de werkvloer. Men heeft de keuze wie men verantwoordelijk stelt voor deze taak. Een manager staat los van het personeel. Als het andere personeel ontevreden is of staakt, zal de manager toch zijn taak nog steeds naar behoren kunnen verrichten! N.B. Het salaris kan per periode gewijzigd worden door de spelleiding.

27


Naam IJshouwer

Beenman

Janssen

Herbrandts

Omschrijving Uit het interne dossier is naar voren gekomen dat hij de capaciteiten heeft om een team te managen. In zijn opvatting is de werkplek een plaats om te werken en niet om te lachen of andere leuke zaken te organiseren. Aan de andere kant moet het werk gedaan worden, maar voldoende is goed genoeg. Salaris in periode 2 € 1.000,00 In het verleden zijn door hem zeer goede prestaties neergezet. Hij is dol op uitdagingen en gaat ze graag aan. Daarnaast leest hij ook graag vakliteratuur om bij te blijven. Dit verwacht hij ook van zijn medewerkers, waardoor hij de persoonlijke kant af en toe vergeet. Salaris in periode 2 € 2.600,00 Een lolletje op zijn tijd moet kunnen, maar het werk moet er niet onder leiden. Anderzijds moet er voor gewaakt worden dat de taak niet altijd gaat overheersen. Continue wordt door hem de middenweg gezocht en de aandachtsgebieden willen in de loop der tijd wisselen. Soms aandacht voor de taak, soms meer voor de persoon. Salaris in periode 2 € 1.500,00 Als mensen plezier in hun werk hebben, komt de rest vanzelf.

28


Voornamelijk wordt geprobeerd om alles positief te benaderen, waarbij de harde kritiek zo veel mogelijk vermeden wordt. Door een leuke sfeer te creëren komt immers alles op zijn pootje terecht.

Vermaak

Salaris in periode 2 € 2.600,00 Zowel het werk als de mens zijn even belangrijk. Er mag niet keuze gemaakt worden tussen deze twee; beiden moeten optimaal zijn. Wel vereist dit veel aandacht, tijd en energie van het management om het personeel te blijven motiveren om goed werk te leveren en anderzijds een leuke sfeer te behouden. Salaris in periode 2 € 4.000,00

Een manager heeft een eigen naam, eigen kwaliteiten en een eigen salaris. Het salaris is een indicatie voor de kwaliteit van een manager. Een manager kan een positieve en of negatieve invloed hebben op de productiviteit en/of motivatie van het personeel. Men kan 1 hoofdmanager tegelijk in dienst hebben. Blijf daarom naar de situatie van de onderneming kijken, naar het salaris van de manager en probeer de juiste manager bij de juiste situatie te consulteren! Wanneer men een andere manager kiest wordt de ex-manager automatisch ontslagen (men hoeft niet 1 periode door te betalen!). Let op: In sommige spellen is de manager niet beschikbaar. In dit geval kun je kiezen voor 5 opties op het gebied van HRM beleid. Deze hebben hun uitwerking op het gebied van arbeidsproductiviteit en personeelstevredenheid. Zie voor een uitleg van de opties Bijlage A.

6.5 R&D (optioneel) Let op: onderstaande module is optioneel en hoeft dus niet voor te komen in de simulatie. Eveneens is het mogelijk dat de module later zichtbaar wordt!

29


Research and Development zorgen voor steeds beter productkwaliteiten en daardoor een beter producten bedijfsimago. Naam Processen

Voetballen / Helmen / Rackets / Ijshockeysticks

wordende

Omschrijving Budget beschikbaar voor de verbetering van de algemene bedrijfsprocessen. Deels hebben deze ook invloed op de verbetering van de producten, anderzijds op de complete kwaliteitservaring door de afnemers. Een geheel getal dat het verbeterbudget in Euro’s weergeeft voor dit product. Gedurende de tijd kunnen, als gevolg van de investeringen, additionele features worden toegevoegd. Deze features zijn afhankelijk van het product en het budget en behelzen producten/of kostenverbeteringen.

6.6 Financieel Bij de financiële beslissingen kan men geld lenen of beleggen. Kies voor de optie ‘leningen’ of ‘beleggingen’ en vul het gewenste bedrag in. Selecteer vervolgens de gewenste looptijd. Het bijbehorende rentepercentage wordt erboven weergegeven. Hoe langer de looptijd, hoe hoger de rente. Ook de financiële beslissingen worden pas definitief bij het verwerken van de ronde. Tot die tijd kan men ongelimiteerd wijzigingen doorvoeren. Door de lening/belegging aan te vinken en op verwijderen te klikken, wordt de lening- of beleggingsaanvraag verwijderd.

30


Naam Bedrag Resterende looptijd Interest Beleggen

Omschrijving De som die men wenst te lenen of te beleggen. Keuze voor een bepaalde looptijd met bijbehorende rentestand. De te betalen interest Werkt het zelfde als geld lenen, alleen betreft dan het wegzetten van overtollig kasgeld tegen een rentepercentage.

6.6.1 Aflossen Let op; het gaat hier om zogenaamde bullet-leningen! Dat houdt in dat de lening in één keer, aan het eind van de looptijd, wordt afgelost en dus niet tussentijds kan worden afgelost. Ondertussen betaalt men wel elke periode de bijbehorende rentekosten. Heb je veel geld in kas? Overweeg dan om voor een korte looptijd geld te beleggen. Indien de mogelijkheid wordt gegeven om de lening vervroegd af te lossen, zal men een afkoopbedrag verschuldigd zijn.

6.6.2 Kortlopende schuld Het kan gebeuren dat de onderneming ‘rood’ komt te staan. De kas was dan niet toereikend om aan de uitgaven te voldoen. De onderneming krijgt dan

31


automatisch een lening, die op de balans kan worden teruggevonden onder ‘kortlopende schulden’.

6.7 Marktonderzoek

Het kopen van informatie over de toekomst of over concurrenten is essentieel om een winnende strategie te bepalen. Men krijgt de gegevens pas na het verwerken van de ronde te zien onder ‘ Resultaten’. Naam Prijzen concurrenten Marktgrootte Segmentgrootte Interne tevredenheid Maatschappelijke waardering Kwaliteitsonderzoek Marketingbudgetten Marktanalyse

Omschrijving Opvragen van de prijzen van concurrenten in de vorige periode. Opvragen van de totale marktgrootte, een getal voor alle bedrijven en segmenten. Het betreft een prognose. Opvragen van de segmentgroottes, een prognose per product. Meet de interne personeelstevredenheid en arbeidsproductiviteit. Onderzoek welke waarden en normen de maatschappij voor ieder type product belangrijk vindt. Tevens wordt onderzocht hoe de verhoudingen zijn in deze waardering Onderzoek de feitelijke, ervaren en verwachte productkwaliteit van de eigen producten. Opvragen van de marketingbudgetten die concurrenten hanteerden in de vorige periode. Analyseer de markt. De resultaten worden gepresenteerd in de vorm van de Boston Consultancy Group - matrix

32


6.8 Algemeen (optioneel) Let op: onderstaande module is optioneel en hoeft / onderdelen hoeven dus niet voor te komen in de simulatie. Eveneens is het mogelijk dat de module later zichtbaar wordt!

Het imago van de onderneming kan verbeterd worden door effectieve afhandeling van administratieve processen. Naam Crediteurtermijn

Debiteurtermijn

Omschrijving De crediteurentermijn bepaalt na hoeveel tijd leveranciers betaald worden. Een te hoge termijn kan gevolgen hebben voor de geleverde kwaliteit of weigering van levering van orders. Termijn is in maanden. De debiteurentermijn geeft aan na hoeveel tijd klanten hun factuur moeten betalen. Een hogere termijn heeft een positieve invloed op de vraag, echter brengt wel het risico van wanbetaling met zich mee. Termijn is in maanden.

33


6.9 Invoertips -

-

-

-

Men is er vaak bij gebaat om de eerste ronde rustig te beginnen en niet te veel extreme beslissingen nemen. Neem hiervoor het invoerscherm van ronde 2 als leidraad. Toch kan het ook gunstig zijn nu al een extreme strategie te bepalen. Formuleer vooraf, of na de eerst gespeelde ronde, een strategie en onderbouw deze goed. Men kan hierop afgerekend worden. Gebruik voor hulp desnoods de scenarioanalyse opdracht en het invoeren van meetbare doelstellingen. Het model achter ProSim Advanced is gemaakt aan de hand van praktijkonderzoek bij werkelijke sportartikelenhandelen, consultancybureau’s en overheden en is dus een redelijk realistische weergave van de werkelijkheid. Getallen kunnen in verband met de complexiteit van teveel nulletjes klein overkomen maar de verhoudingen tussen getallen kloppen. Alles wat gedaan/beslist wordt kost geld! Let op het kassaldo en overleg goed! Print alle resultaten steeds uit voor overleg om de tafel. Bij resultaten ziet men de printbutton rechts in het menu. Installeer flash voor mooie, bewegende grafiekbeelden (niet in alle versies).

34


Hoofdstuk 7: Resultaten BELANGRIJK! De balans en V&W rekening kunnen in verschillende vormen naar voren komen. De nu uitgelegde versie betreft de basis versie, volgens Amerikaans model (o.a. gebruikt bij Vendex, de Boer & Koetzier, etc). Wanneer een andere versie wordt gebruikt dienen zelf de overeenkomsten te worden gezocht in de uitlegtabellen.

7.1 De Balans (optioneel) Let op: onderstaande module is optioneel en hoeft dus niet voor te komen in de simulatie. Eveneens is het mogelijk dat de module later zichtbaar wordt! Daarnaast is het mogelijk dat getallen niet zichtbaar zijn; dit in het kader van extra opdracht. Vraag je begeleider om meer informatie.

De balans laat de bezittingen en schulden van de onderneming zien.

35


Naam Gebouw Machines Inventaris Beleggingen Voorraad

Grondstoffen Liquide middelen Debiteuren Korte schulden Leningen Groepsvermogen

Omschrijving De huidige boekwaarde van het gebouw. De huidige boekwaarde van eventuele machines in de productieversie. De huidige waarde van alle werkattributen in de onderneming. De waarde van de beleggingen die gedaan zijn met overtollig kasgeld. De waarde van de voorraad producten, op basis van Fifo. Dit betekent dat de producten die het eerste binnen kwamen, als eerste weer worden verkocht. De waarde van de voorraad van eventuele grondstoffen, indien er ook geproduceerd wordt. Het kassaldo dat momenteel beschikbaar is om alle investeringen en beslissingen te betalen. Het saldo debiteuren, het bedrag dat nog van klanten ontvangen moet worden. De omvang van de schulden met een looptijd korter dan 1 jaar. Bv. rekening courant en debiteuren. Uitstaande leningen, aangegaan bij de bank. Totaal werkzaam vermogen minus leningen.

7.2 De resultatenrekening (optioneel) Let op: onderstaande module is optioneel en hoeft dus niet voor te komen in de simulatie. Eveneens is het mogelijk dat de module later zichtbaar wordt! Daarnaast is het mogelijk dat getallen niet zichtbaar zijn; dit in het kader van extra opdracht. Vraag je begeleider om meer informatie.

De resultatenrekening is opgemaakt volgens het functioneel stramien.

36


Naam Netto omzet Kostprijs omzet Verkoopkosten Algemene beheerskosten Interestinkomen Interestkosten Buitengewone lasten Buitengewone baten.

Omschrijving De netto behaalde omzet uit verkopen. De kostprijs van de omzet berekend volgens Fifo. De kosten gerelateerd aan verkoop. De kosten niet direct toewijsbaar aan verkoop of producten. De ontvangsten gerelateerd aan beleggingsdeposito’s of leningen. De kosten gerelateerd aan beleggingsdeposito’s of leningen. Lasten, welke niet specifiek aan het normale bedrijfsproces toe behoren. VB: boetes. Baten, welke niet specifiek aan het normale bedrijfsproces toe behoren. VB: bonussen.

In sommige sessies staat er een knopje “detailweergave”. Hiermee kan je de resultaten per kwartaal zichtbaar maken. Eveneens geldt hiervoor dat deze niet altijd zichtbaar hoeft te zijn; dit kan afhankelijk zijn van een extra opdracht. Vraag je begeleider voor meer informatie hierover.

7.3 Toelichtingen De toelichting op de balans en resultatenrekening specificeert een aantal gemaakte kosten.

37


Naam Salaris verkoopstaf Sociale lasten verkooppersoneel Overige verkoopkosten. Afschrijving tlv. Verkoopafdeling. Marketingkosten Marktonderzoek Salaris alg. afdelingen.

Soc. Lasten alg. afdelingen. Overige algemene kosten Afschrijving debiteuren Productontwikkeling en onderzoek Bezettingsresultaat

Kostprijs omzet Kosten producten

Omschrijving Het salaris van de verkoopstaf per persoon. De sociale lasten gerelateerd aan het salaris van het verkooppersoneel. Deze staan op 16 2/3 % van het totale salaris. Eventueel gemaakte extra verkoopkosten of verkoopboetes. Het gedeelte van de afschrijvingen, welke via doorbelasting ten laste komt voor de verkoopafdeling. De totale kosten, uitgegeven aan marketing voor alle producten. De kosten gerelateerd aan marktonderzoek De salariskosten van de algemene afdelingen. Hieronder wordt het salaris van de manager, backoffice en directie inbegrepen. De sociale lasten gerelateerd aan het salaris van het personeel van de algemene afdelingen. Deze staan op 16 2/3 % van het totale salaris. Kosten van overhead, gegenereerd door de simulatie. De afschrijving voor oninbare vorderingen. Een percentage debiteuren betaalt niet en is dubieus. De kosten voor productverbeteringen en aanpassingen. Het verschil tussen de werkelijke en rationele vaste kosten en de doorbelaste kosten. Alleen van toepassing indien er zelf geproduceerd wordt. De kostprijs van de verkopen. De kosten van de aankoop en productie van nieuwe producten.

38


7.4 Kasstroomoverzicht (indirecte methode) (optioneel) Let op: onderstaande module is optioneel en hoeft dus niet voor te komen in de simulatie. Eveneens is het mogelijk dat de module later zichtbaar wordt! Daarnaast is het mogelijk dat getallen niet zichtbaar zijn; dit in het kader van extra opdracht. Vraag je begeleider om meer informatie. Het kasstroom overzicht toont alle ingaande en uitgaande geldstromen. Bij het kasstroomoverzicht wordt gebruik gemaakt van de indirecte methode (zie bedrijfskunde boek voor uitleg).

Naam Winst Te bet. Dividend Mutatie debiteuren Mutatie crediteuren Mutatie voorraad

Werkkapitaal Mutatie lening Beleggingsmutatie

Omschrijving Winstsaldo, dat afkomstig is van de V&W rekening. Uitgekeerd cashdividend aan aandeelhouders. Verandering debiteuren welke heeft plaatsgevonden in de afgelopen periode. Mutatie crediteuren welke heeft plaatsgevonden in de afgelopen periode. Mutatie om de voorraad welke heeft plaatsgevonden in de afgelopen periode. Zie voor een toelichting de menukeuze “toelichting”. Mutatie debiteuren + mutatie crediteuren + mutatie voorraad. Geld dat geleend of terugbetaald is. Geld dat belegt of is teruggehaald uit beleggingen.

In sommige sessies staat er een knopje “detailweergave”. Hiermee kan je de resultaten per kwartaal zichtbaar maken. Eveneens geldt hiervoor dat deze niet altijd zichtbaar hoeft te zijn; dit kan afhankelijk zijn van een extra opdracht. Vraag je begeleider voor meer informatie hierover.

39


7.5 Kasstroomoverzicht (directe methode) (optioneel) Let op: onderstaande module is optioneel en hoeft dus niet voor te komen in de simulatie. Eveneens is het mogelijk dat de module later zichtbaar wordt! Daarnaast is het mogelijk dat getallen niet zichtbaar zijn; dit in het kader van extra opdracht. Vraag je begeleider om meer informatie. In sommige sessies staat er een knopje “detailweergave”. Hiermee kan je de resultaten per kwartaal zichtbaar maken. Eveneens geldt hiervoor dat deze niet altijd zichtbaar hoeft te zijn; dit kan afhankelijk zijn van een extra opdracht. Vraag je begeleider voor meer informatie hierover.

40


Naam Debiteuren

Ontvangen interest Overige inkomsten Terugontvangen BTW

Te betalen BTW

Crediteuren

Lonen Betaalde interest

Dividend Kwaliteitscontrole

Marketingkosten Overige kosten

Emissiekosten R&D

Betaalde VPB

Omschrijving Ontvangen van debiteuren. Ook de normale verkopen gaan via deze post. Te berekenen door de afzet te vermenigvuldigen met de prijs De ontvangen interest op beleggingen Overige inkomsten, zoals bonussen van de spelleiding De BTW die deze periode is terug ontvangen over de gedane aankopen. Let op dat er één periode vertraging zit; je ontvangt in 2005 de BTW terug van de aankopen gedaan in 2004. BTW wordt jaarlijks verrekend. Let op:de te betalen BTW en de terugontvangen BTW wordt met elkaar verrekend! Let ook op dat BTW niet altijd ‘aan hoeft te staan’ en 0 kan bedragen. Vraag hiervoor aan je begeleider meer informatie. De BTW die deze periode is afgedragen. Let op dat er één periode vertraging zit; je betaald in 2005 de BTW terug van de aankopen gedaan in 2004. BTW wordt jaarlijks verrekend. Let op:de te betalen BTW en de terugontvangen BTW wordt met elkaar verrekend! Let ook op dat BTW niet altijd ‘aan hoeft te staan’ en 0 kan bedragen. Vraag hiervoor aan je begeleider meer informatie. Betaald aan leveranciers. Alleen de betaling van de inkopen van de voorraad worden hieronder geschaard. Alle betalingen gaan via deze post. Er wordt verondersteld (voor de berekening van het debiteurensaldo) dat gemiddeld genomen over het jaar gelijkmatig ontstaan. Betaald aan lonen, inclusief sociale lasten. Het zijn de lonen van de manager, jullie management fee en verkooppersoneel De interest betaald op: - Leningen - Rekening courant (rood staan) - Vervroegd aflossen leningen - Vervroegd afkopen beleggingen Dividend betaald aan de eigenaren van de onderneming De uitgaven voor de controle van de producten. Zijn de producten ook daadwerkelijk geleverd conform de afgesproken kwaliteit? De kosten zijn afhankelijk van de scherpte van de controle. De uitgaven aan de marketingactiviteiten, inclusief marktonderzoeken. Niet direct gespecificeerde kosten, bestaand uit: - Overhead kosten (€ 4.000,- in de beginsituatie) - Vaste kosten distributiekanaal - Opleidingskosten personeel (HRM) - Kosten van arbeidsomstandigheden (HRM) De kosten van een emissie voor aandelen De uitgaven voor Research & Development. Zijn direct gekoppeld aan de ingevulde waarden of de startwaarden, indien het veld niet beschikbaar is. De daadwerkelijk betaalde Vennootschapsbelasting over het afgelopen jaar

41


Mutatie kortlopende schulden Mutatie lening

Veranderingen in het rekening courant krediet.

Beleggingsmutatie

Emissie Investering in gebouwen Investering in inventaris Investering in machines

Veranderingen in de langlopende lening, onder andere door het aangaan van nieuwe leningen of het aflossen van leningen. Veranderingen in de beleggingsportefeuille, onder andere door het aangaan van nieuwe beleggingen of het aflopen van beleggingen. Door het uitgeven van aandelen krijg je inkomsten binnen. Uitgaven aan gebouwen en distributiekanalen Uitgaven aan inventarissen Uitgaven aan machines

7.6 Voorraad

Naam Vraag Aanbod Verkoop Onverkochte voorraad

Omschrijving De gevraagde hoeveelheid Het aantal aangeboden producten / de producten in voorraad, gereed voor verkoop. Het minimum van vraag en aanbod Het aanbod minus de verkoop.

Let op: Het kan voorkomen dat je een vraag hebt van 0. In de meeste gevallen hanteer je dan een te hoge prijs! Overweeg om je prijs te verlagen. Het voorraadoverzicht toont nauwkeurig de waarde van de voorraden producten die aanwezig zijn in de onderneming. In het spel zijn er geen kosten verbonden aan de opslag van de voorraad.

42


Naam Jaar/periode Aantal Kostprijs Kwaliteit Voorraad

Omschrijving Het jaar waarin de producten aangeschaft zijn. Het aantal producten dat in dat jaar is aangeschaft. De prijs waarvoor de producten toentertijd zijn aangeschaft. De gekozen inkoopkwaliteit. De waarde van de huidige voorraad.

Let op: Er zit een vertraging in de levering van goederen. Wat je in 4 hebt ingekocht, is pas bij de beslissingen van periode 5 beschikbaar voor verkoop. Neem het voorbeeld in het plaatje: Er zijn 500 producten ingekocht in periode 4 (en ook geleverd aan het einde van periode 4) en er zijn nog 211 producten onverkocht. Bij de beslissingen voor periode 5 (de huidige! Beslissingen) moet je dus proberen om 711 producten te gaan verkopen!

7.7 Marktonderzoek De uitkomsten van alle gekochte marktinformatie worden hier getoond. De hoeveelheid informatie die getoond wordt, hangt af van de informatie die aangekocht is in de vorige periode.

Vragen over de interpretatie van de resultatenoverzichten dienen aan de spelleiding of docent gesteld te worden. Let op: Bij de BCG matrix wordt het relatieve marktaandeel berekend aan de hand van feitelijk verkochte aantallen! Dit in tegenstelling tot de marktaandelen bij het onderdeel marktaandelen, welke berekend worden aan de hand van de omzet.

43


7.8 Marktaandelen Let op: de marktaandelen worden berekend aan de hand van de omzet en niet aantallen!

In elk productsegment wordt er door de bedrijven aan een bepaalde verkoopvraag voldaan. De omzet, ten opzichte van concurrenten, ziet men in het grafiekje van de marktaandelen. Per periode kan kosteloos worden opgevraagd wat het marktaandeel per productsegment was. De kleine icoontjes boven de grafiek tonen de diverse weergavenopties: een grafiek zien als staaf-, cirkel- of lijndiagram.

44


7.9 Balanced ScoreCard (optioneel) Let op: onderstaande module is optioneel en hoeft dus niet voor te komen in de simulatie. Eveneens is het mogelijk dat de module later zichtbaar wordt! Onder het menukopje strategie zijn door de onderneming zelf doelen voor de Balanced ScoreCard metingen gesteld. Of deze behaald zijn ziet men in het volgende overzicht. Groen is behaald, rood niet. Meer uitleg over de Balanced ScoreCard staat in hoofdstuk 5.

45


7.10 Journaal (optioneel) Let op: onderstaande module is optioneel en hoeft dus niet voor te komen in de simulatie. Eveneens is het mogelijk dat de module later zichtbaar wordt! Het journaal geeft alle activiteiten weer die de basis vormen van de jaarrekeningen. Zo zie je in het voorbeeld de posten van de ontvangst en betaling van facturen, het uitleveren van goederen en het boeken van kosten. Dit onderdeel vormt normaliter de basis om zelf een jaarrekening op te stellen.

46


7.11 Afdrukken

Gebruik het printoverzicht van alle resultaten, samen met de oude beslissingen, om aan tafel de oorzaak-gevolgrelatie van beslissingen grondig te analyseren. De gegeven resultaten worden in een printbaar document opgesomd: Wanneer ervoor gekozen is ook de genomen beslissingen te tonen, dan staan deze achteraan/onderaan.

47


Hoofdstuk 8: Ranglijst/ effectenbeurs 8.1 De effectenbeurs / ranglijst Let op: In sommige simulatiesessies wordt de effectenbeurs als ranglijst weergegeven. De koers heet dan punten. Qua berekening zit er geen verschil tussen koers en punten; het is een cosmetisch iets. Op de effectenbeurs staan alle deelnemende teams binnen een spel genoteerd. Elke onderneming krijgt een beurskoers toegekend, welke wordt bepaald door het beoordelen van diverse financiële en niet financiële prestatiefactoren in de bedrijfsvoering van dat jaar. Wanneer de koers onder een minimumgrens terecht komt zal de notering worden opgeschort. Men kan de koersen bekijken, geselecteerd op veranderingspercentage, hoogte of bedrijfsnaam, door op de menutitel te klikken.

48


8.2 Details

Wanneer men in de effectenbeurs op een onderneming klikt, verschijnt alle openbare informatie van die onderneming, zoals de medewerkerfuncties, het logo, de winstsaldi en de doelstellingen.

49


Hoofdstuk 9: Kostenoverzicht De volgende kosten zijn in de basisversie en uitgangssituatie aan de orde bij de beslissingen. Veel kosten staan ook al in het spel zelf genoteerd. Kosten kunnen veranderen door toedoen van de begeleider, dit wordt dan in het berichtensysteem gemeld! Onderstaande kosten zijn PER SEGMENT Voetbal in € Actie- Geen Actie- ludiek Actiedemonstratie Actieaankleding

0 1500 2000

Coureurshelm in € 0 1500 2000

Tennisracket in € 0 1500 2000

Ijshockeystick in € 0 1500 2000

1000

1000

1000

1000

Marketing- en productbeslissingen PER STUK!

Kwaliteitscontrole geen Kwaliteitscontrole basis Kwaliteitscontrole voldoende Kwaliteitscontrole volledig

Voetbal in € 0 p.s.t.

Coureurshelm in € 0

Tennisracket in € 0

Ijshockeystick in € 0

2

2

2

2

5

5

5

5

6

6

6

6

Inkoopbeslissingen Kwaliteit- slecht Kwaliteit- zwak Kwaliteit- gemiddeld Kwaliteit- goed Kwaliteit- uitmuntend

Staan onder de inkoopbeslissingentabel! Staan onder de inkoopbeslissingentabel! Staan onder de inkoopbeslissingentabel! Staan onder de inkoopbeslissingentabel! Staan onder de inkoopbeslissingentabel!

Personeelsbeslissingen Onderwijsbudget- slecht Onderwijsbudget- zwak Onderwijsbudget- gemiddeld Onderwijsbudget- goed

€ 1000,€ 1800,€ 2500,€ 4000,-

50


Onderwijsbudget- uitmuntend

€ 6500,-

Arbeidsomstandigheden- slecht Arbeidsomstandigheden- zwak Arbeidsomstandigheden- gemiddeld Arbeidsomstandigheden- goed Arbeidsomstandigheden- uitmuntend Manager- Ijshouwer Manager- Beenman Manager- Janssen Manager- Herbrandts Manager- Vermaak

€ 800,€ 1750,€ 2600,€ 3500,€ 4250,-

€ 1000,- per periode. € 2600,- per periode. € 1500,- per periode. € 2600,- per periode. € 4000,- per periode.

Marktinformatie (zie voor actuele waarde de simulatie) Prijzen concurrenten Marktgrootte Segmentgrootte Interne tevredenheid Mij. Waardering Kwaliteitskosten Marketingbudgetten Marktanalyse

€ 1000,- per keer. € 3000,- per keer. € 3500,- per keer. € 3000,- per keer. € 2000,- per keer. € 1500,- per keer. € 5000,- per keer. € 2500,- per keer.

Overige handelingen Er zijn in de basisversie geen kosten verbonden aan: - Het plaatsten van gewone- en persberichten - Het muteren van een financiële positie (lenen/beleggen) - Het invoeren van een functie per deelnemer - Het invoeren van productnamen Verder kunnen er ook kosten verbonden zijn aan beslissingen welke niet in deze tabel staan. Die kosten worden dan altijd in het spel vernoemd.

51


Bijlage A Uitwerking mogelijke beleidsbeslissingen op HRM gebied: Vrijdagmiddagborrel De vrijdagmiddagborrel is voor een hoop mensen het hoogtepunt van de werkweek. Gezellig met collega’s overleggen, voorbereidingen treffen voor het weekend en klanten… tsja…. Nu even niet. De meeste mensen blijven hangen; bij sommige bedrijven wordt er op vrijdagmiddag weinig gedaan; met een borrel is er een garantie dat er vanaf 16.00 uur compleet niets meer gedaan wordt. Meestal begint men al eerder het bureau op te ruimen. ARBO Arbo zorgt er voor dat de arbo-regels bij iedereen bekend zijn en zo goed mogelijk nageleefd worden. Hoewel het wettelijk verplichte regels zijn, blijft het grotendeels de verantwoordelijkheid van de medewerkers om ze na te leven. Door hier een kleine ‘dwang’ op uit te oefenen zorg je er actief voor dat iedereen ze kent. Dit vergroot het welzijn van je medewerkers. Optieregelingen Eigenaren en werknemers hebben verschillende belangen. Eigenaren willen zo veel mogelijk winst maken. Werknemers willen daarnaast investeringen die niet rendabel zijn, zoals goede werkomstandigheden, zonder dat de arbeidsproductiviteit daarvan evenredig hoeft te stijgen. Duidelijker komt dit naar voren bij een op handen zijnde reorganisatie; de meningen van de werknemers en eigenaren loopt dan volledig uiteen. De oplossing: maak de werknemers gedeeltelijk eigenaar. Door middel van een optieregeling kunnen ze deel hebben aan de goede prestaties van de onderneming. Trainingen voor het management Train het management op hun vaardigheden. Sommige managers zijn wellicht goed in hun vak, maar kunnen dit totaal niet overbrengen op de werknemers die ze onder zich hebben. Ze hebben geen inzicht in wat er speelt bij de mensen, gedragen zich onbewust bot en nemen geen verantwoordelijkheid op de juiste tijdstippen. Rollenspellen kunnen helpen; confronteer de manager met hun acties en kijk hoe ze reageren of hun gedrag op hen wordt toegepast. Helaas zijn de effecten niet eeuwigdurend en moeten ze geregeld herhaald worden. Kwaliteitsomslag kantine Een vette, ongezonde hap. Snel klaar voor het kantinepersoneel, maar ziekmakend voor je medewerkers. Het is zoeken naar iets wat niet uit de frituur komt. Dit terwijl het eenvoudig is om met de juiste ingrediënten en de juiste aanpak er iedere lunch iets bijzonders van te maken. Medewerkers zullen een goede, afwisselende doch lekkere hap goed kunnen waarderen.

52


Muziek op de werkplek Luchtradio, Klassieke Luchtrock of de Top 50; iedereen heeft zijn eigen smaak. Muziek doet meer met mensen dan je verwacht en sommigen werken, zonder dat ze het doorhebben, veel harder met dan zonder muziek. Helaas geldt dit voor niet voor iedereen. Voor de een geldt dat er 10% meer werk wordt verzet bij de nieuwste Happy Hardcore, maar zijn collega’s rennen om de 5 minuten naar buiten. De blijdschap van sommigen kan echter de teleurstelling van anderen overstijgen. Hoe goed dit is voor de productiviteit is tot op heden nog niet wetenschappelijk vastgesteld. Leasen airco In ons koude kikkerlandje kan het af en toe vrij warm worden. Zo warm zelfs, dat verkoeling op het strand weinig soelaas kan brengen. Het gepuf en gesteun van de warmte is overal goed te horen. Helaas moeten er ook mensen werken; in die hitte is het geen pretje. Om te zorgen voor een aangenaam werkklimaat kan voor verkoeling worden gezorgd. De effecten lijken duidelijk. Leasen snoepautomaat Verwacht enkele klachtenbrieven van actieve tandartsenverenigingen, maar geef nu zelf toe: een Mercuriusje of een Melkweg op zijn tijd smaakt toch zeker goed. Een snoepautomaat zorgt zeker voor afleiding en is een favoriet ontmoetingspunt voor de kleine snacks tussendoor. Leasen blikjesmachine Net als de snoepautomaat een favoriete ontmoetingsplaats voor een koele CoPepsi. Zeker met warm weer heb je een grote kans om de mensen die je zoekt hier te vinden. Leasen espressomachine De espresso mag zich tegenwoordig weer compleet hip noemen. Mensen hebben zelden een espressoapparaat thuis; hooguit krijgt men er eentje bij bijzondere gelegenheden als een etentje buiten de deur. Op kantoor is het nu niet meer bijzonder; het is voor iedereen bereikbaar! OV-Jaarkaart voor medewerkers Onbeperkt reizen voor alle medewerkers met het openbaar vervoer. Trein, bus, tram, alles is mogelijk. Enig nadeel: zodra de blaadjes beginnen te vallen wordt het OV onbetrouwbaar. Mensen kunnen te laat komen of veel te vroeg voor afspraken aanwezig willen zijn. Hoe dan ook; niet voor iedereen een goed alternatief. Toch heeft een kaart ook wel degelijk voordelen; hij kan ook in het weekend gebruikt worden. Training resultaatgericht werken Deadlines halen, keuzes maken, klantgericht werken. Daar draait de cursus om. De klant zorgt er immers voor dat een medewerker betaald krijgt; zonder zijn geld draait het bedrijf niet. Hoe zorg je er nu voor dat een medewerker zo veel

53


mogelijk klanten optimaal bedient, zodat het bedrijf er uiteindelijk ook nog een extra mooi winstsaldo aan overhoudt? Training teambuilding Eén en één is drie. Echter, zonder synergie lever je met als team maar de helft op wat je individueel zou opleveren. Elkaar tegenwerken, verborgen agenda’s en ellebogenwerk zijn enkele voorbeelden van een groot wantrouwen naar elkaar. Een training teambuilding kan veel op elkaar krijgen. Je leert je collega’s van een andere kant zien en ze vallen dan ook meestal wel mee. Dan een training heb je meer vertrouwen in elkaar en ga je met frisse moed het dagelijkse werk weer tegemoet. Het enige verschil is: nu doe je het samen. Personeelsfeest Een DJ, harde muziek en ingehuurde dansers. Voor de wat ouderen onder de werknemers zit er naast een zaal waarin men kan biljarten, darten, poolen en bingo’en. Kortom: voor ieder wat wils. En de winnaar van de jaarlijkse bingo wordt bovendien uitgenodigd om de slotdans op het feest te openen. Kortom: gezellig met elkaar onder het genot van wat ongezonde hapjes de geneugten van het leven bespreken. Leer elkaar eens op een andere manier kennen; het zorgt gegarandeerd voor afleiding bij de snoepautomaat! Leasen ERP software via ASP De installatie van een goed ERP pakket is lastig. Het onderhoud, met alle nieuwe versies, is een crime. Dit kan je beter aan een gespecialiseerd bedrijf overlaten, vandaar de ASP (Application Service Provider). De voordelen van ERP wil je echter wel hebben, Hoe plan je de resources door de gehele organisatie heen? Hoe zie je welke processen waar verlopen en waar zijn potentiële bottlenecks. Je krijgt zo een goed overzicht van alles wat er speelt binnen de organisatie. Leasen CRM software via ASP Ken je klant. Ken je klant goed. Ken je klant zo goed, dat je weet wat hij wil en zorg dat je dat kan leveren. Een nieuwe klant werven kost vele malen meer dan een bestaande klant behouden. Toch vergeten veel bedrijven dit, ondanks dat ze op een vrij makkelijke goed te behouden zijn. Door de implementatie en het gebruik van een goed CRM systeem kan je de bestaande klanten behouden en kost het je medewerkers weinig werk om het bij te houden. Evenals bij ERP software is de installatie een crime; ook dit laat je over aan een ASP (Application Service Provider). Je huurt het systeem dus eigenlijk per jaar. Ondersteunen afdelingsfeest Een groot feest voor iedereen is leuk, maar je krijgt snel ‘kluitjesvorming’. Afdelingen willen ook wel met elkaar wat doen. Bowlen, gezellig eten of een avondje poolen; op een ontspannende wijze kunnen alle beslommeringen van het werk besproken worden. Mensen zijn, zeker na een glaasje alcohol, veel opener wat ze nu echt vinden. Dit kan de relatie op de afdeling alleen maar verbeteren.

54

Voorwoord & Disclaimer

Recommend Documents